________________
પ્રખર દાર્શનિક અને તત્વચિંતક પંડિત સુખલાલજીની સવાશતાબ્દી નિમિત્તે યોજાયો પરિસંવાદ
1 કેતન જાની. શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘ અને ગુજરાતી સાહિત્ય પરિષદની શ્રી લોકો હાજર રહ્યા અને હોલ ભરાઈ ગયો એ વાતનો આનંદ છે. હેમચંદ્રાચાર્ય સ્વાધ્યાયપીઠના સંયુક્ત ઉપક્રમે પ્રખર દાર્શનિક અને “પરિષદ'ના કોષાધ્યક્ષ રાજેન્દ્ર પટેલે જણાવ્યું હતું કે પરિષદના તત્ત્વચિંતક પંડિત સુખલાલજીની સવા શતાબ્દી નિમિત્તે ઇન્ડિયન અનુવાદ કેન્દ્રમાં હવે ગુજરાતી કવિતા અને ચૂંટેલી વાર્તાઓના મર્ચન્ટસ ચેમ્બરના બાબુભાઈ ચિનાઈ સભાગૃહમાં ગત ૧૭મી ભાષાંતરનું કામ શરૂ કરવામાં આવશે. ગુજરાતમાં સાહિત્યરસિકોમાં ફેબ્રુઆરીએ ગુજરાતી સાહિત્ય પરિષદના પ્રમુખ પદ્મશ્રી કુમારપાળ છુપાયેલી સર્જનશક્તિને બહાર લાવવા માટે પ્રત્યેક જિલ્લામાં એક દેસાઈના પ્રમુખ સ્થાને એક પરિસંવાદનું આયોજન કરવામાં આવ્યું કેન્દ્ર ઉભું કરવાની યોજના છે તે કેન્દ્ર ચલાવવા માટે વૈજ્ઞાનિક ઢબે હતું. શનિવારે અડધી રજાનો દિવસ હોવા છતાં પંડિત સુખલાલજીના પ્રમાણિત કાર્યપદ્ધતિ (સ્ટાન્ડર્ડ ઓપરેટીંગ પ્રોસીજર) તૈયાર કરવામાં ચાહકો અને સાહિત્યપ્રેમીઓથી આખુંય સભાગૃહ ખીચોખીચ ભરાઈ આવી છે. અમદાવાદ આવનારને ગુજરાતી સાહિત્ય પરિષદની મુલાકાતે ગયું હતું.
આવવાનું મન થાય એવી સ્થિતિ સર્જાશે. મુખ્ય વક્તવ્ય આપતા જાણીતા સાહિત્યકાર રઘુવીર ચૌધરીએ કાર્યની શરૂઆતમાં શૈલજા બહેન શાહે પાર્થના જ કરી , જણાવ્યું હતું કે ૩૯ પુસ્તકો લખનારા પંડિત સુખલાલજીને મળવું એક કાર્યક્રમમાં બેંગલોરના પ્રા. પ્રતાપકુમાર ટોલીયા દ્વારા લાવેલી પંડિત હાવો હતો. પોતે પ્રજ્ઞાચક્ષુ હોવા છતાં “ચેતો વિસ્તારની યાત્રા'
સુખલાલજીના અવાજની ટેપ વગાડવામાં આવી હતી. કાર્યક્રમનું કુશળ પુસ્તકમાં પૂર્ણિમાની ચાંદનીનું જે વર્ણન કર્યું છે તે અભુત છે. પરમતત્ત્વ
સંચાલન કવિ ઉદયન ઠક્કરે કર્યું હતું. આભારવિધિ ‘સંઘ'ના મંત્રી તેમને ઘણું આપ્યું અને તેનું તેમણે સવાયુ જ્ઞાન કરીને આપણને આપ્યું નીરબન એ કરી હતી છે. ભારતમાં જ્ઞાન અને ધર્મ જુદા નથી વિકસ્યા. જે આપણને અંતરથી સમૃદ્ધ ન કરે તે તત્ત્વજ્ઞાન અર્થહીન છે. શ્રદ્ધા અને મેધા બંને એકબીજા
દુખદ દેહવિલય. વિના અધૂરા છે. વિધવા યુવતીને સમાજના વિરોધ છતાં તેઓ ભણાવવા જતાં. જેઓ સાંકડા સંપ્રદાયમાં માને છે તેઓ માટે પંડિતજી
પ્રા. ડૉ. બિપિનચંદ્ર હિ.. કાપડિયા અને અનીશ શૈલેશ કોઠારી વિચારધારાના નથી. તેઓ કહેતા ધર્મ તો જીવનની અંદર છે. ઇન્દ્રિયોનો
(૧) પ્રા. ડૉ. બિપિનચંદ્ર હ. કાપડિયા કોલાહલ શાંત થાય ત્યારે આત્માનું સંગીત સાંભળવા મળે છે. જેઓ
જૈન ધર્મના પ્રકાંડ પંડિત હિરાલાલ કાપડિયાના સુપુત્ર ડૉ. બિપિનચંદ્ર મૂર્તિપૂજામાં માનતા નથી તેઓ નામ સ્મરણમાં તો માને જ છે. નામ
હિરાલાલ કાપડિયા પંડિત પિતા જેવા જ પ્રકાંડ પંડિત હતા. શ્રી મુંબઈ સ્મરણ પણ ભૌતિક ઘટના છે. આમ મૂર્તિપૂજા કે નામ સ્મરણમાં તાત્ત્વિક
જૈન યુવક સંઘ સાથે ઓએશ્રીનો દીર્ધ સંબંધ હતો.સંઘને એમનાં કુટુંબ ભેદ નથી એમ રઘુવીર ચૌધરીએ ઉમેર્યું હતું.
