Book Title: Triji Jain Shwetambar Conferenceno Report
Author(s): Maganlal Chunilal Vaidya
Publisher: Reception Committee
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005585/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trIjI zrI jaina zvetAmbara kaoNnpharansano riporTa. badara For Personal & Private Use Only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // zrI paMcaparameSThibhyonamaH // vaDodarAmAM bharAyelI trIjI zrI jaina ( zvetAMbara ) kaoNnpharansana riporTa. ane [ vartamAnapatronA abhiprAyo . tathA risepzana kamiTInA riporTa sahita. ] tathA taiyAra karanAra maganalAla cunIlAla vaidya. prasiddha karanAra risepzana kamiTI vaDodarA. ---cur vaDodarA. " lakSmIvilAsa' enDa " sayAjIvijaya " presa. saMvat 1962. sane 5.. For Personal & Private Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA. zrI jaina zvetAmbaronI kaoNnpharansa maLavA mAMDI tyArathI temanAmAM je apUrva utsAha Avyo che tenI noMdha AgalyA jamAnAmA rahe tene mATe A riporTo sAdhanarupa che. evaM jANI darasAla kaoNnpharansa pachI zekaDo rupIA kharca karI riporTo chapAvavAno TharAva thayo che. cAlu vakhatamAM jainomAM kevA prakAranA hAnikAraka rIvAjo hatA, kevA prakAranI temanI sAmAjika ane dhArmika paddhatI hatI ane tenI noMdha thai te sudhAravA mATe kayA nararatnoe prayAsa karyo che teno sAmAnya prakAre ullekha A riporTomAM jovAmAM Ave che. muMbAimAM bIjI kaoNnpharansanA riporTamAM dareka kamITInA riporTo dAkhala karavAmAM AvyA che paNa atre tema na karatAM te riporTanI TuMka hakIkata dAkhala karI che ane Ama karI A riporTarnu kada nAnu kathu che paNa A prastAvanAmAM ne je gRhasthoe A kaoNnpharansane phatehamaMda utAravA prayAsa kayoM che temanA nAmo sAthe zubha kAryonI TaMka noMdha levI anucita cha ema Apa dhArazo nahIM. sarvathI prathama senTrala kamITIneM kAma zaru thAya che. A kamITIja kaoNnpharansana tatva nevI che kAraNa teNe viSayo vigere nakkI karavAnuM ane tamAma lakhANonu kAma karavAna hoya che. A kamiTInA pramukha dhArmika jJAnamAM kuzaLatA dharAvanAra zeTha go kaLabhAi durlabhadAsa tathA sekreTarI vaidya maganalAla cunIlAla jeo dhArmika jJAna sAthe cAlu jamAnAnuM ane iMgrejI bhASAnuM sAruM jJAna dharAvanAra hatA. vAstavika kahevAthI A bhAi maganalAleja sekreTarInu tamAma kAma karyu che; matalaba prathamathI A kAryanI zaruvAta karI chevaTe A riporTane Apa sadgRhasthonI rubaru mUkanAra teja sujJa bhAi che. mahInAnA mahInA potAnA kAmanI agavaDa bhogavI AvI rIte dhArmika lAgaNI batAvI zrIsaMdhanI teoe ne bhakti karI che te kharekhara stuti pAtra che ane te baddala temano jeTalo upakAra mAnavAmAM Ave teTalo thoDo che. A mi. maganalAlabhAi sAthe temanA rAiTa henDa tarIke pAdarAnA vakIla For Personal & Private Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 2 ) rA. rA. mohanalAla bhAi hemacaMda tathA naMdalAlabhAI lalubhAi temaNe je athAka mehanata lIdhI che temano paNa upakAra mAnavAno A kharekhara yogya prasaMga che. je gRhastho dharmanI lAgaNIthI potAnI karaNIne pavItra kare che tethI ubhaya lokamAM sata saMpattine prApta kare temAM Azcarya jevuM nathI. A rIporTa taiyAra karavAmAM rA. rA. rughanAtharAva jAdhava emaNe jaio jaina dharmI na chato paNa divasonA divaso prayAsa karyo che temanoM upakAra mAnavAnuM bhue pharajamA bhula karyA jevuM che. rA. rA. gavarizaMkara prabhAzaMkara evozrI paNa jaina dharmI na chatAM paNa kaoNnpharansanA kAryane utsAhathI madada ApavA mATe senTrala kamITImA dAkhala thayA hatA. ane chevaTa sudhI temaNe A kAmamA madada ApI che te baddala temanoM upakAra mAnavo yogya che. A zivAya DaoNkTara mANekalAla aMbArAma tathA mi. cunIlAla narotama vigere je gRhasthoe A riporTanA kAmamAM madada karI che temane dhanyavAda ghaTe che. janarala suparavAijara sAhebo atrenA suprasiddha sarakArI mAjI jhaverI tathA hAlanA jhaverI kalyANabhAi amIcaMda ane jhaverI phakIracaMda ghehelAbhAi evoe phaMDa bharAvavAmAM tathA potAno rAjya sAtheno saMbaMdha hovAthI rAjyanI madada meLavavAmAM je sahAya ApI che te paNa stutipAtra che ane tethI te mahASayono paNa upakAra mAnavAmAM Ave che. maMDapa kamITInA pramukha sAheba jhaverI bALAbhAi choTAlAla tathA sekreTarI gAMdhI phattebhAi lAlabhAinA nAmo ApanA jovAmAM Avaze tathA maMDapanA kAmamAM sekreTarIe potAnA oddhAne anusarIne prayAsa lIdho che, vaLI potAnI sAdhAraNa sthIti chatAM rAta divasa A maMDapane suzobhita karavAmAM ane tenuM kAma saMpUrNa karavAmAM bhAi maganalAla raNachoDabhAie je prayAsa lIdho che te badala teo kharekhara dhanyavAdane pAtra che. phaMDa kamITInA pramukha rA. rA. cunIlAla izvarabhAi tathA sekreTarI gAMdhI gulAbacaMda kALIdAsa che. teoe paNa A kAmamAM sArI mehanata lodhI che tethI teone dhanyavAda ghaTe che. For Personal & Private Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 3 ) utArA kamITInA pramukha atrenA suprasiddha vaidya bApunAi hIrAbhAi ane se - kreTarI gAMdhI jamanAdAsa jagajIvanadAse jUdA jUdA grahastho pAsethI utArA meLAvAmAM ane tyAM padhAranAra gRhasthAnAM sanmAna karavAmAM ane vyavasthA sAcavavAmAM potAnA zarIra bhoge paNa dIrgha prayAsa karyo che ane utArA zivAya bIjA kAmomAM paNa oe madada karI che. cAlu ujAgarA ane kAmanA bojAthI A kamITInA pramukhanI prakRtI bagaDI ane jyAre temane pharajIAta kArya karatAM acakAvavAmAM AvyA tyAreja A gRhasthe kaoNnpharansane bIje divase ArAma lIdho. A pramukha ane temanA sekreTarIe potAnA kAmane mATe to zuM paNa te zivAya bIjA kAmo paNa utsAhapUrvaka hameza karatA tethI teoe kharekhara pUnya upArjana karttuM che ane ubhaya lokamAM saMghabhaktithI potAno suyaza vistArI satkAra pAtra thayA che. bhojana kamITInA pramukha mi. motIlAla lAladAsa modI tathA sekreTarI jhaverI choTAlAla lAlacaMda che. jUdA jUdA gRhasthonI bhojana saMbaMdhI vyavasthA rAkhavAnuM niyamita vakhata jor3atI vastuoM pUrI pADI saMghanI bhakti karavAnuM kAma A gRhasthoe jevI rIte bajAyuM che tevI rIte tamAma DelIgeTo taraphathI teo stutipAtra thayA hatA, abe agrasthAne kharA tanamanadhI A kAmamAM madada karanAra mi. nemacaMda malukacaMda tathA bIjA gRhasthoe kharekharuM pUnya upArjana karI zrIsaMgha taraphathI dhanyavAda meLavyo che. badhAthI sakhata kAma vaoNlaMTiyaronuM che, A kamITImAM pramukha rA. rA. maNIlAla bAlAbhAi tathA sekreTarI gAMdhI vADIlAla lAlabhAi hatA. A banne bhAie potAno oddha tathA potAnA jJAna tarapha najara na karatAM jANe zrIsaMghanI bhaktithI bane teluM vizeSa punyaupArjana karavAnI sAmAghImAMja hoyanI tema sAmAnya vaoNleMTIaro sAthai DelIgeTonI sagavaDa mATe khurasIo ucakavAnuM kAma paNa karavAmAM potAnA manamAM zaMkA ke zarama ANI nathI. khAvAno vakhata maLe ke na maLe tenI teoe lezamAtra paNa darakAra karI nathI. paNa pUrNa khaMtathI sabhyatAthI ane potAnA tAbAmAM rahelA vinayI vaoNleTIyaro pratye vinayabhAvathI je vartana kartuM che tethI tamAma vaoNlaMTIyaro jANe eka kuTuMbanA hoya evI A bane jaNAo pratye temanI pUjya lAgaNI dRSTIe AvI hatI. ane A riporTamAM temanAM ane vaoNlaMTiyaronA kArya saMbaMdhe temanI ucya bhAvanA darzAvatAM je zabdo yojavAmAM Ave tenA karatAM temanI vRtIonuM zubha kArya caDI jAya tema che, mATe anya zabdo ke vizeSaNAno upayoga For Personal & Private Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na karatAM teoe saMghabhaktithI mahatpunya upArjana karI potAnA AtmAne nirmaLa karyo che tema ubhaya lokamAM zuyaza sAthe dhanyavAda prApta karyo che. rA. rA. bAlAbhAi sAheba mahArAjA sAhebanI svArImA hatA, paNa teornu mana A kaoNnpharansa tarapha hameza lAgelaM temanA patrothI tathA temane dharma viSayamA je prazno kADhI lekho lakhelA teparathI suvidata thayuM che. sata kRtya, manathI vacanathI ane kAyAthI paNa thAya che te suprasiddha che to AvA zubha ciMtanathI teozrI zu. bhapunyopAjana kare temAM navAi nathI. khAsa anIvArya kAraNathI riporTa moDo thayo che te baddala. zrIsaMgha daragujara karaze. A riporTa chApavAnA kAmamAM zrIsayAjIvijaya ane lakSmIvilAsa presanA menejara sAheboe batAvelI kALajI mATe temano A sthaLe AbhAra mAnavAmAM Ave che. A kAma upara dIvelA mAhAzayonA prayAsathI nIvighne samApta thayaM che ane keTalAka atre jemanA nAmono ullekha karavAmAM Avyo nathI evA A kAryamAM madada karanAra tamAma mAhAzayono upakAra mAnI A prastAvanA samApta karI riporTa vAMcavAnI bhalAmaNa karIe chIe. mANekalAla ghehelAbhAi. phattebhAi amIcaMda jhaverI. cI. sekreTarI svA. maM. pramukha, svAgatamaMDaLa. For Personal & Private Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA. 11-13 13-14 14-17 18-19 20-23 risepzana kamITI pRSTa 1-48. risepsana kamiTIno riporTa. utArA , " bhojana , " taMdurastI " " maMDapa , , vaoNlaMTIyara ,, , lAkSaNika pradarzana , upaja kharca risepzana kamiTInU lIsTa. , zrImaMta mahArAjA sayAjIrAvane bIna lAgate sAmAna ApavA tathA kaoNnpharansamAM padhAravA karelI arajI. zrImaMtano javAba. . kukuMmapatrikA. maMDapamA lagAvelAM hitavacananA borDo. lAkSaNika pradarzana kamiTIna lIsTa. , ,, nA sekreTarI jhaverI lAlabhAi kalyANa- bhAiveM bhASaNa. cha ,, yuvarAja phatesiMharAve pradarzana khullu melatI vakhate karelu ja, svAgata phaMDamAM nAMNA bharanAranI yAdi. jha ,, , , nA kharcanuM tAravaNI patraka. 24-26 27-28 29 36-37 bhASaNa. 44-47 For Personal & Private Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48-51 52-63 trIjI vArSika pariSad pRSTa 1-200. svAgata maMDaLanA pramukhanuM bhASaNa. ni. 1 3-4 zrImaMta mahArAjA sAhebarnu bhASaNa. me. pramukha sAhebarnu bhASaNa. ni. 2 5-0 rA. DhahAe mAnelo mahArAjAno AbhAra. mi. paramAranuM kavita. dilasojInA tAro ane patro. sabajekTa kamiTInI nemaNuka. zrImaMta mahArAjAnuM chevaTana bhASaNa. TharAva 1-nA. zehenazAha mATe prArthanA. TharAva 2-zrI. mahArAjA sAhebano AbhAra. TharAva 3-ja. sekreTarIone dhanyavAda. rAya 4-marhama mi. phakIracaMda pratye dIlasojI. TharAva 5-pUjyamuni mahArAjA vigerene vinaMtI. TharAva 6-dhArmika tathA vyavahArika keLavaNI. 11-16 rA. gulAbacaMda DhaDhDhAnuM bhASaNa, pRSTa 12-14 mi. motIcaMda gIradhara kApaDIyAnu bhASaNa. , 14 ni. 3 lAlA mATu malajI. , , 14 mi. bAlacaMda hIrAcaMda. 15 ni. 4 vakIla choTAlAla kALIdAsa. ,, , 15 mi. manasukha anopacaMda. , , 15 ni. 5 mi. muLacaMda nathubhAi. , , 15 ni. 6 sA. kuMvarajI ANaMdajI. , , 15 ni. 7 mi. anopacaMda melApacaMda. , , 16 ni. 8 DarAva 7-kaoNnpharansanuM baMdhAraNa. 16-19 zeTha. lAlabhAi dalapatabhAina bhASaNa. , ni. 9 mi. lakhamasI hIrajI. , , 17-18 64-70 hIrAcaMda. " 71-76 " 77-79 80-83 84-86 87-91 92-95 For Personal & Private Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " 20 DaoN. jamanAdAsa premacaMdanuM bhASaNa. , 18 ni. 10 96-10. mi. jagajIvana muLajI khanIyA. ,, ,, 18 ni. 11 101-108 lAlA mANekacaMda tathA va. harivalava. ,, 18 mi. phatecaMda kapuracaMda lAlana. ,, , 19 TharAva (-zatrujaya tIrthanI AzAtanA mATe dilagIrI. TharAva 9-ja. sekreTarInI jagyA puravAnI sattA. TharAva 10-jIrNa caityoddhAra. , 21-24 bAburAya kumArasiMghajIna bhASaNa. , 21-22 bAbu vijayasiMghajI. , , 22-23 mi. mohanalAla puMjAbhAi , , 23 ni. 12109-110 mi. phatecaMda kapuracaMda lAlana ,, , 23 DelAgoAvethI kaoNnpharansane madada. 23-24 TharAva 11-prAcIna pustakoddhAra. zaThe anupacaMda malukacaMdanuM bhASaNa. ,, 24 ni. 13 111-114 zA. amaracaMda ghelAbhAi. zA. ravajIbhAi devarAja. . . mi. phatecaMda kapuracaMda. jesalamerano bhaMDAra ughaDAvavA viSe mi. DhahAno prayAsa. 25 TharAva 12-sadharmIne Azraya. 26 TharAva 13-jIvadayA. TharAva 14-prAcIna zodhakhoLa. 26-27 mi. dolatacaMda puruSotama baroDiyAnu bhASaNa. 26 ni. 14 115-117 mi. manamukha kIratacaMda. 27 ni. 15 118-124 TharAva 15-DIrekTarI. . 27-29 mi. bhagubhAi phatehamaMda kArabhArInuM bhASaNa. 27 ni. 16 125-126 mi. jIvarAna odhavajI dozI. , 28 ni. 17 127-128 24-25 " 25 For Personal & Private Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 8 ) TharAva 16 - hAnikAraka rIvAjono tyAga. rA. rA. DhaDhDhAnuM bhASaNa. pro. nathubhAi maMchAcaMda. phasecaMda karpuracaMda. 99 23 zrImaMta yuvarAja phatesiMharAvanuM bhASaNa. zrImaMta mahArAjA sAheba tathA bIjA rAjA mahArAjAno mAnelo AbhAra. pramukha sAhebano mAnelo AbhAra. vaDodarAnA AgevAno taraphathI me. DelIgeTone pAnasopArI. jaina grejyueTa esosIezananI sthApanA. AcArya zrIkamalavijayasUrinuM vyAkhyAna. bALa gaMgAdhara TiLakanuM bhASaNa. mi. lAbhazaMkara lakSmIzaMkaranu bhASaNa. zrImaMta mahArAjA sAhebe kaoNnpharansanA phaMDamAM bharelI rakama. AcArya zrI kamaLa vijayasUrI tathA zrImaMta mahArAjA sAheba emano samAgama. pramukha tathA patrakAronA abhiprAya. DelIgeTonuM lIsTa. kaoNnpharansa vakhate nANAM bharanAranI yAdI. 28-19 28-29 29 30 30-31 32 34 36-37 37 38 For Personal & Private Use Only 38-43 43-46 47 47 129-155 156-192 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pehelo. For Personal & Private Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI. trIjI jaina zvetAMbara kaoNnpharansa. risepzana kamITIno riporTa. sarvane suvidita che ke, zrI jaina zvetAMbara mUrttipUjaka saMghanI vyavahArika ane dhArmika unnati karavAnA zubha hetuthI zrIphalodhi tIrthonnati muMbaInI kaoNnpharansamAM vaDodarAnA DelIgeTonuM samAnA sekreTarI ane jayapuranA kalekTara tathA DisTrIkTa jIsTreTa rA. rA. gulAbacaMdajI DhaDhDhA ema. e. emaNe prAraMbhelA stutya prayAsane mAna ApI muMbaI khAte bharAyalI bIjI jaina zvetAMbara kaoNnpharansamAM vaDodarethI 11 sadgRhasthAne DelIgeTo tarIke pasaMda karI mokalavAmAM AvyA hatA. java. 2 te DelIgeTo ane bIjA prekSaka tarIke sadara kaoNnpharansamAM bhAga levA padhArelA sadgRhastho tevA paramapavitra bhAratavarSIya zrIsaMghanA darzanano lAbha potAne tyAMnA zrIsaMghane maLI zake tevA a trIo kaoNnpharansa vaDo - dare bharavAnuM AmaMtraNa. nukuLa saMjogo joI chANI, pAdrA, darApurA vigere sthaLethI padhArelA sadgRhasthonI salAhapUrvaka trIjI kaoNnpharansa vaDodare bharavAnuM AmaMtraNa kahevaDAvyaM hatuM ane te svIkAravAmAM AvyAnI vAta tA. 21 mAhe sapTeMbara sane 1903 nI beThakamAM jAhera thatAM rA. rA. bApubhAI hIrAbhAI vaidye nIce pramANe vijJapti karI hatI: 66 zabdomAM vinaMtI karavAnI ' huM amArA vaDodarAnA zrIsaMgha taraphathI ve rajA lauM hu~. A apUrva meLAvaDAnAM darzanathI ane ahIM je utsAha ane eka vicArathI kAma thayuM che tethI ame ghaNo saMtoSa mAnIe chIe. AvatI kaoNnpharansa vaDoda rAmAM bharavAnuM amAruM AmaMtraNa svIkAravAnI jevI rIte kRpA karI che tevIja rIte kaoNnpharansano vakhata mukarara thAya te vakhate padhAravAnI kRpA karI AbhArI karazeojI. hiMdustAnanAM bIjAM moTAM zaheronI jaina vastInA pramANamAM vaDodarA kaMija hisAbamA nathI. topa ame amArI AjubAjunA gAmonA bhAio sAthe maLI Apa sAhebanI yathAzakti For Personal & Private Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 2 ) sevA bajAvavA yatna karIzaM; paNa je sAhebonA prayAsathI A kaoNnpharansa pAkA pAyA upara sthApana thaI che teja sAheboe e kaoNnpharansanA kAmane puSTi karavAnA prayatna karavAno che. to AzA che ke, teo sAheba potAnA sthAnake rahIne ane pathAvara vaDodare padhArIne zAsananI unnati karavAnI maherabAnI karaze. " 3 te pachI bIje divase muMbaImAM jhaverI jezaMgabhAI maganalAlanI peDhImA AmaMtraNa karavAmAM sAmela thayelA sadgRhastho ekaThA thayA hatA svAgata phaMDanI - ane kaoNnpharansanuM kAma phatehamaMdIthI pAra utAravA mATe nANAMnI pahelI tajavIja karavI joIe ema saunI dhyAnamAM besatAM svAgata phaMDanIM zaruvAta karavAmAM AvI hatI, jemAM ru. 1231 to tyAMne tyAMja bharAi gayA hatA. yAta. danA. 8 sadara DelIgeTo vigere vaDodare pAchA pharyA tyAre temanA mukhathI muMbaImAM thayelA kAmakAjanI tathA AmaMtraNa vigere saMbaMdhI hakIkata sAMbhaLI zrIsaMghe ghaNI anumodanA karI hatI, jenA pari nAme risepzana kamITI nimyA vagara svAgata phaMDanuM kAma zrI saMghanI anumo AgaLa calAvavAnuM sugama thaI paDyuM hatuM. zrasiMghanI prAthamika 5 kaoNnpharansa saMbaMdhI vividha prakAranaM kAma kevI rIte pAra pADavuM te mATe vicAra karavAne zrIsaMghanI prAthamika sabhA tA. 25 mAhe me sane 1904 nA roja jAnIzerInI dharmazALAmAM bolAvavAmAM AvI hatI. te sabhAnuM pramukha sthAna rA. rA. phatebhAi bhamacaMda jhaverIne ApavAmAM AvyuM hatuM ane temAM lAyaka meMbaro vadhAravA vigere nI sattA sAtha risepzana kamITI ( svAgata maMDalI ) nImavAmAM AvI hatI, tathA zrImaMta mahArAjA sAhebane madada vigere mATe arajI karavA ane kaoNnpharansa kayA mahinAmAM bharavI te saMbaMdhI TharAvo pasAra karavAmAM AvyA hatA. sabhA. 6 risepzana kamITInA pramukha, upapramukha, cIpha sekreTarI, janarala supariTenDenTa ane Trejharara tarIke kayA puruSone pasaMda karavAmAM AvyA hatA, tathA svAgatane lagatuM patravyavahAra vigere sarva sAdhAraNa kAma, phaMDa bharAvavAnuM kAma, utArA saMbaMdhI kAma, bhojana saMbaMdhI kAma, heltha ( taMdurastI ) jALatravAnuM kAma, maMDapa ubho karavAnuM kAma ane risepzana kamITI saMbaMzrI sAmAnya noMdha. For Personal & Private Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaoNlaMTiyara saMbaMdhI kAma karavA mATe sabhAsadone kayI kayI sabakamITIomAM vaheMcI nAkhyA hatA ane te sabakamITIonA pramukha tathA sekreTarInI padavIo kone ApavAmAM AvI hatI te, A sAthe ni0 ka nI yAdI joDI che, temAM. batAvyuM . sabakamITIoe jarura pramANe bhegI thai karelA TharAvo sAMbhaLI yogya salAha athavA maMjurI ke anumodana ApavA mATe risepzana kamITInI 15 mITIMgo thai hatI, nemAMnI chaThThI mITIMga traNa beThako sudhI laMbAi hatI. khAsa mahattvanA prasaMge zrIsaMghane AmaMtravAmAM Avyo hato. kamITIe karelAM kAmonI noMdha yogya sthaLe levAnuM rAkhI ahIM eTaluM naNAvI devaM joie ke, keTalAka bhAioe eka karatAM badhAre saba kamITIonA kAmamAM bhAga lai, potAno utsAha pradarzita karyo hato. ___7 zrImaMta sarakAra gAyakavADa sayAjIrAva mahArAjA sAhebane kaoNnphara ra samAM padhAravA ane rAjya taraphanI hareka madada bIna lAgate sarakArI sAmAna i gere bIna lAgate meLavavA ApatrA tA. 29 mAhe me sane 1904 nA roja mahAbaLe. " zvara svArImA arajI (ni. kha.) sAdara karavAmAM AvI hatI. temAMnI mAMgaNIo maMjUra karavA zrImaMta mahArAjA sAheve kRpAvaMta thaI karelA pharamAna anvaye nA. divAna sAheba kerazAspanI rustamajI dAdAcAnajI emaNe naM. 1487 tA. 17 mAhe jUna sana 1904 nI yAdI (ni. ga.) mokalI hatI, ane lAkSaNika pradarzanamA mUkavA mATe myujhiyamano tathA sarakArI zALAono sAmAna ApavAno hukama ko hato te mATe te nAmadArano khAsa upakAra mAnavo ucita che. 8 sadara hujUrahukamanI khuza khavara nivedana karavA mATe tA. 19 mAhe jUna zrImaMta sarakAra pratye sane 1904 nA roja zrIsaMghanI sabhA bolAvavAmAM AvI upakAra pradarzaka saMghanI hatI. te sabhAmAM zrIsaMghe karelI arajI tathA teno sarakAra mAMthI maLelo javAba vaMcAyA pachI, sabhAmAM virAjamAna paramapUjya AcArya zrI 108 zrIkamala vijayamUri mahArAne ( marahuma nainAcArya zrIAtmArAmajI mahArAjanA paTTadhare ) evA udgAro kADhyA hatA ke, 'zrImaMta gAyakavADa sarakAre kaoNnpharansanA saMbaMdhamAM vaDodarAnA saMghanI mAgaNI svIkArIne ne mATe tajavIja. sabhA. For Personal & Private Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 4) mAna Apyu che te yogya karyu che. A mAna ahIMnA saMghaneja nahi paNa AkhA hiMdustAnanA jaina saMghane maLayu che. rAjAono te dharmaja che. ethI bahu puNya thAya che. potAnI prajAne dharmAdi sAdhavAmAM sahAya. karavAthI ane temanA manoratha pUrNa karavAthI rAjA prajApriya ane rAjya cirasthAyI thAya cha, tathA rAjA sarva prakAre sukhI rahe che, saMghane paNa ucita cha ke, zrImaMta maharAnAsAhebano A mATe upakAra mAnavo. e vicArane bIjAogeM anumodana yatAM zrIsaMghe sarvAnumate nicalo TharAva pasAra ko hato:___ " zrImaMta sarakAra mahArAjA sAheba emaNe kRpAvaMta thaI jaina kaoNnpharansanA prasaMge banI zake to padhAravAna AzvAsana Apyu cha, tathA pablIkavasa, khAnI, polIpsa, phoja vigere khAtAM taraphathI maherabAnI tarIke sarva prakAranI madada ApavAno hukama karyo che. te baddala abhe zrImaMta sarakArano kharA aMtaHkaraNathI upakAra mAnIe chIe ane AzA rAkhIe chAe ke, zrImaMta kaoNnpharansa pratye evIja maherabAnI hameza kAyama rAkhaze. prabhu kRpAthI zrImaMta rAjya kuTuMba sAthe dIrghAyu bhogavI cirakALa dharmathI prajAnuM pAlana karI sukhasamRddhi pAmo." atre jaNAvaq joIe ke, e TharAvanI mudrita prati zrImaMtanI hujUramAM mokalavA mATe nAmadAra divAna sAhebane arpaNa karavA eka DepyuTezana gayuM hatuM, ana TharAvanA sArarUpe eka tAra paNa zrImaMtane punA svArImA karavAmAM Avyo hato. 9 kaoNnpharansanA tathA pradarzananA kAmamATe je sarasAmAna bahAra gAmathI ___ Ave te uparanI jakAtanI mAphI pALavA ane kaoNnpharansamAM nI jakAta mAphI. " padhAranAra sAhebone paNa te saMbaMdhI harakata na thAya tevo hukama karavA nAmadAra romezacaMdra datta amAtya sAhebane yAdI ApavAmAM AvI hatI. tenA javAbamAM sAheba mosupha taraphathI maherabAnI dAkhala mAphI pALavAno hukama konI khabara maLI hatI, je mATe temano AbhAra mAnavo yogya che. 10 trIjI kaoNnpharansanA pramukhanuM sthAna kayA mahAzayane Apaq te bAbatamAM . kaoNnpharansanA cAra janarala sekreTarI sAhe vo uparAMta jANItA kaoNnpharansanA pramukhanI pasaMdagI. muni mahArAjA, zeThazAhukAro, vidvAno ane bIjA agresaronA abhiprAya mAgavAmAM AvyA hatA. temAM hiMdastAnanI cAre dizAmAM dUranA pradezo sudhI vihAra karavAthI ghaNA nAmAMkita puruSonA samAgamamAM kaoNnpharansanA sAmAna For Personal & Private Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvelA pUjya munirAja zrIhaMsavijayajI mahArAja tathA rA. rA. gulAbacaMdajI DhaDhA emaNe pUrI pADelI hakIkata ghaNI upayogI thaI paDI hatI. e mATe keTalAka puNyazALI onAM nAmo jUdI jUdI taraphathI sUcavavAmAM AvyAM hatAM. te badhAe prAyaH phaoNnphara nsanA sabhApati thavAnuM mAna meLavavAne lAyaka che. paNa zrIajhImagaMna (murzIdAbAda) nivAsI rAya bahAdUra budhasiMghajI dudhoDiyAnI pukhta umara, dharmakAryamA udAratA ane samayAnukuLa pravRtti vigerene lIdhe ghaNAno abhiprAya A vakhate temaneja nImavA evo thavAthI temanI sAthe e bAbatamA patravyavahAra calAvavAmAM Avyo hato, ane tAra paNa mUkavAmAM AvyA hatA. temanA taraphathI svIkArano tAra AvatAMja tA. 21 oNgasTa sana 1904 nA roja sabhA bolAvI temane pramukha tarIke pasaMda karelA jAhera karavAmAM AvyA hatA. 11 zrIphalodhitIrthe tathA muMbaImAM kaoNnpharansanI veThako bharavA mATe sapTeMbara ( bhAdaravA ) mahino pasaMda karavAmAM Avyo hato. paNa kaoNnpharansa bharavAnA divasarnu nirmANa. " te vakhata varasAda vigerene lIdhe anukuLa nahi hovAthI ane vikrama saMvata 1961 nA kArtika vadi 5 tA. 27 naveMbara sane 1904 ne divase ravivAra ne puSya nakSatra vigere zubha yogo hovAthI te tithi trIjI kaoNnpharansanA pahelA divasanI beThaka mATe tA. 17 sapTeMbara sana 1904 nI sabhAmAM nakkI karavAmAM AvI hatI. 12 zrImaMta sarakAra sayAjIrAva mahArAjA sAhebane kaoNnpharansamAM padhAra vAnuM AmaMtraNa mahAbaLezvara svArImAM karelu te bAbata svArI zrImaMta mahArAjA sAhebane AmaMtraNa. vaDodare AvyA pachI kaoNnpharansa kamITI sAthe vicAra karI nirNaya karavA- hujUra pharamAna hovAthI risepzana kamITInA pramukha ane bIjA nava sadgRhasthonuM DepyuTezana tA. 21 sapTeMbara sana 1904 nA roja lakSmIvilAsa pelesamAM gayuM hatuM. zrImaMta mahArAjA sAhebe DepyuTezananA gRhasthonI oLakha letAM ghaNI khuzI batAvI hatI ane kaoNnpharansamAM padhAravA mATe AzvAsana ApI kaoNnpharansa bharavAnI tArIkha ane temAM carcavAnA viSayo saMbaMdhI mAhitI hujUra kAmadAra sAhebane ApavA AjJA karI hatI. pachI zrImaMte. kaoNnpharansanA kAmamAM ApelI madada mATe AkhA hiMdano jaina saMgha zrImaMta sarakAra pratye AbhAranI lAgaNI dIve che vigere hakIkata nivedana karI DepyuTezane zrImaMtanI rajA lodhI hatI.. For Personal & Private Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bata. 13. kaoNnpharansamA pratinidhiyo pasaMda karI mokalavA mATe sarva zrIsaMgho, ___ sabhAo, pAThazALAo, ane pustakAlayo upara vijayA dakuMkuma patrI vigere bA zamIthI kuMkumapatrIo (ni. gha) mokalavAnI zaruvAta karI hatI. kuMkumapatrI gUjarAtI tathA hiMdI bhASAmA suvarNAkSare sArA glejha kAgaLa upara chapAvelI hatI. gAyakavADI rAjyanA khAnesumArInA riporTa uparathI jaina vastIvALAM gAmo tAravI teno muMbaInI risepzana kamITIMnI noMdha sAthe mukAbalo karatAM bInI kaoNnpharansa vakhate je gAmo kaMkotrI vagara rahI gayelAM mAlama paDyAM hatAM tyAM, ahIMthI kaMkotrIo lakhavAmAM AvI hatI. vadhArAmAM cAre janarala sekreTarI sAhebo tarapha ahIMthI kaMkotrI mokalelAM gAmonI yAdI sAthe keTalIka kaMkotrIo gAmanAM nAma bharyA vagara bIDI hatI, ane temanA vibhAgamAMnAM ne gAmomAM kaMkotrI nahi gayAnuM mAlama paDhe tyAM pahoMcADavA vinaMtI karI hatI. e rIte kaMkotrIo, pasaMda karelA DelIgeTonAM nAma bharI ATha divasamAM pAchI mokalavAnI pratinidhi patrikAo ane pratinidhi pote kai tArIkhe kai TrenamAM padhAravAnA che te vigere hakIkata, jemAM dIvALI pahelA jaNAvavA vinaMtI karI hatI te yAdIo sAthe, ravAnA karI hatI. kaoNnpharansano vakhata ziyALAnI rutumA hovAthI DeligeTone sAthe pathArI lAvavA paNa sUcanA karI hatI. koi gAmavALAne poSTanI kasUrathI kiMvA ahIMnI bhUlanA kAraNathI kaMkotrI vigere na maLe to kSamA karI kaMkotrI maMgAvI levA agara vartamAna patromAM prasiddha thayelI kaMkotrI vAMcIne maLelI mAno lai pAtAnA gAma ke sabhAnA pratinidhi nImI khabara ApavA jAhera vinaMtI karI hatI. e zivAya sarva jaina grejyubeTo tathA vaDodarA rAjadhAnInA ane bahAranA jANItA vidvAna, rAjamAnya va pratiSThita puruSone paNa kaoNnpharansamAM padhAravA mATe khAsa AmaMtraNa patro mokalavAmAM AvyAM hatAM ane keTalAka sAhebone tAra paNa karavAmAM AvyA hatA. 14 kaoNnpharansamAM kayA kayA viSayo carcavA jevA che tathA kayA kayA viSayo bAbata vidvAnA kayA viSayapara bolavAnI utkaMThA dharAveche te vigere ___ hakIkata tA. 30 sapTeMbara sane 1904 sudhImA jaNAvavA mATe tA. 25 oNgasTa sane 1904 thI sarvatra nAhera vijJaptiyo mokalavA mAMDI For Personal & Private Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hatI ane vartamAnapatromAM paNa prasiddha karavAmAM AvI hatI. pachI ekatra thayelI hakIkata uparathI carcavAnA viSayonI yAdI taiyAra karIne tA. 29 bhakTobara sane 1904 nA roja prasiddha karavAmAM AvI hatI. te yAdImAnA viSayo sarva munimahArAnoe ane kaoNnpharanse nimelI sabajekTa kamITIe pasaMda karyA hatA. mAtra kamITIe yAdImAMnA 12 viSayo paikI dhArmika tathA vyavahArika keLavaNI, jaina sAhityano prasAra ane jaina zALopayogI pustakamALA e traNa viSayo saMbaMdhI eka samuccaya TharAva ghaDyo hato ane jaina keLavaNI borDa no viSaya turatane mATe pajyo mUkyo hato. 15 kaoNnpharansanA pramukha sAheba rAyabahAdUra budhasiMghajI dudhoDiyA potAnA 1. parivAra sAthe TApTI vhelI relve mAraphate padhAryA hatA. pramukha sAhebanu samaiyuM / vigere. * rastAmAM aMphalerazva sTezane mukAma ko hato. tyAM zrIsaMgha taraphathI DepyuTezana temanA sukhasamAcAra levAne gayeM hatuM. temane leI AvanArI Trena tA. 24 naveMbara sane 1904 nI prabhAtamAMna ahIMnA sTezana upara AvI gaI hatI. paraMtu zaharamAM vijaya muhUrta praveza karavAnuM Tharelu hovAthI pramukha sAhebe sAIDIMgamAM potAnA salunanI aMdara rahI snAna pUjA vigere nitya karma tathA prAtarazana karI lIdhuM hataM, je mATe vaoNlaMTiyara tathA bhojana kamITI taraphathI ghaTatI tajavIja karavAmAM AvI hatI. pachI samaya thatAM zrIsaMgha samaiyA mATe sarakArI DaMko, nizAna, hAthI, ghoDA, vagAo, vAjiMtro vigere sAja sAthe sTezana upara dAkhala thayo eTale saluno pleTa. phArma pAse maMgAvavAmAM AvI hatI ane pramukha sAhebane dekhatAM barobara harSanA pokAro sahita puSpAMjalithI vadhAvI levAmAM AvyA hatA. hAra, kalagI vigereno veTIMga rumamAM satkAra ane paraspara oLakhANa thayA pachI svArInA ThAThathI zaharamA praveza karAvavAmAM Avyo hato. pramukha sAheba temanA bhatrinA bAbu vijayasiMghajI sAthe, dabadabA bharelA pozAkamAM hAthI upara cAMdInI aMbADImAM cirAjyA hatA. temanI pAchaLa temanA be kumAro ane mitro hAthInA hoddAAmAM zobhatA hatA. vadhUvarga maryAdAyukta vagIomAM beTho hato. rastAmAM mAmAnI poLe, jogIdAsaviThThalanI poLe, ane koThI poLe zrIzAntinAthajInA dere darzana karyA pachI, tyAMnI maMDaLIo taraphathI te sarveno hAra kalagI vigairethI satkAra karavAmAM Avyo hato. pachI svArI laherIpura daravAjA najIkathI nyAyamaMdira thaIne temanA mATe For Personal & Private Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ( ) mukarara karelA madanavAganA baMgale padhArI, je sthAnane vAvaTA, toraNo vigerethI sArI rIte zaNagAravAmAM AvyaM hatuM. bIje divase zrI. mahArAjA sAhebanI mulAkAta levAne pramukhasAheba rAjamahala gayA hatA. tyAM darabAra phijhIziyana DaoNkTara bAlAbhAIe temanI zrImaMta sAthe oLakha karAtrI hatI. najarANo thayA bAda zrImaMta temane potAnI sAthe bAgamAM pharavA laI gayA hatA ane vAtacItamAM ubhaya prasanna thayA dekhAtA hatA. pramukha sAhebanI tanAtamAM sarakArI bargAo ane svAro rAkhavAmAM AvyA hatA ane rAjamahela tathA jhaverakhAnuM vigere dekhADavAno khAsa hukama karavAmAM Avyo hato. 16. pratinidhi sAhebAne potAnA rota rIvAja mujaba rahevAnu anukuLa paDe teTalA mATe jUdA jUdA utArA mukarara karavAmAM AvyA hatA. te mATe utArA kamITIe keTalAMka makAno vagara bhADe ane kelAMka bhADethI meLavyAM hatAM. dareka utAre bichAyata, thoDIka pathArIo. dizApANInI jagyo, povAnuM pANI ane dIvAbatI vigerenI tajavIja karI hatI, paherA mATe sipAI ane bAjuM kAmakAja karavA mATe cAkaro rAkhyA hatA. kAgala patro lakhavAnAM sAdhano purAM pADI TapAla vigere lAva lai javAnuM kAma vaoNleTIyaro bajAvatA hatA. ekaMdara vyavasthA barAbara rahe che ke nahi tenI tapAsa mATe pramukha sekreTarI ane sabhAsado vakhato vakhata jatA hatA, jethI karIne mAnavaMta paroNAone koI paNa jAtanI takalIpha paDavAno avakAza nahoto. utArA. janarala sekreTarI mi. DhaDhDhAe cIpha sekreTarI mANakalAlabhAIne tyAM mukAma karyo hato. zeTha lAlabhAI tathA rAya kumArAsiMghajI e be amadAvAdanA nagarazeTha trigere sAthe, motIbAga sAmenA sarakArI baMgalAmAM, jhaverI kalyANabhAInA memAna thayA hatA. zeTha vIracaMda dIpacaMda vADImAM rA. rA. rAmarAva mairALane tyAM utaryA hatA. pramukha sAheba mATe zeTha karamAlI jusabaneo madanabAga, bAbu vijayasiMhajI mATe variSTha korTanA vakIla mi. khaMDerAva ghoTIkaranuM rAjamahelaroDa uparanuM makAna, rAyabahAdUra saubhAgyamalajI baDhAnA ci. kalyANamalajI vigere rAjaputAnA taraphanA bhAIo mATe mahaMta mathuradAsanaM pablIkapArka sAmenuM divAnakhAnuM, baMgALAvigere taraphanAbhAIo mATe rA. mAdhavarAva pavAranuM makAna, vaoNlaMTiyaro mATe sTezanaparanI kamAsAheba zirakenI dharmazALA ane parI. mULajI zAMtIvALAnI vADI, bhAvanagarI For Personal & Private Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) bhAio mATe parI. parabhukAzInI vADI, amadAvAdI bhAio mATe dIsAvAlanI vADI, suratathI muMbaI sudhInA bhAio mATe DabhoiyAvADI ane lavAravADI, kAThI AvADa taraphanA bhAio mATe kaMsArAvADI, kacchIbhAio mATe dariyAvAino vADo, moTA rasoDA mATe dasAlADanI vADI, ane jarurIyAta pramaMga mATe visAlADanI vADI. rA. bhAUtidhevALAnI dharmazALA, parI* lalu bAdharanI havelI ane bInI vADIyoe rIte makAno temanA mAlIka agara vahIvaTa karanAra sAhebo taraphathI vagara bhADe maLyAM hatAM. e zivAya paMjAbI bhAiono utAro golAvADImAM, mAravADI bhAiono kuMbhAra vADImAM, uttara gujarAta bhaNInA bhAiono kAchIyAvADI ane kaiDavAvADImAM, amadAvAdI surata sudhInA bhAiono DALIyAvADI ane viThThalavADImAM, khAnadeza ane dakSiNa taraphanA bhAiono gujarAtI sonInI vADImAM, chANI, pAdarA, darApurA ne DabhoinA bhAiono dakSiNI sonInI vADImAM, e rIte utArA mukrara karyA hatA. e makAno ane jarUranA prasaMga mATe rAjamahela roDa uparanuM karasana bhagavAnavALU makAna bhADethI rAkhavAmAM AvyuM hatuM. sadara makAno, palaMga, godaDAM ane bichAyatI sAmAna vigere meLavI ApavAmAM rA. sA. vaDodarA mahAlanA vahi vaTadAra khaMDerAva gaNeza vaidya, rA. sA. siTI bAhibaTadAra mAdhavarAva nArAyaNa gaDabole, parIkha jIvaNalAla bhagavAnadAsa, parIkha hIrAlAla choTAlAla, khaMbhAtanA zeTha popaTabhAI amaracaMda ane umareThanA zeTha saru. pacaMda chagAbhAI vigere je bhAIoe kamITIne sArI madada ApI hatI tathA rA. bA. goviMdarAva daLavI, muMbAInI utArA kamITInA sekreTarI mi. amRtalAla kevaLadAsa ane bharucanA rUnA dalAla mi. amaracaMda jagajIvanadAsa vigere jemaNe upayogI salAha ApI hatI te sarveno ahIM AbhAra mAnavo joIe. 17 A zubha prasaMge vahAra gAmathI padhArelA jainabhAio ane benone nhAvA tathA pUjA karavAmATe zaheramAM zrIdAdApArzvanAthanA ane mahotsava vigaire. zrIAdIzvara bhagavAnanA dere, koThopoLe zrIzAMtinAthanA dere, mAmAnIpoLe zrIkalyANapArzvanAthanA dere ane bAbAjIpurAmA zrIgoDIpArzvanAthanA dere sarva prakAranI vyavasthA karavAmAM AvI hatI. vaLI sarvane AMgInAM darzana tathA bhAvanA vigerenA nimittathI paraspara bhegA thavAnaM banI Ave teTalAmATe zrIdAdApArzvanAthanA ane zrIAdIzvara bhagavAnanA derAmAM mahotsavano prAraMbha karyoM hato. tA. 28 naveMbara 1904 nI savAre jaLayAtrAno moTo varaghoDo kADhyo hato, For Personal & Private Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (80) mAM hiMdanA jUdAjUdA bhAgamAMthI padhArelA jaina mahAzayo sAmela thavAthI teno dekhAva apUrva lAgato hato. tA0 29 mIe zAMtisnAtra bhaNAvayuM hatuM. 18 pramukha sAheba vigere nAmAMkita thatI hatI ane bojA thI 30 naveMbara sane bhojana, paroNAomATe temane utAre rasoI DelIgeTa sAhebosAru tA. 26 1904 sudhI traNa moTAM rasoDAM ughADyAM hatAM. sauthI moTuM rasoDuM dasAlADanI vADI, kaoNnpharansa maMDapanI ne ghaNA kharA utArAnI najIkamAM paDavAthI, tyAM kayuM hatuM. bIjuM rasoDuM makarapurAroDabhaNI utArelA paroNAomATe DALIyAvADImAM ane trIjuM paMjAbI dharmabaMdhuo tathA bhaginIo mATe kuMbhAravADImAM karyu hatuM. e zivAya eka rasoDuM sTezana upara kamAsAhebanI dharmazALAmAM volTIyaromATe tA. 24 naveMbara sane 1904 thI ughADayuM hatu. tA. 19 naveMbara sane 1904 nA roja paragAmanA jaina mAtrane jamADavAmAM AvyA hatA. tA. 2 DiseMbara 1904 nA roja kaoNnpharansanuM svAgata karavAmAM sAmela thaelA pAMca gAmanA saMghamAM notarAM pheravyAMhatAM. dareka utAre savAramAM cAha dUdhanI jUdI tajavIja thatI hatI ane pAkuMpANI vAparanAra mATe te moTA rasoDethI ThArI pahocADavAmAM AvatuM hatuM bhojana mATenuM pakvAnna sukhaDIyA pAse khAsa taiyAra karAvyaM hatuM ane bIjI rasoI karavA tathA pIrasavA mATe brAhmaNone rokyA hatA, jethI jamanArane anukuLatA thaI chAMDa bilakula paDI hotI - e lakSamAM levA jevI bInA che. 19 pratinidhi sAhevonI taMdurastInI tapAsa karavA mATe heltha kamITImA nimAyalA vaidya ane DaoNkTara sAhebo savAra sAMja dareka utAtaMdurastI. rAnI mulAkata letA hatA ane koinI tabIyata saheja bagaDatA turata vaoNlTIyara jaI daradInI icchA pramANe DaoNkTara ke vaidyane bolAvI lAvI sAravAra karAvatA. ekaMdare vIsa pratinidhi sAhebonI prakRti sAdhAraNa tAva, khAMzI, ne peTanA dukhAvA athavA maraDAthI herAna thaI hatI. temAM koIne paNa nukasAna na thatAM badhAne ArAma thayo hato. e kAmamAM koipaNa prakAranA mobadalA vagara tasdI lenAra sarve vaidyarAjo tathA DaoNkTara sAhedhone, vizeSataH jaina zvetAMbara gharmI nahi chatAM kALajIthI bhAga lenAra DaoN. sAheba sumaMta baTukarAma mehetA ane mayAcaMda maganalAla zeTha tathA vaidya bhIkAjI gaNeza rAhurakara emane, dhanyavAda ghaTe che. For Personal & Private Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMDapa. 20 kaoNnpharansanA maMDapa mATe lakSmIvilAsa pelesa sAmenI vizALa jagA pasaMda karI hatI. tenI cAre tarapha kaMpAunDa karavAmAM A vyo hato. kaMpAunDamAM pesavAnA rastAnA mokhare dillI daralAra vakhate zrImaMta mahArAjA sAhebanA kempa mATe taiyAra karAvela TrAyamphanTa Arca ( tripoliyo daravAjo ) dakSiNAbhimukha ubho karavAmAM Avyo hato. te daravAjAne kapaDAthI maDhI raMgarogAna tathA citrAmaNathI suzobhita karavAmAM Avyo hato. tenA upara dhvajAo, jANe prekSakone kaoNnpharansamAM sAmela thavAna kahetI hoya nahi, tema pharaphara uDatI hatI ane teja arthano maMgaLasUcaka zloka paNa te upara suvarNAkSare lakhavAmAM Avyo hato.. ___daravAjAmA pesatAM jamaNI bAjue zrIjaina lAkSaNika pradarzanano maMDapa AkarSaNa karato hato. pradarzana maMDapa choDI AgaLa jatAM pradarzana oNphisa, cIpha sekreTarInI ophisa, upahAra ane pIvAnA pANInA tathA janAnAnA taMbuo ThokyA hatA. prada. zananI eka pharake zrImAMgaroLa jaina sabhAno bukasTola, jaina patra ane muMbaI samAcAranI oNphiso, cakSutilaka vigerenI dukAno lAgI hatI. pradarzananI pachavADe mIThAI, bhajIAM, purI tathA cAha dUdha vigere khAvA pIvAnI cIjonI dukaan| hatI. dAbI bAjue TikITa oNphisa, benDasTenDa, zrIsayAjI vijaya presa, maMDapa kamITI, seMTrala kamITI, presa riporTaro ane DelIgeTo mATe taMbU ubhA kA hatA. daravAjAmA pesatAM sAme cAre tarapha pharato pahoLo rasto rAkhI eka nAno sarakho vartuLAkAre bagIco ko hato, ane tenI pelImera kaoNnpharansa bharavAno saMdara maMDapaM AsapAsa khullI jago rAkhIne racyo hato. maMDapanI pachavADe zrI. mahArAjA sAheba ane sau. mahArANI sAhebanI tathA pramukha sAhevanI ceMbaronA taMtru lagADelA hatA. Akasmika kudaratI hAjato mATe pachADInA bhAgamAM jarA cheTe savaDa karI hatI. mukhya maMDapa 192 phITa lAMbo ane 14 4 phITa pahoLo hato. tene pAMca praveza dvAra hatAM. madhya dvArathI sTena ( uccAsana ) upara virAjanAra maMDaLIne ane bIjAM dvArothI bhanya maMDaLIne dAkhala karavAnI goThavaNa rAkhI hatI. strI varga mATe praveza dvAra uttare rAkhyu hatuM, ane pUrva pazcima dizA bhaNI paNa nokaLavAnAM dvAro hatAM. sTeja 36 phITa pahoLAi ane 4 phITa uMcAinuM karyu hatuM. sTejanI madhyamAM zrImaMta mahArAjA sAheba, rAjaputro ane pramukha sAheba mATe rajatamaya makhamalathI For Personal & Private Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 12 ) maDelAM koco tathA suprasiddha DelIgeTo ane vhIzITaronI 100 khurazIo goThavelI hatI. te beThakonI upara vistIrNa jhaDapapaMkho bAdhyo hato. jamaNI bAjue risepzana kamITInI ane svAgata phaMDamAM nANAM bharanAra sadgRhasthonI 300 beThako hatI ane DAbI bAjue 5 phITanA aMtare jUdA pAMDelA sTeja upara strI varga mATe cakanA paDadAsAnI 400 beThako rAkhI hatI. sTeja aDato 5 phITano ane vacamA 10 phAMTano rasto mUkI jamaNI bAjue presa riporTaronuM Tebala ne khurazIo, tenI najIkamAM jaina grejyueTonI ane te pachI ardhavartulAkAre hArabaMdha DelIgeTo, rijharvha vhijhiTaronI ane anarijharvha vhijhiTaronI anukrame beThako hatI. DAbIbAjue paNa tena mujaba DelIgeTo, rijharDa vhijhiTaro ane anarijharvha vhijhiTaro tathA kaoNMplImeMTarI TikITavALA emanI anukrame goThavaNa rAkhI hatI. nIcenA bhAgamAM bane bAjunI maLIne e rIte 4000 beThako hatI. beThakonI dareka hAranI vacamAM eka mANasa pharo zake teTalo mArga rAkhyo hato. DelIgeTonI beThako jillAvAra mukarara karavAnuM dhAryu ituM. paraMtu pratinidhipatrikAo veLAsara bharI mokalavA vinavyA chatAM kaoNnpharansanI beThakanA pahelA divasa sudhI AvyA karatI hatI. te vigere kAraNothI tema banI zakyuM nahotuM, jo ke te mATenAM borDo to taiyAra karAvelAM hatAM. vaktAone bhASaNa karavA mATe ubhArahevAnuM pITha ( pulpit ) pagarthI sAthe DAbI bAjue DelIMgeTonI najIkamAM racyuM hatuM. te lAMbu phITa 13, pahokuM phITa 7 ane uMcu phITa 1 hatuM tenI najIkanA be staMbhoM upara sAmasAme vaktA - one sUcanAonAM borDa coDyAM hatAM. maMDapanI racanA ghaNe bhAge darabArI TenTo ane zAmiyAnAthI karI hatI. khuTato bhAgaja khAsa baMdhAvavAmAM Avyo hato. maMDapane jhAlaro, gAlIcA, takatA, kITasana lempa vigerethI zaNagAravAne banatuM karavAmAM AvyuM hatuM. dareka staMbhe mudrita akSarane paNa haThAve tevA vaoNTara kalaranA akSarothI lakhelayaM hitavacanAnAM baoNrDo (ni. Ga. ) prekSako kartavyanuM mAna karAvatAM hatAM. maMDapamA ekaMdare 5000 beThakonI savaDa khurazIo sarakArI pharAsakhAnAmAMthI maLI hatI. ANI itI ane 1000 khurazIo tathA 300 rAkhelI hatI. temATe 500 2000 amadAvAdI bhADe cA navIna karAvyA hatAM. For Personal & Private Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 13 ) maMDapano samagra dekhAva tenA uparanA suvarNamaya kaLazothI ane cAraitarapha karakatI dhvajA, patAkA, toraNo vigerethI ghaNAja alaukika ane AnaMdadAyI lAgato hato. maMDapanuM kAma pelesa mistrI mi. kAlIdAsanI khAsa dekharekha nIce thayuM hatuM, mAM rA. vA. nAyaba khAnagI kArabhArI ziragAMvakara sAheba, rA. bA. myunisIpAla kamIzanara mANekalAla bhAi, rA. sA. pharAsakhAnA kAmadAra DaoN. lakSmaNarAva mAne, rA. sA. baMgalA suparITenDenTa lalubhAi kharAdI, khA. sA. AsI. gArDana suparITenDenTa temulajI koThAvAlA, rA. rA. pelesa ovharasIyara hIrAbhAi amIna, rA. rA. myunisipAla ovarasIyara ThAkoradAsa dayArAma, sabaovarasayira mi. malhArarAva ghoTIkara, ane lAiTa inspekTara mI. karape emaNe kimatI salAha ane sahAya Apo ghaNIja saralatA karo ApI hatI. te mATe temanA prati ahIM upakAra pradarzita karavAmAM Ave che. baoNlaTIyara. 21 kaoNnpharansamAM padhAranArA DelIgeTa sAhebonI bhakti vigere karavA mATe vaoNleTIyara thavAne kamITI tarapha sumAre 300 jaina yuvAnoe icchA darzAvI hatI. te paikI 225 bhAione kamITIe pasaMda karyA hatA. temAM8 * vaDodarAnA, 36 chANInA, 3 pAdarAnA, 6 darApurAnA, 18 ubhoinA bhane bAmA bahAra gAmanA hatA. vaoNlTIyarone pheMTA, utarAsaNa ane phula kamITI taraphathI bhApavAmAM AvyAM hatAM ane sapheda koTa tathA banI zake to sapheda pATaluna agara pAyanAmo paheravAnI bhalAmaNa karI hatI. e vA vaoNlaMTiyarone temanuM ne je karttavya hatuM tenI samaja ane vakhato vakhata cetavaNI ApavA mATe pramukha ane sekreTarInI madadamAM eka kaeNpTananI yojanA karI jUdA jUMdA kAmamAM vaheMcI dadhiA hatA. 41 vaoNlaMTiyarone tA. 23 naveMbara sana 1904 thI relve sTezana upara eka suparanTeiMDeMTa ane pAMca suparavAIjharonI dekharekha nIce, je DelIgeTa sAhebo TrenamAM padhAre temane svAgata karI jyAM temano tyAM ghoDA gADImAM besADI vidAya karavA ane temanA paNe pahoMcADavAnI vyavasthA karavAmATe, rAkhyA hatA. maMDapanA kaMpAunDamA TrAyamphanTa ArcapAne, maMDapamA pesavA nikaLavAnAM dvAro AgaLa ane maMDapanI tathA pradarzananI aMdaranI bAjue madada tathA baMdobasta mATe 51 vaoNleTIyaro eka suparITenDenTa ana utAro mukarara thayo hoya sarasAmAna paNa surakSita For Personal & Private Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14) cAra suparavAIjharanA tAvAmA rokyA hatA. tArIkha 27 mInI rAtathI sTezana uparanI tukaDIo paNa temanI madadamAM lAgI hatI. jUdA jUdA utArAo upara ane risepzana kamITInA caramena, cIpha sekreTarI, janarala suparaTeinDeTa ane sabakamITIo pAse maLI 114 vaoNlaMTIyaro vaLagyA hatA. temanA upara paNa eka suparInTenDeTa ane cAra suparavAIjharo nImyA hatA.. vaoNlaMTIyaromAMnA ghaNA kharAe temane jamanA hAtha nIce soMpavAmAM AvyA hatA temanI marajI pramANa kharA aMtaHkaraNathI kAma karI saMtoSa ApyA hato. tenI nizAnI e cha ke, pramukha sAhaba potAnI tayanAtanAne ane tamanA bhatrijA bAbu vinayAsiMhajIe sAruM kAma karanAra vadhAne potAnA taraphathI cAMda (Medal) ApavA mATe sArI rakama ApI hatI, je mujaba vyavasthA paNa thaI gaI che. AvI rIte zrI saMghanI bhAktamAM tanathI ne manathI zrama leI mokSa sukhanA bIja rUpa vinayane prakaTa karanAra tathA temana uttenana ApanAra sAhebAne zAbAsI ApavI joIe. . 22 A prasaMgamAM DelIgeTo tathA prekSakone upayogI thai paDe tevA heturthI . maMDapa kamITInA jaoNinTa sekreTarI mi. motIlAla nemacaMda modIe prAsaMgika sITImepa. ___ vaDodarA sITIno maeNpa ( nakazo ) khAsa taiyAra karI chapAvyo hato. A kaoNnpharansane zrI. mahArAjA sAheba jANe haiyAno hAraja mAnatA hoya nahi tevu batAvavA mATe te nakazAne mathALe zrImaMtanA suMdara vasTane trIjI kaoNnpharansanA AbhidhAnayukta puSpamALA paherAvI mUkyuM che. tenI eka bAjue madiro, upAzrayo ane jJAna maMdiranA sthaLanirdezanI yAdI ane bIjI bAjue traNa kaoNpharansanA pramukho, janarala sekreTarAo ane risepzana kamITInA padavIdharonAM nAma lakhyAM che. be cheDA para be staMbhAnI aMdara khubIthA carcavAnA bAra viSayo darzAvyA che. nIcenA bhAgamAM kaoNnpharansa tathA pradarzana maMDapAnI, aMdaranI racanA sAthe AgaLanA dakhAvo ApelA che. e maeNpa kaoNnpharansanI kAyamanI yAdagIrI ane gRhazRMgAra tarIke rAkhavA lAyaka cha. 23 A kaoNnpharansanA prasaMge jaina yuvaka maMDaLa (ni. ca ) taraphathI ru. 1500 nA kharce zrIjaina lAkSaNika pradarzana bharavAnI zrI jaina lAkSaNika pra. yojanA karavAmAM AvI hatI. (1 ) jJAnano prApti mATe ( 2 ) darzananI zuddhi arthe devagurUnI pUjA vageremA ane ( 3 ) cAritranI nirmaLatA mATe Avazyaka nitya naimittika kriyAmAM, je je sAhityo darzana. For Personal & Private Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaparAya che te tamAma upayoga ane hetu sAthe vatAvavAnI tamAM goThavaNa karI hatI. ( 4 ) pUrvAcAryoe karelo pAramArthika bodha sahelAithI samajI zakAya tevA uSadezaka dekhAvo, jene leinena pradarzanane lAkSaNika pradarzana, nAma ApyuM hatuM te,tathA jotAM barobara AnaMda sAthe jJAna thAya tavI navAinI vastuo paNa varNana sAthe tyAM rAkhI hatI. te zivAya ( 4 ) trasa jIvonI virAdhanAthI vanatI cIjone badale vAparavA lAyaka teTalAja guNavALI pavitra vastuo ane (6 ) paradezI mAla sAthe harIphAi karI zake tevo dezI mAla paNa tyAM mUkavAnI sagavaha karI hatI. e rIte pradarzananA cha vibhAga karyA hatA. pradarzanamAM mUkelI vastuo zaharamAMtho temana bahArathI ghaNI kharI AvI hatI. pAMca upadezaka dekhAvo khAsa taiyAra karAvavAmAM AvyA hatA. sarakArI AtasabAjI kAmadAra rA. lAlopaMte taiyAra karelo madhubiMduno dekhAva prekSakone ajAyabI pamADa tevo thayo hato. kalAbhavananA DraoNiMga mAstara mi. budhavArakare dhobIDAnI sajjhAyano bhAvArtha samajAvavA mATe kareluM citra temano uttama kArIgarInA Adarza rUpa hatuM. zaMkaradIpanA yojaka mi. ghoDage mAstara pAse karAvelU vaNajhArAnA svAdhyAyana citra paNa AkarSaka banyuM hatuM. cha lezyAnuM ne anekAMta matanI siddhi darzAvanAruM pAMca AMdhaLA ane hAthI- e ve citra mi. phulacaMda modIe taiyAra karyA hatA. cAra saMjIvanI nyAyana citra mi. maganalAla nemacaMda modIe mokalI Apyu hatuM. pradarzana vAste kaoNnpharansanA daravAjAmAM pesatAM jamaNI bAjue eka jUdona maMDapa ubho karavAmAM Avyo hato. tenA madhya dvAra upara WEL COME ane be bAjae iMdranA tathA lakSmInA suMdara citro upara sonero akSare lakhAyalAM jJAnakriyAbhyAM mokSAH ane siddhiHsyAdvAdAt e ve sUtro prekSakonu citta AkarSI rahyAM hatAM. pradarzana khullu mukavAno samAraMbha tA. 24 naveMvara sane 1904 nI prabhAte zrImaMta yuvarAja phattesiMharAva mahArAjanA mubAraka haste karavAmAM Avyo hato. sarva kaMpAunDa dhvajAo ane toraNothI zaNagAravAmAM Avyo hato. sarakArI benDa madhura dhvani karI rahyaM hatuM. zrI. yuvarAja mahArAja, me. A. resIDenTa sAheba, nA. divAnasAheba, me. romezacaMdra datta amAtya sAheba, ane rAjyanA bIjA saradAro For Personal & Private Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ darakadAro, amaladAro, ane zrIsaMvanA tathA mahAnananA AgevAna puruSo vigere sArI saMkhyAmAM hAjara hatA. zaruvAtamAM pradarzana kamITInA sekreTarI mi. lAlabhAI kalyANabhAI jhaverIe pradarzana saMbaMdhI saMkSepamAM hakIkata nivedana karanAruM bhASaNa ( ni. cha ) vAMcI saMbhaLAvI zrI. yuvarAna mahArAje AmaMtraNane mAna ApI kaDI prAntamAMthI khAsa padhAravAnI tasdI lidhI te mATe abhinaMdana Apyu ane pradarzana khullu mUkavAnI vinaMto karI. pachI zrI. yuvarAja mahArAje ghaNuM vidvattA bhareluM bhASaNa (ni. ja) karI sabhAjano sahita pradarzana maMDapa AgaLa padhAyA. tyAM daravAjAnI kuMcI pheravatAM yAMtrika goThavaNane lIdhe zrImaMta upara puppanI vRSTi thavAnA sAthe daravAjo ughaDI gayo eTale sarva aMdara dAkhala thaI pharavA lAgyA ane upadezaka dekhAvo tathA bIjI dareka vastunI hakIkata upayogI samajI AnaMda pAmyA pachI madhu biMdunuM Model joI vakhANa karatA bahAra nIkaLIne hAra kalagI vigere satkArano svIkAra karI vidAya thayA hatA. zrImaMta mahArAjA sAheba, sau. zrI. mahArANI sAheba ane anya rAjaputro paNa pradarzananI mulAkate padhAryA hatA. zrImaMte dereka bAbatanI bArIka mAhitI lIdhI hatI, vidAya thatI vakhate dharma karavAno hetu saMkSepamAM jANavAnI icchA pradarzita karI hatI, neno mi. maganalAla vaidya mananI zuddhi mATe, ke je vinA svapararnu hita vAstavika thai zakatuM nathI evo khulAso Apyo hato. zrI. mahA. rAjA sAheba tethI ghaNA khuzI thayA hatA. kaoNnpharansanA pramukha sAheba,cAra janarala sekreTarI sAheba ane bahArathI padhA relA anya vidvAno tathA zeThazAhukAroe paNa te joine potAno saMtoSa jAhera ko hato. . A pradarzana nI yojanA karavA mATe te yuvaka maMDalane ane sUcanAo athavA vastuo vigere ApI sahAya karanAra parama pUjya munimahArAjA, ane. sadgRhastho, khA. vA. vidyAdhikArI jamazedajI dalAla, rA. bA. haragoviMdadAsa kAMTAvAlA, ga. bA. chaganalAla modI, khA. bA. myujhiyama saparInTenDaMTa, prophesara masANI, rA. bA. kalAbhavana prinsIpAla rAvajIbhAi paTela vigere emane dhanyavAda ghaTeche. 24 A kaoNnpharansanA jUdA jUdA prasaMgonA phoTo levAnI taka vaDodarAnA nAmAMkita phoTogrApharoe javA dIdhI nahotI. zrI yuva. phoTogrApha. rAja phattesiMharAva mahArAje pradarzana khullU mUkyuM te vakhatano For Personal & Private Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 17 ) phoTo rA. rA. cipaLuNakara DaoNkTara emaNe lodho hato. pramukha sAhebano svArIno, kaoNnpharansanA pehelA divasanI beThakano, ane zrI. mahArAjA sAheba lAkSaNika prada rzana jovA padhAryA tyAre zrImaMta sAthe jaina grejyueTono phoTo vividhakalAmaMdira vALAe utAryo hato. vaoNlaMTIyarono phoTo mi. maNilAla chaganalAla modIe pADyo hato. mi. mANekalAla aMbArAma DaoNkTare A prasaMga mATe khAsa chapAvelI suMdara AlbamamAM paNa mi. maNilAle lIdhelA keTalAka phoTA bIja rUpa hatA. ___25 saMsArathI virakta theyelA munimahArAjA hameza svaparanA upakAra mATe . vihArAdi pariSaha sahana karI bhavya jIvone tAravAne munimahArAjAnI sahAnubhUti. - upadeza kare che. te mujaba paramapUjya zrIkamalavijaya ri mahArAja ziSya parivAra sAthe vicaratA vicaratA ahIM padhAryA hatA. temanA prauDha pratApa ane Tharela vicArathI kaoNnpharansanA kAmane ghaNIja puSTi maLI hatI. temanI sAthe upAdhyAya zrIvIravijayajI mahArAja hatA. temanA AnaMdI svabhAva ane madhura vacanothI paNa kAma karanArAne ghaj protsAhana maLatuM hatuM. kaoNnpharansanI traNe divasanI beThakomA gAvAnAM bodhayukta gAyano temanIna prasAdIrUpa hatAM. munirAja zrIhaMsavijayajI, paM. zrInemavijayajI ane sanmitra muni karpUra vijayanI emaNe viSayo tathA pradarzananI bAbatamA ghaNIja agatyanI sUcanAo karI hatI. jo ke temAMnI keTalIka amalamAM mUkI zakAI nahotI. pravartaka zrIkAMtivijayajI mahArAje jAte padhArI bhAga levAnI utsukatA dekhADI hatI. paNa vakhatanI pratikulatA temanI icchA pUrNa karavAmAM aMtarAyabhUta thaI hatI. e zivAya paMnyAsa zrIkamalavijayajI mahArAja, paM. zrIcaturavijayajI mahArAja, paM. zrIsiddhivijayajI mahArAja, munirAja zrIamaravijayajI, munirAja zrIvallabhavijayajI, munirAja zrIAnaMdasAgarajI, munirAja zrIbuddhisAgarajI, Adi munivaryoe paNa jUdA jUdA prakAre dilasojI batAvI hatI. e rIte je je munimahArAjoe A kAmamA potAnI sahAnubhUti darzAvI hatI te sarveno ame kharA aMtaHkaraNathI upakAra mAnI aprIti avinayAdi thayo hoya te mATe kSamA yAcIe chIe... For Personal & Private Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 18) 26 kaoNnpharansa saMbaMdhI arajIo, jAherAto, kaMkotrIo, pratinidhi ma patrikAo, viSayanI yAdIo, TikITo, bhASaNo, vigere mudraNa kAmanI kuLatA. sarva mudraNa kAma ahIMnA jANItA zrIsayAjIvijaya presamAM karAvyuM hatuM. te presanA mAlIka mi. mANekalAla aMbArAma DaoNkTara, kaoNnpharansa jANe potAne tyAMja bharAvAnI hoya ane pote tenA eka aMga rUpana hoyanI tema, kamITInI dareka hIlacAlamA ulaTayI sAmela thaI jarUra paDatAM potArnu cAlu kAma paNa naMgha rAkhIne ane kAryakrama vigere hevAla rojanAroja prasiddha karI zakAya teTalA mATe khAsa kharIdekheM TreDalapresa maMDapanA kaMpAuMDamAMnA taMbumAMja rAkhIne je te kAma sArIrIte anukuLatAthI karI ApatA hatA.te badala kharA aMtaHkaraNI temano AbhAra mAnI uttejana Apad ghaTe che. .. 27 game te ekAda komano sudhAro paNa dezanA utkarSano vakhata najIka ___ lAvavAmAM sAdhanabhUta cha ema mAnI tevA prakAranI hIla . cAlomAM sarva dezahitecchue banato Azraya Apavo joIe, evaM kahevA karatAM te pramANe vartIne dAkhalo basADanArA viralA hoya cha. muMbaI samAcAra, sAMja vartamAna, nAme vigere dainika vartamAnonA, gujarAtI, kesarI, sayAno vijaya, jaina Adi sAptAhika patronA, ane jainadharmaprakAza, AtmAnaMdaprakAza, AtmAnaMdapatrikA pramukha mAsikonA adhipati sAheboe kaoNnpharansa saMbaMdhe kamITIMnI hIlacAlo, jAherAto tathA khabaro prasiddhimAM mUkI manana karavA yogya sUcanAo karI ane kaoNnpharansano hevAla levA mATe potAnA riporTaro mokalIne jaina kaoNnpharansa prati je udAra valaNa dekhADyuM che te kharekhara stutya che. 28 A kAma pAra pADavA mATe moitA nANAM meLavavAne svAgata phaMDa . ughADavAmAM AvyuM hatuM. te bharAvavAmAM phaMDa kamITIe temana upaja. - sadara kamITI nImAtAM agAu ane pachIthI paNa bIjA ghaNA sadgRhasthoe stutya prayAsa lIdho hato. phaMDamAM ekaMdara ru. 1053512-0 bharAyA hatA, te paikI ru. 125 zivAya badhA vasUla thayA che. phaMDamAM nANAM bharI saMghabhAktimAM potAnI lakSmIno sadupayoga karanAra sadgRhastho ane dharma zola bAnuonAM nAmonI yAdI (ni0 jha ) A sAthe joDI che. For Personal & Private Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - kharca usa ( 19 ) kaoNnpharansa maMDapamA potAnI khuzIthI novA mATe padhAranAra vhijhiTara mATe TikITo kADhI hatI. puruSo mATe rijhaDanA ru. 3 ane anarijharDanA ru. 2 rAkhyA hatA. strIone nIme phIthI dAkhala karI hatI. e TIkITonA vecANa khAte ru 2361 upajyA che ane kamITIo hastaka vadhelo sAmAna vecayo tenA ru. 2199-3-0 AvyA che. 29 have kaoNnpharansa nimitte kai kai bAbatamA keTalo kharca thayo te sama javA sAru jUdA nadI kamITIo taraphathI AvelA hisAba uparathI eka tAravaNI patra (nipra) taiyAra kayoM che, te avalokanamA laIe. temAM kula kharca ru. 14143-0-3 no batAvyo che, paNa jo temAthI prekSakonI TikITonA tathA vadhelA mAlanA vecANanA maLI ru. 4560-3-0 bAda karIe to nIvala kharca ru. 9582-13-3 no eTale phaMDanI upaja karatAM kamI payelo mAlama paDaze.. . . .30 upara jaNAvyA pramANe vaDodarAnA zrIsaMghe nImelI risepzana kamITIe svadharma ane svanAtinA abhyudaya mATe je parizrama - uThAvyo hato tenuM pariNAma ke zubha Avyu hatuM, te kaoN. npharansanI beThakomA ane pachIthI thayelA kAmakAjanA hevAla tathA te saMbaMdhe nAmAMkita patrakAroe ucArelA abhiprAya uparathI nizcita bhai zakavA jevu che. mAMTa te. avalokanamA levAnI vinaMtI karI ane te mahAn meLAvaDo paripUrNa utAravAmAM umaMgathI bhAga lenAra sarve sAhebono upakAra mAnI AriporTa samApta karIe samapA kIe. sarvamaGgalamAGgalyaM / srvklyaannkaarnnm|| pradhAnaM sarvadharmANAM / jainaM jayati zAsanam // 1 // For Personal & Private Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 20 ) ni0 ka. risepzana kamITInI yAdI. AGORASY pramukha. jhaverI phattehabhAi amIcaMda. upapramukha. vaidya hIrAbhAi dalapatabhAI. rAjavaidya. jhaverI lIlAbhAI rAyacaMda. cIpha sekreTarIo. DaoNkTara bAlAbhAi maganalAla. L, M, & s. durabAra phijhiMzyana. jhaverI mANekalAla ghelAbhAI. janarala supariMTeMDaMTo. jhaverI phakIrabhAi ghelAbhAI. mAjI darabAra jhaverI. jhaverI kalyANabhAi amIcaMda. daravAra jhaverI. Trejharara. jhaverI jesaMgabhAI maganalAlanI peDhI. For Personal & Private Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaMDa kamITI. pramukha. jhaverI cunIlAla IzvaradAsa. sekreTarI. gAMdhI gulAbacaMda kALIdAsa. membaro. jhaverI jesaMgabhAi kaMkucaMda. zA. dAmodara narotama . koThArI jamanAdAsa rAmadAsa. paTavAM nAthAbhAi nAnazA. zA. jeThAbhAi suracaMda. zA. bhurAbhAi manasukha. zA. chaganalAla manasukha. zA. becaradAsa ghelAbhAi. zA. aMbAlAla kezavalAla. jhaverI sarupacaMda ghoLIdAsa. ( mAravADI ) zA. gulAbacaMda khemarAja. zA. hIrAlAla pannAlAla. zA. tArAcaMda rIkhavadAsa. ( chANInA ) zA. kIlAbhAi pAnAcaMda. zA. kezavalAla garabaDabhAi. zA. nagInadAsa bApulAla. zA. jamanAdAsa hIrAcaMda. ( 21 ) ( DabhAinA ) zA. mohanalAla rUpacaMda . zA. cunIlAla kasturacaMda. zA. nemacaMda talakacaMda. zA. dalasukha karamacaMda. zA. vajecaMda cunIlAla. ( pAdAnA ) zA. kIlAbhAI muLacaMda. vakIla dalapatabhAI lalubhAI. zA. amaratalAla vanamALI. ( darApurAnA ) zA. jhaverabhAI hIrAcaMda. gAMdhI nahAlacaM kALodAsa. zA. khuzAlabhAI mohanalAla. seMTrala kamITI. pramukha. jhaverI gokaLabhAI dulavadAsa. sekreTarI. vaidya maganalAla cunIlAla. membaro. vakIla naMdalAla lalubhAI. vakIla mohanalAla hImacaMda. jhaverI zikharacaMda savaicaMda. zA. nagInadAsa garabaDa. zA. maganalAla mANekacaMda. zA. nemacaMda becaradAsa. For Personal & Private Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 22 ) utArA kamITI. | zA. motIlAla vAracaMda. pramukha. zA. nemacaMda malukacaMda. vaidya bApubhAi hIrAbhAi jhaverI choTelAla kIlAmAI. sekreTarI. jhaverI karamacaMda dharmacaMda. gAMdhI jamanAdAsa maganavina. zA. jamanAdAsa kolAmAI. membaro. zA. bApulAla dAmodara. jhaverI IzvarabhAI gulAbacaMda. gAMdhI narotama jamanAdAsa jhaverI nagInabhAi IzvaradAsa. paTavA kevaLabhAI gulAbacaMda. saverI premacaMda ghelAbhAI. zA. mANekalAla hImacaMda. koThArI goradhana rAmadAsa. pA. maganalAla manasukha. saraiyA kezavalAla pAnAcaMda. maMDapa kamITI. mAravADI phatAjI AyadAna. zA. nAthAbhAI manasukha. jhaverI bAlAmAI choTelAla. zA. khImacaMda dIpacaMda. sekreTarI. zA. goradhana dalapata. gAMdhI phatebhAI lAlamAI. 