________________
આદર્શ ગૃહસ્થાશ્રમ યુવાનીના ન ભૂંસાય તેવા દોષો છે એમ નીતિકારો કહે છે. જે સાચે વીર છે તેમાં લેશમાત્ર ધ નથી. ક્ષમા એ જ એનું ભૂષણ છે. માતૃપિતૃસેવા
વળી જે યુવાને પોતાનાં અપાર ઉપકારી માબાપની સેવા સુદ્ધાં કરી શકતા નથી, તે પિતાના કુટુંબની, સમાજની કે રાષ્ટ્રની સાચી ભક્તિ કરવાને લાયક બની શકતા નથી. જે પિતાના પગ નીચે બળતું બુઝાવ્યા વગર અન્ય સ્થળે દોડે છે તે પરની કે પિતાની એકે શાંતિ આરાધી શકતો નથી. સારાંશ કે સેવાનું પ્રાથમિક ક્ષેત્ર પોતાનાં પવિત્ર વડીલો જ છે. શાસ્ત્રકારોએ અનેક તીર્થોનું માબાપરૂપી પવિત્ર જંગમ તીર્થ બતાવ્યું છે, તે આ રીતે સામાજિક હિતના દૃષ્ટિબિંદુને અનુલક્ષીને જ.
આ સ્થળે ભક્ત શ્રવણનું ચેતનવંતું દષ્ટાંત સાંભળતાં અદ્દભુત આશ્ચર્ય જગાડે છે. કાંધે કાવડ ફેરવી પગપાળા ચાલી અંધ માતાપિતાની ભાવનાને પૂર્ણ કરનાર એ શ્રવણની અપ્રતિમ અને અપૂર્વ ભક્તિની યશોગાથા આજે પણ ગુંજી રહી છે. આનું નામ જ ધર્મપુત્ર. સેવાનું રહસ્ય
હમેશાં માતાપિતાની પાસે રહેવું, તેઓ જે બેલે તે બધું સાચું જ માની લેવું, તેમની દરેક વૃત્તિને અધીન થવું, તેમના પગ દાબવા, એટલામાં જ કાંઈ વિનય કે ભક્તિની ઇતિસમાપ્તિ થઈ જતી નથી.
વડીલોનાં વચનામાં પણ ત્રુટિ હોય, તેમની વૃત્તિમાં ભૂલ હોય, તે સુધારવામાં પણ ભક્તિ જ છે. આવા પ્રસંગનો ઉકેલ અને સાચી ભક્તિનું રહસ્ય જૈનદર્શનના "ઠાણાંગસૂત્રમાં આપેલું છેઃ
ચાર પ્રકારનાં દૃષ્ટાંત આપી તે પુત્ર ઉત્તમ અને ધર્મપુત્ર છે અને તે જ માબાપની સેવાના ઋણમાંથી છૂટી શકે છે કે જે પોતે સત્યમાર્ગને સમજીને વિવેક અને ભક્તિથી પિતાનાં વડીલોને પણ ધર્મમાર્ગમાં પ્રેરે છે.”
