________________
ભળાટ મસા પોતે જ કરવાના સંભવ છેપરિણામ
સમાજધામ
ર૩૭ શુદ્ધિ કરવાનું કામ કઠણ છે; અને કઠણ હોવા છતાંએ સૌથી પહેલું કરવાનું છે, તે પણ સાથે સાથે સમજી લેવું જોઈએ.
આ કાર્ય હાથ પર ધરવામાં સમાજને જે રૂઢિચુસ્ત વર્ગ છે, અર્થાત્ કે જેને ભૂત અને ભવિષ્યના ઇતિહાસ કે પરિણામનું બરાબર જ્ઞાન નથી તે ખળભળવાનો સંભવ છે. પરંતુ જે સમાજની પ્રતિષ્ઠિત સંસ્થા પિતે જ જ્યારે આ કાર્યને હાથ ધરે, તે તે ખળભળાટ પ્રત્યાઘાત નહિ કરી શકે; અને ઊલટું જેમજેમ તેનું પરિણામ સુંદર આકારમાં આવતું જશે, તેમ તેમ તેને પ્રભાવ સમાજમાં વ્યાપક થતો જશે.
સમાજસંસ્થાનાં આ કાર્યક્ષેત્રમાં અંત્યજવર્ગ, જ્ઞાતિચુત વર્ગ અને ધર્મય્યત વર્ગને સમાવેશ થઈ શકે. આવા વર્ગમાં આચાર અને વિચારની ઉચ્ચ સંસ્કૃતિને પ્રચાર એ આ સંસ્થાનું સાથી પ્રાથમિક કાર્ય હોય. જ્યાં સુધી બીજી ઉચ્ચ જ્ઞાતિ સાથે આચાર અને વિચારેમાં સમાનતા ન આવે, ત્યાં સુધી સમાન જ્ઞાતિ તરીકેને વ્યવહાર રાખો કે ન રાખવો તે સમાજની સ્વેચ્છાનો પ્રશ્ન હોવો ઘટે, અને તે ભલે રહે. પરંતુ ધાર્મિક અને સામાન્ય અધિકારો તે સમાન રીતે તેમને મળવા જ જોઈએ. પ્રકાશ, વાયુ, જળ, અભ, પ્રભુભક્તિ; શિક્ષણ વગેરે સાધનોનો ઉપયોગ કરતી વખતે મનુષ્યોએ પતિત અને તરછોડાયેલી કેમને પણ એક માનવજાત તરીકે ન ભૂલતાં માનવજાતિને છાજે તેવાં સાથ અને સહકાર આપવાં જોઈએ. આ વાત લક્ષમાં રાખી ધિર્યપૂર્વક આ સંસ્થા તે કાર્યને ઉપાડી લે. આ કાર્યમાં સમાજ અને ધર્મ બન્નેની રક્ષા છે. પતિતપાવન ગણાતા પ્રભુનાં બાળકોની શુદ્ધિમાં પ્રભુની ભક્તિ પણું છે, તે વસ્તુ લક્ષ્યથી ભૂલવા જેવી નથી. સંગન . પારસ્પરિક કલેશ, સ્વછંદતા, અરાજકતા, સમાજના નેતા