'zA. pAnAcaMda dharmacaMda. ___ jaoN. sekreTarI. zA. pAnAcaMda amathA. modI motIlAla nemacaMda. . . zA. nAnAbhAI velacaMda. membaro. bhojana kamITI. jhaverI puruSottama kezavalAla pramukha. jhaverI udecaMda savaIcaMda . modI motIlAla lAladAsa. zA. maganalAla harajIvana modI maganalAla raNachoDa. sekreTarI. maverI choTelAla lAlabhAI. heltha kamITI. membaro. pramukha. zA. dalapata nagajIvana. vaidya cunIlAla harIbhAI. zA. suracaMda gulAbacaMda. sekreTarI. zA. vADIlAla khuzAlabhAI. vaidya bhAilAla mANekalAla. For Personal & Private Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (23) membaro. membaro. DaoN. goviMdarAva dIpAjI. bhaverI bhIkhubhAi vIracaMda. DaoN. maNilAla gIradhara. jhaverI jesaMgabhAI phakIrabhAI. DaoN. bhagavAnadAsa avarabhAI. | jhaverI kesarIcaMda devacaMda. vaidya. mANekalAla dalapata. jhaverI caMdulAla puruSottama. vaidya bAlubhAI mULajIbhAi. vaidya. gulAbacaMda trIbhauvana. vaidya maNilAla bApubhAI. vaidya. jamanAdAsa cunIlAla. vaidya. DAhyAbhAI hiMmatabhAI. gAMdhI amathAlAla nAnAbhAI. gAMdhI sakaracaMda namajIvana. gAMdhI savaicaMda jagajIvana. vaoNlaMTIyara kamITI. gAMdhI khubacaMda phattemAI. modI maNilAla maganalAla. pramukha- . . . ghIyA sarupacaMda garanaDa. nANAkTI maNilAla bALAbhAI zA. trIkamalAla maganalAla. B. A. L. L. B. zA. raNachoDamAI manasukha. zA. kezavalAla vIracaMda. sekreTarI zA. jIvaNalAla kIzAra. gAMdhI vADIlAla lAlabhAI. zA. hiMmatalAka dAmodara. For Personal & Private Use Only Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 24 ) - nikha zrImaMta sarakAra sayAjIrAva mahArAja gAyakavADa senAkhAsakhela samazerabahAdUra, vaDodarA rAjya, emanI hujUramAM. amo vaDodarAnA zrIjaina saMghanI namratApUrvaka vinaMti evI ke, sAMsArika, dhArmika, sAmAjika ane keLavaNInI bAbatamA potAnI komamA . sudhAro karI tene AgaLa ANavAnA hetuthI AkhA hiMdamAM jaina kaoNnpharansanI ha vasatA jainoe potAnI eka zrIjaina kaoNnpharansa AjathI ne kIkata. . varasa upara sthApI hatI, ane dhaNuM karIne zrI. mahArAjA sAhebanA smaraNamAM paNa haze ke gayena varase te kaoNnpharansa muMbaImAM maLI hatI, ne veLA te kaoNnpharanse sadara bAbatomA ghaNA prazaMsanIya TharAvo karyA hatA, eTaluna nahIM paNa lagabhaga ru. 150000 nuM phaMDa paNa tevI jUdI jUdI bAbato mATe kayu hatuM. Apa nAmadAra jevA bAhoza, vidvAn ane potAnI prajAne balke AkhA hiMdustAnanI prajAne hareka rIte AgaLa vadhelI jovAnI a. zrImaMte te pratye batA batA tyaMta utkaMThA ane dilasonI dharAbanArA eTaluMna nahIM paNa ___ hamezAM te mATe bhASaNo, sUcanAo, sakhAvato ane evI bIjI madadathI uttejana ApanArA mahArAjAne AdhI hIlacAlathI ghaNIna khuzI ka saMtoSa thAya e svAbhAvika cha; ane amone jANIne ghaNo harSa thayo hato ke zrImaMte amo jainonI e hIlacAlanI sarva hakIkata pUrvaM ghaNAna dhyAnathI ane saMtASayI vAMcI hatI, eTalUna nahIM paNa te mATe paDapUcha paNa karI hatI. __ have Apa nAmadAra jANo cho tema e kaoNnpharansanI zrIjI vArSika sabhA __ atre ( vaDodarAmAM) AvatA kArtika vada ( naveMbara ) mAM kaoNnpharansa atre bhara. vA mATe karelI goThavaNa bharAvAnI che. tenA kharaca mATe agAuthI paisA saMbaMdhI karavI joitI vyavasthAnI amoe zaruvAta karI che ane velI dilasojI. For Personal & Private Use Only Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (25) Apa nAmadAra jANIne khuzI thazo ke, ghaNe aMze amo Apa nAmadAranI vaphAdAra prajA tene pahoMcI vaLavA banato yatna karIzuM. A sthaLe amAruM evaM kahevU kadAca Apa nAmadAranI stuti karyA jevU gaNAya to paNa e to nakkIja che ke, zrI vaDodarAnA zrImaMtane kaoNnpharansamAM nA jaina saMgha e kaoNnpharansa vaDodarAmAM A varSe bharavAna ne AmaMtraNa muMbaImAM karyu te Apa nAmadAra jevA umaMgI rAjyapitAnI sahAyatA upara AdhAra rAkhInena kayuM che. khasusa karIne ne rAjyakartA potAnI dareka madada ane jAta mahetana evAM kArya mATe kare te mahArAjAne potAnIja prajAne evI rIte kAma karatI joIne bamaNI urbhi thAya ane tethI potAnI puratI sahAya Apo tenA baLane bama' kare e nisaHzayana che. mATe have Apa nAmadArane aMgata vinaMtI e che ke, Apa nAmadAra kRpA karI kaoNnpharansamAM padhArazo ane amo prajAjanAne yogya uttejana ane utsAha ApavA mATe upadezanA be zabdo kahevA sAthe kaoNnpharansanA kAmanI zubha zaruvAta karazo tathA kaoNnpharansana kAma cAle tyAM sudhI avakAza pramANe padhArI amArA kAryane sahAya ana baLa Apazo. . e zivAya bIjI ja ne madada ane sAdhano Apa nAmadAra taraphathIja vagara bhADe ane vina kharce maLavA AzA rAkhIe choe, te nIce rAjya taraphanI vagara bhADe ane bIna kharce joItI madada. 1 A kaoNnpharansanA 5000 thI 6000 mANasa besI zake tevA maMDapa tathA tene lagatAM vIjAM kAmakAno mATe rAjamahelanI sAmenI bagIkhAnAvALI vizALa jagA, jyAM zrI0 yuvarAja choTA mahArAjA sAhebanAM lagna veLA jAhera tamAsA thayA hatA te jagA kaoNnpharansanuM kAma cAle tyAM sudhI. 2. tyAM teTalA divasa kITasana lAiTa yA vIjaLIka lAiTa. 3 tyAM ane kaoNnpharansanA DelIgeTonA utArApara vAvaTA, kamAno, phAnaso, ___sAphasupha, chaMTakAva, baMbA ana evIja sudharAikhAtAnI yogya lAge te madada. 4 maMDapamAM laMdobasta mATe temana jyAM jyAM jarUra hoya tyAM teTalA divasa polIsanI puratI madada. 5 khAnagI khAtAmAMthI zamIyAnA, taMbuo, rAvaTIo, tene lagato sAmAna, khurazAo, dIvA, Tevalo, sophA vagere maLI zake teTalA. For Personal & Private Use Only Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (26) 6 bahArathI AvelA Azare 1500-2000 mAnavaMta paroNAone uta. . ravA mATe apAi zake tevAM sarakArI makAno, temane mATe navA AvavAne banI zake teTalI ghoDA gADIo tathA sAmAna lAvavA mATe gADo, gADAM temaja evI khAnagIkhAtAnI bIjI madada. 7 Apa nAmadAra kaoNnpharansa maMDapamAM padhAro te veLA tathA kaoNnpharansane lagatA meLAvaDA vigere mATe mIlITarI beMDa. 8 kaoNnpharansa maMDapanI jagAmAM pANInA naLo tathA 6-7 divasa sudhI rAta dahADo pANInA naLa ughADA rahevAnI goThavaNa. 9 prasaMga vazAt kAMi vizeza jarUriyAto jaNAi AvatAM Apa nAmadArane pharI zrama Apavo na paDe ne te maLe tevI vyavasthA. upara lakhelAM sAdhano ahI muMbaI vigerenI peThe bIjI rIte darmila che mATe te maLavA zrImaMtanAna caraNa kamaLamAM vinaMtI gunArI che to amo prajAjanono zobhA te rAjyanIja zomA che ema rAjyadharma pramANe mAnI te ApavA mATe hukama karavAnI kRpA thaze. atre amo mAnapUrvaka jaNAvIzuM ke Apa nAmadAra hamezAM rAnA mahArA - jAo ane evA mAnavaMta paroNAone dareka rItanu mAna 'zrImaMtanI evAM sudhArAnAM kAmo mATe hamezanI sanmAna Apo cho ane AvAM prajAhitanAM kAmo karanArane lAgaNI. paNa dravyanI temaja bIjA sAdhanonI madada Apo cho eTaluMja nahI paNa TheTha amadAvAda sudhI jAte padhArI hiMdI kA~gresa pradarzanane pramukhapada svIkArI te dezahitanA kAryane madada ApI hatI. to A jaina kaoNnpharansa jyAre Apa nAmadAranI rAjadhAnImAM zrImaMta sarakAranI eka vaphAdAra prajA taraphathI marAya che, tyAre to Apa nAmadAra amArI mAgaNIo jarUra svIkArazo evI amone pUrNa khAtrI che. chevaTe amo prArthIe chIe ke, Apa nAmadAranA udAra AzrayathI amAro e hIlacAla saphaLa thAo ane Apa nAmadAra dIrghAyu ane ___ abhyudaya sAthe akhaMDa kIrti meLavo. AjJAMkita sevako, tA. 29-5-1904. , jhaverI phatebhAI amIcaMda. , vaida hIrAbhAI dalapatabhAI vigere. prArthanA. vaDodarA, / averI phatebhAI amIcaMda. For Personal & Private Use Only Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (27) -- (ni. ga.) hu. di. ka. jA. naMbara 1487 1903-04. yAdI rA. rA. jhaverI phatehabhAI amIcaMda tathA hIrAbhAI dalapatabhAI vigere jaina saMghanA AgevAno tarapha divAna kacerIthI lastravAnI evI ke, - *ApanA taraphathI jaina kaoNnpharansanA saMbaMdhamAM zrImaMta sarakAramahArAjA sAhebanI . hujUramAM keTalIka sAmAna vigairenI savaDa meherabAnI tarIke z2ara arajI thai te upara maLavA bAbata arajI thayelI te saMbaMdhamAM zrImaMta sarakAra thayeluM hujUranuM pharamAna. mahArAjA sAhabe kRpAvaMta thai nIce mujaba pharamAna karyu che: 1 sarakArI sAmAna ApavAno te sarakArI kAmane kaI paNa aDacaNa nahIM AvatAM jeTalo sahelAithI ApI. zakAya te ApavAmAM Avaze. 2 polIsanA paherA mATe paNa eja pramANe karavAmAM Avaze. 3 pANInA naLa tathA lAiTa mATe je nIvaLa kharaca naLa joDANano, temana. lAiTa karavAno thAya te tathA maMDapanI jagA va sarakArI makAna mATe je vizeSa kharaca thAya te kaoNnpharansa kamITIe karavAno che. 1 maMDapa mATe mAgelI jagA tathA banI zake te pramANe sarakArI makAna tathA sAmAna ApavAmAM Avaze ane tenI lAgatanI spezIyala kesa tarIke mAphI gaNavAmAM Avaze. 5 zrImaMta sarakAra mahArAjA sAhebane kaoNnpharansamAM padhAravA bAbata vinaMtI karavAmAM AvI che, te bAbata svArI vaDodare AvyA pachI kaoNnpharansa kamITI sAthe vicAra karI nIkAla karavAmAM Avaze. A bAbata vicAra thai vinaMtI mAnya thayA pachI paNa zrImaMta sarakAra mahArAjA sAheba kAI aDacaNane lIdhe jAte padhArI nahIMzake to temanI gera hAjarIne For Personal & Private Use Only Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 28 ) lIdhe kaoNnpharansanA kAmane aDacaNa nahIM AvavAnA hetuthI bojo tajavIja jarUra lAge to karI rAkhavI. 6 sarakArI sAmAna tathA jagA tathA bIjI jor3atI sagavaDa vigere ApavA levAnI bAvatamAM sarakALI kArakhAnadAra athavA amaladAra ane kamITI vacce kaMi kAraNasara vAMdho paDe to teno nikAla nAmadAra divAna sAheba taraphathI athavA nAmadAra sAheba jene adhikAra Ape temanA taraphathI thaze ane te nikAla chevaTano gaNavAmAM Avaze. A pramANe pharamAna thayuM che te jANavAmAM Avaze. 9 ApanA vinaMtIpatramAM mAgaNI karelI vAcato saMbaMdhe pablIkavarksa, khAnago, polIsa ane phojakhAtA tarapha ahIMthI lakhavAmAM AvyuM che ane te sAtha sadara vinaMtIpatranI nakala paNa mokalavAmAM AvI che. tA. 17 mAhe juna sana 1904 . vinaMtIpatramA namuda karelI bAbato saMbaMdhI lAga tAvaLagatA khAtA tarapha lakhavAmAM AvyuM cha. hukamadhI nagInabhAi saMtokabhAi suprInTenDeTa. For Personal & Private Use Only Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (29) ni. gha. kalyANamandira mudAra mavadyabhedi devAryavIra mavanamya nivedayAmaH // bho bhoH pramAdamavadhUya bhajadhvametaM zrIjainazAsanasarojadinezasaGkram // 1 // svasti zrIpArzvajinaM praNamya zrI mahAzubhasthAne pUjyArAdhya, iDhadharmavAn, devagurubhaktikAraka, dharmaprabhAvaka, paramaprItipAtra ityAdi guNAlaMkRta zrI aneka zubha kI khidamata meM yahAM zrIdeva vizeSa vijJAsamudAyakI zrIbaDode se li. zrIsaMgha samastake praNAma avadhAriyegAjI. gurUke prasAda se kSemakuzala hai. ApakI kuzalatA hameza cAhate haiM. panA ki ekAMtahitakArI sarvotkRSTa zrIjainadharma ora jainadharmI takkI ke liye satra jAyake zrasiMgha ke pratinidhiyoMkA mahAmaMDaLa zrIphalodhi pArzvanAthake tIrthameM aura muMbaI meM zrI jaina zvetAMvara kaoNnpharansa ke nAmase jame huvA thA. vho kaoNnpharansakI tisarI sabhA yahAM bharanekA AmaMtraNa, muMbaI meM milelI dusarI kaoNnpharansake bakhta, hamAre saMghake, tarphase kiyA gayA he. aura usa liye vikrama saMvata 1961 mArgazIrSa ( gujarAtI kArtika ) vadi 9-6tA. 27-28-29 mAhe navambara isvI sana 1904 vAra ravi, soma, maMgalake roja hamane mukrara kiye haiM. to usa mubAraka vaktape Apake tarphase pratinidhi ( DelIgeTa ) ke tora se yahAM tazarIpha pharamAne ke vAste - ke AgavAnomeMse lAyaka pratinidhiyoMku pasaMda karake bhejanekI maherabAnI kare ora una mahAzayoM ke nAma isa sobata bhejI huI mudrita pratinidhi-patrikAmeM kuMkumapatrikA pahoMcese ATha dinakI mudata likha bhejane kA kare. baDodA ( vIrakSetra ) prAcIna zahara he zrImaMta mahArAjA sayAjIrAva gAyakavADa sarakArakI rAjadhAnI hai, ora zrIjina maMdirakI yAtrAkA ora paramapUjya AcArya mahArAja zrI 108 zrI kamalavijayAdi muni mahArAjake darzanakA yoga he. zivAya zrIjaina dharmake lAkSaNika pradarzana dekhane kA bhI mokA hai. so vidita hove. baDodeM-gujarAta. li. zrIsaMgha ke tarapha se namra sevakoM. phattehabhAI amIcaMda jhaverI. pramukha, kaoNnpharansa svAgata maMDaLa. vigere. vigere. Azvina sudi 10 roja maMgala. bALAbhAI maganalAla DaoNkTara. mANekalAla ghelAbhAI jhaverI cIpha sekreTarIo For Personal & Private Use Only 11 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (30) ni. Ga kaoNnpharansa maMDapamAM lagAvelAM hitavacanonAM borDo. siddhiH syAdvAdAt / jJAnakriyAbhyAM mokSaH | ahiMsA paramo dharmaH / satyameva jayati nAnRtam // paDhamaM nANaM tao dayA // sarve hi sukhinaH santu sarve santu nirAmayAH / sarve bhadrANi pazyantu mA kazcidduHkhamApnuyAt // bAhyaprANA nRNAmartho, haratA taM hatA hi te // dharmasya tvaritA gatiH / caturvarge'graNI mokSo, yogastasya ca kAraNam / jJAnazraddhAnacAritra - rupaM ratnatrayI ca saH // paropakArAya satAM vibhUtayaH // citte vAci kriyAyAM ca mahatAmekarUpatA // kAryaHsaMpadi nAnaMdaH, pUrvapuNyabhidehi sA / navApadi viSAdastu sA hi prArUpApapiSTaye // nyAyyAtpathaH pravicalanti, padaM na dhIrAH // vidyAgamArthaM putrasya, vRsarthe yatate ca yaH / putraM sadA sAdhu zAsti, prItikRtsa pitA'nRNI // yadyadeva vidyayA kriyate tattadeva vIyavattaraM travati // jitaM jagat tena mano hiyena // gatAnugatiko lokaH na ca lokaHpAramArthikaH // sahasA vidadhIta na kriyA mavivekaH khalvApadAM padama // paMDito'pi varaM zatrurna mUrkho hitakAraka; || bAlAdapi hitaM grAhyam // For Personal & Private Use Only Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (22) eka baLathI paNa hitavacana grahaNa karavuM. je karavuM te paheluM kIje, kAlanI zI vAto ? tIrathanI AzAtanA navi karIe. ati lobha te pApanuM mUla. kaDavAM phaLa che krodhanAM. mAne guNa jAye gaLI, prANI, jeje vicArI, re prANI ma karIza bhAyA lagAra. nida ma karajo keinI pArakI re ! saMtoSI nara sadA sukhI. mana jItyuM teNe jagat jItyuM. zIyaLa samuM sukha ke nahi. dhoraja moTI vAta che. gADariyo pravAha jema cAlyuM tema cAlyo; paramArtha kaI jotuM nathI. TolaTapAnI vAtamAM, vakhata amUlakha jAya; kanaka koTI dhana ApatAM, samajo paLa nahi thAya. A vAta suNo ne amArI, tame taje sadA paranArI. khoTAmAM moTo che raMga, madirAno nava karaze saMga. jugAra sadA karavA nahIM. vezyA parastrI gamana karavuM nahIM. kephI cIjo vAparavI nahIM. traNa mArI ciMtavavA. hAthe te sAthe, dezo tevuM pAmo, vAvaze tevuM laNaze. zILa rahita nara phuTaDA, jevAM AvaLa pUla; zILa sugaMdhe je bharyA, te mANasa bahu mUla. kSamA sAra caMdana rase, sice citta pavitra; dayA vela maMDapa taLe, rahe lahe sukha mitra. sajajana mukha amRta lave, durjana viSanI khANa. sebata tevI asara. jayaNuM jananI dharmanI, For Personal & Private Use Only Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (22) karamane zarama nathI. kSaNa lAkheNo jAya, je sAdhI zake to sAdha. saMvega raMga taraMga jhIle, mAge zuddha kahe badhA; tehanI sevA kIjIe, jema pIjIe samatA sudhA. samatAnAM phaLa mIThAM che. khADo khode te paDe. paMDita te je nirabhimAna. icachA rodhana tapa mahAra. chatI zakita gepave te cara. karma kaTaka jite te jina, tethI trAse te che dIna. mUrakha sAthe goThaDI, paga paga hoya keleza. avaguNa para je guNa kare, te viralA jaga jeya. hiNAtaNe je saMga na taje, tehano guNa navi rahe; ryuM jaladhi jaLamAM bhaLyuM gaMgA nIra lUNapaNuM lahe. saMpa tyAM jaMpa. keine tuMkAra tochaDe belAvavuM nahi.' kanyAnuM dravya levuM nahi. khoTI sahI sAkSI karavI nahi. vagara tapAse phariyAdI karavI nahi. rAjaya virUddha, deza, virUddha saMgha virUddha ane dharma virUddha AcaravuM nahi. hameza vahelA uThI upAdhimukta thavuM ne navakAra mahAmaMtranuM maraNa karavuM. mAtA, pitA, deva, gurU ne saMghanI bhakita karavI. sazurUnuM vyAkhyAna sAMbhaLavuM. jJAnavRddha, kriyAvRddha ane vRddhane vinaya karavo. nIcano paricaya kare nahi. parakI AzA, sadA nirAzA. dararoja navuM navuM vAMcavuM ke sAMbhaLavuM, bhaNeluM For Personal & Private Use Only Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 12 ) yAda karavu, ne za'kAonuM samAdhAna karI levuM. pArakI bhUla kADhatAM pahelAM potAnI bhUla tapAsavI. peAtAnA inasApha peAteja karavA. pUrva ke dakSiNa tarax mAthuM rAkhI suvu. je svara cAlatA haiAya te bAjunA paga pahelAM sUkave . gRha kAma karatAM chatAM, je rahe anubhava dakSa; dhyAye sadA jinezapada, thAya mukta pratyakSa. parapada mAne Apane, te bhava bhramaNa na jAya; jo jANe nija rUpane, tava peAte ziva thAya. ( srIo mATe khAsa. ) parazu premere ! hasIya na beAlIe. dAMta dekhADI re! guhya na khAlIe. naviTa nara zuM re ! nayaNa na joDIe. mAraga jAtAM re ! AvuM eDhIe. vyasanI sAthe re ! vAta na kIjIe. hAthA hAthe| re ! tAlI na lIjIe, zIyaLa prabhAve re ! jIe sALe satI. tribhuvana mAMhe re ! teDu thai chatI. jana mana raMjana dharmako, mUlana eka badAma // laghutAse prabhutA, aru prabhutA se prabhU dUra || nArI citta dekhanA, vikAra vedanA / jinaMdacaMda dekhanA, zAMtipAvanA | mamatA rAMDa bhAMDakI jAI // ravi tuno, tilo nayana, aMtara mAvI prajArA karo dhaMdha saba pariharI, eka viveka abhyAsa // jAga, avaloka nija zuddhatA svarUpakI / zobhA nahi kahI jAta, cidAnaMda bhUpakI // ghaTa ghaTa aMtara jina vase ghaTaghaTa aMtara jaina / For Personal & Private Use Only Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (34) mata maMdirAke pAnameM matavAle samajai n|| zuddha upayoga ne samatAdhArI, jJAnadhyAna mnohaarii| kame kalaMkaku dUra nivArI, jIva vare zivanArI // jaba laga terA puNyakA, pahUce nahi karAra / tabalaga tumako mApha hai, avaguNa karo hajAra // puNya purA jaba hota hai, udaya hota hai pApa / dAjhe vanakI lAkaDI, pragaTe ApoApa // jina samaro, jina citavo, jina dhyAvo mana zuddha / kSaNamA pAmo parama pada, thai pote pratibuddha // deha geha dhana dhAnya te, para, jaDa, pudala jANa / jJAtA dRSTA Apa tuM, cetana sukha guNa khANa // tulasI hAya garIvakI kabUna khAlI jAya / muvA Dhorake cAmase, loha bhasma ho jAya // mana mAvata, tana caMcala hasti, mastI hai blkii| sadguru aMkuza dharo zirapara, cala mAraga satakI / jJAnavinA vyavahArako, kahAM banAvata vAca / / ratna kaho kA kAcako, aMta kAca so kAca // aMtara lakSa rahita te aMdha, jAnata nAha mokSa aru baMdha // duHkhame saba ko prabhu bhaje, sukhame bhaje na koya / jo mukhame prabhuku bhaje, to duHkha kahAMse hoya // kathanI kathe saba koya, rahaNI ati durlabha hoya / kathanI sAkara sama mIThI, rahiNI ati lAge aniThI // jananI jaNaje bhakta kA, kA dAtA, kA zUra / nAhi to raheje vAMjhaNI, mata gumAvai nUra // cAlanA jarUra jAku, tAku kaisA sovanA // bUrA bUrA saba kahe, bUrA na dise koya / jo ghaTa zodhu ApaNo, to mujase bUrA na koya // Let us be then up and doing, With a heart for any fate; Still achieving, still pursuing, Learn to labour and to wait. Example is better than precept. For Personal & Private Use Only Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 35 ) ni. ca. zrI jaina lAkSaNika pradarzana kamITI. pramukha. jhaverI lIlAbhAI rAyacaMda. sekreTarI. jhaverI lAlabhAI kalyANabhAI. modI maganalAla raNachoDa, meMbaro. vaidya maganalAla cunIlAla. vakIla naMdalAla lallubhAI. jhaverI jezIMgabhAI phakIrabhAI. gAMdhI vADIlAla lAlabhAI. jhaverI aMbAlAla nAnAbhAI. jhaverI bhIkhubhAI vIracaMda. vaidya maNIlAla bApubhAI nANAvaTI maNIlAla bAlAbhAI. jhaverI uttamacaMda nagInacaMda. jhaverI kezarIcaMda bAlubhAI. jhaverI nAnAbhAI jeThAbhAI. koThArI dvArakAdAsa jamanAdAsa. jhaverI motIcaMda pAnAcaMda. jhaverI maganalAla tArAcaMda. jhaverI DAhyAbhAI lalubhAI. gAMdhI zakaracaMda jagajIvana jhaverI vADIlAla sarUpacaMda jhaverI lalubhAI parasottama.. jhaverI udecaMda savaIcaMda. vaidya DAhyAbhAI hImatalAla. jhaverI phulacaMda lalubhAI. modI motIlAla nemacaMda. jhaverI hiMmatalAla cunIlAla. jhaverI jesaMgabhAI kaMkucaMda. zA. nemacaMda behecaradAsa. vakIla mohanalAla hImacaMda. gAMdhI savaIcaMda jagajIvana. For Personal & Private Use Only Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 36 ) ni. cha. zrI jaina lAkSaNika pradarzananA sekreTarI jhaverI lAlabhAI kalyANabhAInu bhASaNa. zrImaMta yuvarAja phattehasiMharAva mahArAja ane sadgrahastho ! amArA AmaMtragane mAna ApI Apa sAheboe atre padhAravAnI ne tasdI lodhI te mATe Apane amArI kamITI taraphathI abhinaMdana ApuM chaM zrIjaina zvetAMbara konpharansanI trInI vArSika sabhA atre AvatA ravivAre bharAvAnI cha. tene lagatuM eka pradarzana kholavAnI yojanA amArA taraphathI karavAmAM AvI che. je pradarzano Aja sudhImAM bharavAmAM AvyAM che, tethI A pradarzana kaMIka jUdIna DhabathI karavAnI yojanA che. jaina dharmamAM bIja, pAMcama, AThama, agIArasa, caudasa, punama, amAsa e parva tithiyo mAnI che. tenA tathA mokSasukha ApanAra arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya, sAdhu, darzana, jJAna, cAritra ane tapa e nava padanA agara te nava ane bIjAM pravacana ( saMva), tIrtha. Adi agIAra maLI vIsa sthAnakanA ArAdhana mATe tapasyA karavAmAM Ave che; ane te pUrNa thAya tyAre tene unavavA unamaNuM ( udyApana ) karavAno : pracAra dharmanA sAta kSetrAne puSTa karavA mATe paDelo che. temAM paNa kAMika pradarzana jevo hetu hoya ema lAge che. ame pradarzanamAM jJAna, darzana, ne cAritranAM upakaraNo, pavitra vastuo ane paradezI mAlanI sAthe hariphAI karI zake tevo dezI hunnarakaLAno mAla mukavAnI yojanA karI che; ane vizeSamAM jaina dharmanA pUrvAcAryoe karelA upadezane AdhAre keTalAka dekhAvo khAsa taiyAra karAvyA che, jemAM dharmanA siddhAMtone kudaratI dekhAvonA rUpa ApI prekSakotuM dharma tarapha dhyAna khaMcavA prayatna karyo che. pradarzananI vastunA cha jathA karyA che. temAM pahelo bhAga ( jatho ) upadezaka dekhAvono rAkhyo che, ane tane laInena pradarzanane lAkSaNika pradarzananaM nAma ApyaM che. cAra dekhAvo AvI gayA cha, ane bIjA vadhu manahara dekhAvo kalakattethI tathA jayapurathI AvavAnA che. sauthI dhyAna khecanArA dakhASa jagat prasiddha zrAhemAcArya mahArAne gUrjarezvara siddharAja jayasiMhane dharmasanmukha karavA mATa dodhalA upadaza For Personal & Private Use Only Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 37 ) uparathI nipajAvelo cAra saMjIvanI nyAyano che. bInA dekhAvo anya dharmanI niMdAno parihAra, ekAMtavAdathI thatI mUlo, janasvamAvanI vicitratA, gRhasthInI moha dazA, manaHzuddhi ane kharo mokSa mArga samajAvavA mATe yonelA che. bojA jJAna vibhAgamAM, jaina dharmanA prAcIna graMthonA namunA, mAM tADapatra upara ane sonAnA akSare lavelI prato che. te pUrva kALanA mahA puruSonI dRDha dharma zraddhA batAvI Ape che. eka pratato gRhasthAzramamA citrakUTanA rAjAnA purohita ane pachIthI jaina dharmanI dikSA aMgIkAra kAranAra zrIharibhadra sUrinI racelI lalitavistarA caityastavavRttinI che. e sivAya bInA upagaraNomAM hAthIdAMtanuM uttama kArIgarI, cauda svapna- eka pAThaM ane sAcA motInA bharata kAmanuM pArcha pATalI, cAbakhI vigere ati AlhAdakArI cha; ane buddhivardhaka vastuono saMgraha vidyAvilAsIone dhyAnamA levA yogya che. ___ trImA darzana vibhAgamAM, tIrthakara bhagavAn jenA upara virAjI bhavya jovone saMsAra samudramAMthI tAranAra dezanA detA hatA, tenA khyAla ApavA mATe ahIMnA zrIsaMghe karAveluM eka cAMdInuM samavasaraNa, te sivAya sammeta zikhara vigare tIrthanA citrapaTo cittAkarSaka che. cothA cAritra vibhAgamA sAdhanAM upakaraNo vigere cha. pAMcamAM vibhAgamAM, ahiMsA paramo dharmaH e siddhAMta pramANe carabI vigereno sparza na Ave tevA sAbu maNivattIo vigereno saMgraha che, jeno upayoga maMdirAdi pavitra sthAnomAM paNa karavA harakata Ave tema nathI. chellA jathAmAM, paradezI mAlanI sAthe harIphAI karI zake te vA dezI mAlano saMgraha karavAnI yojanA che. upara pramANe ame prathama prayAsa karyoM che, ane tene mATe purato vakhata maLI zakyo nathI, tethI pradarzana joIe tevA vistAravALu thaI zakyaM nathI. have zrImaMta yuvarAja phattesiMharAva mahArAje kRpA karI amAhaM AmaMtraga svIkArya ane kaDI prAMtamAthI A pradarzana uvADavA mATe khAsa padhAravAnI tasdI lIdhI tene mATe huM pharIthI abhinaMdana ApuMcha ane teozrIne A pradarzana khullu mUkavA mATe vinaMtI karuM chaM. 1 zrIAnaMdaghanajImahArAja kRta SaDdarzana jina aMgabhaNIje I. stavana uparathI samaya puruSano 2 pAMca AMdhaLA ane hAthIno 3 chalazyA kaThIArane AMbAno 4 madhubiMduno 5 dhovIDAnI sajjhAyano 6 vaNajArAnI sajjhAyano. For Personal & Private Use Only Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (36) a. 7. zrImaMta yuvarAja phattehasiMharAva mahArAje zrI jaina lAkSaNika pradarzana khullU mUkatAM kareluM bhASaNa. I regret to say that the previously arranged and pres sin g engagements have prevented my father the Maharaja Saheb from presiding at the opening ceremony of your Exhibition; but wishing to show his great sympathy with the movement Maharaja Saheb has asked me to come forward and welcome you to Baroda in his name and in the name of his people. I can assure you that much as I feel my inability to fill adequately the place of my father, I have great pleasure in presiding here to-day; that pleasure is enhanced by the sight of this large assembly which is a sign of the growing unity of India, of the effort made to carry on free enquiry in matters ethical and religious, and of the desire to progress on the part of India's people. It is a source of genuine pleasure to me to learn that you the followers of one of the ancient religions of the world are advancing in a way peculiar to morden times, in making researches into the antiquity and truth of your faith. Europe has once more given us the stimulus in the matter, for historical works of great critical value, have mostly been published there; and scholars like Professors Jacobi, Weber and Leumann have sifted history from beyond the secred books of the Jain religion accessible to the world at large. While I was at Oxford a series of books was published at the Clarendon Press of our University, which made it possible for those, who took general interest in Eastern faiths or a particular interest in some particular faith to study the sacred books of the East. I am glad to find that Indian scholars have followed the lead of European Savants and the learned Doctor Bhandarker For Personal & Private Use Only Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 38 ) and Mr. Bhagvanlal Indrajee, who have contributed materially to the store of Literature now available on the subject of the Jain faith; but what has been accomplished is as yet nothing to what still is to be done, for I fear only a hundredth part of the sacred books of the Jains has yet been brought to light. Let us hope that such Conferences and Exibitions as these would induce young Jain scholars to dig deeper into the minds of learning, and bring out valuable ore now burried and hidden, But scholarship and specialization come after a general liberal education and not before it. The problem before you is the same old problem of the future destiny of India, namely education; and I hope that now when every one is looking into the condition of his own house, the Jains will not fail to look minutely into the state of theirs and set right those things which require setting right. Other people may plead poverty in defence of their own ignorance but the enterprizing Jains at least who have acquired a good deal of wealth by the trade cannot be excused on their plea, and specially on the present moment. It is intimately connected with your faith and this is a pleasing aspect of the Exihibition and the Confrence in these days when people with crude notions of the progress think all religion unnecessary or at least redicule those religions which have had their origin in the Exst. But I wish to say that all religions are at least seeking after truth, the highest and the best of religion of mankind; therefore while having due reverence for your faith, which is really a necessary condition of all time and a deep study, you should not shirk free enquiry and the genuine search after truth. And if in your researches reason forces on you conclusions other than those handed down to you by your predecessors, I trust that you will have the honesty and the courage not to turn away from the truth in order to keep up an old empty formula. * Among the doctrines of your faith, I find the belief that every-thing in Nature is alive and has a soul or Jiva, which is very fascinating. In another form the same idea presents itself in the Pantheism of the Brahmanic faith, in the poetry of worship For Personal & Private Use Only Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 80 ) pers of Nature like Wordsworth and Shelly and in the Suffism of the Mussalmans. It is pleasing to turn from reading descriptions of the appalling destructions now going on in Manchuria to the peacefulness of a faith that allows life and sout even to those things which w@ generally call inanimate. The belief that we are not entitled to abuse anything in nature, no matter howsoever small or insignificant, should be preached withgreat persist. ence. But I hope I will not offend you if I say that a bene. volent Providence has created things for our benefit, which if properly used can help man, the highest creation of God in working for the perfection of human life. It is not only practically necessary but quite essential that we should derive, due benefit from the good things of this world, for true economy never forbids use, but abuse. In conclusion I shonld like to say that though religion is necessary, bigotry is not. All religions are treading the paths which their votaries believe to lead to Cruth. Let us therefore not forget in the heat of the journey the true syinpathy of fellowtravellers, and the hospitality of the road-side. The search for truth is not a scramble for some exhaustible source of wealth. Truth is vast and inexhaustible; there is enough of it for all races and religions. We should therefore sympathise and respect all men, no matter of what religious persuasion. My father and his Government are aiming at the unity of all our subjects, and I trust, that as loyal subjects and good neighbours, all of yon will join hands with us and bring about unity first in the Baroda Raj and then in all India. If we can accomplish that we can look forward to a general parliament of man and federation of the world. * See foot-note on page 42. (STATE) hu~ kahevAne dilagIra cha, ke Agamacatho bIjI rokANa mArA pitAe mAthe lIdhelI hovAthI teo A pradarzana ughADavAno kriyAmAM hAjara thaI zakyA nathI. paNa A hilacAla sAthanI potAnI dilasojI batAvavA mATe mahArAjA sAhebe, tamane te nAmadAranA tathA te nAmadAranI prajAnA taraphe vaDodarAmAM For Personal & Private Use Only Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 41 ) AvakAra ApavAmATe, mane atre hAjara thavAne jaNAvyuM che. joke mArA pitAnI jagyA lAyaka te pUravAne mane potAne huM azakta samajuM huM to paNa ATaluM to khAtrothI kahuM huM ke A pradarzanamA pramukha sthAna levAne mane moTI khuzAlI upajI che ke, je khuzAlImA A moTI saMkhyAne hAjara thayelI joI moTo vadhAro thayo che. kAraNa ke tamArI hAjarI batAve che ke, hiMdustAnamA hunnara udyoganI, saMsArI, temaja dhArmika vAcatAnA saMbaMdhAM svataMtrapaNe saMzodhana karavAne baghA ekatra thaI zake che tathA hiMdI prajA sudhArAnI bAbatamAM AgaLa vadhavAnI utkaMThA rAkhe che. A jovAthI mane kharekharI khuzAlI upaje che ke tamo ke je duniyAnA prAcIna dharmo paikI ekane mAnanArA chAM te tamArA dharmanI prAcInatA tathA satyatAnA saMbaMdhamAM zodha khoLa calAvI hAlanA jamAnAne anusaratI rIte AgaLa vadhavA lAgyA cho. yurope e bAbatamAM ApaNo utsAha sateja karyo che. kAraNa ke, aitihA sika ati amUlya sUkSyAvalokanathI bharapUra pustako ghaNe aMze tyAMja pragaTa thayAM che; tathA prophesaro jekaoNcI, vebara, ane lyumaeNna jevA vidvAnoe, je jaina dharmanAM pavitra pustako ghaNe khare ThekANe maLI Ave che te sivAya bIjAM e dharmanAM pavitra pustakomAthI kharI hakIkata zodhI kADhI che. huM jyAre oNksapharDamA hato tyAre tyAMnI yunivarsiTonA klaeNranDana presamAMthI evI keTalIka copaDIo prakaTa thaI hatI ke jeyI jeo, pUrva dezamAM utpatti pAmelA dharmoM athavA to koI amuka dharmano vizeSa abhyAsa karavAnI khAeza rAkhatA hoya, teo potAnI khAeza pAra pADI zake. joIne khuzI ke hiMdI sAkSaroM, yuropIyana vidvAno tathA vidvAna DaoNkTara bhaMDArakara ne rA. bhagavAnalAla iMdrajInA pagale, cAlyA che ke jemaNe jaina dharmane lagatA hAlamAM hAtha lAgelA sAhityAMnA saMgrahamA moTo vadhAro karyo che. paNa atyArasudhI je karavAmAM AvyuM che te bhaviSyamAM je karavAnuM bAko che te AgaLa nahIM jevuM che. kAraNa ke mAre mana ema zaMkA rahe che ke jaina dharmanAM pavitra pustakono mAtra somo bhAga hajI bahAra pADavA pAmyo che. topaNa ApaNe evI AzA rAkhIe ke AvAM kaoNnpharanso tathA pradarzano thavAthI yuvAna jaina vidvAno vidyAnI khANAMmA vadhu vadhu uMDA utaraze, tathA hAlanA samayamAM guptapaNa bhaMDArAyela mUlyavAn dravya prasiddhimAM lAvaze. paNa vidvattA tathA amuka viSayamAM pravINatA, sarvadarzI uttama paMktinI kelavaNI saMpAdana karyA thakIja prApta thAya che. tenA abhAve prApta thatI nathI. ApanI AgaLa hAla je savAla che, te hiMdustAnanA bhaviSya mATeno je lAMbI mudatathI For Personal & Private Use Only Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 42 ) savAla ubho thaela che teja che. arthAt te keLavaNIno savAla che. have jyAre pratyeka mANasa potapotAnI sthiti pratye lakSa ApavA lAgela che tyAre jaino potAnI sthitinuM bArIka avalokana karavA cakaze nahIM tathA jyAM sudhArAnI jarUra jaNAya tyAM te karaze evI huM AzA rAkhaMcha. bonAo pAtAnI ajJAnatAnA kAraNamAM garIbAIna bahAnuM batAvI zake; paraMtu nidAna utsAhI jaino, ke nemaNe vyApAravaDe puSkaLa dhana pedA karya cha, temanA taraphathA Aq kAraNa, ne khasata karIne A veLAe, mAnya karI zakAya nahIM. keLavaNI ( jJAna ) tamArA dharmamAM eka ratna gaNAya che ane hAlanA samayamAM, ke jyAre sudhArA viSe adhuruM jJAna dharAvanArA loko dharma mAtrane anupayogI gaNe che kiMvA je dharmonI utpatti pUrvamA thavA pAmI che tene to hasI kADhe che tyAre, prastutanI kaoNnpharansa tathA pradarzanamAM dharma ane jJAnano nikaTa. saMbaMdha AnaMdadAyI lAge che. paNa mAre atre jaNAvaq joIe ke, saghaLA dharmo satyane zAdhe che ke je manuSyanA dharmamAM sarvopari ane zreSTha che. tethI tamAre tamArA dharma pratye yathAyogya pUjya buddhi, ke je sarva kALamAM hovI Avazyaka cha tathA je vinA uDo abhyAsa thavo durlabha che, te rAkhavI. to paNa tamAre abAdhita zodha karavAmAM tathA satyanI kharA manathI gaveSaNA karavAmAM pAchA paDavu nahIM; ane jo te zodhane aMte tamArA pUrvajothI cAlatA AvelA siddhAMto karatAM anya siddhAMto yathAtha che ema tamArI tarka zaktithI tamane lAge to mArI evI mAnyatA che ke eka nirjIva junA siddhAMtane bAdha na Ave evA vicArathI satya tarapha durlakSa nahIM karavAnI himmata tathA pramANikapaNuM dhAraNa karazo. * tamArA dharmanAM siddhAMto paikI eka siddhAMta aivA che ke sRSTimAM dareka cIja sacetana che, ane temAM AtmA athavA jIva che. e siddhAMta ghaNo mohaka che. eja brAhmaNa dharmamAM sarva brahma e rUpamAM ane varDsavartha tathA zelI jevA kudaratane pUjanArA kaviyonI kavitAmAM tathA musalamAnonA suphI paMthamAM najare Ave che. ( ruziyA tathA japAnanI laDhAInA saMbaMdhe ) maMcurIyAmAM thatI hajAro jAnAnI khuvArInuM * jaina dharmamA saMsArI jIva ve prakAranA mAnelA che. trasa ane sthAvara patAnI meLe bhayAdinA prasaMga khazI zake te trasa, jemAM be iMdriyathI mAMDIne paMceMdriya sudhInA jIvono samAveza thAya che. je potAnI meLe khasI zake nahi te sthAvara, jemAM pRthvI, pANI, teja, vAyu ane vanaspati e pAMca ekeMdriya ( mAtra sparza viSayayukta ) jemanAmAM anya mata vALA prAyaH jIva mAnatA nathI tevAno samAveza thAya che. ene leineja zrI. yuvarAja mahArAje A isAro karyo lAge che. jaino IzvarakRta jagat mAnatA nathI te paNa dhyAnamA rAkhavU joIe. temanA mate jagat anAdi che. For Personal & Private Use Only Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 43 ) varNana vAMcavAne badale AvA eka zAMtimaya dharma, ke je ApaNe je vastune sAmAnyataH nirjIva gaNIe. chAe temAM paNa jIva tathA AtmA hovAnuM mAne che, te dharmano vicAra karatAM AnaMda upane che. sRSTimAM koi paNa vastu game evI sUkSma athavA nakAmI jaNAtI hoya to paNa teno anAdAra karavA ApaNane adhikAra nathI, evo siddhAMta AgrahapUrvaka pratipAdana karavo joie. to paNa jo huM evaM kahuM ke, paramadayAlu Izvare ApaNA hita mATe vastuo sarajI che ke je jo ghaTita upayoga karavAmAM Ava to manuSya, je paramezvare sarajelA prANIAmAM sarvopari che, tene manuSya bhava sArthaka karavAnA prayatnamAM sAdhanabhUta thai paDe evI che, to tame mATu lagADazo nahIM. chevaTe huM jaNAvIza ke, jo ke dharmanI agatya che to paNa ApaNe dharmAdha banI javU joita nathI. dareka dharmanA paMthavALA ema mAne che ke potAnA dharme je mArga lIdho cha te satyano che. mATe ApaNe ApaNA paMthanA pravAsanI dhunamAM bIjA paMthanA ApaNA jevA pravAsI tarapha dilasAjI tathA Atithya batAvavAnuM bhalI na ja joIe. satya e vizALa ane akhUTa che ane. sarva loka tathA saMpradAyane pahoMcI zake ema che. e khojatAM kaMi dravyanI peThe khUTe ema nathI ke jethI karIne enI zodhamAM dhakAdhakI karavAnI jarUra hoya. AthI eka mANasa game te dharma pALato hoya topaNa ApaNe tenA tarapha sahAnubhUti tathA AdarabhAva rAkhavo joIe. mArA pitAzrIno tathA emanA rAjdhayoraNano uddeza potAnI prajAmA aikya karavAno che. huM AzA rAkhaMchaM ke, Apa badhA rAjyaniSTha pranA ke sArA paDozIo tarIke amArI sAthe sahAyabhUta thaI prathama vaDodarA rAjyamAM ane pachI hiMdamAM aikyatA prasarAvazo. jo ApaNAthI ATalaM thAya to pachI pRthvapiranA manuSya mAtranI eka pAlAmenTa ( mahAsabhA ) astitvama AvelI joI temAM sarva dezanI prajAnuM sammilana jovAne bhAgyavAn thaIe. For Personal & Private Use Only Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 44 ) ni. jha. svAgata phaMDa. athavA. saMgha bhaktimAM nANAM bharanArAnI yAdI. vaDodarAnA. 201 jhaverI. vIracaMda rupacaMda. 101 zA. jagajIvana suMdara jaoN. 201 jhaverI amIcaMda mANekacaMda. 101 koThArI rAmadAsa harajIvana. 201 jhaverI. hIrAcaMda izvaradAsa. 101 zA. su caMda bApUlAla. 201 gAMdhI brajalAla gopAlajI. 101 zA. manasukhabhAI lakhamIcaMda. 201 vaidya. dalapatabhAI motIcaMda. 101 parI. becaradAsa suracaMda. 201 jhaverI. ghelAbhAI hImacaMda. 101 modI. maganalAla mAkamacaMda. 151 jhaverI. jesIMgabhAI kaMkucaMda. 20 1 jhaverI. motIcaMda gulAbacaMda. 151 modI. motIlAla lAladAsa. 179 jhaverI. tArAcaMda catarAMdAsa. 150 jhaverI. bAlAbhAI choTAlAla. 179 jhaverI. lAlacaMda caturAMdAsa. 126 jhaverI. jecaMda harakhacaMda. 151 jhaverI. motIlAla harakhacaMda. 129 jhaverI. kezavalAla dharamacaMda 151 jhaverI. choTAlAla lAlabhAI. 125 vaidya harIbhAI motIcadaM. 101 zA. chaganalAla manasukha. 125 DaoNkTara vAlAbhAI maganalAla. 101 zA. jeThAbhAI suracaMda. 125 parI. sAmaLabhAI nathubhAI. 101 saraiyA. kezavalAla pAnAcaMda, * 125 jhaverI ghelAbhAI kALIdAsa. 101 paTavA. nAthAbhAi nAnazA. 301 zA. lalubhAI trIkamabhAI. 101 zA. bApulAla dAmodara. * A gRhastha taraphathI hajuM nANAM vasUla AvyAM nathI. For Personal & Private Use Only Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *101 DaoNkTara goviMdarAva dIpAjI. 41 zA. motIlAla vIracaMda. 100 zA. jamanAdAsa dAmodara. 41 zA. trIbhovanadAsa kAhAnajI. 100 zA. hIrAcaMda rAjArAma. | 41 zA. motIlAla devacaMda. 75 zA. goradhanabhAI harIbhAI. | 41 bhAvasAra narotama ghelAbhAI. 75 zA. kezavalAla hIrAcaMda. 35 zA. maganalAla mANakalAla. 75 ghIA, garabaDa vIracaMda, | 36 jhaverI sarupacaMda dhoLIdAsa. 75 vaidya trIbhovana bhIkhAbhAi, 36 jhaverI nagInabhAI manasukha. 75 zA. vIracaMda bhukhaNadAsa. | 35 mAravADI varadhIcaMda AyadAna. 75 zA. bhurAbhAi lAlabhAi. 35 mAravADI tArAcaMda rIkhavadAsa. 71 jhaverI karamacaMda dharamacaMda, 31 jhaverI gokaLabhAI dulavadAsa. 61 zA, dAmodara lAlacaMda 31 vaidya DAhyAbhAI hImatalAla. 51 paTela harIvalava narasIdAsa. 29 zA. mANekalAla matha dAsa. 51 zA. khImacaMda dIpacaMda. | 29 jhaverI bAlubhAI manamukhabhAI. 51 zA. parasotama karamacaMda. | 27 zA. harIlAla nAnAbhAI. 51 modaNa paradhAnabAI. 25||shaa. amathAbhAI pAnAcaMda. 51 zA. pAnAcaMda dharamacaMda. 26 // zA. harIbhAI pAnAcaMda. 51 mAravADI gulAbacaMda khemarAja. 29 gAMdhI. nAnAbhAI harajIvana, 51 gAMdhI jamanAdAsa harIvalava | 25 zA. tArAcaMda khImacaMda. 51 zA. manasukhabhAI narotama. | 25 zA. nAnAbhAI velacaMda. 51 zA. goradhanabhAI dalapatabhAI. 25 zA. maganalAla harajIvana. 51 gAMdhI. khuzAlabhAI galAbacaMda. 25 mukAtI. maNIlAla haragovana. 51 mAravADI phattAnI AyadAna. 25 zA. kezavalAla lAlacaMda. 50 mAravADI hIrAlAla pannAlAla. 25 zA. narasAdAsa amaracaMda. 25 zA. dIpacaMda pAnAcaMda. 50 zA. khuzAlabhAI devacaMda. 25 mAravADI munIlAla tulasIdAsa 25 choTAlAla. 25 mAravADI cunIlAla bakatA25 motIlAla. varamaLa. * A gRhastha jAte kSatriya mareThA che emaNe jainatAkika tarAke prasiddha ane aMta sudhA zrIzevaMjaya mahAtIrthanI AzAtanA dara karavA mATe mathana karanAra manirAja zrIdAnavija rAjanA satsaMgathI jaina tatvAdarza, ajJAnatimirabhAskara ane jaina dharma viSayika praznottara vigere graMtho vAMcI mAMsa madirAnA tyAga pUrvaka zrIjaina dharma svIkAryo che ane gaI sensasamAM paNa potAnA kuTaMbane jaina tarIke nodhAvyuM che. hameza zrIsiddhacakrajI navapadajI mahArAjanI sugaMdhita vAsakSepa vigere uttama dravyothI pUjAbhakti kare che. navakAra pramukha stotrono pATha kare che prasaMgopAMta dere, upAzraye ane yAtrAdike z2Aya che ane rAtrie bhAja karatanA nathI, For Personal & Private Use Only Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 mAravADI punamacaMda rakheMcaMda. | 40 zA. narotabha amaracaMda 25 mAravADI varadhIcaMda sugAlacaMda. 25 zA. susAlabhAi vrajalAla 25 mAravADI jorajI vanecaMda. 51 zA. vajecaMda cunIlAla. 25 zA. tribhovana motIcaMda. 50 zA. harolAla aMbaIdAsa. 25 paTela dalapatabhAI nararebhAI. 25 mANekalAla. 25 zA. vADIlAla khuzAlabhAiM. 25 kastu rAI. 25 zA pAnAcaMda amathAbhAI. 15 zA. premacaMda kasturabhAI. 25 zA. uttamacaMda mulukacada. | 41 zA. manasukha kapuracaMda. 25 zA. laharUbhAI lavajIbhAI. 31 zA. kesara mAvajI. 25 zA. hImacaMda pAnAcaMda. 27 zA. manasukha DAhyAbhAI. 25 zA. harIlAla narottama. ( phaDIyA ). 25 zA. punAlAla taLa nAbhAI.. 26 zA phulacaMda dolata. 25 zA. kALIdAsa dalachArAma. 26 zA. parabhadAsa hara jIvana. 25 zA. maNIlAla gulAbacaMda 25 zA. cunIlAla phulacaMda. __ vagara kahe. 25 zA. dalapata bhagavAna. 15 paTavA kevalabhAI galAbacaMda. 25 zA. trIbhovana phulacaMda. 15 mAravADI. jetAjI saradAramala 25 zA. dalapata nArANa. 15 mAravADI pukharAja gulAbacaMda. 25 zA. raNachoDa harajIvana. 12||maarvaaddo lakhamIcaMda gulAbacaMda 25 zA. nAthAbhAI dolata. 10 mAravADI tejamala khuvacaMda. 969 / - 7425 // chANInA. DabhoInA. 75 zA. savaicaMda rUpacaMda. 101 zA. jecaMda bhAicaMda. 125 zA. nemacaMda talakacaMda. 05 zA. karamacaMda motIcaMda. 51 zA. vIracaMda jeMcada. 55 zA. jIvacaMda kapuracaMda 200 zA. kIlAbhAi pAnAcaMda. 150 zA. garabaDa lAlacaMda. 150 zA. nagInabhAI bApulAla. 60 zA. haragoviMda IzvarabhAi. / 60 zA. jamanAdAsa hIrAcaMda. 60 zA. zIvalAla bhagavAna. | 50 zA. jagajIvana bhogIlAla. 50 zA. zIvalAla IzvarabhAi For Personal & Private Use Only Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 47 ) 25 zA. IzvarabhAI khuzAlabhAI pAdarAnA. 25 zA. sAMkalacaMda dalapatabhAI 41 zA. kIlAbhAI muLacaMda. 895 65 vakIla dalapatabhAI lalumAI. 65 vakIla mohanalAla hImacaMda. darApuranA. 61 vakIla naMdalAla lallabhAI. 125 zA hIrAcaMda nathubhAI. 35 zA. tAgacaMda ratanacaMda. 151 gAMdhI nahAlacaMda kALI dAsa. 35 zA. vanamALI sAkaLacaMda. 35 zA. lallubhAi sAkalacaMda. 101 zA. khuzAlabhAI mohalAla 75 zA. khoDAbhAI mANekalAla 31 zA. vanalAla sAMkaLa caMda. 51 zA. himatalAla vrajalAla 31 zA. lallubhAI vIracaMda. 31 zA. choTAlAla nAhAlacaMda. 41 zA. kIlAbhAI jeThAbhAI 31 zA. bhogIlAla premacaMda. 41 zA. kalyANadAsa khuzAladAsa 25 zA. haragoviMda ghelAbhAI 22 zA. bhAIcaMda jeThAbhAI | 25 zA. dIpacaMda pItAMbara. 25 zA. nAthAbhAI amIcaMda | 25 zA. zIvalAla saubhAgyacaMda. 25 zA. dolata rAyacaMda | 25 zA. kALIdAsa raNachoDa. 25 zA. motIcaMda dulA pIDApAnA. 685 | 561 10539 / kulle For Personal & Private Use Only Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 48 ) ni0 kharcano tAravaNI patra. rupIyA. AnA pAi 17- . - . phaMDa kamITIkhAte. seMTala kamITIkhAte. *37-12-0 269-10-.. 104-14-3 169--0-9 54--6-0 pagAra tathA inAmanA. chapAmaNanA (riporTa zivAyanA) DeDa sToka kaMTIjaMTanA. TapAla tathA tAranA. paracuraNa kharacanA 972 ---8-6 835-11-0 utArA kamITIkhAte 369-14-9 pagAra tathA kaMTIjeTanA 195-7-6 makAnabha DuM tathA durastInA 297-11-6 sarasAmananA 33-2-9 dIvA battInA 76-4-0 paracuraNa kharacanA 5776-12-3 9-12-0 5268-7-0 972-8-6 bhojana kamITIkhAte heltha kamITIkhAte maMDapa kamITIkhAte 1713-8-. maMDapa tathA daravAjAnA 2943-7-3 kharazIyo, tathA beMco, praisa TebalanA 354-2-6 pagAra tathA inAmanA 102-7-6 kAunDa DekorezananA 89-4-6 davAbattInA 65-9-3 paracuraNa kharca 904-2-5 5268-7-0 vaoNlaMTIyara kamITIkhAte 619-3-3 gADIbhADu tathA majUra 212-1-9 phaTA tathA uttarAsananA 72-13-6 paracuraNa 124-5-. 80-8-0 76-6-0 32-0-0 46-0-0 904-2-6 DelIgeTa vigerenA phalakhAte hita vacanonA baoNrDakhAte TrejhararanA kharca khAte gAyana zALAkhAte pramukha sAhebanA samaiyAnA 14143-0-3 For Personal & Private Use Only Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga bIjo. For Personal & Private Use Only Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zvetAmbara kaoNnpharansa. trIjI vArSika pariSad, vaDodarA. prathama divasa tA. 27-11-04. maMgala gIta. rAga sAraMga-tAla catuzra jAti tritAla madhya kAla mAtrA 16. namo namo maMgalameM mahAvIra, zAsanapati vaDavIra. namo namo. jaina samAja mili manaraMge, camakata niramala cIra. namo namo. eka eka ke aMtaraMga kI, kaisI banI tatabIra. namo namo. dekho ThATha e jaina varagako, sAyara jyuM gaMbhIra. namo namo. maMgala AnaMda Aja bhayo hai, Ai dIlameM dhIra. namo namo. karI sudhAro dharma vadhAro, pAi AzA vIra. namo namo. maMgalAcaraNa. zikhariNI vRttam. zivauko vizvezaH samasuranarendraizca mahito jitadviTsaMdohaH kugatipatatAM vAraNaparaH // bhavAgneH zAntau yo ghanarasasarUpo jinavRSo vidhattA dAdIza stribhuvananarANAM sa bhavikam // 1 // sragdharA vRttam. dadyA cchrIzAntidevo varakanakatanuH sArasaukhyAni zazva dbhaktAnAM bhaktibhAjAM tribhuvananagare sphArakoTIrahIraH // For Personal & Private Use Only Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cArvAkAraH praNetA praNatahitakaraH kAmado mArivAraH sarvazAkhyAtanAmA prakaTitamahimA prAptakarmAripAraH // 2 // zikhariNI vRttam. prazAstA lokAnAM tribhuvananarAduHkhadavibhu vijetA bhAvAryo hatakunayadarpo'ntimajinaH // mahAsaMsArAbdhau patitamanujAnAM pravahaNaM sa mohadhvAntAri bhavatu bhavinA miTavaradaH // 3 // zArdUlavikrIDItam. nIrandhe bhavakAnane parigalatpaJcAzravAmbhodhare nAnAkarmalatAvitAnagahane mohAndhakArodhdure // bhrAntAnAmiha dehinAM sthirakRte kAruNyapuNyAtmabhi stIrthezaiH prathitaH sudhArasakiro ramyA giraH pAntu vaH // 4 // audAryAdiguNAvali vilasati svAnteSu yeSAM nRNAM goptAro bhavinAM dayodyamabhRta stIrthAdikAryasya ca // kAyasvAntadhanairvidhau sitakaTA dIvyanti yasmiJjanAH saMghastIrthakaro'pi yannamanakRjjIyAtsa teSAM ciram // 5 // vIra vikrama saMvat 1960 nA kArtika vadi 5 tA. 27 navaMbara sane 1904 ravivArano divasa vaDodarAmA eka mahA mAMgalika divasa zrI vaDodarAmAM kArtika 6. tarakei pasAra thayo hato. te divase bhAratavarSanA jUdA jUdA no mAMgalika divasa. bhAgamAM vasatA ane jUdA jUdA raMga tathA ghATanAM zirobhUSaNa dhAraNa karatA jaina saMghonA, sabhAonA, pAThazALAonA, ane pustakAlayonA pratinidhiyo svadharma ane svajAtinA utkarSa mATe vividha prabaMdho yojavAne ekatra thayA hatA. sahavAsInI unnati te svadezanIja unnati che evaM mAnI jaina bhAionA kAmane anumodana ApanArA anya dharmIbhAio paNa teTalAna utsAhathI sAmela thayA hatA. jAhera vartamAnapatronA cAlakoe paNa potAnA riporTaro sabhAnA kAmakAjanI noMdha levA mATe mokalI ApyA hatA. sabhA maMDapa zrImaMta mahArAja sAheba gAyakavADa sarakArane rahevAnA lakSmIvilAsa pelesa najIka kalAbhavana sAmenA vizALa medAnamAM 5000 beThakonI goThavaNa sAthe ubho karavAmAM Avyo hato. tenI racanA aMdarathI tathA bahArathI evI to bhavya banI hatI ke prekSako te joineja sAnaMdAzcarya pAmatA hatA. For Personal & Private Use Only Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 3 ) 2 sabhAno vakhata savAranA 11 vAgyAthI rAkhyo hato paNa te agAuja pratinidhiyo, risepzana kamaTInA sabhAsado, rAjyanA amaladAro, saradAro, darakadAro, zeTha sAhUkAro ane pratiSThita puruSo tathA prekSakothI sabhAsthAna cIkAra bharAi gayuM hatuM. pramukha ajhImagaMja ( murzIdAbAda ) nivAsI rAyabahAdura budhasiMhajI dughoDiyA darabArI be ghoDAnI bagImAM potAnA bhatrijA bAbu vijayasiMhajI ane be putro sAthai temanA darajjAne zobhatA poSAka ane ThAThamAM barAbara vakhate padhAryA. temano ane janarala sekreTarIono khuzAlInA pokAro sAtha maMDapamAM praveza thayA bAda zrImaMta sarakAra sayAjIrAva mahArAjA sAhebanI svArI rAjakuTuMba sAtha padhArI. temane sanmAna ApavAne risepzana kamITInA ceramana ane cIpha sekreTarIyo vigere sAtha sadara maMDaLa daravAjA najIka hAjara thayuM. darabArI benDa vigerenI salAmI thatAM zrImaMta hasate vadane sarva samAnA harSanAda vacce maMDapamAM dAkhala thayA ane uccAsana upara pramukha sAhevanI sAthai potAnI beThaka lIvI. zrImatI saubhAgyavatI mAtozrI mahArANI sAheba temanI DAbI bAjue yavanikA sAthai karelA jUdA uccAsana upara pramukha sAhebanA kuTuMbanA vadhuvarga sAthe birAjyAM hatAM. zrImaMta mahArAjA sAheba pramukha sAheba ane pratinidhiyo vigarranuM Agamana. 3 prAraMbhamAM zrIjaina gAyana zALAnA vidyArthIoe vividha vAjitronA nAda maMgala gAna ane jaina kaoN. sAthe maMgalagIta gAyA bAda seMTrala kamITInA sekreTarI rA. oNlbamanuM arpaNa. rA. maganalAla cunIlAla vaidye saMskRtamAM maMgalAca - raNa karyu hatuM. pachI zrIsayAjI vijaya patranA cAlaka rA. rA. mANekalAla aMbArAma DaoNkTare pote khAsa taiyAra karAveluM prasiddha jaina tIrtho, nAmAMkita jaina munirAjo, zrI. mahArAjA sAheba, zrI. yuvarAja mahArAja, kaoNnpharansanA puraskarttA ane svAgata maMDalanA agresaro vigerenI suMdara chatrIonuM Albama zrI. mahArAjA sAhebanA ane pramukha sAhebanA hastamAM arpaNa karyu. maMDapa kamITInA jo. sekreTarI mi. motIlAla nemacaMda modIe A prasaMgamAM bhAga levA padhArelAne upayogI thai paDe tevA sITI mepano Ayano najara karyo. 4 rA. rA. phatehabhAi amIcaMda jhaverI svAgata maMDalanA pramukhe tyAra pachI tAlIonA avAja vacce potAnu TuMku paNa bodhaka bhASaNa ( ni. 1 ) zarU karyu hatuM. temAM temaNe pratinidhiyono AbhAra mAnI sanmAna ApavAnI sAthe zrIsaMvanI svAgata maMDaLanA pramukha taraphanuM sanmAna. For Personal & Private Use Only Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 8 ) upayuktatA, saMghabhaktithI thatA lAbha, saMghabhakti karanArA saMprati mahArAjA, kumArapAla mahArAja ane vastupAla tejapAla maMtrI vigerenAM dharmakRtyonI noMdha sAthe kumArapAla vigeranuM vaDodarAmAM thayeluM Agamana, Adhunika mahArAjAnA samayamAM vaDoda - rAnI vadhelI mahattA, kaoNnpharansano uddeza, darasAla te bharAvAnI AvazyakatA, zrotAonI TharAvAne amalamAM mUkavAnI pahelI pharaja, kaoNnpharansanA hetune puSTi karanArA muni mahArAjAno upakAra, sthAnika kaoNnpharansa kamITIo nImavAnI jarUra, kaoNnpharansanI sUcanAo pramANe baMdobasta karanAra zrIsaMghone dhanyavAda, lAkSaNika pradarzananI yojanA ane te zrI. yuvarAja phattehasiMharAva mahArAjanA haste khulluM mukAyAnI khabara, carcavAnA viSayonI yAdI saMbaMdhe khulAso, zrImaMta mahArAjA sAhebe lIlA zrama ane ApalI anahada madada mATe abhinaMdana, chANI, DabhoI, pAdrA ne darApurAnA saMkonI svAgatamAM sAmelagIrI vigere muddA upara sArI rIte vivecana karI chevaTe zrImaMta mahArAjA sAhebane potAnA amUlya bodhaka vacanovaDe sabhAne kRtArtha karavA vinaMtI karI hatI. 1 zrImahArAjAsAheba te pachI UbhA thaI bolyA ke, " tamArI marjI pramANe Aje A kAma zarU thayeluM joI khuzI thAU hu~. ATalI moTI mahenata ane kharce tame je samAraMbha karyo che te saMpUrNa rIte pAra paDe ema Icchu chu. zrI. mahArAjA sAhevanaM bhASaNa. tamo A samAraMbhamAM dareka viSayapara zAMtatA ane sArI samajathI TharAva karazo ane te TharAvo saMsAra vyavahAramAM amalamAM paNa lAvazo. mArA vicAra pradarzita karavA nahIM paNa pramukha ane bIjA vaktAnAM bhASaNa sAMbhaLavA Avyo chu. tethI huM thoDuM bolIza to tamo dilagIra nahIM thazo. paNa khAtrIthI mAnazo ke mArI tamArA kAma tarapha saMpUrNa anumati ane tamArI unnati mATe pUrNa AturatA che. ( tALIyo ) jaina dharma juno che. bauddha dharma karatAM paNa juno che. buddha pahelA 200 varSa upara *mahAvIra ( pArzvanAtha ? ) nAmanA puruSe A dharma sthApana karyo. temaNe A dharma zA mATe zaru karyo te tame jANo cho. to paNa mArA jANavA pramANe mukhyatve * zrI mahAvIra svAmI to buddhanA samakAlIna hatA. temanA pahelA zrI pArzvanAtha tIrthakara thai gayA te mahAvIre pravatavyA te pahelA 220 varSa upara ukta dharmano upadeza karatA nirvANa pAmyA hutA. tethI zrImaMta mahArAjA sAhebano Azaya pArzvanAtha kavAno hovo joie. For Personal & Private Use Only Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 9 ) brAhmaNa dharmanA yajJa yAga vigeremAM ghaNo pazuvadha thato hato. teno aTakAva karavA pote jUdo mata sthApana karyo che. bIjuM jAta na mAnavI e A dharmano siddhAMta che. tethI tamone camatkAra lAgaze, paNa te mATe e matanA jUnA graMtha joI vicAra karazo ane te dhoraNo joi vyavahAramAM cAlazo. A evo sAdo dharma che ke jene hayAtI bhogavatAM hajAro varSa thaI gayAM ane hajAro mata-paMtha thaI gayA to paNa te hayAtI bhogave che. tyAre temAM avazya kaI uccatA hovI joIe. jo tema na hota to Aje te adRzya thAta. mAMsa na khAvuM tathA ahiMsA paramo dharmaH e jeno mukhya siddhAMta che, tevA dharmano tame tamArA vacce majabutAIthI prasAra karo eTaz2a nahIM paNa paradezamAM teno prasAra karavAno yatna karo. tamArA jaina varga paikIno ghaNo bhAga vepArI che, ane paramezvare tamane je kaI saMpatti ApI hoya teno sadupayoga karI saMsAramAM potAnI ane sarvanI sArIrIte unnati thAya tema karavuM joie. eTalaM kahI pramukha bhASaNa sAMbhaLavA mATe besuM chu. ( tALIo. ) "" 6. pramukha sAheba rAya bahAdura budhasiMghajIe zrImaMta -mahArAjA sAhebanI icchAnusAra ubhA thaI samAno garjArava zAMta thayA pachI potAnuM hastalikhita hiMdI bhASaNa ( ni. 2 ). zaru karyu. temAM te bAbu sAhebe Atma laghutA karavAnI sAthe kALanA parivartanathI thatI asara, sajjana puruSonA melApanI sArthakatA mATe svAtmArpaNanI jarUra, prAraMbhelA kAryamA vijaya maLatA sudhI te jArI rAkhavAnI pharaja, saMpanI AvazyakatA vigere bAbato pukhta vicArathI vivecana karI hatI. pratinidhiyone dhanyavAda ApavAnI sAthe kaoNnpharansanA TharAvo amalamAM mUkavAno Agraha karyo hato. vidvAn munimahArAjAnA ane suzIla AgavAna gRhasthonA jamAnAne anakuLa upadezathI ghAreluM kArya jaladI ane sArIrIte pAra paDI zake che te khAsa dhyAnamAM rAkhavAnuM sUcavI gata varSamAM paraloka pAmelA jaina agresaronA saMbaMdhamAM dilagIrI darzAvI hatI ane chevaTe kaoNnpharansamAM carcavA yogya viSayo saMbaMdhe potAnA abhiprAya TAMkI sabajekTa kamITI nImavAnI bhalAmaNa karI hatI. pramukha sAhebanA bhASaNa - mAMnI bAbato. 