________________
૩૨
આદશ ગૃહસ્થાશ્રમ
દેખાતી લગ્નજીવનની અવ્યવસ્થાને ઉકેલ સહેજે આવી રહેશે, અને તે દિવસ એવો ભવ્ય હશે કે ઘેરઘેર સ્વર્ગ ઊતરશે અને આનંદમંગળના કલરવ સંભળાશે.
આવી રીતે લગ્ન વ્યવસ્થાની વિચારણા પછી સમાજમાં દંપતીજીવનનું એક અંગ કે જે રોગિષ્ટ છે તેની વિચારણા કરવી અહીં આવશ્યક છે. સ્ત્રી સમાજની વર્તમાન હાલત
સ્ત્રી પણ ગૃહસ્થાશ્રમરૂપી રથનું ચક્ર છે, તેથી જેટલે અંશે તે ચક્ર મજબૂત ન હોય તેટલે અંશે ગૃહસ્થાશ્રમમાં શિથિલતા આવે એ સ્વાભાવિક જ છે.
છેલ્લા શાસનકાળમાં નારીજીવનની શિક્ષણ પ્રણાલિકા ઘણી જ અવ્યવસ્થિત થઈ ગઈ હતી. તેના જીવનને ઉપયોગી વિષયનું બહોળે અંશે તેને જ્ઞાન મળતું નહોતું. તેથી નારીજીવન નિર્માલ્ય પ્રાયઃ થઈગયું.
પૂર્વકાળે નારીજીવન કેટલું મહત્ત્વનું હતું તેનું મનુસ્મૃતિનાં આ સૂક્તો સ્પષ્ટ પ્રમાણ આપે છે
યત્ર નાર્યસ્તુ પૂજ્યન્ત રમતે તત્ર ફેવતા: ” જ્યાં ગૃહદેવીઓનાં સન્માન હોય છે ત્યાં જ દેવોનાં રમણ હોય છે. આ સિવાય રાધાકૃષ્ણ, સીતારોમ ઇત્યાદિ ભક્તિમત્રોમાં પણ સન્નારીનું સૌથી પ્રથમ સ્થાન છે. - આ ઉપરથી સમજી શકાય છે કે જે વર્ગ, વર્તમાન નારીજીવનની દુર્દશામાં ભારતની પ્રાચીન પ્રણાલિકાની ઊણપ આગળ ધરે છે તે તદ્દન અસ્થાને છે. આ વિશે નથી શાસ્ત્રનો દેષ કે નથી સમાજબંધારણને દોષ, દોષ છે માત્ર પુરુષોની મૂઢ સ્વાર્થપરાયણતાને. - જ્યારથી નારીજીવન પ્રત્યે પુરુષવર્ગ બેદરકાર બન્યો અને નારીજીવન પ્રત્યેનું સન્માન ઘટી નારી એ પગની મોજડી અને વાસના
