________________
- આદશ ગૃહસ્થાશ્રમ મારે ઘેર જલદી વહુ આવે અને મારા કાર્યમાં જલદી ભાગ લે એમ પુત્રની માતા માનતી હોય છે. અને પિતા એમ માને છે કે પુત્રને જેટલું જલદી પરણાવું તેટલે કરજથી જલદી છૂટો થાઉં. કાલ કોણે દીઠી છે ? માટે પરણાવીને લહાવો લઈ લઈએ.
માબાપની આવી મનેદશા બાળલગ્નાદિનું કારણ છે. અને તે પુત્રપુત્રીના ભાવિ જીવનની ભારે ઘાતક છે. તેથી તેવી માન્યતાને ત્યાગ કરવો ઘટે. અણુમેળ લગ્ન
કેટલાંક માબાપ ખાનદાન (કુલીન) મૂરતિયો મળે તે માટે નાની ઉમ્મરમાં પોતાની પુત્રીનાં લગ્ન કરી નાખે છે. એટલું જ નહિ પણ કેટલીક વાર તો આ બ્રાતિને વશ થઈ પિતાની પુત્રી કરતાં નાની ઉમ્મરના બાળક સાથે વિવાહ સંબંધ જોડી દે છે. આ પણ એક જાતનું અણમેળ લગ્ન જ છે. સ્ત્રી અને પુરુષ વચ્ચે નીતિકારિએ જે ૭-૮ વર્ષનું અંતર રાખ્યું છે તે શરીરશાસ્ત્રને અનુસરીને જ નક્કી કરવામાં આવ્યું હોય છે.
પરંતુ તેને ઠેકરે મારી જેઓ આવાં અણુમેળ લગ્ન કરી નાખે છે અને તેમને તેથી જે હાનિ થાય છે તે અકથ્ય છે. કન્યાવિક્રય
એક દીકરી ને બીજી ગાય, જ્યાં દોરે ત્યાં જાય” તેવી સરળતાનો દુરુપયોગ કરી કેટલાંક માબાપો પિતાની કન્યાનું લગ્ન કરાવી તેમાંથી ધન મેળવે છે. આ એક કરુણાજનક પગલું છે. શાસ્ત્રકારોએ કહ્યું છે કે –
गृहणश्छुल्कं हि लोमेन स्यान् नरोऽप्रस्यविक्रयी ॥ मनुस्मृति
જે પુરુષ કન્યાનું થોડું પણ ધન લે છે તે પિતાની પ્રજાને વ્યાપાર કરનાર અધમ ગણાય છે.'