7 rA. rA. gulAbacaMdajI DhaDhDhA M. A. kaoNnpharansanA janarala sekreTarI aimaNe potAnI madhura ane jussedAra hiMdI vANIthI zrI . mahArAjA sAheba vigerene saMbodhI jaNAnyuM ke, " zrI. mahArAjA sAhebe atre padhArIne AkhA hiMdustAnanI naina rA. rA. gulAbacaMdajI DhaDDhAe mAnelA zrI. mahArAjano upakAra. For Personal & Private Use Only Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phoma upara moTo upakAra karyo che. jaina dharma anAdi kALathI cAlato Avelo che. temAM atyAra sudhImAM ( A avasarpiNI kALamAM ) 24 tIrthakaro thai gayA che. jainadharma sthApanAra prathama tIrthakara zrIRSabhadeva hatA. ane chellA tIrthaMkara zrImahAvIra svAmI thai gayA che, jene 2430 varSa thayAM che. junA itihAsa uparathI jaNAya che ke, jaina dharmane moTA moTA rAjAo zeThazAhukAro tathA maMtrIoe tana manane dhanathI madada karI hatI. teja pramANe A zaheramAM Apa nAmadAra mahArAjAe kaoNnpharansamAM padhArI jaina komanA pratinidhiyone tathA tenA samudAyane ezAnamaMda karyA che. bhApa nAmadAra hiMdustAnanA dezI rAjAomAM vIra samAna, nararatna, dharmajJa, ane dareka dharma pratye niSpakSapAtathI vartanAra cho. Apane dhanya che ke Apa jainadharmI nahi chatAM te dharma pratye ATalI badhI dilasojI dharAvo cho. ( tALIo ) Apa sAhebanI peThe ApanA kuMvara sAheba zrImaMta phattehasiMharAva paNa vIra puruSa che ane temane mATe vartamAna patromA meM ghaNIja tArIpha sAMbhaLI che. jaina lAkSaNika pradarzana khullU mUkIne temaNe amArA upara moTo upakAra karyo che. amArI evI prArthanA che ke, Apa mahArAjA sAheba jevI rIte madada ApatA rahyA cho, te mujaba kuMvara sAheba 'paNa karatA raheze. (tALIo) ApanA rAjyamAM jaina dharmanAM maMdiro upAzrayo vigere che teno bacAva ane saMrakSaNa acchI tarehathI thaze ema Apa nAmadAranA bhASaNathI spaSTa thayuM che ane Apa nAmadAra jaina dharma pratye je kRpA batAvo cho te mATe huM kula naina samudAyanA pratinidhi taraphathI upakAra mA chu. ( tALIo)" rA. DhadAnA vAkcAturyathI prasanna thai zrImaMta mahArAjA sAhebe temanA - saMbaMdhamAM pramukha sAhebane keTalAka prazno pUchayA hatA. rA. DhavAno dhanyavAda. " pramukha sAhebe temane kaoNnpharansanA utpAdaka vigere tarIke oLakhAvyA hatA. jethI zrImaMte potAno saMtoSa pradarzita karI dhanyavAda Apyo hato ane potAnA mahelamAM dharmacarcA mATe khAsa AmaMtraNa karI bolAvyA hatA. 8 mI0 amaracaMda pI0 paramAre tyAravAda nIce lakheluM kavita gAi mI0 paramAranuM kavita. sabhAnu mana raMjana kayu hatuM. dhanya dhanya mahArAja, sara sayAjI zobhe. baDodA narezane padhArI. zobhA dIyo he. ghAha Apa vidyA zokha, laganako kAnuna kIyo. For Personal & Private Use Only Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bahu jIvo amara tapo, gAdIko dIpAyo hai. yuvarAja phatesiMha, rAjamaMDala zobhAdI. bAburAya budhasiMha, pramukha pada pAyo hai. cAhata jaina prajA, tIsarI kaoNnpharansa, hure hure bole loka, AnaMda eka bhayo hai. te pachI janarala sekreTarI rA. DhahAe kaoNnpharansanA pramukha upara nahi AvI zakavA mATe kSamA yAcanA tathA kaoNnpharansanA kAmakAjadilasojInA tAro ane patro. " mAM sahAnubhUti darzAvanArA tAro tathA patro AvyA hatA te vAMcI batAvyA; jemAM pUjya munimahArAjA uparAMta kalakattAnA rAyabahAdura badridAsajI, ajImagaMjanA rAyabahAdura sItAbacaMdajI nahAra, amadAvAdanA zeTha manasukhabhAi bhagubhAi, khAlIyaranA zeTha nathamalajI gulecchA, bikAneranA zeTha punamacaMdanI sAvaNasukhA, udepuranA rAya pannAlAlajI mahetA, muMbaInA saMghapati zeTha ratanacaMda khImacaMda, rA. sA. vasanajI trIkamajI, pannAthI rA. bA. bAlAbAi maMchArAma, ajamerathI prophesara bhurAlAla harAi M. A. L. L. B. bajANAnA kArabhArI mohanalAla jIvaNalAla Barrister-at law. ToMkanA gaMbhIramalajI, AmalaneranA bhAgacaMda chaganadAsa, yevalAnA dAmodara bApuzA, suratanA cunIlAla chaganalAla, madhubana-sametazikharajIthI suMdaralAla doguDa, ajameranA vakIla sIrAyamalajI, saTanAnA jAlImasiMghajI, jayapura- jaina bradharahuDa, nAgapuranuM gorakSiNI kAryAlaya, lAhoranA jasavaMtarAya jainI, rAvalapIDInA jayacaMda jainI, banArasa, rAdhanapura, iDara ne kheDAnI pAThazALAo, mAMDale, raMguna, mudrA, amarelI, sakkara, AkoTa, kalIkaTa, dhuliyA, amRtasara, dAhoda, meDatA, icalakaraMjI, lAlapura, goghA, niMgAlA, dehagAma ane jesalamIra, vigerenA saMghonA nAmo saMmaLAyAM hatAM. rA. rA. mANekalAla ghelAbhAI jhaverI risepzana kamITInA cIpha sekreTarIe pachI pramukhasAhebanI AjJAthI sabajekTa kamITI '". mATe keTalAMka nAmo sUcavyAM ane bAkInAM vadhAre, pramukha sAheba ane janarala sekreTarI sAhebo eka vicArathI nakkI karaze temane khabara ApavAmAM Avaze mATe teo sAhebe rAtre ATha vAge maMDapamAM viSayo tathA vaktAo nakkI karavA mATe padhAravU evI vinaMtI karI. sabajekTa kamITInI nImanoka. For Personal & Private Use Only Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (<) zrImaMta mahArAjA sAheba chevaTe bolyA ke, " mArA saMbaMdhAM tathA mArA putranA saMbaMdhamAM je kAMi kahevAmAM AvyuM che te mATe huM Apano upakAra mAnuM chu. A rAjyamAM dharmanA saMbaMdhamA kadI paNa pakSapAta thayo nathI ane have pachI thavAno paNa nathI. mAre badhA dharma samAna che. rAjAe dareka dharmanuM sadA rakSaNa karavuM jarUranuM che. huM jaina dharmane amArA dharma karatAM jUdo gaNato nathI. tethI meM je kai karyuche temAM vadhu kaMi karyu nathI. tamoe mAre mATe udgAro kahADyA te mATe huM pharIthI tamAro upakAra mAnuM chaM. "" zrI0 mahArAjA sAhebanuM chenuM bhASaNa. pachI pramukhasAhebanA haste zrI0 mahArAjA sAheba Adi rAjamaMDaLane hAra kalagI vigere apAyAM te svIkArI svArI vidAya thayA bAda sabhA bIje divase 11 bAge bhegA thavAnuM TharAvI visarjana thai. rAtrinA ATha kalA ke maMDapanI aMdara sTeja upara sabajekTa kamITInA sumAre 200 gRhastho ekaThA thayA hatA. pramukha sAhebanA padhAryA bAda kAma zaru thayuM hatuM. prathamathI mukarara karelA bAra viSayo paikI prathamanA cAra viSayo keLavaNInA viSaya tarike ekaThA karI levAmAM AvyA hatA, ane te viSaya tathA konpharansanA baMdhAraNa saMbaMdhI viSaya mATe bIjo divasa TharAvavAmAM Avyo hato. bAkInA 7 viSayo trIjA divasapara rAkhavAmAM AvyA hatA. keTalIka carcA cAlyAbAda prathamanI be darakhAsto akSarazaH mukarara karavAmAM AvI hatI, ane bAkInI 7 darakhAsto taiyAra karavAnuM vaDodarAnI seMTrala kamITInA sekreTarIne soMpyuM hatuM. dareka darakhAstapara bolanAra vaktAonAM nAmo mukarara karavAmAM AvyAM hatAM temaja dareka vaktAmATe cokasa TAima TharAvavAmAM Avyo hato, ane vaktAnA saMbaMdhanA niyamo jAhera karavAmAM AvyA hatA. sabajekTa kamiTInI mITIMga. ATalaM kAma bahu thoDA vakhatamAM pasAra karIne 19 vAgyA agAu sabajekTa kamITI barakhAsta thai hatI. For Personal & Private Use Only Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 9 ) bIjo divasa tA. 28-11-04. mAMgalika pada. rAga pIlu- -tAla catuzra jAti tritAla madhya kAla mAtrA 13. jIyA jaina dharama citta dharare, kara dharama karama duHkhaharanaparana. bina karata phirata saba dharata rahata, jIyA jaina dharama citta dharare. dhRpada. dekho jaina samAja, bahu milata Aja, saba karata kAja mana lAire. jina caitya ThAma baDe baDe he dhAma hoya jIrNa kAma karanana jhaTapaTa jIyA. sabajagaAdhAra siddhAMtasAra, karavA uddhAra vitta lAIre. dekho jaina jora bhayo raMga cola kIyo atihI zora khalakata camakata. jIyA. jaina zAlA nAma saba paThana kAma kare jJAna dhAma sukhadAire, dIye jJAnadAna jaDatimirabhAna jape vIranAma kSaNakSaNa palapala -*-- jIyA. pahelA divasa pramANe kaoNnpharansanA AgevAno, pratinidhiyo, prekSako vigere . niyamita vakhate maMDapamA svasthAnapara virAjita thayA pachI jaina gAyanazALAnA vidyArthIoe mAMgalika pada susvare gAyuM. tyArabAda pramukha sAheba taraphathI pAMca TharAvo sabhA samakSa raju karavAmAM AvyA, te nIce pramANe: pahelo TharAva. nA. zahenazAha mATe prArthanA. je mahAn briTiza sAmrAjyanI zItaLa chAyAtaLe ApaNe ApaNo dharma svataMtrapaNe pALI zakIe chIe ane jenI sarva dharma tarapha samAna dRSTithI jUdA judA dezanA dharmIbhAIo dharma sAdhI zakIe chIe te sukharupa rAjyanA zahenazAha nAmadAra sAtamA eDavarDa ane zahenazAhabAnu elekjhAMDrA dIrghAyuSya ne AbAdI sAthai vijaya pAmo, evaM A kaoNnpharansa aMtaHkaraNapUrvaka prArthe che. pramukha sAhebe raju karelA pAMca TharAvo. For Personal & Private Use Only Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (10) bIjo TharAva. zrI. mahArAjA sAhebano AbhAra. gujarAta ane kAThIAvADanA vistAravALA bhAga upara rAjyakartA zrImaMta sayAjIrAva gAyakavADa mahArAjA sAheba, jemanA udAra Azraya nIce ApaNe ahIM ekaThA thayA chIe, te nAmadArano A kaoNnpharansa aMtaHkaraNapUrvaka AbhAra mAne che. te nAmadAra jevA samaSTivALA, udAra citta ane lokapriya ghaNA rAjyakartAo thAo. jIjo TharAva. ja. sekreTarIone dhanyavAda. ApaNI kaoNnpharansanA cAra janarala sekreTarI sAheboe potAnA amUlya vakhatanA bhoge svadharma ane svadharmAvarganA hita mATe je prayAsa lIdho che te mATe A kaoNnpharansa temane dhanyavAda Ape cha ane teo sAhebe bahAra pADelo riporTa bahAla rAkhI temane te mAnavaMta huddA uera ghaNI khuzIthIM kAyama rAkhe che. coyo TharAva. mara huma mi. phakIra caMda pratye dilasojI. muMbaImAM maLelI bIjI jaina zvetAMvara kaoNnpharansanI risepzana kamITImA cIpha sekreTarI ane jaina kaoNnpharansanA jaoNiMTa janarala sekreTaro zeTha phakIracaMda premacaMda je. pI. nA mRtyunI A kaoNnpharansa dilagIrI sAthe noMdha le che. pAMcamo TharAva. pUjya muni mahArAjA vigerene vinaMtI. ApaNI AgalI kaoNnpharanse karelA TharAvo je je gAmo ane zaharonA ghaMdhuoe amalamA mRkyA cha temane A kaoNnpharansa dhanyavAda Apache ane jA For Personal & Private Use Only Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 11) badhA gAmo ane zaheronA baMdhuone enuM satvara anukaraNa karavA Agraha kare che. temaja A saMbaMdhamAM je je pUjya muni mahArAjAoe prazaMsApAtra prayAsa karyo che temano paNa A kaoNnpharansa AbhAra mAne che ane bhaviSyamAM paNa tevo prayAsa cAlu rAkhavA vinaMtI kare che. sabhAe A pAMce TharAvo je te samayane yogya mudrA dhAraNa karI sarvAnumate prasAra kayo hatA. rA. gulAbacaMdajI DhaDhAe pachI keLavaNInA viSayane ghaNI cAlAkIthI hAtha dharI nIce pramANe TharAva karavA mATe samAne keLavaNI viSe darakhAsta. vinaMtI karI: chaTho TharAva. dhArmika tathA vyavahArika keLavaNI. ApaNA jaina vargamA dhArmika temaja vyavahArika keLavaNI vRddhi pAme ane jaina sAhityano sarvatra pracAra thAya teTalA mATe, 1 vyavahArika keLavaNI lenArane yogya madada ApI AgaLa vadhAravA, 2 dhArmika abhyAsa saMgIna thai zake tevI zALAo sthApavI, 3 kanyA zALAo ane zrAvikA zALAo sthApavI, 4 dharma saMbaMdhI pustakAlayo sthApayAM, 5 evI zALAo tathA pustakAlayo jyAM hoya tyAM tene yogya uttejana Apay, 6 jaina sAhityano pracAra thavA mATe ghaTatA upAyo levA, 7 jainI vAMcanamALA taiyAra thAya tene mATe yogya prayatna karavo, ane 8 jaina samudAyamA vyApAra ane udyoganI vRddhi thavA mATe hunnarakaLAmo praveza karAvavotenI A kaoNnpharansa khAsa AvazyakatA dhAre che. For Personal & Private Use Only Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12) A TharAvanI puSTimAM rA. DhahAe ghaNuM sarasa bhASaNa kayu hA~, je akSarazaH ApavAnuM sAdhana nahIM hovAthI tenA sArathIna samAdhAna mAnavaM yogya che. temaNe naNAvyuM ke, " jaina samudAyanI unnati karavA mATe dharmanuM ane duniyAdArInuM zikSaNa ApavU e ApaNI pharaja che. vidyA vinA mANasa pazusamAna che. vidyAthIja mANasa mokSa pAme che. vidyA kaho ke jJAna kaho badhuM ekaja che. zrIRSabhadeva bhagavAnathI zrImahAvIra svAmI sudhInA dareka tIrthaMkare jJAnane zreSTa batAvI tenu paThana pAThana karavA upadeza koM che. jo temanA vacana upara kharI AsthA hoya to vidyAno prasAra karAvavo e ApaNI pahelI pharaja che. vidyA be prakAranI che. sAMsArika ane dhArmika. A TharAvamAM dhArmika pahelI rAkhI che. khyAla karazo to mAluma paDaze ke te vyAjabI che. anAdikALathI mithyAsvamA phasAyalA jIvane dharmanI keLavaNI maLavI kaThiNa che. dareka gatimAM tenI jogavAi hotI nayI. mAtra manuSya gatimAMja jIva dharma sanmukha thaine mokSa sukha pAmI zake che. duniyAmAM evo koNa haze ke mokSanI AzA nahIM karato hoya ? have A dharma zikSaNa kevI rIte hAMsala kara, teno khyAla karIe. hareka dharmavALA potAno dharma zreSTha batAve che. ApaNA dharmamAM brahmA, viSNu, ziva, agara mahAvIra jo te 18 dUSaNa rahita ane 12 guNa sahita hoya to eka che. nAmathI matalaba nathI paNa guNathI matalaba che. ___ ApaNane sUryanI garamInI jarUra che. tyAM dIpakanI garamIthI kevI rIte sare ? hAla je keLavaNI zALAomAM apAya che te dIpaka samAna che. te ekalI saMsAra vyavahAra mATe jema puratI rIte upAyogI nathI, tema paraloka sAdhana mATe paNa nathI. eTalA mATe badhe dharmana zikSaNa AphnArI pAThazALAo thavAnI jarUra che. temAM kanyAzALAonI vadhAre jarUra che. ApaNI * strIo, chokarIo-bhaviSyanI jaina pranAnI mAtAo sArI keLavAya tona ApaNI komanu kalyANa thavAnI AzA che. jevU bIja haze tevUna phaLa maLaze. strI varga abhaNa haze to temanI saMtati paNa prAyaH azikSitaayogya nIvaDaze. mATe strIzikSaNamA jeTalo vilaMba thaze teTalo ApaNo uddhAra paNa moDo thaze. keTalIka nirAdhAra strIone khAvAnI savaDa hotI nathI mATe temanA sAru udyogazikSaNa sAthenI zrAvikAzALAo paNa sthapAvavI joie. tema karavAthI ApaNI For Personal & Private Use Only Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ strIna zuM thaze tenI phikara maTI jaze. strI zikSako taiyAra karavAnI paNa teTalIz2a AvazyakatA che. dharma saMbaMdhI pustako paNa dhoraNavAra racAvAM joie. temaja lAyabrerIo ane pustakazALAo paNa vadhAravI joie. tethI ApaNAM pustako paThana pAThanamA Avaze ane ghaNA jIvone lAbha thaze. khaMbhAta, pATaNa, jesalamIra vigere ThekANe prAcIna jJAnabhaMDAro mojuda che. temanA uddhAranI jarUra che. paNa te viSaya jUdo hovAthI hAla haM vadhAre bolato nathI. kaoNnpharansanA pratApe ApaNe eka saMpathI ne umaMgathI kAma karavA mAMDayuM che ke je AgaLa dekhAtuM nahotuM. jaina dharmamAM jJAnarUpI hIrA ane motI chapAi rahyAM che. teno prasAra karavAthI jaina prajAne temaja AkhA jagatane ghaNo phAyado thaze. mATe te dizAmAM paNa sAro yatna thavAnI jarUra che. ___ dharma jJAnanI sAthe duniyAdArInI keLavaNI nahIM hoya to kAma cAlI zake nahIM. paNa te mATe vadhAre bolavAna nathI. kAraNa ke sarakAra taraphathI kaoNlejo vigere thavAthI ApaNane te zikSaNa meLavavAnI savaDa thai che. tema chatAM hiMdustAnamA 15 lAkha jainonI vastImAM grejyueTo tathA uMcI DigrIvALA AMgaLInA TeravA upara gaNAya teTalA che. A kaoNnpharansanA sukAnIone dhanyavAda ghaTe cha ke grejyueTonI lAina goThavI temanA darzanano lAbha Apyo che. ( tALIo ) temanA jovAthI bIjA loko potAnA vidyArthIone zikSaNa ApavAne lalacAze. paNa jaNAvatAM kheda thAya che ke, pAMca sAta gejyueTo ApaNAna pagamA kuvADo mAravA taiyAra thayA che. ( zaramanA pokAra ) sivIliyana ApaNAmAM koI nathI. paNa DaoNkTara, vakIla ke bIjI nokarI karanArA che. huM khuda grejyueTa chaM. paNa nokarIne lIdhe gulAma thai navaM paDayuM che. udyoganI keLavaNI maLI hota to AvI gulAmI hAlata hota nahIM. jayapuramA hAla 100 grejyueTo che. pahelAM grejyueTone 500 no pagAra maLato ane hAla dasa varSa thayAM ru. 40-50 no pagAra maLe che. hAla gADariyo pravAha cAle cha. nahi to hunnara udyogamAM paDelA grejyueTa dara mahA ru. 1000 no pagAra pADI zake. mATe ApaNI sthiti sudhAravA artha ApaNAmAM uMcA hunnara udyoganI keLavaNI vadhAravI joie. bar3e bar3e laMbe puMchaDe hoya to AvarU che ane vyApAra ke hunnaramAM guMthAyAthI ijata nahIM maLe ema samajavU nahi johae. uMcI keLavaNI sAthe hannara udyoganI ve LavaNInI kharekharI jarUra che. kaoNnpharansanI pharaja che ke dharma zikSaNa sAthe vyavahArika ane udyoganI keLavaNI ApavA mATe yogya prabaMdha karalo. tethI For Personal & Private Use Only Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14) ghaNo phAyado thaze. teno TuMko dAkhalo jApAnIlokono che. teoe ruziyanone tharatharAvI nAMkhyA che. ena pramANe cAlavAthI ApaNI komanI hAlatamAM paNa ghaNo sudhAro thaze. zrImaMta mahArAjAnI rAjadhAnImAM ApaNe maLyA chIe, e nAmadAre ApaNane ghaNA ezAnamaMda ko che. zrI. mahArAjA sAheve zALAnA vakhatamAM thoDoka vakhata kahADI dhArmika keLavaNI ApavAnI tajavIja karavA keLavaNI khAtAnA vaDAne AjJA karI che. jyAre mahArAjAe AvI zaruvAta karI che tyAre mane AzA che ke kaoNnpharansa A viSaya upara purepuru lakSa Apaze. eja viSayanI jUdI jadI bAbatone anumodana ApavAne ATha vaktAo AgaLa AvyA hatA. mi. motIcaMda gIradhara kApa. keLavaNInA TharAvane a. dIyA B. A. L. L. B. bhAvanagaranAe iMgrejI bhASA numodana. . jJAnanI AvazyakatA ane te mATe baoNrDigonI anukuLatA yadhAravAnI jarura saMbaMdhe asarakAraka carcA karI hatI. jaina philosaoNphI tarapha gre. jyaeTo ane bIjA vidvAnonuM dhyAna kheMcavA mATe lekcarazIpo agara inAmo kADhavAnI ane bIjI keTalIka mahatvanI sUcanAo karI hatI. je temanuM sAdyaMta bhApaNa (ni. 3 ) avalokanamA lIdhAthI dhyAnamA Avaze. ' lAlA mAThu malajI dillInAe strIzikSaNa viSa bolatAM jaNAvyaM ke, strIo cAra prakAranI che. jene dharmanuM jJAna hoya ane jenI AjJA badhA mAne te devI, jenAmAM teja hoya te rANI, laDAlaDI pasaMda kare te rAkSasI, ane tAvedArI zivAya bIjaM na AvaDe te gulAma. zikSaNathI strIo devI ke rANI jevI thai zake che. huM temane daphataraneM kAma karavAnU ke bI. e. nuM zikhavavA kaheto nathI. paraMtu ApaNA zAstramA strIo paNa mokSanI adhikArI TharAvelI che, mATe mokSa sAdhavAmAM ane gRhiNI tarIkeno dharma bajAvavAmAM upayogI thAya tevI zikSA strIone ApavI joie. zrI RSabhadeva bhagavAne calAvelo dharma ApaNe mAnIe chIe ane temaNe potAnI be kanyAone lekhana gaNita vigere zikhavI sAro dAkhalo besADyo che. mayaNA saMdarI pramakha rAjasabhAmAM dharma caco karI zakavA jeTalI zakti dharAvatAM hatA. te paNa sa. vanA jANavA bahAra nathI. mATe strIzikSaNa saMbaMdhe sArA prakArano prabaMdha karavo joie. For Personal & Private Use Only Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (15) mi0 bAlacaMda hIrAcaMda mAlegAmanAe potAnA bhASaNa (ni. 4) mAM jaina zALopayogI vAMcanamALAnI jarUriyAta batAvI te mATenI yojanA sUcavI hatI. mi0 choTAlAla kALIdAsa vakIla amadAbAdanAe lokone keLavaNI levAnA saMbaMdhamAM vadhAre umaMgI karavA mATe vyavahAru mArga sUcavyA hatA. dareka zrImaMta khAvA pIvAnuM ane pustaka vigare ApI mAtra ekeka grejyueTa ke ArTi. mTa banAvavAnuM dhAre to vagara phaMDe ghaNaM sAruM pariNAma AvI zake. khoTA pharajiyAta khoM aTakAvI amadAvAdanA zeTha cImanalAla nagInadAse dazAzrImAlInI nyAta khAte lagna dITha kaMi rakama levAna rAkhI temAMthI nyAtanA tamAma chokarAMne phI pustako vigere ApavAnI yojanA kADhI che. e rIvAja anukaraNa karavA yogya che. kemake tevA prakAranI madada levAmAM koIne oLu AvatuM nathI. mi.manachukha anopada amadAbAdavALAe lIone kelavaNI levAnI hoza thAya te mATe bhaNavAthI zo lAma che te teganA manapara ThasAvadhAnI jarUriyAta dAkhalA sAthe batAvI hatI. hAla jainomAM dara hajAre 17 strIo keLavAyalI che. ane phimela TenIMga kolenamAthI 30 varSa daramyAna 263 strIo keLavAine bahAra paDI che temA mAtra traja jaina hovArnu jaNAya che. te sthiti sudhAravAnuM dhyAna para levA potAnA bhASaNa (ni. 5 ) mAM vinaMtI karI hatI. mi0 mulacaMda nathubhAi vakIla bhAvanagaranA egaNe potAnA bhASaNa ( ni. 6 ) mAM jaNAvyaM hataM ke, jyAM sudhI komaLa magajamAM dharmanAM bI vavAyalA na hoya tyAM sadhI sAraM jJAna saMpAdana thatuM nayI ane ApaNAmAM atyAre dhArmika vIrya ghaNu thor3e che te zALAo sthApana karI jJAna na laie, tyAM sudhI khIlavI zakIe nahIM. zA. kuMvarajI AMNadajI bhAvanagaranAe paNa dhArmika keLavaNI vagaranI aMgrejI keLavaNInAM pariNAme bhakSyAbhakSya ane peyApeyano vicAra tahana nAza pAmyo che. mATe bAlyAvasthAthI dhArmika bodha ApavAnI ane mAtAoM ke LavAyalI hoya to temanA putro paNa mI. dRDDA jevA dharmAtmA nIkaLe che tethI tamAma strIone dhArmika keLavaNI ApI zakAya tevI yojanA karavAnI potAnA bhASaNa (ni. 7 ) mAM sUcanA karI hatI. For Personal & Private Use Only Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 16 ) mi0 anopacaMda melApacaMda zAha B. A. bharucanA chevaTe bolyA ke, dhArmika ane vyavahArika keLavaNI ApatAM tananI keLavaNI bhUlI javI na joie. kemake te vinA manane keLavaNI ApI zakAtI nathI. ApaNAM bALako keLavaNI meLavavAne bhAgyavAna thaze tyAre teo potAnI meLe hAnikAraka rivAjo dUra karavAne ane jaina pustakoddhAra tathA jIrNamaMdiroddhAra karavA bahAra paDaze. ApaNe to mhoDethaja vAto karIe chIe, paNa teo to karI batAvaze vigere dAkhalA dalI - lothI siddha karyu hatuM. emanuM bhASaNa ( ni. 8 ) sarvane pasaMda paDavAthI pramukhasAhebe nImelA vakhata karatAM vadhAre vakhata Apyo hato, je mubArakabAdI devA yogya gaNI te pachI sadara darakhAsta sarvAnumate pasAra thayelI jAhera karavAmAM AvI. zakAya. ( 15 minITa vizrAMti ) zeTha lAlabhAI dalapatabhAIe, sabhAjano vigere aDhI vAge ghaMTa thatAM svasthAne besI gayA pachI kaoNnpharansano kArobAra calAvavA ane tenuM baMdhAraNa majabUta karavA mATe nice pramANe yojanA rajU karI hatI. kaoNnpharansanA baMdhAraNanI yojanA. sAtamo TharAva. kaoNnpharansanuM baMdhAraNa. zrIjaina zvetAMbara kaoNnpharansanuM baMdhAraNa majabUta thadhA mATe, 1 bAre janarala sekreTarIoe potapotAnA vibhAgamAM dareka khAtAne mA yogya kharca karavo, 2 cAre janarala sekreTarIbhae judI judI oNphiso sthApI yogya kharca thI kArya vyavasthA karavI, 3 potAnA hAtha nIce jarura paDatA prAMtika ane sthAnika sekreTarIo nimI temanAthI kaoNnpharansamAM thayelA TharAvono amala karAvavA prayatna karavo, 4 prAMtika ane sthAnika sekreTarIoe banI zake to prAMtika ane sthA nika kaoNnpharansa kamiTI sthApI yogya prayatna karavo, For Personal & Private Use Only Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 17 ) 5 eka mAsika copAnIyu kADhI dara vakhatanA kaoNnpharansasaMbaMdhI kAryanI dareka sthAnake khabara ApavI ane kaoNnpharansanA TharAvone puSTi mApavI, 6 kaoNnpharansanI kAyamanI sthiti dRDa karavA mATe cAlu upaja thAya tevI yojanA karavI, 7 kaoNnpharansanA hetu ane TharAvo dareka gAme ane zaheromAM samajAvavA prayAsa karavo, 8 dara varSe jema bane tema ochA kharce kaoNnpharansa bharAi zake tema sa gavaDa karavI, 9 DelIgeTo mATe have pachI ru. 2 ) aMke be phI rAkhavI, ane 10 ApaNA jaina samudAyamAM jema bane tema saMpa vadhAravA prayAsa karavo. A pramANe TharAva pasAra karAvAnI ane amalamAM mUkavAnI AvazyakatA A kaoNnpharansa mAne che. A yojanAnuM samarthana karavAne temaNe ApelA bhASaNa (ni. 9) mAM sthaLe sthaLe temano kaoNnpharansanA janarala sekreTarI tarIkeno anubhava ane dIrgha dRSTi najare paDatAM hatA. paradeza gamananA vikaTa savAlane paNa evI to cAlAkIthI semaNe prasaM. gamA lAvIne potAno aMgata abhiprAya dIvyo hato ke zrotAo khuza khuza thai gayA hatA ane bIjI komonI hAramA rahevA mATe paradeza gamananI AvazyakatAnI sajjaDa chApa temanA mana upara besI gaI lAgatI hatI. mi. lakha nasI hIrajI mhaisarI B. A. L. L. B. muMbaInA vakIla ATharAvane Teko ApatA svarAjya vahIvaTanI myunIsIpAlITIno dAkhalo ApI kaoNnpharansanA TharAvo amalamAM mUkavA mATe pagAradAra nokaro rAkhavAnI jarUriyAta batAvI bolyA ke, gaye varase rAya bahAdura badridAsajIe potAnI musApharI daramyAna cAra AnAnI sukRta bhaMDAranI yojanA amalamAM mUkAvI hatI. ApaNe potAne mATe 365 divasa macyA rahIe chIe. koI evo haze ke 364 divasa mArA ne eka kaoNnpharansano ema gaNI potAnI pedAzanI madada kare? evI dareka jaNa pratijJA le to tethI moTo phAyado thAya. ( tALIo ). Apa bhAIoe tALI pADI tethI mArI sUcanA amalamAM melazo ema jANI mane ghaNo AnaMda thayo che. A yojanA tamo tamArA saMbaMdhamAM AvanArAone paNa samana For Personal & Private Use Only Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 18 ) jAvazo. A eka divasanI pedAzamAMthI tamo zuM zuM upArjita karazo te dhAro. temAM saMghane z2amADI zakAze ane ekaja mANase kaoNnpharansane bhegu karelaM gaNAze. bIjaM, TharAvo dareka gAmamA prs|vvaa mahenata karavI. mizanarIo atre anya dezamAthI ApaNane vaTalAvavA mATe mokalavAmAM Ave che. tema ApaNe koIne vaTalAvatrAnu nathI paNa tevA ApaNA peDa mizanarIo dezo dezamA pharI TharAvo amalamAM lAve evI icchA che. upadezako TokarasI neNasI ane amaracaMda pI. paramAre atyAramadhI sArUM kAma bajAveluM che. AjathI 365 divasa gaNavA ane temAMthI game te eka divasa pedAzano Apavo. Apa atre ekaThA thayA cho te TharAva karI ghera jai uMbavA nahIM paNa amala karavA. huM paNa ne nyAtIno gRhastha chu, te kacchI dasA osavAla nyAtIe ghaNA TharAvo amalamA mUkyA che. pAlItANAmAM ru. 125000 nA kharce borDiMga skUla vigere sthApyaM che. saMsAra sudhArA paNa amalamAM mUkyA che. dareka TharAva amalamAM mUkavA saghaLAe koziSa karavI joie. DaoNkTara jamanAdAsa premacaMda L M.S. amadAvAdanAe anumodana ApatAM A TharAvanA saMpa, akkala, dhana ane vyavasthA evA cAra vibhAga karI dareka bAbatapara potAnA bhASaNa (ni. 10 ) mAM ghaNu sarasa vivecana karyu hatuM ane cUlA dITha darasAla ru. 1 ) ApavA sUcanA karI hatI. mi. jagajIvana mUlajI banIyA B. A. B. Sc. jAmanagaranAe potAnI te yojanA pratye saMmati darzAvavA karelA bhASaNa (ni. 11) mAM kaoNnpharansanuM kAma saMgIna karavAne moTuM phaMDa, sArI vyavasthA, DelIgeToe levo joito zrama, sArA vaktA onI dezodezanI masApharI ane tyAM temaNe ApavAnAM bhASaNo, kaoNnpharansa taraphana vartamAnapatra, harIphAinA nibaMdho vigere vipe sArA zabdomA isAro ko hato ane mAsika ru. 20) uparAMtanI pedAzavAcAe daravarSe rupIye eka pai pramANe kaoNnpharansanA phaMDamAM ApavAthI dhArelAM badhAM kAmo ekalA dhanADhyo upara bojo paDyA vagara thai zakavAnuM jaNAvI aikyatAnI jarUra upara bahuja bhAra mUkyo hato. lAlA mANekacaMda gujarAnavAlA-paMjAbanA ane vakIla harIlAla bhAI sojatanA emaNe potAnI anumati ApyAbAda pramukha sAhave sarvano mata laI e yojanAne bahAla karI hatI ane sabhA pharIne bIje divase vapore ekatra thavAno TharAva karI visarjana thaI hatI. For Personal & Private Use Only Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 19 ) Tr 18 bhi. phatehacaMda kapUracaMda lAlananuM " ApaNo abhyudaya kema thAya ? e viSe maMDapamAM rAtre bhASaNa thayuM hatuM. pramukhasthAne rA. rA. mi. lAlanaDe bhASaNa. DhaDhDhA virAjyA hatA. baktAe jaNAM ke, jema sUryodaya pahelA aruNodaya thAya che tema kaoNnpharansanI RNa beThako uparathI thoDA vakhatamAM ApaNo abhyudaya thavAnI AzA rahe che. ApaNe jaina - jivanA putro chIe. jinano artha jitanAra thAya che. zrI ApaNe jitanArA putra gamAie. bahAranA vijaya karatA aMtarano vijaya karavo e kaThina kAma che. rAga dveSano vijaya karI jagatanA jIvo mAtra upara samabhAva rAkhavAthI kharekharo AMtarika vijaya thAya che. game te darzanano mANasa mokSa pAnI zaMke che evo jaina dharmano udAra siddhAMta che. tema chatAM hAlanI duniyAnI poNA meM abja mANasanI vastImA mAtra paMdara lAkha jeTalI jainonI nAnI saMkhyA kama che ! javAba e che ke, jaina dharmanAM tatvo lokonA jANavAmAM nayI. te thavA sAre dezAvaromA jaina mizana mokalavAnI khAsa jarUra che. huM cAra varasa amerikAmA rahyo te daramyAna mArAthI ApaNAM dharmavAM tatva jANI teo bahu ajAyaba thayA hatA ane ApaNe mATe ghaNo uMco mata darzavitA hatA. mATe khareqharA udaya samabhAvanI jarUra che, ane te mATe Atmika kLanI khAsa AvazyaktA che. dhanavaLa, bAhuvaLa, ane buddhibaLathI paNa AtmikavaLa utkRSTa che. dhArmika keLavaNIthI AtmikavaLamAM vacAro thAya che. trivargamAM dharmanI mukhyatA chatAM AjakAla te Rna badalAine kAma ane arthanI mukhyatA dekhAya che. tene dUra karavA dhArmika keLa - caNInI khAsa jarUra che. karma athavA prArabvI pAchA nahi haThavAM tenA upara paNa vijaya meLavI joie. loko kahe che ke, karma mahAbaLavAn che paNa jIva tenA karatAMe baLavAn che. bIjI gatiyo karatAM manuSya avatAra zreSTha che, tenuM kAraNa paNa ejale ke ahIMthI jIva dharma sAdhI mukti sutrI pahoMcI zake che. jo ApaNe vIra bhagavAnanA pagale cAlI dhArmika keLavaNIno prasAra karIe to ApaNo abhyudaya thAya emAM navAi nathI. A vAtanI lokonA manapara chApa besADavA mATe temaNe kelAMka hRSTAMto paNa AyAM hatAM, chevaTe pradarzanamAM mUkelA hAthI ane AMdhaLAnA citramAMno upadeza samajAvI jaina philaoNsaoNphImA nadhAno samAveza thAya che, mATe teno pUrato udaya karavA artha teto phailAva karavAnI Agraha karI potAnuM bhASaNa samApta karyu. hatuM. pachI pramukha sAhebe puSTimA keTaluka vivecana karyAbAda sabhA visarjana thaihatI. For Personal & Private Use Only Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (20) zrIjo divasa tA. 29-11-04. mAMgalika gIta. eka rAga kAphI-tAla dIpacaMdI. vilaMba ka la mAtrA 14. siddha bhaye saba kAja re ! Aja saphala ghaDI bhayo. siddha. caDate raMge, ati ucharaMge, jIva dayAdi kAja, jaina maMDala kare, puNya bhaMDAra bhare, tare saMsAra anAvare. Aja dIna duHkhI je jagame prANI, jANI sabako trAsa, khAsa vicAra kare, ghaTamAMhI, pure manakI Azare. Aja0 pakSa kadAgraha dUra tajIne, jApo saba eka sAra, nirAzI nirAdhAra jIvome, bheda na jANe lagArare. Aja tapa japa dAnAdika je kiriyA, taba laga saphala na jANa, jaba laga jIva dayA nahIM ghaTame vAra vacana pramANare. Aja 19 pramukha sAheba, mAnavaMta pratinidhiyo ane prekSako nimele vakhate svasthAne ci rAjatAM zrIjaina gAyanazALAnA vidyArthI o vAjiMtranAda pramukha sAheba taraphanA be - sAthe mAMgalika gIta gAi rahyA pachI pramukha sAheca tara phayI nIcalA be TharAvo raz2a karavAmAM AyA: TharAvo. AThamo TharAva. zatrujaya tIrthanI AzAtanA mATe dilagIrI. ApaNA pavitra zatrujaya tIrtha upara pAlItANAnA ThAkora sAhave je mahAn AzAtanA karelI che te mATe A kaoNnpharansa atyaMta dilagIra cha; ane te saMbaMdhAM zeTha ANaMdajI kalyANajI taraphathI je pagalAM bharavAmAM Ave che tene AkhA hiMdusthAnanA jaina varganA AgevAnonI maLelI A kaoNnpharansa ataHkaraNathI saMmati Aye che. ThAkora sAheba eka pachI eka aDacaNa ubhI kare jAya che, ane zeTha ANaMdajI kalyANajI taraphathI sulehazAMti jALakvA mATe aneka upAyo levAmA Ave che, chatAM tenuM pariNAma ThAkorasAheba taraphathI asaMtoSamAM lAvavAmAM Ache. te mAre A kaoNnpharansa potAno kheda pradarzita kare che, ane umeda rAkhe che ke, For Personal & Private Use Only Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 21 ) ApaNI nyAyI briTiza sarakAra taraphathI ApaNane vyAjabI inasApha maLaze ke jethI ApaNI tamAma aDacaNo dUra thaze. navamI TharAva. ja. sekreTarInI jagyA pUravAnI sattA. hAlanA cAre janarala sekreTarIone have pachI kaoNnpharansa maLe tyAM sudhIne mATe kAyama rAkhelA che, temAMthI koI paNa kAraNasara koIno gerahAjarI thAya to bAkInA sekreTarIone te jagyA pUravAnI sattA ApavAmAM Ave che. pahelo TharAva sabhAe ubhA thaMine gaMbhIratAthI pasAra karI teno aMgrejI anuvAda nAmadAra muMbaI sarakArane mokalI ApavA mATe pramukha sAhebane adhikAra Apyo ane bIjo TharAva paNa sarvAnumate maMjUra kaya. 20 tyAra pachI kaoNnpharansanA jIrNa maMdiroddhAra khAnAnA janarala sekreTarI bAbu rAma kumArasiMghajIe nIce lakhyA pramANe TharAva caityoddhAra viSe darakhAsta. raju karyo : dasamo TharAva. jIrNa caityoddhAra. saMsAradAvAnaLI tapta dhayelA jIvone zAMti ApanAra bizvopakArI tIrthaMkara mahArAjAnI caraNa rajathI pavitra thayela ane temanA avadAtIne yAda lAvanAra tIrthono tathA bhavya maMdirono uddhAra karavA mATe tathA tyAM thatI azAtanAo dUra karavA mATe vizeSa prakAre prayatna karavAnI jarUra A kaoNnpharansa svIkAre che. A TharAvanI puSTimAM rAya kumArasiMghajIe jaNAnyuM ke, A viSaya ghaNo moTo che. jIrNoddhAra karavAnI ApaNI pahelI pharaja che. mokSa mATe jine - zvara bhagavAnanAM vacana ane temanI pratimA e be AdhAra che. evI pratimAvALAM maMdira For Personal & Private Use Only Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 22 ) jINeM hoya to tene samAravAM joie. hiMdusthAnamAM 30 thI 35 hajAra jaina derAsaro haze, chatAM te kAyama rAkhavA mATe ApaNe kaI paNa kharca nahIM karIe te ketuM kahevAya ! prAcIna caitya joine ApaNA upara tathA bInA loko upara ghaNI asara thAya che. tethI jIrNa maMdironA samAra kAmanI jarUra che. ApaNe rahevAnA makAnane ghaNo kharca karI zaNagArIe ane jyAM sAkSAt bhagavAn birAje te makAnane samArIe paNa nahi te zarama bhareluM gaNAya. navAM maMdira karAvayA karatAM prAcIna maMdira samarAvavAmAM bahu puNya che. jyAM jIrNa maMdiro hoya tyAM dRSTi pugADI teno uddhAra karavo e ApaNI pahelI pharaja cha, badhAM jaina maMdiro samarAvavA pAchaLa ghaNo moTo kharca karavAnI jarUra che. keTalAMka jaina maMdiromAM ghaNo khajAno che, jyAre keTalAka maMdiromAM pUjA paNa thatI nathI. to je maMdiromAM ghaNo khajAno hoya temAMthI te pAchaLa kharca karavo joie. ( tALIo ) je ThekANe ghaNI pratimAo hoya tyAMcI bIje ThekANe jarUra hoya tyAM pratimAo paNa mokalavI joie. keTaleka ThekANe vadhAre pratimAo hovAnA kAraNe pUjA vigerenI vyavasthA barobara rahI zakatI nathI; chatAM bIjA mAge che temane ApatA nathI evaM mArA samajavAmAM AvyuM che. te barobara nathI. hAlamAM kaoNnpharansa taraphathI rAjagRhI, sorIpura ane vaDagAmamAM jIrNoddhAranI zaruvAta thaI che. paNa rAjagRhImAM dharmazALA khAte zrImaMta gRhasthoe sArI madada karavI joIe che. tIrthoddhAranI paNa ghaNI jarUra che. mithilA nagarImAM sItAmaDhInuM tIrtha viccheda thai gayuM che. tenA uddhAra mATe prathama tajavIja karavAmAM AvI hatI; paNa te kelAMka kAragomara sakala thai zakI nahotI. hAlamAM kaoNnpharansa taraphathI mahenata thatAM keTalIka jago e mATe maLI zakI che, te sAMbhaLI Apa khuzI thazo. ( tALIo ) eTalaM kA pachI jIrNoddhAranA kAmamAM madada mATe potAnA upara AvelA patro ane pote Apelo javAba vAMcI batAvI darakhAsta pasAra karavA mATe vinaMtI karI. bAbu vijayasiMghajI ajImagaMja nivAsI A darakhAstane Teko ApatAM bolyA ke, ApaNe savAramAM uThatAM jema roTalI khAvAnI jarUra vicAraei chIe te For Personal & Private Use Only Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramANe derAsarono jIrNoddhAra karavA tarapha lakSa ApavAnI jarUra che. ApaNA lokonI saMbhALanI gerahAjarImA ghaNAM tIrtho kharAba hAlatamA AvI gayA che. tene sArI sthitimA lAvavAM e ApaNuM kartavya che. mi. mohanalAla puMjAbhAI muMbanI mAMgarola jaina sabhAnA sekreTarIe te pachI jaina maMdirano artha karI te baMdhAvavAmAM rahelo pAramArthika hetu ane jIrNa thavAnAM kAraNo viSe vivecana karI kaoNnpharanse A kAma satvara kema hAtha dharAya tene mATe banatuM karavAnI jarUra che, ema kahI potAcaM bhASaNa ( ni. 12 ) samApta karyu. mi. phatehacaMda kapUracaMda lAlana A darakhAstane anumodana ApatAM evA matalabarnu bolyA ke, zAstramA navU deruM baMdhAvayA karatAM jIrNoddhAra karAvavAnuM puNya ATha gaNuM batAvyuM che. A saMsAranI jvALAmAMthI baLato jIva derAmAM darzana karavA jAya che tyAre tene zAnti thavAnI sAthe tenI vRtti puNya tathA mokSa tarapha vizeSa jAgRta thAya che ane tyAMnuM vAtAvaraNa zubha bhAvanA yukta bane che. have eka derUM eka varasa upara baMdhAyaluM che tyAM Aja mudhImA 2000 loka darzane gayA haze ema dhAro, ane eka deruM jeI ke rANakaparanuM ghaNA varSa upara baMdhAyalaM che tyAM keTalA gayA haze teno vicAra karo. rANakapura jevA derAmAM AjasudhImA lAkho mANaso darzane gayelAM haze. tethI tyAMnuM vAtAvaraNa vadhAre zAntimaya ane zubha bhAvanA yukta hovaM joie, ane tethIja navIna deru baMdhAvIe tenA karatAM tyAMnA jUnA maMdirano-tIrthano uddhAra karAvIe to ATha gaNuM nahi paNa tethIe vadhAre puNya baMdhAya. ema Apa mAnazo. tevo lAbha levA kadI cUkazo nahi. tIrtha e pI. o. kaMpanInI sTImara karatAM paNa vadhu tAraNa karanAruM vahANa che tenA uddhAra mATe cAra ke pAMca lAkha rupiyA kharcavA te vadhu nathI. upara pramANe e darakhAsta ne anumodana maLavAthI sarvano mata leI pramukha sAheve te saMbaMdhI TharAva pasAra ko. - 21 A prasaMge zA. kuMvarajI ANaMdajIe jAhera kayu ke, ApaNe ahIM rahyA rahyA kaoNnpharansa tarapha lAgaNI batAvIe temAM kaMi AphrikAnA DelAgoAbe- - thI kaoNnpharansane madada. bi. navAI nathI; paNa bahu dUranA dezamAM gayelA ApaNA jaina baMdhuo ane temanI sAthe rahetA bInI komanA gRhastho For Personal & Private Use Only Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (24 ) paNa ApaNI A kaoNnpharansa tarapha aMtaHkaraNathI dilasojI dekhADe che te jANI Apa khuzI thazo. ( tALIo) AphrikAnA DelAgoAbe khAte gayelA ApaNA bhAI o kaoNnpharansanA kArya pratye potAnI pasaMdagI mAtra zabdamA darzAvIne besI rahyA nathI. kaoNnpharanse ughADelA phaMDamAM 45 pauMDa ne 3 ziliMga jevI sArI rakama moka lI ApI ApaNane AbhArI karyA che. ema kahI tyAMcI Avelo patra nANAM bharanAranAM bAmAsaha vAMcI batAvyo, mA eka nAma pArasIna ane eka musalamAna hatuM ne sAMbhaLI sabhAjanoe ghaNI khuzI dekhADI hatI. 22 zeTha anupacaMda malukacaMda bharucanAe pachI dhArmika dalIlothI bharapura bhASaNa (ni. 13) sAthe prAcIna pustakono uddhAra ka. pustakAddhAra viSe darakhAsta. ravA bAbata nAce pramANe darakhAsta raju karI:agIAramo TharAva. prAcIna pustakoDAra. sarvotkRSTa zrIjaina zAsanano AdhAra pUrvAcAryoe athAga zrama lei racelA graMtho upara che. hAla te keTalo saMkhyAmA vidyamAna cha tenI paNa khabara nathI, ane ghaNAkharA jJAnabhaMDAronI sthiti to kheda upajAve tevI thaI gaI che. mATe hastalikhita graMtho jyAM jyAM vidyamAna hoya tyAMnI vigatavAra TIpa ane jIrNa thaI gayelA tathA durmila graMthonI nakalo karAvI uddhAra karavAno prayatna cAlu rAkhavo joie; tathA te jaladI zI rIte thaI zake ne bhaviSyamA temanu saMrakSaNa kevI rIte thAya te mATenI yojanAo khoLI kADhI amalamA mUkavA A kaoNnpharansa Agraha kare che. upalA TharAvanI puSTinA bhASaNamAM sUtrAdi graMtho kevI rIte konA maTe racAyA, pustakArUDha koNe kyAre karyA, pustakothI zuM samajAya che, pustakonA rakSaNa mATe kumArapALa rAnA pramukha kevI dRDhatAthI udyama karyo, AtmAna mukhya guNa je jJAna tenuM AvaraNa kSaya thavAnAM sAdhano zAM che vigere bAbato sArI rIte darzAvI hatI; ane sUtro vigere paMcAMgI jenI te bhASAmAM ne caritrAdi graMthonAja bhASAMtara chapAvavAnI sUcanApUrvaka pustakoddhAranA kAmamA zrImaMtone dhanathI ane bIjAone zarIrathI madada karavA Agraha ko hato. chevaTe DelIgeTone potAnA tathA AsapAsanA gAmanA pustakabhaMDAronI TIpo karAvI janarala sekreTarI upara mokalI ApavA vinaMtI karI hatI. For Personal & Private Use Only Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 25 ) zA. amaracaMda ghelA bhAI bhAvanagaranAeM A TharAvane anumodana ApatAM sUcavyuM ke, jJAnapaMcamI vigerenA ujamaNAmAM bIjI rIte hajAro rupayA kharcI nAkhIe chI nA karatAM jJAna uddhAramAM kharcIe to ThIka. zA. ravajIbhAI devarAja koDAya ( kaccha ) nA TekAmA bolyA ke, ApaNa pustako bahAra lAvavA mATe pustaka prakAzaka maMDaLa jevuM khAtuM ubhuM karabuM noIe. jo so so rupIyA bharanArA 1000 gRhastho ubhA thAya to jaina dharmanAM tamAma pustakonAM bhASAMtara chapAvIne purAM pADI zakAya. mi. phatehacaMda karpUracaMda lAlane jagAnyuM ke tIrtho tathA devAlayo badhAno AdhAra bhagavAnanI vANI upara che tethI jaina maMdiro karatAM jaina jJAna maMdiranI bAre jarura che. chevaDhe rA. DhaDhDhAe jesalamerano jJAna bhaMDAra ughADavA ane tenI TIpa taiyAra karAvavA mATe kaoNnpharansa taraphathI karavAmAM AvelI tajavIja ane te kAmamAM temanA bhAI zrIyuta lakSmIcaMdajI DhaDhAe lIvelA zramaviSe isAro karI kayuM ke, jesalamera, pATaNa, khaMbhAta vigere sthaLonAM pustako khavAI gayelAM che topaNa teo jeTalAM bacyAM che teTalAM ApaNe jALavI rAkhavAM joIe. A saMbaMdhamAM mukhya muzkelI e che ke bhaMDAra amane kholI batAvatA nathI. musalamAnonA julamathI bIjAM ghaNAM sthaLonAM pustako jesalamera mokalI devAmAM AvelAM hatAM, temane sAtaseM ke AThaseM varasabhI havA ke ajavAkuM maLyuM nathI. temanI zI dazA thayelI haze ? tyAMnA bahAranA tathA aMdaranA be bhaMDAroMpaikI bahAranA bhaMDAramA 3500 pustako che, jemAMthI 1500 pustakonI eka paMDita pAse ame pherasti karAvI che. pAlanapuranA bhaMDAranuM lIsTa paNa amane maLyuM che. te pramANe bIjA pustaka bhaMDArovALA karaze evI AzA che. A darakhAsta sarvano mata letAM pasAra I. 23 pachI pramukha sAhebe ve vadhu TharAvo, ke jenA saMbaMdhAM kAryakramamAM mukarara karelA vaktAone bakhata ApavAnI anukuLatA nahotI ane bIjI kaoNnpharansa vakhate jadA jUdA vaktAo taraphathI ghaNuM kahavAmAM tryaM hatuM, te TharAvo sabhA AgaLa maMjura pramukha sAheba taraphathI be vadhu TharAvo. thavA mATe raju karavAmAM AvyA. 4 For Personal & Private Use Only Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (26) bAramo TharAva. saMdharmIne Azraya. maraNAMte paNa yAcanA nahi karanAra zrAvaka zrAvikAo bALabaccA sAthe koha sthaLe sIjAya nahi ane dInahIna hAlatamAM dharmAtara thatAM aTake te mATe moTA pAyA upara phaMDa thavAnI ane temane kevA prakAre Azraya ApavAthI vadhAre sAraM pariNAma Ave teno vicAra karavAnI A kaoNnpharansa AvazyakatA svIkAre che. teramo TharAva. jIva dayA. " AhaMsA paramo dharmaH " e siddhAMtanu sarva loko pAlana kare, niraparAdhI jIvone abhayadAna maLe, hiMsA ochI thAya, ane, ghAtakIpaNuM aTakI janAvaro sukhI thAya tevI vividha yojanAo zodhI kADhI amalamAM mUkavAno A kaoNnpharansa sarvane Agraha kare che. e be TharAvo tarapha sarva sabhA janoe potAno hAtha uMco karI saMmati darzAvI pasAra karyo. 24 mi. dolatacaMda puruSottama baroDiyA B. A. junAgaDha hAiskulanA __saMskRta prophesare badhaM sarvabhakSI anadyatana kALane AdhIna prAcIna zodhakhoLa viSa che. mATe ApaNI komano ane gUjarAta vigere deza no darakhAsta. itihAsa jALavI rAkhavA ane tenApara vizeSa ajavALU pADavA mATe prAcIna zilA lekho, pustako, sikkAo, makAno, tAmrapatro vigairenI zodha karI temarnu saMrakSaNa karavu ane tenI asala jevIja nakalo ane bhASAMtaro taiyAra karAvI prasiddhimA mUkavAM joie. te kAmamAM dravyanI khAsa jarUra che. zrI zatrujaya, girinAra ane rANakapura vigarenA lekho mArI pAse bhASAMtara sAthe taiyAra che ane zrI AbujInA zilA lekho meLavavAnI tajavIja jArI che. temAM lAgatA vaLaga. For Personal & Private Use Only Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 27 ) tAe madada karavAnI maheravAnI karavI. e vigere matalabanU bhASaNa (ni. 14) karI nIce lakhelo TharAva pasAra karavA mATe sabhAmAM raju ko: caudamo TharAva. prAcIna zodhakhoLa. jaina dharmanI kattinA AdhAra ane prAcInatAnA purAvArUpa tIrtho, maMdiro ane pratimAjI uparanA lekho vigere zodha khoLa thaI prasiddha thavAnI ghaNI jarUra che. ethI aneka aprasiddha upayogI hakIkato upara ghaNuM ajavALu paDavAno saMbhava che, ema A. kaoNnpharansa mAne che. mi. manasukha kIratcaMda mahetA. B. A. morabInAe A TharAvane anumodana ApatAM ghaNI jANavA yogya mAhitIthI bharapUra bhASaNa (ni. 15) karyu hatuM. temAM prAcIna zodha khoLanI zaruvAta karavAnaM, tema tene hiMdamAM thoDe ghaNe aMze dAkhala karavAnuM mAna yUropIyana paMDitone, ezyATika sosAiTIne tathA keTalAka hiMdu zodhakone ghaTe cha, ema kahI temanAM nAmo nirdiSTa karyAM hatAM. zrIjaina lAkSaNika pradarzanamA mUkelA cAra saMjIvinI nyAyanA dRSTAMtanI chabI tarapha dhyAna kheMcI nava varSa upara marahuma DaoNkTara pITarasane punA Dekana kaoNlejamA potAnA vidyArthIone bhASaNa rUpe kahelI te saMbaMdhI kathA saMbhaLAvI hatI. atyAra sudhImAM thayelI zodho viSe isAro karI jo pAdazAha akabara tathA jahAMgIranA vakhatamA maLelAM tAmrapatro AgaLa AvyAM na hota to ApaNA pavitra tIrtha zrIsametazikharajI pAse ugha. DelaM carabIna kArakhAnaM kadAca baMdha na thAta ane ApaNo haka-dayAmaya hakka DUbata, e khAsa dhyAnapara ANI evAM tAmrapatro, prAcIna lekho, zilAlekho vigerenI zodha khoLa vizeSa upayogI hovAnu pratipAdana karyu hatuM. temana te kArya zI rIte siddhi pAme te mATe cAra upAyo sUcavyA hatA, jemA e khAte pagArI nokaro rAkhavA tathA lekcarazIpo sthApavI eno paNa samAveza ko hato. bAda sarvAnumate e darakhAsta prasAra karavAmAM AvI hatI. 25 mi. bhagubhAi phatehacaMda kArabhArI, amadAvAdamAM prasiddha thatA asA jaina patranA mAlike te pachI TuMkuM bhASaNa (ni. 16) karI jaina DIrekTarI viSe rakhAsta. DIrekTarInI AvazyakatA pratipAdana karI temAM kevA prakAranI hakIkata dAkhala karavI te viSa potAnA vicAro jaNAvI nIce pramANe TharAva prasAra karavA sabhAne vinaMtI karI hatI: For Personal & Private Use Only Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 28 ) paMdaramo TharAva. DIrekTarI. ApaNI hareka prakAranI sthitino khyAla AvavA sAru ApaNAM tIrtho, maMdiro, pratimAo, jJAna bhaMDAro, graMtho, pAThazALAo, pustakAlayo, sabhAo ( maMDaLo ), sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, ane zrAvikAnI saMkhyA vigere bAbatanI eka DIrekTarIrUpe vakhato vakhata noMdha thavAnI A kaoNnpharansa ghaNIja jarUriyAta dhAre che. mi. jIvarAja odhavajI dozI B. A. bhAvanagaranA A darakhAstanI puSTimAM bhASaNa (ni. 17 ) karatAM bolyA ke, saMsAra ane dharma saMbaMdhI cokaMsa vartamAna sthiti jANyA zivAya unnatinAM sAdhana yojavA tatpara thavuM te vAlukA - retInA pAyA upara 1. imArata caNavA jevuM che. mATe ApaNI Arthika, sAMsArika ane dhArmika sthitinA yathAvasthita bodhane arthe jaina DIrekTarInI khAsa AvazyakatA che. e vigere kahI te mAnA Asana hetu sAthai sUcavyA hatAM. pachI sarvano mata lei te TharAva mAnya rAkhavAmAM Avyo hato. 26 zrImaMta mahArAjA sAheba sumAre traNa vAge potAnA yuvarAja zrI. mahArAja sAheba ane sAtha kaoNnpharansamAM thatAM bhASaNo sAMbhaLavA padhAryA te yuvarAjanuM Agamana. sabhAjanoe harSanAdathI vadhAvI lIdhA hatA. 27 rA. rA. DhaDhDhAe te pachI potAnI manoraMjaka vANImAM jaNAvyaM ke, ApaNe jaino hovAthI ApaNo saMsAra jaina zAsananAM pharamAna vajanApramANeja calAvavo joie, anya darzanI onA sahavAsathI jaina dharma viruddhanA baNA kucAlo ApaNAmAM pesI gayA che, te dUra karavAnI jarUra che. zAstramAM jovana vaya thAya tyAre paraSNAvavAnuM lakheluM che te viruddha keTaleka ThekANe bALalagna thAya che. tethI ghaNuM kharAba pariNAma Ave che. brahmacaryane hAni pahoMce che. prajA nabaLI thAya che. zrImaMta mahArAjA sAhebe e saMbaMdhamAM kAyado karI potAnI prajA upara mahaD upakAra karyo che. vRddha vivAha niMdya che, te ghaNe bhAge saMtAna mATe thayelo jovAmAM Ave che. tevI varSe kanyA meLavAvA paisAnI lAlaca apAya che, jethI kanyAvikayane paNa ghaNuM uttejana maLe che. maraNa pAchaLa hAnikAraka tyAga viSe bhalAmaNa. For Personal & Private Use Only Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 29 ) raDavA kUTavAthI ArtadhyAna thAya che, ane tenA pariNAme narakAdi durgati prApta thAya che. maraNa pAchaLa jamavAyU~ to taddana dharma viruddha che. lagnavidhi ApaNAmAM mojuda chatAM haju ghaNA bhAIo anya dharmanI vidhi pramANe lagna kare che. tema thavAthI paraNelAM varavadhu jaina dharmano mahimA ane jaina zAstra pramANe eka bIjA pratyenI pharaja samajI zakatAM nathI. tethI karIne patipatnImAM aNabanAva thavAnA keTalAka prasaMga najare paDe che. jo svadharmane mAna ApI dareka jaina baMdhu dRDha nizcaya kare to bIjAnI dekhAdekhI ApaNAmAM je je badIo ghusI gaI che te jaladI nAbuda thaI javAnI AzA rAkhI zakAya. e vigere Azayana ghaj asarakAraka bhASaNa karI nIce pramANe TharAva pasAra karavA sabhAne bhalAmaNa karI hatI. soLamo TharAva. hAnikAraka rIvAjono tyAga. samyaktvane dUSita karanArA ane komane avanatie lei janArA bALa lagna,vRddha vivAha, kanyAvikraya, maraNa prasaMge jamaNavAra, maraNa pAchaLa raDavU kUTavU, pharajIyAta khoTA kharca, ane jaina dharma viruddha vivAha ( lagna ) vidhi vigerenuM sevana, ityAdi rIvAjo paikI jyAM jyAM je je hAnikAraka rIvAjo cAlu hoya tyAM te baMdha athavA kamI karavAnI A kaoNnpharansa majabUta bhalAmaNa kare che. pro. nathubhAI maMchAcaMda, jANItA jaina jAdugara, A viSayanI puSTimAM pASANa hRdayane paNa pIgaLAve tevAM vAgavANo pheMkatAM bolyA ke, ApaNe jIvadayA pratipALa jainoe bALalagnamAM sapaDAtAM kamaLAM baccoM tarapha ane kanyAvikrayane bhoga paDatI gAya jevI nidoSa bALakIo tarapha dayAnI najarathI nihALavU joIe. buDho kAle to maravAno hoya tene mAtra paisAnI khAtara thoDo kALa cAlocuDo bhogavavAne nAnI bALakI ApavI te bIjaM kaMi nahi paNa ghAtakIpaNaM che. kAThIyAvADamAM ane vIjA bhAgomAM ApaNA keTalAka jaino kanyAvikrayano mATho dhaMdho dhamadhokAre calAve che te temanI garIbAIna sUcana kare che. mATe tevA garIba jainone vidyA hunnaramAM. kAme lagADavAnI jarUra che. sagAM vahAlAMnA maraNathI svAbhAvika lAgaNIne laine azrupAta thAya; paNa rAgaDA kADhI bhararaste nirlajapaNe chAtI ughADI mUkI rAnIyA gAvA ne dachaLI uchaLI dhabAdhava kuTavU e phArasa nahi to zuM ? eka mANasa gujarI jatAM tenI For Personal & Private Use Only Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 30 ) pAchaLa tenA AkhA kuTuMbano maro thAya che. maranAranI strI ekanI eka ane tenI sAthe kUTanArAM aneka, tethI enA dhaMdhAno, sukhano ane zarIrano nAza thAya che. eka tarapha raDavU ane bIjI tarapha lADavA uchALavA e zarama bharelu. che mATe bIjA sudhArA karatAM pahelAM AvI bAbatamAM-ApaNA saMsAramA AgrahapUrvaka sudhAro karavo joIe. mi. phatehacaMda kapUracaMda lAlane, tyArabAda eka sadvaktAne chAje tevI ramunI rIte, ApaNane rIvAjanI jarUra che tenI nA pADI zakAya nahIM. mAtra khoTA rIvAjo dUra karavA joIe. eka rIvAja-niyamathI bAgamAM vahetuM pANI vRkSone praphullita kare che tyAre vagara niyame vahetuM pANI ghaNA prakAre nukasAna kare che. bALalagna te lalana nathI kemake lagna kriyAmAM varavahunI saMmati levAya che. te nAnAM bALakomA saMbhaveja kema ? vigere vivecana karyu hatuM. . A traNe vaktAonI vANImAM te vakhate evo to rasa pravAha chUTyo hato ke jeno AsvAda letAM zrImaMta mahArAjA sAheba jevA vidvAn nRpati ane bIjA zrotAo sAthe riporTaronAM citta paNa temanA tarapha AkarSA3 temanI kalama paNa aTakI gai hatI, jene lIdhe upara jaNAvelA temanA subhASitanA sAra mAtrathI saMtoSa mAnavo paDe che. zrImaMta yuvarAja phatehasiMharAva mahArAja A prasaMgano lAma lar3a hiMdanA eka mahAn savAla-saMsAra sudhArA viSe ane tenI sAthe saMbaMdha karatA keLavaNInA savAla viSe potAnA vicAro svataMtrapaNe jaNAvavA mATe samAjanonA harSanAda bacce ubhA thayA hatA. temaNe dIlagIrI sAthe jaNAvyuM ke, hiMdI yunivarsiTIbhomAM ( vidyAmaMdiromAM ) mAtra Theoratical-dareka bAbatanA niyamonI mukha pAThathI keLavaNI apAya che, paNa Practical-vyavahAra ( anubhava ) mAM upayogI thai paDe devI keLavaNI ghaNI ochI ApavAmAM Ave che. keLavaNI prApta karyA pachI saMsAra sabhArAnu pahelaM pagathI\ ApaNI strIone chUTa ApavAnuM che. strIone moitI chUTa Apo, ane teonena temane potAne mATe vicAra karavA dyo. hiMdamAM sAmAnya rIte anIti vadhI gai cha, eTaluna nahi paNa sAMsArika sthiti paNa bagaDI gai che. bALalagnanA savAle amArA rAjyanI pranAmAM ghaNI josa bhera carcA calAvI mUkI cha. lagna yogya vaye thavAne badale kanyA pAraNAmAM hoya ane chokaro dazagaNo moTo hoya temanAM lagna thAya, tathA tedhI ulaTIja rIte lagna thAya te sAme mAro ghaNoja sakhta vAMdho che. jUdA adA dharmo ane jAto vacce cAlatI adekhAI dUra karavI joie. mAro moTAmAM moTo For Personal & Private Use Only Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (31) hetu sarvane dharmanu chUTApaNu ApavA saMbaMdhe che, ane dareka nyAtanA athavA paMcanA lokoe eka bInA sAthe joDAi javU joie. huM AzA rAkhU chu ke bIjI komo, jana ane AgaLa vadhelI bIjI jJAtono dAkhalo laI, temanI pUThe cAlaze ane prathama vaDodarA rAjyamAM ane pachI AkhA hiMdamAM aikyatA phelAze. ( tALIo ) te pachI ApaNe hiMdanA kharA mitro tarIke bhaviSyamAM vadhu sudhArA vadhArA karavAnI dhAraNA rAkhIzaM. evA matalabanuM aMgrejImA chaTAdAra bhASaNa karI chevaTe bolyA ke, I am glad to say that you at least the Gujaratis have been following the right path. For Gujarath, we may fairly claim, I think, leads India in intelligence, enlightenments and education. In short, I hope, we shall have the pleasure of seeing many Conferences like this at Baroda, and that each Conference, will be able to place on record that it has cleared up some difficulty and cleared the way a little for future progress. In conclusion, I may add one word more. I may seem partial only to the Gujaratis, but I cannot lielp sympathizing with their religious and social movements as I am proud to say, I am also a Gujarati and also my family who are ruling over them, will not be ashamed to call themselves Gujaratis too. ___" A eka mane AnaMdanI vAta che ke tame gujarAtIo sIdhe raste caDI gayA cho. mArA vicAra pramANe saphAibhera haka karI ApaNe kahI zakIe ke buddhi, prabodha ane kelavaNInI bAbatamAM gujarAta AkhA hiMdustAnane dore che. TuMkAmAM mane AzA che ke vaDodarAmAM AjanA jevI ghaNI konpharanso joi zakIzuM, tema dareka konpharanse kaMi kaMi muzkelI dUra karyAnI ane bhaviSyanA sudhArA vadhArAnA rastA karyAnI potAne daphatare noMdha lIdhArnu paNa joi zakIguM. chevaTe eka vadhu zabda bolIza. gujarAtIo tarapha huM pakSapAta karato dekhAiza, paNa temanI dhArmika, ane sAMsArika hIlacAlo pratye huM dilasojI dharAvaM nahI, ema to baneja nahIM. kAraNa ke, magarubI sAthe huM kahuM huM ke huM paNa eka gujarAtI chu ane mAruM kuTuMba ke je temanA upara amala calAve che te paNa kahetAM zaramAze nahIM ke teo pote paNa gujarAtI che. " ( tALIo) For Personal & Private Use Only Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 32 ) zrImaMta yuvarAja mahArAjanuM bhASaNa puruM thatAM temano upakAra mAnavAmAM Avyo hato ane soLamA TharAvanA saMbaMdhamAM mata leIne te pasAra thayelo jAhera karavAmAM Avyo hato. 28 tyArabAda pramukha sAhebanI paravAnagIthI zrImaMta mahArAjA sAheba Adino AbhAra mAnavA bAbata jUdI jUdI darakhAsto raju karavAmAM AvI hatI, ane te sarvAnumate pasAra karavAmAM kIrakoLa darakhAsto. bhAvI hatI. zA. kuMvarajI AnaMdajIe jAhera karyaM ke, zrImaMta sarakAra sayAjIrAva bahAdura tathA bIjA je je rAjA mahArAjAo ane sadgRhasthI jIva hiMsA aTakAvavAnA kAmamAM madada kare che ane potAnA rAjyamAM cAlatI hiMsA jeoe aTakAvI che temano A kaoNnpharansa AbhAra mAne che ane bIjAo temanuM anukaraNa kare ema Icche che. lAlA mANekacaMdajIe sadara darakhAstane samarthana karatAM samAne apUrva vinoda pamADI kahyuM ke, zrImaMta mahArAjAhebanI kIrti huM paMjAba sudhI gAIza. ApaNA kAmamAM temanA jevA mahArAjAo hameza maLatA raho ema icchu kuM. rA. rA. mANekalAla ghelA bhAIe jaNAnyuM ke, zrImaMta mahArAjA sAhebe tathA zrImaMta yuvarAje kaoNnpharansamAM padhArIne tathA bIjI rIte ghaNI madada karI che tethI temano tathA je adhikArI sAheboe kaoNnpharansanA kAmamAM madada karI che temano tathA kaoNnpharansano hevAla prakaTa karI madada ApacA mATe sayAjIvijaya, jaina, muMbai samAcAra ane bIjA patrono A kaoNnpharansa khAsa upakAra mAne che. rA. rA. kalyANabhAI amIcaMda jhaverI, rIsepzana kamITInA janarala suparITenDenTa emaNe A darakhAstane Teko Apyo hato. rA. rA. mANekalAla aMbArAma DaoNkTara, zrIsayAjI vijaya pacanA adhipatI teno javAba vaLatAM bolyA ke, mArA patranA temaja mArA bhAibaMdha patronA manAyalA upakAra mATe amo khAsa AbhArI chIe. vartamAnapatronI A. khAsa pharaja che ane te ame temaja bIjA patrakAro jUdI jUdI komanI ane jUdI jUdI bAbatonI For Personal & Private Use Only Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 33 ) prasaMgopAta hIlacAlone upADI lai bajAvIe chIe, tethI A mAna gujarAta kAThIyAvADanA sarva vartamAnapatrone sara che. A taraphanA vartamAnapatronI sthIti hanI pachAta cha tema tenI haju lokone kharI kiMmata ane rahasya jaNAyuM nathI. emAM doSa kadAca ame amArI agatya samajAvI zakatA nahIM hoya e hoya, tema tamo haju amo tarapha dRSTi ane kadara puratI nathI karatA tethI paNa hoya; paNa vakhatanA vadhavA sAthe tamo va. dhazo tema amo paNa AgaLa vadhIzaM to bhaviSyamA yuropanI peThe ahIMnA vartamAnapatro rAjA prajAnI vacce lAbhakArI ane eka sattA ( Power ) jevAM thaze. mArA patrano manAyelo upakAra kharUM jotAM zrI. mahArAjA sAhebaneja ghaTe che, kAraNa ke, A taraphanAM koi paNa dezI rAjyo potAnI hadamAM vartamAnapatra kADhavA detA nathI. to ahIM mAruM presa-pepara tamArI sevA bajAvI zakyu, tenuM mAna zrImaMtanena cha. ( tALIo ] amArA rAjya pitAnA huM vakhANa karUM, te kadAca ayogya gaNAya, paNa mAre kahe joIe ke, amArA mahArAjA amone, amArA rAjyane ane dareka komane dareka bAbatamA AgaLa vadhAravA ghaNIna lAgaNI ane kALajI rAkhe che, te jotA huM kahI zakuMcha ke, zivAjI na hota to sunata hota sabakI. sayAjI na hota to unnata na hota hiMdakI. (tAIo ) amArA mahArAjA sAheba je kAma upADe, temAM madada karavAnI amArI pharajeM che. svArtha darekane che tema mAruM yogya hitAhita saMbhALIne mArA jIvana ane vakhatano bane teTalo lAbha A rAjyanI pranAnA hita mATe yA tevI dhAraNAthI zrImaMte upADelA kAmamA huM khuzIthI ApIza. [ tALIo ] kemake mArA vatana suratathI vidyArthI tarIke AvyA bAda vaDodarAvaDeja mArI jIMdagI hAlanA rUpamA che. mohamedana kaoNnpharansa paNa vahelI moDI ahIM AvavA saMbhava che to te veLA temaja bIjA dharmanI komone paNa ApaNe samAna gaNI madada karavI e pharaja che ane hu~ khuzIthI te rasto zaru karIza. ( tALIo ) __ zeTha. lAla bhAI dalapatabhAIe, kaoNnpharanta mAhenI briTiza raiyata tarIke, rozana karyu ke, For Personal & Private Use Only Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (34) zrImaMta mahArAja sAhebe kaoNnpharansane madada ApI te mATe temano ane ahIM karavAmAM AvelA puSkaLa kharca tathA prayAsa mATe zrI vaDodarAnA saMghano, risepzana kamITInoM ane niraMtara khaDA ne khaDA rahelA vinayI vaoNlaMTIyarono A kaoNnpharansa AbhAra mAge che. 29 zrI vaDodarAnA saMgha taraphathI tyArabAda pratinidhiyono AbhAra mAnI .. sevA bhAktimA rahelI khAmI mATe kSamA mAgavAmAM AvI vaDodarAmA saMghe mAgelI kSamA ane pramukha sAheba tara- hatI ane pramukha sAheba rAya bahAdara budhasiMghajI phathI bheTa. taraphathI kaoNnpharansa hastakanA phaMDamAM ru. 5000 nI bheTa mAhera karavAmAM AvI, je khuzAlInA avAjo sAtha vadhAvI levAmAM AvI hatI. ___30 amadAvAdanA nagarazeTha cImanabhAi lAlabhAie te . __pachI pramukha sAhebano upakAra mAnavA nIcalI darakhAsta pramukha sAhevano upakAra. " raju karI:rAyabahAdura budhasiMghajie kaoNnpharansanuM pramukha sthAna svIkArI potAnI vRddha umare dUrane pallethI padhAravAno parizrama uThAvyo ane kaoNnpharansa kArya pAra utAravAmAM potAnA bahoLA anubhavano tathA dravyano lAbha Apyo, te mATe A kaoNnpharansa temano kharA aMtaHkaraNathI AbhAra mAne che ane icche che ke, emanA hAthe AvAM aneka zubha kAryo thAo! zeTha jesaMgabhAI haThIsaMghe, pramukha sAhebanAM dharma kRtyornu TuMkAmA vivevecana karI sadara darakhAstane Teko ApyA bAda sabhAjanoe te jayanAda sAthe pasAra karI hatI. 31 pramukha sAhebe tyAravAda sabhAna kArya samApta thayelu jaNAvavA sUcanA samApti. karI te uparathI rA. rA. DhadA bolyA ke, mane AzA che ke atre tame je vAto grahaNa karI che, te kaoNnpharansamAM melI cAlyA jazo nahIM. paNa tamArA potAnA gAmAmAM ke zaheromAM sabhAo karI, kaoNnpharansanA TharAvo badhAne saMbhaLAvI te TharAvono amala thAya, evI koziSa karazo. have pachI kaoNnpharansa bharAya tyAM AvI rIte tame padhArazo tathA kaoNnpharansa laraphathI bahAra paDavAnA patramA lakhANo mokalatA rahezo, evI paNa For Personal & Private Use Only Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 35 ) hu~ AzA rAkhu chu. tame ATalI mahenata leI jUde jUde sthaLethI atre padhAryA, te mATe tamAro badhAno AbhAra mAnuM chu. zrImaMta mahArAjA sAheba Adi rAjyamaMDalane pramukha sAhebanA hAthe ane pramukha sAhebane svAgata maMDaLanA pramukha rA. rA. phatehabhAI amIcaMda jhaverInA hAthe hArakalagIono satkAra thayA bAda vAjiMtranA nAda sAthe salAmI gavAtAM kaoNnpharansa barakhAsta thaI hatI. salAmI. rAga zaMkarAbharaNa-tAla tizrajAti jAti ekatAla madhyakAla mAtrA 3. sakala guNano nidhAna zrIvIra jinajI hai. nizadina saba saMgha unakI kRpAse AnaMda maMgala pAvateja hai. For Personal & Private Use Only Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 36 ) AnuSaMgika hevAla. 