________________
ઉના ૦૭. .
વત્સ સાચા અર્થમાં તે વિદ્યાને પામ્યો છે. જ્ઞાનનું ફળ ક્રિયા છે. જે વિદ્યાનો ઉપયોગ સમષ્ટિના કલ્યાણાર્થે થાય તે જ સવિદ્યા આચરણનો ધર્મ જ સાચો ધર્મ છે. જીવનમાં ક્રિયાન્વિત થાય તે જ છે. વિદ્યાવાન પોતે તરે અને બીજાને તારે છે. કોમ્યુટરના પ્રોગ્રામ, સાચી વિદ્યા. શુદ્ધ વિદ્યા આત્માને નિર્મળ રાખે છે.
સીડી કે ફ્લોપીની ચોરી હેકર્સ (Heckers) બનીને, ઇન્ટરનેટની જે મંત્ર-તંત્ર-સાધના દ્વારા સાધેલી, બીજાને વશ કરવા, ભૌતિક ચોરી કરવી તે બુદ્ધિની અવળચંડાઈ છે, અવિદ્યા છે. દેશના સંરક્ષણ રહસ્યોને સુખો મેળવવા બીજાને પીડા આપનારી વિદ્યા, પોતાનો સ્વાર્થ સાધવા વેચવા, કૉપીરાઈટ કે ટ્રેડમાર્કનો ભંગ કરવો, કુશાગ્ર બુદ્ધિ અને તર્કથી અન્યનું અહિત કરનારી વિદ્યા અવિદ્યા છે.
એવાં કાર્યો કરવાં તે જે ચોરી, જૂઠ, વ્યભિચાર અને હિંસામાં પરિણમે તે વિદ્યાવાન પુરુષો, અન્યના પ્રાણ બચાવવા, ધર્મ અને શીલનું બુદ્ધિનો વ્યભિચાર, અવિદ્યા છે. આધુનિક વિજ્ઞાને, તબીબી વિજ્ઞાને, જિનેટિક રક્ષણ કરવા, અને હિંસાનું નિવારણ કરવાના છેલ્લા ઉપાયરૂપે, સાયન્સ કે સ્પેસ ટેકનોલોજી અને ઇન્ફોટેકના-સમૂહ માધ્યમોના વિકાસને લબ્ધિ કે વિદ્યાનો પ્રયોગ પરાર્થે જ કરે છે. વિદ્યા કે લબ્ધિનો પ્રયોગ કારણે જ્ઞાનની ક્ષિતિજનો વિસ્તાર થયો છે. આ જ્ઞાનનો વિવેકબુદ્ધિ વિના લોકોને આંજી નાખવા માટે કરતા નથી.
ઉપયોગ કરે તો બુદ્ધિનો વ્યભિચાર વિનાશ સર્જી શકે. આ સંજોગોમાં સમયના સાંપ્રત પ્રવાહમાં વહેવારિક વિદ્યાથી મેળવેલું તંત્ર જ્ઞાન સદ્વિદ્યા જ બુદ્ધિને શાલીનતા આપી શકે. માટે જ મહર્ષિ ગૌતમસ્વામીએ કે વૈજ્ઞાનિક શોધો ન્યૂક્લિયર શસ્ત્રો, જેવા હિંસક સાધનો બનાવવામાં અમૂલ્ય નૈતિક પ્રેરણા આપી છે કે અવિદ્યાવાન પુરુષોનો કદી સંગ કરવો ઉપયોગ કરવો તે અવિદ્યા છે.
નહિ.
* ગર્ભ પરીક્ષણ અને ગર્ભપાત તબીબીવિદ્યાનો વિપર્યા છે. જે વિદ્યાનો ૬૦૧, સ્મિત એપાર્ટમેન્ટ,ખોખાણી લેન, ઉપયોગ હિંસામાં પરિણમે તે અવિદ્યા છે. વિદ્યાની વિકૃતિ છે.
