________________
પતિપત્નીનાં કર્તવ્ય
'
૫૩
દ્વેષ કે અતડાઈ ઊભી કરવી. કારણ કે સ્ત્રી અને પુરુષની સમાનતા તો ગૃહસ્થજીવનમાં અનિવાર્ય આવશ્યક છે. પરંતુ સ્ત્રીપુરુષની સમાનતા તે બન્નેના અતિ સંસર્ગથી જ સાધ્ય થાય છે તેવું કશું નથી. પુરુષની સમાનતાનો આધાર તે પુરુષોની સ્ત્રીઓ પ્રત્યેની ઉદાર ભાવના અને વિવેક પર જ અવલંબે છે.
અતિ સંસર્ગના પરિણામે કેટલીક વખત સમાનતાના યોગ્ય લાભને બદલે વિશેષ પ્રમાણમાં હાનિ થતી દેખાય છે.
પુરુષના સ્વભાવગત સાહસને લઈને પુરુષને સ્ત્રીઓના અતિ સંસર્ગથી તો નુકસાન થયાનાં અનેક દષ્ટાંતો આપણે જાણીએ છીએ. પરંતુ સ્ત્રીઓને પણ પુરુષના અતિ સહવાસથી ઘણું વેઠવું પડ્યું છે, તે વાત પણ નવીન નથી.
એટલે તે દૃષ્ટિએ આ નિયમનું વિવેકપુરસર પાલન કરવું આવશ્યક છે.
૭. પતિએ પિતાની પત્ની અને પત્નીએ પોતાના પતિ પ્રત્યે સમાનતા કેળવવી જોઈએ. - જે પત્ની પિતાના પતિ સિવાય અન્ય પુરુષ સામે બ્રાતૃબુદ્ધિથી અને પુરુષ પોતાની સ્ત્રી સિવાય અન્ય સ્ત્રીઓ પ્રત્યે માતબુદ્ધિથી જોતાં શીખે તે આવી ઉચ્ચ ભાવના વર્તનમાં આવી શકે, અને તેવું વર્તન થવાથી તે બન્ને સમાનતા અનુભવી શકે.
સમાનતાની ભાવનાવાળી સ્ત્રી સ્વાભાવિક રીતે જ પતિનું એક વિરામસ્થાન બની રહે છે. પતિ પિતાના વ્યાવહારિક બોજાથી કંટાળી જતો હોય ત્યારે આ અર્ધાગના તેને ભાર હળવો કરી શકે છે અને પતિના દુઃખે દુઃખી અને સુખે સુખી બની શકે છે. આવી સ્ત્રીઓને જ શાસ્ત્રકાએ ઉત્તમ કોટિની ગણી છે. તે જ રીતે જે પતિ પિતાનું ગૃહમંદિર એ જ સ્વર્ગ છે અને પિતાની પત્ની એ જ પિતાના પ્રેમ