32 vaDodarAnA nagarazeDa haribhakti taraphathI tA. 29-11-24 maMgaLavArI rAtre kaoNnpharansanA maMDapamAM pramukha sAheba, janarala sekreTarIo ane DelIgeTo vigerenA mAnamAM pAnasopArIno meLAvaDo karavAmAM Avyo hato. temAM rise nagarazeTha taraphathI pAnasomArIno meLAvaDo. prazana kamITInA sabhAsadAne paNa AmaMtratrAmAM AvyA hatA. rA. bA. haragoviMdadAsa kAMTAvALAe nagarazeTha sAheba taraphathI zaruAtamAM jaNAvyuM ke, A kaoNnpharansathI jaino ekalAneja nahIM, paNa bIz2I komo manuM anukaraNa karaze teTale daraje temane paNa lAbha thayo che. kaoNnpharansamA bhAre kharca karyuM che teno badalo TharAvo amalamAM mUkI vALavo joie. nIti ane dharmanI keLavaNI ApavAno vicAra sAro che. vANiyA vepAra karavA pradeza jatA nathI tethI temano vepAra kamI thaI gayo che e khoTuM nathI. mATe vepAra vadhArI hunnarazALAo kADhI ApaNI sthiti sudhAravI joie. ane dezI mAlane nabhAvI laI uttejana ApavuM joie. huM icchaM chaM ke, jaina kaoNnpharansa Ama dara varSa bharAtI rahe. rA. rA. mANekalAla aMbArAma DaoNkTara bolyA ke, jaina kaoNnpharansano A zaherane lAbha ApI atrenA jaina saMtre prajA upara moTo upakAra karyoM che. kaoNnpharanse amArAmAM ghaNo utsAha preya che. amadAvAdamAM vaizya sabhA sthapAI che te A kaoNnpharansanA utsAhathI prerAine AvI kaoNnpharanso bharavAne uttejAya ane Akhare dharmano savAla bAda karI sAMsArika bAbatomAM ekatra thaI sudhArA kare evaM huM icchu chu. zrImaMta mahArAjA sAheba amane AgaLa vadhAravA prayAsa kare che temAM A kaoNnpharansathI maLelA utsAha sAtha saMpanI sugaMdhI phelAI sukharUpa kAryoM hAtha gharavAmAM Ave evI huM AzA rAkhuM chu. parIkha jIvaNalAla bhagavAnadAsa, (jogIdAsa morArajI vALA ) bolyA ke, paramAtmAnI parama kRpAthI A jaina kaoNnpharansano trIjA varSano mahotsava Apa sarvanI tathA zrImaMta mahArAjA sAhebanI saMpUrNa madadavaDe phateha maMda nIvaDyo che, ke jene mATe atrenA kArobArIo vigere temanA utsAha ane jAta mahenata mATe kharekhara banA pAtra che. A zubha prasaMge vividha prakAranI dharma ane For Personal & Private Use Only Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 37 ) vyavahAra saMbaMdhI ApanI sanmukha raju thayelI hakIkata Ape saMpUrNa dhairya ane lakSapUrvaka sAMbhaLavA tasdI lIdhI e khuzI thavA yogya che. haM AzA rAkhaM chaM ke, tevIja rIte vaDodarAmAM sthapAyelI hiMda nirAzrita bALarakSakAdhamanI hakIkata je ApanA AgaLa raju karavAmAM AvI che te tarapha lakSa Apazo. . rA. rA. mANekalAla ghelAbhAIe jaNAvyuM ke, A kaoNnpharansane mahAjananA gRhasthoe ghaNI madada ApI che. kaoNnpharansane sAmAna vecavAmAM napho levAnI lAlaca rAkhI nathI. Aje nagarazeTha sAhebe tathA rA. bA. kAMTAvALAe ApaNane je mAna Apyu che te mATe temane dhanyavAda ghaTe che. rA. rA. DhaDhA vaDodarAnA mahAjanano upakAra mAnI bolyA ke, nagarazeTha haribhaktie ApaNane A meLAvaDo karI je mAna ApyuM che te jaina ane vaiSNavo vacce aikyatA thavAnI nizAnI rUpa che. ___ pachI hAra kalagI attara gulAba pAnasopArI apAyA bAda meLAvaDo visarjana thayo hato. ___33 mi. gulAbacaMdajI Dhar3hAnA pramukhapaNA nIce tyArabAda jaina grejyu. jaina zvetAMbara grejyaeTa eTonuM maMDaLa ekatra maLyuM hatuM. temAM nIce lakhelA TharAvo esozIezananI sthApanA. pasAra karavAmAM AvyA hatAH-- 1 hiMdanA saghaLA zvetAMbara jaina grejyueTonuM eka maMDaLa kaoNnpharansanA saMbaMdhamAM ubhuM karI tenuM nAma " jaina zvetAMbara grejyueTsa esozAezana' rAkhavAmAM Ave che tenA pramukha tarIke mi. gulAbacaMdajI DhaDhDhA M. A., upapramukha DaoN. bALAbhAI maganalAla L. M. & S. ane sekraTarI mi. motIcaMda gIradharalAla kApaDIyA B. A. L. L. B ne - nimavAmAM AvyA che. - 2 kaoNnpharansanA hetuo pAra pADavA mATe dareke prayatna karavo. 3 kaoNnpharansa taraphathI mi. DhahAnA taMtrIpaNA nIce nIkaLanAra megejhIna (mAsika ) mAM dareke dhArmika temaja sAmAjika viSayo lakhavA. . 4 pAMca varSa tathA te uparanI mudatanA grejyupaToe kaoNnpharansanA nibhAva mATe vArSika lavAjama ru. 4 Apa. For Personal & Private Use Only Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 38 ) 5 pAMca varSanI mudatanI aMdaranA grejyueToe vArSika lavAjama ru. 21 ApakuM. 6 esoziezananA dareka sabhAsadane kaoNnpharansa taraphanuM mAsika vagara lavAjame mokalavA kaoNnpharansanAja sekreTarIne vinaMtI karavI. 7 A grejyueTa maMDaLamAM bArIsTaro, hAikorTa plIDaro ane DIsTrIkTa lIDarone paNa dAkhala karavA. upara pramANe TharAvo pasAra karyA bAda pramukhano upakAra mAnI miTiMga bara - khAsta thaI hatI. 34 parama pUjya AcArya zrI 108 zrI kamala vijaya sUri mahArAja tA. 30 -11-04 nI savAre kaoNnpharansanA maMDapamA vyAkhyAna vAMcavAnA che, evI AgalA divasanI kaoNnpharansanI beThakamAM jAherAta ApavAmAM AvI hatI te uparathI zaheranuM ane pramukha sAheba vigere bahArathI padhAreluM sarva jainamaMDala tyAM savAramAM ekatra thayuM hatuM. AcArya mahArAje prasaMgane anusarato upadeza ghaNIja asarakAraka rIte ApI jIva dayAnA viSayane vadhAre puSTi ApI hatI. AcArya zrIkamala vijaya sUrinuM vyAkhyAna. pachI pramukha sAhebe, bInA keTalAka bhAIo sAthe, caturtha vrata - brahmacarya aMgIkAra karyu hatuM; ane kaoNnpharansa hastakanA phaMDamAM keTalAka bhAIo taraphathI sArI rakama bharavAmAM AvI hatI. suni zrI vinaya vijayajIe pachI saMsAranI mohamAyA upara bhASaNa karyu hatuM, je sAMbhaLI sabhAjano pramukha sAheba taraphanI prabhAvanA leI vidvAya thayA hatA. 35 mi. bALa gaMgAdhara TiLaka punAnA jANItA hiMdu vidvAn, emanuM te rAtre kaoNnpharansa maMDapamAM bhASaNa apAvavAnI yojanA karI hatI, ne lokone te viSe agAuthI khabara ApI hatI tethI mi. TiLakanuM bhASaNa. jaina bhAI onI sAthai anya darzanI gUjarAtI dakSiNI loko paNa moTI saMkhyAmAM ekatra thayA For Personal & Private Use Only Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 39 ) hatA. besavAnI jagyo nahi maLavAthI ghaNA loko ekeka khurazI upara bane e rIte besI gayA hatA. sabhAnuM pramukhasthAna bAbu sAheba vijaya siMghajIne ApavamA AvyuM hatuM, je temaNe lIdhA bAda mi. TiLaka madhura ane sarvazrAvya vANImA bolyA ke, sabhyagRhastho ! Apa sarvane vidita haze ke, ApanI Agala bhASaNa ApanAra huM jaina dharmI nathI. huM brAhmaNa chu ane tethI brAhmaNadharma pAkuM chaM. chatAM jaina dharma upara vivecana karavAnuM je mane kahevAmAM AvyuM che te mATe huM ApasAhebano AbhArI hUM. gujarAtI bhagara hiMdusthAnI bhASAmAM mane bolavAno paricaya nahi hovAthI meM marAThImAM agara aMgrejImA bolavA durasta dhAryuM hatuM; paNa ghaNA loko aMgrejI nahi samajavAthI huM mAruM bhASaNa marAThI bhASAmA ApavA dhAruM luM. tema chatAM paNa marAThI nahi samajanAra mane kSamA bakSaze. Aje jaina dharma viSe huM je bAbata bolavA mAguM huM te saMbaMdhI mAhitI meM jaina dharmanA itihAsa tathA bIjAM pustako uparathI ane muMbaimAnA mArA jaina mibonA sahavAsathI meLavI che. temAM kaMi navIna jevuM nathI. tema vaLI Aje huM kai paNa jaina dharma viruddha bolavA mAgato nathI. je kahevAnuM che te jaina dharmane anukukaja che. jaina dharmanA anya dharma sAthenA saMbaMdha " viSe huM tamane kahevA mAguM chu. 66 jaino hiMduthI jUdA nathI. huM samanuM chaM ke jaino hiMduzrI jUdA nathI. keTalAka evo bheda pADavA mAge che. paNa te bheda kaI khristI ane hiMdu dharma vaccenA bheda jevo nathI. jaino ane hiMdu eka dezanA, ekaja bhASA bolanArA ane ekaja lohInA che. teo ekaja sAdhana sAdhe che. jaina dharmanI prAcInatA. jaina dharma anAdi kALathI cAlato Avyo che, e tatva kharuM che ke nahi e prazna atyAre ubho karI teno khulAso karavA huM icchato nathI. paNa A vAta itihAsa siddha che, ke jaina dharma pravartAvinAra covIsa tIrthaMkaromAMnA chellA tIrthaMkara mahAvIra i. sa. pUrve 526 varSa upara thayA hatA. kALa gaNanAnI rIta eTale ke saMvat athavA zaka gaNavAnI rItathI mAlama paDe che ke, jema khristIono isustristathI, musalamAnono mahamadathI, tema jainono zaka mahAvIrathI cAlato Avyo che. itihAsa uparathI dharmAcAryanA nAmathI zaka calAvavAnI pahela jainoe karelI For Personal & Private Use Only Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 40 ) bhaNAya che. jaina zaka pahelAM yudhiSThirano zaka cAlato hato ema kahevAya che paNa te mAnavAne saMtoSa kAraka purAvo nathI. jaina zaka pachI buddhano zaka, vikramAdityano zaka ane zAlivAhanano zaka ema hiMdusthAnamAM cAra zaka karttA thayA che. kALa gaNanAnI rItamAM e rIte jaino pahelA che. te covIse varasanI junI vAta yAda lAvI e chaei tyAre mAlama paDe che ke jaina dharmanI pravartanA, vadhAro ane prakAza karavAmAM je pramukha thayA che te brAhmaNa, kSatriya, vaizya ane zUdra e cAra varNamAthIna thayA che. te kALe dareka varNamAthI pravartako thatA hatA ane temane loko mAna ApatA hatA. jaina dharmanI bauddha dharmathI bhinnatA.. jaina dharma ane bauddha dharma ekana cha ema yUropanAja nahIM paNa ahIMnA paMDitone paNa bhrAMti hatI, ane jaina dharma bauddha dharmanI zAkhA che ema mAnatA. paraMtu vadhAre abhyAsathI ane jUnI bAtonA prakAzamAM AvavAthI tenuM nirAkaraNa thai gayuM che. prAcIna pustako uparathI mAlama paDe che ke, gautamabuddha e mahAvIranA ziSya hatA. tethI mahAvIra buddha pahelAM thayA haze. vaLI keTalAkano mata che ke, buddha zaka ane jaina zakamA 20 varSano aMtara che, tethI mahAvIra ane buddha e banne eka ja haze; kAraNa ke zaka gaNavAnI rItamAM kAMto janmathI agara maraNathI zaka gaNe che, tethI kadAca eka zaka janmathI ane bIjo zaka samAdhikALathI zaru thayo hoya. bIjo mata evo che ke, jema jainomAM covIsa tIrthaMkara che tema bauddhomAM paNa covIsa buddha che, tethI banne dharma ekana che. paraMtu A vAta barobara nathI. jaino ane brAhmaNonA TaMTA kAraNa. i. sa. pUrve pAMcaseM chaseM varasa pahelAM jyAre mahAvIre jaina dharmanuM pravartana karyu tyAre ApaNA dezanI zI sthiti hatI, teno vicAra karIe. Aje jaina dharmanu mahatva brAhmaNa dharmavALA barAvara samajatA nathI. tevU ve hajAra varasa pahelA nahotaM; te vakhate brAhmaNo ane jaino chUTathI eka dharmamAMzI bInA dharmamA jatA hatA. jo ke te vakhate brAhmaNa ane jaina dharmanI moTo jhagaDo hato, te vakhate mImAMsaka eTale yajJayAga karavAthI mukti maLe, evo brAhmaNa mata cAlato hato. megha dUtamAM pazuvadhanuM varNana karatAM kavi kAlidAse kayu cha ke, nadInU pANI paNa vadha thayelAM prANIonA lohIthI lAla thai jA~. eTalo badho pazuvadha thato hato, te vakhate jainoe ahiMsA For Personal & Private Use Only Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 41 ) paramodharmanuM tatva batAvyuM hatuM. brAhmaNa jaino vaccenA TaMTAnuM kAraNa A rIte hiMsAja ha. pazuvadha karavAthI mokSa nathI, ema ThasAvI jo koie paNa dayAnI dhvajA uDAvI hoya, to tenuM mAna jainadharmane che. ahiMsA koNa pALe che ? hiMsA karavAno baMdha ekaja jainadharmamAM nahIM, paNa brAhmaNa, khristI, musalamAnI, ane dareka dharmamA hAla che. khristI matamAM Don't kill ( vadha karatA nahIM ), evaM pharamAna che. paNa khristI matAnuyAyIoe teno artha pheravI manuSyano vadha nahIM karavo, matalaba ke bIjAM prANIono vadha karavAmAM harakata nathI evaM TharAvyuM che. dharmano mata bAjue rahyo ! have laDAimAM lAkho manuSyonI hiMsA kare che, te mATe pUchatAM khristI mIzanarIo rAjAnI AjJAthI manuSya hiMsA karavI, emAM bAgha nathI evaM kahe che. e rIte dharmano artha pheravIne svArthane mATe khristIo je hiMsAo kareM che, tenuM pApa khristI pAdarIoe potAne mAthe vahorI lIdhuM che. bIjA dezomAM paNa ahiMsA dharma pustakomAMja paDI rahyo che. bauddhadharmamAM ahiMsA tatva mukhya chatAM, bauddhadharma pALanAra cIna dezamAM to khorAka tarIke koi prANIne bAtalaja rAkhavAmAM AvatuM nathI. jo koi dharmanA anuyAyIoe ahiMsA tatva paripUrNa rIte pALyuM hoya to te jainoja che. jaino veda kema mAnatA nathI ? ahiMsA tatva kADhatAM moTo vivAda janma pAmyo hato. brAhmaNo kahetA ke vedamAM pazu yajJa karavAnI AjJA che te ame zI rIte choDIe ? jaina upadezakoe javAbamAM kahyuM ke, vedamAM hiMsA hoya, to te veda ane hiMsAthI tRpta thanArA devatAo paNa amane mAnya nathI. matalaba ke, vedamAM pazu yajJa pharamAvatuM je zrauta prakaraNa che tethIja jainone veda pramANabhUta nahIM mAnavAnuM kAraNa maLyuM che. jaina dharmanI ahiMsAnI anya dharmo upara chApa. chevaTe brAhmaNoe jainono ahiMsA dharma svIkAryo ane jaina tathA bauddhadharma pachI kumArIla bhaTTa zaMkarAcArye vedAMta dharma sthApyo temaNe paNa jainonuM ahiMsA tatva potAnA siddhAMtomAM dAkhala karyu. te jo temaNe tema na kartuM hota to brAhmaNa dharma pharIthI sthapAyo hota ke nahIM te kahI zakAya nahIM. jainadharmanuM tatvajJAna jo ke 6 For Personal & Private Use Only Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (42) Aja pracAramA nathI, topaNa jainonA ahiMsAdi AcAranI chApa Aje brAhmaNa dharma upara pUrNapaNe beThelI che. paMca draviDa vigere brAhmaNomAM mAMsa bhakSaNa dUra thayuM che te jainonoja pratApa che, ane Aje huM ne tamo mAMsa madirA vAparatA nathI te mATe eja jaina matanA moTA AbhArI chIe. vaiSNava dharmamA yajJa karatI vakhate piSTa pazu homavAno prakAra che, te paNa jaina dharmanI brAhmaNa upara thayelI asarathI nipajelaM jIvatA pazune badale piSTa pazu- rUpAMtara che. jagatamAM ahiMsAna tatva dAkhala karatAM mahAvIra svAmIe je dRDhatA batAvI te avatArI puruSa vagara bIjAthI batAvI zakAya nahIM. jaina pachI bauddhadharma nikaLyo temA paNa ahiMsA tatva jaina dharmamAthI lIdhuM che. huM jaina dharmane khoTI rIte caDAvavA mAgato nathI; paNa eTalaM to hu~ kahevA mAguM huM ke ahiMsA vigere bAbatamAM jaina dharma hiMdu dharma upara ghaNIna asara karI che. e rIte bIjA dharmo upara ahiMsAnI chApa besADavAmAM jaya meLavI jainoe " jaina " nAma anvarthaka karyu che. mokSa meLavavAno sarvane hakka che. brAhmaNa dharmamAM cAre varNanA sarakhA adhikAra na hatA. yajJa karavAthI mokSa maLe che ema brAhmaNo mAnatA, paNa yajJano rasto zudrone mATe khullo na hato. te vakhata rAjakIya samAnatAno savAla ubho thayo na hato. paNa paramezvaranA darabAramA badhAne samAna hakka che ke nahi e savAla ubho thayo hato. jaina mate dharmanI bAbatamAM mANasa mANasa vacceno bheda na rAkhatAM TharAvyu ke, vadhAne mokSano rasto ekaja che. jaina matanI A vigere bAbatonI chApa hiMdu dharma upara paDI, hiMdu dharmamAM ne apUrNatA hatI, te pUrI thaI che. ahiMsA paramo dharmaH ane bhakti yogathI zUdro ane strIo paNa mukti meLavI zake che evAM vacano vedAMtanA mukhya graMtha bhagavadgItAmAM dAkhala thayAM che. jaina dharmamAM jJAna, darzana ne cAritra e traNa amUlya ratna mAnelAM che tene jyotiHzAstrI bhAskarAcArye potAnA graMthamAM dharmanAM tatvo tarIke jaNAvyAM che. A bInA pAchaLathI jaina dharmano ane brAhmaNa dharmano keTalo nikaTa saMbaMdha thayo che te batAvI Ape che. For Personal & Private Use Only Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 43 ) eTaluMja nahi paNa jaina bauddha bane dharma hiMdustAnamAM utpanna thayelA chatAM bauddha nAbuda thai gayo ane jaina dharma kema TakI rahyo te viSe paNa khulAsA kare che. paradezamAM jaina dharmano prasAra. jaina dharmanAM AvAM uttama tatvAno paradezamAM prasAra karavAne jaina dharmamAM pratibaMdha nathI. paradezamAM jai dharmano prasAra karavo, e zikSaNa jaina ane boddha dharmeja Apyu che. jaino hiMdustAnanA Protestants- dharma sudhAraka che. te sudhAro hiMdamAMja zAmATe ghAlI mRkavo joie ? hiMdusthAnamAMja hiMsA thatI aTakAvIne temaNe zAmATe besI rahevuM joie ? yuropAdi dezomAM hiMsA emanI ema zAmATe thavA devI joie ? A bAbata keTalAka jainoe upADI lIdhI che, jemAM marahUma mi. vIracaMda gAMdhI mukhya hatA, temaNe amerikA jai jaina matano prasAra kryo| che. zrImaMta mahArAjA sAhebe zaruvAtanA divase jaNAvyA pramANe sarva dezomAM tamAro mata pracalita karavAno prayAsa karavA joie. laMDanamAM musalamAnonI masIda che te pramANe eka jaina maMdira paNa tyAM kema na ho joie ? jo jaino ane brAhmaNo banne eka mAbApanA be putronI peThe athavA ekaja mANasanA DAbA jamaNA hAthanI peThe pote pasaMda karelA ahiMsAdi tatvono jagatamAM prasAra karavAnuM kAma eka vicArathI hAthamAM le to ahiMsA dharmanI dhvajA pRthvIparanA sarva dezomAM pharakAvavAmAM kaMipaNa harakata Ave tema nathI. nAmadAra aMgreja sarakAre ApaNA hAthamAM hathiyAra rahevAnI kazI jarura joi nathI. paNa ApaNane teno A kAmamAM khapa nathIM. ApaNA dharmarUpI hathiyArovaDe ApaNe sarva dezomAM ApaNo vijaya karI ApaNI unnati karI zakIzuM chevaTe, mArI paramakRpALu paramezvara pratye prArthanA cheke jainomAM ane anya hiMdumAM aikya vadhe ane temanA saMyukta prayAsathI dezedeza ane gAbhegAma ahiMsA dharmano prasAra thAya ! ( tALIo ). e rIte ahiMsA tatvanuM pratipAdana karI teno prasAra karavAnuM mAna jaina dharma ApyuM te mATe mi. lAune bhASaNakArano keTalaMka vivecana karI upakAra mAnyo hato. 36 mi. lAbhazaMkara lakSmIzaMkara junAgaDhanA dayA dharmanA prasiddha upadezaka, te pachI tALIonA avAjo vacce vaktapITha upara mi. lAbhazaMkaranaM bhASaNa. AvI bolyA ke, For Personal & Private Use Only Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIva dayA upara mArA agAu mi. bALa gaMgAdhara TiLake bhASaNa ApyuM che, tyAra pachI hu~ je kaMi bolU te baporanA ajavALA AgaLa dIvo dharavA jevU che. mane AmaMtraNa karatI vakhate mArA agAu eja viSaya upara mi. TiLakanuM bhASaNa thanAra cha, ema mane jaNAvyuM hota to huM ahIM nahIMja AvavAnuM lakhI vALata. hiMsAnAM pAMca kAraNa. hiMdustAnamAM pAMca kAraNathI hiMsA thAya che. ( 1 ) dharmane nAme, (2) khorAka mATe, ( 3 ) zikArane khAtara, ( 4 ) phezana sAru-zaoNkha nimite. ane (5) sAyansa nimitte. dazarAno pazuvadha. AmAMnI pahelI jAtanI hiMsA saMbaMdhI gai sAla muMbaimAM meM laMbANathI bhASaNa ApeluM hatuM eTale Aje te viSe vadhAre huM bolIza nahIM. to paNa dazarAnA divase keTalAMka dezI rAjyomA pADA mAravAno je ghAtakI vahema cAle che te baMdha pADavA mATe dezI rAjAone dara varasa namratApUrvaka vinaMtI karavI e jaina kaoNnpharansanI pharaja che, eTalu bhAra mukIne huM A vakhate kahuM chu. sadarahu pADA vadha karatAM kevaM trAsadAyaka ghAtakIpaNuM vAparavAmAM Ave che teno khyAla AvavA mATe jAmanagaramAM thayelA vadhanaM varNana tA. 3-10-03 nA " muMbai samAcAra" mAMthI vAMcavAnI bhalAmaNa karuM chu. marakI mATe balidAna. keTaleka ThekANe marakI, kaoNlerA vigere aTakAvavAnA hetuthI, pADA bakarAna baLidAna ApavAmAM Ave che. paNa gRhastho mAThAceM pariNAma mATuMja Ave, tema marakI, kaoNlerA ane bhukhamaro ulaTo vadhato jAya che. khorAka mATe thatuM ghAtakIpaNuM. have phakta khorAka mATe A dezamA keTalaM tathA kevU ghAtakIpaNuM thAya che te huM Apane batAvIza tathA te aTakAvavAne hAla sudhI ApaNe zuM karyu che tathA have ApaNe zuM karavU joie te saMbaMdhI mArA vicAro paNa ApanI AgaLa raju karIza. mANasanA khorAka mATe vicArAM janAvaronAM gaLAM kapAya che te pahelA temanA upara ne aneka jAtano trAsadAyaka julama thAya che tenA sattAvAra dAkhalA TAimsa For Personal & Private Use Only Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (89) oNpha iMDiyA vigere aMgrejI vartamAna patromAMthI utArIne mArA Good News from the Afficted nAmanA copAniyAmAM prasiddha karyA che. te uparathI ApanI khAtrI thaze ke, kasAi khAnAmAM janAvarone katala karatA pahelA traNa divasa mukhyAM rAkhe che ane gaLAmAM dorIthI tANI bAMdhI ardhI guMgaLAtI sthitimAM rAkhavAmAM Ave che ne kalAkonA kalAka sudhI tevuM duHkha dIdhA pachI te bicArAMnAM gaLAM kApavAmAM Ave che. A ane bIjI nirdayatA saMbaMdhI araja karatAM, kahevAne khuzI upaje che ke, AvA ghAtakIpaNAno sakhta aTakAva karavAnI nA. muMbai sarakAre khAtrI ApI che. relvemAM paNa jema manuSyo upara tema janAvaro ane bIjAM prANIo upara julama thAya che. eka DabAmAM ATha ghoDA agara daza TaTuo puravAno kAyado chatAM satAvIza Dhoro eka DabAmAM purI kADhe che. A rIte raMgunamAM eka DabAmAMthI so bakarAMnAM maDadAM nIkaLyAM hatAM. kalakattAnI aMdhArI koTaDInI peThe bicArAM guMgaLAi maryAM hatAM. A bAbatamAM relve kaMpanI sAme eka vakhata kesa ubho karyo hato, paNa Aphasosa ! hAikorTamAthI te uDI gayo hato. AvA banAva relvemAMja ekalA thAya che ema nathI, paNa jyAM janAvara vecAya che tyAM paNa thAya che. mArakITomAM aNAtAM nAnAM pakSIonI AMkho phoDI nAkhelI tathA pAMkho toDI nAMkhelI ghaNe ThekANe jovAmAM Ave che. vakhate haraNonA paga bhAgI nAkhelA hoya che. yUropAdimAM ghaTato jato mAMsAhAra. mAMsAhAra sAthai AvuM trAsadAyaka ghAtakIpaNuM joDAyaluM che tenI mAMsAhArIone khabara paNa hotI nathI. tethI temano bahu vAMka kADhavA jevuM nathI. kAThiyAvADanA eka dezI vidvAn rAjA pahelAM mAMsAhArI hatA. meM temane DaoN. jesiyA olDaphIlDe utArI laghelA janAvaro upara gujaratA julamanA phoTogrAphonI copaDI batAvI. te joi temaNe mAMsAhAra choDI dIgho. keTalAka vakhata pachI temanI prakRti narama thai AvatAM temanA DaoNkTare pAcho vahema ghAlI dIgho ke mAMsAhAra tajI devAthI tamArI tabIyata bagaDI che. eTale temaNe mAMsAhAra pharI zarU karyo meM temane Perfect Human Diet - "manuSyano saMpUrNa khorAka " e nAmanuM pustaka batAvyaM. A pustakamAM sAyansa - DaoNkTarI vidyAne AdhAre mAMsAhArano niSedha karyo che. te vAMcI For Personal & Private Use Only Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tarataja temaNe mAMsAhAra baMdha kIdho. iMglAMDanA DevanazAyara pragaNAmAM eka mejIstreTe paNa kasAikhAnAmAM tapAsa karI AvyA bAda, mAMsa joi kaMpArI chUTavAthI, mAMsAhAra choDI dIdho che. e rIte have yUropa amerikAmAM paNa hiMsAno prasAra ghaTavA lAgyo che. laMDananAja bajAromA 1901 nI sAlamAM tenI AgalI sAla karatAM cha lAkha maNa mAMsa ochaM vecAyuM hataM. amerikAmA chatrIsa TakA mAMsAhAra ghaTI gayo che ane e rIte trIza lAkha jIvo kapAtA bacyA che, ane paMdara hajAra mANasoe mAMsAhArano tyAga karyo che. kapAtAM janAvaronI upara kara lai, sarakAra tenI noMdha rAkhe che, e uparathI A AMkaDA jaNAi Ave che.. dayAnI rIta. paNa tethI ulaTuM A dezamAM dara varasa vadhArene vadhAre janAvarono vadha thAya che. ApaNe loko kasAikhAnethI jIva bacAvavAne lAkho rupiyA kharacIe chIe. chatAM jyAre e rIte vadhanuM pramANa vadhatuM ja jAya che tyAre ApaNI dayAnI rIta barAbara nathI ema Apa sArI peThe samajI zakazo. mATe Apane haM araja karUMcha ke, dayALa aMgrejone pagale cAlIne A dezanA mAMsAhArI lokone temanA khorAkathI thatuM ghAtakIpaNuM tathA mANasanA zarIrane thatA bhayaMkara rogonoM khyAla ApavAnI yojanA karavA maherabAnI karazo. nAmadAra gAyakavADa mahArAje A kaoNnpharansa upara je asAdhAraNa maherabAnI karI che te mATe te nAmadArano kAika saMgIna rIte upakAra mAnavAnI ApaNI pharaja cheH Apane darakhAsta karUM lu ke, dara varasa mAMsAhAra viruddha vidvAn aMgreja tathA amerikana DaoNkTaroe lakhelI copaDIono ApaNI meDIkala kolejonA vidyAthIo pAse abhyAsa karAvI tenI parIkSA lai phatehamaMda umedavArone ru. 500 nAM inAma ApavAnI goThavaNa karazo tathA te inAmonuM nAma The Sayaji Rao Prizes. evaM rAkhazo. chevaTe, Apa jANIne khuzI thazo ke A dezamA je aneka jAtanu ghAtakIpaNu cAle che te sAme nAmadAra hiMdustAnanI sarakArane arajIo karavA tathA aMgrejI vartamAnapatromA pokAra uThAvavA laMDanamAM eka iMDiyana DIpArTameMTa tyAMnI hyumenIyereyana lIga taraphathI uvaDAvavAmAM huM phateha pAmyo chu tathA tenI kAunsIlamAM sara For Personal & Private Use Only Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 47 ) viliyama veDarabarna, sara henarI kaoNTana, mi. dAdAbhAi navarojI vigere keTalAka nAmAMkita gRhasthoe joDAvAnI maherabAnI karI che; ane tenI eka zAkhA muMbaImA sthapAi che tethI have e kAmamAM ApaNe jarUra phateha pAmIroM evI AzA rahe che. (tALIo) te pachI rA. rA. DhaDhDhAe baMne vaktAono tathA pramukha sAhebano upakAra mAnatAM sabhA barakhAsta thai. 37 zrImaMta mahArAjA sAhebe jaina kaoNnpharansa pratyenI potAnI vadhu .. dilasojI pradarzita karavA mATe kaoNnpharansanA phaMDamAM zrImaMta mahArAjA sAhebe kaoNnpharansa phaMDamAM bharelI ru. 1000 nI rakama khAnagI khAtA taraphathI mokalI ApI hatI je kaoNnpharansanA janarala sekreTarIoe AbhAra sAthe svIkArI hatI. rakama. 38 zrImaMta mahArAjA sAhebe potAnA darabAra phijizyana ne kaoNnpharansa risepzana kamITInA cIpha sekreTarI DaoNkTara bALAbhAI AcArya zrI kamaLavijaya sUri ane zrImaMta mahArAjA maganalAla emanI pAse AcArya zrI kamaLavijaya sAheva emano samAgama. sUri mahArAjanA mukhathI dharmopadeza sAMbhaLavAnI icchA pradarzita karI hatI. te pUrNa karavA mATe tA. 8 Disembara sane 1904 guruvAre trIjA pahore lakSmIvilAsa pelesamA AcArya mahArAja padhAryA hatA. zrImaMta paNa makarapurA pelesathI moTArakAramA ArUDha thaI tyAM dAkhala thayA hatA ane rAjAne yogya abhigama sAcavI AcArya mahArAjane vaMdanapUrvaka dharma saMbaMdhI keTalAka prazno pUchayA hatA, jeno zAstranA AdhAra ane dalIlo sAthe uttara maLatAM zrImaMte saMtoSa pradarzita karI mahArAjajIe lIdhelA zrama mATe kSamA mAgI hatI. For Personal & Private Use Only Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 48 ) nizANI 1. svAgata maMDaLanA pramukha vaDodarAnA jhaverI phattebhAI amIcaMdanuM bhASaNa. zrImaMta mahArAjA sAheba, jaina baMdhuo, sadgRhastho ane baheno , ! ! Aje Apa sarvene AvakAra ApavAnuM kAma ahIMnA zrI saMca taraphathI svAgata maMDalanA pramukha tarIke mane soMpavAmAM AvyuM che, te mATe huM zrIsaMghano upakAra mArnu chu. mahAzayo ! amArA AmaMtraNane mAna ApI Apa sAheboe amUlya vakhata ane dravyano vyaya karI atre padhAravAnI je tasdI lIdhI che, tene mATe ame ApanA atyaMta AbhArI chIe. putra janmanAM athavA vivAhAdinAM maMgala to ghera ghera thAya che, paNa zrIsaMgha, je sarvaguNonuM sthAna che, je zAsananI vRddhino hetu che ane jemAMthani paMcaparameSThirUpa amUlya ratno utpanna thAya che tevA saMghanI pUjA bhakti karavA rUpa maMgala to bhAgyavaMtane ghera thAya che. Aq zAstranuM vacana jemanA hRdayamAM ramI rahyaM che teo potAnuM AMgaNuM saMghanA caraNa kamaLonI rajathI kyAre pavitra thAya tenI hamezAM taka joyA kare che. gharaAMgaNe svAmibhAi padhAyo chatAM kone sneha na thAya ? jemanI bhaktithI tIrthaMkarAdinI padavI maLI zake tevA saminA padhAravAthI samakitavaMtanA AnaMdanI sImAja rahetI nathI. vividha sthaLe jinabhuvano karAvanAra, karoDa game jina pratimAo bharAvanAra ane anArya dezomAM muniyono vihAra sugama karanArA saMprati mahArAjAe ( azoka mahArAjanA pautre ) gAme gAma svAmivAtsalya karyu hatuM. zrIhemAcArya mahArAjano upadeza sAMbhaLI paramArhata kumArapALa rAjAe darasAla svAmi vatsala karavAnI pratijJA lIdhI hatI. zrIAvunI upara bAra karoDa ne trepana lAkha dravya kharcI zrIneminAtha bhagavAnna prekSaNIya devAlaya bAMdhanAra vastupAla tejapAla jeo mahArAja vIradhavalanA maMtrI hatA temaNe dhoLakA AgaLa zrIzatrujayanI yAtrAe jatA saMghanI sAme jaI mAnapUrvaka pUjAbhakti karI hatI. evA ghaNA dAkhalA zAstramA vidyamAna che. For Personal & Private Use Only Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 49 ) sujJo ! huM atre Apa sAhebanA dhyAnapara lAvavAnI rajA mAgu cha ke, upara jaNAvelA kumArapALa rAjAnu dezATanamA eka vakhata zrI vaDodarA zaheramAM padhAravU thayuM hatu, temaja tejapAla maMtrIe godharAnA ghughula rAjAne harAvI pAchA vaLatAM A vaTapattana ( vaDodarA ) mAM mukAma ko hato ane saMprati mahArAje baMdhAvelA zrI pArzvanAthanA maMdirano uddhAra karAvyo hato. evA evA aneka aitihAsika banAvothI jANItaM A vIrakSetra hAlanA zrImaMta mahArAjA sAheba, jemanA upara sarasvatI ane lakSmI baMne prasanna che, temanAthI AkhI duniyAmAM prasiddha thayu che. tyAM padhArelA zrI saMghanI bhakti karavAno vakhata Aja maLyo te mATe ame potAne ghaNAja bhAgyazAlI mAnIe chIe. Apa sAhebo satya dharmanI unnati thAya, pUrvakALanA rAjA, mahArAjA ane zrImaMtoe agaNita dravya kharcI baMdhAvelAM bhavya jIvone tatvanI ruci thavAnA sAdhanabhUta tIrthamaMdiro cirasthAyI rahe, athAga buddhibaLa ane parizramathI pUrvAcAryoe racelA graMthornu rakSaNa thai janakalyANa mATe teno upayoga thAya, sarva sudhArAnA mUlarupa keLabaNIno phelAvo thAya, vidyA kaLA ane vepAra hunnaranI vRddhi thAya temana kusaMpa tathA hAnikAraka rivAjo dUra thaI sau koI potAnI meLe puruSArthonu sAdhana karI zake te mATe zI zI yojanAo karavI joIe teno vicAra karavAnAja pavitra AzayathI parizrama uThAvI atre padhAryA cho, te baddala Apane dhanyavAda ApI huM harSabharyo AvakAra ApuM chu. vahAlA baMdhuo ! jyAM sudhI dharma ane saMsAramA ApaNe unnata sthAne pahoMcIe nahi ane ApaNuM dharmarAjya tathA gRharAjya sudRDha ane sughaDa karIe nahi tyAM sudhI ApaNe uttamatAnA bhoktA thaIe, e AzA vyartha che. teTalA mATe Aje ApaNe jevI rIte ahIM bhegA thayA chIe tevI rIte darasAla nirNIta sthaLe bhegA thavAnI AvazyakatA che. vaLI jyAM sudhI ApaNe umaMgathI je TharAvo pasAra karIe teno amala karavA mATe pharIne kaoNnpharansa bharavAno vakhata Ave tyAM sudhI paNa, ApaNe bhegA thayelAja yatna na karIe to ApaNo badho parizrama nirarthaka jAya emAM zaka nathI. te mATe haM Apane bhalAmaNa karavAnI rajA lauM chu ke, jyAre Apa A mahAsabhAmAM carcavAnA viSayo nakkI karo tyAre bIjA viSayo karatAM kaoNnpharansana baMdhAraNa saMgIna karavAnI yojanAnA viSayane vadhAre mahatva Apazo. pUjya munimahArAjAne te mATe dezanA sarve For Personal & Private Use Only Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (50) bhAgomA vihAra karatAM, bIjA dharmopadezanI sAthe A kaoNnpharanse teozrInA anumodana thI hAtha dharelA viSayonA TharAvono amala karAvavA mATe AgrahapUrvaka vinaMtI karavAnI ane je mahAtmAoe, te dizAmA stutya prayAsa karyoM che temano savinaya upakAra mA. navAnI khAsa jarUra che. tejapramANe dareka ThekANenA zrIsaMghane kaoNnpharansanA saMbaMdhamAM hamezane mATe vicAra calAvanArI sthAnika kamITI nImavA sUcanA karavAnI . ApaNI pharaja che. jo tema thaze to atyAre je kAbha ApaNe puSkaLa dravya ane kALano vyaya karyA chatAM karI zakatA nathI te sahelAIthI ane thoDA kharce pAra pADI zakIzaM. vaLI A prasaMge je gAmanA zrIsaMthoe gai kaoNnpharansanA TharAvono amala ko hoya temanA umaMganI vRddhi karavA ane bIjAo temanuM anukaraNa kare teTalA mATe temane dhanyavAda ApavAnI paNa AvazyakatA che. ____vaLI A kaoNnpharansanA saMbaMdhamAM eka upayogI pradarzana bharavAnI amoe - yojanA karI te zrImaMta yuvarAja phattesiMharAvane mubAraka haste khullu mUkavAmAM Avyu che, te jonArAone jJAnanI sAthe AnaMda Apaze evI AzA che. kemake temAM jJAna, darzana ne cAritranAM upakaraNo, upadezaka dekhAvo, pavitra padArtho ane paradezI sAthe harIphAI karI zake evo dezI mAla bhego karavAmAM Avyo che. priya bAMdhavo ! A kaoNnpharansanI beThakomA carcavAnA viSayo vigereno nirNaya karavA mATe Apa have pachI nImo te kamITInI AgaLa raju karavA sAru ahIMnA svAgata maMDaLe je yAdI taiyAra karI che, te saMbaMdhe kaMika khulAso karavAnI jarura che. gaI kaoNnpharansamAM je nava viSayo hAtha dharyA hatA tenAteja ghaNe bhAge A kaoN. npharansamAM carcavA mATe raju karavAnI dhAraNA rAkhI che. kAraNa ke gai kaoNnpharansamAM carcAyalA viSayo evA gaMbhIra ane vyApaka che ke ApaNe hAtha dharavAnA lagabhaga saghaLA viSayono temA samAveza thAya tema che. vaLI ghaNI bAbato ekI vakhate upADavA jatAM ekenuM sArthaka thaI zakatuM nathI ane ulaTo ghoTALo thAya che. tema chatAM keLavaNI sarva prakAranA sudhArAnuM mULa hovAthI te upara vadhAre uhApoha thaI zake teTalA kAraNasara tenI keTalIka peTA bAbatone jUdI pADI svavaMtra viSaya tarIke vicAra karavA mATe sUcanA karI che. tevIja rIte prAcIna zodhakhoLane lagatA zilA lekhonI noMdhana kAma paNa agatyana hovAthI jIrNa maMdiroddhAranA viSayamAMthI ja, pADabAnI bhalAmaNa karI che. For Personal & Private Use Only Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mitro ! hiMdustAnanA bIjA zaheronI jaina vastInA pramANamAM ahIMnI jaina bastI dhaNIja thoDI che, je jotAM ame AkhA hiMdanA zrIsaMghane AmaMtraNa karavAnI himmataja karI zakIe nahI. paraMtu amArA vidvAn ane bAhoza zrImaMta mahArAjA sAheba amo prajAjanonIja nahi paNa AkhA hiMdanI prajAnI hareka rIte audyogika sAmAjika ane dhArmika unnati thAya tevI utkaMThA dharAve che, eTaluja nahi paNa te mATe bhASaNo, sUcanAo ane sakhAvato ApI uttejana Ape che, te nAmadAranI sahAyatA maLavAnA pAkA bharosAthIja ame AmaMtraNa karyu hatuM, ane mane naNAvatAM khuzI upaje che ke, zrImaMta sarakAre kRpAvaMta thai amone amArA dhAryA karatAM ghaNI vadhAre madata ApI che, je mATe ApaNa sarve e nAmadAra sAhebano jeTalo AbhAra mAnIe teTalo ocho che. __ mAnavaMtA pratinidhi sAhebo ! mAre atre jaNAvavaM joie ke, mahattvanI dhArmika bAbatomAM hameza amArI joDe rahIne kAma lenAra chANI, pAdrA, darApurA ane DabhoInA jaina bhAIo paNa ApaNuM svAgata karavAmA sAmela thayA che. have Apa sAhe. banA satkAra mATe ame yatkiMcit yojanA karI che, temAM nyUnatA lAge to te daragujara karazo eTalI vijJapti karI pharI Apane harSa bharyo AvakAra ApuM chaM. suhRjano ! have zrImaMta mahArAjA sAheba, jeo havAphere mATe ghaNA dUranA dezamA virAjatA hatA, temaNe khAsa tasdI leI AjanA samAraMbhamAM padhAravAnI kRpA karI che tathA ApaNuM zubha kArya sArI rIte pAra pADavA mATe aneka prakAranI sahAyatA ApI che, eTaluja nahIM paNa ApaNI kaoNnpharansanA janma pahelAM pATaNanA pra. siddha jaina bhaMDAro jovAmAM AvatAM bhAre kharca karI temAMnA graMtha ratnonI TIpa karAvI tathA keTalAkanAM bhASAMtaro karAvI ApaNane upakRta karyA che, te mAnavaMtA sAhebane pharIthI abhinaMdana ApI vinaMti karUM chu ke, teozrI kaoNnpharansanA kAmanI potAnA mubAraka haste zubha zaruvAta karaze ane potAnA amUlya bodhaka vacanopaDe ApaNane kRtArtha karaze. For Personal & Private Use Only Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12) nizANI 2. zrI tIsarI jaina zvetAmbara kaoNnpharansake pramukha rAyabahAdura bAbusAheba budhasiMghajI dudhoDiyA ajhImagaMja-murzIdAbAda nivAsIkA bhASaNa, arhanto bhagavanta indramahitAH siddhAzca siddhisthitA / AcAryA jinazAsanonnatikarAH pUjyA upAdhyAyakAH zrIsiddhAMtasupAThakA munivarA ratnatrayArAdhakAH paMcaite parameSThinaH pratidinaM kurvantu vo maMgalam // 1 // zrImanta mahArAjA sAheba, svadharmi bhAiyo, baheno, tathA maheravAna sAhebo ! meM savinaya Apako praNAma karatA hUM aura sAthahI sAtha ApakI usa kR. tajJatA, dayAlutA aura dharmasnehako abhinaMdana karatA hUM ki jisako bhalI prakArase mujhako isa zrIjainazvetAmbara kaoNnpharansake tRtIya vArSika adhivezanakA adhipati cunakara jAhira kI hai. meM acchI taraha jAnatA hUM ki isa bhAratavarSake pUjanIya zrIptaM ghameM mujhase jyAdA samajhadAra, anubhavI, vidvAna, buddhimAn , zrImanta, ijjatavAle dharmAtmA kaI bhavya prANI mojuda haiM aura unameM se koi yogya puruSapara isa durlabhya ijjatakA mukuTa rakhA jAtA to samayAnusAra ucita hotA. parantu zreSTa jana dusareke dUSaNo tarapha najara na DAlakara usake guNagrAhI hote haiM. pArasakA svabhAvahI yaha hai ki lohako apane sAtha lekara Apa jesA svaccha banA letA hai. isa liye mere hRdayakuMbhI saMtoSa ho gayA hai ki, yadyapi meM isa bhArI bojha uThAnekuM samartha nahIM hUM paraMtu Apa sAhebokI madadaseM isa kAryameM udyamavanta banatA hUM aura paramAtmAse prArthanA karatA hUM ki unakI kRpAse merI AzA saphala ho.' 2 mere pyArebhAiyo, jamAnA hamezA eka hAlata para nahIM rahetA hai, aura apane dharmopadeSTAone eka kAlacakrake do vibhAga, utsArpaNI aura avasarpiNI, aura phira una do vibhAgo meM bhI chai chai Are ghaTate bar3hate sukha duHkhake kAyama For Personal & Private Use Only Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karake usa svAbhAvikI bAtakoM, jo haracIja meM dekhI jAtI hai, acchI taraha puSTa kara diyA hai. hara vastuke tIna samaya avazya hote hai. jisa cIjakA Adi hai usakI sthiti ho kara anta bhI hai aura paudgalika padArtha eka rUpase naSTa hokara dusarA rUpa jarUra dhAraNa karatA hai. prAcIna itihAsa para najara DAlaneseM mAluma hotA hai ki, samaya pAkara apane apane balavIrya aura parAkramakI kamIvezIke muvAphika aura pUrva saMcita zubhAzubha karmAnusAra dhArmika aura sAMsArika kRtyokI vyavasthA hotI rahI hai. aura hara mulkameM hara jAtameM aura hara dharmameM unnati aura avanati jarUra dekhanemeM Ai hai. apane dezakI prAcIna rItirivAja, rAjya, dharma, daulata, vaibhava para najara DAlo aura isa prAcIna dazAkI isa samayake sAtha mukAbalA karo to acchI tarahaseM nirNaya ho jAyagA ki thoDeseM kAlameM hiMdoleke pAlanekI jaise uparakA pAlanA nIce aura nacikA pAlanA upara hogayA hai. hamAre hiMdusthAnake muzIla rAjA mahArAjAokoM tathA dharmajJa zeTha sAhukAroMkoM svapnatakameM khyAla nahIM ho sakatAthA ki jisa dharma aura vaibhavakA ve pratipAlana kara rahe the usakI yahAM taka avanati hogI. hAtha kaMkaNakoM ArasIkI jarUrata kyA ? pratyakSameM anumAnakI jarUrata kyA ? itihAsa isa jamAnekI pheraphArako acchI taraha sAbita kara rahA hai. aura isa bAta apaneka maMjUra karanAhI paDatA hai. apanA zrImAn zraddhAlu zrAvaka vargakI dharma para AsthA una devamayI mahAn adbhuta arbudAcala, rANakapura, tAraMgA, girinAra, siddhakSetra, sammeta zikharake maMdiroM aura bhavya jina pratimAoMse siddha hotI hai. yaha kula bAteM ina bAtakI sUcanA de rahI hai ki prAcInakAlameM hamAre samudAyakI vyavasthA uttama prakArakI thI aura isa vakhtakI vyavasthA vaisI nahIM hai. isa liye svAtmArpaNa karake apane apane karttavyameM bana zake utanA prayatna karate rahanA cAhiye. aisA sajjana puruSokA ekatra milApa janasamUhake sacce hita khAtirahI hotA hai. isa anusAra apane mahat puNya yogaseM prApta huA, yaha mAMgalika prasaMga jaina zAsanake sthAyI abhyudayake liye hoya tohI apane milApakA pariNAma aura prayatnakI sArthakatA kahalAve. 3 apane jisa kAmako zuru kiyA hai agara eka daphe vaha kAma pUrNa nahIM ho zake to nirAza hokara mata baiTho, balki phira prayatna karo aura usa kAmakoM pAra paTakanepara kamara bAMdho, phirabI vaha kAma pAra na paDe to tIsarI maratadhe prayaH For Personal & Private Use Only Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tna karo. isI taraha para usa vakhta taka prayatna kiye jAo ki jaba taka tuma usa kAmako pUrNa na karalo. isa nasiyatake muvAphika jo puruSa yA samAja yA saMgha kAma karanemeM lage hI rahate hai vaha jarUra apane vicAre hue kAmameM vijayavanta hote hai. kai sababoseM saMprati kAlameM apanI girI huI dazAkuM dekhakara usake sudhAreke liye ina dinomeM jo kozIsa apane svAmibhAI tana mana dhanase kara rahe he ve stutipAtra hai. aura jo dhArmika aura sAMsArika sudhAroM para lakSa dIyA jAtA hai vaha saba paropakA. rArthahI hai. aura isa zubha kAmakI nIva DAlane aura puSTi karaneke liye zrIphalodhi tIrthonnati sabhA aura zrImuMbaIke zrIsaMghane jo prayAsa liyA hai aura usaku phalIbhUta karanekI garajase baDodeke zrIsaMghane jo kozIsa kIhai aura hiMdusthAnake kula prAMtoke jaina samAjaneM hara vakhta apanI taraphase pratinidhi bhejakara jo utkaMThA aura utsAha dikhalAyA hai isase mujhe dRDha nizcaya hotA hai ki gurukI kRpAse isa mahAsabhAkI yojanAne jaina bhAiyokoM apane kartavya saMbaMdhameM vicAra karaneko pravartita kiyA hai aura manuSyoM ke muvAphika apane dharmasthAna, dharmagrantha, dharmaguruo, aura sva. dharmi bhAiyoprati apanI karttavyatAke tarapha dhyAna kheMcAyA hai. isa utsavake liye meM apane aMtaHkaraNase dilakI umaMgake sAtha kula jaina samudAyakoM dhanyavAda detA hUM aura AzA karatA hUM ki Apa saba sAheba mere sAthahI sAtha isa mubArakabAdImeM zAmila hoge. 4 dIrgha kAlase svArthasAdhakatAkI lagI huI burI cAla dhIme dhIme dUra ka. ranA, saMghakA hita kisa tarahase hove isakA ciMtana karanA, aura jo kAma karanekI AvazyakatA hai usa kAma karaneko pravRtta ho kara isake phalake vAste adhIrA na honA ucita hai. hamezAM isa vacanAmRtakoM yAda rakhanA cAhiye ki, " hara rastA sApha nahI hai. hara phula vinA kAMTAM nahIM hai." agarace isa vakhta jisa rastemeM apana cala rahe hai aura jisa phulako apananeM hAthameM dhAraNa kiyA hai vo sApha aura binA kAMTAkAM mAlUma de rahA hai; parantu gAphila raha jAnese yA ho jAnese vahI rastA aura phula kAMTedAra ho sakatA hai. aura usako sApha karanekI phira kozIsa karanameM baDI aDacana hotI hai. yadyapi yaha rastA isa varUta sApha dikhalAi detA hai parantu AyaMdA isako sApha nahI rakhoge to apane icchita sthAnako haragija nahIM pahuMcoge. isa rastameM krodha, mAna, mAyA, lobha, irSA, dveSa, kalaha, mithyAbhimAna, kusaMpa va gairaha prakRtivAle khuTere bahuta milege ki jinase baca kara calanA aura inako pratibodha de kara sumArgameM For Personal & Private Use Only Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 55 ) chAnA hara sacce jaina dharmAnuyAyI bhAikI utkRSTa pharaja hai. saba kAma saMpa aura aikyatAse ho sakatA hai. jahAM saMpa hai vahAMhI tAkata hai. jahAM saMpa nahIM vahAM hAni hai saMpa aura kusaMpake Upara hajAro dRSTAMta hai ki jinase saMpake phAyade aura kusaMpake nukasAna siddha hote hai. apane zrImaMta aura dhanADhya jainIbhAi garIba jainIbhAiyo ke staMbha hai aura garIba jainamAi dhanADhya jainiyoke hara vakhta madadagAra hai. yaha duniyA hI parasparakI madada aura sahAyatA se calatI hai. to phira isa svAbhAvika niyamako apana apane hAthase kyoM choDe ? isa jaina samAjarUpI puruSako jo jainI isa vakhta bharatakhaMDa meM mojuda hai vaha saba aMgopAMga hai aura saba apanA apanA kAma karake isa sAmAjika puruSako puSTakara rahe hai. agara kisI manuSyako aMga yA upAMgameM darda hotA hai to usa manuSya ke sAre badana meM asara hotA hai. isI taraha para isa jaina samAjake eka aMga yA upAMgakobhI takalIpha huI to sArI samAja para usakA asara paDegA, aura ina takalIphoM aura dikkatoM ko miTAne ke liye hI to yaha jaina zvetAmbara mahAsabhA kAyamakI gaI hai. agarce meneM isa dRSTAMta se ApakA bahuta samaya rokA hai paraMtu isa bAtakoM isa jalase meM pukhta taurapara sabake diloMmeM jamAne kI bahuta hI jarUrata hai. isa kaoNnpharansake kula kAravAikA pariNAma Apasake saMpa para hai aura yaha saMpa " jaisA do vaisA lo " yaha nItIko grahaNa karame se baDha sakatA hai. mere eka sacce dostane isa kaoNnpharansakI kAyamIke liye mujhe eka saccI nasIyata ina zo meM kahI hai ki jinako hara jainI bhAIko apane hRdaya meM rakhanI cAhiye. yaha nasIyata yaha hai, " baDeko baDI dhIraja aura gaMbhIratA rakhanI cAhiye. baDeko vikAra nahI honA cAhiye. " yaha vRddha vacana kharA karanA. kaoNnpharansameM Apako mAna jiyAdA mile yA kamatI mile, ApakI marajIkA savAla yadi uDa gayA, yadi cina marajI ke savAla para TharAva huA to usa varUta lezamAtra kuMda nahIM honA. apane nyAyake savAla para dRDha rahanA. paraMtu kaoNnpharansakoM nukasAna pahuMce vaisI jida bicAranA munAsiba nahI hai. isa liye sabase pahale Apa sAhebose merI yaha prArthanA hai ki, isa sarva sAdhAraNa sAmAjika kAryakuM Apa saba milakara phalIbhUta kare. isameM choTe baDekA yA dhanADhya garIbakA yA uttara dakSiNakA kucha bheda bhAva nahIM AnA cAhiye. balki zrImaMta apanI dolata ke balaseM, buddhimAn apanI buddhike balaseM aura zaktivAn apane tanake balaseM isa sarva sAdhAraNa zreya kAmameM tanamanadhanaseM madada dekara saMpakI vRddhi karake jaina dharmakI dhvajA pharakAte For Personal & Private Use Only Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 56 ) rahe. basa eka dusareke sAtha saMpako baDhAnA isa kaoNnpharansakA mukhya kAma aura hetu hai. isa saMpake baDhane ke sAthahI sAtha dhArmika aura sAMsArika vyavasthA svayameva unnati pAtI jAvegI. kyoMki isa mahAmaMDalameM kula hiMdusthAmake zrImAn, vidvAn, buddhimAn , guNavAn , utsAhI dharmAtmA saMghanAyaka ikaTThe huye hai unake dRDha aura umadA bicAroseM jo jo TharAva isa mahAmaMDaLameM jaina samudAyakI unnattike liye maMjUra hoMge una sabakA samayAnusAra amala honeseM zubhaphala avazya hogA.' 5 apaneko isa mahAn prayAsameM zrIjinezvara bhagavAnkI AjJAnusAra cala. nemeM mukhyataH vidvAn muni mahArAjAkA jamAneke anukuLa upadeza jiyAde asara kAraka ho sakatA hai. aura gRhastha jo apane vrata niyama paJcakkhANa aura dusare Avazyaka karmameM sAvadhAna hai, jJAna dhyAnameM yathAzakti udyama kara rahA hai, aura eka vacanI, prAmANika, suzIla hai unakA upadezabhI uttama asara kara sakatA hai. aura apanekuM dhyAnameM rakhanA cAhiye ki hareka komakI unnati usake AgevAnoke nirmaLa hRdaya va tadanusAra prazaMsanIya vartanape AdhAra rakhatI hai. ese umadA vicArameM kaTibaddha hoke zAsana prabhAvanAke kAmakeM ghumanevAle prakhyAta zeThajI phakIracaMda premacaMda je. pI. hamAre isa mahA maMDalako komala bacapanakI hAlatameMhI choDakara svarga sidhAre. unake mRtyuseM unake vRddha pitAhIko zoka nahIM huvA hai, balki tamAma hiMdusthAnake jaina vargako unake paraloka sidhAraneseM baDA raMja huA hai. unake sAthahI sAtha madhya prAMta ke eka gRhastha, ki jinakoM isa kaoNnpharansakA bar3A bhArI zAkha thA aura jinoneM madhya prAMtameM isa kaoNnpharansakI tarapha baDA utsAha dikhalAyA thA agara jiMdagI bAkI rahatI to isa kaoNnpharansake eka staMbha tarIke kAma dete, vaha gRhastha zeThajI vRddhicaMdrajI sivaNI chaparAke rahanevAle, aura paMjAba ke do pratiSThita dharmAtmA, kaoNnpharansake kAryoMmeM madada denevAle lAlA gujaramalajI aura lAlA bhagata nathumalajI huzIyArapuravAle aura zrIgirinArajIke vyavasthApaka DaoN. tribhuvanadAsa motIcaMda zAha unoMnebhI isahI varSameM paraloka sidhArakara isa kaoNnpharansake kheraravhAMhokI saMkhyA meM kamI kI hai. una saba sajjanokI AtmAko ArAma mile yaha hamArI khvAhisa hai. 6 dhArmika aura vyavahArika zikSaNa-Ajakala dhArmika aura vyavahArika zikSaNapara bahuta carcA cala rahI hai. aura isa viSaya para sabakA mata eka rahA hai. For Personal & Private Use Only Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 67 ) isa vAste hara mAvApako vivekake sAtha apanI saMtAnoko vidyAdhyayana karAnA cAhiye. jisa varUta jaina pAThazALA veM thI aura jaina zikSakoke pAsa jaina chAtroko vidyAbhyAsa karAyA jAtAthA usa varUta vyavahArika aura dhArmika pRthak pRthak vizeSaNa ke sAtha zikSaNakI sUcanA karanekI jarUra nahIM thI. kyoMki usa varUpake upadezaka ina donoM prakArakI zikSAko sAtha sAtha dete the. paraMtu aba vaha samatha nahIM rahA hai. aba hamAre saMtAnokI zikSA hamAre hAthameM nahIM rahI hai. jahAM para unako zikSA milatI hai vahAM apanA kucha avAja nahIM hai. Ajakalake jamAne ke muvAphika kevala vyavahArika zikSaNa milanese apane dharmakI kucha rakSA nahIM ho sakatI hai. kyoMki jaba taka dha. makI ruci baccoMke komala hRdayameM nahIM jamAijAvegI usa vakhta taka usako dharmakA kucha khyAla nahIM hogA. isaliye vyavahArika zikSAke sAtha athavA ho saketo usase pahile dharmakI zikSA jarUra dI jAve. jaina dharma gUDha aura gaMbhIra hai. isakA tatva bahuta gaura aura khojake sAtha mahanata karaneseMhI mAluma ho sakatA hai. kevala vyavahArika zikSA pAnevAle pahileseMhI isake tarapha dhyAna nahIM dete hai. aura uparauparakI kucha kucha bAteM dekhakara yA sunakara sidhe rastese viruddhamArgI ho jAte hai. isaliye apane bAlakokoM vyavahArika zikSaNake sAtha dhArmika zikSaNa. kA denA bahuta jarUrI hai. 7 strI zikSaNa-prasaMga pAkara meM isa mAmalekoMbhI Apa saba sA. heboke pAsa jAhira karanA cAhatA hUM aura umeda karatA hUM ki, Apa loga isa para dhyAna deMge ki strI zikSaNake pracAraseM apane saMtAnakA dhArmika zikSaNa ApaseM Apa zuru hojAvegA. kyoMki putra ho yA putrI ho usako pAMca varSakI umarataka to rAtadina apanI mAtA vagairahakI sobata rahatI hai. aura pAMca varSake umarake bAda daza varSakI umara taka jyAdA hissA apane bakhtakA inahI oratoMkI sobatameM nikalatA hai. aura dekhakarake usakI nakala karanA prANI mAtrakA kudaratI svabhAva hai. inameM saba guNoMkI jaDa buniyAda strI zikSA hai, aisA siddha hotA hai. isko puSTa karaneseM apane vicAre huve AdheseMbhI jyAde kAma svayameva siddha ho sakeMge. 