________________
સંતતિ પ્રત્યે માબાપનું કર્તવ્ય સુવાવડને પ્રશ્ન
દવાખાનામાં જે સ્વચ્છતા અને સગવડ હોય છે તે સાધને સારા સાધનસંપન્નને ત્યાં પણ હોતાં નથી. અને તેની આવશ્યકતા પણ છે. - હવે તે આપણે ત્યાં પણ ઠેર ઠેર પ્રસૂતિગૃહે નીકળવા લાગ્યાં છે અને તે જરૂરી પણ છે. પરંતુ એની ઉપચારો કરવાની રીતમાં હિંદની પરિસ્થિતિને અનુકૂળ થાય તેવું ઘણું સંશોધન જરૂરી છે. આજના નવા વિજ્ઞાન પાસે શરીરશાસ્ત્ર તથા સ્વચ્છતા વિષેના જે ખ્યાલે છે તે વર્ષોથી ચાલી આવતી દાયણે પાસે નથી, અને તેથી તે ખૂબ જ સુધારા માગી લે છે. જે એ બંનેનો વ્યવહારુ સમન્વય કરી નવું જ શાસ્ત્ર નિર્માણ કરવામાં આવે તે પશ્ચિમના માત્ર અનુકરણથી જે નુકસાન થાય છે તેમાંથી આપણે ઉગરી જઈશું.
વળી કેટલીક વખત એવું પણ બને છે ખરું કે દેશી સુયાણી જેટલું નર્સને પરિપક્વ વ્યવહારુ જ્ઞાન ન હોવાને કારણે ગર્ભને અને માતાને સોસવું પડ્યું હોય ! પરંતુ જ્યાં સુધી શાસ્ત્રીય દૃષ્ટિએ શરીરશાસ્ત્રનો અભ્યાસ કરાવી એવાં દેશી પ્રસૂતિગૃહે તૈયાર ન થાય ત્યાં સુધી આમ કર્યા વિના છૂટકે થતો નથી, કારણ કે આજની શહેરી સ્ત્રી એટલી તો નિર્બળ હોય છે કે થતું પ્રસૂતિકષ્ટ સહન કરવાની શક્તિ તેણે ગુમાવી દીધી છે.
બીજી બાજુ તન્દુરસ્ત ગ્રામીણ સ્ત્રીઓ પ્રાચીન કાળની પેઠે આજે પણ તે કષ્ટ સહેલાઈથી સહન કરી શકે છે. કારણ કે તેમનામાં તાકાત પરિપૂર્ણ હોય છે. પ્રાચીન પ્રતિશાસ્ત્રનું જ્ઞાન આજે નષ્ટપ્રાય થઈ ગયું છે તેની પુનરચના કરવાની અને ગર્ભવતી પાસે સ્વચ્છ વાતાવરણ અને વ્યવસ્થા રાખવાની શિક્ષાને પ્રચાર કરવાની પણ આવશ્યકતા જણાય છે.
બાળક એ રાષ્ટ્રનું ધન છે, એટલે પ્રસૂતિકાળ દરમ્યાન માતાને
