________________
સંતતિ પ્રત્યે માબાપનું કર્તવ્ય
“બેટા! સાસુ, સસરા ને વડીલની ભક્તિપૂર્વક સેવા કરજે. તેના સ્વભાવ કે દુર્ગુણ સામું જોઈશ નહિ, અને તારી દેરાણી, જેઠાણી વગેરે સાથે સાહેલીની જેમ પ્રેમાળ હૃદયે વર્તજે. પદાર્થના ઓછાવત્તાપણું સામે જોઈશ નહિ. સ્નેહ આગળ રત્નોનાં પણ કશાં મૂલ્ય નથી. પતિના પ્રેમની પળેપળે ઝંખના કરજે. સ્વપ્નામાં પણ તેની સાથે જ કરીશ નહિ. તેના લેશમાત્ર કપનું નિમિત્ત કદી બનીશ નહિ. કદાચ કારણવશાત્ તે ક્રોધે ભરાય તોપણ ઉજવલ અંતઃકરણને કાપથી કાળું ન કરીશ. તારી નીચેના માણસો પર તું અમદષ્ટિ રાખજે, અને દયાદષ્ટિથી તેમનાં દુઃખ દૂર કરવા પ્રયત્ન કરજે. તમારા દામ્પત્યજીવનમાં ગમે તેવી વિપત્તિ આવે તો પણ પતિ પત્ની બન્નેની એકાકારતા જાળવી રાખજે. પતિનાં દુઃખમાં ભાગીદાર બનજે. વસ્ત્ર, આભૂષણ અને ખાનપાનને મેહ ન રાખજે. ગરીબ દશામાં ગમગીન અને તવંગરપણામાં ઉછાંછળી ન બનજે. તારી આટલી ગ્યતા તને ગૃહિણપદ માટે યોગ્ય બનાવે છે. આ પ્રમાણે જે બાળા નથી વતી શકતી, તે આ ગૃહિણી પદને લાયક નથી.”
માતાની આ છેલ્લી શિખામણ દામ્પત્યપ્રેમને મીઠે આશીર્વાદ છે. જે માતાના આવા ઉદ્દગારે હોય છે તેની પુત્રીને ગૃહસ્થાશ્રમ પણ તે જ સુંદર બને છે.
આવી સાસુઓ પિતાને જમાઈને પણ પુત્રવત્ માને છે અને તેના હિત સારુ સતત જાગૃત રહે છે. પોતાની પુત્રીના ગુણદોષનું હૃદય ખોલી તેની પાસે નિવેદન કરી તેને માર્ગ સરળ બનાવી આપે છે.
'કેટલીક માતાઓ કે જે આ ફરજને નથી સમજી શકતી તે નાનપણથી જ પોતાની બાળાઓમાં હલકા સંસ્કારે રેડે છે. સારુંસારું ખાવું, સારાં કપડાં પહેરવાં, દાગીનાઓથી શરીર શણગારવું, પછી ભલે પતિ ગરીબ કે બેકાર હોય. આવા સંસ્કારથી તે શ્વશુરગૃહે જઈ પોતે સુખી થતી નથી અને બીજાઓને પણ દુઃખી કરે