8 vyavahArika kelavaNImeM samayAnusAra rAjabhASA, vyApAra karma aura hunnarakaLA yaha viSayabhI zikhAnA cAhiye. For Personal & Private Use Only Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (58) 9 jaina sAhityakA prasAra-jaina dharmake anuyAyI para najara DAlanese mAluma hotA hai ki apanI saMkhyA bahuta kama hai, aura dharmakA prasArabhI maMda hai. tIrthaMkara bhagavAn taraNa tAraNa huve hai. khudane tapazcaryA karake kevala jJAna prApta karake sarva kokA kSaya kIyA hai. aura dusaroMko saccA mArga dikhalAkara isa saMsAra samudraseM tIrAyA hai. jaba yaha dharma aisA sarvotkRSTha hai to phira usakA prasAra jitanA jiyA. dA ho utanAhI bhavya prANIyoke vAste acchA hai. usakA jiyAdA prasAra honeseM apanakoM koI prakArakI hAni nahIM pahuMcegI. balki lAbhahI pahuMcegA. jaise vidyAdAna denese dAna denevAlekA vidyAkA khajAnA khAlI nahIM hotA hai, balki vRddhi pAtAhai aisehI isa paramopakArI dharmakA jyAdA prasAra hone se isakI unnati aura majabUtI hotI rahegI. jaina sAhityakA pracAra honese yaha bAta avazyameva ho sakatI hai, isa. liye isakA prasAra karanA yaha eka mukhya karttavya isa sabhAkA hai. 10 apane saMtAnoMko paDAne khAtara kramavAra pustaka honekI AvazyakatA kItanI hai so Apa sAheboMko vidita hai. isa bAremeM vidvAn aura dhanavAn sadgRha. sthoMko avazya prayAsa karanA ucita hai. 11 jaina zikSaNa sabhA-dhArmika zikSaNa, vyavahArika zikSaNa, strI zikSaNa aura dhArmika sAhityakA prasAra vagairaha aise viSaya hai ki jinake vAste majabUta pAyekI jarUrata hai. vaha yaha hai ki, eka jaina zikSaNa sabhAkI sthApanA kI jAve ki jisake aMdara vidvAn sAdhu munirAja tathA acche acche paDhe huve samajhadAra dharmadhuraMdhara zrAvaka zAmila ho. aura unake matake muvAphika zikSaNAdimeM sudhArA vadhArA kiyA jAve. isa tarahapara kAraravAi karanese bahuta sugamatAke sAtha acche tora para saba kAma ho sakatA hai. isa zikSaNa sabhAseM yahabhI phAyadA hogA ki kula pAThazALA vagairaha usa sabhAkI dekharekhameM AjAvegI aura una sabakI ekasarakhI rIti ho jAvegI aura hara jagaha bahuta jaldi tarakkI honekA aura saMbhALa hote rahanekA mokA milegA. isahI viSayaseM tAluka rakhatA huA hamAre vicAraNIya zALopayogI buka kamITIkA muddA hai. Ajakala kaoNnpharansake jariyese tathA usake pahileseM jagaha jagaha pAThazALA vagaireha to dekhanemeM AtI hai. paraMtu do bAtakI nyU. natA dekhanemeM AtI hai. ekato pAThazALAke liye upayogI pustake dekhanemeM nahIM For Personal & Private Use Only Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 59 ) AtI he aura paDhAne ke liye ThIka ThIka mASTara nahIM milate hai. isa liye isake prabaMdha karane kI bahutahI jarUrata hai.. 12 prAcIna pustakoddhArakA muddA aisA hai ki, jipsako sabase pahile jagaha denI cAhiye. kyoMki yaha pustakeM apanA apUrva jJAnakA amUlya khajAnA hai. apane dharmameM kahA hai ki jJAna AtmAkA cakSu hai. jaba yaha cakSu pUre torapara khula jAtA hai, usavakhta AtmAko kevala jJAna prApta hotA hai, jisakI abhilASA bhavya jIvoMko hara vakhta banI rahatI hai. aba jo graMtha mojuda hai, vaha prAcIna samayake graMthoke pramANameM zatAMzabhI nahIM hai. una graMthoke karttA pUrvAcAryokA athAma parizrama para najara DAlanA cAhiye. una mahAtmAoMkA parizrama aisA hai ki agara apana loga eka eka akSarakI eka eka mohara kharca kare tobhI unakA RNa nahIM adA kara sakate hai. duSkAlAdika aneka prakArake upadravomeMse jo graMtha bace unako apane pUrvanoneM dUra dUrake dezomeM aura nirbhaya sthaLomeM bhaMDArArUDha kIye. jaba taka samaya pratikuLa thA taba taka una pustakoMko bhaMDArameM baMdha rakhakara bacAnA bahata jarUrI thA. paraMtu aba samaya anukuLa hai to una pustakoMkA punaruddhAra karake bacebacAye jJAnako kAyama rakhanA aura usakI vRddhi karAnA nihAyata jarUrI hai. 13 jIrNa maMdiroDAra-isa paMcama kAlameM jinezvara bhagavAna ke sAkSAt mojuda na honekI hAlatameM unake abhAvameM apana logokA AdhAra unakI pratimA-svarUpa aura unakI vANI para hai. unakI vANIko to pUrvAcAryoMne pustakArUDha karake apane vAste eka amUlya vArasA choDA hai, ki jisake uddhArake bAbatameM isa hI vakhta kaha cU. kAhUM. aba una bhagavAnakI pratimA aura pratimAke rahane ke sthAnakA pUrA iMtejAma karanA usahI muvAphika jarUrI aura ucita hai ki jaise pustakoddhAra. apane baDe baDe rAnA mahArAjAoMne tathA dharmAtmA zeThasAhukAroMne lAkhoM karoDoM balki annoM rupaye kharca karake jo jo bhavya maMdira banAye hai aura unameM suMdara pratimAyeM birAjamAna karAi hai aura unakA badastUra kAyama rakhanA, phUTa tUTakI marammata karanA aura sevA pUjA karAnA apanI pharaja hai. jina pratimA jina sArakhI hotI hai aura jo vinaya aura bhakti prabhUkI mojUdagImeM apanI karanekA pharja hai vahI vinaya aura bhakti una kI pratimAkI avazya hai. Aja kala jo AzAtanAyeM pUjA vagairahakI dekhI jAtI hai vaha dilako bahuta dukhAnevAlI hai. parantu isake do kAraNa hai, eka For Personal & Private Use Only Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 6 0 ) so ajJAnatA aura dUsarA garIbI kI hAlata. parantu garIbI hone parabhI bahutasI AzAtanA jJAna aura vivekake sAtha pUjA karanese miTa sakatI hai. isa liye jIrNa maMdiroddhAra karanA karAnAbhI apanA mukhya kartavya hai, mAluma hotA dekhA gayA apane komakI tarakkI ke 14 prAcIna lekhoMkA tallAsa - itihAsa ke dekhanese hai ki apane jaina dharma aura jaina samAjakA pUrA itihAsa jahAM taka nahI milatA hai. apane parama pUjya mahAvIra bhagavAna ke pahile yA pIche kisa kisa mahAn AcArya vagairahaneM apane dharma aura liye kyA kyA mahenata uThAI haiM, kahAM kahAM apane haka meM acchI bAteM huI haiM, kahAM kahAMse apane haka mile hai, ityAdi jaba taka purAnI zodha khoja naho kucha:mAluma nahIM ho sakatA. isa apanI tarakkI - majabUtI ke vAste prAcIna lekhoMkA tallAsa karAnA nihAyata jarUrI hai. 11 hAnikAraka rivAjokA tyAga - mithyAtva saba pApoMkA mUla hai. jo prANI isako sevana karatA hai vaha nizcaya karake isa saMsAra meM paribhramaNa karatA rahegA, aura azubha karmoM ke udayase hamezA duHkha pAtA rahegA. mithyAtvako choDakara samyaktvako aMgIkAra karanA hI catura AdamiyoMkA kAma hai. yaha mithyAtva aksara ajJAnatAse palle baMdha jAtA hai. aura eka daphe palle baMdhane ke bAda phira muzakila se chUTatA hai. kyoMki jIva isako anAdikAlase sevatA huvA calA AtA hai, isaliye yaha mithyAtva jIvako priya hai. isa mithyAtva ke praveza ke kaI rAste hai. parantu mukhya rAstA una hAnikAraka rIti rivAjoMke jArI rakhanese haiM, ki jinakI vajaha se cIkaNe azubha karma baMdhate hai, logameM hAMsI hotI hai, aura vyartha paisA kharca hotA hai. jo rItirivAja apane dharma zAstra ke hukmake viruddha pracalita ho gayehe vehI hAnikAraka hai. una rItirivAjako sudhArakara zAstrAnusAra unaseM pravartanA yahahI samajhadAra manuSyoM kA dharma hai. gata varSameM isabAremeM jo TharAva huA hai usa bAtoMkA jo jo sthalamaiM amala na huvAho vahAM amala karanA khAsa jarUrI hai. pahile alabatA koI pustaka jaina rIti se vivAha karanekI nahIM thI. aba vaha pustakabhI prakaTa ho gaI hai. apane logoMko jarUra hai ki usa vidhi muvAphika apane santAnakA lagna karAve. isake sivA jo solaha saMskAra apane logomeM zAstra ke muvAphika honA cAhiyeM unako Ana loga choDa aura bhUla baiTheM hai. una solaha saMskAroM ko bAlabodhameM likhakara tatva For Personal & Private Use Only Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nirNaya prAsAda graMthameM chapavAkara bahutahI sugama kara diyA hai. usa muvAphika apane solaha saMskAra jarUra pracalita honA cAhiye, aura dharma zAstra ke AjJA viruddha jo hAnikAraka rivAja jArI ho gaye hai unako baMda karanA cAhiye. 16 sadharmIko Azraya--sadharmI bhaktike barAbara aura koI bhakti nahIM hai. dharmI bhAIkA apane gharapara AnA acchA nasIbake udayase hotA hai. kyoMki apane logomeM yAto rAja kArabhArI yA sAhukAra yA vyApArI hote hai. isaliye nakataka samaya ThIka rahA apane aMdara garIbAI AnekA koI kAraNa nahIMthA. parantu ina dinoMke atUTa durbhikSoMne apane bahutase bhAiyoMkI, bahenokI aura baccoMkI durdazA banA dI hai. aura unako isa vakta kisI tarahakA Azraya nahIM hai. na vaha isa lAyaka hai ki khuda apanI sAra saMbhAla kara sake. isa liye aise aise jainiyoMkI sArasaMbhAla karake unako Azraya denA bahutahI jarUrI hai. 17 jIvadayA-isahI viSayake sAtha milatA huA jIva dayAkA mA. malA hai. jisa taraha para nirAzritako Azraya dekara unako dharmame dRDha karanA jarUrI hai vaisehI apaMga vRddha jIvoMkA bacAnA, unako khAnA pInA denA, unakI sAra saMbhAla karanA apane dayAmayI dharmakA kAma hai. isaliye jIva dayAkI tarpha lakSa denAmI apaneko bahuta jarUrI hai. sAMsArika vyavasthAkI tarphabhI najara DAlanese jAhira hogA ki jIvakI rakSA karanese kisa kadara phAyade hote hai. 18 kusaMpakA tyAga karanepara aura ApasameM mela baDhAkara apane icchita phaloko prApta karane ke bAremeM meM upara bahuta kucha kaha AyA hUM. isa liye yahAM para itanAhI kahanA basa hai ki isako Apaloga sabase pahilA sthAna apane dilomeM deveMge aura isakI jaDa majabUta kAyama kareMge. isake bAda Apake aura aura vicAre huve kAma pAra paDa sakeMge. 19 jaina DIrekTarI-apane briTiza gavarnameMTa aura dezI rAjyomeM jo hara dasa sAla lAkho rupayA kharca karake manuSya gaNanA kIjAtI hai isakA matalaba yahahI hai ki ina rAjyoke tAvemeM raiyatakI saMkhyA, unakI pRthak pRthak umara, unakI ilamiliyAkata, unakA dhaMdhA rojagArakA hAla, unakI sAMsArika aura dhArmika sthiti vagairaha vagairaha mAluma hojAve. tAki isa bAta ke mAluma honepara sarva For Personal & Private Use Only Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 62 ) dosta hara kasbe va gAvakA unake hAthameM AjAve. aura jahAM jahAM jisa baMdobastakI jarUrata ho usakI be mahenata turata kAraravAI kI jAve. isa muvAphika apanI sAMsArika aura dhArmika hAlata apane logoM ko acchI taraha mAluma honeke liye aura phira unakA yathocita iMtejAma karaneke liye apanI eka kula hiMdusthAnake jainiyoMkI pUrI DIrekTarIkA tayAra honA nihAyata jarUrI kAma hai. isa DIrekTarIke tayAra honese apanako apane hara umarake marda auratakA hAla, unakI sthitikA hAla, unake ilmakA hAla, unake dhaMdhe rojagArakA hAla, unake dharmajJAnakA hAla acchI taraha mAluma ho sakatA hai. isake sAtha sAtha apane parama upakArI sAdhu munirAja aura sAdhaviyoMkA hAlabhI mAluma ho sakatA hai.. apane tIrthoMkA, dharmazAlAoM kA, pustaka bhaMDArokA, maMdirokA, jina pratimAoM kA hAla mAluma ho sakatA hai. maMdiroM kI pUjA vagairahakI kamIvezIkA hAla mAluma ho sakatA hai. garjakI jo bAta isa vakta jaina DIrekTararIke abhAva meM aMdheremeM paDI huI hai vaha DIrekTarIke tayAra honekI hAlata meM acchI taraha jAhira ho sakatI hai. bhA vanagara ke saMghane dUsarI kaoNnpharansake prastAvake muvAphika bhAvanagara ke jainiyoMkI DIrekTarI tayAra karanemeM stutipAtra kAma kiyA hai. aura unakI dekharekha hara jagaha isa TharAva ke muvAphika kArya zurU honA nihAyata jarUrI hai. 20 Apa sAheboke dhyAnameM yaha vAta rahanI cAhiye ki, isa mahAsabhA ke ekatra honemeM hiMdusthAnake jainiyoM kA kitanA rupayA kharca hotA hai. avala to jahAM para vaha mahAsabhA bharatI hai. vahAMke zrAvakoM kA, ki jo kaI mahino pahile se apanA saba kAma chor3akara isahI kAryameM laga jAte hai, hisAba mAsikakA lagAyA jAve to hajAro para hisAba pahuMcatA hai. isake sivA bhojana vagairaha kAmomeM hajAro rupaye kharca ho jAte haiM isahI tarahapara najadIka aura dUra dezake saMkhyAbaMda jo DelIgeTa Ate hai unake relakA kirAyA vagairaha hajAroM rupaye kharca hote hai . paNa eka mahAsabhAke jalase meM itanA rupayA kharca hokara hamako kyA prApta hotA hai. yaha bAta hara sarUsake vicAranekI hai. sirpha tIna cAra dinake mIThe mIThe bhASaNoke sunanese usa kharcakA badala| nahIM mila sakatA hai. kyoM ki isa kAnaseM sunakara usa kAna nikAla denA akkalamaMdokA kAma nahIM hai. merA mata pUrI taurapara apane gata varSakI mahAsabhA ke presiDanTa sAhebakA mata ke sAtha milatA hai, ki bhojarAjA vagairaha ke vakta meM eka For Personal & Private Use Only Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka zikSA lAkha lAkha rupayA dekara kharIda karate the to hamabhI itanA rupayA kharca karake yaha zikSA sIkheM to kyA bar3I bAta hai. parantu pUrva kAlameM jo lAkha lAkha rupayA kharca karake zikSA kharIdate the vaha usake anusAra calakara usa lAkhakI zikSAse kai lAkha pedA karate the isahI prakAra jaba taka apana loga yahAM para zikSA sIkhakara usa para amala nahIM kareMge usa vakhta taka sirpha totAvAlI kahAnIse kAma nahIM calegA. isa kathanase merA yaha matalaba hai ki apanI yojanA yA apane TharAva sirpha kAgaja hI kAgajapara nAhIM rahanA cAhiye. balki jo jo TharAva apanI sabakI saMmatIse pAsa ho una TharAvo para amala karanA apana sabakA avvala darjekA pharaja hogA. kyoMki jisa bAtako apana acchI samajhakara aMgIkAra karane kA aura burI samajhakara choDanekA TharAva karate hai usa TharAvake muvAphika amala karanAbhI apanA hI pharaja hai. jaba apana apane vicAre huve kAmapara dRDha raheMge to vaha kAma turata pAra paDegA. aura apane acche kAmako dekhakara agara zurumeM koI vinA samajhe usa amala ke viruddha hoMge to apanA amala acchA honese vaha turata apane taraphadAra ho jAveMge. isa liye jo jo TharAva kaoNnpharansameM ho unako apana khuddako amala meM lAnA cAhiye. aura apane anuyAyiyoMkobhI unapara amala karAnA cAhiye. 21 ina viSayoke carcaneke sivA aurabhI bahuta viSaya yogya carcaneke hai. parantu thoDA thoDA mIThA hotA hai. isa liye aba jyAdA kahane kI jarurata nahI. 22 aba ApasAheboko munAsiba hai ki pRthak pRthak jilhoMse jo pratinidhi yahAM padhAre hai unameM se mukhiyA mukhiyAoMko cunakara eka sabajekTa kamITI nIme jo apanI isa kaoNnpharansameM carcane lAyaka viSayoMkA nirNaya kare aura usake muvAphika apanA kAma zuru kiyA jAve. 23 Apa sAhebo takalIpha uThAkara itanI dUra padhAre hai aura jaina dharma tathA jaina samudAyakI hAlatakI bahetarI cAhAkara isa mahAsabhAmeM sAmIla huve hai isa liye meM Apa lokoMku aMtaHkaraNase dhanyavAda detA hUM aura maiMne kucha apriya vacana kahA hove usake liye Apa sAhebopAsa kSamA cAhAtA hUM. aura paramAtmAse prArthanA karatA hUM ki yaha mahAmaMDala dina dina unnatike sAtha baDatA rahe tathA zrIjinazAsana jayavantA ho ! o3m. For Personal & Private Use Only Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 64 ) nizANI 3. bhAvanagaranA mi. motIcaMda gIradhara kApaDiyAnuM bhASaNa. Apa sarvane atra ekatra maLelA joI AnaMda thAya che. jaina komanI mAnasika utkRSTa sthiti sUcavanAra A mahAn meLAvaDAne pariNAme je je vicAro karavAnA che temAM keLavaNI e mukhya pade che. tenI gaMbhIra AvazyakatA samajavAmAM bahu muzkelI lAge tevU nathI. keLavaNInI jarurIAta eTalA mATe che ke tethI dareka mANasa potAnI javAbadArI zIkhe che. huM Apane eka dRSTAMta ApIza eTale A hakIkata turata spaSTa thai jaze. thoDAvakhata pahelAM mane eka jaina baMdhu rastAmA maLyo. svabhAve saraLa prakR. tino ane bhAvika hato. teNe mane pUchayu ke, bhAi kaoNnpharanse zuM karyu ! tame sarvee A savAla ghaNAnA mukhamAMthI sAMbhaLyo haze. A eka evo guMcavALo savAla che ke teno javAba devAmAM jarA vicAra karavo joIe. meM tene javAba Apyo ke bhAi ! tame kaoNnpharansa mATe zuM karyu? kaoNnpharansa e kaMi juduM putaLu judI vyakti nathI. AkhI komapratyeka manuSya vyavahArika, sAMpattika, naitika, mAnasika, ane zArIrika bAbatamA sadhAro vadhAro kare te badhAonA kAryano saravALo teja kaoNnpharanse karelaM kAma samajavU. A javAbI te mANasa to niruttara thai gayo paNa potAne kaoNnpharansathI jUdA samajavAyU~ kAraNa zuM ? AvA prakAranI bhUla thavAno hetuM zuM ? Apane turataja jaNAze ke AvA gaMbhIra savAlapara te mANase purato vicAra karyo nahoto. vicAra kyAre karAya ? jyAre potAnI pharaja ane javAbadArI zuM che te samajAya tyAre. potAnI pharaja ane javAbadArI zuM che te kyAre samajAya ? kelavaNI levAmAM AvI hoya tyAre. ATalA uparathI Apane rozana thaze ke, kelavaNI lIdhAthI potAnI pharaja ane javAbadArI samajI mANasa te pramANe vartana kare che. jyAre dareka mANasa potAnI pharaja zaM che e samaje tyAre pachI AvA mahAn meLAvaDA bharavAnI paNa jarura na paDe. jJAna bhaMDArano jIrNoddhAra ApoApa thai jAya, ane AryAvartamAM eka paNa jIrNa maMdira rahe nahIM. bALalagganu nAma nikaLI jAya ane raDavAkuTavAnuM a For Personal & Private Use Only Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 65 ) gAuna vArtAmA rahI jAya. alabata jyAMmudhI A sthiti prApta thAya nahIM tyAM sudhI dareka bAcatamAM prayatna karavAnI jarurIAta che ane te pramANe ApaNe karIe paNa chIe. kharA arthamAM keLavaNI jo ApavAmAM Ave toja sArI sthiti prApta thAya che, je prApta karavI eja dareka komanI ane manuSyanI ucca bhAvanA hovI joie. i. sa. 1871 mAM jApAnanA mIkADoe TharAva bahAra pADyo ke " have pachI keLavaNIno eTalo bolo phelAvo karavAno irAdo rAkhavAmAM Avyo che ke, AkhA rAjyamAM eka paNa abhaNa kuTuMba dharAvatuM gAma rahevA pAme nahIM, athavA to eka paNa abhaNa isama dharAvatuM koipaNa kuTuMba rahevA pAme nahIM. " ATharAvane pariNAme 35 varSama jApAne je vadhAro karyo tene hAla AkhI duniyAne AzcaryamAM garakAva karI nAMkhI che. jApAnIo 35 varSamAM gurunA guru banI gayA che. je kalAkauzalya teo yUropa - mAMthI zIkhI AvyA teno abhyAsa karavA dareka varase cAra lephaTenaMTone jApAna mokalavAno iMglaMDanI sarakAra TharAva karI cukI che eka prajAnA itihAsamA 35 varSa kAMi nathI. AvI icchA jyAre ApaNI komanA pratyeka AgevAnanA manamAM jAgRta thaze tyAre ApaNe ghaNo vadhAro karI zakIzu. je koi puruSa yA je kor3a strIne AgaLa vadhavuM hoya teNe jApAnano dAkhalo bhUlavo joito nathI. vaLI A prasaMge jaNAvavuM joie ke samaya bahu anukUla che. zAstrakAranA kahevA pramANe vIra paramAtmAnA svarga gamana pachI pacIso varSa sudhI bhasma graha che. temAM vacce bacce udaya thAya che. paNa have to te vakhata paNa puro thai javA Avyo che te vakhatanI kaoNnpharansa sUcanA kare che. ane A sUcanA dareka jaNe upADI levAnI jarUra che. ApaNI komano vadhAro keLavaNInA vadhArA upara AdhAra rAkhe che. keLavaNI zamAM phakta skulamAM hAlamAM apAtI keLavaNIno samAveza karavAmAM Avato nathI. amuka pATho gokhI javA ke parIkSA pasAra karavI te ekaja prakAranI keLavaNI che. sarva dezIya keLavaNImAM magajane potAnI pharaja zuM che te vicAratAM zIkhavatuM . dareke dareka nAnA prasaMgomAM paNa vicAra zaktine avakAza ApI tadanusAra vartana karavuM e keLavaNI che. AvI keLavaNI skUla choDyA pacha vAstavika rIte zaru thAya che ane AkhI jIMdagI sudhI cAle che. mArA AMkhA bhASaNamAM vicAra zakti javAbadArI ane pharajanI vicAraNA, ane zakti neja ke. LavaNI kahevAmAM Avaze.. 9 For Personal & Private Use Only Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 66 ) keLavaNInI bAbatamAM ApaNI koma dhaNIja pachAta che, te prasiddha vAta che. sarakArI uMcA ho hA meLavanArAomAM paNa dezI rAjyomAM sArI lAga vaga dharAvanA - rAo athavA svataMtra uttama sAkSaro ApaNI komamAM koI nathI. hoyato gaNyA gAMThyAna che, atyAra sudhImAM ApaNI kome vyApAra taraphaja lakSa ApyuM che ane te bahu sAruM che. paNa vyApArane ane keLavaNIne koi virodha nathI. sArI rIte abhyAsa karIne mANasa vyApAramAM joDAya to bevaDo lAbha karavA uparAMta potAno lAbha bIjAone paNa ApI zake. vaLI thoDA vidvAna mANaso bIjI lAinamAM utarI jai kaLA kauzalya ke deza sevA bajAve e icchavA jevuM che. vyApArane khAsa choDavo nahIM eto mukhya uddezaja che. A banne sutra dhyAnamA rAkhI ApaNI pachAtatAne dura karavAnI jarura che. ApaNI koma keTalI pachAta che te jANavAnuM sAdhana ApaNI pAseM hajI prApta thayuM nathI. chatAM hAlamAM bhAvanagaravALAe DIrekTarI bahAra pADI che te uparathI jovAne banI Ave che ke, 3500 jevI jainanI moTI vastI dharAvatA eka AgevAna zaharamA mAtra 5 grejyueTo ane meTrIka pAsa thayelAnI saMkhyA 17 nIja che. tethI uMcI keLavaNI lenArA || TakA jeTalAja lagabhaga thavA jAya che. have bhAvanagaraM to kaoNlejanI sagavaDa dharAve che, tathA bIjI paNa keTalIka sagavaDa dharAve che. tethI tyAM ATalaM paNa dekhAya che paNa ApaNe AkhI jaina komanI najarathI joIe to Apa vadhAremAM vadhAre 22 prejyueTo dharAvIe chIe. lagabhaga 10 lAkhanI vastImAM A keTalI ochI saMkhyA gaNAya ? 40000 mANase eka grejyueTa bahuja ochu pramANa baMdhAya. pArasI jevI savAlAkha mANasanI komamAM ochAmAM ochA 2000 grejyueTo che. ApaNI komane mATe A tadana zaramAvanAruM che. ATalA uparathI Age keLavaNInI AvazyakatA ane ApaNuM pachAtapaNuM joyuM. ApaNI rAjabhASA aMgrejI che. ApaNAM duHkho yogya adhikArio samakSa raju karavA, nyAya meLavavA, rAjadvArI lAgavaga vadhAravA ane komanI sAmAnya unnatti karavA A bhASAnuM jJAna upayogI che. jaina komanA uMcA prakAranuM sAhitya duniyA samakSa mUkavA vidvAna vargamAM jaina dharmanA mULa tatvono phelAvo karavA, tenA saMbaMdhamAM keTalI gera samajutI che te dUra karavA ane bIjA vidvAnonA abhiprAya jANavA AmAbAnA jJAnanI jarura che. khagolavidyA, tarkazAstra, gaNita, padArthavijJAnazAstra itihAsa vigere viSayonA vistIrNa graMtho A bhASAmA che teno lAbha meLavavA A bhASAjJAna kAmanuM che ane komanI sAmAnya unnati karavA mATe A bhASAjJAna tajI na za For Personal & Private Use Only Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 67 ) kAya tevu che. vyApAranI vRddhi ane jJAna mATe paNa. A bhASAjJAnanI purepurI jarura che. TuMkAmAM ApaNI komanI ane komanI pratyeka vyaktinA vadhArA ane TakAva mATe A bhASAjJAnanI purepurI jarura che. A bhASAjJAnanI jeTalI jarura cha teTalIja ApaNI komanI te viSayamA pachAtalA che te ApaNe upara joi gayA chIe. gRhasthavarga keLavaNI ApavAnI darakAra karato nathI ane garIva varga te lai zakato nathI kAraNa ke A keLavaNI bahuja kharcALa che. moTo bhAga tethI karIne keLavaNI levAthI benasIba rahe che. komanA sAdhanathI jo keLavaNI levAmAM Ave to bIno e lAbha thAya che ke, jeo A sAdhanathI keLavaNI le che teo pote potAne kharce keLavaNI bIjAne Ape che, ane AvI rIte paraMparA cAle che. bInI rIte madada karavAthI jyAre garIba varga vadhe che tyAre keLavaNI ApyAthI paraMparAe bahu moTo varga potAnA paga upara ubho rahenAro nIkaLI Ave che. keLavaNIne madadanI purepurI jarura cha e ApanA jovAmAM AvyuM haze. prAtha. mika keLavaNI jainomAM moTe bhAge levAmAM Ave che tethI te dareka mAvApa upara rAkhI hAiskula ane kaoNlejanI uMcAprakAranI keLavaNI ApavAmAM madada karavI e AgavAna gRhasthonI khAsa pharaja che. madada karavI e khAsa pharaja che ema siddha thayA pachI hAla turata kayA prakAre madada karavI e jovAnuM che. sarakAra moTe kharce kaoNlejo calAve che, ane tenI harIphAimAM moTo kharca karI ApaNe kaoNlejo nabhAvI zakIe e banI zake evaM nathI. kaoNleja calAvavAmAM je moTo kharca thAya che, te jotAM e bahu muzkela che tethI ApaNe je karI zakIe. te ochA kharce vadhAre lAbha meLavavo e che. ATalA sArUM hAlanA vakhatamA zenI madada joie, e vicAravAnI jarura che. muMbai jevA moTA zaheramA bhaNanArAone keTalI agavaDa paDe che, teno anubhava zivAya khyAla Avavo muzkela che. jo eka borDiMga sthApavAmAM Ave to tethI bahu lAbha thAya. eka vidyArthI pAchaLa jo 200 rupI Ano kharca rAkhavAmAM Ave to temAMthI teno bhojana, kapaDA, phI ane pustaka sarva kharca nikaLe ane daza hajAra rupiyAnA kharcI 50 vidyArthIo nikaLI zake.. A vidyArthI bhone dararoja eka kalAka pharajIAta dhA. mika abhyAsa karAvavAmAM Ave to teomAM ne koivAra dharmapara anAsthAno Aropa mUkavAmAM Ave che, te dura thai jAya ane 50 borDaro sAthe potAne kharce bhaNanArAo paNa joDAi zake. AvI rIte daza varSamA ApaNe Astika jainonuM eka moTaM ToLaM For Personal & Private Use Only Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - (68) maidA karI zakIe. jyAre kaoNleja pAchaLa kadAca pacAza hajArano kharca rAkhIe topaNa A lAbha meLavI zakIe nahIM. ___ iMglIza bhASApara keTalAka AkSepa thAya che te tadana asthAne che. dAkhalA tarIke dharmapara anAsthAno doSa mUkavAmAM Ave che te tadana khoTo che. keLavaNIthI e thatuM nathI. nAnapaNathI asaMskArI mana game tevA vicAra kare e svAbhAvika che. A bAbatamAM mAvApapara Thapako rahe che. teo jo nAnapaNathI dharmapara dhyAna Ape to namunedAra bALaka banAvI zake ane ApaNe joie chIe ke, mi. DhaDDA ane mi. gAMdhI keLavaNInA pratApathIja jainadharmane dIpAvanAra tarIke zobhI nikaLyA che. keLavaNIpara AkSepa karavA, e vastu sthitina ochaM jJAna batAve che. pAtra bhede koivAra . viparyAsa thAya che, paNa temAM keLavaNIno doSa kADhavo e taddana khoTaM che. ApaNI koma ekapaNa hAikorTanA jaja jevo hoddo dharAvanAra meLavI zakI nathI. ane kharekhara uMcI keLavaNInI bAbatamAM musalamAnothI paNa pachata che. DIsTrIkTa jana paNa eke nathI. A bAbata AgevAnonA lakSa upara TuMkAmAM lAvI keLavaNInA bInA sAdhanopara vicAra karIe. lAyabrerI-jainanA AgevAna gaNAtAM zaheramAM phrI lAyabrerI sthApI jenAthI sAhitya maphata vecAya te jJAna phelAvavAnI jarura che. A raste ochA kharce moTo lAbha thai zake tema che, A bAbatamAM Apa sAhebona dhyAna kheMcavAmAM Ave che. A kArya kaoNnpharansapara rAkhavAnuM nathI. dareka gAmavALAoe sthAnika mudhAro karavAnI jarura che. lAyabrerImAM gujarAtI, saMskRta ane dhArmika pustako rAkhavAmAM Ave ane bane to iMgliza paNa rAkhavAmAM Ave to bahu lAbha thAya. borDIga-A saMbaMdhamAM agAu bahu bolAi gayuM che. viSeza vivecananI marura nathI. phAilolaoNjIkala lekcara zIpa-jainadharmanA vidvAnonA jIvanacaritro ane te vigere junI zodha khoLanI bAbatamA vilsana phAilolaoNjIkala lekcarazIpa ghAle che, te dhoraNa pramANe vidvAn naino pAse dareka varSe eka viSayapara cha sAta bhASaNo apAvavAM ane tene mATe mATuM inAma Apaq ane bhASaNo chapAvavAM. AthI mahAtmA haribhadrasUrI, hemacaMdrAcArya, hIravijayamarI vigere vidvAnonA samayano aprasiddha itihAsa prasiddhimA Avaze. jaina komanA etihAsika banAvopara vidvAno dhyAna For Personal & Private Use Only Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (19) kheMcAze ane jaina vidvAnvargamA junI bAbatanI zodha khoLa karavAnI buddhi jAgRta thaze. A saMbaMdhamAM eka AkhI darakhAsta che, jethI viSeza vivecana karavAnI jarura nathI; paNa phakta te zodhakhoLane aMge eka lekcarazIpa sthApavI e kahAnI atre jarurIAta che. Apane eka sAmAnya dAkhalo ApuM. hAlamAM hemacaMdrasUrInA saMbaMdhamAM tapAsa karatAM eTalI navIna hakIkata maLI AvI che ke te saMbaMdhamAM ApaNe taddana ajJAna hatA, hemacaMdramarinA upakArathI ApaNI koma A sthitie rahI zakI che. ane asta pAmatAM jaina dharmapara teoe itihAsanA pAnApara nA bhuMsI zakAya evA akSarothI jaina dharmanI jainIonI utkRSTatA batAvI je mahAna kArya karya cha tenI yAdagIrImAM ApaNe teone mATeja eka lekcarazIpa sthApavI joie. AvIja rIte bahu vidvAno thai gayA che. vaLI lekcarazIpa sthApavIe vidvAnone kheMcANa karanArUM tatva che ane te dvArA ghaNA abhyAsIo vadhI zakaze. eka bahu agatyanI bAbata tarIke A bAbata hAtha gharavAnI jarurIAta che. varSa divase pAMcase rupiA A bhASaNamALA mATe kADhavAmAM Ave to hAla cAlI zake tema che. - jema borDiganI jarura che temaja skaoNlarazIpanI paNa jarura che. keTalAka a. bhyAsamAM borDigano Azraya levo banI zake evaM hoya nahIM tathA sarva zeharovALA boDiMga nibhAvI zake nahIM tyAre yogya vidyArthIne skaoNlarazIpadvArA madada karavAthai bahu lAbha thaze. skaoNlarazIpa e evA prakAracaM uttejana che ke, te meLavavA mATe jo harIphAi hoya to tethI te meLavavAnI mahenatamA eka bahu sAro varga utpanna karI zakAya. AvI hakIkata ApanA dhyAnapara lAvI garIba ane madhyama varganA vidyArthIone A rIte madada karI teone yogya raste caDhAvavA e ApaNuM kartavya che. jeo keLavaNIthI benazIba rahI kAMi paNa kArya karatA nathI teo paNa Akhare komane mAthena paDe che, ane teone nabhAvavA paDe che. tyAre ne kharca karavAmAM Ave che te taddana nakAmo ane badalA vagarano thAya che. potAnI komanA nirAzritone nabhAvavA e pratyeka komanA AgevAno potAnI pharaja samaje che, ane atre je upAya batAvavAnI icchA che te nirAzritone nabhAvavAnI nathI paNa nirAzrito thatAja kema aTake e batAvavAnI che. jyAre mANaso potAnA pagapara ubhA rahetAM zIkhe tyAre teo nirAzrita na thAya ane te keLavaNI vagara thavaM muzkela che. gayA vastI patrakanA muMbaI IlAkAnA For Personal & Private Use Only Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 70 ) rIporTa parathI jaNAya che ke, 24 1533 jaina puruSomAthI bhaNanArA phakta 21646 ane lakhI vAMcI jANe evA 94 100 che; tyAre 125787 puruSo taddana abhaNa che. jaina komano ardha bhAga mAre bhAga AvI rIte tadana keLavaNIthI benaziba rahe che ane A vargamAMthI nirAzrita varga utpanna thAya che teone sudhAravAno upAya keLavaNIne cAlu madada ApI skaoNlarazIpa vigere ApavI aija che. A raste je paisA kharcavAmAM Avaze te nahIM to bInI rIte paNa kharvavAja paDaze. ane teTalA mATe A varSamA mi. lAlabhAi zeThe je skaoNlarazIpanI yojanA kADhI che te prazaMsApAtra che. agAu jaNAvyuM tema AvI skaoNlarazIpamAM vaLI harIphAIna tatva umeravAmAM Ave to moTo lAbha thAya. A bAbata ApanA dhyAnapara lAvU chaM. borDiMga karavI e amuka vyaktine mATe muzkala cha, jo ke gRhastha mATe tema nathI. AvA mANasAne keLavaNI khAtAmA madada karavAnI hoMsa hoya to teNe zuM karavU ? evo svAla thAya che. AvA zubha AzrayavALA ane komarnu hita haiDe dharavAvALA dhArmika dhuraMdharone huM sUcavIza ke teoe abhyAsa karanAra vidyArthImAthI eka cAlAka ane bhaviSyamAM sArA nivaDavAnI AzA ApanArA eka vidyArthIne lai levo ane tene potAne kharce jamADI kapaDAM, phI, pustaka ane vyAjabI vIjA kharca ApI priviasathI TheTha mudhI tene abhyAsa karAvavo; jethI thoDA rupiyAthI eka ratna meLavI zakAze ane te ratna paraMparAe aneka ratna utpanna karaze. A yojanA dareka zrImaMta gRhasthe dhyAnamA rAkhavAnI che. keLavaNIna khAeM evaM che ke, tene banI zake teTalI madada eka AnAthI eka lAkha ke dazalAkhasudhI ApI zakAya. paraMparA kevI rIte cAle che teno dAkhalo Apane jovo hoya to bhATIyA gRhastha zeTha gokaLadAsa tejapAlane juo. e uparAMta sastu sAhitya ane mAsika ane aThavA Dika patronI jarura che. kaoNnpharansanI madadathI eka vidvAna e. DiTara taraphathI eka mAsika ke pAkSika niyamita rIte bahAra pADavAnI jarura che. AmAM hiMdI, gujarAtI ane iMgliza e traNe bhASApara lekho ApavAmAM Ave to te upayogI nIvaDaze temAM zo zaka nathI. ane temAM jaina dharmanA sarva viSayo levAmAM aDacaNa nathI. phakta kaoNnpharansane lagatA viSayone vadhAre agatyatA ApavI eTalo niyama thAya to A mAsikanI hajAro nakalo jaina baMdhuone ghereghera vecAze. For Personal & Private Use Only Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 71 ) nizANI 4. mi. bAlacaMda hirAcaMda mAlegAmavALAnuM bhASaNa, mAnavaMtA pramukha sAheba, AkhI jaina komanA pratinidhei sAhebo ane mArI suzIla beheno ! zAlopayogI graMthamAlA e viSaya keLavaNIno moTo bhAga che mATe te viSayane Teko ApatA mane ghaNo AnaMda thAya che. keLavaNI e viSaya evo mahatvano ne moTo cha ke, tamAma viSayo eka keLavaNI uparaja AdhAra rAkhe che. jo keLavaNIno yathAsthita prasAra thAya to A kaoNnpharansanA ghaNA kharA viSayonI carcAmAM phogaTa vakhata gALavAno prasaMga nahIM Ave. tamAma prakAranA mudhArAo eka zikSaNa uparaja AdhAra rAkhe che. zikSaNa, vidyA, ke jJAna vagara Akha aMdhAruM che. A aparva samAjano meLAvaDo e paNa te uMcA jJAnanuM eka zubha pariNAma che. badhA pavitra AcAra, Atmonnati vigere eka jJAnanAja AdhAre rahela che. bIjA badhA sudhArAo karatAM jo keLavaNI taraphana Apa vadhAre lakSa Apazo to mArI khAtrI che ke, te sudhArAo potAnI meLeja ApaNI pAse AvI hAjara thaze. eka subhASitakAra kahe che ke, - vidyA gurUNAM guruH vidyA gurunI paNa guru che. ApaNA aMtaHkaraNano vikAsa karavA mATe, ApaNaM aMtaHkaraNa mo, karavA mATe, vidyAnI khAsa jarura che. vidyA sAdhanano je pradhAna mArga graMthamAlA, kumaLA magaja upara dharmanI chApa besavA mATe sAdhanabhuta je pustakamALA. tenI ApaNAmAM ghaNI khoTa che. te puravA mATe ApaNe kevI jAtanA prayatna karavA joie te tarapha vizeSe karI Apa sAhebonuM dhyAna hu~ kheMcu cha.. ghaNI ThekANe hAlamAM jaina zALAonI prANapratiSTA thAya che. keTalIeka zALAo zikSaNanA sAdhananA abhAve nAmazeSa paNa thai jAya che; temAM mukhya khAmI e che ke, paddhatasara pustakamALAnI ApaNAmAM racanA thai nathI. zALAmAM zuM zikSaNa Apavu e eka vaNA mahatvano prazna thai paDe che. ghaNI kharI jagoe pratikramaNa mUlasUtra For Personal & Private Use Only Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 72 ) rupe bhaNAve che, paNa pratikramaNa e kriyA prauDhAvasthAmAM je nAnA prakAranAM pApa karmoM thAya che, tenA pazcAtAparupa hovAne lIdhe bAlakone te kriyAnA pATha bhArabhuta thAya che. ne temanA kumaLA magaja upara pAThAMtarano eka vadhu bojo paDavAne lIdhe teo maMda buddhInA thai jAya che. artha samajyA vagaranA pATha bhaNAvavA te keTaluM muzkelI bharelu hoya che teno anubhava ghaNA vidvAna lokone hazeja. teja abhyAsa, vuddhIno sAro vikAsa thayA bAda karAvavAmAM Ave to mArI khAtrI che ke, aDadhAthI paNa och| vakhatamAM thAya ! je veLA kumaLI mana rupI bhumI upara vidyArupa sugaMdhayukta puSpa vA. TikAono vikAsa thAya, vicAra rupI jalanuM tenA upara siMcana thAya, ane raphate raphate prauDha avasthAmAM kaThaNa uMDA mULavALA jhADo temAM vAvavAmAM Ave to kharekhara thoDA vakhatamAM tenA madhura phaLo cAkhavAne maLe. mATe nAnA bALako mATe evA pustako hovA joie ke, jemAM dharmanA sAmAnya tatvo paddhatasara bALakonA magajanI zakti joine racelA hoya. ApaNA keTalAka bAMdhavoe A vAbatanI carcA jaina patramA karelI che ne temAM hu~ paNa eka chaM. keTalAeka bAMdhavoe sUcavyu ke, ekathI sAta pustakomA sAmAyaka, pratikramaNa, jIvavicAra, navatatva, navasmaraNa vigere viSayo dAkhala karI saMkRta vyAkaraNonA paNa pATha dAkhala karavA koi kahe cha, pustakamALAna racavI nahIM kAraNa hAlamAM cAlatI pustakamALA kAMi ApaNA dharmane bAdhaka nathI. vigere judA judA mato e bAbatamAM che. mArI kalpanA pramANe huM paNa eka mAMga batAvavA mAguM chu. hAlanI sarakArI zALAomAMnI pustakamALA jaina dharmane bAdhaka nathI e vAta kharI che. paNa te sAthena vicAravAnuM che ke, te jaina dharmane poSaka paNa nathI. AkuM eka dezIya vagara dharmakalpanAvADaM zikSaNa maLavAthI keTalAeka ApaNA bAMdhavo nAstika, jaDavAdI, Materialist evA banelA che; mATe dhamanI lAgaNI utpanna thavA mATe jaina pustakamALAnI racanA khAsa thavIna joie e viSenuM mAruM mata huM Apa sA. hebonI AgaLa mukavA cAhuM chaM. sAhebo ! Apa jANo cho ke, pratikramaNa kAMi ApaNuM dharmatatva batAvanAlaM zAstra nathI. e eka kriyA che. te kriyA samajavAnI zakti utpanna thatAM sudhI ApaNA dharmanA mULa tatvonoja abhyAsa karAvavo joie. ApaNe sArI peThe jANIe For Personal & Private Use Only Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 73 ) chIe ke, ApaNA dharmanu sarva prakAraceM tatva bIjA lokonI dRSTIthI paNa ahiMsA paramo dharmaH e eka vAkyamAM che. jyAre ahiMsA vrata pALavaM che tyAre jIvanI oLakhANa pehelAM thavI joie. nava tatvamAM paNa jIvaneja AdyasthAna ApeluM che. te jIvanI jyAre ApaNe oLakhANa thaze tyAreja dharmanI dareka kriyA sArthaka thaze. dharmanI dRSTI sateja thavA mATe, dareka sthaLa jIvonI zraNIthI keTaluM Akula thaeluM che tenI pIchANa thavA mATe prathama jIvatatvanIja oLakhANa hovI joie. mATe bALakonA pustakomA pehelAM jIva vicAra prakaraNa zIkhavavAmAM Ave to harakata nathI. mAtra te muLa nahIM bhaNAvatA tenA sAra rupa pATho taiyAra karelA hoya to sAraM. te pATho upasthI jyAre jIvatatvano sAro bodha thaze tyAre jIvavicAra prakaraNa muLasutra bhaNatI veLA bIlakula vakhata jaze nahIM ne artha khabara hoya tyAre zloka mukhapATha karavAne keTalo vakhata lAge che te mArA vidvAna bAMdhavo sArI peThe jANe che, mATe pehelAMthI saraLa bhASAmA jIvanA tatvo samajAvavA eja yogya che. have ApaNe pratikramaNa saMbaMdhI vicAra karIe. pratikramaNamAM mukhya kriyA sAmAyakanI che. sAmAyaka e eka jAtano yoga che. saMvaranI te eka kriyA che. tyAre pehelaM, bIjaM, athavA trIjuM dhoraNa bhaNanArA bALakone teno upayoga kema thAya ! sAta ATha varSanA bALakane e bhArarupa thAya emAM saMdeha nathI. pAMcamA sTeMDarDathI pAThAMtara zakti sArI sateja thayAbAda jo kadAca sAmAyakAdika pATha bhaNAvavAmAM Ave to koi jAtano vAMdhI nathI. cothA vargamA hAlamA ghaNA nAnA bAlako jaNAya cha temanA kumaLA magaja upara sAmAyaka jebA uMDA vicAronI kriyAno bojo nAkhavA e kAMi ThIka nathI. ApaNe jANIe chIe ke, moTI umaranA mANasone paNa sAmAyaka karavu keTalaM muzkela thaI paDe che. keTalA loko niyamathI sAmAyakanI kriyA kare che. bhAkta, bhAva vigere utpanna thavAno kALa loko vRddhAvasthAja samaje che. ane vRddhAvasthAmAMja thoDAka loko sAmAyaka karavAno vicAra kare che. bALapaNAmAM ke taruNapaNAmAM sAmAyaka Adi kriyA karavA, Asare eka kalAka ekaja jage besI rahI dharma dhyAna karavU ghaNuM bhAre thai paDe che. ane bhAgyeja ghaNA loko sAmAyaka karatA haze. bAlakone vicAra karavAnI zakti utpanna thatAM vAraja jo tenA mana upara sAmAyakanA upayoganI chApa bese to te dharma upara sArI zraddhA dharAvanAro nIpaje. sAmAyakano kharo upayoga samajI, zrAvakanuM kartavya samajI, jo bAlako A kriyA upara bhAva lAvaze to savAramA vehelA uThI ALasane choDI A kriyAmAM dAkhala 10 For Personal & Private Use Only Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 74 ) thaze; to dhArmika abhyAsa karavAne tene judo vakhata ApavAnuM kAraNa nahIM rahe ane tenuM AgaLa jatAM ghaNuM sAraM pariNAma Avaze. hAlamA sAmAyakanI kriyA koi karatuM haze to vadhAre bhAgamAM amArI jaina mahIlAoja kare che. te jage puruSavarga upara jo sAraM pariNAma thaze to tethI ghaNI jAtanA phAyadA ApaNane maLaze. mAro mukhya kehevAno matalaba e che ke, sArAsAra vicAra karavAnI zakti jyAre bAlakone maLe tyAreja temanA upara sAmAyakAdi kriyAno bojo nAkhavo eTale te bojo sahana thai zake ane te bono vinAkAraNa nahIM paNa ApaNA AtmahitArthe che, evI temanI khAtrI thAya. have evo eka savAla che ke, saMskRta vyAkaraNa kyAre bhaNAvaq ? ApaNe sArI peThe jANIe chIe ke, svabhASAnuM sAraM jJAna hovA vagara parabhASA ane te paNa saMskRta jevI agharI bhASA bhaNavI muzkela che. pehelAM RSio, paMDito je abhyAsa karAvatA te pehelAthIja vyAkaraNano AraMbha karAvatA ane AkhA bAra varSamA badhAM zAstra bhaNAvI vidyArthIne zAstra pAraMgata karatA; paNa hAlanA kAlano ' jIvanArtha kalaha ' ghaNo kaThaNa thai paDelo che. udara bharaNanA pAchaLa badhI dunIyA lAgelI che. evA vakhatamAM AvA uMDA abhyAsa karI pachI dunIyAnA vyavahAranuM pracalita itihAsa, bhagola, khagola, rasAyana, jyotiSa, yaMtra, gaNIta vigere zAstranuM jJAna meLavavAmAM vagvata gALI pachI koi paNa dhaMdhA rojagAranu jJAna meLavavA jeTalo vakhata amArI pAse nathI. hAlamAM to ghaNA thoDA vakhatamAM amo paMDita thavA mAgIe chIe. ane ne mATeja DA. bhAMDArakaranI saMskRta pustakamALA pragaTa thai che. temAM thoDA vakhatamAM vyAkaraNanu sAmAnya tatva samajI zakAya che; evAja prakAranA vyAkaraNo amo bhaNI zakIe tema che. banArasa pAThazALA jevI mahAzALAomA je junI paddhatI mujaba jJAna meLavavA tayAra thaze temane dhanya che. paNa ghaNA lokone DA. bhAMDArakara vALIja yojanA pasaMda Avaze. siddhAMta kaumudI, hama prakiyA AdI ghaNA zAstro bhaNavA jeTalo amArI pAse vakhata nathI, mATe je veLA sarakArI zALAomAM saMskRta vyAkaraNa bhaNAvavAne zaru karavAmAM Ave che teja veLA eTale teTalo abhyAsa thayA bAdana zaru karavAmAM Ave to bahu sAraM. hAlamAM zALAomAM bhaNavAnA viSayonI eTalI badhI bhIDa thai paDI che ke, dharmanA eka TeksTa bukano paNa bhAra thai paDaze. mATe vidyArthIo upara vadhAre abhyAsano bojo nahIM rAkhatAM ane temanA magajane sehelAithI ekeka viSaya kramavAra levAnI phurasada ApavAthI ghaNuM hIta thaze. ane mukhya vicAra karavAnI For Personal & Private Use Only Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 75 ) bAta eche ke, saMskRta vyAkaraNa A kAMi TeksTa bukano viSaya nathI. e eka svataMtra viSaya che; mATe svabhASAnuM pUrNa jJAna thAya tyAreja saMskRta vyAkaraNa bhaNAvavAmAM maj joie. koi paNa TeksTa bukamAM Aja divasa sudhI saMskRta vyAkaraNa athavA to koi paNa bhASAnuM vyAkaraNa lakhAeluM nathI. TeksTa bukomAM to manoraMjana sAthai vidyArthInA magajane khIlavavAno hetu rAkhelo hoya che. mATeja hAlanA bIjA TeksTa bukomA cItro vadhAre pramANamAM ApavAmAM Ave che. TeksTa bukano bIjo eka viSaya kavitA che. e kavitA tadana navIna dAkhala karavI e paNa yukta nahIM gaNAya. pehelI ane bIjI copaDI mATe jo vidvAn loko pAsethI navI kavitAo sAdI ane madhura bhASAmAM zuddha, evI racAya to temAMthI pasaMda karI dAkhala karavI. ane prAcIna paMDitonI ane AcAryAMnI racelI kavitA paNa jyAM jyAM yogya jaNAya tyAM dAkhala karavI. temAM paNa chaMda, savaiyA, DhALo, upadezaka caritromAMnA utArAo tarapha vadhAre lakSa ApavuM. zIyalavela, dAna, zIla, tapa, bhAva, nA DhALIA evaMtI, sukumAla, dhanA zAlibhadra, vigerenI DhALo, sajhAyo vigere viyo dAkhala thAya to bahu sAraM. pATha taiyAra karavA temAM jIvavicAra, navatatva, vairAgyanA, upadezanA, nItInA vigere nAnA prakAranA dRSTAMto vigere viSayono AdhAra leI manohara pATha racavAmAM Ave to bahu sAruM. pAMcamAM sTeMDarDathIja saMskRta vyAkaraNano AraMbha thAya ane iMglIza bhaNavAnuM vidyArthI mAMDIvALe to AgaLanA keLavaNI mATe TeksTa buko vAparavA te evAM hovA joie ke, koI paNa jaina siddhAMtano AdhAra lei racela bhASAMtara ke vivecana rupa hoya. hAlamAM ApaNA pujya muni mahArAja zrI amaravijayajI evA prakArano eka graMtha racI rahelA che. ane mArI khAtrI che ke, te graMtha jo vidyArthI bhaNaze to tenA manamAM jaina dharmanuM uMhuM bIja uttama rIte sthIra thaze. te graMtha tatvArtha sUtra che. tenA daza adhyAya che, ne temAMnA traNa cAra adhyAya taiyAra che. te ekeka adhyAya ekeka bukanuM kAma karI zake tema che. mATe evA pujya muni mahArAjAonI salAha lei pustakamALA ghaDavAmAM Avaze to kharekharuM hita thaze. ApaNI banArasanI pAThazALA e ApaNuM kaoNleja gaNI tyAMnA viSaya grahaNa karavAnI zakti pehelAMthI tayAra karI rAkhatrI joie, eTale tyAM viSaya bhaNatAM vaNuM sulabha thaze. For Personal & Private Use Only Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 76 ) jaina yunivharsiTI sthApana thavAno zubha prasaMga jo Aja ApaNe maLaze to kharekhara te divasa ApaNA jaina itihAsamA suvarNAkSare lakhAvA jevA thaze. tevA bhAvI kaoNlejanA aMdara ApaNe upayogI thai paDe tevAja viSayo bhaNAvavAmAM Avaze, to tethI kharekhara ApaNuM kalyANa che. ApaNe hameza joie chIe ke, sarakArI kaoNlejomAMthI taiyAra thaelA vidyArthIo sarakArI nokarInA pAchaLa vaLagI zikSaNano mULa hetU kore muke che, ane ghaNA kharA loko dharma bAbatamAM ne vyApArI rItabhAtamAM ke vyApAranI khUbIothI ajANa hoya che. sarakArI kaoNlejamAM tamAma viSaya iMglIza bhASAdvArA zIkhavavAmAM Ave che, tema nahIM karatAM ApaNI kaoNlejamAM temAMnA upayukta viSayoja dezI bhASAmAM zIkhavavAno prayatna thAya to tethI ghaNA lAbha thAya. te sAthe vyApArane lagatuM paNa zikSaNa ApaNAmAM prasAra pAme to tethI bahoLo lAbha thavAno saMbhava hoya che, - e uparathI jaNAze ke, vyApArI zikSaNa e paNa ApaNA TeksTa bukono eka viSaya thavo joie.' mArA kehevAno mukhya matalaba e che ke, zALopayogI pustakamALAmAM jaina tatvavicAra, bodhadAyaka dRSTAMta upadezapara kavitAo, stavano, sajhAo ne vyApArane lagatI mAhetI evA prakAranA viSaya hovA joie. meM darzAvelI bAbatothI bhinna bAbato vidvAn lokonA lakSamAM Ave ne te pra. mANe teo yogya sudhArAo kare temAM mAro vAMdho nathI. mAruM kahevaM eTaluMja che ke, phakta mArA kehevAno alpa paNa vicAra thaze to huM mArA parizramanu sArthakya gaNIza. Ape mArUM kahevU zAMtatAthI sAMbhaLyuM te mATe Apa sAhebono AbhAra mAnI huM rajA chauM chu. ( tALIo) For Personal & Private Use Only Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 77 ) nizANI 5. zA. manasukha anopacaMda amadAvAdavALAnuM bhASaNa. maheracAna pramukha sAheba, svadharmI bhAio, baheno ane prekSakavarga. ApasAhebonI samakSa bolavAno vakhata maLyo te mATe Apa sarveno upakAra mArnu chaM. strIkeLavaNIno viSaya khAsa judo zA mATe mUkAvyo che te saMbaMdhe jaNAvavAna ke, ghaNA mANasonuM ema samajavu cha ke, strIone raLavA kyAM javaM che ? ke bhaNavAnI jarura cha ? paNa A moTI bhUla che. Adi tIrthaMkara zrIRSabha deve potAnI be putrIone lipio ne kaLAo zIkhavI hatI. ApaNAmAM to e rIte pUrvakALathI strIone bhaNAvavAno cAla che ne te adyApi paryaMta pravartamAna che. strIo bhaNelI hovAthI ghaNA phAyadA che, tenA thoDA dRSTAMta Apa samakSa kahevAnI rajA mAguM . bhojarAjAnA darabAranA dhanapALa paMDitanI putrI tilakamaMjarIe pitAno karelo graMtha anya dharmI paMDitoe nAza karavAthI te potAnA kaMThe hovAthI pharIthI upasthita karyoM che. tejapALa maMtrInI strI anupamAdevIe maMtrIzvaronA dhanane koi nA lUTe tevI jagAe mUkavAnI arthAta girirAja upara bhavya derAsaro bAMdhavAnI salAha ApI AkhI pRthvInA lokone AkarSaka Abu vagerenAM derA baMdhAvyA. zrImAn Arya rakSita sUrinI mAtAe putrane hiMsaka dharmathI bacAvI jaina zAstra bhaNavAno upadeza karyo. Ama kanyA, strI, ne mAtA tarIke suzikSita strIo lAbhakArI che. bIjI tarapha azikSita strIothI kevAM nukasAna che te vicArIe, ghaNI mA. tAo potAnAM bALakone hAU, bhuta, sipAi, bAvA vigairenI bIka batAvI bIkaNa ne bAyalAM banAve che. potAnI derANI jeThANIthI chokarAMne chAna chAnuM khavarAtrI gupta rAkhavAne chokarAMne jaThaM bolatAM zIkhave che. sAraM sAraM bhAine khAvAne / khAvA vigere vANIvilAsathI adekhAM banAve che. evIja rIte kapaTa, vizvAsaghAta For Personal & Private Use Only Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gere avaguNo ne asabhya bhASA bolatAM zIkhave che. bhaNelI strIo sArAsArano vicAra karI tevI vAtathI chokarAMne aLagAM rAkhe che ne sadguNI thAya tevo prayatna kare che. A traNa strIo chokarAMnI zarIra saMpatti sudhAravA karatAM khoTAM khoTAM lADa laDAvavAne khAvApIvAnA niyama upara kAbu nahi rAkhavAthI nabaLA bAMdhAnAM banAve che ne vivAha mAlavAno khoTo lAhavo levAne bALapaNamA paraNAvI devAnI haTha kare che. vidyA bhaNyA zivAya dharmajJAna maLatuM nathI, ne dharmajJAna pAmI te pramANe va. yAzivAya AtmAno uddhAra nathI. mATe saMsAranAM sukha sAruM bhaNavAnI jeTalI jarura che te karatAM AtmAnA sukhasAruM bhaNavAnI adhika jarura che. te lAbha abhaNa strIone nahi maLavAthI temano manuSya bhava alakhe jAya che. ___abhaNa karatAM bhaNelI strIothI lAbha che paNa hAla ApaNe zuM joie chIe. hIMdA kula strI jAtimAthI seMkaDe 2-3 bhaNelI che. ne temAM jainamAM to seMkaDe 1-7 bhaNelI che. jyAre pArasIomAM seMkaDe 34 bhaNelI che. ApaNo uddhAra karavA mATe strIkeLavaNI upara khAsa lakSa ApavAnI jarura che, kemake temanA upara ucharatI olAdano AdhAra che. jyAM kanyAzALAo nathI tyAM chokarAM bhegI ' choDIone bhaNAvAya to paNa dhArmika zikSaNa mATe zikSakonI jarura che. strIkeLavaNI vadhAravAnA kaoNnpharansanA pra. yAsathI gayA varSamA ghaNA gAmomAM dharma zikSaNanA vargo ne kanyAzALAo navI nIkaLI che, paNa eka moThaM duHkha e che ke, joitA zikSakoja che nahi. te mATe ghaNe ThekANethI mAgaNIo AvelI paNa teno uttara nakAramAMja ApavAnI jarura paDI che. jo vidhavA strIone zikSakanA kAma mATe taiyAra karavAnI yojanA thAya to tethI bevaDo phAyado thAya. vidhavAone AjivikAnuM sAdhana maLe ne ApaNane soMghA zikSako maLe. bALalagnathI keLavaNIne moTuM nukazAna che te vAta ApaNe dhyAnapara levAnI khAsa jarura che. amadAvAdamAM A mATe eka zrAvikA udyogazALA ughADavAmAM AvI che. teno vakhata strIone anukULa paDe mATe baporanA 12 thI 3 sudhI rAkhyo che. tyAM temane dhArmika zikSaNa apAya cha, ne joDe zIvaNa, bharata, guMthaNa ne rezamI kapaDAMnI bAMdhaNI bAMdhavAna kAma zikhavAya che. jenA namunA joDenA pradarzanamA mUkelA che. ethI dharma ne artha banne sare che. kanyAzALAomAM strIzikSako hoya to moTI umaranI dIkarIo tyAM bhaNavA jai zake. For Personal & Private Use Only Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 79 ) paNa jaina strI zikSakonI keTalI taMgI che te juo. amadAvAdanI phImela TreniMga kaoNlejamAM gayA varSa sudhImAM 249 bAio zikSakanA dhaMdhA mATe taiyAra thai che. paNa temAM trIza varSanA arasAmAM phakta ekaja jaina bAi hatI. A varSamA 2 che. eTale kula 3 jaina bAio zikSaka tarIke taiyAra thai che. khristI mIzanavALA dara varSe puSkaLa strIzikSako taiyAra karavA mokale che. te dvArA o judI judI jagAoe mIzana kanyAzALAo kADhI potAnA dharmano upadeza kare che. ApaNe potAnAM chokarAMne dharma zikSaNa ApakA evo prayAsa karavAnI khAsa jarura che. harakoinA sArA dAkhalAnI nakala karavAthI lAbha che. chevaTa eja kahevAnuM ke, strIone bhaNAvavAthIja ApaNo uddhAra che. mATe gAme gAma kanyAzALAo karavAnI jarura che ne te mATe joitA zikSako paNa taiyAra kara - vAnI teTalIja jarura che. ( tALIo. ) For Personal & Private Use Only Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (80) nizANI 6. vakIla mulacaMda nathubhAI bhAvanagaranArnu bhASaNa. mAnavaMtA pramukha sAheba, svadharmI baMdhuo ane suzIla beheno. vyavahArika ane dhArmika keLavaNInA viSayanI darakhAstanA saMbaMdhamAM mAru anumodana dhArmika zALAo sthApavAne aMge che. durgatimAM paDatA AtmAne je dharI rAkhe te dharma, evo dharma zabdano artha che. keTalAeka niraMtara evo AkSepa kare che ke, jaino nAstika che, paraMtu jeo evaM bole che, teoe jANavU joie ke, nAstika to teja kehevAya ke, je AtmA ke paramAtmAne mAnatA na hoya. jaino kadApi nAstika hoi zakeja nahIM, kAraNa ke teo AtmA tathA paramAtmAne mAne che eTaluja nahIM; paraMtu punarjanmane paNa mAne che. nAstiko mAtra A bhavanI vibhUtineja cAhanArA che ane jeo Astika hoya che te. oto A bhavanI temana parabhavanI paNa vibhUtine cAhanArA che; Akhare AtmAnI mukti kevI rIte thAya tevo prayAsa karanArA che... Apa sAhebonA dhyAnamA haze ke, vartamAna kALamAM dharma saMbaMdhI keLavaNI meLavavA mATe paddhatisara sAdhano bahuja juja che. ApaNe je iMgrejI keLavaNI hAlamAM laie chIe temAM to ApaNI bAlyAvasthAmAMthI, mAnavaMtA mi. DhaDhDhA sAhebanI A darakhAstamA temanA sUcavavA pramANe " God made the world paramezvare A duniyA banAvI " evA bodhavALA saMskAra magajamAM kotarAi jAya che. jetuM pariNAma e Ave che ke, ApaNe abhyAsa karanArAo te saMbaMdhI kharA jJAnathI dUra rahIe chIe ane kvacita koine moTI umare te saMbaMdhI jaina dharmana sAru jJAna thAya che, to tenAna mAtra evA saMskAro dUra thAya che. huM paNa jyAre hAvarDanI prAimara bhaNato hato tyAre temAM evaM zikhyo hato ke For Personal & Private Use Only Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (81) " A man has soul, a cow has no soul mANasamAM AtmA cha gAyamAM AtmA nathI." have tame vicArI jozo ke, bacapaNamAM jyAre AvA prakAranI ke. LavaNI laie tyAre ApaNA jJAna taMtuo uparanA dhArmika saMskAra tathA dayAmaNI lAgaNI keTalAM buThAM thai jAya che, te saMbaMdhI khyAla karavAno che. tethI ApaNI mukhya pharaja to e che ke, ApaNuM A bhavanuja mAtra nahIM paraMtu parabhava, paNa jethI zreya thAya tevI keLavaNI levAno prayAsa karavo joie. nIti zAstramA kayuM che ke, pehelI umaramAM te karavU joie ke jethI vRddhA vasthAmA sukhamAM rahI zakAya ane jyAMsudhI jIvIe tyAMsudhI evaM karavU joie ke, jethI paralokamAM sukha prApta thAya. eto sArI peThe sarvanA jANavAmA che ke A jIMdagI- sukha saMpAdana karavA sAraM ApaNe vyavahArika keLavaNI pAchaLa jevU lakSa ApIe chIe tevU to zuM balke tenuM zatAMza lakSa paNa dhArmika keLavaNI levA pAchaLa ApatA nathI. hAlanA jevI vyavahArika keLavaNI levA mATe nizALo che tevI dhArmika keLavaNI levA mATe bilakula zALAo nathI, ema kahuM to te bilakula khoTaM nathI. tethI kaoNnpharansanaM mukhya kartavyaM to e che ke, teNe dhArmika keLavaNI paddhatisara bAlyAvasthAmAMthI lai zakAya evI zALAo ThAmaThAma sthApavAnI yojanA karavI joie. vaLI bAlyAvasthAmAMthI dhArmika keLavaNI nahIM lenArane moTI umare tevI ke. LavaNI levAnI icchA thatoM keTalI muzkelI paDe che. te vAta atre birAjelAmAthI kaMikanA anubhavamAM AvI haze; tethI kharA jaino jeo mAtra A jIMdagInA sukhanA karatAM parabhavanI ane kharekhara to muktinA sukhanI vAMchA rAkhanArA hovA joie teoe to potAnA baccAMone teonI kumaLI vayamAMdhIna uMcA prakAraceM dhArmika zikSaNa apAvavAnI khAsa kALajI rAkhavI joie. sAcu sukha kAMi vastunA upabhogamAM nathI paraMtu te vastu saMbaMdhI sAcA jJAnamA che. sAcA jJAnathIja guNa saMpAdana thAya che. jyAre guNa saMpAdana thAya che tyAreja sAcuM sukha prApta thAya che. guNane abhAve sAcA sukhanI prAptina nathI. tevA guNono khajAno kaho to te bIjo nathI paNa mAtra dharmaja che. jethI nizcaya eja thAya che ke, manuSyane A bhavamAM ke parabhavamAM niraMtara sukha ApanAra jo koi hoya to te mAtra dharmaja che. For Personal & Private Use Only Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 82 ) te dharmane cAra vibhAgamAM huM veheMcaNa karavA mAMguM luM. ( 1 ) dhArmika zraddhA, (2) dhArmika jJAna, ( 3 ) dhArmika vartaNuMka, ( 4 ) dhArmika vIrya . prathama to dharmanI zraddhA thavI joie, ane te paNa zuddha dharmanI zraddhA thavI joie. te uttama dharma zikSakanA satsaMgavinA kvacitaja thAya che. jyAM sudhI samyag zraddhA thatI nathI tyAM sudhI dharmanu jJAna game teTaluM prApta thAya topaNa te ajJAna yAne kutsija jJAna sarakhuMja che. zAstramAM paNa kahyuM che ke, jyAre AtmAne samyag darzana prApta thAya che tyAreja tenuM jJAna samyag jJAna kehevAya che. tethI samyag darzana yAne dhArmika zraddhAnI prApti mATe niraMtara dharmagurunA satsaMgamAM vA uttama dharma zikSakanA sahavAsamAM rehevAnI jarura che. dhArmika jJAna vinA AtmA ke paramAtmAnI kAMi paNa khabara paDatI nathI. ajJa mATe to mAruM A bolavuMja nathI, paraMtu tamo madhyenA jeo, mAtra aMgrejI keLavaNI lIlA sujJa cho, teo paNa vicAra karaze to teonA smaraNamAM Avaze ke aMgrejI keLavaNIno abhyAsa karatAnA daramiyAna AtmA ke paramAtmA vastutaH zuM che te saMbaMdhI ciMtavana karavAno teoe prasaMga paNa lIghelo nahIM hoya. manuSyanA bhavamAM je avazya kartavya che te nAnI umaramAM je vakhate uttama saMskAro thavAno vakhate aMdhArAmAM rahe che, te kharekhara zocanIya che. evaM dhArmika jJAna satsaMgamAM rehevAthI vA zALAmAM dharmazikSaka pAsethI vA tevA thAya che. saMbhava che, se dhArmika zraddhA ane dhArmika jJAna vinA uttama sadvartana yAne dhArmika vartaNuka hovAno leza mAtra saMbhava nathI. dharmanAM jJAna ane zraddhAthI dUra rahelA manuSyo kadApi sadvartanathI cAlatA hoya topaNa te mAtra sAMsArika sukhAbhilASA mATeja cAle che, ema samajAya che. AtmA, paramAtmA thAya evI dhArmika varttaNuka, dhArmika jJAnane sadbhAveja thAya che. kSamA, komalatA, saralatA, saMtoSa ityAdi guNovAkuM je muninuM asAdhAraNa sadvrarttana che teja AtmAne paramAtmA banAve che. dhArmika vIrya to A kALamAM luptaprAya thai gayuM che esa kahUM to te vizeSa paNa sadgurunA graMthodvArA prApta For Personal & Private Use Only Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDatuM nathI. zraddhA game tevI sArI hoya, jJAna game teTaluM nirmaLa hoya ane vartana paNa uMcAmAM uMcA prakAra- hoya, paraMtu te sarve vIryane abhAve kArya sAdhavAmAM samartha thai zakatAM nathI. hAlamAMja Apa jozo to dharmanI zraddhAvALA aneka jaino che. dharmanuM jJAna saMpAdana karelA aneka munio tathA zrAvako che ane uttama cAritra pALanArA tathA sadvartanavALA bahue sAdhuo tathA zrAvako che, paraMtu dhArmika vIryane abhAve, mIThA zaGkamAM kahuM to maMdatAe vartamAnamA cAlatA jainamata samikSAnA kesamAM ApaNA zvetAMbarI bhAioe keTalaM tathA kevU zaurya batAvyuM che, teno svataH vicAra karI lezo. For Personal & Private Use Only Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (84) nizANI 7. bhAvanagaranA zA. kuMvarajI ANaMdajInuM bhASaNa, meherabAna presIDenTa sAheba, jaina varganA pratinidhio ane mAyAku baheno ! keLavInA saMbaMdhamAM mArI agAunA vaktAo ghaNuM bolI gayA che, tethI jo huM tene te boluM to Apane piSTapeSaNa jevU lAgaze. mAro bolavAno viSaya khAsa dhArmika keLavaNIno che. huM ema mAnu ke, A kaoNnpharansanu, ApaNA jaina samudAyatuM ane ApaNI darekanI jIMdagIna madhyabiMdu dhArmika keLavaNIja che. dhArmika keLaNI zivAyanuM bIju badhu nirarthaka che. vyavahArika keLavaNI game teTalI lyo, moTI moTI DIgrIo meLavo, moTA moTA hodA meLavo, moTA vepArI bano, pAMca sAta milo kAdo, lAkho rupiAnA ramanArA thAo, dezamAM nAma kADho; paNa jo tame dhArmika keLavaNI lIdhI nathI ane ApaNA sarvotkRSTa jaina dharmanuM svarupa samajI tenApara aMtaHkaraNathI prIti lagAvI nathI to te badhuM tamAru nakAmuM che; eTaluMja nahIM paNa tamArI te jIdaMgI paNa nakAmI che. phogaTa bhArabhUta che ane durgatimAM laI janArI che. ApaNe ahIM maLyA chIe te dhArmika keLavIna ne dhArmika lAgaNInu pariNAma che. nahIM ke dravyavAn thayArnu athavA sAMsArika keLavaNImAM AgaLa vadhyArnu A pariNAma che. haju paNa A kaoNmpharansane teoja AgaLa vadhAraze ke jenA hRdayamA dhArmika lAgaNI haze, dharma upara prIti haze, bIjI bAvato karatAM dharmane vahAlo gaNatA haze. AvI lAgaNI, AvI prIti ke AvI vahAlapa, dhArmika keLavIna utpanna karI zakaze, mATe pyArA baM. dhuo ! tame tamArAM bALakone bAlyAvasthAthI dhArmika keLavaNI Apo, dharmajJa karo, dhArmika vRttivALAM karo, jethI AgaLa upara pramANika paNa teoja thaze, pApano bhaya temanena lAgaze, durAcArathI teoja aLagA raheze, bhakSAbhakSa ne peyApeyano vicAra teoneja raheze. ApaNe tevA dhArmika vRttivALAonUna kAma che. evAo, kAma nathI ke jeo ahIM to zobhAnA putaLA thaine athavA DAhyADamarA thaine bese, ane bahAra jaine bhakSAbhakSano ke peyApeyano vicAra paNa na kare. hAlamAM iMgrejI keLakagIne pariNa me bhakSAbha ne pe yApe pano vicAra taddana nAza pAmyo che. evI coLA, For Personal & Private Use Only Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ coLa ( vicAraNA ) nakAmI ( nirarthaka ) gaNAI che, game te khAvaM, pIvaM ane jainadharmI kahevAvaM ema cAlavA lAgyuM che, paNa jainadharmanA kAyadA sakhta che, emAM tevaM cAlI zake tema nathI. e kAyadA hAla to jo ke temane sakhta lAge tevA che kharA, paNa te temane durgatimAM jatA aTakAvanArA che, AgAmI duHkhane rokanArA che, ane jagatmAM tamArI vAstavika kIrtine phelAvanArA che. je kuTuMbamAM bAlyAvasthAthIja dhArmika bodha apAya che tenI khubI oraja che. tenA dAkhalA tarIke ApaNA mi. gulAbacaMdajI DhaDhDhA neja juo. e temanI mAtuzrInI suzikSAnuM pariNAma che. ApaNe tevAja naronuM kAma che. janmavU paNa tevA