તરફથી આર્થિક અનુદાન પણ પ્રાપ્ત થયું હતું. ઉપરાંત “પ્રબુદ્ધ જીવનના આ પરિસંવાદમાં ડૉ. ધનવંત શાહે “પંડિતજીના જીવન' વિશે, પ્રા.
| ચિંતનાત્મક સંશોધનાત્મક લેખોના લેખક હતા. જર્મન, સંસ્કૃત, તારાબહેને પંડિતજી સાથેના પોતાના કૌટુંબિક સ્મરણો વિશે અને
અર્ધમાગધી, પ્રાકૃત તેમજ વિવિધ ભાષાના એઓ જ્ઞાતા હતા.
ઋગવેદમાં સોમરસ” એ વિષય ઉપર શોધ પ્રબંધ લખી એઓશ્રીએ પરિસંવાદના પ્રમુખ ડૉ. કુમારપાળ દેસાઈએ પંડિતજીના ધર્મચિંતન
પીએચ. ડી. ની પદવી પ્રાપ્ત કરી હતી. આવા બહુશ્રુત વિદ્વાને જેફ વયે વિશે પ્રવચન આપ્યું હતું જે આ અંકમાં પ્રગટ થયું છે.
તા. ૧૧-૧-૨૦૦૭ના આપણી વચ્ચેથી વિદાય લીધી. પ્રભુ આ આ કાર્યક્રમમાં ડૉ. અભય દોશી લિખિત શોધનિબંધ પુસ્તક “ચોવીસી સ્વરૂપ અને સાહિત્ય'નું વિમોચન ડૉ. કુમારપાળ દેસાઈના હસ્તે કરવામાં
| આત્માને શાંતિ અર્પો ! ' આવ્યું હતું. તે પુસ્તકની પ્રથમ નકલ પીએચ.ડી.ના ડૉ. દોશીના માર્ગદર્શક
(૨) અનીશ શેલેષ કોઠારી,
શ્રી મુંબઈ જેન યુવક સંઘના પૂર્વ મંત્રી, સંનિષ્ઠ કાર્યકર, હિરાના (ગાઇડ) દેવબાળાબહેન સંઘવીને અર્પણ કરવામાં આવી હતી.
| ઉદ્યોગપતિ, દાનવીર અને ઉત્તમ ગઝલકાર શ્રી શૈલેષ કોઠારીના યુવાન જાણીતા નવલકથાકાર અને ગુજરાતી સાહિત્ય પરિષદના ઉપપ્રમુખ
| તેજસ્વી પુત્ર અનીશ કોઠારીનો અકસ્માતે તા. ૬-૩-૨૦૦૭ના દેહ વર્ષા અડાલજાએ સ્વાગત પ્રવચન કરતા જણાવ્યું હતું કે પંડિત
| વિલય થયો ! શૈલેષભાઈના પરિવાર ઉપર આવેલી આ દર્દભરી કરૂણ સુખલાલજીની સવાશતાબ્દી નિમિત્તે બે સંસ્થાઓની યુતિ થઈ છે. સમય
પરિસ્થિતિને સહન કરવાની પરમાત્મા શક્તિ અર્પો. જતાં માણસ વૃદ્ધ થાય છે પણ સંસ્થાઓની વૃદ્ધિ થાય છે. મુંબઈ જૈન યુવક સંઘના પ્રમુખ રસિકભાઈ શાહે જણાવ્યું હતું કે
પરમ કૃપાળુ પરમાત્મા આ આત્માને શાંતિ અર્પો.
બન્ને પરિવારોને શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘની અંતરની સહાનુભૂતિ. સાહિત્યના કાર્યક્રમમાં પૂરતા શ્રોતા આવશે કે કેમ એવો વિચાર આવે
શ્રી મુંબઈ જેન યુવક સંઘ પરિવાર પણ આજે શનિવારે અડધી રજાનો દિવસ હોવા છતાં મોટી સંખ્યામાં
