________________
તા. ૧૬ ફેબ્રુઆરી, ૨૦૦૭
(૧૧)
પ્રત્યક્ષ સદાર સમ નહીં, પરોક્ષ જિન ઉપકાર; એવો લક્ષ થયા વિના, ઊગે ન આત્મવિચાર. ૧૧ संस्कृत प्रत्यक्षसद्गुरुतुल्या परोक्षोपकृतिर्न हि ।
-
अकृत्वैतादृशं लक्ष्यं नोद्गच्छेदात्मचा रणम् ।। ११ ।। हिन्दी प्रत्यक्ष सद्गुरु सम नहीं, परोक्ष प्रभु उपकार । પૈસો ાસ વે બિના, ો ન આપ વિચાર ।। ૧૧ ।। Indirect lin (Lord) cannot oblige, As does the direct Teacher true; Without this key, would not arise, The thcught of self, or searching through. 11
अंग्रेजी
પ્રબુદ્ધ જીવન
આત્મસિદ્ધિ શાસ્ત્ર
(આગળના અંકથી આગળ)
(૧૩) આત્માદિ અસ્તિત્વનાં, જે નિરૂપક શાસ્ત્ર;
પ્રત્યક્ષ સદ્ગુરુ યોગ નહીં, ત્યાં આધાર સુપાત્ર. ૧૩ संस्कृत यत्र प्रत्यक्षता नास्ति सद्गुरुस्तातपादिव ।
अंग्रेजी
પંથે પંથે પાથેય... અનુસંધાન પૃષ્ટ છેલ્લાથી ચાલુ
તે તો રામજાય એવું છે. પરંતુ તે વસ્તુ, પ્રાણી કે વ્યક્તિને યેનકેન પ્રકારે પામવા માટે માનવી ઉધામા કરે-ક્યારેક કોઈના પ્રાણ પણ હશે ! તો તેમાં માનવતા ક્યાં રહે ? ઇકોલોજીસ્ટ વૈજ્ઞાનિકો કહે છે તે યોગ્ય જ છે કે જે વસ્તુ, પ્રાણી વગેરે, જ્યાં છે ત્યાં જ, એનાં કુદરતી વાતાવરણામાં બરાબર છે, સિવાય કે સામે ચાલીને એ તમને મળે ! આ ફિલસુફી પ્રમાણે જીવવાથી માલિકી-હક્કનો સંતોષ માનવીને મળતો નથી. કુલ નીડવાની પાછળ, મનોવૈજ્ઞાનિક દ્રષ્ટિએ જોતાં, આ માલિક-ભાવ, કબજો મેળવવાનો તાવ, અને એ રીતે પોતાનો અહમ્ પોષવાનો
(૧૨)
સદ્દગુરુના ઉપદેશ પણ, સમજાય ન જિનરૂપ; સમજ્યા વણ ઉપકાર શો ? સમજ્યું જિનસ્વરૂપ. ૧૨ संस्कृत विना सद्गुरूवाचं हि ज्ञायते न जिनात्मता ।
જ્ઞાને તુ સુળમા સૈવાડજ્ઞાને વકૃતિ: થમ્ ? ।। ૧૨ ।। हिन्दी सद्गुरु के उपदेश बिनु गम न परत प्रभु-रूप ।
જ સપા દિયા મને ? મોટ્રોનિન-ગ્રૂપ ।। ૧૨ ।। Without true Teacher's exposition, None can know the Lords as Lord; In ignorance no obligation, Such understanding makes him God. 12
अंग्रेजी
सत्पात्रे शरणं शाखं तत्रात्मादिनिरूपकम् ।। १३ ।। हिन्दी आत्मादिक अस्तित्व के जो दर्शक सत्शास्त्र । પ્રત્યક્ષ સંત-વિયોગ મેં, મૈં આધાર સુપાત્ર ।। ૧૩ ।। True scriptures soul and all expound, To seekers fit, unerring guide; Where direct teacher is not found,
`Tis next best for one's safer side. 13
પ્રા. પ્રતાપકુમાર ટોલિયા અને સુમિત્રા ટોલિયા સંપાદિત 'સપ્તભાષી આત્મસિદ્ધિ'માંથી)
(૧૪)
અથવા સદ્ગુરુએ કહ્યાં, જે અવગાહન કાજ; તે તે નિદ્ધ વિચારવાં, કરી માંતર રોજ ૧૪ संस्कृत सद्गुरूणाऽथवा प्रोक्तं यद् यदात्महिताय तत् ।
नित्यं विचार्यतामन्तस्त्यक्त्वां पश्चमतान्तरम् ।। १४ ।। हिन्दी अथवा गुरु आज्ञा मिली, जो स्वाध्याय विशेष । નિમતા હોય વિચારિયે, નિત્ય નિયમ સુપ્રવેશ ।। ૧૪ ।|
अंग्रेजी
Or whatever true Teacher said, For thinking cleep, daily practise; Forgetting sects, popular head, Opposition of families. 14
૧૯,
ભાવ જ હોય છે.
તોડેલું ફૂલ કદી આપણું તો હતું જ નહિ! એ તો એના જન્મદાતા છોડ, વૃક્ષનું જ હતું. જો એ છોડ, વૃક્ષ પરથી કુદરતી રીતે જ પડી ગયું એ કોઢ, વૃક્ષ પરથી કુદરતી રીતે જ પડી ગયું. હોય, અને આપણને કોઈ ખાગ કે ઉપવનની પગદંડીએ ચાલતાં જમીન પર પડેલું મળી જાય તો એને ભલે આપણે ઘરે લઈ જઈએ યા મંદિરે ભલે એને ફૂલદાનીમાં મૂકીએ, અંબોડે ખોસીને, કે ‘ભગવાન ૫૨ ભગવાન' માની ચઢાવીએ. ભોંય ભેગાં થયેલાં ફૂલના રંગ, ગંધ, સ્પર્શને માણીએ એમાં જરાય ખોટું નથી! પરંતુ અન્યા તો ફૂલને એનું આયુ એના જનક છોડ, વૃક્ષ ૫૨ જ પૂરું કરવા દેવું જોઈએ.
!
ભતે કોઈ કોકિલ કંઠી જ્યુતિકા રીય જેવી ભજનિક, કલિને એ પોતાના હ્રદયની
(વધુ આવતા અંકે)
ઉર્મિઓને વાચા આપવા ‘કુસુમ કલિ હું પૂજન કી..’ જેવાં ભજન ગાય! આપણે તો શાસ્ત્રિય ગાયક વિષ્ણુ પશુસ કરે માર્ચનાં રાગદારી ગીતના ભ્રમરની જેમ અહિંસક જીવન જીવવાનું છે. ગીતનું મુખડું છે: 'લિયન સંગ કરતા રંગ રવિયાં!' ભ્રમર કલિને ચૂંટતો નથી; ફક્ત ચૂમે છે! એને પોતાનું સંગીત સંભળાવે છે! એનું મનોરંજન કરે છે! થોડા પુષ્પ-પરાગ લઈને ઊડી જાય છે ! આપણને, માનવીને, અહિંસક જીવન જીવવાનો એક બોધપાઠ આંપી જાય છે !
ઘૉ. એમ. એમ. ભમગરા ‘કોઝી કોના’, ૧૯, રવિ સોસાયટી, રાયવુડ,
લોનાવલા–૪૧૦૪૦૧,
***