onuja sArthaka che, bIjAogeM janmavU nahIMjanmyA barAbara che. ApaNA vargane hi. takara nathI temaja tenA AtmAne paNa hitakara nathI. bIjI game teTalI keLavaNI lIdhI hoya paNa dhArmika keLavaNI zivAya te manuSya pazu samAna che. akhaMDa prakAza dharmajJAnarupa dIpakanona che, bIjA dIpaka alpasthitivALA che, A dIpaka dIrdha sthitivALo-yAvat jIMdagI paryaMtano che. * A kaoNnpharansa tarapha sahana paNa lAgaNI dharAvanAranA hRdayamAM tevA dIpakano sadbhAva samajavo, ane jeo A kaoNnpharansa tarapha abhAva aprIti batAvanArA che teonA dilamAM dharma buddhinoja abhAva samajavo; kAraNa ke, A koi khAnagI maMDaLa nathI, svArthI maMDaLa nathI, pakSapAtI maMDaLa nI; mAtra jainadharmanI dhvanI pharakAvanAra, jainadharmanI unnata sthitinuM sarvane bhAna karAvanAra, jainazAsanano udyota karanAra maMDaLa meLavavA pAchaLa karelo prayAsa ane kharcelA paisA pUrepUrA sArthakaja che. ___ AvI sarvottama dhArmika keLavaNI bAlya vayathI maLelI hoya to tenu. pariNAma AtmazreyamAM Ave che, te huM eka nAnA sarakhA dRSTAMtathI siddha karI ApIza. ___pUrve Rtudhvaja rAjAne madAlasA nAme rANI hatI. tene anukrame sAta putro thayA hatA. te dareka putra jyAre bAlyAvasthAmAM pAraNAmAM sutA mutA rotA hatA tyAre madAlasA tene hiMcakAvatI hiMcakAvatI kahetI hatI ke-mRtyorSibheSI kiM bAla ! (he bALaka ! zuM tuM mRtyuthI vhIne ruve che ke huM janmyo mATe have mAre mara paDaze ! ). paNa jo te kAraNathI tuM roto hoya to temAM tArI bhUla thAya che. kemake saca bhItaM na muMvati (te vhIe tene mUkI deto nathI) arthAt mRtyuthI bIe tene paNa For Personal & Private Use Only Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maravU to paDeja che. paraMtu eka rasto che; te e che ke ajAtaM naiva gRhaNAti (je janme nahi tene mRtyu grahaNa karI zakatuM nathI) mATe he putra ! kuruyatnaM ajnmni|| ( janma na levo paDe tevo prayatna kara. ) arthAt evaM dharmasAdhana kara ke jethI pharIne janmakuMja paDe nahi, arthAt A bhavamAMja mokSa prApta thai jAya. evo prayatna eja che ke, jJAnadarzana caritranuM samyaka prakAre ArAdhana kara, tethIja prANI mokSa meLavI zake che. bALakane paNa saMjJA pUrepUrI hoya che. potAnI mAtAnA vAraMvAra bolelA AvAM vacano upara ihApo karatAM tenA dareka bALakane potAnI bAlyAvasthAmAM pAraNA. mAMja jAtismaraNajJAna thayuM, vairAgya utpanna thayo, ane umara lAyaka thaye dareka cAritra lai laine sadgatInA bhAnana thayA. A nAnA sarakhA dRSTAMta uparathI ApaNe bahu dhaDo levAno che. AvI mAtAo paNa kyAM che ! kyAthI hoya ! enI kAMi judI khANo nathI. e badhuM strI ke. LavaNInuM pariNAma che. strIvargane vizeSa AvazyakatA dhArmika keLavaNIja che; evI ke. LavaNI lIdhelI mAtAo potAnA bALakane Avo upadeza ApI zake. vakhata bahu thoDo maLelo hovAthI huM vadhAre kahevA azakta cha, paNa TuMkAmAM eTalaM jaNAvU chu ke, tame tamAruM madhya biMdu jALavano. A kaoNnpharansa tamane moTA vyApArI thavA, moTA amaladAra thavA ke moTA dhanADhya thavA icchatI nathI, paNa ta. mane moTA dhArmika thavA icche che. bIjA to badhA dharmarupa kalpavRkSanA DALAM pAMdaDAM che, dharmI puruSane e to badhuM svayameva icchAvinA prApta thAya che. mATe mArI chevaTanI prArthanA che ke, ekAMta advitIya sArabhUta dhArmika keLavaNI jANIne bAio ne bhAio tame dhArmika keLavaNI lyo, ane tamArAM bALakone dharmajJa karo-dhArmika keLavaNI Apo, ke jethI tamAru ahika ne AmuSmika bane prakAra- hita thAya. tathAstu ! . For Personal & Private Use Only Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (87) nizANI 8. bharucanA zA. anopacaMda meLApacaMdana bhASaNa. mAnavaMtA pramukha sAheba, priya jainabaMdhuo ane baheno, keLavaNInA viSaya upara mArI agAunA vidvAna vaktAo pAsethI ApaNe ghaNuM sAMbhaLyuM che aTale svabhAvika rIte navIna kahevAnuM ghaNuMja thor3eM che. keLavaNInI darakhAstane anumodana ApavAne mane phakta daza mInITa ApavAmAM AvI cha tethI paNa huM mArI jAtane bhAgyazALI mArnu chaM ane teTalA vakhatamAM Apa mahAzayone ne kaMi huM kahuM te maherabAnI karI zAMtatAthI zravaNa karazo. gRhastho! vicAra karo ke, AjanA mAMgaLika avasare A mahAna maMDapamA AkhA hiMhustAnano samasta jaina saMgha bhego thayo che, vidvAna vaktAonA bhASaNo sAMbhaLI tene anumodana ApI jaina komanI ane jaina dharmanI unnati karavAne ApaNe tatpara thai rahyA chIe. je kaoNnpharanse jaina komane jhaLakATamAM ANI che, jenA kAryoM viSe lAMbo vakhata thayAM nyusapeparadvAre vivecana cAlu che e badhArnu upAdAna kAraNa zaM ? ena upAdAna kAraNa ene janma ApanAra ApaNI sanamukha vIrAjelA kaoNnpharansanA eka janarala sekreTarI jaina komanA hIrA, kaoNnpharansa pitA kahIe topaNa cAle evA eka vidvAna nararatna mi. DhaDhA che. emanI uMcI keLavaNInA pratApeja ApaNe A mahAna kArya AraMbhavAne ane vIjA dhanavAna ane vidvAnonI madadI dhodInapra tidIna phatehamaMdIthI pAra pADavAne zaktivAna thayA chIe. A keLavaNAMthI thatA lAbhano eka pratyakSa dAkhalo che. mahAzayo! dUranA dezo tarapha ane ApaNI bhAibaMdha komo tarapha najara karIzaM to ApaNane mAlama paDaze ke, dezonnati, dharmonnati, komanI unnati ane pratyeka ku TuMbanA sukhIpaNAno AdhAra keLavaNI uparana che. briTIza zahenazAhata ApaNA upara je sarvoparisattA bhogave che te temanI keLavaNInAja pratApe. amerikA deza dhaMdhA hunnaranI For Personal & Private Use Only Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (88) khIlavaNIthI dhanavaMta thato jAya che. paccIza varSa uparanu nAnakaDaM jApAna keLavaNInAja baLe vadhI jai mahAn razIana rAjanI sAme Takkara jhIlI rayuM che. pArasI koma paNa keLavaNIne lIdheja Aje AgaLa vadhelI che. dezasevA bajAvanAra mAnavatA dAdAbhAI navarojajI ane phIrojazA mahetA jevA nara ratno pedA karyA che. je kuTaMbanA mANaso keLavAelAM hoya che teo potAno saMsAra kevo sukhamAM gujAre che tenA joie teTalA dAkhalAo haranIza ApaNI najare paDe che. . bhAio! keLavaNIno jJAnIoe tRtIya locanaM arthAt trIjI AMkha kahelI che. A be bAhyacakSuvaDe to ApaNe phakta cIjanuM rupaja joi zakIe chIe paNa keLavaNIrupI aMtara cAvaDe to tenu kharekharuM svarupa jANI zakIe chIe. keLavaNI be prakAranI kahevAmAM AvI che. vyavahArika ane dhArmika, vyavahArika keLavaNI prApta karavAthI A saMsAranA sukhanA sAdhano ApaNe sahelAithI meLavI za. kIe chIe. artha kahetAM paiso ane kAma kahetAM mananI icchAo e be puruSArtha keTalAka darajje vyavahArika keLavaNIthI prApta karI zakIe chIe. dharmanI keLavaNI upara chellA cAra pAMca varSa thayAM dhyAna apAya che. paNa hajuM joie tevU nahIM. saMsArika sukha vyavahArika keLavaNIthI maLe che, paNa Atmika sukha to dharmanI pIchANavagara maLavU bahu kaThaNa che. dharmathIja ApaNA AtmAnuM kharU svarupa pIchANavAne ApaNe zaktivAn thaie chIe, ane nitI ane dharmano uttama mArga pakaDI A bhavabhramaNamAthI keTaleka aMze mukta thaie chIe. mATe bALakone vyavahArika keLavaNInI sAthe dharmanI keLavaNI ApavAnI khAsa AvazyakatA che. baMdhuo ! dharmanI keLavaNIno samAveza phakta popaTanI mAphaka be yA pAMca pratikramaNa jIvavicAra, navatatva AdI sUtro moDhe bolatAM zIkhavAmAM thato nathI. jaina te koNa, tIrthaMkara kone kahIe, AtmA zuM che, karma zuM che, zrAvaka kone kahIe, AdI bA. batonuM jJAna dareka bALakane ApaQ ane tethI potAnA dharmanuM svarupa yathAzakti samajAya e dharma keLavaNIno hetu hovo joie. evA keTalAka dAkhalAo jovAmAM Ave che ke, pAMca pratikramaNa moDhe AvaDatAM hoya paNa pratikramaNa zAmATe karavU teno khyAla paNa na hoya. mATe hAlamAM apAtI dharma keLavaNInI paddhattimA vidvAnonI saMmattithI pheraphAra karavAnI AvazyakatA che. dharmanuM saMgIna jJAna ApavAne zikSakonI khoTa che te khoTa pUrI pADavAne munImahArAja dharmavijayajI ane veNIcaMdabhAi Adi For Personal & Private Use Only Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 89) zrAvakoe mahA prayAsathI banArasamAM eka moTI jaina pAThazALA sthApI che. e pAThazALAmA hAlamAM cALIsa jaina vidyArthIo dharmano abhyAsa kare che, jyAre e vidyArthIo potAno abhyAsa pUrNa karIne bahAra nikaLaze tyAre teo 4000 vidyArthIone dharmanuM kharuM jJAna ApI zakaze. hAlanA jamAnAmAM jainonI moTAmAM moTI pAThazALA Aja che ane ene tana, mana ane dhanathI madada ApavI e dareka jaina baMdhunu kartavya che. je vidyArthIone meTrIka sudhI abhyAsa karyA pachI uMcI keLavaNI prApta karavAnA sAdhano na hoya, temane banArasa pAThazALAmAM rahIne dharmano abhyAsa karavAthI aneka phAyadAo che ema mAruM mAnavU che. gRhastho physical education eTale tananI keLavaNI vize mArI pahe. lAMnA vaktAoe kaMi kahyaM nathI. tana mananI sAthe ghaNo ghADo saMbaMdha dharAve che. jo tana, taMdurasta hoya toja mana potAnuM kArya ghaNI sahelAithI bajAvI zake che. mATe ApaNe ApaNA baccAonI taMdurastI jaLavAya tene mATe dareka rItanI saMbhALa rAkhavI joie. zaruAtathI khorAka ane ughano niyama temane zIkhavavo ane kasarata kara* vAnI athavA khullI havAmAM pharavA javAnI Teva pADavI. strIzikSaNanI paNa ghaNIja jarUra che. ApaNAM keTalAMka kAryomAM strIo madadagAra cha ane jo teo keLavAyalI haze toja ApaNe ApaNAM dhArelAM kAryo vagara vilaMbe pAra pADI zakIzaM. dezano uddhAra keLavAyelI mAtA uparaja che eka vidvAna kahe che keH ___"kahe nepolIana dezane, karavA AbAdAna; sarasa rIta to eja che, do mAtAne zAna." ___strIzikSaNa eTale temane bI. e. ane ema. e banAvavI ema huM kahevA mAMgato nathI. paNa te saraLatAthI vAMcatAM lakhatAM AvaDe, dharmanuM jJAna kaMika thAya, gRhakArya sArI rIte banAvI zake. evaM zikSaNa ApI eka lAyaka strI banAvavI e mAro uddeza che. te uddeza pAra pADavAne jyAM kanyAzALAo na hoya tyAM teone mATe koi paNa prakAranI goThavaNa karavI. mane bolavAne 10 minITa ApavAmAM AvI hatI paNa pramukha sAhebe bIjI 5 minITa vadhu ApI che tene mATe temano AbhAra mAnI Apa sAhebo AgaLa be bola vadhu kahevA cAhuM chaM. For Personal & Private Use Only Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (90) bhAio ! ApaNA mahAna kAryano pAyo keLavaNI uparaja racavAno che. enA bIjane dhanarupI jaLathI sIMcI ucherIzuM toja enA vRkSanA amRta phala cAkhavAne A. paNe bhAgyazAlI thaizaM. eka vRkSathI bIjA hajAro vRkSa utpanna thaze ane tenAja pratApa ApaNe ApaNo uddhAra karI zakIzuM. baMdhuo ! atre carcAvAnA viSayomA keLavaNI ghaNoja agatyano ane mahatvatAvALo viSaya che. keLavaNI zivAya ApaNe ApaNA jaina maMdIro temAM virAjatA ti. thaMkara bhagavAno, jaina dharmanAM pustako ane temAM samAyelAM bhagavAnanA amRtarupI vacano, jIvadayA e jaina dharmano mukhya siddhAMta che tenu khalaM. svarupa, hAnIkAraka rIvAjothI thatA geralAmo ane deva dravya ucApata karavAthI baMdhAtA cikata karmoM Adi bAbatonuM kharaM svarupa samajavAne ane tenI avanati sudhAravAne ApaNe kema zaktivAna thaizaM ? jyAre ApaNA bALako keLavaNI meLavavAne pUrepUrA bhAgyavAna thaze tyAreja ApoApa temanAM aMtaHkaraNamA jIrNoddhAra ane pustakoddhAra karavAne tathA hAnikAraka rIvAjo dUra karavAne aMkUro phuTaze, ane jaina komanI ane jaina dharmanI kharekharI unnati teo karI batAvaze. keLavaNInI bAbatamA pahelu kArya borDiMga hAusIsaM ughADavAnuM eTale vidyArthIone rahevAnI, jamavAnI ane abhyAsanI goThavaNa karI ApavAnuM che. hAlamAM skulo ane kaoNlejo joie teTalI che mATe khAsa jaina skulo ane kaoNlejo sthApana karavAnI jarura jaNAtI nathI. dharmanI keLavaNIne mATe khAsa borDiMga skulomAM goThavaNa rAkhavI ane jyAM borDiMga hAusIsa ughADavAnu na banI zake tyAM skulomAM sthAnika sarakAra mAraphate athavA bIjA koi prakAre dararoja ochAmA ocho aDadho kalAka jaina bALakone dhArmika zikSaNa maLe evI goThavaNa karI ApavI. jyAM A paNa na banI zake tyAM jaina zALAo ughADavI. jo ApaNuM keLavaNI phaMDa ghaNuMja moTuM hoya ane borDiMga hAusIsanA kharaca kADhatAM bAkI zilIka rahe to vidyArthIone skaoNlarazIpo ApavI ane tyArabAda jaina skulo ane kaoNleja sthApavI. muMbAI nevA moTA zaheramAM jaina vidyArthIone borDiMga hAusanI khAsa jarura ke evaM ciMtanI zA. mohanalAla hemacaMde atizaya zrama lai eka varSa thayA lAlabAgamAM boDIMga hAusa kholyuM che. eno 25 vidyArthIo lAbha le che, ene joie teTalI For Personal & Private Use Only Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nANAMnI madada nathI mATe Apa sarve sAhebone yathAzakti madada ApavAne vinaMtI karUM chu. gRhastho ! jyAre ATalA ATalA kAraNothI jainomAM keLavaNIno phelAvo karavAne sauthI pahelI ane agatyanI AvazyakatA jaNAya che tyAre ApaNe zA mATe vilaMba karavo joie ? nyAtavarA karavAmAM ane moTA moTA varaghoDA kADhavAmAM ApaNe hajAro rupIA kharcIe chIe paNa tethI ApaNA jaina bhAiona leza mAtra paNa zreya ApaNe karI zakatA nathI. saMgho jamADavA karatAM kharI svAmibhakti jo ApaNe cAhatA hoie to vidyAdAna jevaM bIjaM koi dAna nathI. vidyA jevo amulya ane akhaTa dolatano vAraso jaina bALakone ApavAne ApaNI pAse bIjo koi nathI. mATe bhAio ! jainomAM keLavaNIno joie teTalo phelAvo karavAne tana, mana ane dhanathI bane teTalI madada ApI jJAnanAM dvAra ApaNA jaina bALako ane bALakIone mATe khullAM karavAM joie. mane eka vadhu darakhAsta mukavAne soMpavAmAM AvyuM che te e che je, ApaNe sarve bhAioe ekadIlIthI zrIbanArasa pAThazALAnA sthApakane dhanyavAda Apavo. ATalaM kahI keLavaNInI darakhAstane pUrepUruM anumodana ApI, Apa sAheboe sAMbhaLavAne je tasadI lIdhI che tene mATe kSamA cAhI rajA lauM chaM. For Personal & Private Use Only Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 92 ) nizANI 9. kaoNnpharansanA janarala sekreTarI zeTha lAlabhAI dalapatabhAiy bhASaNa. me. pramukhasAheba, gRhastho ane baheno ! mane je viSaya soMpavAmAM Avyo che te ati jarurano che ane te jo ApaNe sArI rIte pAra utArI zakIe to jaina samudAyane AzirvAda rupa thai paDe tevo che. te e che ke, jaina zvetAMbara kaoNnpharansanuM baMdhAraNa zI rIte majabUta karavaM ? - hAlamA ApaNe cAra sekreTarIo nImI kAma calAvIe chIe temAM ghaNAja sudhArA vadhArA karavAnI jarura che. paNa jyAM sudhI A khAtuM bAlyAvasthAmA che tyAM sudhI tema calAvavA zivAya bIjo upAya nathI; paNa temAM gai sAlamAM amane naDelI muzkelI ame sudhAravA mAgIe chIe. ame cAre jUde jUde sthaLe temAM be sekreTarIo ghaNe dUra hovAthI amArAthI amane soMpelAM khAtAne joie tevo inasApha ApI zakAyo nahoto. tethI have ame evA vicAra upara AvyA chIe ke, je kAma karavAnAM che te badhAM je te vibhAganA sekreTarIe potAnA vibhAgamA karavAnI tajavIja karavI. te mATe A sekreTarIo provinsIyala sekreTarIo nImI temaja te gRhastho banatI kozIse kamITIo sthApI kaoNnpharansanA hetu pAra pADavAnI tajavIja karaze evI dhAraNA rAkhI che. kAma navaM ane ghaNuMja che tethI ekadama badhuM thai zakaze nahi. paNa dareka jaina bhAi potAthI banatuM kare to muzkela nathIja. A kaoNnpharansane mAruM che ema mAnI dareka jaNa varte ane sukRta bhaMDAranI yojanA amalamAM Ave to badhuM banavA yogya che. . bIjI bAbata kaoNnpharansa taraphathI eka mAsika bahAra pADavAne lagatI che. tenuM kada be phaoNrmana thaze. tenI aMdara kaoNnpharansanA hetuo ane lagatI hakIkato Avaze; AthI umeda che ke, ApaNA jaina bhAione kaMika vakhatovakhata avalokana karavAnu maLaze. tenI phI varasa ekano TapAla sAthe ru. 1 rAkhavAmAM Avaze. ane mane jaNAvatAM AnaMda thAya che ke, te bahAra pADavAnuM taMtrI tarIke kAma karavAnuM ApaNA mi. gulAbacaMdajI DhahAe kabUla kayuM che. (tALIo. ) For Personal & Private Use Only Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 93 ) have ApaNe dara varSe A rIte ekaThA thaq ke nahIM e savAla thAya che. e saMbaMdhamAM kahevAnaM ghaNaMja che. bIjA ane trIjA varSe to ApaNe Avo ADaMbara karI kaoNnpharansa bhegu kayu. paNa dara varSe Ama banavU nathI. emAM ghaNo kharca ane te karatAM bahuja vikaTa mahetana rahI che. jo A mujaba dara varSa karyA gayA to lAMbo vakhata nabhAvI zakavAnA nathI. ApaNAmAM sAdhAraNa rIvAja che ke, je paroNA be cAra divase javAnA hoya temane mIThA mIThAM bhojana pIrasavAM. paNa je gharanAM mANasa hoya ane jAthu rahenArA hoya te to sAdaM jamaNaja le che. kaoNnpharansane paNa ApaNe gharanA mANasa jevU banAvavAnI jarura che. nahito jAthu nabhaze nahi. ApaNA gAmomAM ghaoNLa athavA jatho ke cokhaluM bheguM thAya che temAM Avo moTo kharca ane asAdhAraNa mahenata lAgatAM nathI chatAM teo potAnuM kAma makkamapaNe lei zake che. ApaNe temanI rIta zIkhavAnI jarura che. ane kaoNnpharansanA sthAyIpaNAne vadhu madada maLe te sArUM havethI kaoNnpharansa bharatI vakhate dareka DelIgeTa pAsethI ve rupIyA phI levAnuM nakkI kara, durasta dhAruM chaM. ApaNe TharAva karyA vagara koi gAmavALA te levAnI zaruvAta karaze nahi; mATe tevo TharAva jarura prasAra karavo joie. be rupIA kadAca koI vadhAre paDatA gaNe paNa je kArya karavA ApaNe utsuka chIe tenA pramANamA te kaMina nathI. e rIte paisAnI madada maLaze paNa jo saMpa nahi hoya to ApaNe kaoNnpharansane nabhAvI zakavAnA nathI. kAraNa paisAnI madada karatAM paNa vadhu jarura saMpanI che. te khAtara ApaNe dareke jhINI jhINI bAbatonA matabheda dUra karI ekana muddA upara Avaq joie. jemake ApaNA paramapavitra tIrtho vigerena saMrakSaNa kema thAya ane ApaNA samudAyanI sthiti zI rIte sudhArAya teno vicAraja manamAM lAvI banatuM karavaM. jo ApaNane ema lAge ke, ApaNo amuka bhAi amuka cUka kare che to tene te batAvavI e ApaNI pharaja che. tema karavAthI te sudhAre to ghaNuM sAraM ane na sudhAre to daragajara karavI; paNa te bAbata virodha karI tenAthI judA paDavU te ApaNane ucitaja nathI. AvA bahoLA vicAra zivAya ApaNe kaMi karI zakavAnA nathI. ekavAra evI rIte ApaNuM mana dRDha thayuM to pachI kadI paNa ApaNe samudAyanA vicAra viruddha vartavAne hiMmata karIzuM nahi. AvA baMdhAraNo uparaja hAlanA sudharelA dezomAM rAjya vahivaTa cAle che. iMglaMDamAM moTI moTI klabo che, jemAMnI keTalIkamAM ApaNA nAmadAra zahenazAha pote paNa meMbara che. tyAM dezakalyANa kema karavaM te viSe vicAra cAle che, AvA samudAyIka kAmamA aDacaNo ghaNI AvavAnI paNa jo dareka jaNa eka kuTuMbanA For Personal & Private Use Only Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 94 ) meMbara mujaba varte to koipaNa vakhate gerasamaja nahi thAya. dAkhalA tarike garIba kuTuM. bamAM amuka matabheda paDatAM mANaso rIsAIne jatAM rahetAM nathI ne vakhate rIsAya che to tene murabbIo samajAvI le che. teja torapara ApaNe nyAtamAM, saMghamAM ane kaoNpharansamAM kAma leizuM to kadI paNa kheMcatANa thaze nahIM ane sadA nabhyA karaze. keTalAka pUche che ke, kaoNnpharansathI phAyado zo ? temane mAro ekaja javAba che. kaoNnpharansano uddeza ApaNo samudAya potAnI sthiti sudhAre e zivAya bIjo kaMha nathI. kemake te sudhAryA vinA ApaNuM eke kArya thavAnuM nathI. te sudhAravA mATe saMpa athavA aikyatA thavI joie. ane te thai to pachI amuka vyakti ke amuka varga AkhA samudAyatuM hitaciMtavyA zivAya manasvIpaNe varte che evo prasaMgaja kvacit Avaze. kaoNnpharansathI tevo saMpa thato jAya che ema mane dekhAya che. keTalAka taraphathI sUcavavAmAM Ave che ke, je DelIgeTo Ave che te atrethI jaine potAnA gAmamAM amala karI zakatA nathI. mATe DelIgeTo Ave te pAvara leine Ave ema TharAvaq. A kahe, taddana bhUla bhareluM che. Apa khAtrIthI mAnajo ke, je be hajAra DelIgeTo bhegA thai hakIkata sAMbhaLI jAya che tenI asara kamatImAM kamatI pAMca cha hajAra mANaso upara thayA vagara rahetI nathI. e asara kaMi nAnI sUnI nathI. koi kahe che ke, DelIgeTonI saMkhyA vadhI jAya che mATe tenuM pramANa tharbu joie. huM te matathI viruddha chu. huM icchaM chaM ke, huM evaM kaoNnpharansa jovA bhAgyazALI thAuM ke jemAM kamImAM kamI daza hajAra jainabhAio bhegA thayA hoya. paNa te sAthe Aq kharca kamI thAya te huM aMtaHkaraNathI icchu chu ke jethI te kaoNnpharansa ApaNane bojArUpa thai na paDe. keTalAka sArA gRhastho evo abhiprAya dharAve che ke, game teTalI mAthAjhIka karo cho paNa thAya che zuM ? mATe ame to e pasaMdana karatA nathI. tevA maheravAnone mAro javAva e che ke, teTalA mATe prayatna baMdha karavo te ApaNane ucita nathI. tamArA gharano mANasa tamArA vicArathI phera varte che to teme zuM tame choDI dyo cho ? nA. tyAre ApaNA bIjAbhAio pratye paNa temaja varto, agara bInA keTalAka gRhastho bhAvI mAnI bese che tema beso. paNa tamArI khAnagI digamiAM tema karavU tame vyAjavI For Personal & Private Use Only Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 95 ) dhAratA nathI tyAre zuM AmAM tema karavU vyAjabI che ? A kaoNnpharansathI je ghaNA phAyadA thAya che temAMno eka e che ke, ApaNA bhAio kyA kyAM che ane te kevA che te jANavA ApaNane taka maLe che. tema keTalAka khoTA vicAro paNa dUra thAya che. mArA mitra mi. DhavA prathama AvyA tyAre gUjarAtI sAthe jamatAM vicAramA paDatA hatA. te Ajeja gUjarAtI bhegA jamyA che. ApaNA jainabhAiomAM paraspara ghADI prIti thAya tevo paNa A kaoNnpharansano hetu che ane te phalIbhUta thato jAya che, e khuzI thavA yogya che. have ApaNA vidyArthIo ghaNo kharca ane mahenata karI abhyAsa karI DI. grIo meLave che ane pachI nokarInAM phAMphAM mAre che; chatAM patte! lAgato nathI. temane zI rIte udyame lagADavA, A paNa eka muddAno savAla che. teno nirNaya karavAmAM jamA. nAnA bahoLA anubhava ane sUkSa vicAranI jarura che. mArA aMgata abhiprAya pramANe bIjI komonI hAramoM ApaNo darajo TakAvI rAkhavA mATe vepAra jema bane tema ApaNe hAtha karavAnI jarura cha ane lemAM vadhAro karavA arthe temaja vidyA hunnara kaLA zIkhavA mATe tevA vidyArthIone paradeza mokalavAnI khAsa jarura che. A viSaya upara haju eka mata thayo nathI tethI huM vadhAre bolavA icchato nathI; paNa huM dhArUM chu ke, tame kabUla karazo ke A trIjI kaoNnpharansanA eka staMbha ane rIsepzana kamITInA cIpha sekreTarI DaoNkTara bALAbhAi maganalAle potAno eka putra je grejyaeTa che, tene vepAra mATe cIna mokalyo che; tathA bIjA putrane pArIsa mokalavA vicAra rAkhe che, te mATe temane mubArakabAdI ghaTe che ( tALIo ). teo potAnA putrane adharmI thavA icche tevU mAnavU paNa azakya che. chevaTe huM mAru bhASaNa baMdha karatAM icchu chu ke, thoDA vakhatamA A ApaNI kaoNnpharansamAM padhArelA bhAio evA utsAhathI kAma leze ke, ApaNe kaoNnpharansane eka saMgIna khAtuM banAvIne AkhI jaina komanA abhyudaya mATe prayAsa karI zakIye. ( tALIo ). For Personal & Private Use Only Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 96 ) nizANI 10. amadAvAdanA DaoNkTara jamanAdAsa premacaMdana bhASaNa. // namaH zrI paramAtmane // prAkAra stribhirutamA suragaNai saMsevitA sundarA sarvAGgai maNikiDiNI raNaraNa jjhaGkArarAvairvarA // . yasyA nanyatamA subhUmirazravada vyAkhyAnakAlaidhruvaM sa zrIdevajine zvaro'zrimatadau bhUyAtsadA prANinAm // 1 // je jaina prabhunI sabhA ( subhUmi ) nizcaya karIne vyAkhyAna samayamA traNa koTane lIdhe uttama, deva samudAyathI saMsevita, sarvAMgothI manohara, maNimaya dhuMgharuonA raNaraNata jhaNakArathI karIne zreSTa, ane anupama hotI hui !-zrI jinezvara deva, prANionAM sadA vAMcchita phaLane devAvALA ho // 1 // maherabAna pramukha sAheba, pratinIdhIo, mAnavaMtA dhanADhya paropakArI svajAti ane dharmAbhimAnI bhAio tathA baheno ! trIjI zvetAMbara jaina kaoNnpharansanA yogya baMdhAraNa ane kharI phatehanA TharAvane anumodana ApatAM mane atI khuzAlI thAya che. Aje ApaNe trIjI kaoNnpharansanI beThakomA potapotAno amuka bhAga bhanavavA potapotAnA gAma, nagara, zahera ane tA. lukA DisTrIkTa ane ilAkAmAMthI ApaNA sAdharmIbhAio tathA bahenonuM bhalaM karavA mATe pratinidhIo tarIke cuMTAi AvyA chIe. arthAt kahevAna ke, bInI kaoNnpharansa vakhate sAkSetranA bhalA ane uddhAra mATe je je ApaNA vaktAoe uddhArako tarIke TharAvo prasAra karyA hatA, te nakkI karelA kAmomAthI keTalAM kAma thayAM ? keTalAM thavAnAM ane thayAM temane kevI rIte ucherI moTAM karavAM, temAM sudhAro vadhAro karavA mATe zA zA upAyo yojavA, tenA viSa kharA aMtaHkaraNathI TharAvo karI temane For Personal & Private Use Only Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (-97 ) hamezAM cAlatI rahetI pANIrupI paisAnI zerathI siMcavAM tatpara thai ApaNe ahIMA banIThaNI, jhera, verabhAva, DhoMga, dUra mUkI zobhA temaja phajetI jovAnA irAdAthI mahIM paNa kharA dIlathI tana, mana, ane banatA dhanathI madada karI sAta kSetrano uddhAra karavA AjyA chIe, ema ApaNe mAnavU joie. A hetu pAra pADavAne A TharAvamA cAra vibhAga karUM chu. (1) saMpa, (2) akkala, ( 3 ) dhana, ( 4 ) vyavasthA. ApaNA dharmazAstra pramANe jema tIrthaMkaronI pariSadamAM aneka jIvo potAnA svAbhAvika jhera, vera dUra karI ekadila thai vyAkhyAna zravaNa karI karma mukta thavA AvatA hatA, ane potapotAnA Azaya sudhAravA pramANe karma mukta thatA hatA tema A kaoNmpharansanI beThakomA pramukha sAhebathI mAMDIne te garIbamAM garIba jaina bhAie AjanA TharAvo kabUla rAkhI manamAM ema kharA aMtaHkaraNathI vicArI vartavU joie ke, A TharAvo mAtra aMhIMA sAMbhaLI aMhIMAja kAgaLapara choDI na jatAM temane banatI rIte tana mana ane dhanathI pAra pADavAnA che. dAkhalA tarIke, sutaranA eka tArathI hAthI jevA moTA prANIne ApaNe bAMdhI zakatA nathI paNa evAja aneka tAra ekaThA karI tenuM moTu doraDaM karIe to tenAthI hAthI nevA moTA prANIne bAMdhavo kAi muzkela nathI. tenIja mAphaka ApaNe sarve jaina bhAio bhinna bhAva choDI dai eka saMpa thaie to ApaNI A kaoNnpharansane phateha maLavAmAM kAMi paNa zaka raheto nathI. A urAvo pAsa karavA sahelA che paraMtu pAra pADavA mATe ekato akkala ane bIjo paiso jarurano che. akkalato maLe paNa paiso kyAya nathI mATe tenuM dararoja dhyAna ka. ravAnaM che te evI rIteM ke, ApaNI komanA dhanADhayo AgevAno ane agresaro, nAyako, ane vIraratno je je moTI rakamo Ape che ane Apaze te tamArA TharAvelA kAmo mATe puratI nathI ema tamo mArI mAphaka mAnavA cukazo nahi, kAraNa ke jyAre Apa, A sabhAmAM virAjamAna thayelA gRhastho carma cakSuthI nihALazo to ema mAlama nahi paDaze ke, evo eka paNa dhanADhya ekkI vakhate eka lAkha rupiyAthI vadhAre kharA manathI komanI dAjha jANI komanA uddhAra mATe ApI de tevo vIraratna na hoya, agara tevo hoya ema mAnIe ane kadAca udAratAthI ApI de to te keTalA vakhata sudhI tamArA mahatva TharAvo mATe paratA che te tamo vicAra karI lyo. te rupiyA mAtra eka khAbocIAnA pANI jevA che, tamAre tethI lobhAi na javU, tema ema paNa na mAnavU ke have tamAse For Personal & Private Use Only Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 98 ) nasIba ughaDI gayuM. teo jevI rAjIkhuzIthI moha dUra karI, potAnA sAta priya kSetra mATe je je rakamo Ape, te upakAra ane mAna sAthai tamoe kabula karavI. paNa te oe ApaNI mAphaka emaja mAnavuM joie ke, dhArelA mahatvanA TharAvo mATe TAMkAnA pANI rupI AvI rakamo puratI nathI. mATe ApaNe ApaNI yathAzaktie kharA tana, mana, ane dhanathI madada karavAnA irAdAthI eka sUcanArusI nahi parantu eka TharAva rupI TharAva tavaMgara, madhyama, temaja kaniSTa vargamAM gaNAtA sarva jaina bhAioe pAsa kavo ke, dareka jaina bhAie potapotAno hisso jarUra kaoNnpharansanI hamezAnI phateha mATe ane kharA pAyApara lAvI sArA ane bhavya makAnarupI kaoNnpharansanA TharAvo amalamAM mUkavA mATe Apako joie, jethI kAMkare kAMkare pALa baMdhAya, ane TIpe TIpe sarovara bharAya te kahevAtI kahevata kharI paDe. A namra sUcanA Apa pratye kahI ba tAvI che te have pachInI kaoNnpharansamA TharAvarupI lAvavA cukazo nahi ekI mArI umeda che. sadgRhastho sane 1901 nI sarakArI gaNatarI pramANe zvetAmbara jaino Azare ATha lAkha che, ne temAMthI dareka cUlAdITha dareka varSe eka rupIo ApavAthI ochAmAM ochA traNa lAkha rupIo ekaThA thaze ane A rIte hamezA cAlatI rAkhazo to Azare 30 varSamA tamArA dhArelA kAryo jarura phatehamaMda thaze, ema huM mAnuM huM. ne Apa paNa tene maLatA Avazo jethI tamAre dhanADhya gRhasthAMne vAreghaDIe tasdI na ApatAM temaja na zaramAvatAM tamo tamArI hIMmatathIja tamAruM kAma pAra pA Dazo. te kAma jo to kharA dIlamI upADI lezo, toja tamArI kharI phateha thai samajajo. mATe A kAma phatehamaMda karatuM hoya to kammara kasI eke avAje evo TharAva karo ke, ApaNe dareka calAdITha jainakomamAthI gAmogAmanA ane nagaronagaranA ane zaharozaharanA nagara zeTha agara AgevAnoe eka rupI pramANe ugharANuM karI eka baiMkomA kaoNnpharansanI phatehanA phaMDa mATe mokalavA ane tenI vyavasthA mATe tamAre joie to hAlanI cAhatI kamITIne sopo, agara to eka navI kamITI nImI tenI yojanA ghaDI kADhavI. jo tamo eka rupIo dareka varSe Apo to dararojanI lagabhaga arabI pAi jeTalaM punya karI tamArA ghaNA sIjAtA bhAione tamo madada karI punya bAMdho cho. A pramANe nahi varto to hamAre khAtrIthI jANavu ke, pANInA parapoTAnI mAphaka A For Personal & Private Use Only Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (99) kaoNnpharansa sui naze. atyArathIna AvatI kaoNnpharansa kyAM lai javI, koNa lai jaze ane te kevI rIte ubhI karavI enA vicAramA loko paDyA che. e kAMi thoDI zokajanaka vAta nathI; paNa mAre ati khuzI sAthe jaNAvatuM paDe che ke, ApaNI kaoNnpharansanA mAnavaMtA cIpha sekreTarI zeTha lAlabhAi dalapatabhAie potAnA bhASaNamAM jaNAvyuM che ke, A kaoNnpharansane koi paNa rIte marI gayelI jovA icchato nathI tevA zabdo sAMbhaLIne mArI mAphaka sarve jainabhAio tathA bahenone ati harSa thayo haze. vaLI keTalAkanuM mAnavaM ema che ke, kaoNnpharansathI kA~gresanI mAphaka zA zA phAyadA thayA che, evA evA rodaNAM raDavA lAgyA che paNa tema mAnavaM ane kahevu bhula bharelu, avicArI, ane hRsvadRSTi vALI vAta che, kemake kaoNnpharanse keTaluM zubha kAma kayu che te bIjI kaoNnpharansanA vArSika rIporTa parathI rozana thaze. maherabAna sAhebo ! kA~gresa to dAnIsarakAra pAsethI potAnA duHkha dUra karavAnI vyAjabI dAda mAge che te ApavI na ApavI sarakAranA hAthamAM che; parantu kaoNnpharansa to potapotAno hisso ApI potAnA jAti bhAiono uddhAra karavA icche che. gRhastho! have ApaNe akkalano vibhAga tapAsIe to ApaNI AkhI zvetAmbara jaina koma je sane 1901 nI sAlanI sarakArI vastIpatrakanI gaNatrI mujaba Azare ATha lAkha thAya che. temAMnA muMbAI ilAkAmAM uMca keLavaNI pAmelA gRhastho keTalA che te tapAsatAM mane nIce pramANe AMgaLInA veDhApara gaNI zakAya tevI, nahijevIna zaMkhyA mAlama paDe che te nIce pramANe. bI. e. Azare ema. e. bI. e. el. el. bI. bI. e. es. sI. ela. sI. I. DaoNkTaro. berisTaro. saoNlisiTaro. For Personal & Private Use Only Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (100) sTrIkTa pliDaro. ejansi pliDaro, munasapho. veTarinarI sarjana ( prANIonA DaoNkTara ) 1 kula 80 - A uparanI juja zaMkhyA raju karatAM mane dIlagirI sAtha kahevU paDe che ke, jaina komamAM uMcI keLavaNI pAmelA gRhastho ghaNAja thoDA che. __ mATe o mArA svadezAbhimAnI ane svajAtiabhimAnI sAdharmibhAio ane baheno ane birAjamAna thayelA pratinidhio! mArI alpa ane namra prArthanA ke ke asalI jainonI jAhojalAlIvALo vakhata Ave evI unnati mATe kharA dIlathI uTho, jAgo, kammara kaso ane madada mATe akkala, ane paisArupI hathiyAro hAtha karI kaoNmpharansanA aMge tamArA duHkhI bALako, bALAo, bhAio, bahenone suHkhI karavA temaja TuMkAmAM sAta kSetranA TharAvo amalamAM lAvavA mATe ekadama nahi, paNa dhirajathI dhIme dhIme ane pakke pagale prayatna karo, ane asala vArAnA sUryo tarIke nAma meLavI sArA karma bAMdhI ziva maMdIramA praveza karo-tathAstu. For Personal & Private Use Only Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (101) nizANI 11. jAmanagaranA jagajIvana muLajI banIyAnuM bhASaNa. AbA kaoNnpharansa jevA mahAna maMDaLanI ApaNA jaino mATe agatyatA che tenI koi paNa nA pADI zakaze nahIM. ApaNo dharma, ApaNu karttavya ane ApaNI koma ucca sthitIe pahoMce tenA vAste prayatna karavA ApaNAmAM paramArthI puruSo ghaNA che. topaNa paramArthanI agatyatA samajAvanAra ane paramArtha kai dizAmAM kevI rIte karavo joie te nakkI karI ApanAra tathA ApaNA sakaLa saMdha samudAyanI hAjato jAhera karanAra AvA kaoNnpharansanI ApaNA vAste khAsa jarUra che. dhanya che evA mararatnone ke, jenI tana, mana ane dhananI madadathI jaina zvetAMbara kaoNnpharansa janma pAmyu, ane vakI dhanya che te puruSone ke, jeo potAnA gAmamAM AvaM mahAmaMDaLa bharavAne khaMta ane umaMgathI paisA ane mahenatano lobha na karatAM dIlojAnathI kAma karyA kare che. je cIja ApaNA vAste jarUra ane agatyanI hoya che te cIna vadhAre vakhata kaima TakI rahe tenI ApaNe ghaNI saMbhALa rAkhIe chIe ane tene sAcavavAnA upAya lai rAkhIe chIe. jaina baMdhuonI unnati mATe kaoNnpharansanI jarUra ane agatya che mATe te vadhAre vakhata kema Take, tenA kAmane phateha kema maLe, tenA vAste banato dareka prayAsa karavAnI ane hareka rIte tene madada karavAnI koi paNa taka na javA devAnI dareka jainabaMdhunI pharaja che, mATe have kaoNnpharansanuM baMdhAraNa kema saMgIna thAya tathA teno kArobAra zI rIte vyavasthita thAya teno vicAra karavAnI agatya che. kaoNnpharansanA cAlu kAmane mATe eka varkiMga oNphIsa muMbaImA hAla che temAM sudhAro vadhAro karI te kAyama rAkhavI joie. tenA vAste oNnararI sekreTarIo uparAMta eka pagAradAra pramANika ane huMzIyAra AsisTaMTa sekreTarI ane tenA hAtha nIce For Personal & Private Use Only Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 102 ) jarUra pramANe klArko rAkhavA joie. te sekreTarIe kaoNnpharansanA dareka meLAvaDAmAM kaoNnpharanse gayA varSamAM je kAmakAja karela hoya teno rIporTa vAMcI saMbhaLAvavo joie. janarala sekreTarIonA kAma upara ceka rAkhavAne jarUra jaNAya to eka borDa oNpha kanTrola nImavuM joie ke je kaoNnpharansane lagatA sarva kAmakAja upara dekharekha rAkhe. dareka jagoe ApaNI unnati saMbaMdhI hilacAla kAyama rAkhavAne ane ApaNane jAgRta rAkhavAne muMbaInI eka varkiMga oNphIsa pahoMcI zake nahIM. mATe dareka jagyAe ke jyAM jainonI sArI vastI hoya tyAM sthAnika kamITIo nImAvI joie ke jeoe tyAM sthAnika phaMDa ubhuM karI kaoNnpharansanI sUcanAo anusAra kAma levA prayAsa karavo. tevI kamITI vAste koi oNnararI ke vaoNlaMTarI sekreTarI maLI Ave to te, nahIM to eka pagAradAra sekreTarI rAkhI kamITInA kAmakAjanI noMdha tathA Avaka jAvakano hisAba tenI pAse rakhAvavo. kamITIe karavAnAM kAma. ( 1 ) dareka pakhavADIe athavA dareka mahine potAnA saMghanI sabhA bolAvI pote je kaMi kAma karyu hoya tathA vartamAnapatro uparathI ane muMbainI kaoNnpharansanI oNphIsa taraphathI anya jagyAnA jaino saMbaMdhI je hakIkata Ave te bhegI karI saMgha sanmukha raju karavI 'joie ane sArA dAkhalAnuM anukaraNa karavA saMghane samajAvavuM pachI je kAmakAja ke TharAva potAnI sabhAmAM thAya teno hevAla kaoNnpharansanI oNphIse muMbaI pahoMcADavo. ( 2 ) sthAnika sudhArA sagavaDa, ane vyavasthAne mATe sthAnika phaMDa ubhaM karatA javuM. te sabaskrIpzana athavA have pachI huM bIjI berIta sucavIza te pramANe ekaTuM karavuM joie. te phaMDa jo potAnA gAmanI hAjatone pUratuM na hoya to kaoNnpharansanI vaDI oNphIsanI madada mA gavI. ( 3 ) kayA khAtAmAMthI kone keTalI madada karavI tenA kAyadA jarura jaNAya te pramANe ghaDI kahADavA joie ane saMvanI akyatAthI kAma kara joie. A pramANe baMdobasta karavAmAM cAlu kharca vAste paisAnI jarura che, ane paiso ApaNA gajavAmAMthIja kahADavAno che. kaoNnpharansa hajI tenI bALa sthitimAM che. je je phaMDa thayuM che te sarva sthaLe pahoMcI vaLavA jeTaluM nathI. temAM vadhAro karavAnI jarura che. ApaNAmAMnA dhanADhya paramArtha buddhivALA puruSo phaMDa ubhuM karavA dhAre to teo eka moTuM phaMDa ubhuM karI zake, jeno purAvo ApaNane gai kaoNnpharansanI be For Personal & Private Use Only Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (103) ThakamAM thaela paisAnI vRSTi thI maLela che ke, jyAM udAra gaNanA kI jAnthoga vagara mAge potAnI khuzI ane umaMgathI hajAronI rakamo kaoNnpharansanA jUdA jUdA khAtAomAM arpaNa karI hatI. paNa DahApaNa bhareluM ane vAjabI e che ke, vAraMvAra badho bojo ApaNA dhanADhya bhAio upara na nAMkhatA badhAoe phaMDamAM potAno yathAzakti phALo Apavo joie. jethI te koinA upara bojArupa thai na paDe, je phALo huM sucavavA mAMgU chaM te eTalo to sahelo ane nirjIva che ke koine te bhAre paDaze nahIM. ahIM A kavi dalapalarAmanI be lITI yAda karavAnI che. lAkho kIDIpara lADavo, mUkethI marIjAya; bhUko karI bhabharAvIe, sukhethI sau khAya. evo phALo ve rIte ApI zakAya. ( 1 ) je jaina gRhasthanI mAsika Avaka rupiyA 20 ke te uparanI hoya te dareka potAnI vArSika AvakamAMthI dareka rupIe eka pAi pramANe je rupIA thAya te dara varSe pramANikapaNe potAnI sthAnika kamITI athavA kaoNnpharansanI oNphise mokalI Ape, A pramANe jo badhA jaino potAnI pharaja pramANikapaNe adA kare to lAkhanI pANa e hisAve avazya phaMDamAM sArI kAyamanI pedAza thaze ane A nANAM bhegA karavAnI rIta koine bhArI nahIM paDaze. dAkhalA tarIke je mANasa dara mAse rupIA 20 kamAto haze tene dara mAse phakta doDha Ano A matalaba sAru judo kahADavo paDaze, ane evI nAnI rakamanI kasara game te rIte ghara kharacamAM karakasara karavAthI nIkaLI Avaze, ane AyaMde kaoNnpharansanu moTuM phaMDa thai jaze. __ phaMDa karavAnI bIjI paNa rIta che. kaoNnpharansanA TharAva pramANe je jagoe saMgha maraNa pAchaLa nyAtavarA baMdha karavAne zaktivAna thAya tyAM tevA nyAtavarAnA kharca. mAMthI je loko mukta thAya teonI pAsethI saMghe teonI sthitInA pramANamAM amuka rakama maranAranA dharma artha kaoNnpharansanA sthAnika phaMDamAM apAvavI. vivAha athavA bInA paNa khuzAlInA prasaMge amuka rakama phaMDamAM ApavAmAM Ave evo TharAva thAya temAM paNa kAMi khoTu nathI, temAM avazyakarI maraNa pAchaLanA nyAtavarA baMdha thAya tyAM to phaMDane vAste AvaM kAMika pharajIAta dhoraNa bAMdhavaM joie. A kAma vAste bhATIA mitramaMDaLa dAkhalArupa che, tenuM anukaraNa ApaNe karavU joie. For Personal & Private Use Only Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 104 ) kaoNnpharansanI matalabo pAra pADavAne je janarala phaMDa thAya temAM badhAno lAbha samAyalo che. A bAbatamAM koi ema savAla kare ke, phaMDano lAbha to mAtra garIbone che paNa sArI sthitivALAne zI rIte teno lAbha maLI zake ? to javAba eTaloja che ke, mANasanI hamezAM ekanI eka sthiti rahetI nathI. taDakA pachI chAyo ane chAyA pachI taDako AvyAja kare che. koi paNa mANasa khAtarIthI ema nahIM kahI zakaze ke mArI olAda peDhIopeDhI AbAda sthitimAMja raheze. akho kavi kahe che ke, sukhI palake duHkhIAM thAya, dhana tana lajjA phITI jAya; raMka hatA te banIA rAya, akhA eja mAyA mahImAya. mAyA evI caLita che. Aja ApaNe sArI sthitimAM hovAthI kaoNnpharansa taraphathI madada levAnuM ApaNane svapnue na AvatuM hoya balake ApaNA hAthe bIjAono uddhAra thato hoya, paNa kALacakra ke prArabdhane yoge ApaNane nahIM to ApaNA kuTaMbIone ke vaMza vArasone amuka vakhata pachI teja phaMDa AvakAradAyaka ane AzirvAdarupa thai paDe, mATe Aja ApaNe kaoNnpharansanA phaMDamAM madada ApI haze to ApaNe bIjA tarapha temaja ApaNA ane ApaNI olAda tarapha ApaNI pharaja bajAvelI kahevAze. gRhastho ! kaoNnpharansa to amuka viSayo upara amuka sUcanA karI amuka TharAvo karaze, paNa tenI matalaba tyAreja pAra paDaze ke, jyAre e TharAvo tame amalamAM mUkazo tyAre. hama kahateM heM tuma sunate jAo, e pramANe jo ApaNe eka kAnathI sAMbhaLI bIje kA thI bedarakArI ane pramAdathI badhuM kADhI nAkhIzuM to kaoNnpharansarupI vRkSanA amRta phaLa cAkhavAne ApaNe kadI paNa zaktivAna thaizuM nahIM. kaoNnpharansanA TharAvo amalamAM mUkavAnuM kAma kaoNnpharansanA hAthamAM nathI, paraMtu pratyeka saMghanA athavA ema kahIe topaNa cAle ke pratyeka mANasanA hAthamAM che. jyAre pratyeka mANasa dRDha manathI TharAva kare ke, phalAno TharAva mAre amalamAM lAvavoja tyAreja kaoNnpharansano hetu pAra paDe. have pratyeka jaina, kaoNnpharansanA TharAvanA pakSamAM thAya tene vAste jaruranuM che ke kaoNnpharansanA kharA hetu tathA uddezathI te jANato hoya, te mATe pratyeka mANasa kaoNnpharansamAM hAjara thai zake e banavuM azakya che, tethI te lokonI tevI jANane mATe pratyeka gAmanA DelIgeToe zrama levo joie. For Personal & Private Use Only Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 105) teoe potAnA gAmamA saMghanI moTI sabhA bolAvI sAdhu mahArAjo samakSa kaoNnpheM. ransanA uddezathI ane temAM thayelA kAmakAjathI badhAne vAkepha karavA ane teone samajAvI temAM thayelA TharAvo paikI kayA kayA TharAvo kai rIte teo amalamAM lAvA zake, teno rasto batAvavo. e uparAMta ApaNAmAMthI mi. lAlana ane prophesara nathu maMchAcaMda nevA utsAhI narone cUMTI temane jUde jUde ThekANe kaoNnpharansanA uddeza ane TharAvo jAhera karavA tathA te TharAvo amalamAM mUkavA Agraha karavA tathA jyAM TharAvo amalamAM mUkAmA hoya tyAMnA dAkhalA batAvI jAhera bhASaNa karavAne mokalayA joIe. temamA vAste badhI sagavaDa kaoNnpharansanA taraphathI thavI joIe. kaoNnpharansa taraphathI vaktAo badhI jagoe pahoMcI zake nahIM, kemake eTalA vadhA vaktAo ApaNAmAM nathI. tethI kaoNnpharansano uddeza tathA temAM thatA kAmakAja ane TharAvo badhI jagoe jAheramAM. melavAne kaoNnpharansa taraphathI eka vartamAnapatra kADhavAnI jarUra che. e patradvArA kaoNnpharansane lagatI khabaro uparAMta jaina dharmane lagatA viSayo upara lakhANo tathA tene lagatI hakIkato kaTake kaTake dara aMke chapAvavI joIe. jUdI jUdI jagoe jainonI sabhA maMDaLo ane saMghanI hIlacAla vagereno paNa te patramA samAsa thavo joie. e patra aThavADika athavA vigatanI nyUnatAne lIdhe pakhavADika tharbu joie. kadI patranuM na banI zake to chevaTa eka mAsika copAniyu kaoNnpharansa taraphathI bahAra pADavU joie.. __ ApaNAmAMnA navA ugatA juvAnonI lakhavAnI ane bolavAnI zakti khIlavavA tathA jenAmAM te khIlalI hoya tene uttejana ApavA arthe teo pAsethI saMsArika vyavahArika ane dhArmika viSayo para amuka nibaMdho lakhAvavA joie ane te lakhavA vAste inAmo ApI harIphAi karAvavI. A pramANe kaoNnpharansana kAma saMgIna karavAne moTuM phaMDa, sArI vyavasthA, DelIgeToe levo joito zrama, sArA vaktAonI dezodezanI musApharI ane tyAM temaNe ApavAnAM bhASaNo, kaoNnpharansa taraphathI vartamAnapatranI jarUra, harIphAinA nibaMdhoM vigere viSe meM isAro karela che, paNa A badhA karatAM prathama karavAnI eka vAta rahI jAya che ke, jenI kaoNnpharansanI phateha vAste ghaNI jarUra che. te agatyanI vAta saMpa For Personal & Private Use Only Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 106 ) ane aikyatA che. jyAre ApaNA badhA svadharmI bhAio eka saMghamAM aikyatAthI kAma kare che tyAre te saMghanuM kAma thAya che. evIja rIte pratyeka saMtra sAtha rahI kAma karaze tyAre ApaNI kaoNnpharansanuM kAma pAra utaraze. mATe baghA saMghonI aikyatAnI jarUra cha temaja dareka saMghanA jUdA jUdA mANasomAM paNa saMpanI jarUra che, saMpa ane aikyatA vagara badhuM phokaTa che. kaoNnpharansanA baMdhAraNane saMgIna karavAnA bIjA sAdhanono paNa moTe bhAgye saMpa uparaja AdhAra che. eTalA vAste kaoNnpharansanI phatehanA bIjA badhA sAdhano karatAM saMpa vadhAre agatyanuM che. saMpa viSe thoDaM ghaNuM bolAI gayuM che topaNa kaoNnpharansanI saMgInatAnA sAdhana tarIke huM te viSe AMhI thoDuM boluM to te viSayAntara nahIM kahevAze. dareka manuSya, pachI joie to te rAjA hoya ke raMka hoya, jogI hoya ke bhogI hoya, game te dezano game te jAtano ane game te darajjAno te hoya, joie to te yUropakhaMDanA eka sauthI sudharelA dezano goro vatanI hoya athavA to te AphrikAkhaMDanA eka sauthI jaMgalI mulakano eka habazI hoya, paNa te sukhano vilAsI hoya che. tenA dareka dareka prayatnanuM pRthakkaraNa karatAM mAlama paDaze ke, enI tAkaNI sukha sivAya bIjI kAMi nathI. AvA sukha vAste je sAdhano che temAM saMpa eka mukhya sAdhana che. saMpa vinA sukha ane saMpatti hoyaja nahIM, sukhanAM bIjAM sAdhano che, teno paNa ghaNe daraje saMpa uparaja AdhAra che. jyAM saMpa nathI tyAM mANaso potAnI asalI sthitImAM che ema samajavaM. kusaMpa e kleza ane pAyamAlInuM ghara che, duHkha ane daridratAnI nizAnI che. koi paNa moTuM kAma AraMbhavAmAM prathama saMpanI jarura che. jyAM sudhI dareka jagyAe rahetA jaina baMdhuomAM Apasa ApasamA saMpa ane aikyatA nathI, jyAM sudhI badhA maLI eka mate kAma karatA nathI, tyAM sudhI kaoNnpharansane saMgIna phateha maLavI muzkela che, tyAM sudhI sthAnika phaMDa paNa thavuM muzkela che ane kAma karavAvALA jana paNa maLavA muzkela che. pakSApakSa thavAthI ekanI vAta bIjo toDavAmAM rahe che. kusaMpa e evo durguNa che ke, jyAM teno vAso hoya tyAM nyAyAnyAya ane satyAsatya jovAtuM nathI. sAruM zuM che, vyAjatrI zuM che, lAbha zAmAM che tenI koi darakAra karatuM nathI. je vAta tarapha lakSa mAtra ApavAmAM Ave che te eja ke, ApaNA sAmAvALAo zuM kahe che, teo zuM kare che ane teo je kahe ke kare tenAthI ApaNe ularTuna kahetuM tathA karakuM. Ama eka pakSa pote pAchala rahe che, For Personal & Private Use Only Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (107) cIjAne AgaLa vadhavA deto nathI. pote khAto nathI, bInAnuM DhoLI nAMkhe che; evI rIte pakSo baMdhAtAM banene nukasAna thai lAbha trIjAne thAya che. je mATe bebilADI tathA vAMdarAno dAkhalo baMdha besto che. mATe kusaMpa kyAMya paNa saMghamAM na thAya athavA jyAM te peTho hoya tyAMthI tarata te dUra thAya tevA upAya dareka jaina baMdhue levA joie. evaM thaze tyAreja phakta kaoNnpharansanA TharAvorupI bI saMvarupI khataramAM vavAze ane yogya vakhatamAM tenA phaNagA phuTI temAMthI manamAnato pAka thaze, mATe dareka jaina baMdhue hareka vakhate yAda rAkha ke, jyAM sudhI kusaMpanA nakAmA choDavA saMghanA khetaramAMthI dUra nathI thayA ane teo prabaLa che tyAM sudhI kaoNnpharansanA bhASaNo ane TharAvonA pANInI game teTalI vRSTi thAya topaNa sudhArAnA bI upara te pANI pahoMcyA pahelAM kusaMpanA nakAmA choDavAja te pANI cusI jaze. saMpa ane aikyatAne jeTalI agatya ApIe eTalI ochI che. aMgrejImAM kahe cha ke. United we stand, divided we full ( jyAM sudhI ApaNe ekatra chIe tyAM sudhI ApaNe koinI paNa sAme Takkara jhIlI zakIzu, paNa jo bhA. paNAmAM : phATaphuTa thai to ApaNI paDatI AvI samajavI ). rAyathI te raMka sudhI dareka mANasane bIjAnI garaja paDe cheja. dareka mANasamAM kaMina kaMi karavAnI zakti hoya che, koi paisAthI madada kare, to koi jJAna ke vidvatAthI madada kare, to koi aMga mahenatathI potAnI madadano phALo Ape. kaoNnpharanse hAtha dharela moTA kAmane pAra utAravAmAM AvA badhA pra. kAranI madadanI jarura che, jema eka ghara ke maMDapa jUdI jUdI cIjonA sAthe maLI rahevAthI ubhA rahI zake che tema eka mahAna maMDaLa ke samAja paNa jUdA jUdA mANasonI nadI nadI jAtanI madada ane sevAthI TakI zake che. je maMDapa nIce hamaNAM ApaNe chIe tenoja dAkhalo laie. e maMDapa zI rIte taiyAra thaela che ane enI paDavAnI dhAstI kema ApaNane nathI ? prathama jADA majabuta thAMbhalAo ubhA khoDyA haze, pachI tenI ADA vaLAo bAMdhyA haze, pachI chAparA vAste tenA upara bIjA jhINA vaLAo tathA vaMjhIo vagere nAkhela haze. ema judA jUdA jADA pAtaLA lAkaDAMonA bhegA thavAthI maMDapa taiyAra thayu. koi ubhA thAMbhalAM badhAthI vizeSa vajana upADe che to koi ADA rahIne thoDaM vajana upADe che ane keTalAka to bI. jAne AdhAreja paDI rahelA che ane bIlakula vajana upADatA nathI. paNa tenI paNa narura che. tevIna rIte ApaNA sakaLa saMghamAM ApaNA murabbI lakSAdhipati gRhastho For Personal & Private Use Only Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (108) mauTA thAMbhalA che. bIjA vidvAna ane pratiSThita gRhastho vaLAo che ane bAkInI zANI koma e vaLAo ane vaMjhIo che. teoe dareke kaoNnpharansarupI maMDapa ubhuM karI te kAyama rAkhavA vAste potAnI yathAzakti jUdA jUdA prakAranI madada Apa. vAnI che. dhanADhyoe potAnA dravyathI, vidvAnoe potAnA bhASaNo lakhANo ane samajutIothI ane paisA tathA vidyArahita bAkInA bhAioe potAnI jAta mahenatathI potAnI madadano phALo ApavAno che. vizeSa sarakhAmaNI pUrI karavA mane kahevA dyo ke, jema maMDapanA thAMbhalAo vaLAo ane vaMjhIo chuTA chuTA rahI pota potAnI madadano phALo nathI ApatA paNa dorIthI sAthe baMdhAine Ape che, jethI maMDapa paDavAnI ApaNane dhAstI nathI. tema ApaNA jaina bhAioe paNa * alaga agala rahI potAnI madadano phALo ApavAno nathI paNa sneharupI gAMThathI sAthe baMdhAi potapotAthI banatI madada ApavAnI che, ke jethI kusaMpa thavAno bhaya ApaNane rahe nahIM. A pramANe jyAre ApaNI jIMdagInA vahANamAM saMpa ane sneharupI saDha caDyA ane sadguNanA hAthamA sukAna AvyuM ane kaoNnpharansarupI savaLo puThero pavana vAyo eTale je baMdare ApaNane pahoMcavAnuM che tyAM sahelathI ane tarataja pahoMcI zakIzu. ( tALIo. ) . For Personal & Private Use Only Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (109) nizANI 12. muMbainA mi. mohanalAla puMjAbhAiy bhASaNa. me. pramukhasAheba, pyArA baMdhuo ane baheno ! je darakhAsta ApaNA janarala sekreTarI mi. rAyakumArasiMhe mukI che tene huM mArA aMtaHkaraNathI Teko ApuMcha ane tenA TekAmAM nIcenI vIgato jaNAvI Apana yogya dhyAna kheMcavA rajA lauM chaM. mAro viSaya jIrNa maMdiroddhArano che. ane teno e artha thAya che ke, ApaNAM ne maMdiro che te jIrNa thAya che ane thayAM che tene samAravA huM A maMdira eTale zuM che tenA upara prathama dhyAna kheMcIza. A maMdira eka sAmAnya ghara nathI. A maMdira rAjamahela nathI, paNa A maMdira e che ke jemAM jaga. tnA nAtha tIrthaMkara bhagavAn virAje che, jenI AgaLa iMdrAdi devo ane cakravartI jevA rAjAo paNa hAtha joDI ubhA rahyA che ane tenI prArthanA karI rahyA che. A maM. dira te jIna maMdira kahevAya che. ane tenu kAraNa e che ke, jeNe koinAthI na jitI zakAya tevA aSTakarma rupI zatruone harAvI pote jInapada dhAraNa karI rahyA che temanI mUrti pratimAne rahevAna e sthAna che. have A maMdira baMdhAvavA mATe keTalo kharca thAya che te Apa jANo cho. baMdhAvanArano hetu potAnA ekalA svArtha mATe hoto nathI. maMdiramAM virAjatA jIna prabhunI dareka jIva zuddha mana vacana ane kAyAthI sevA bajAvI mokSarupI nagarImA praveza karI zake tene mATe baMdhAvavAmAM AvyAM che. ApaNA badhAnA ekasarakhA lAbhane mATe baMdhAvanAre te baMdhAvyAM che tema chatAM te jIrNavasthAne kema pAmyAM che ane kema pAmatAM jAya che te have vicAravAna che tenAM mane traNa kAraNa dekhAya che. 1 rogAdi bhayane lIdhe keTalAMka zahero ujaDa thai javAthI. 2 malecchAdi rAjAonA rAjyanA jUlamathI. 