ઘાટકોપર (ઈસ્ટ), મુંબઈ-૪૦૦ ૦૭૭. શ્રી દેવચંદ્રજી રચિત શ્રી વિશાલ જિન સ્તવન
|શ્રી સુમનભાઈ એમ. શાહ અનાદિકાળથી ચાલી આવતી જન્મ-જરા-મરણની ઘટમાળ અને ગુણો ધરાવનાર ગુણવંત પ્રભુ. શુદ્ધ ગુણોના પરિણામનરૂપ આધિ-વ્યાધિ-ઉપાધિમય સાંસારિક સંતોપથી છૂટવાની તીવ્ર જિજ્ઞાસા આત્મિક-અનુભવને સ્તવનકારે તત્ત્વ-સમાધિ તરીકે સંબોધન કર્યું વર્તે તેને અમુક અપેક્ષો ભવ્ય જીવ કહી કાય. આવા ભીજવો માટે છે. અરિહંત પરમાત્માની ઉપકારકતા અને ઉપયોગિતાના પ્રસ્તુત શ્રી વિશાલ જિન સર્વોત્તમ મહંત, તરણતારણ અને સ્વતનમાં પ્રકાશિત થયેલ છે. શ્રી દેવચંદ્રજીનું ભવ્યજીવોને આવાહન પતિત–પાવન છે. શ્રી અરિહંત પ્રબુના પુષ્ટ–અવલંબનથી ભવ્યજીવોને છે કે તેઓ પ્રભુને પ્રગટપણે વર્તતા ગુણો ગુરુગમે ઓળખે, પ્રભુને અનાદિકાળથી ચાલ્યું આવતું ભવભ્રમણનું છૂટવાપણું થાય છે. સાધક શરણે જઈ, તેઓનું ભક્તિભાવ સહિત ગુણગ્રામ કરે અને છેવટે પોતાનું સત્તાગત શુદ્ધ-આત્મસ્વરૂપ યથાર્થ પુરુષાર્થથી પ્રકાશિત મુક્તિમાર્ગના અધિકારી નીવડે. હવે સ્તવનનો ગાથાવાર ભાવાર્થ કરી શકે છે. આ હેતુથી સ્તવનકારનું ભવ્યજનોને આવાહ્ન થે કે જોઇએ.
તેઓ પ્રભુનું ભક્તિભાવપૂર્વક ગુણકરણ, સ્તુતિ, ધ્યાનાદિ દેવ વિશાલ જિણંદની, તમે દયાવો તત્ત્વસમાધિ રે;
સતુ-સાધનોથી ગુરુગમે આરાધે. ચિદાનંદ રસ અનુભવી, સહજ અકૃત નિરુપાધિ રે;
ભવ-ઉપાધિ ગદ ટાળવા, પ્રભુજી છો વૈદ્ય અમોઘ રે; સહજ અકૃત નિરુપાધિ રે, અરિહંત પદ વંદિયે ગુણવંત રે; રત્નત્રયી ઔષધ કરી, તમે તાર્યા ભવિજન ઓઘ રે. ગુણવંત અનંત મહંત સ્તવો, ભવતારણો ભગવંત રે..૧
તમે તાર્યા ભવિજન ઓઘ રે..૨ જંબુદ્વીપ, ઘાતકીખંડ, અને અર્ધ-પુષ્કરાવર્ત મળીને અઢીદ્વીપ થાય સાંસારિક જીવોને અનાદિકાળથી જન્મ–જરા-મરણાદિ ભવરોગ છે, જેમાં પંદર ક્ષેત્રો કર્મભૂમિ કહેવાય છે જ્યાં મનુષ્યો અને તીર્થકરો વર્તે છે. આમાંથી છૂટવાની તીવ્ર ઝંખના જે ભવ્યજનોને વર્તે છે, જન્મે છે. વર્તમાન-કાળમાં કુલ વીસ તીર્થકરો સદેહે વિચરી રહ્યા છે તેઓ માટે શ્રી અરિહંત પ્રભુ સુજાણ વેદ્યની ગરજ સારે છે. શ્રી તીર્થકર જેને વિહરમાન જિન કહેવામાં આવે છે. ઘાતકીખંડમાં શ્રી વિશાલ પ્રભુ પોતાની સ્યાદ્વાદમયી ધર્મ-દશનામાં જીવ-અજીવાદિ તત્ત્વોના જિન સદેહે વિહરમાન છે.
ગુણધર્મો અને તેમાં રહેલી ભિન્નતા પ્રકાશિત કરે છે. આવા સુબોધનો શ્રી વિશાલ જિનને સઘળા આત્મિક-ગુણો શુદ્ધ સ્વરૂપે પ્રગટપણે શ્રદ્ધાથી જે સાધકોથી સ્વીકાર થાય છે તેમાં સમ્યકજ્ઞાન, દર્શન, વર્તે છે. આવા ગુણોના પરિણમનમાં પ્રભુ અવ્યાબાધ-સુખ અને ચારિત્ર્યાદિ સત્-સાધનો રૂપ બીજ રોપાય છે. સ્તવનકાર આવા બીજને સહજ-આનંદ અનુભવે છે. પરંતુ તેને વચન-વ્યવહારમાં અનંત રત્નત્રયી ઔષધ તરીકે સંબોધે છે. આવા ઔષધના સદુપયોગથી ચતુષ્ટય કહેવામાં આવે છે. એટલે અનંત જ્ઞાન, દર્શન, સુખ, વીર્યાદિ ભવ્યજનોનું અજ્ઞાનરૂપ અંધારું દૂર થાય છે. અથવા ભવ્યજનોનો
