________________
આદર્શ ગૃહસ્થાશ્રમ પરંતુ સ્ત્રીજીવનને સુલભ એવા લજ્જા, સહિષ્ણુતા, ધૈર્ય, કેમલતા ઈત્યાદિ ગુણોને લઈને તે બાહ્યરૂપમાં તો કવચિત જ દેખાવ દે છે, અને તે દૃષ્ટિએ તેવી સ્થિતિમાં તે યુવતી કરતાં યુવાનની જવાબદારી સંયમની બાબતમાં વધુ હોય છે.
આવા આવેગને અધીન થયેલે જે જુવાન વિવાહિત જીવન પહેલાં વાતાવરણ કે કુસંગના પરિણામે પોતાને પથ ચૂકી ગયે હેય. છે, તેનું વિવાહિત જીવન કેટલું કષ્ટપ્રદ અને કેવું શોચનીય થઈ પડે છે, તેનું વર્ણન કલ્પનાથી અતીત છે. પરંતુ જે યુવાન હજુ સુપથ પર સ્થિર રહી શકે છે, અને જેના ઉદ્દામ અંતઃકરણમાં આદર્શ ગૃહસ્થાશ્રમની મહત્ત્વાકાંક્ષા છે, તે યુવાન પણ વિવાહિત થયા પછી ગૃહસ્થાશ્રમના પ્રારંભમાં જ પિતાના દુઃખને નેતરવાનું પગલું ભરવાની મહાભૂલ કરી નાંખે છે. જોકે પતિ પત્નીને પરસ્પર વિશુદ્ધપ્રેમ હેય. એ દમ્પતીજીવનનો મુખ્ય ધર્મ છે. કારણ કે–
यदा भर्ता च भार्या च परस्परवशानुगौ । तदा धर्मार्थकामानां प्रयाणामपि संगतम् ॥
मनुस्मृतिः ३: ६२ “જેમ જેમ પતિ અને પત્ની પરસ્પર વિશુદ્ધ પ્રેમ ધરાવે છે તેમ તેમ ધર્મ, અર્થ અને કામ એ ત્રણે પુરુષાર્થોની વિશુદ્ધિ અને ઉન્નતિ થાય છે.”
પરંતુ જે યુવક અને યુવતી આ આવેશને અધીન થાય છે તેને પ્રેમ અખંડ ન રહેતાં વિક્ત બની વિકારવાસનાના રૂપમાં પલટાઈ જાય છે. તે બન્નેનાં અંતઃકરણમાં એક પ્રકારની પહેલાં ન અનુભવી હોય એવી આગ સળગે છે અને તેની શરીર અને મન પર પણ કારમી અસર થાય છે. આવા પ્રસંગે તે બન્ને એકબીજા પ્રત્યે એટલાં તો આસક્ત હોય છે કે તેઓને પિતાનાં કર્તવ્યનું ભાન સુદ્ધાં રહેતું નથી. આવી તીવ્ર આસક્તિને પણ તેઓ ભ્રાતિથી પ્રેમ માની
