Book Title: Dravya Gun Paryayno Ras Dravyanuyog Paramarsh Part 06
Author(s): Yashovijay
Publisher: Shreyaskar Andheri Gujarati Jain Sangh
View full book text
________________
* सूक्ष्मसंपरायोपशान्तकषायवीतरागदर्शनादिभेदः
२१५९
-મુહુમસંપરાય-સરાસંનમે દેવ, (૨) અપમસમય-સુદુમસંપરાય-સરસંનમે ઘેવ અધવા (૧) ઘરમસમય -सुहुमसंपराय-सरागसंजमे चेव, (२) अचरिमसमय- सुहुमसंपराय सरागसंजमे चेव ।..... बादरसंपराय-सरागसंजमे प दुविहे पन्नत्ते, तं जहा - (१) पढमसमय- बादरसंपराय - सरागसंजमे चेव, (२) अपढमसमय- बादरसंपराय -સરાસંગમે ઘેવ અહવા (૧) રિમસમય-વાવરસંપરાય-સરસંનમે ઘેવ, (૨) ગરિમસમય-વાવરસંપરાય -सरागसंजमे चेव” (स्था. २/१/६२ ) इत्येवं स्थानाङ्गसूत्रवचनात् प्रसिद्धा एव ।
रा
म
उपशान्तकषायवीतरागदर्शनादीनामर्थपर्यायाश्च " उवसंतकसायवीयरायदंसणाऽऽरिया दुविहा पन्नत्ता, तं जहा (१) पढमसमय-उवसंतकसायवीयरायदंसणाऽऽरिया य, (२) अपढमसमय-उवसंतकसायवीयरायदंसणाऽऽरिया य। अधवा (१) चरिमसमय- उवसंतकसायवीयरायदंसणाऽऽरिया य, (२) अचरिमसमय-उवसंतकसाय
વીયરાવયંસISઽરિયા ચ” (પ્ર.મૂ.૧/પૂ.૨૬/૧૨૮ ોત્તરમ/પૃ.૧૬) વિપળ પૂર્વોત્તાત્ (૧૦/૧) Î प्रज्ञापनासूत्रवचनात् प्रसिद्धा एव, धर्म-धर्मिणोरभेदेन तदुपपत्तेः ।
का
તેન “પમસમયનિયંડે, અપમસમયનિયંટે, ઘરમતમવનિયંટે, ઘરમસમયનિયંà”(મ.યૂ.૨/૯/૭૬૬/ શાસ્ત્રના વચનનો પણ આ પ્રતિપાદનને ટેકો મળે છે. સ્થાનાંગસૂત્રમાં જણાવેલ છે કે ‘સૂક્ષ્મસં૫રાય સરાગસંયમના બે પ્રકાર છે. તે આ રીતે - (૧) પ્રથમસમય સૂક્ષ્મસં૫રાય સરાગસંયમ અને (૨) અપ્રથમસમય સૂક્ષ્મસંપરાય સરાગસંયમ. અથવા બીજી રીતે પણ તેના બે ભેદ પડી શકે છે. તે આ રીતે - (૧) ચરમસમય સૂક્ષ્મસંપરાય સરાગસંયમ તથા (૨) અચરમસમય સૂક્ષ્મસંપરાય સરાગસંયમ. બાદરસંપરાય સરાગસંયમના પણ બે પ્રકાર બતાવેલા છે. તે આ રીતે - (૧) પ્રથમસમય બાદરસંપરાય સરાગસંયમ અને (૨) અપ્રથમસમય બાદરસંપરાય સરાગસંયમ. અથવા બીજી રીતે પણ તેના બે ભેદ પડે છે. તે આ રીતે - (૧) ચરમસમય બાદરસંપરાય સરાગસંયમ અને (૨) અચરમસમય બાદરસંપરાય સરાગસંયમ' આ રીતે સ્થાનાંગ નામના મૂલ અંગસૂત્રના વચનથી સૂક્ષ્મસં૫રાય સરાગસંયમના અને બાદરસંપરાય સરાગસંયમના અર્થપર્યાયો પ્રસિદ્ધ જ છે.
१४/७
-
]]
ઉપશાંતકષાય વીતરાગદર્શનના અર્થપર્યાય ♦
(૩૫.) તથા ઉપશાંતકષાય વીતરાગદર્શન વગેરેના અર્થપર્યાયો તો પ્રજ્ઞાપનાસૂત્રના પૂર્વોક્ત (૧૧/૯) રા વચનથી પ્રસિદ્ધ જ છે. તે વચન આ મુજબ સમજવું - “ઉપશાંતકષાય વીતરાગદર્શન આર્ય બે પ્રકારના કહેવાયેલ છે. તે આ રીતે - (૧) પ્રથમસમયવિશિષ્ટ ઉપશાંતકષાય વીતરાગદર્શન આર્ય અને (૨) અપ્રથમ-સમયવિશિષ્ટ ઉપશાંતકષાય વીતરાગદર્શન આર્ય. અથવા (૧) ચરમસમયવિશિષ્ટ ઉપશાંતકષાય વીતરાગદર્શન આર્ય અને (૨) અચરમસમયવિશિષ્ટ ઉપશાંતકષાય વીતરાગદર્શન આર્ય.” અહીં વીતરાગદર્શન આર્ય એટલે વીતરાગદર્શનવાળા ૧૧ મા ગુણસ્થાનકે રહેલા સાધુ. ધર્મ-ધર્મી વચ્ચે અભેદ ઉપચાર કરવાથી ઉપશાંત કષાય વીતરાગસમ્યગ્દર્શનના પણ અર્થપર્યાય સંગત થાય છે.
(તે.) ‘(૧) પ્રથમસમયવિશિષ્ટ નિર્પ્રન્થ, (૨) અપ્રથમસમયવર્તી નિગ્રન્થ, (૩) ચરમસમયવૃત્તિ 1. उपशान्तकषायवीतरागदर्शनार्या द्विविधाः प्रज्ञप्ताः । तद् यथा - (૨) પ્રથમસમયોપશાન્તષાયવીતરાવર્ગનાર્યાઃ શૈવ, (૨) अप्रथमसमयोपशान्तकषायवीतरागदर्शनार्याः चैव । अथवा (१) चरमसमयोपशान्तकषायवीतरागदर्शनार्याः चैव, (२) अचरमसमयोपशान्तकषायवीतरागदर्शनार्याश्चैव । 2. प्रथमसमयनिर्ग्रन्थः, अप्रथमसमयनिर्ग्रन्थः, चरमसमयनिर्ग्रन्थः, अचरमसमयनिर्ग्रन्थः ।
