________________
૬૦
આદર્શ ગૃહસ્થાશ્રમ સંસર્ગથી અથવા તે શારીરિક પિષક દ્રવ્યોની ખામીથી જન્મે છે. શાણી માતાઓએ એવી ઇચ્છાને સ્વયં સંયમપૂર્વક દાબી દેવી જોઈએ અથવા યોગ્ય ઉપચાર કરવા જોઈએ. અન્યથા પિતાની પ્રજા પર તેવા ખોટા સંસ્કારોની છાપ પડી જવાને ભય રહે છે. ખાનપાન
જેવી રીતે પ્રજાના સંસ્કારોને આધાર માતા પર છે તે જ રીતે ગર્ભની તંદુરસ્તીને આધાર પણ માતાનાં રહન સહન અને ખાનપાન પર છે. તેથી અતિ મરચાવાળા, અતિ મીઠાં, તૂરાં, ખાટાં કે ખરાં ખાણું ખાવાં નહિ, પણ સાદું અને સાત્વિક ભોજન અને તે પણ પરિમિત લેવું. ચા, કોફી કે તેવાં બીજાં કઈ પણ જાતનાં કેફી પીણું ન પીવાં, અને હલનચલનાદિ ક્રિયાઓ પણ ગર્ભને - તકલીફ ન પડે તેમ તદ્દન અશક્ત ન બની જાય તેવી રીતે કરવી, એ બાળકની માતા બનનાર દરેક બહેનની ફરજ છે. વડીલેને નિદેશ . આ પ્રસંગે તે બહેનનાં વડીલો અને તેમાં પણ ખાસ કરીને તેમની સાસુઓનું અનિવાર્ય કર્તવ્ય છે કે તેમણે તેમની પાસેથી શ્રમ પડે તેવું કાર્ય ન લેવું, બહુ ઊઠબેસની ક્રિયાઓ ન કરાવવી, તેને ધ્રાસકો પડે તેવું વર્તન ન રાખવું, અને તેને વિશેષ શાંતિ કેમ રહે, તે તરફ સાવચેત રહેવું. - ગૃહકાર્યની સત્તા ઘણુંખરું સાસુના હાથમાં હોય છે તેનો ઘણીવાર કેટલીક સાસુઓ દુરુપયોગ કરી નાખે છે. કેટલીક સાસુઓ ગર્ભવતી વહુઓ પાસે અતિ તકલીફ પડે તેવું કાર્ય લે છે. આમ કરવામાં તેઓ કદાચ પિતાને સ્વાર્થ સરે છે એમ માનતી હશે. પરંતુ તેનું પરિણામ એ આવે છે કે તે વહુની તબિયત લથડે છે, અને સાથે સાથે સંતતિને પણ દુઃખ થાય છે. આવું પરિણામ ભવિષ્યમાં મોટી આફતનું કારણ બની રહે છે, માટે આ સંબંધમાં પહેલેથી જ કાળજી રાખવી ઘટે.