3 ApaNA pramAdathI. For Personal & Private Use Only Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 110 ) pahelA be kAraNo mATe kaMi vizeSa bolavAnI jarUra nathI paNa ApaNoM potAnoja pramAda che te saMbaMdhamAM huM kaMika Apane dhyAna kheMcuM chaM. ApaNA maMdironA je je agresaro hoya che teo potAnuM dhaNIpaNaM purepuruM dharAve che ane tenI peDhI paNa calAve che. vakhata jatAM keTalAka to te peDhInuM dhana svAhA karI jAya che, temAMthI saTTA vigerenA vepAro thAya che, ne potAnI navaLI sthitIe upayoga levAmAM Ave che. pote vahIvaTa - dAra hoya chatAM te maMdiramAM zuM samArakAma che, kevI rIte jIna pratimAnI sthitI che, kevI te teno sAmAna vAparavAmAM Ave che te tarapha taddana bedarakAra hoya che. A uparAMta potAmAM cAlato khAnagI dveSa bhAvano kajIo derAzaraMmAM lAve che ane ghaNI vakhata to jhavaDAmAMne jhavaDAmAM derAsaranA paizA uDAvI nAMkhI maMdirane kharAba sthitimAM mUkI de. che. A te tenA saMbhALanAra ke koNa ? juo, ApaNA Atru uparanAM maMdiro . te baMdhAvyAM haze tyAre tenI svacchatA kevI haze ? ane hAla tenI sthitI zuM che ? A jevA tIrthanI rakSA karavA tathA tene samArakAma karavA mATe jyAre sarakAranuM dhyAna kheM cAyuM che ane te kema jaLavAI rahe tene mATe prayatna kare che, tyAre ApaNe lAMbA thai uMdhIe chIe. huM to kharekhara kahUM chaM ke, ApaNe potAnA bApane eka suMdara mahalamAM besADI tene ApaNe poteja saLagAvI devA taiyAra thaelA tevA duSTa putro chIe. hAla je che teno jIrNoddhAra to karI zakatA nathI ane jyAM jarUra nahi tyAM navAM navAM baMdhAvavA bahAra nIkaLIe chIe te kevuM kahevAya ? dinapara dina taLIeja besatAM javAno e rasto che. kharUM kahIe to A kaoNnpharansa thavAnuM kAraNa paNa AvI AvI bAbatono sudhAro karavo e che. kaoNnpharanse kema satvara A kAma hAtha gharAya tene mAde banatuM karavAnI jarUra che. ( tALIo ). For Personal & Private Use Only Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nizANI 13. bharucanA zeTha anopacaMda malukacaMdanuM bhASaNa. sabhApatine namaskAra. A deza dezano maLelo zrIsaMgha joine AnaMdita thAuM chu. ane zrIsaMghane namaskAra karuM chu. mane jJAnano jIrNoddhAra karavAnI bAbatamA je darakhAsta mUkavAnI paravAnagI maLI che te ApanI AgaLa nivedana karuM chu. zruta jJAna che te bhagavaMte artharupe prarupyu cha ane te gaNadhara mahArAje gAthArupe guthI dvAdazAMgInI racanA karI che. ane aMgamAMthI upAMga payannAdikanI racanA sAdhavIjI pramukhane sAru muni mahArAjAoe karI che. te sUtro tIvra smaraNa zaktithI pUrvAcArya mahArAjoe kaMThe rAkhyA hatA. bAra dukALIyo paDavAthI jyAre visarjana thavA lAgyuM tyAre zrIdevardhi gaNi kSamA zramaNajI mahArAja vigare e pustako lakhyAM, hAle te AdhAreja dharma cAle che. e pustakothIja AtmAnA guNa zaM che, yathArtha zuM che, AtmAne zuM karavA yogya che, zuM nahi. karavA yogya cha, AtmAno svabhAva zuM che, AtmAne vibhAga zuM che, A. tmAne karmano saMjoga hema pASANanI aikyatAnI peThe rahyo che te kema judo thAya, kema AtmAno svadharma pragaTa thAya, e sarva bAbato zrutajJAnathI jaNAya che. avadhijJAna ane manaHparyavajJAna e be Atma pratyakSa che paNa tethI AtmAnU arUpI svarUpa jANI zakAtuM nathI. tethI kSapaka zreNivaMta muni mahArAja paNa zukala dhyAna zruta jJAnathI dhyAya che ne kevaLa jJAna pAme che. mATe sarve dharma pAmavAnuM sAdhana zruta jJAna che. te zruta jJAnana jo rakSaNa nA karIe to je jIvone dharma pAmavo che teno AdhAra raheze nahi. pUrvenA AcArya mahArAje potAno amUlya vakhata kADhIne pustako. lakhya. che ane keTalAeka rAjAoe tathA bhAgyazAlI dhanavaMta puruSoe dhananI mUrchA utArI karoDo rupIA kharcI-pustako lakhAvyAM che. juvo kumArapALa rAjA, hemacaMdra AcArya pAse gayA ne tyAM kAgaLo upara pustako lakhAtAM joyAM te vakhate hemacaMdra AcArye For Personal & Private Use Only Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (112) mahArAjane pUchyuM ke, mahArAja A pustaka kAgaLa upara kema lakhAvo cho ? tADapatra para kema nathI lakhAvatA ? AcArya mahArAje kaDaM je, hAla tADapatra maLatA nathI. te hakIkata sAMbhaLIne kumArapALe turata niyama karyo ke, tADapatra pUrA na karUM tyAMsudhI anna pANI na lau. te vakhate pradhAne kA je tADapatra bahu dUra dezathI Ave che mATe A niyama ASa baMdha rAkho. paNa kumArapALa rAjAe svaniyamane viSa dRDha rahI kAM ne mArI pratijJA phare nahi. jyAre tADapatra pUrA karIza tyAreja annapANI laiza. ema nizcaya karI te bAgamA gayo tyAM khaDatADa hatAM te badhAM tenA dRDha nizcayanA prabhAvathI tADapatra thai gayAM ane tenA upara pustaka lakhAyAM. jubo, jJAna upara temano keTalo Adara hato je jJAnanA prabhAvathI temaNe gaNadhara pada upArjana karyu che. vaLI saMgrAma sonIe sonAnA akSare pustako lakhAvyAM hatAM. AvA AvA aneka bhAgyazALA puruSoe jJAna vRddhine arthe pustako lakhAvyAM ane sAcavI rAkhyAM to Aje mArga cAle che. jo pUrva puruSoe e jJAna lakhAvavAnI tathA sAcavavAnI upekSA karI hota to Aja je pustako joie chIe te dekhavA vakhata paNa na Avata. ApaNA vakhatamAM keTalAMka pustako jIrNa thaine naSTa thai gayAM, keTalAMeka pustako musalamAnoe naSTa karyAM ne jaja rahyAM temAMthI eka lAkha sADatrIsa hajArane Asare vilAyata gayAM. have juna pustaka rahyAM che. teno jIrNoddhAra nahi thAya to zAsana pravRti zI rIte cAlaze teno uMDo vicAra karavo joie. dharmano AdhAraja zAstra che. mATe e kAma upara bahuna lakSa devAna che. AtmAno mukhya guNa kevaLa jJAna che. te guNa avarAyo che, te AvaraNa kSaya thavAnAM sAdhana jJAna bhaNavU, jJAna bhaNAva, bhaNavAmAM sahAya ApavI, jJAnavaMta puruSono vinaya karavo, bahumAna karavaM, jJAna lakhAva, jJAnanI saMbhALa rAkhavI ane jJAna sadAkALa avasthita rahe ema karavaM e che. ethI jJAnAvaraNIya karma kSaya pAmaze ne AtmAno guNa pragaTa thaze. je je mukha A duniyAmAM maLe che te paNa zAstra AdhAre pUrve zubha karaNI karI che tenAMja phaLa che. have paNa zAstra AdhAre karIzaM to phaLa maLaze. AvAM sukha ApavAnAM nimitta je zAstra che te zAstra ApaNane parama priyavallabha hovAM joie, to pachI tenuM rakhopu karavAne kema manana tharbu joie. jene thoDA kALamAM jJAna thavAnuM che tene to jJAnanA kAmamAM dravya kharcavAnu avazya mana thazeja. jene jJAna prApta thavAne lAMbo kALa lAgavAno haze teneja bIjA kAmamA kharcavAnu mana thaze. jenuM citta karma khapAvavA viSe varte che. te puruSa to potAnu kharca For Personal & Private Use Only Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 113) kADhatAM je paisA vadhaze te jJAnanA kAmamA kharcaze. kharca karavo te paNa vidhiyukta karavo joie. pustako lakhAvavAM te zuddha lakhAvavA. pustakonA bAlAvabodha hAla thAya che te azuddha thAya che. pUrvAcAryanA abhiprAya pharI jAya che. tevA nyAyanA graMthonAM je tatva che te tatva pheraphAra thai jAya to dharmanuM svarupaja pharI jAya. brAhmaNo bhASAMtara kare che paNa temane jo kharAM tatva samajAyAM hoya to te aMgikAra kema na kare ? paNa kharAM samajAyAM nathI tethI aMgikAra karatA nathI. to te loka bhASAMtara paNa kharA kema karI zakaze ? mATe ApaNAM tatvo jALavavA sAru nyAyanA graMthonAM bhASAMtara karAvavAMna nahIM ne karAvazo to lAbhane badale ToTo thaze. cAritrAdikanAM bhASAMtara karAvavAmAM mAro vicAra ki. ruddha nathI. mATe AtmArthIoe jarura jema sArI rIte jJAnano uddhAra thAya tema udyama karavo. ApaNe tyAM varAnA prasaMga Ave che, tyAre pAse paisA nahI hotA to devaM ka. rIne paNa varo karIe chIe. jo sAMsArika kAma karatAM ApaNane dharma vallabha hoya to jJAnanA kAmamAM ApaNI pAse paisA hoya te chatAM kema na vAparIe ? mATe vallabhatAnI khAmI che. have te khAmI kADhavI hoya to tana mana ane dhanathI jJAnanI bahu mAnatA karavIja joie. mArI nAnI umara hatI, tyArathI jJAnanA kAmamA paisA kharcavAnI mane icchA thatI hatI, tenA pratApeja A kAMika bolavAnI zakti AvI che. mATe Apa sAhebane vinaMtI karUM chu ke, je mANasa dhanavAna che temaNe dhanano vyaya karI jJAna vRddhi thAya tema karavaM ane bIjA mANaso che temaNe jJAnana rakSaNa thAya evI zarIranI mahenata karavI. have jIrNoddhAra karavA sAru kaoNnpharansa TharAva kare che te TharAvane amalamAM mUkavA mATe ApaNe madada karavI jarura che, mATe je je gAmanA pratinidhiyo atre padhArelA che, temaNe potAnA gAmanAM pustakonI TIpa taiyAra karavI ne temAM pustakarnu nAma, pustaka karttanuM nAma, je sAlamAM pustaka racAyuM hoya te sAla, je varasamA pustaka lakhAyuM hoya te sAla, jIrNa thayuM che ke sArI sthitImA che, evA Asana rAkhavAM ane evI rItanAM lISTo taiyAra karAvIne janarala sekreTarI sAhebane mokalI Apazo to pachI te sarva ekatra karIne eka buka chApaze. tethI je je dezamA je je pustaka nahIM haze te maMgAvIne tenI nakalo karAvI, agara chapAvavI sugama paDaze. A pharaja DelIgaTone jarura bajAvavAnI che. mATe ApaNA dezamA jai potAnA gAmamAM tathA AsapAsanA gAmamA jyA jyAM pustako hoya tyAM tyAMnA lISTo taiyAra 15 For Personal & Private Use Only Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (114) karavAne ujamAla thaq joie. ane pachI je je pustako jIrNa thayAM che te lakhAvavAM joie. nyAyanA graMtho ane sUtro mUla tathA niyukti, bhASya, cUrNI ane TIkA sAthena je bhASAmA che teja bhASAmAM zuddha karI chapAya to te sArI vAta che. tana mana ne dhanathI jJAnoddhAranA kAmamAM ne ujamAla thaze te thoDA kALamAM jJAnAvaraNIya karma naSTa karI kevaLajJAna kevaLa darzana pAmI mokSanI padavI meLavaze. ( tALIo.) For Personal & Private Use Only Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 115 ) nizANI 14. junAgaDhanA mi. dolatacaMda puruSottama baroDIAnaM bhASaNa. zloka. sa jayati paramAtmA kevaLa jJAna mUrttiH dalita nikhila karmA zAzvatAnaMda magnaH hRdaya kamalamanta ryaH sadAlokyamAnaH vitarati ca mumukSo mokSalakSmI prasannaH A trIjI jaina kaoNnpharansamAM Apa sAhebonI hajura prAcIna tathA arvAcIna jaina zilAlekho upara be bola bolavAne mane zrImaMta senAkhAsakhela samazera bahAdura mahArAjA zIyAjIrAvanI rAjadhAnImAM avakAza maLyo che tethI huM atyaMta bhAgyazAlI tathA AnaMdita thayo chaM. duniAnA koi paNa dezano itihAsa jALavI rAkhavA mATe temaja temAM thai gayelA rAjyAdikanA varNanamAM ajavALu pADavA mATe zilAlekho, pustako, sikkAo, makAno tAmrapatro vigere ghaNAMja agatyanAM sAdhano che. mIsara dezanA pIrAmIDa jevA gaMjAvara duniAmAM navAi utpanna kare evAM makAno paNa sarva bhakSI anayAtane kALane AdhIna thAya che to bIjAM bAMdhakAmonI to zI gaNanA ? pIrA - mIDa jevI paNa AzcaryakAraka vastuo jene ApaNe hAla A jagatmAM hayAtI dha rAvatI joie chIe te paNa hajAro varSa pachI jamInadosta thai jaze ane tenI eka paNa nizANI raheze nahIM. rAjAonI nizANI ovALA sikkAo paNa daTAi ghasAi nAza pAme che. pustako ane lakhelAM pAnAMo paNa kALAMtare kALane vaza thai teno paNa nAza thAya che ane teja pramANe prAcIna ane arvAcIna zilAlekhonuM paNa tevIja rIte nirmUlana thavAno saMbhava che. ane tAmrapatro paNa kALane AdhIna thAya che. A bAbatamAM manuSyajAta kALa sAme Takkara jhIlavAne mATe game teTalA prayatno karaze topaNa te badhAM niSphaLa thavAnAM. A maMDapanI aMdara hajAro bhAio tathA bahenoe potAnI umadA hAjarI ApalI che temAMnuM eka paNa manuSya so varasa pachI haze ! For Personal & Private Use Only Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 116 ) je bhavya maMDapa ApaNe joine ApaNI AMkhone ThArIe bIe te maMDapano thoDA divasa pachI kaMi patto raheze ? hAlamAM duniyAmAM hajAro zehera ane lAkho makAno temaja karoDo manuSyonI sthiti AjathI pAMceka hajAra varasa pachI kevI thaze teno citAra ApaNA khyAlamAM AvI zakato nathI. paNa eTaluM to kharuja che ke, dharma phakta nizcaLa che ane dharmathIja sukhanI prApti thAya che ane paraMparAe svarga ane mokSanI prApti thAya che. zilAlekhono jIrNoddhAra karavo, tenI nakalo karAvavI, tenAM bhASAMtara karavA, ane pustakanA AkAramAM chapAvavAM e ApaNI pharajomAMnI eka pharaja che. A zilAlekhothI ApaNI komanA itihAsamAM temaja gujarAta Adi dezonA itihAsamA ane ApaNA derAsaro tathA temane lAkho ane karoDo rupiyAnA kharce baMdhAvanAra puruSonA itihAsamAM ApaNane ghaNuM jANavAnuM maLe che, to AvA zilAlekhonuM saMrakSaNa karakhaM ane tenI asala jevIja nakalo ane bhASAMtaro taiyAra karavAM te jarUranuM che. ane muMbaInI bIjI jaina kaoNnpharansa temaja vaDodarAnI A trIjI jaina kaoNnpharansamA mArA bhASaNano paNa eja uddeza che. gaye varSa mArA hAthamAM lIlA viSaya viSe meM keTaluka vivecana kartuM hatuM temaja mArI pAse, je zilAlekho che te bIjI kaoNnpharansanA pramukha sAhebane ane te vakhatanI risepzana kamITInA pramukha sAhebane ane bIjA AgevAna gRhasthAne batAvavAmAM AvyA hatA ane te saMbaMdhI madada ApakA keTalAeka udAra seThIAoe potAnI icchA darzAvI hatI paNa aphasosa ! ke marahUma zeTha phakIracaMda premacaMda ke je ApaNI jaina komano eka hIro hato tenA acAnaka paraloka gamanathI mArI AzAmAM eka moTuM vighna AvI paDyuM to AzA che ke, bIjA saMbhAvita gRhastho A kAmamAM mane tana, mana ane dhanazrI madada Apaze to A kAma yathAzakti huM pAra pADI zakIza evI mArI khAtrI che. kAraNa ke A viSayamA jo ke lekha utAravAmAM tene ekaThA karavAmAM ane bhASAMtara karavAmAM ghaNAM varSathI hu~ prayatna karUM chu ane mArI sAtha saMbaMdha gharAvanArA aneka satpuruSonI saMpatti ane sahAyatA che, ane teo dina pratidina mane uttejana ane anumodana ApatA, AvyA che. topaNa A kAmamAM dravyanI khAsa jarUra che. hAlamAM mArI pAse zrI zatruMjaya, giranAra, rANakapUra vigerenA zilAlekho che ane tenAM bhASAMtaro paNa meM jAte karI mArI pAse taiyAra rAkhelA che to tene chapAvI jAherAtamAM lAvavAthI ghaNoja phAyado thaze. mATe A viSaya upara huM pramukha sAhebanuM, temaja hiMdustAnanA jUdA jUdA pradezabhAMthI AvelA DelIgeTa sAhebonuM khAsa dhyAna khaMcavAnI rajA laI huM ane araja gujArU chaM ke, hareka prakAre A kAma mI A For Personal & Private Use Only Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAma jema bane tema jaladI pAra paDe evI goThavaNa yathAzakti karazo. A vakhate mAre Apane jaNAvayU~ joie ke, zrIAbujInA zilAlekho meLavavAne mATe meM vaNo prayatna karelo che, ane zrIAvunImAM te lekhone vAMcIne tenI nakala karavAneM kAma meM uThAvyu hatuM paNa keTalIka agavaDane lIdhe te kAma banI zakyuM nathI. AbujInA zilAlekhonI nakalo meLavavA mATe zIrohInA zrIsaMghane temaja marahuma mi. phakIracaMda premacaMda tathA zeTha lAlabhAI dalapatabhAI tathA mi. bALAbhAI maMchArAma Adi sadgRhasthonI mAraphata patro lakhAvI temaja bhalAmaNa karAvI meM AjasadhI mehenata karela che. to AzA che ke.te saMbaMdhI lAgatAvaLagatA sAhebo te zilAlekhonI nakalo mane maLe evI meherabAnI karaze evI umeda rAkhaM chu. ( tALIo ). For Personal & Private Use Only Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 118) nizANI 15. OM namo tiththassa. prAcIna zoghakhoLanI jarUriyAta viSe morabIvALA mi. manasukha kIratacaMde ApekheM bhASaNa. me. pramukha sAheba, svadharmI baMdhuo ane baheno ! prAcIna zoghakhoLano viSaya jeTalo vikaTa che teTalo agatyano che. samasta jaina komanA pratinidhinI banelI A bhavya mahAsabhAmAM mAre A viSayapara kaMi bolavU paDaze evo mane svapne paNa khyAla na hato. paNa jyAre pavitra zrIsaMghanI mane aNacintavI AjJA thai tyAre te huM mAthe caDAvaM chu. ane mane AzA che ke, tIrthaMkarane paNa bahu mAnya evA pavitra zrIsaMghanI kRpAthI enI AjJA pAra pADI zakIza. baMdhuo ! prAcIna zoghakhoLanI jarUriyAta bAbatamAM ApaNA baMdhu mi. baroDIyA darakhAsta lAvyA che; tene anumodana ApavA zivAya bIjaM viSeza karavAnuM mAre nahi rahe. baMdhuo ! manuSyabhava bahu durlabha che, e durlabha bhava kadAca maLe paNa tenuM sArthaka karavaM ethI paNa durlabha che. A dehanI aMdara rahela AtmAno karmathI mokSa karavo, e A amulya durlabha manuSyadeharnu paramasArthaka che. baMdhuo ! jagatitaLa upara vartatA badhA dharmo AvI rIte upaddeze che. atre huM tatvajJAnanI uDI khINamA utaravA mAgato nathI; paNa Apane kahevU yogya che, ane Apa khacIta mAnajo ke, manuSya bhavanA yathArtha sArthaka mATe koipaNa dharma yathArtha avirodhI avicchina bodha Apato hoya to te pavitra zrIjainadharma che. baMdhuo! AvA eka pavitra dharmane aMge rahelI prAcIna zodha khoLo khaMDiero, zilAlekho, hastapatro, tAmrapatro, zikkA, maMdiro, guphAo AdinI zodhakhoLo keTalI badhI upayogI thaze e Ape vicAravAnuM che. baMdhuo! e zodha khoLo jainonI tenA dharmanI prAcIna tavArikha upara, tenI sthiti upara, jAhojalAlI upara, khacIta ajavADaM pADaze. gRhastho ! prAcIna tAmrapatro, zIlAlekho Adi itihAsika bAbata jemAM ApaNe pachAta chIe, temAM ghaNo upayogI bhAga Apaze. tIrthakara bhaga For Personal & Private Use Only Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (119) vAnanI pratimAnA padmAsana nicenA bhAgapara je je lekho hoya che, lAMchana hoya che, te te tIrthakaranI oLakhANa ApavA uparAMta te biMba kyAre bharAyAM, kyAM bharAyAM, koNe bharAvyAM, kayA AcArye, e Adi vigata purI pADatAM hovAthI, ApaNane aitihAsika moTo lAbha thaze. viSeza, baMdhuo ! kAgaLapatra upara lakhAelA lekho ekadama nAza pAme kharA, paNa paththara ke dhAtu upara kotarelA temAM paNa ArasAmAM kotarelA lekho ghaNA kALasudhI Take che, ane tethI teo kAgaLapara lakhAelI noMdho karatAM vadhAre upayogI hoya che. to baMdhuo! evA lekho AdinI zodho karAvavI bahu Avazyaka che. baMdhuo ! e zodha khoLothI prAcIna sthitInAM jJAna uparAMta pudgalIka anityatAno khyAla Avaze; je parama kalyANanA eka amogha kAraNarupa thaze. baMdhuo! vaLI zodha khoLamAthI ghaNuM dhaNuM avanavaM jANavA, satyAsatyanA nirNayanuM banI Avaze. A sthaLe mane atre bharAelA lAkSaNika pradarzanamAM mUkelI cAra saMjIvanI nyAyanA dRSTAMtanI chabI yAda Ave che. baMdhuo ! Ape badhAe e chabI joi haze, e jovA Apane bhalAmaNa karavI yogya che. gRhastho ! kaLIkALa sarvajJa zrImad hemacaMdrAcAryane eka vakhata gujarAtanA rAjA mahAn siddharAja jayasiMhe prazna karyu ke, mahArAja ! jagatmAM ATalA badhA dharmo che te badhA dharmano ne tatvano upadeza kare che to temA satya tatva zuM ane te zAmAM che ? zrImad hemasUrI je jainanA ananya pavitra AcArya hatA, teo dhArata to ekI avAje kahI zakata ke, satya tatva zrIjainadharmamA che. ane rAjA siddharAja e aMgikAra paNa karata, paNa samayanA jANa ane niSpakSapAta buddhinA dhaNI nirapekSI evA zrImad hemacaMdrAcArya zaMkhapurANamAthI Apane jaNAvela cAra saMjIvanI yazomatinI vAta kahI saMbhaLAvI. gRhastho ! marahuma DaoN. pITarasane punAnI Dhakkana kaoNlejamAM potAnA ziSyone A vAta lekcararupe nava varapta upara kahI hatI. koi yazomati nAmanI strIne teno dhaNI tenI bahenapaNI sAthe yatheccha vartavA de nahIM, tethI te bahenapaNIe tene potAnA patine baLadamAM vaikriya karavAnI auSadhi batAvI. yazomatie auSadhinA prayogathI potAnA patine vRSabha karI nAMkhyo; paNa game tevI toe patiparAyaNa strI hovAthI te pastAvA maMDI. vRSabha thaelA potAnA patine pharI puruSanurupa ApavAna te ke tenI sakhI jANatAM na hatA. AthI yazomati bahu bahu kheda pAmavA lAgI. pachI patnidharma mujaba hamezA kheda pAmatI te potAnA patine vanamAM caravA lai jatI. eka divasa aMtarIkSamAM koI vidyAdhara potAnI strIne vAta vAtamAM kaheto hato ke, A amUka jhADa taLe auSadhi For Personal & Private Use Only Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (120) yo che temAM eka auSadhI evI che ke, jAnavara te care to manuSyarupa kAme.. yazomatie A vAta sAMbhaLI lIdhI ane potAnA baLada thayela patine te jhADa taLe carAvakA lai gai. te jhADa taLe rahela jhADapAna caratAM vidyAdhare jaNAvela auSadhI paNa te baLadanA caravAmAM AvatAM te potArnu pUrva puruSarupa pAmyo. tema jagatnA badhA dharmonU lakSapUrvaka zodhana dohana karatAM tatva maLaze. baMdhuo ! zrImad hemacaMdrAcArye cAra saM. jIvanInI kathA siddharAjane kahI teno upanaya ApaNI zodhakhoLanI bAbatane paNa ghaNo upayogI che. zodhakhoLathI paNa tatva tarI Avaze. mATe baMdhuo e ati agatyanI che. prAcIna zodhakhoLano viSaya hiMdustAnamAM navA jevoja gaNI zakAya. temAM paNa ApaNe jaino to e bAbatamAM bahu pachAta gaNAie. e bAbatanI zaruAtanuM tema tene hiMdamAM thoDaM ghaNuM dAkhala karyAne mAna yUropiyana paMDitone, ezyATika sosAiTIne ane thoDA ghaNA hiMdu zodhakane ghaTe che. gRhasthoM ! janarala kaniMgahAma, DaoN. bulara, luirAisa, DaoN. vIbara, DaoN. hornala, Adi vidvAna paMDito, A badhAe prAcIna zodhakhoLopara ghaNuM anavALu nAMkhyuM che. hiMdamAMthI paNa mahUma DaoN. bhagavAnalAla, DaoN. bhAu dAnI, DaoN. bhaMDArakara, mi. ratirAma dave, zAstrI hari datta, mahArAja zrI AtmArAmajI, temaja yUropiyanomA, DaoN. pITarasane A bAbatamAM bahu upayogI phALo Apyo che. inDiyana enTIkvarI bombe ezyATika sosAiTInA riporTo vigere ane DaoN. bhAu dAjInA enzanTa rIsacIsa A vageree prAcIna itihAsa Adi upara ghaNo prakAza nAMkhyo che, chatAM gRhastho! prAcIna zodha khoLay eTalaM badhu bahokuM ane vizALa kSetra paDayuM che,--upara jaNAvelI bAbato to ghaNI ghaNI ochI gaNAya. __gRhastho ! mathurAmA eka jIna maMdiramA janarala kaniMgahAme eka lekha zodhyo che temAM vIrabhagavAnanA nirvANa pachIno taratano kALa lakhela che. zrImad AtmArAmajIe lakhela praznottaromAM A Akho lekha Apela che. mAravADamAM zrIvIraprabhanA jInAlayamA eka lekha vIraprabhunI pachI sItera varasano che ane temAM koi ratnazekharasUrinuM nAma che, temAM kAMi upadeza che. gRhastho ! A badhI zodhothI eka bIjo paNa agatyano nirNaya ane samAdhAna thAya ema che. ApaNA sthAnakavAsI baMdhuo pratimAno niSedha kare che, ane pratimA ke jIna maMdira nahIM hovAno ghaNA lAMbA kALano dAvo kare cha; ane kahe che ke, pratimA ArAdhakato hamaNAMja thayA che. temane A lekho ghaNA bodhana ane satyanA nirNayanu, ane kadAgraha choDI daI parama upakAraka evAM prati For Personal & Private Use Only Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 121 ) mAnA AlaMbananuM nizcaya karAvanAra kAraNa thavA yogya che. baMdhuo ! zodhakhoLa vinAja saheje upalI bAbato maLI AvI che, to khAsa hetupUrvaka jo zodho thAya to ghaNo lAbha thAya. baMdhuo ! Ape zrIbhadrezvara ( kaccha mudrAthI cha gAu ) joyuM haze; athavA enuM nAma sAMbhaLayuM haze traNa dAyakA upara to tyAM TIMbA TekarA ne khaMDiyaro dekhAtAM hatAM, paNa anAyAse tyAMthI pasAra thatA koi yatine e maMdirano bhAga jovAmAM Agyo, je khodAvatAM hAla eka prAcIna bhavya maMdira temAMthI maLI AvyuM che. temAM vIraprabhunI prAcIna bhavya pratimA che. jIrNa derIyo pharatI che te hAla samarAvI che. maMdira jamI - namAM uDuM pesI gayuM che. gRhastho ! pATaNa, vaLA pUrvanI kalyANaka bhUmi, kAvI - gAMdhAra Adi aneka prAcIna sthaLo che ke jyAMthI avAra navAra prAcIna lekho pratimAo zikkA Adi maLI Ave che. AvAM sthaLonI zodhakhoLa karAvI, te zodhakhoLanA riporToM bahAra pADavAnI, te zodhakhoLo jALavI rAkhavAnI, samarAvavAnI bahu bahu agatya che. baMdhuo ! muMbaI pAsenI kaeNnerI kevjha ( guphAo ), aeNlphanTA kevjha, ejanTA kevjha, e vagere paNa ghaNo prakAza Ape ema che. madrAsa pAse koMjevaramathI RNa mAila cheTe eka prAcIna bhavya jIna maMdira che. A maMdira digaMbarI che chatAM tatvanI dRSTie digaMbara zvetAMbara mAM bheda na hovAthI enI khoLa bahu lAbhakAraka che. tyAM vikrama saMvata pahelA saikAmAM thai gaela mahAna kuMdakuMdAcAryanAM pagalAM che; ane tenA vakhatanA lekhoM che. tyAM paMdaraso varasanI junI eka zrIkalpa sUtranI prata che. ajAyabI jevuM eche ke hiMdamAM AvelAM evAM prAcIna jaina sthaLanI ApaNane hIMdI jainane khabara nathI, jyAre jyAre tyAM khAsa jovA khAtara phrAnsa, amerikA, vera dUrathI aeNnTI kaverIyansa ( zodhakhoLa karanArA ) Ave che. gRhastho ! dakSiNamAM tAMjoramAM eka prAcIna pustakAlaya che, tyAM cha hajAra tADapatra upara lakhelA prAcIna lekho che. te pustakAlaya badhA mATe khulluM che. teno tyAM upayoga thai zake che; tyAMthI lai javA detA nathI. maisuramAM beMglora pAse zravaNa belgula sthAna che, tyAM zrI bAhubaLa svAmInI ( gomaTTezvaranI) ati adbhuta bhavya mahAna pratimA ( colossal statue ) che te satira phITacauda mAMthoDAM uMcuM che. jaMgalamAM bhavya dekhAya che. te kAusaga mudrA che. tenI banne bAjue prAcIna lekho che. te maisura gavarmenTanA sekreTarI lui rAise iMgrejImAM mULa sAthai pragaTa karyA che. gRhastho ! je bhavya pratimAnI ApaNane khabara nathI. tenA padmAsananA vacalA bhAgamAM ubhA rahI videzI loko phoTogrApha paNa paDAve che. gRhastho, te gomaTTezvaranA pagano aMguTho nALIyera jevaDo che e uparathI Apa khyAla karazo ke, e 16 For Personal & Private Use Only Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (122) pratimA te kevaDI bhavya haze. gRhastho ! Ato sthaLa jANituM thayuM, paNa aNanANyAM evA aneka sthaLa haze, ke je hajI aMdhArAmAM che, te badhAnI zodho karavI Avazyaka cha. baMdhuo ! A atre bharAyelA pradarzanamA keTalAka hasta lekho che te lagabhaga 1000 varasa uparAMtanA che. te ApaNane eka navI bAbata zIkhave che; te e ke pustako ghaNA lAMvA kALapUrve paNa lakhAtA. DaoN. jekobIne paNa e zaMkA thai cha ke, jainazAstro kyAre lakhAyAM haze. baMdhuo ! Ano ApaNe kaMi cokasa nirNaya karI zakIye ema nathI, paNa AvI zodhakhoLo ApaNane amaka nirNaya karavAmAM sahAya thAya che. prAcIna zodhakhoLo ApaNA hakkamAM paNa moTo bhAga bajAve che. akabara tathA jahAMgIranA vakhatamAM jainone maLelA tAmrapatro jo haiyAta nahata, athavA na maLyAM hata, to pavitra tIrtha zrIsametazikhara pAse ughaDelu carabInU kArakhAnu kadAca baMdha na thAta, ane jainono hakka, dayAmaya haka kadAca tyAM to DUbata. baMdhuo ! Ama prAcIna lekho, zIlA lekho, tAmrapatro Adi bahu upayogI che; tenI zodhakhoLo viSeza upayogI che, ane te zodhakhoLa jALavI rAkhI tene samarAvaq viSeza vizepa upayogI che. gRhastho, pUrvanA dhanADhya puruSoe Amaja karyu cha; jAvaDazAha, vimalazAha vastupALa Adie Aja krama lIdho ke. zrI dhaMdhakA jyAM zrImad hemasUri janmyA hatA, tyAM tenu pAlaj e nAme sthaLa che; tyAM hAla masIda che. zrI khaMbAtamAM eka maMdira hatuM, tene badale hAla masIdache; jAmanagaramAM eka maMdira badale zivAlaya che. vaDhavANamAM pADAvasAmAM pADApoLamAM eka prAcIna derAsaranI jagyAe hAla eka masIda che. baMdhuo ! A badhI zodhakhoLathI khabara paDI che. e jo bane ane udvArI zakAya to kalyANarnu kAraNa che. ApaNe zrI siddhAcaLa Adi ghaNAM sthaLonAM maMdiropara masIdano AkAra joiraoN. A ApaNane ApaNA jaina bhAionAM DahApaNa, samayasUcakatA, ane dhIrajano khasusa purAvo puro pADe che. jyAre ema dhArya ke, musalamAno maMdira toDaze tyAre samaya vicArI teoe masIdanI AkRti dAkhala karI. gRhastho, zodhakhoLane aMge ApaNe A jANI zakIye chIe. vadhuo ! Ama prAcIna zodhakhoLanI agatyatA, te jALavI rAkhI, te samarAvavAnI agatyatA batAvI che have ApaNe e mATenA upAyo sUcavavA yogya che. gRhastho ! ApaNA baMdhu mi. kApaDIyAe gai kAle ' phAilolojIka lekacaro' arthAta bhASA Adi saMbaMdhI bhASaNo karAvavAnuM sUcavyaM hata; temaja te sAthe prAcIna zodhakhoLane lagatAM bhASaNo apAvavAM jaruranAM che. gRhastho ! iMglaMDa yUropamA A For Personal & Private Use Only Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (123) viSayato eTalo badho agatyano gagAya che ke, te mATe khAsa prophesaro rAkhe che. tene sArA pagAra ApI teo pAse jAhera bhASaNo karAve che. ApaNAmAM prAcIna zodhakhoLano khyAla paNa nathI; paNa have keLavaNInA pracArathI evI kadara ApaNe samanatA thazaM. gRhastho ! pAzcAtya vidvAno A bAbatane eTalI vadhI agatyanI gaNe che ke nIceno eka dAsalo ApaNane eno sahana khyAla Apaze. ApaNA muMbaI ilAkAno eka Agalo hAkama sara jemsa phamryatana khaMghAtamA koi sAdA gRhasthane ghera prAcIna lekho meLavA tathA zodhavA jAte padhAryA hatA. A vAta ApaNA eka hitaiSI DaoN. balharanA vakhatamAM banI hatI. gRhastho, AvI agatyanI bAvata teo 'zodhakhoLa 'ne gaNe cha mATe. ( 1 ) prAcIna zoSakhoLanI leka cara zIpo sthApavI. ( 2 ) jaina vidvAnone sArA pagArathI khAsa A zodhakhoLa mATe rAkhavA, ane temanI pAsethI rIporTo karAvI tenAM bhASaNo AvAM tathA te bAhAra pADavA. ( 3 ) prAcIna zodhakhoLane lagatA inAmI nirvayo lakhAvavA ane sArA nibaMdhavALAne inAma ApI te chapAvI pragaTa karavA. ( 4 ) chevaTe, baMdhuo ! muMbaI ke atre eka prAcIna zodhakhoLane lagatuM tenA sAhitya- eka ' myujhIyama ' karavaM ( Museum for antiquaries archelogy &c. ) gRhastho, hiMdamAM AvAM khAtAnI bahu khoTa che. yUropiyana ke dezI pAMDatane khAsa hiMdanI prAcIna bAvatono abhyAsa karavo hoya to tene jarmanI ke iMglaMDamAM British Museum no lAma levo paDe che. arthAta tyAM hiMdanI prAcIna bAbato lagatAM eTalAM badhAM pradarzano, tathA sAhityo che ke, khuda hiMdanI bAvata mATe tyAM jatAM lAbha thAya che. baMdhuo ! jo ke hiMdanI je je zodhakhoLo karavI joie, te jo thAya to je thai che, te kAi lekhAmAMja na Ave. mATe zodhakhoLanI bahu jarUra che. ane muMbaImAM ke nAmadAra sayAjIrAvanA A rAjadhAnInA sthaLa vaDodarAmAM eka zova. khoLane lagatuM ' myujhIyama ' sthApavAnI jarUra che. nAmadAra gAyakavADa jevA sujJa vidyAvilAsI prajApriya sara sIyAjIrAva ApaNane cokasa madada Apaze, ane eozrInA rAjyamAM bharAyela A kaoNnpharansana smaraNa paNa raheze. mATe evaM -- Museum' myApavaM yogya che. gRhastho, Ama sAmAnya upAyo batAcyA che. kelara pIthI A baMdhu For Personal & Private Use Only Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (124) vara AvavA yogya che. chevaTe A badhI zoSakhoLonu kharUM sArthaka to tyAreja thaze ke jyAre A dehamAM ghaNA kALathI saMtAi raheDhaM Atma dravya pragaTa thAya, tenI zodha thAya, ane te prApta thai akhaMDa sukha meLavI le. baMdhuo ! prabhu kRpAthI e thaze, ane prAcIna zodhakhoLanI jarUriyAtanA A mArA anumodanamAM Apa ekI avAje bhAga lai mane besI javA rajA Apazo. ( tALIo ) For Personal & Private Use Only Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (125) nizANI 16. DIrekTarI viSe mi. bhagubhAi phatehacaMda kArabhArInu bhASaNa. Aje mArA hAthamAM DIrekTarInA saMbaMdhano TharAva kaoNnpharansanI viSaya maMDaLI taraphathI mUkavAmAM Avyo che. gayA varase Aja savAla meM hAthamAM dharyo hato ane te vakhate DIrekTarI eTale vahI vigere meM kayuM hatuM. AvI DIrekTarInI keTalI jarura che te paNa meM te vakhate kA hatuM ane te mATe atre piSTapesaNa na thAya teTalA sArUM Apa sAhebane ahevAle kaoNnpharansanuM pAna 164 temana kaoNnpharansa taraphathI chapAelA riporTarnu pArnu 133 vAMcavA huM bhalAmaNa karuM chaM. ApaNI kaoNnpharansa temaja jaina samAna ane jana samAja AvI DIrekTarIonI AvazyakatA vicAravA lAgI che. A savAla Aje paMdara mAsano juno thayo che ane ApaNI kaoNnpharansanI oNphisa taraphathI AvI ApaNI jaina DIrekTarI karavA vartamAnapatrodvArA jAhera khabaro ApavAmAM AvI hatI ane huM AzA rAkhuM chu ke, A kArya kaoNnpharansa taraphathI ja. ladI pAra paDaze. ApaNA presiDaMTa sAhebe potAnA AraMbhanA bhASaNamAM paNa DIrekTarInA saMbaM. dhamAM kA che ane tema kahetAM temaNe bhAvanagarI bhAionA prayAsane vakhANyo che. alabatAM dareka gAmavALA AvA prayAsa kare to te stutya che. paNa mAre kahe jo. ie ke dareka gAmavAra DIrekTarI judI chapAvavAnI jarura nathI kemake AvA nAnAM copAnIyAM ghaNo vakhata rahetAM nathI ane te sAcavavAM muzakela paDe che. te sAthe joitI mAhitI meLavavA mATe aneka copAnIyAM jovAM paDatAM hovAthI vakhatano paNa laya vadhAre thAya che, AnA saMbaMdhamAM kaoNnpharansadvArA je gRhastha ke gRhastho DIrekTarI banAve teo tarapha AvA gAmo tarapha amuka phaoNramo mokalavAmAM Ave ane te jo teo namunA pramANe bharI mokalAve to A kAma jaladI pAra paDe. bhAvanagara DIrekTarI bahAra paDyA pachI keTalAka gAmovALAe AvI DIrekTarI For Personal & Private Use Only Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (126) pote taiyAra karavAno vicAra karyo che. ane tenA saMbaMdhamAM sANaMda, kheDA vigerenA keTalAka gRhastho mane maLyA hatA. have jyAre Ama che tyAre AvI DIrekTarInI jaruriyAta nirvivAda sAbIta thAya che. DIrekTarImA vastItuM pramANa hAla jo te taiyAra karavAmAM Ave to nakkI karavaM muzakela cha mATe te saMbaMdhamAM aMdAja vastIja makavI. salI tamAma tIrthonI hakIkata tenA vahivaTadAro ane tenA vahITa sandhI dhAraNa Ane lenA aMge cAlatAM phaMDo, vaLI jUdI jUdI sabhAo, temanA Azaya vAnI temA samAveza thavo joie. vaLI nadI z2adI jAtanA je je jaino temA rahetA hoya te saMbaMdhI ane temanA lagna vi. gerenA dhArAonuM TaMka varNana paNa temAM Ana joie. vaLI dhaMdhAvAra vargaNI paNa temAM samAvavI joie. A sAthe tamAma munirAjo, ane temanA gaccha vigerenI mAhitI paNa temAM avazya AvavI joie. vaLI ApaNA dharmAdA khAtAo, pAMjarApoLo vi. gerenAM phaMDo, tenA vahIvaTo ane tenA aMge cAlatI vyavasthAnuM sabakaM byAna AvA pustakamAM jarura jaNAvaq joie. A sAthe dareka gAmavAra hakIkata temAM gAma kyAM. che, tenI havA kevI che ane temAM vyApAri sthiti kevI che te vigere batAvaq. A badhuM kArya karavAmAM eka mANasanu kAma nathI paNa te badhI hakIkata meLavavAmAM badhA bhAionI jarura che ane AvI rIte jyAre sahAya thAya toja ApaNo DIrekTarIne' banAvanAra phatehamaMda nIvaDe. vaLI AvI DIrekTarI mArA samajavA pramANe 800 pAnAnI ochAmAM ochI thAya ane te ekavAra chapAyA pachI dara varSe ke amaka varSanA aMtare te bahAra pADavAmAM Ave to ghaNu sugama ane upayogI thAya. chevaTa AzA rAkhaM chu ke, ApaNe cothI kaoNnpharansa mATe pharI maLIe te pahelAM A DIrekTarI bahAra paDelI jovA ApaNe bhAgyazAlI nIvaDIe. ATaluM kahI haM tamArI rubaru nIce pramANe TharAva raju karuM chaM je tamo tene anumodana maLyA pachI svIkArazo. A. paNI dareka prakAranI sthitino khyAla AvayA sAruM ApaNA tIrtho, maMdiro, pratimAo, jJAnabhaMDAro, graMtho, pAThazALAo, pustakAlayo, sabhAo, maMDaLo, sAdhu, sAdhavI, zrAvaka ane zrAvikAnI saMkhyA vigere bAbatanI eka DIrekTarIrupe vakhato vakha ta noMdha thayAnI A kaoNnpharansa ghaNI jarura dhAre che. ( tALIo) - - For Personal & Private Use Only Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (127) nizANI 17. DIrekTarInI darakhAstanA TekAmAM mi. jIvarAva oghavajI dozInuM bhASaNa. mAnavaMta presIDenTa sAheba, bhAio ane vheno, ApaNI Arthika ( Material ) sAMsArika ( Social ) ane dhArmika sthitinA yathAvasthita bodhane artha jaina DIrekTarInI khAsa AvazyakatA che. ApaNA jAhera sthaLonI mAhitI arthe paNa DIrekTarInI teTalIna AvazyakatA che. saMsAra ane dharma saMbaMdhI cokasa vartamAna sthiti jANyA sivAya unnatinA sAdhana yojavA tatpara tharbu tevA lukA ( Sand ) retI-nA pAyA upara imArata caNavA jevU che. dareka sagharelI prajA ane komomAM AvA rIporTa bahAra paDe che ane teonI unna. tinA sAdhanodvArAja zodhI kaDhAya che. ... AvI DIrekTarI ekaja vakhata karI aTakavAnuM nathI, paraMtu amuka amuka varasane AMtare karavAthI ApaNI bhUta ane vartamAna sthitino mukAbalo karI sakAze. sarakArI vastIpatrakamAM jaina koma mATe juI mathAIM rAkhavAmAM Ave che paraMtu AgkhA hiMdustAnanuM vastI patraka hovAthI bhUlacUka thavAno saMbhava che. vizeSa ApaNane upayogI ghaNA viSayo-maMdiro jJAna bhaMDAra Adi-saMbaMdhI bilakula mAhItI ApaNane temAMthI maLI zakatI nathI. mATe jaina DIrekTarI judI thavAnI khamusa jarura che. DIrekTarImAM nIcalI hakIkata noMdhAvAnI jarura jaNAya che: (ka) loko saMbaMdhI. (1) jJAti. ( 2 ) gaccha. ( 3 ) mANasanI kula saMkhyA. ( 4 ) puruSa, strI, chokarAM, chokarIo. (5) kuMvArA, varAvela, paraNela, vidhurastrI mATe yogya zaho. ( 6 ) gujarAnanu sAdhana dhaMdho, nokarI. (7 ) keLavaNI. vyavahArika, dhArmika. ( 8 ) anya rImArkasa zArIrika khoDa vigere. For Personal & Private Use Only Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 128) ( kha ) jAhera sthaLo. ( 1 ) maMdiro. ( 2 ) jJAna bhaMDAra. ( 3 ) upAzrayoH ( 4 ) jaina zALAo. ( 5 ) jaina sabhAo. ( 6 ) dharma AcArya. (ga) ( 1 ) sAdhuvarga. ( 2 ) sAdhvIvarga. ( 3 ) yativarga. pahelA khAnAmAM jaNAvela hakIkata jANavAthI ApaNI sAMsArika sthitirnu ApaNane digdarzana thaze, ane bIjA khAnAmAM darzAvela hakakita uparathI ApaNA lokopayogI sthaLonuM yathAyogya varNana maLavAthI te gAIDarupe thaI paDaze. jaina DIrekTarI- kArya phatehamaMda utAravA mATe ghaNI yojanAo sUcavavAmAM Avela che. paraMtu mArA mana pramANe amala jo keLavAyela ane utsAhI varga mAthe le to thoDA vakhatamAM alpa kharce thai zakaze. bhAvanagaramAM thayela DIrekTarI sabhAnuM baMdhAraNa khAsa anukaraNa karavA yogya che. ATalaM bolI besavAnI hu~ rajA lauM chu. (tALIo) For Personal & Private Use Only Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vartamAnapatronA abhiprAya. For Personal & Private Use Only Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmAna prakAza. mAgazara, saMvata. 1961. jaina konpharansanA tataya vijayanuM gIta | harigIta. zrI jainanA jayakAra nAde gagana gAryuM garvathI, bani sukhada suMdara satsamAje * sarasa zabhA sarvathI; thai vijaya vANI vijaya vAjA vijayakArI sAjana, vaTapattane vaTathI banyo che. vijya jaina samAjane. zubha saMgha bhAratavarSane ekatra thaI AvI rahaye, budhasiMhajI bahAdura jevA pramukhathI gAjI rahaye; ati harSathI utkarSa kIdho jainanA hita kAjane, vaTapattane vaTathI bane che vijya jaina samAjane. raMge umaMge maMDape mahArAja Apa padhAriyA, gurjarapati jaya garjanAthI prema sAthe vadhAviyA, tyAM thaI rahayo jayakAra gAyakavADanA ziratAjane, vaTapattane vaTathI banyA che vijya jaina samAjane. yuvarAja phattehasiMharAvataNa subhASita bedhathI, AbhArI thaI Ahata samAja svadharmanA zubha zedhathI; Azraya malyo yazakArI uttama sarva gurjara rAjane, vaTapattane vaTathI bane chevijaya jaina samAjane. karUNA karI zrI kamalavijayAcArya Apa padhAriA. diladAra DeligeTa bhAratavarSanA sahu tAriA, upadezathI AbhAra mAne sarva e munirAjane, vaTapattane vaTathI banyo che vijaya jaina samAjane. zrI vIravijaye tama vidArakuM dharmanA sukhadAyake, jayavaMta kIdhuM jaina zAsana jagnamAM muni pAThake For Personal & Private Use Only Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 420) parivAra vijayAnaMdane upakArI sarva samAjano vasmattane vaTathI banyo che. vijaya jaina samAjane, gAyA girAthI gurjaro hiMdI vaghA UtkarSathI, sirASTra vire susvare uccAra karatA harSathI; marUvIra Dha vANIno navaraMga jAmyo Ajana, vaTapattane vaTathI bane che vijaya jaina samAjane, satkAra kIdhe snehathI vaTapattane zrAvaka jane, sAdhamI sevA AcarI atiraMgathI ujavala mane; DaMko bajA dezamAM karI cakita sarva sabhAjano, vaTapattane vaTathI banyo che vijaya jaina samAjano. . ghaDI niyama nirmala udaya kI jainane bahu saMmate, saMsAri ghArmika unnati karavA mathe zubha saMgate; te niyamathI sahu vartaja jina bhakta bhAratanA jane, vaTapattane vaTathI banyo che vijya jaina samAjano. mahanIya maMgala rU5 zAsana devatA jaya Apaje, jayavaMta jaina samAja kerA vigna sarve kAje; aNahilapATaNamAM thajo ati vijya jaina samAjane, vaTapattane vaTathI banyo chevijaya jaina samAjane. - : , jaina. amadAvAda tA.4 12-04. vaDodarA khAte trIjI jaina zvetAMbara konpharansanI phatteha. jaina sAsanane vijaya. gujarAtanA vIrakSetra zahera vaDodarA khAte gayA mahInAnI tA. 27-28-29mI tArIkhoe maLelI trIjI jaina zvetAMbara konpharansano hevAla ane anya sthaLe Apyo che te dhyAna pUrvaka vAMcavAnI amArA jaina baMdhuone bhalAmaNa karIe chIe. temAM thayelA TharAvo tathA apAyelAM bhASaNo paikI zeTha lAlabhAI tathA mI. gulAbacaMdajI DhaTTAnA vicArazIla bhASaNe vAMcavAthI harakoI sujJa vAMcaka to konpharansanI phateha thaelI gaNI jaina zAsanane vijayaja thaelo gaNaze. e apUrva kenpharansamAM svAmIbhAIonI moTI * sajajana gRhasthanA samAjamAM. For Personal & Private Use Only Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hojarI ane nA mahArAjA sayAjIrAva jevA nipuNa rAjyakartanuM padhAravuM tathA te nAmadAra jevA eka kAbela nRpatinuM jaina dharmanI prAcInatA ane zreSTatAne lagatuM abhiprAyarUpa sarTIphIkeTa kayA jaina baMdhune garvISTa nahIM kare ? hamaNAM sudhI emaja aMdhArAmAM kuTAtu hatuM ke jaina dharma baddha dharmanI zAkhA che, ane te hamaNAja nIkaLe che. paraMtu nA.. mahArAjA jevA eka skolara gaNAtA rAjapatie jaina dharmane baiddha karatAM juno jaNAvI jaina dharmanA abhyAsi vidvAnonA matane puSTI ApI che, temaja "ahiMsA paramo dharma A mahA sutra je dharmano draDha siddhAMta che te dharma anAdi ane anupama hoI hajAro kALacakanI uthalapAthalo thayA chatAM jaina zAsana haju temanuM tema potAnI sthItimAM kAyama rahyuM che te teno vijayaja sUcave che. rAjamahelamAM ja dunIyAne cheDe mAnanArA nahIM paNa yuropa amerikA jevA dezamAM bhramaNa karI aMgrejI sAhityanA medAnamAM khelanArA eka vidhAna mahipAlano A mata jainone vadhu magarUra banAvavAne vAste basa che. mahArAjA tathA yuvarAje konapharansamAM bhAga leI jaina zAsana tarapha potAnI lAgaNI batAvI che te dareka rAjyakartAe anukaraNa karavA jevI che. A konpharansamAM keLavaNu ane konpharansanA baMdhAraNanA be mahatvanA savAlo upara evuM ajavALuM pADavAmAM AvyuM che ke tenI nakala anya konapharansone karavAno vakhata maLaze ja. keLavaNI viSaya evIto acchI DhabamAM vicArazIla zailImAM carcAyo che ke je savAla Aje ghaNI komonuM lakSa kheMcI rahyA che te savAlanuM vAstavika nirAkaraNa A konpharansa karyuM che, ane je khAmI bIjAone jaNAI che te khAmI purI pADavAnA rastA levAnuM konapharase meTA rUpamAM svIkAryuM che. uMcI keLavaNI laI nokarInI lAlacamAM phasAtA grejayueTone gulAmImAM na baMdhAvA avAja uThAvI komanA grejyueTone cetavaNI ApI che ne evA grejyueTa mATe vyApAra ne paradeza jaI dharmanI pravRtti karavAne baMdha Apyo che. paradeza gamanane je savAla ghaNAM varSothI hiMdu saMsAra sudhArA samAje uThAvyo che ne jenuM manamAnatuM chevaTa lAvI zakAyuM nathI te savAla A konpharansamAM evI to DhabamAM carcA che ke jenone paradeza gamanano pratibaMdha muLamAM naDato nahote paNa thoDAonA manamAM je vasavaso utpanna thato hato tenuM nirAkaraNa thaI gayuM che. saMsAra sudhArA samAje bIjA je savAlo hAtha dharyA che te paikInA bALalagna, kanyAviya, raDavA kuTavAne rIvAja, lagna tathA maraNa pachavADe kharca karavAno rIvAja vagereno aTakAva karavAnA TharAva pasAra thayA che; eTaluM ja nahI paNa teno amala keTaleka ThekANe thaI paNa cukyA che. jaina koma sAmAnya rIte sukhI che paraMtu je jainabaMdhuo nirAdhAra hoI keLavaNI meLavI zake nahIM teone madada ApavAnI janA karavAno TharAva paNa karavAmAM Avyo che. keLavaNInA viSayamAM zikSako tathA vAMcanamALAnI moTAmAM moTI muzkelIno paNa A konpharaMse phaDo karI nAkhyo che, e bezaka ghaNuM khuzI thavA jevuM che. jaina sAhitya ke je sAhitya A dezanI purva sthIti para sArU ajavALuM nAkhe che teno pracAra karavA ane prAcIna jaina pustakonA bhaMDAra ughADI teno lAbha levAnI yojanA amalamAM mUkavAmAM AvI che ne temAM vadhu madada karavAnuM TharAva pasAra thayo che e ekalA jenoeja nahI paNa A dezanI tamAma keme khuzI thavAnuM che kAraNa ke jaina sAhityamAM aneka amulya ratno chupAyAM che te kAMI navuM kahevAnuM nathI. bIjA TharAvo jIrNoddhAra, ddhAra, ane sIlA lekhone uddhAra karavAne lagatA thayA che. A For Personal & Private Use Only Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (32) dezanA itihAsamAM zIlA lekhe e tavArIkha jANavAnuM sabaLa sAdhana che, ane zIlA lekhe ApaNA jIrNa daherAsaro dvArA maLI Ave che. ApaNAM delavADAnAM vastupALa tejapALanAM bhavya derAsaro sudhAravA tathA tene tenI jAhojalAlImAM rAkhavAnI nA. lorDa karjhana jevA hAkema jarUra joI che ne temAM derAsarone kAyama rAkhavAnI ApaNI A konpharansa jarUra svIkArI che te kAMI ochI khuzInI vAta nathI. zIlA lekho e ApaNA dharmanI chupI dhajAo che je dezanA dareka sthaLamAM pharakI rahI che, te zodhI kADhI tene ajavALAmAM lAvavAnuM kenphansanuM A pagaluM ghaNAja dhanyavAdane pAtra che. zIlA lekhe je bhASAmAM lakhAyelA che te bhASAno paNa AthI uddhAra thaze ane ApaNuM dharma pustakonA bhaMDAranI unnati paNa thaze. zIlA lekhonA saMbaMdhamAM judA judA vaktAoe ApelI bAtamI ApaNane harakhAvanArIja che. havethI zIlA lekho zodhavAnuM tathA tene ajavALAmAM mukavAnuM kAma zarU thaze e khuzI thavA jevuM che. mAtra sarakAra paNa AvuM eka khAtuM nabhAve che ne ApaNA taraphathI paNa Avo TharAva pasAra thayo che jenA ekatra prayAsathI jaina daherAsaro ane prAcIna khaMDIyanI zodha thatAM dezanA ekatra udayamAM madadagAra thai paDaze A patranA mAleka ane adhipati tarathI jana DAyarekaTarI banAvavAnI darakhAsta raju thaI hatI jenA samarthanamAM temaNe tenAM kAraNe batAvyAM hatAM. je darakhAsta sarvAnumate pasAra thaI TharAva karavAmAM Avyo hato ke evI eka DAyarekaTarI banAvavI ke jethI AkhA jaina samudAyanI saghaLI mAhitI maLI zake. AvA sAdhana vagara janonI sthiti tathA tenI vastI kayAM ane kevI hAlatamAM che ne teone sudhAravA, madada karavA, tathA uttejana ApavA kevAM sAdhano hAtha dharI zakAya tenI khabara paDe nahIM. A pustaka taiyAra thayA vagara tenI kImata thaI zake tema nathI kema ke e eTaluM . upayogI thaI paDaze ke hAlatAM cAlatAM tenI madada maLI zakaze. sAcuM kahIe to e pustaka eka gAiDa ke bhomIyA tarIke thaI paDaze, ane tethIja konpharaMse jana komanA lAbhane najaramAM rAkhI A pustaka taiyAra karAvavAnI agatya svIkArI che. nipharaMsano mukhya hetu jana komamAM saMpanI vRddhi karI saghaLAnA akya baLavaDe jainakomanI tathA jaina zAstranI unnati karavAno che. te tapAsatAM amAre AnI sAthe kahevuM joIe ke konpharansa jema jema moTI thatI jAya che tema tema e hetuM paNa thoDe thoDe aMze sadhAto jAya che. eja tenI aMtIma phatehanI acuka nizAnI che. paMjAbI, baMgALI, dakhaNa, gujarAtI, mAravADI ane sIdhI jena bhAIo eka pleTaphorma upara ekaja vicAra calAvatA thayA che, ane chAza tajIne ekaja bhANe jamavA lAgyA che, je pratApa konpharansano ja che. eka dharma eka nAtane ekaja bhASA e ekyanAM sabaLa aMge che je aMge jenomAM prabaLa rUpe pravartI che tethI ja amane khAtrI che ke bhaviSyamAM jaina komana udyarUpa sUrya zirobiMdue AvatAM vAra lAgaze nahIM ame A sthaLe eka sUcanA amArA jaina baMdhuone karavI egya mAnIye chIe ke teoe maMDaLa maMDaLanA vAMdhA vacakA jaina samudAyarUpa mahA maMDaLamAM lAvavA nahIM, ane jyAM mahA maMDaLanI vAta AvI tyAM to ApaNe saghaLA vIra paramAtmAnAja tanuje chaIe e vicAra agre karI kAma levuM joIe ne tene raste kAma levAmAM Avaze te ApaNe udaya samIpamAM thavAnI ame te jhAMkhI karI zakIe chIe konpharansanuM For Personal & Private Use Only Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAma hAra pADI tene vijayI banAvavA vaDedarAnA nAnA saMghe je mahAna parAkrama karI batAvyuM che te khAte tene dhanyavAda ApatAM ame gAmo gAmanA saMdhane tenuM anukaraNa karavA Agraha karIe chIe. vaDodarAnA saMdhane jema DabhoI, pAdarA vagerenA AjubAjunA saMghe madada ApelI che tevIja madada ApavA sakaLa jana samAja vakhata maLe tatpara thaze to jeno zuM nahI karI zake. azaya zabda hImate bahAduranA zabdakoSamAM na hovo joIe, ane ApaNe paNa mahAvIranAM saMtAno hovAthI vI. rava e to ApaNuM khamIraja che. mATe AvAM kAmomAM aikayathI joDAI sakaLa jana samAjane ApaNA dAkhalAthI uttejIta karavAnI ApaNe pahela kADhI che te tene sAMga pAMga vijayI banAvavA vaDodarAnA saMghe je zrama uThAvyo che tevo uThAvavA amArA ThAme ThAmanA jaina baMdhuo hamezAM tatpara raheze evI ame AzA rAkhIe chIe. gujarAtI. muMbaI tA. 27-11-94. hiMdustAnanI judI judI prajAmAM pota pitAnI komanuM hita AgaLa vadhAravAno che. utsAha keTaloka samaya thayAM pravartI che tenA phaLarUpa jaino taraphathI jana kenapharansa meLavavAmAM AvatI temanI konapharansa che. Agale varSe e konapha ransa muMbaImAM bharavAmAM AvI hatI. A varSe tenuM sadara sTezana vaDodarAmAM naMkhAyuM che. nA. gAyakavADe A konapharansane joitI madada ApI che, ane vaDodarA rAjyanA jana gRhasthAe konapharansanuM kArya niviMdane pUrNa thAya tene mATe joIne zrama lIdho che konapharansanuM kArya AjathI traNa dIvasa cAlanArUM che, ane tenA pramukha buddhasiMhajI dudhoDIyA bahAdurane nimavAmAM AvyA che. pramukhanuM mULa vatana baMgALAmAM AvelA muzirAbAda tAbe Achamagaja che ane teonI umara lagabhaga 56-57 varasanI che. jIna dharmanI teoe ghaNI sArI sevAo bajAvI che; junA devaLAne jaNAddhAra karAvyo che, keTalAka sthaLemAM mUrtio padharAvI che; dharmazALAo baMdhAvI che, ane sadAvata paNa ughADyAM che. jaina dharmanA je junA vicAranA purUSo che temAM nA. rAya buddhasiMhajI eka che, te aMge vaLI teo vidhAnA upAsaka che ane vidyAnA kAryamAM sahAya ApanArA paNa kahevAya che. e gRhastha vaDedarAnI jema konapharansanA pramukhAsana para birAjI jaina dharmanI abhiraddhI mATe je kAMI khAsa vicAra batAvaze te jaina dharmIone manana karavA joga to thaI paDazeja. A konapharansamAM je kAryakrama rAkhavAmAM Avyo che te kAryakramamAM junA pustakonA rakSaNa mATe eka TharAva mukavAmAM AvanAra che, ne tenA saMbaMdhamAM amAre khAsa sucanA eTalIja karavAnI che ke je je jaina bhaMDAromAM junA pustakono saMgraha che te saghaLAonI eka saMpUrNa sucI taiyAra karAvI. prajAnI jANane mATe mUkavI. te kArya sAmAnya prajAne eTaluM badhuM upayogI thaI paDaze ke hAlanI jaina konapharansa, je mAtra eka dezI che te sarva dezI thaI paDaze. For Personal & Private Use Only Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14) bharata khaMDanI prajA paNa jene lokoe je upakAra kIdhe che te bhulI zake tema nathI. prAcIna graMthanI sAcavaNu karI mahatvanuM kArya teoe kIdhuM che. ane eja graMthaparathI madhya kALanA ItihAsanuM kaMika svarUpa ane rAjAonA jIvana vRttAMta prajA jANI cukI che. A konapharansanA saMbaMdhamAM eka bAbatano A varasathI vadhAre thayo che ane te jaina lAkSaNika pradarzana ughADavAne lagato che. e pradarzanamAM jaina dharmane lagatAM keTalAMka citro, tatva sucaka upadezaka dekhAva, pavitra padArtho tathA jemAM dharma saMbaMdhI bAdha na Ave evA dezI banAvaTanA padArtho mukavAmAM AvelA che. temaja prAcIna tADa patro para tathA sukhaDa patra para lakhAyelA lekho paNa dAkhala karavAmAM AvelA che. jana bhAIoe bahAranI prajAne potAnA A meLAvaDA tarapha lakSa kheMcavAne A je nAneze prayatna karyo che te paNa abhinaMdana ApavA joga che. gayA gurUvAre e lAkSaNaka pradajaina yuvarAja phatehasIMharAve ughADayuM che, te prasaMge te nAmadAre samayane yogya eka suMdara bhASaNa ApyuM hatuM. temAM bharatakhaMDanA udyoga hunnaranI caDhatIne mATe temaja saMsArIka dhArmIka sudhArAnA saMbaMdhamAM keTalAka agatyanA vicAro paNa batAvyA hatA. e bhASaNamAM te nAmadAre jaNAvyuM hatuM ke A dezanA zodhaka purUSoe atyAra sudhImAM je kArya bajAvyuM che te evuM che ke bhaviSyanA bajAvavAnA kArya AgaLa nirajIva che, ane tevuM kArya pUrNa karavA mATe udhogI purUSoe khaMtathI maMDayA rahevuM joIe, ane jyAM sudhArAnI jarUra hoya te kAryamAM pAchaLa paDavuM joIe nahi. prinsa phatehasIMharAve chana dharmanA ahiMsA dharma nI sArI prazaMsA kIdhI hatI ane je jIna dharma pratyeka padArthamAM Atmatatava svikAryuM che evA jIna dharmanA siddhAMtane vakhANyuM hatuM. chevaTe sarva jana bhAIone baMdha kIdhuM hatuM ke dharmISTa thAo paNa dharmAdha na thAo; kemake sarva dharma Izvarano mArga dekhADanArA che te bhulI na jAva. pratyeka dharma mAne che ke mAro dharma sAco che, tethI baMdhutvane bhAva bhulI javA deze nahi-e vicAra para jaina baMdhuo sArI rIte lakSa Apaze evI ApaNe AzA rAkhIzuM. je utsAhathI jaina bhAIo potAnI komane unnatinA sthAnamAM laI javAno prayatna kare che, te ja utsAhathI samagra dezanI prajAe nirdhArelAM unnatinAM sthAnamAM pravezavAnI je pejanA karelI che temAM paNa evA ja utsAhathI sAmela thaze evI saMpUrNa AzA sAthe A trIjI jaina kAnapharasanI ame phateha IcchIe chIe. tA. 4-12-94. gayA ravivArathI prAraMbha thaelI jaina kenpharansanI beThako maMgaLavAre samApta thaI che. e konpharansanA mahatvamAM vadhAro karanArI vAta khAsa jana kenpharansanI era che; pharansanA eja che ke mahArAjA gAyakavADe pitAnI prajAnA eka vibhAsamApti. ganA toSArtha, konphansamAM hAjarI ApI eTaluM ja nahI paNa kenpharansanA kArya saMbaMdhe pitAnA vicAra batalAvI, keTalIka agatyanI sucanA karI che, uparAMta pATavI kuMvara phatehasiMharAve saMsAra sudhArA vyavahAra saMbaMdhI keTalAka vicAro darzAvI jainone saMtuSTa kIdhA che. mahArAjA gAyakavADe je vicAro darzAvyA che temAM khAsa eka vAta purA tavettAone lakSamAM levA joga che. adhApiparyata vidvAna vargamAM ane yuropI paDImAM AvI mAnyatA che ke buddha dharmamAMthI jaina dharmane pAdurbhAva For Personal & Private Use Only Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (111) thayA che. mahArAjA ziyALarAva jaNAve che ke tema nathI-jIna dharma ethI paNa purAtana che. mahArAjAe je vicAra darzAvyA che teuparathI ema siddha karI zakAtuM nathI ke jIta dharmanI je vyavasthA sAMpratamAM pravartelI che te adharma pUrvenI che ke jInadharmanA siddhAMtA pUrvenA che. jo siddhAMte sabadhe mahArAjAne nirdeza hAya tA te upara ApaNe sAbItI mAMgIzuM nahi; kAraNa ke, vAlmikI rAmAyaNanA ayeAdhyA kAMDamAMthI te siddhAMtAnA sutrA maLo Ave che paratu sAMpratajIna dharma nI vyavasthAnA nirdeza kIdhA hoya,teA tene mATe dhaNI majabuta mAnya rahe tevI sAbItIe joize potAnA bhASaNamAM mahArAjazrIe jaina ba enA kAryanI prazaMsA karI sAhAnubhuti darzAvI che, ane sucana kIdhuM che ke jInadharmIoe dharmanA udaya sAthe saMsAra vyavahAra ane rAjya kAryanA udayamAM paNa tatpara rahevu joie. mahArAjAnuM bhASaNa sakSiptamAM paNa sucaka hatuM, ne tepara jInadharmIe lakSa Apaze evI AzA ApaNe rAkhIzuM. mahArAjAnuM bhASaNlR sa mApta thayA pachI rAya bA, buddhasiMhajI dudhArIyAe pramukha padaparathI suMdara bhASaNu Apyu hatuM. bhASaNa uttama, kheAdhaka, tatvamaya, sArabhUta, ane saMkSipta hatuM. je muddA pramukhe jInadharmInA udaya mATe darzAvyA che, te bahu aMze mAnya rAkhavA joga ane sarva dezI che; ane kAipaNu varge potAnA vyavahArIka kAryamAM kevI paddhatithI kAma levu tenA eka uttama mArgadarzaka jevuM che. bhANu sArvajanika chatAM jInadharmanA AgamA nemULa siddhAMtAne anusar tuM hatuM. eka khAsa bAbata e bhASaNamAM lakSa devA joga che; ane eja bAbata kAi prasa"mahatvanA kAryanuM nAza karanArI thai paDe che. dareka vyakti ema samaje che ke janamaMDa LanA kalyANanA kAryamAM ke jJAti samastanA hitanA kAryamAM je vicAra huM darzAvuM chuM, teja vicAra janasamAje mAnya rAkhavA joie ane tene sAhanubhUti ApavI joie. AvA vicAranA mamatvathI gherAelI vyakitanA vicAra amAnya thavAthI te AkhA vargane nidI kADhI, tenAthI pratikuLa thai ese che, AkhA varganA koi paNa kAryapara doSAropa dhare che, AkhA varge AraMbheluM kArya pUNaeN thavAtuM nathI ema dhArI tenI sAmA kamara kase che; eTalu ja nahi paNa te kAryane teADI pADavAne paNa prayatnazILa thAya che. A eka bahu meTA doSa che, paN te `jata prakRti che. e jana prakRtine amala jaina samAjamAM na thavA pAme tevA ucca uddezathI rA; bA. dudhArIyAe bIjA je je vicAre darzAvyA che te te matA vayane, anubhavane, DAhupaNane anukuLa hatA ema kahevAmAM harakata nathI. vaDedarA jainasamAje pramukhanI je pasaMdagI qIdhI hatI te yeAgya hatI, ne tene mATe kharekhara tene abhinaMdana ja mApavu' joie. darakhAstA. jaina samAjamAM je TharAveA jaina varganA abhyudayAthai mukavAmAM AvyA hatA te bahu aMze pasaMda karelAja hatA. jaineAmAM keLavaNIne phelAvA karavA; raDavA phuTavAnI badhI karavI; graMthAnA punarAhAra karavA, devAlayAnA jIrNoddhAra karavA, paradeza gamananA vicAra karavA ane pAlITANuAnA devAlayeAnA sabaMdhamAM tyAMnA sattAvALA sAthe je bhinna mata cAle che te sabadhe e AdI ghaNA agatyanA TharAvA sabhAjananI sAhanubhutIthI pasAra thayA hatA. A TharAveAmAMnA keTalAkA sabadhe hame| gaye varSe eTalI gayA chIe, ane tenA saMbadhamAM haju sudhI joie tevA For Personal & Private Use Only Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 12 ) prathama vadhArAnA badhuoe kA nathI e khedAka che. jainabhAioe kAma je karavAnuM che te jaina DIrekaTarI taiyAra karavAne lagatuM che. ane tene aMge prAcIna graMthainI sucI pragaTa karavAnuM kArya vizeSa agatyanuM ane mahatvanu che. A saMbadhI darakhAsta muMbaimAM maLelI jainasamAjamAM raju thai hatI. paNa bAra mAsa vityA chatAM emAM jIva jevA vadhArA thayA nathI. jainabhAie khAsa jANavuM joie ke jInezvara bhagavAnanI je acayatA mAnya rahI che ane Aje je dharma mahatvanI sthiti ne dharmamAM mahatvanuM sthAna te bhAgave che te e prathAne AbhArI che. tevA graMthAne khArIe na nAkhatAM, ane bhaMDArAmAM paDI rahI udhAineja khAvA na detAM, prajAnI jANumAM lAvavA sarakhuM bIjuM koi paNa vadhAre mahatvavALuM kArya hAi zake nahi. AkhA bhAratavarSanA paDIneA ane tatvavettAe, A apratima graMtheAnA saMbadhamAM jainasamAja zu kare che tenA prati eka lakSI che; eTaluMja nahi paraMtu pAzcAtya paDIte paNa e TalIja icchAthI joya che, ane te temanI icchA jema sarvara pUrNa thAya tema karavAne meATe prayatna thavA joie. dipAMtaragamananI darakhAsta A jaina samAjamAM adhurI gai che. e viSaya sabaMdhe saMpUrNa uhApAha karI eka nirNayapara AvavAnI khAsa jarUra che; ane ame nathI dhAratA ke je jaina samAja eka pArasIne jItadharmanA anuyAyI karavAnuM zAstrathI samata mAne che, te jaina samAjane A viSayamAM yatkiMcita paNa bAdha naDatA hoya. dipAMtaragamananA kadAca koIne adhikAra na hoya teA te dharmanA AyAryAM ane devapujakAne hoya; paraMtu je vaizya vRttithI AjIvikA calAvanArA che, tene mATe piAMtaragamana niHsa zaya khAdhakAraka nathI ema jaina dharmazAstraparathI jANI zakAya che. uparAMta e viSayanu... nirAkaraNa thavAthI dezane ane e vargane paNa vizeSa lAbhakAraka hatuM. tethI dipAMtaragamana sa"badhI dhatA aMkuze sAthe khobasta karI jainabandhune tenI khuMTI ApI devI hatI. e kAryathI jaitaba samAja meTI kIrtine pAtra thate, hajI paNa kaMi vahI gayuM nathI. ceAthI jaina samAjamAM e viSaya sabaMdhe nirNaya karavAnI trevaDa jaina samAjanA lAgatA vaLagatA karaze te te paNa teTaluMja prazaMsAvALuM ane mAnaprada gaNAze. zvetAMbara jaina bhAie chevaTanA TharAva pAlItANAnA rAjanA kAryaM saMbadhe kheda darzAvanArA kIdhA hatA. * * kesarI. pur tA- 22-12--04, baDodyAsa bharalelyA zvetAMbara jaina pariSadeceM kAma moThyA thATAneM pAra paDaleM ho samAdhAnakAraka goSTa hoya. kAyastha vaiSNava vagaire lokAMcyA jyA AtI jAtI karitAM svataMtra sabhA AjakAla houM lAgalyA Aheta tyAMtaca jaina pariSadecI gaNanA Ahe. paraMtu jaina pariSadeceM kAma itara pariSadAMpekSAM nirALyA prakAraceM Ahe. jaina lokAMcA hallI jo samAja Ahe to prAyaHvyApArI lokAMcA For Personal & Private Use Only Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 137 ) Ahe. pUrvakALI jaina paMthAMta puSkaLa vidvAna loka hoUna gelele asUna vyAkaraNa, nyAya kiMvA tatvajJAna tyAMjavara tyAMnI lihilele aneka graMtha Aja upalabdha Aheta. paraMtu Adi zaMkarAcAryAMnI vedAMta mattAcI sthApanA kelyAnaMtara jaina lokAMtIla vidvatva paraMparA nAhIzI jhAlI, va hallI tyAMcyA graMthAMce parizIlana karaNAre vidvAna loka phArase ADhaLUna yeta nAhIta. dharmadRSTayA pAhile hmaNane hI uNIva dUra karaNe he jaina lokAMce kartavya hoya; va hallIcyA kALAMta yA kAmI tyAsa brAhmaNa lokAMceMhi sAhya miLaNe zakya Ahe. rA. rA. TiLaka yAMnI bhASaNAta sAMgitalyA pramANe jaina lokAMce tatva jJAna jarI Aja pracArAMta nasale tarI jaina lokAMcyA ahiMsAdi AcArAMcI chApa Ana brAhmaNa dharmAvara pUrNapaNe basalelI Ahe. zaMkarAcAryAMnI brAhmaNa dhamAce jarI punaH sthApana ke tarI jaina AcArAMcI brAhmaNa dharmAvara basalelI chApa kabUla karUnaca tyAMsa Apale kAma karAve lAgale. jaina dharma ANi brAhmaga dharma yAMcyA saMbaMdhAcI hI goSTa atyaMta mahatvAcI asUna jaina va vaidika dharmI yA doghAMnIhI nehemI tI lakSAta ThevilI pAhije. jaina paMthAMta veda pramANa mAnIta nAhIta he khare Ahe. paNa tyAce kAraNa zrauta dharmAtIla hiMsA hoya. vaidika dharmaparaMpare baddala anAsthA navhe he AhmI nehemI lakSAMta bALagale pAhije. rAmAyaNa, mahAbhArata kiMvA parANe yAMtIla kathA kiMvA devatA ANi yoga zAstrAMtIla tattve jaina lokAMsa AmacyA pramANeca mAnya Aheta, kiMbahunA jaina dharmI loka he hiMdusthAnAMtIla Arya lokAMceca bhAubaMda Aheta, parakIya dezAMtAla Alele nAhIta. ekadA tara azI sthiti hotI kI vaidika dharmAtIla loka jaina dharmAta ANi jaina dharmAtIla loka vaidika dharmAMta sveccheneM kevhAhI jAta eta asata. hA prakAra adyApahI thoDA bahuta surU Ahe; va kAhI jaina vaiSNava ANi kAMhIM vaiSNava jaina jhAlyAcI tAjI udAharaNe Ahata. sArAMza jainadharma jarI vaidika dharmAhUna bhinna asalA tarI tyAMtAla bheda khristI dharmAtIla esTAblisDacarDa ( prasthApita khristI dharma ) ANi DiseMTarsa kiMvA naoNnakanphAramisTa ( prasthApita jhAlelA paMthAhUna bhinna ) yA dona bhedA pramANeca rASTrIya dRSTayA gauNa hoya, he jaina va vaidika dharmI yA doghAMnI hI ekasArakheMca lakSAta Thevile pAhije. donhI dharma ekaca zarirAce ujavA DAvA hAta Aheta, va doghAMsahI pasaMta jhAlelyA ahiMsAdi tattvAcA jagabhara prasAra karaNyAce kAma jara eka vicArAne doghehI hAtAMta ghetIla tara ahiMsA For Personal & Private Use Only Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 138) dharmAcI dhvajA pRAtIla sarva rASTrAMtra ubhI rAhaNyAsa koNatIhI harakata yeNAra nAhI. ekAkAlI hiMdustAnAMtIla yA dona dharmAta thoDAsA virodha hotA. paNa tyA virodhAne jI kAmagirI vhAvayAcI tI jhAlI asUna hallIcA asA kAla AlA Ahe kI vaidika dharmI lokahI AcArAne jaina dharmI ANi jainadharmI lokahI tatvajJAnAne vaidika dharmI jhAlele Aheta. hI sthitI lakSAta ANUna jara doghAMnIhI ApalyA unnatIsAThI prayatna kelA tara to adhika phaladrUta hoIla he AhmI sAMgAvayAsa pAhije ase nAhI. azA dRSTIne vicAra kelA mhaNaje jaina pariSadene kAya kAma karAvayAce yAcI dizA ApoApa TharalI jAte. vaidika dharmAtIla lokAM madhye rUDha asale lyA sAmAjika cAlI sudhAraNyAcA hallI jo prayatna cAlu Ahe tyAM paikI varAca bhAga jaina lokAMsa lAgu paData nAhI. bAlavivAha kiMvA jJAtIbheda he jaina samAjAMta rUDha nAhIta. strIzikSaNa kiMvA paradezagamana yAM baddala thoDI bahuta caLavaLa karAvI lAgela; paNa tyAMsa jaina dharmAcA koNatAhi pratyavAya nAhI. ulaTa pUrvI pAsUna yA dharmAcI zistaca azI AhekI, dusar2yA dharmAtIla loka yA dharmAta ghetA yetAta. paradezagamana jaina dharmIyAMsa niSiddha Ahe azI jara koNAcI samajUta asela tara tI cukIcI Ahe; kiMbahunA ahiMsAtattvAcA sarva jagabhara prasAra karaNe he jaina dharmAce, ANi tyAMcA AcAra jara vaidika dharmIyornI ghetalA Ahe tara tyAMcehI kartavya hoya. yA karitAM jaina pariSadesa AmacI azI sUcanA Ahe kI, he kAma tyAMnI neTAne hAtAMt ghyAveM. rASTrIya pragatIsa mAMsAhArAcI apekSA Ahe aseM meM kityekAMce mata Ahe te agadI cukIce Ahe. harbarTaspensara sArakheM tattvajJAnI yA sahI ekadAM ahiMsA tattva mAnya jhAlele hote. paNa dehAsa lAgalelI piDhIjAda savaya tyAMcyA hAtUna suTenA. ahiMsA dharmAcI yogyatA evaDhyAvarUnaca kaLUna yeNAra Ahe, va AmacI azI khAtrI Ahe kI, yAcA sarvatra prasAra karaNyAcI jara jaina dharmI ANi vaidika dharmI lokAMnI khaTapaTa kelI tara tyAMsa yaza AlyA kherIja kadhIhI rAhaNAra nAhI. hiMdusthAnAMtIla lokAMsa bATaviNyAsa romana ketholIka kiMvA proTesTaMTa loka jyApramANe eka hotAta tase ahiMsA dharmAcA prasAra karaNyAsa jaina va vaidika dharmI yA doghAnIhI eka jhAle pAhije For Personal & Private Use Only Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (139) dharma graMthAMcA uddhAra va abhyAsa, maMdirAMcA jIrNoddhAra ANi ahiMsA dharmAcA prasAra yA kherIja jaina pariSadene hAtAMta gheNyAsArakhA viSaya mhaTalA mhaNaje vyApAra hA hoya. jainadharmI loka he prAya:vyApArI Aheta. he vara sAMgitaleca Ahe. vyApArI asalyAmuLe hyAMcI sAMpattika sthitI brAhmaNAMpekSAM puSkaLa barI Ahe he khare paNa tevaDhyA varaca tyAMnI saMtuSTa rAhUna upayogI nAhI. udyoga dhaMde va vyApAra yAcA iMgrejI amalAkhAlI jo nhAsa hota cAlalA Ahe tyA vhAsAmuLe jaina lokAMcI Aja jI sAMpattika sthitI Ahe tI puDhe kAyama rAhila asA niyama nAhI. yAsAThI AmacI tyAMsa azI sucanA Ahe kI, jagavyALa vyApArAcA bhAga adhikAdhika jitakA hAtAta paDela . azA prakAracI zikSaNa dvArA kiMvA anya ritirne tyAMnI tajavIja karaNyAsa jhaTale pAhije. hA prazna vyApArAcA Ahe, rAjakIya navheM; karitAM rAjyakatyAMkaDUnahI yA kAmI madata va sahAnubhUti miLaNyAcA saMbhava Ahe. jaina pariSadene hallI ne viSaya hAtI ghetale Aheta tyAMta yA viSayAsa jitakeM prAdhAnya miLAvayAsa pAhije titake miLAlele adyApa disata nAhI. karitAM hI sucanA Aja muddAma AhmI karita Aho. taseMca jaina dharmAcyA graMthAMce parizIlana va uddhAra karaNyAcyA kAmI jarmanItIla paMDita jara Aja parizrama karIta Aheta tara jaina dharmI gryAjuaiTAMnI hI tyAcI kAhI lAja bALagUna ApalyA dharma graMthAMce AsthApUvaka adhyayana karaNyAsa lAgAve azI tyAMsahI AmacI vinAMta Ahe. rAsta gophatAra tathA satya prakAsa. muMbAI 4 thI DIsembara jaina saMghanI balihArI che. jyAM eka dilI ane eka saMpa hoya tyAM harakoI kema phAvI nikaLe. IsvI pUrve 500 varSa upara buddha dharmanI sthApanA thAya tenI paNa pUrvenA jaina dharmanA AjanA upAsako Aja haDI hajArathI vadhAre varSo jeTalA potAnA purANuM dharmane tenI prAcIna sAdI sthitimAM jALavI rAkhI zakyA che e eka camatkAra samAna vAta che. jeno bIjI hiMdI kema karatAM vadhAre dhanADhaya che. vepArI prakRtinA hovAthI e prajAmAM paisAno sAra saMgraha thayo che, ane e dravya AkhA hiMda pradezamAM vaheMcAI gayuM che, kemake jenonI vastI eka zahera, eka prAMta ke eka ilAkAmAM nahi paNa AkhA hiMdustAnamAM - For Personal & Private Use Only Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ?40 ) taraph karI vaLelI che. A jaitA jAte bahuja dayALu che. jIvadayA temanA dharmanA mULa pAyA samAna che. mahAvira svAmI nAmanA mahA dayALu hiMdue A dharmanI sthApanA buddha dharmanA janmatI e. sadI Agamaja kIdhI hatI. A sthApanya Agamaja hiMduomAM peAtAnA saMkhyA baMdha devatAone saMtAkhavA mATe yajJarUpe prANIvadhatA cAla hatA. jene ApaNu sAdhAraNa rIte bhega ApavA kahIe chIe te cAla te jamAnAmAM pracaLita hatA. A bhAga bIjA pazue joDe gAya baLada jevAM ati upayegI prANIne paNa apAtA hatA, jo ke A cAla hajI sudhI rajaputa vagere dezI rAjyeAmAM kethe kethe cAlu che, paNa prAcina kALamAM te te hiMdu prajAmAM sAmAnya heAya ema jaNAya che. A kAmane nirdaya gaNIne mahAvira svAmIe dayAnA kAnuna upara hiMsA virUddhatA potAnA navA dharma cAlu kIdho, ane gAyA vagerenA vadhathI thatAM dhAtakIpaNAMthI kaMTALI rahelA hajArA lokoe e jIvadayAnA dharma tarapha prasannatA batAvI. A pachI e dharmanA pustaka racAyAM, nItinI zIkhAmaNeAnA gro banyAM, ane dharma sa'sAranI kAyadApothIe hastImAM AvI. DAma DAma kImatI madIrA baMdhAyAM ane e devAlaye| atiuttama kArIgarInAM tathA tevIja umadA vastuonA badhAne temAMnI pratimA ene hajArA ane lAkhA rUpIAnI vastuothI dhanavAMna banAvavAmAM AvI. jeteAnI zreSTAinA samayamAM bIjA aneka rUDAM kAmeA thayAM. paNa pAchalathI buddha dharmanuM baLa vadhI gayuM ane musalamAneAnA amalathI rItabhAta badalAi gai, ghumaTA vagere cAle! je prathama na hatA te jeteAmAM dAkhala thayA, ane bIjA aneka kucAlAe janma lIdheA. Ama lAMbA kALa sudhI cAlyuM, ane e arasAmAM prAthamika jaina sadharmamAM dhAeka bheLa thai e sAdo dharma bigaDavA mAMDayeA. madirA ane deharAMtI avyavasthA cAlI, purANAM pustakone abhyAsa baMdha paDayA, junA lekhe| ityAdI bhUlAi gayA, ane mAmale tadana pheravAi gayA. avyavasthA A kALa keTalAka samaya cAlu rahyA pachI teAmAM pAchuM zura chuTavA mAMDayu. jIvadayA tarapha pAchuM lakSa doDayu. purANAM pustakone bacAvavApara dhyAna kheMcAyuM, madirA ane devAlayAnI zeAdha calAvI temane eddhAra karavAnu manapara levAyuM. kucAlA tarapha kAmanI sArI lAgaNI uskerAvA lAgI, ane e rIte Aje janabhAie potAnA purANA sAdA dharmane pAcho tenAM asala tejamAM dIpatA thayalA jovAne saceta thayA che. jaite saceta thayAche ane peAtAnA prayatna teee Aja traNa varSa thayAM konpharansa athavA saMdha meLavIne karavA mAMDayA che. pahelAM karatAM bIjA varSanuM kaoNnpharansa bahuja tehamada nivaDayuM hatuM, ane mubai pachI Aje vaDAdarA khAte trIjI jaina maMDaLa bhegu karavAnA prasaMga thayA che. A maDaLanAM stutipAtra kAma tarapha ame gaye varSe amArI meTI prasannatA jAhera karI hatI, ane Aje tene pAchI pradipta karatAM amane meTA sa MtASa thAyache. muMbai, madharAja, paMjAba ane baMgALa IlAkAnAM aneka zeharI khAtethI zumAre 6000 jaina pratinidhie A maMDaLamAM bhegA thayA hatA, jenuM kAma traNa divasamAM aneka bhASA, aneka TharAvA, aneka bhAibaMdhInAM kAryAM pachI khalAsa thayu che. vaDAdarAnA nAmadAdAra gAyakavADa sara sayAjIrAva, yuvarAja tehisa`garAva, dIvAna zeTha kerazAspajI dAdA cAMdajI, amAtya mI rAmezacaMdra datta, vidhAdhikArI zeTha jamazedajI dalAla, ane bIjA IMgreja hiMdu, pArasI tathA musalamAna adhikArIe ane zeDa sAhukArAnI samakSa A For Personal & Private Use Only Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 4 ) konpharansanuM kAma cAlyuM che, ane puratI phateha sAthe tene aMta Avyo che. ghaNuM ghaNuM dhanavAna jainoe A maMDaLamAM ThekaThekANethI hAjara thaI bhAga lIdhe che, ane jAhera thayA mujaba muMbaI, surata, bharUca, amadAvAda, vaDhavANa, rAjakoTa, jAmanagara, bhAvanagara, junAgaDha, morabI, pAhalanapura, rAdhanapura, karAMcI, lAhora. murazIdAbAda, kalakattA, madharAja, baramA vagere ghaNAMeka zeharo khAtethI AvIne jaina pratinidhio vaDodarA khAtenAM A trIjA jaina maMDaLamAM zAmela rahyA hatA, ane pramukha rAya budhasiMgajI bahAdura ane bIjA dhanADhaya gRhasthonAM bhASaNo ane bodha vacana pachI dharmanI ane vyavahArU keLavaNuM strI keLavaNI, jaina sAhityanA uddhAra, jaina pAThamALA, purANAM pustakane pharIthI pragaTa karavA, purANAM maMdirone jALavavA, lekho vagerenI zodha kheLa calAvavA, saMsArI kacAla sajAvavA, vagerenA TharAvo karI uThayA hatA. A bhavya meLAvaDA veLA mahArAjA sara sayAjIrAve ane temanA yuvarAja phatehasiMgara bhASaNa karI jaina saMgane upakArI banAvyo, hato. gAyakavADe potAnA bhASaNamAM jaina dharmanI stuti karatAM tene buddha dharma karatAM be sadI eTale purANo jaNAvyuM che, paNa sAthe eka harSa pedA karanArI vAta kahI che tethI ekalA jainoja nahi paNa pArasI jevI koma ke jemAM nyAtajAtano taphAvata nathI te paNa khuzI thayA vinA rehaze nahi. gAyakavADa mujaba jaina dharmanI be mukhya khubI che, jemAMnI pehalI jIvadayAnI be mUkhya khubI che, jemAMnI pehalI jIvadayAnI ane bIjI e komamAM nyAtajAtane pharka nathI te che. jaina dharma mujaba nyAtajAtanuM judApaNuM vAjabI nathI. kadAca A bIjI khubInI vAta ghaNAeka jenone acarata karaze. paNa sara sayAjIrAve temane Agraha kIdho che ke A vAta emanAM potAnA purANAM pustakomAM che, mATe teomAM zedha calAvIne teoe pitAnI khAtrI karI levI. zodhakabuddhinA jainone A bhaNelA rAjavaMzI taraphanuM notarUM che. ane je nAmadAra gAyakavADe jAhera karelI A vAta sAcIja hoya to jainanI pharja che ke cothI jaina maMDaLa veLA eka khAsa TharAva pasAra karIne teoe nyAtajAtanuM judApaNuM kAkaDIja nAkhavuM. EVIL CUSTOMS AMONG THE JAINS. mahArAjA gAyakavADanI eka zIkhAmaNa sonAnAM mULanI gaNI zakAze. sara sayAjIrAve bhegA maLeLA hajAro jainone dhIlI lAge evI vAto karatAM kahevAnI himata kIdhI che, ane te vAjabIja che, ke teo dolatamaMda kema che to bhale che, paNa e kAme pitAnA dravyano sada upayoga karavo joIe. janakanAM bhalAne mATe temaja potAnI komanA saMsArI sudhArA vadhArAne mATe e delatane kharca karavo joIe. amo pharIthI kahIzuM ke A lAkha rUpiyAnI zikhAmaNa che. traNa cAra divasanA vArSika meLAvaDA pachI ghare jaI besavAmAM lAbha kazo nathI. hiMdI koMgresanA pitA mI. e. o. hyuma keMgresanA AvA traNa divasanA meLAvaDAthI rAjI thato nathI. jaina konpharansanI vaDodarA khAtenI AvakAra ApanArI kamiTInA pramukha mI phatabhAI amIcaMdanA saMkhane paNa eja matalabanA ame vAMcyA che. TharAva karavA mATe bhegA thavuM e to sau ThIka ja che; sudhArA vadhArA vagere mATe lAMbAM lAMbAM bhASaNo karavA ubhA thavuM e bI bahu gaLyuM kAma che; paNa bolelAM vacano ane karelA TharAvone gya rasto Apavo, te TharAvo ane te vacana pramANe vartana karavuM, e muzkela kAma che. e kAma For Personal & Private Use Only Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 12 ) bajAvavAno A samaya che, mahAvira svAmine jaina dharma sthApatAM paDelI mahenata ane naDelI muzkelIo AgaLa AjanA jaina sudhArakonI je hiMmata visAta vinAnI gaNAze. eTalA mATe saMsAra sudhArAnA je TharAve A jaina maMDaLomAM karavAmAM Ave che te jyAM sudhI kAgaLa upara nodhAine abhaDAI upara dhuLa khAtA paDe tyAMsudhI mahArAjA gAyakavADe ApelI sonAnA muLanI zikhAmaNanI kImata bebadAmanI paNa aMkAvAnI nathI. je ApaNuM jaina baMdhuoe pitAnAM dhanano sadaupayoga karavo ja hoya to teoe bIjAM agatyanAM kAmo joDe saMsAra sudhArAnAM kAmonA poteja karelA TharAvone amalamAM mukavA joIe, kucAlone teDavA jeie, ane konpharansa bharavAnA sudharelAM pagalAMne saphaLa karavuM joIe. jana vetAbaranI trIjI kAnpharansano mahAna melAvaDe vaDodarAmAM malyo hate. A samAje dharmane chAjatA tathA vahevArIka TharAvokarI je kAma bajAveluM che, te mAnya bhareluM lakhAyeluM che. pramukha rAya bahAdura buddhisIMganA pramukha paNa nIce thayelA kAmakAjane catAra bahu priya thaI paDelo hovo joIe. A mahAna maMDaLamAM vividha poSAkanA, vividha bhASA belanArA ane vividha vicAranA pratinidhie hAjarI ApI hatI, te e samAjanA bhavya dekhAvanuM eka cInha katuM. samAja taraphathI je je khAtAM sthapAyA che, tene sArI sthitimAM lAvavAne zrama tathA nANAnI agatya che e be vastuone purI pADavAmAM maMDaLanA sukAniyAe je sahAsa uThAvo che te bhaviSyamAM phaladAyaka nIvaDyA zivAya raheze nahi. jaina saMpradAyamAM vidvAna varga hastI dharAve che. tema emAM ghaNuM lakSmI putra paNa che teonI udAratA bharelI mahenata ane sakhI hAthane laIne A maMDalanuM kAma maMgalakArI nIvaDyA zivAya raheze nahi. bahu saMtoSanI vAta che ke, A maMDalamAM rAya bahAdura badrIdAsa, rAya bahAdura buddhisaMga ane zeTha vIracaMda dIpacaMda sI. AI. I. jevA vRddha gRhastho AgaLa paDato bhAga laI je zrama le che, te A konpharansane vizeSa bhAgyazALI banAvavAnuM prayojana sacavAya che. A kAnpharansane janma ApanAra jayapura rAjyanA jANItA mAjIsTreTa mi. gulAbacaMda DhaDhAne dhanyavAda ApatAM amone saMtoSa upaje che. temaNe je A pavitra bIja vAvyuM hatuM, tenA rUDA phaLane lAbha levAno prasaMga jaina bhAIone bhalato jAya che, e saMteSa kaMi e che manAze nahi. vaDodarA narese A samAjane je joItI madada ApI che ane e nAmadAre samAjanA maMdIramAM padhArI je bhASaNa karyuM hatuM, te meM eka rUDA rAjyapatine zobhA ApanArU manAze. ame A samAjane jaya cahAIe chIe. - gujarAta mitra tathA gujarAta darpaNa. surata tArIkha 4 thI DIsemabara sane 1804. trIjI jaina zvetAMbara kAnapharansa, - vArSIka jena kAnapharansanuM kAma vaDodarA jevA gujarAtanAM chatrapatrI rAjyamAM sarajAma utaryuM che. gaye varSa e kAnapharansa mubaImAM bharAI hatI; chellI kAnapharansane vaDodarAnA For Personal & Private Use Only Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 342 ) mahArAjAzrIe sArI madada ApavAthI tene uttejana maLyu che. e kAnaknsanu' kAma tenA pramukha rAyabahAdura buddhasihajI dudherIyAnA pramukhapaNA nIce gayA ravIvArathI traNa dIvasa cAlyu` hatuM A pramukha ba'gALanA murzIdAbAdanA AjImagajanA vatanI che. ane te 57 varSanI vayanA che tathA dhaNA dharmacusta jaina tarIke vikhyAtI pAmelA nara che, temaja vidhAnAM kAmane madada ApavAnI vRti dharAvanArA che. A kAnapharansanA sabaMdhamAM jaina lAkSaNIka pradarzana ughADavAthI tenI mahatvatAmAM vadhArA thayA che. jemAM jaina dharmanAM citrA, dekhAvA tathA dezI banAvaDhanA padArthonA sArA saMgraha bhegA karyo che. e cIjo jaina dharmane bAdha nahIM Ave evI che. e pradarzana vaDedarAnA yuvarAja zrI phatehasiMharAve khullu mukyuM che, jeoe samayAnusAra bhASaNa karIne hiMdustAnanA udayeAga hunnaranI caDhatIne mATe temaja saMsArIka ane dhArmIka sudhArA vadhArA karavA mATenA vicAra| e ucharatA rAjava`zIe jaNAvyA hatA. A yuvarAje jainadharmanI ahiMsA thatI aTaDhAvavAnA dharmanI stutI karI hatI. kAnapharansamAM mahArAjA zrIsiyAjIrAva, pramukha, mI. gulAbacaMda DhaDhA, zeTha lAlabhAi dalapatabhAi, preAMphesara nathu mAM mI.ktehuM lAlana ane pATavI kuMvara zrImaMta ktehasI harAve akyatA, jaina dharma, keLavaNInI AvazyatA, kAnapharansane ADaMbara che karI theDA kharce kAma karavAnI jarUra, bALalagna, vRddha vivAha tathA bIjA hAnIkAraka rIvAjo dura karavAnI jarUra, ane strIone chuTApaNAnI hImAyatamAM edharUpI karelAM bhASaNAthI kAnaphransamAM hAjara rahelA upara sArI asara karI hatI ane te vakhate je lAgaNI phelAI hatI tevI lAgaNI kAnapharansa cheADI javA pachI paNa jaine upara cAlu rahe te e kAmamAM sArA sudhAre thavAnI AzA rahe che. kAnapharansa bharavAmAM hAla thatAM AMDabara banAvanArA kharacathI kAnakuransa bhaviSyamAM TakI sakaze ke nahIM te vIze tenA sukAnI emAM cIMtA ubhI thai che. ane tethI have pachInI kAnaransa kyAM bharavI te savAlanA chellA dIvasanI beThaka sudhI niya thai zakyA nahAtA, mATe zeDa lAlabhAie karelI sucanA mujaba kAnapharansa bharavAnA kharca ochA karavAthI kAnakuransanI jIMdagI TakI sakaze. dareka kArya ArabhatAM te mATenI yojanA agAuthI thAya che tema kAnaphransa jevAM meDhAM maMDaLanA baMdhAraNanI jarUrIyAta dhArI cAlu varasanI kAnapharansamAM te mATe eka TharAva pasAra karyA che, DelIgeTA mATe have pachI rU. 2 nI rI levAmAM Avaze ane tethI je upaja thaze te kAnaphransanA kharacamAM madada kA thai paDaze, ane kAnapharansa bharanArAo upara kharacane vadhu kheo paDatAM aTakaze, chellA 30 varSa daramyAna jApAnIsAe je sudhArA vadhArA karI hAlamAM nAmanA meLavI che tenA dAkhalA ApI keTalAka bhASaNakartAe jApAnIsAnI mAphaka jainane sudhArA vadhArAmAM AgaLa paDavAnA Agraha karyo hato ane vepAra tathA dharmanA phelAvA mATe paradeza gamana karavAnI AvazyakatA batAvI hiMdu saMsAra sudhArA upara sArU" ajavALuM pADayu che ane e savAlA kAnpharansamAM rajI thavAthI have paradeza jai AvanArA jaineA saMbadho je matabheda uDe che te nirmULa thai teno chuTathI lAbha levAnA mArga bIjA mATe khullA karI For Personal & Private Use Only Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( x44 ) ApavAmAM Avaze. te te dezane ane e kAmane bhaviSyamAM ghaNuM lAbha kartA thai paDaze. e kAmanuM anukaraNa karI bIjI kAmeA paNa paradeza gamana tarapha hAla je abhAvanI lAgaNI dharAve che te rAte raphate dura thavA pAmaze teA te komA paNa potAne dhaNA phAyado karI zakaze. kAnsamAM vRlagnA ane bALalagnane lagatA dhaNA carcAyale savAla hAtha dharavAmAM AvyeA hatA ane temAM vRddha lagne tarapha kheda batAvI paisAne khAtara keTalAka leAbhI mAbApe peAtAnI bALakInI jIMdagInA bhaviSyanA sukhane kevI rIte DelI mele che tene sArA khyAla trAtAene ApyA hatA tethI e rIvAja jeje ThekANe cAlu hAya te te ThekANe e hAnikAraka rivAja nAbuda karavAne mI. nathu mAcaMdanA jaNAvyA mujaba dareka nyAte baMdobasta karavAne mhAra paDavAnI jarUra che. bALalagnA dezane hAnIkAraka hovAthI zrIma`ta mahArAjA zrI gAyakavADe pasAra karelA kAyadA tarapha prasaMzAno lAgaNI batAvavAmAM AvI hatI ane evA lagna nAbuda thAya evI khAeza jAhera thai hatI. paNa bALalagnanI TharAvelI hrada jotAM jyAM sudhI bALakonA manane khIlavI temanA manamAnA mAThA vIkArAne nAkhuda karavAnA ilAjo levAya nahIM tyAM sudhI umaranI TharAvelI hadanAM lagno zuM. parINAma nIpajAvI zake te savAla vIcAra karavA joga thai paDele jaNAvavAmAM Ave che eTale bALakAnA manamAnyA mAThA vIkAreA dura thAya ane temanI kRti lAyaka umare pugatAM sudhI sArI rahe evA prakAranI keLavaNI temene ApavI dhaTe che ke jethI teo potAnI pharaja zuM che te sa majatAM thaze tyAre bALalagna aTakAvavAnA hetu tenI meLe pAra paDaze evI dalIla uThAvavAmAM Ave che. THE GUJARATI PUNCH. AHMEDABAD 4th December 1904. The Jain Conference at Baroda The Third Jain Conference held its sittings at Baroda, in a spacious Mandap opposite the Laxmi Vilas palace. It was presided over by Rai Bahadur Budhsingji. The Conference had the full sympathy of the Baroda state authorities. Prince Fattesingrao in a nice speech opened the Exhibition held in connection with the Conference; while H. H. the Mahraja Gaekwad and H. H. the Mahrani Saheb attended by the state officers graced the assembly with their presence on the opening day. About 2000 delegates attended the Conference, After the President of the reception Committee had finished his address of Welcome, His Highness the Mahraja Gaekwad rose For Personal & Private Use Only Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 145 ) to open the proceedings of the Conference in a short but felicitous speech. His Highness felt a great pleasure to attend the Conference; he had come there more to hear the speech of the President-elect, than to make one himself. The Conference had his full sympathy. His Highness felt confident that an attempt would be made to give a practical effect to the resolutions passed by the conference. His Highness remarked that the Jain Religion was a very ancient religion. It was also a simple religion; in fact Jainism was more ancient than Buddhism. Mahavirswami flourished two centuries before Buddhism came into existence-the Jain religion had two outstanding features. The first was that prior to the establishment of the Jain religion, the slaughter of animals was generally in vogue in India by way of sacrifice to the Gods-the Jain faith rightly set itself against the system. The second feature in the opinion of His Highness was that according to the Jain faith the caste system was unjustifiable. That was an astounding statement for the Jains to hear and His Highness himself was not quite sanguine about it. He, however, hoped that the Jains would carry researches about the matter in their ancient religious books and if as a result it should turn out to be a true one they would accept it in practical life. The cardinal princi. ple of the Jain faith that the non-slaughter of animals was the greatest duty of man ( ahiMsA paramodharmaH ) was a very fascinating one and an attempt should be made to spread it by booklets & preaching. The Jains were a mercantile community and gene. rally in well to-do circumstances. His Highness advised them to use their wealth for the public good and social reform. After His Highness had concluded his speech, the President rose amidst cheers to deliver his address. The address was a very long one and embraced a variety of topics such as religious and secular education-female education-the spread of Jain litera. ture-the publication of ancient Jain works, the preservation of ancient Jain temples, antiquarian researches, the abolition of injurious social customs and the necessity of a Jaina directory, The lecture was full of interest to the Jaina community For Personal & Private Use Only Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 889 and will afford them: an ample food for reflection for some time to come. The President said that he trusted that his remarks would be carefully considered by the Jaina community and that they would make progress socially and morally every year, If they forgot the objects and aims of the conference from their minds as soon as the present proceedings had ended, the vaste expenditure incurred in connection with the conference: would be quite useless. The President congratulated several Jaina sanghas npon doing a practical good work during the past year. After the conclusion of the speech by the president the Subject Committee was appointed. & several influential speakers addressed the assembly on various topics. One of the most important speech made in the conference was that of our esteemed citizen Sheth Lalbhai Dalpatbhai who boldly advocated foreign travels. His speech elicited much applause. After passing a number of useful Resolutions the conference was. dissolved. It is, a gratifying sign of the times that our Jaina brothers are wide-awake and alive to the amelioration of their social and religious condition. It is a pleasant spectacle to see delegates from various parts of India meet together once a year, in common harmony and brotherly. Iove to discuss and exchange views for the moral advancement of their own community. The. Conference is certainly to be congratulated upon doing a really useful work; we hope our Jaina brothers will bear in mind the words of Prince Fatehsinrao that "only a hundredth part of the sacred books of the Jaina has yet been brought to light and that such conferences and exhibitions would induce young Jain scholars to dig deeper into the mines of learning and bring out valuable ore now huried and hidden." gujarAtI paMca, amadAvAda, tA. 4 thI DIsembara sane 100 gurjara bhUmi upara eka vadhu digvijaya, caDatI paDatInA cakranA jhapATAmAM AvelI, suvarNa samAna lekhAyelI gurjara bhUminuM bhAgya have ughaDatuM jatuM jaNAya che deza tathA komanA utkarSa mATe yatna karatA sajajano For Personal & Private Use Only Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtamAM hIlacAla karavA lAgyA che. AvA prakAranA yatna karavAnI zarUAta AjathI, 12 varSa upara gujarAtanA pATanagara tarIke prakhyAta thayelA A amadAvAda zaheramAM prAMtika konpharansano rAjadvArI meLAvaDe. bhalaIne thaI hatI. te vakhatathI gujarAta kAMI vizeSa nAmanA karaze evI AzA rAkhavAmAM AvI hatI ane te pramANe lagabhaga ATha nava varSa emane ema vahI gayAM hatAM eTalAmAM A dina patre janma laI gujarAtamAM koMgresa bharavAno eka ghaNe durghaTa savAla hAtha dharyo hato. te mATe zarUAtamAM to kaI kaI bAju taraphathI A bAla patranI majAka karavAnuM niMdApAtra karma karavAmAM AvyuM hatuM paraMtu amAre savAla sArvajanika hitano hovAthI samag janoe amArA lekhane lakSapUrvaka vAMcavA mAMDyA. ane amArA patramitroe amArA kAryane puSTI ApI tathA pariNAme nezanala koMgresane mahAna rAjakiya meLAvaDo A zaheramAM bharAI teNe vijaya gheSa karI mUke hato; navA jamAnAmAM gujarAtanI khyAti karAvanArUM bIjuM kArya sanAtana dharmanA saMrakSaNArthe koMgresanI agAu bharAyeluM pariSada gaNIe te tevuM trIjuM kArya kAMgresa hatuM. te pachI ceAthuM kArya gayA akabara mAsamAM A zaheramAM musalamAna bhAIonI maLelI kenapharansanA maMDapamAM konpharansanuM kArya paripUrNa thayA pachI tRta jevI rAjakArI maMDaLInI je sthApanA thaI hatI te thai nA hota to konpharanso vijaya raMga kAMI ora ja jAmata paraMtu musalamAna komano moTo bhAga abhaNa hovAthI beDI buddhivALo che tethI tene samathano vicAra thayo nahIM ane lagna prasaMge rAjIpo gAya ! tethI thekaDI thavAmAM bAkI rahI nahIM. musalamAna komamAM keLavaNIno prasAra thavAnI jarUra keTalI badhI che teno e dilagIrI bharelo banAva bahu majheno namuno che tethI te komanI keLavaNI konpharansa bIjI koI halacAla hAla karavI paDatI mUkI keLavaNInA prasAra viSe sauthI prathama lakSa ApavAnI jarUra che. sana 1882 thI mAMDI sana 1904 sudhInAM 12 varSanI aMdara gujarAtamAM A pramANe je jANavA lAyaka cAra jAhera meLAvaDA thayA te tamAma phakta amadAvAda zaheramAM ja thayA hatA. amadAvAda zahera gujarAtanI rAjadhAnI hovAthI sauthI prathama pagaluM teNe bharavuM joIe ane potAnI te pharaja teNe bajAvI te saMtoSakAraka che. paraMtu tethI kAMI ema nathI TharatuM ke gujarAtamAMnAM anya zahere e sustAmAM ja paDI rahevuM. AvAja kAraNane lIdhe A ilAkAnI prAMtika konpharansa eka be varSathI surata zaheramAM bharavAnI bhalAmaNe thAya che paraMtu garIba surata-Aga marakI ane relathI pAyamAla thaI gayeluM surata phAMkaDuM ane raMgIluM surata-IcchA chatAM devakApanA sane lIdhe Doka uMcI karI zakatuM nathI. suratanI e pI sthiti hovAthI tene bAju upara mUkIe te ApaNI najara bharUca ke vaDedarA tarapha jAya che. bharUca-bhragupuranI asalanI jAhejhalAlI have nAza pAmI che ane tenI pratidina bhAgatI thaI che. ane zrImaMta sarakAra gAyakavADanI rAjadhAnI vaDodarA sudhArA vadhArAmAM AgaLa vadhatuM jAya che tethI bharUcanA karatAM vaDodarA taraphathI kAMI thavAnI AzA prathama rAkhI zakAya te AzA gurjara bhUminA dhanya bhAgya ane Izvara pratApe A varSe pAra pADI che jaina konpharansanA trIjA vArSika mahotsavane lIdhe vaDodarA zahera keTalAka divasathI haLImaLI rahyuM hatuM ane teNe gayA aThavADIAmAM pUrNa garjanA karI che. te viSenA khAsa hevAlane TuMka sAra AjanA aMkamAM anya sthaLe Apela hevA For Personal & Private Use Only Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 148 ) thI atre tenuM punarAvartana karavuM" avAstavika vicArIe chIe paNa spaSTa thavAne eTaluM te kahevAnI jarUra dhArIe chIe ke e kenpharansa ekalA zvetAMbarIonI hatI. konpharansa vakhate pramukha tathA anya vaktAoe jaNAvelA vicAra bahu sArA che. ane temaNe karelA TharAva paNa svakomanI unnati arthe ghaNA upayogI che. vaDodarAnA mahArAjA zrImaMta sayAjIrAve tathA temanA pATavI kuMvara prinsa phittehasiMhasa konpharansa pratye je bhAva darzAvyA che ane potAnA vicAro jAheramAM jaNAvavAnI kRpA karavAnI tasdI lIdhI che te mATe jana keme te nAmadArenA thaDA AbhArI thavAnuM nathI. te nAmadAronuM anukaraNa kasvAnuM anya dezI rAjyakartAo zIkhe eja ApaNe IcchavAnuM che. A kaeNnpharansanI vizeSa phatteha tenI sAthe bharavAmAM AvelA lAkSaNika pradarzanane lIdhe thaI che. nezanala kogresa jevA dezanA rAjakiya pariSadanI sAthe hunnara udyogane lagatuM pradarzana bharavAnI rIti chellAM cAra varSathI zarU thaI che ane tema karavAmAM lAbha samAyele samajavAmAM Avyo che tyAre tevA zubha mArganuM anukaraNa jaina konpharansa karyuM che te joI saMtoSa thAya che. pradarzana namAM raju thayelI cIjo mATe je thoDA cAMda tathA nAma ane sarTIphIkeTa ApavAmAM AvyAM che te upara najara nAMkhIe chIe tyAre temAM mI. motIlAla kalacaMda zAha ane vaidya rA. jaTAzaMkara lIlAdhara jevA A zaheranA nAmAMkita gRhasthonAM nAma joine amane vizeSa harSa thAya che. konpharansanuM kAma saMpUrNa thayA pachI jaina grejyueTasa esosIezananI thayelI sthApanA atre bharAyelI mehemadana keLavaNI konpharansa pachIthI sthapAyelA pelA thoDuM yAda karavA lAyaka maMDaLanuM smaraNa karAvI baMnenI sarakhAmaNuM karavAne lalacAvI sArA narasAnI parIkSA karAve che, e parIkSA karavAnuM kAma saheluM hevAthI te viSaye vizeSa vivecananI AvazyakatA nahIM hovAthI sujJa vAcakone ame sAthe laIne IrachIe chIe ke je hetuthI grejyueTasa esosIezananI sthApanA thaI che te zubha hetuo pAra paDe ane jaina baMdhuono uttarottara jaya thato rahe. topaNa chevaTamAM A saMbaMdhamAM jaina baMdhuo samakSa be TuMkI vinaMtI che. temAMnI eka e che ke je karavuM temaNe karyA che temano amala karavA upara avazya dhyAna ApavuM joIe; ane bIjI vinaMtI e che ke konpharansa phakta vetAMbarIonI nahIM karatAM digaMbarIone paNa temAM sAmela karavA joIe. e be, bAbato upara lakSa apAze to A konpharansane "jana konpharansa" kahevAmAM bilakula bAdha Avaze nahIM ane jaina kemane utkarSa vizeSa sArI rIte karI zakAze. dezamAMnI eka komanuM paNa e rIte saMpUrNa kalyANa thAya to te ghaNuM harSa dAyaka thaI paDaze. For Personal & Private Use Only Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 149 ) THE PRAJA BANDHU. AHMEDABAD; Sunday 4th December 1904, The Jain Conference-One of the most important events of the last week of November was the Jain Conference held at Baroda. Respectable Jains from all parts of the country assembled in large numbers, and on the three days of their conference viz,; 27th, 28th, and 29th passed resolutions touching their special religious and social interests. The conference unanimously recognized the necessity of imparting religious instruction to Jain pupils, along with secular education, or prior to it. The second resolution of the conference urged the importance of diffusing the Jain literature. Another resolution affirmed the necessity of having a special series of text books for the use of Jain pupils, and the necessity of forming a Jain religious association of men versed in Jain lore in order that it may direct with additions and improvements the course of religious instruction in Jain schools. The conference fully recognized the necessity of searching for, acquiring and publishing old Jain writings. The necessity of repairing and preserving old Jain temples all over India was also duly acknow ledged. The institution of an archaeological research for the purpose of collecting data for the construction of an authentic history of Jainism was next dwelt upon, and the conference unanimously voted its importance. The conference also passed a resolution in favour of collecting funds for the maintenance of poor Jains all over India, remarking that by the tenets of their faith such Jains cannot ask for charity, and that their support should form a charge upon the whole community. The maintenance of institutions like the Pinjrapole where dumb beasts may be treated for diseases and taken care of was unanimously recognized as a duty of the community as laid down by the doctrines of the Jain faith. To promote mutual good will among the members of the community, the preparation of a Jain directory for the whole of India was earnestly recommend For Personal & Private Use Only Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ell Pgo) eds beloved on the conference also unanimously passed a resolution at certain pernicious social customs should be stopped or discouraged viz., early marriages, the marriages of old persons, the sale of girls 'in marriages, feasts on account of deaths, weeping and beating the breast at deaths and unnecessary expenditure on social ceremonies. The Jain's number about 15 lacs in the whole of India, and by their prominent commercial position, great wealth, and their strong attachment to their faith, they form one of the most important communities of India. Their religion does not recognize caste distinctions, though in practice they obserye them like the orthodox Hindus. The resolutions passed by them do credit to their sound common sense, and many of them are such as other communities may with advantage adopt. With the purely sectarian resolutions, the public at large is not likely to concern itself. Complete toleration and sympathy is the spirit which every educated Indian, be he a Hindu, a Mahomedan, or a Parsee, will show towards them. Though religious tenets are divurgent, truth is one, and all sincere lovers of the latter are now agreed that the interests of truth will be best served, if each religious community honestly looks into the foundations of its faith, their compatibility with other bran. ches of knowledge, and the reason for and against each tenet. There are however other resolutions of the conference, where it is on common ground with the followers of other faiths. The necessity of a proper system of industrial training is one of these, and here the Jains have every thing to gain by making common cause with the rest of India. The education of women is another of these subjects, and here too we think that they cannot detach themselves from the rest of India, In the mat: ter of stopping pernicious customs the Jains are in the same condition as the majority of the people of India, but we think the desired end will be best attained, if they pursue methods which appear to them best calculated to accelerate their pace. One of the prominent speakers at the conference dwelt upon the great importance of physical culture, and here too the Jain For Personal & Private Use Only Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (151) is on common ground with the rest of his fellow-subjects in India. The conference was taken as a whole a great success. The presence of the intelligent Ruler of Baroda, and the Yuvraja added to the dignity and importance of the gathering One of the speakers dwelt upon the necessity of husbanding the resources of the community, and on the great expense incurred by these gatherings. While we admit the general weight of the observation, we think it essential to draw the attention of the public to the principal that moral, political and educational, gains are not to be measured by the rupees, annas and pies they cost. The propagation of sound ideas, or the promotion of national union are ends invaluable in themselves, and no sensible person will count the cost in mere rupees without reflecting on the immense moral acquisition we make by such sacrifices. Of course mere pageantry ought to be shunned as also those accessories which simply feed empty vanity, We ought also to remember that public agitation on a large scale has a priceless educational worth and that it promotes general objects in a way which schools and libraries would fail to secure in a generation. We are of course speaking generally; and would not be understood as encouraging extravagance in any form. The Jains are a shrewd practical people, and must be left to decide for themselves, whether their object can be achieved by less costly methods. Some times of their programme are such that nothing but well considered and well organized action is needed. It is for the commanity to decide whether instead of holding a conference next year, they may not with advantage apply their energies for two or three years to the accomplishment or initiation of some of the excellent resolutions they have passed at the late conference. For Personal & Private Use Only Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12) prajAbaMdhu. amadAvAda tA. 4 thI DIsembara sane 1904. vaDodarA khAte maLelI trIjI jaina zvetAMbara kenpharansa, vaDodarA khAte gaI tA. 27, 28 ane 28 mIe maLelI trIjI jaina zvetAMbara konpharansane meLAvaDe pharahamaMdI sAthe pasAra thayo che. e meLAvaDAmAM thaelA kAmakAjane lagato hevAla ane anya sthaLe Apela che te uparathI vAMcaka gaNa kahI zakaze ke jene bhAIoe komanI abhivRddhi mATe bolIne ja nahIM paNa kAMika karIne batAvavAnI zarUAta karavA mAMDI che. konpharansanI svAgata kamiTInA pramukhanuM bhASaNa aMta:karaNanI lAgaNInuM ane cacavAnA viSayanI pasaMdagInAM kAraNe upara ajavALuM pADe tevuM hatuM. temAM eka ThekANe evuM jaNAvela che ke "vaLI ghaNI bAbato ekI vakhate upADavA jatAM ekanuM sArthaka thaI zakatuM nathI ane ulaTA goTALo thAya che. " pramukhanA A zabda bahu gaMbhIra che ne te tarapha judI judI konpharansoe dhyAna ApavAnI khAsa jarUra che. jenA bhAIo vepArI kAma levAthI. je bAbatamAM na maLe teja bAbatane hAtha dhare e vyavahArika DahApaNu temaNe draSTAMtika rIte raju karyuM che te khuza thavA jevuM che. AvI konpharansa bharavAno mukhya hetu lAMbAlaca bhASaNethI zretAone khuza karavAne nahIM paNa thoDuM paNa kAma karI batAvI komane phAyado karavAno hoya che. konpharansanA pramukha rAya bahAdura buddhasiMhajInA bhASaNamAM konpharansamAM cacavAmAM AvelA viSayonuM diggadarzana kareluM che ane temAM keLavaNIne mokhare mUkavAmAM AvI che eTaluM ja nahIM paNa strI keLavaNIne vadhu vajana lAgu pADavAmAM Avela che. e laMbANa bhASaNa uparathI joI zakAya che. ke konpharansane khAsa hetu jenonI sAmAchaka ane dhArmika keLavaNInI unnati karavAno che. ane temAM kaMI paNa vyavahArika pagalAM na levAmAM Ave ane mAtra vANIvilAsa ja thatuM hoya te tenuM phaLa zuM? evA vANIvilAsane avakAza ja na maLe teTalA mATe A vakhatanI konpharansamAM gayA varSanA anubhavathI jaina AgevAnoe kAMika karI batAvavAnI pahela karI che. amone jaNAvatAM saMtoSa thAya che ke konpharansanuM hAlanuM baMdhAraNa je phakta DoLa ane damAmakhAtara bAdazAhI kharca karAvanAruM che tene pheravI nAkhI sArI rIte asalanA paMcanA rIvAja upara kAma levAne TharAva atrenA zeTha lAlabhAInI darakhAstathI karyo che. vyavahArika rIte dezI sAdI rItabhAtane vaLagI rahIne AvI konpharansa bharavAnI zeTha mesuphe himAyata karyAthI traNa divasanA meLAvaDA pAchaLa khacaMtA hajAre rUpIAne bacAva karavAnuM DahApaNa Akhare jaina jevI karakasaramAM pAvaradhI gaNAtI kome joyuM che je anya komoe anukaraNa karavA jevuM che. A konapharansamAM vadhu dhyAna kheMcanAre banAva te nA. mahArAjA sara sayAjIrAva tathA temanA yuvarAjanI sAmelagIrI ja che. konpharansanA pahelA ane chellA divase A banne pitAputre padhArI sAmAjIka tathA dhArmika bAbatomAM pitAnI prajAne tathA temanA anya baMdhuone uttejana ApI anya rAjya kartAone teonI pharaja viSe jAgRta karelA che. nA. sara sayAjIrAva jevA sudharelA vicAranA che tenuM ja pratibiMba temanA yuvarAjamAM evI te AbAda rIte paDayuM che ke "bApatevA beTA vagere" kahevata A uparathI sAcI Thare che.nA. mahArAjAnA bhASaNamAMthI tema For Personal & Private Use Only Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12) nA jevA anya jokhamadAra rAjakartAoe evo bodha levAno che ke A jamAne sarva dharma tarapha samAnatAnI najarathI jovAnuM zIkhave che. tevI ja rIte A dezanI judI judI prajA oe paNa dhamadhapaNuM tajI daIne bhAIcArAnI lAgaNIthI vartI dezanuM ekya karavAnA kAmamAM udAra thaI aikya vadhAravuM joIe, ke je vagara Aje ApaNe hAlanI sthitie AvI caDhayA chIe. A meLAvaDAnA chellA divase yuvarAja phatesiMharAve kareluM bhASaNa sArA vicArothI bharapura che. e juvAna rAjya kumArazrIe keLavaNIne prathama hAtha dharI, vyavahArika jJAna ApanArI keLavaNIne viSe dIlagIrI jaNAvI, loke e khAmI joI zakyA te mATe AzA batAvI hatI. bALalagna, kurIvAjo nAta jAtano pratibaMdha, strIone chuTa, aikyatA dharmanuM chuTApaNuM, gujarAtIo ane gAyakavADanA vaMzano saMbaMdha vigere viSayo upara prasaMgopAta bolI pote paNa gujarAtI hovAnI himAyata karI hatI. A konapharansano meLA vaDo bhaviSyamAM ghaNAM varSo sudhI yAda raheze, kemake A banne apakSapAta pitAputrane vakhata pahelAM gAyakavADI rAjya marAThA ane dakSaNIo mATe hatuM. paNa te sthiti have badalAI gaI che ne e rAjya kuTuMba gujarAtInuM paNa gujarAtI che evI ApavAmAM AvelI khAtrI mATe ApaNe yuvarAja phattesiMharAvano upakAra mAnavo yogya che. jaina konapharasano A meLAvaDo A vakhate kAMIka vAstavika rIte karIne barakhAsta thayo che tethI tene phatehamaMda utarelo kahevAne kAMI harakata nathI. ane te mATe te komanA AgevAno tathA nA mahArA jAne dhanyavAda ghaTe che. jaina baMdhuonuM anya kome anukaraNa karaze teja AvA maMDaLa bharavAnA hetuo bara Avaze dhI karonezana eDavaraTAIjhara. amadAvAda tA. 1 lI DIsembara sane 1904, vaDodarA khAte maLelI jana kenipharasa. - vaDodarA khAte AkhA hiMdusthAnanA jaina bhAIonI maLelI konapharansa gayA mAsanI tA. 27 mIe maLI chevaTanA dIvase purI thaI che. A kenapharansa phattehamada utAravA mATe jaina bhAIone dhanyavAda ghaTe che tenI sAthe bharelA lAkSaNika pradarzananI zarUAta karI e konapharanse potAnI komanI ja nahIM paNa eka rIte dezanI paNa sevA bajAvI che. A konapharansanA pramukha ajImagaMjavALA prakhyAta rAya buddhasiMhajI bahAdurane kenapharansa taraphathI je asAdhAraNa AvakAra ApavAmAM Avyo hato te konapharansa taraphanI jenI bhAIenI ulaTaja batAve che, ane temanI e ulaTane uttejana maLe tevI dareka madada mahArAjA gAyakavADa taraphathI ApavAmAM AvelI hatI. jeno dAkhalo amArA anya dezI rAjyakartAo leze evI AzA rakhAya che. lAkSaNIka pradarzana yuvarAja zrI phattehasiMharAve ughADatAM dezanI udhoga hunnaranI sthiti tathA tene madada karanAra AvAM pradarzananI AvazyakatA batAvI hatI tenI paNa amArA dezI rAjyakartAo noMdha leze te teo dezanA e kAmamAM dhaNuM karI zakaze. e konapharansamAM mahArAjA gAyakavADe padhArI konapharansanA kAmane ApeluM vajana tathA uttejana khAsa anya rAjya kartAoe anukaraNa karavA jevuM che. mahArAjA gAyakavADa For Personal & Private Use Only Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (214) pitAnI raiyatane AgaLa pADavA keTaluM kare che te A uparathI jovAnuM che ane jyAre dezI rAjyakartAo AvI rIte pitAnI prajAne utejana ApatA thaze, tyAre ja dezadayanA kAmamAM sahelAI thavA pAmaze. have ApaNe konapharansamAM thaelA kAmakAjanI TuMka noMdha leIzuM to jaNAze ke temAM badhA maLIne 18 savAlo raju thayA hatA je savAlo ame gayA mAsanI tA. 3 jInA aMkamAM ApI gayA chIe, tethI tenI A sthaLe AvRtti karavAnI jarUra nathI paNa e saghaLA savAlamAM kyA kyA sudhArA hAtha dharavAmAM AvyA che te tapAsavuM Avazyaka che. pahelA ja savAlamAM keLavaNIne utejana ApI tene mATe borDa sthApavAmAM AvyuM che. bIjI jarUrIyAta jaina bALako mATenAM pustake sArU kamiTI tathA prAcIna pustakoddhAra karavAnA TharAvo thayA che. jaina caityoddhAra tathA prAcIna zodhakhoLano TharAva pasAra karavAmAM Avyo che. dharmAdAkhAtAnAM hisAbanI cokhavaTa, tathA tapAsaNI, A TharAvothI jaina komamAM sAmAnya tathA dhArmika keLavaNIno phelAvo karavAnI jarUrIyAta konapharanse svIkArI che, e khuzI thavA jevuM che. kemake dharmanItinI keLavaNIne mATe Aje saghaLI kome buma pADe che, kemake evI keLavaNI na maLI zakavAthI tathA IgrejI bhASAnA eklA abhyAsathI anya paradezI dharmavALAo ghaNuM phAvI javA lAgyA che tene aTakAvavA mATe tathA kAmanAM bALako dvArA dharmanI rakSA karavA bIjI komanI mAphaka janakoe paNa A pagaluM samayocitaja bhareluM che. sAmAjIka sudhAraNA karavA tarapha jaina konapharansa ApeluM dhyAna bezaka dhanyavAdane pAtra che, kAmamAM cAlatA hAnIkAraka rIvAjo dura karavA TharAva pasAra thayo che tenI sAthe nirAzrIta jainone madada ApavAnA tathA komamAM aikya vadhArI kemanuM kalyANa kevI rIte thAya tevA mArga levAnA paNa TharAvo karavAmAM AvyA che, vaLI A TharAvane kAgaLa uparaja nahIM rahevA detAM tene amalamAM mukavAnI yojanAne lagato TharAva paNa thayo che. jaina dharmano mULa siddhAMta je jIvadayA te viSe paNa TharAva karavAmAM Avyo che. vaLI uttejananI khAtara je gAma ke zaheranA jenoe bIjI konapharansanA TharAvo amalamAM mukyA che teone dhanyavAda ApavAno TharAva karI kenapharanse utsAhIone utsA ha vadhe tevo rasto lIdhuM che. jenone lagatI tamAma mAhitI meLavI zakAya tevI eka jaina DAyarekaTarI banAvavAno TharAva thayo che. tyAra bAda nA. zahenazAha ane zahenazAhabAna taraphanI vaphAdArI darzAvanAro tathA A konapharansanA TharAvone amalamAM mukavA je munimahArAjee zrama lIdhe hoya temane dhanyavAda ApavAno tathA konapharansanA janarala sekreTarI zeTha phakIrabhAInA maraNane zeka darzAvanAro TharAva amalamAM mukAyA hatA, ne gayA varSanI kanakaransanA TharAvone bahAlI ApI A konapharansanuM kAma phatehamaMdI sAthe purU karavAmAM AvyuM hatuM. pasAra thaelI konapharansamAM judA judA vakatAoe ApelAM bhASaNo jainonI pitAnI kamane AgaLa vadhAravAnI ulaTa kevI che te dekhADanArAM hatAM. A konapharansamAM eka navI vAta sAMbhaLavAmAM AvI hatI te evI che ke khAnadezamAM prAMtika jaina konapharansa tyAMnA AgevAnoe bharavAnI yojanA karI chebezaka A pagaluM vadhu uttejanane pAtra che. paNa je evI prAMtika konapharanso A mahAna konapharansanA tAbAmAM rahIne kAma karaze toja tenAthI sAruM pariNAma Avaze. paNa je evI prAMtika konapharansI vakhata jatAM maLavA lAgaze ane svataMtra rIte rahI kAma karavA mAMDaze to temAMthI bIjA navA navA phaNagA phuTaze je A konapharansanA hetunI vacce AvI paDe te amone bhaya lAge che mATe ja samaju jaina For Personal & Private Use Only Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAIoe pitApitAnA vibhAgamAM A konapharansanI zAkhA tarIke prAMtika konapharanso sthApi kAma karavAmAM joke harakata nathI paNa lakSato A konapharansanA hetuo bara lAvavA sAthe A konapharansane dareka madada ApavAthI kadI pachAta paDavuM joItuM nathI. prathama to komanuM zakya sAdhavAne mATe ja sarvane uddeza have joIe ane e udeza A kenapharansathI pAra pADI zakAya tevo che. DAhyA jainone A bAbatamAM ATale ja isAre karavo basa thaze, pasAra thaelI konapharansane phatehamaMdI sAthe pAra utAravA vaDodarAnA jaina saMghe lIdhelI mahenata temane dhanyavAda ApavA jevI che. tevI ja rIte jainakomanA DelIgeToe je saMkhyAmAM hAjarI ApI hatI te paNa prazaMsA pAtra hatI. A aMge ame ekaja sUcanA karavA mAgIe chIe ane te sUcanA saMbaMdhamAM konapharansa TharAva paNa karyA che. te e che ke jamAnAnA pavana pramANe sabhAe, samAje vIgere meLavavAne amuka maMDaLa ke kema dekhAdekhI anukaraNa karavA lAgI che e jo ke khuzInI vAta che, chatAM ApaNe evI sthitimAM chaIe ke vAto karavA karatAM kAMIka saMgIna kAma nahIM karIe to ApaNI ulaTI hAnIja thaze, mATeja konapharansa karelA TharAvo amalamAM mukavAnI yejanA karavA konapharansa karelA TharAvane ame ghaNI agatya ApIe chIe ane e TharAva tenA akSare akSaramAM amalamAM mukAyela jevAnI dareka jaina hitecchane bhalAmaNa karIe chIe, ane Ama karavA sArU gAme gAmanA jaina saMghanA AgevAne e konapharansanA rUDA kAmone amalamAM mukI kema taraphanI kALajI puravAra karavI joIe chIe. bhASaNe eto mAtra evA rIta rIvAjonAM svarUpa tathAtene dura karavAnI dalIlo darzAvanArAja che, ane e sAMbhaLyA pachI tenuM manana karI tene vahevAra rUpamAM mukavAthI ja harakoI komane phAyado karI zake che. e bhulavuM nathI joItuM. keTalAka naThArA saMsArIka rItarIvAje jaina komamAM paNa ghara karI paDyA che temAM sudhAro karavA mATe dareka nAtajAta ne taDAMnA vaDIlone AgaLa karI temanI ja saMmatI sAthe zrama levAmAM Avaze tyAre ja te burA rIvAjo nAbuda thaze. A rIvAjomAM raDavA kuTavAne cAla hiMdu lokomAM eka phArasa je che te pahelo aTakAvavAnI jarUra che ane te aTakAvavA mATe strI ke 11 NInI khAsa jarUra che je pAchaLa konapharanse puratuM dhyAna ApavAnuM che, teja balake ! paNa burA keTalAka jenAmAM bIjI konI mAphaka kanyAvikraya karavAno jANe dhaMdhoja 1 , dhe che tene aTakAvavAnI paNa ochI jarUra nathI ane te sArU dhaMdhA udyoganI garIba janane jogavAI karI ApavAnI AvazyakatA che. gujarAtanA kAThIyAvADa prAMtamAM A rIvAja kAMIka vadhu jevAmAM Ave che ne tenuM muLa garIba hAlatamAMja che te garIbAI dura karavA keLavaNI ane dhaMdhA upayoganI jogavAI karI ApavAthI aTakI zakaze ne te jarUra paNa konapharansa svIkArI che. hada uparAMtanA nAtavara ke lagna prasaMganI dhAmadhuma pAchaLa kharcAtA paisAmAM niyama bAMdhavAmAM Ave to komanI garIbAI aTakAvavA sahelAIthI madada karI zakAya tevuM kaMDa thaI zake tema che. chevaTe ame jainabhAIonI utarottara A kAmamAM phatteha IcchIe chIe ane vaDodarAnI konapharansa phatehamaMda utAravA tyAMnA saMghe tathA konapharansanA lAgatAvaLagatAoe je zrama lIdho che tene mATe temane dhanyavAda ApI tevAja utsAhathI bhaviSyamAM kAma levAnI tamAma jainabhAIone bhalAmaNa karIe chIe, kAraNa ke hiMdu kemarUpa vRkSanI jaino mAtra eka zAkhA che tethI e zAkhAmAM sudhAro thavAthI vRkSanI vRddhi thavA sAthe bIjI zAkhAo paNa poSaNa meLavatI thaze. For Personal & Private Use Only Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trIjI jaina zvetAmbara kaoNnpharansamAM virAjavA mATe pasaMda thayelA pratinidhiyonI yAdI. aMkalezvara. zA. dalIcaMda mulajaMda. mANakacaMda kamaLacaMda 'somacaMda lAlacaMda aMgArezvara zA. dIpacaMda kazalacaMda zA. khUbacaMda pAMnAcaMda aNakhI. dIpacaMda jIvacaMda zA. motIlAla pItAMvaradAsa abrAmA. vIracaMda nathubhAI kerAbhAI morArajI zA. gelAbhAI gopAlajI zA. khamacaMda gelAjI amadAvAda. seTha camanabhAI lAlabhAI seTha bImalabhAI ma AbhAI seTha kastUrabhAI maNIbhAI seTha kAlIdAsa umAbhAI gujarAta. seTha lAlabhAI bhogIlAla zeTha maNIbhAI dalapatabhAI zeTha maNIbhAI jayasaMgabhAI zeTha sArAbhAI DAAbhAI anopacaMda zeTha maganabhAI mAhAsukhabhAI zA. zA. nemacaMda lalubhAI hAjI bhogI lala lalubhAI zA. harIlAla premAbhAI zA. lalubhAI rAyacaMda jhaverI zA. jamanAdAsa savacaMda zeTha mohonaDhAla lubhAI zeTha lAlabhAI cunIlAla zeTha dalapatabhAI maganabhAI zeTha moholA bhAI muLacaMdabhAI zeTha sAkalacaMda moholAlabhAI zeTha amaratalAla vADIlAla zeTha lAlabhAI zrIkamalAla zA. amaratalAla cunIlAla zA. mulacaMda sAkaLacaMda kesavalAla maganalAla 19 "" sAkaLacaMda ratanacaMda ,, bAlAbhAI nathubhAI For Personal & Private Use Only Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 197) ,, maNIlAla bAlAbhAI DaoNktara jamanAdAsa premacaMdra ,, DAhyAbhAI umedacaMda zA. DAhyAbhAI nathubhAI , manasukharAma ravacaMda .. ,, hemacaMdabhAI jeacaMdabhAI ,, rAvajI dolatarAma ,, bhogIlAla trIkamalAla , surajamala maMchArAma , chaganalAla lalubhAI ,, vADIlAla chaganalAla ,, DAhyAbhAI varajIvanadAsa ,, hemacaMda harIlAla ,, moholAlabhAI maganalAla ,, DAhyAbhAI raNachoDadAsa harIlAla maMchArAma ,, nAthAbhAI haragovanadAsa ,, popaTalAla lalubhAI vakIla choTAlAla kAlidAsa | zA. phulacaMdabhAI kakalabhAI ,, parasotamadAsa jeThAbhAI ,, umedarAma dolatarAma ,, ratanacaMda choTAlAla ,, DAhyAbhAI ratanacaMda ,, zArAbhAI vADIlAla ,, DAhyAbhAI cunIlAla mahAsukharAma lalubhAI ,, motIlAla cunIlAla ,, maphatalAla choTAlAla ,, DAhyAbhAI maganalAla , cunIlAla gokala dAsa bhogIlAla vIracaMda ,, camanalAla nathubhAI , maMgaladAsa gagaladAsa maganalAla ThAkarazI , chenAbhAI cunIlAla . , chaganalAla behecaradAsa ,, lallubhAI nathUbhAI . cunIlAla pItAMbaradAsa ,, DAhyAbhAI premacaMda vakIla ,, khemacaMda dolatarAma , manasukharAma umedacaMda ,, maganalAla ratanacaMda zeTha phatecaMda cakaladAsa ,, mohokamabhAI choTAlAla zeTha aMbAlAlabhAI sArAbhAI zA. harIlAla maganalAla kaMtarArI ,, mayAbhAI nathubhAI ,, vADIlAla trIbhovanadAsa ,, camanabhAI nagInadAsa 1, vADIlAla rAyacaMda . zA. nathubhAI dolatarAma ,, vADIlAla kAlIdAsa ,, premacaMda parasotamadAsa ,, gaTAbhAI cunIlAla ,, behecaradAsaM kasturadAsa zeTha harasadarAya bAlAbhAI ,, ratanacaMda muLacaMda vakIla somAbhAI hirAcaMda . ,, vADIlAla tArAcaMda mehetA cimanalAla popaTalAla For Personal & Private Use Only Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (158) zA. vakhatacaMda umedacaMda dalAla jesaMgabhAI sAkalacaMda zA. mohonalAla cunIlAla mehetA cimanalAla moholAla zA. maNIlAla muLacaMda ,, kesavalAla bApujI ,, chaganalAla bhagavAnadAsa phatecaMda premacaMda tribhovanadAsa dhananI ,, DAhyAbhAI hIrAcaMda , sAMkaracaMda dalasukharAma , bhikhAbhAI ratanacaMda , motIlAla umAbhAI zeTha moholAlabhAI muLacaMdabhAI jhaverI sArAbhAI vADIlAla mAstara hIrAcaMda kakalabhAI zA. haThIzaMga dAmodaradAsa. kaMTrAkTara maganalAla chaganalAla zA. parazottama icchAcaMda kaMTrAkTara lAlAI maganalAla zA. cunIlAla jeThAsA " DAhyAbhAI manasukharAma , sAMkaLacaMda ghelAbhAI , bhogIlAla talakacaMda " chaganalAla kasturacaMda . zeTha lAlabhAI dalapatabhAI . gaTAbhAI mohokamalAla lAlabhAI muLacaMda maNIlAla moholAla kezavalAla trIbhovanadAsa | maNIlAla chaganalAlaM jesaMgabhAI maganalAla vADIlAla sAMkaLacaMda harIlAla muLacaMda dhoLIdAsa dolatarAma kezavalAla gehelAbhAI zeTha amaratalAla vADIlAla ,, kezavalAla maganalAla ,, kIlAbhAI unamasI cokasI , lAlabhAI hIrAcaMda zA. maMgaladAsa dolatarAma ,, bhIkhAbhAI ratanacaMda ,, ravacaMdabhAI chaganalAla , bhagubhAI cunIlAla ,, lakhamIcaMda lallubhAI ,, vADIlAla manasukharAma kezavalAla chaganalAla zA. bAlAbhAI hakamacaMda ,, bAlAbhAI phatecaMda ,, manasukharAma choTAlAla maNIlAla amaratalAla , umedalAla dalIcaMda , nAnAlAla maganalAla vakIla popaTalAla amathAbhAI zA. cImanalAla amathAbhAI mI. kezavalAla premacaMda modI ,, cImanalAla parasotamadAsa brokara |, mohanalAla gokaLadAsa For Personal & Private Use Only Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (159) ,, mANekalAla premacaMda ,, dalasukhabhAI lallubhAI , maNIlAla lallubhAI | bhoLAbhAI dalasukhabhAI , jamanAdAsa hIrAcaMda zA. ratanacaMda chaganalAla jamanAdAsa cunIlAla , pocAbhAI gokaLadAsa , khemacaMda dolatarAma " manasukharAma harIlAla ,, DAhyAbhAI haThIsaMga ,, nAthAlAla choTAlAla , pItAMbaradAsa maganalAla , trIkamalAla haThIsIMga , uttamacaMda pAnAcaMda javerI sArAbhAI dalasukhabhAI , sakaracaMda lallubhAI manoradAsa zeTha maNIbhAI bAlAbhAI , maNIlAla vADIlAla ,, hIrAbhAI haThIsaMga , khemacaMda maganalAla javerI mohanalAla DAhyAbhAI , dhoLIdAsa DuMgarasI zA. motIlAla ratanacaMda ,, choTAlAla kALIdAsa vakIla " bhudaradAsa unamasI manasukharAma nahAnacaMha ,, vADIlAla nagInadAsa harIlAla hakamacaMda zeTha sArAbhAI DAhyAbhAI bhIkhAbhAI parasotama zA. lAlabhAI maganalAla nagInadAsa pAnAcaMda zA. mohonalAlaM choTAlAla vADIlAla kALIdAsa jhaverI parasotama camanalAla bAvajIbhAI kuvarajIbhAI zA. jesaMgabhAI maganalAla nagInadAsa karamacaMda , popaTalAla kasaLacaMda sAMkaLacaMda khemacaMda ,, jesaMgabhAI choTAlAla phatecaMda dolatacaMda zA. haragovanadAsa otamadAsa. vADIlAla lallubhAI zA. bhogIlAla sAMkaLacaMda. nAgajIbhAI kuvarajIbhAI zA. motIlAla lalubhAI. zA. DAhyAbhAI nathubhAI zA. popaTalAla manasukharAma. ,, premacaMda manasukharAma zA. choTAlAla vIracaMda. , mohanalAla muLacaMda zA. puMjAbhAI hIrAbhAI.. , phulacaMda karamacaMda zA. popaTalAla mohakamacaMda. , jesaMgamAI chaganalAla zA. manasukhabhAI anopacaMda. , jesaMgabhAI cakubhAI zA. bAlAbhAI kakalabhAI. javerI choTAlAla lallubhAI | lalubhAI suracaMda sekreTarI. For Personal & Private Use Only Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (160) camanalAla vADIlAla. zA. maganalAla haThIsaMga zA. jesaMgabhAI motIlAla amanagara. seTha. vakhatacaMda kasturacaMda. zA. Dosala hAthIbhAI. gAMdhI. cunIlAla amathArAma. , hakamacaMda sIracaMda. zeTha. vADIlAla mohanalAla. vorA. khuzAla puMjArAma, vakhArIA phatecaMda motIcaMda. zA. nAthAlAla hAthIbhAI. ,, maganalAla kevaladAsa. , vakhatacaMda revAjI. , pAnAcaMda kezavajI. AkaDoda. zA. buMlA oTAjI. ,, devA oTAnI. ,, motI oTAjI. ,, torA panAjI. , hIrAcaMda nAthajI, Akhaja. zA. haragovana amIcaMda. ,, haracaMda amIcaMda. , tarabhovana lakhamIcaMda. ___ AMkalAva. , malukacaMda hIrAcaMda ,, cunIlAla gelAbhAI ,, jamanAdAsa rAgacaMda , zuracaMda phulacaMda ,, khemacaMda nAlacaMda ,, bhAIlAla premacaMda ,, nAthA dayacaMda ,, mohanalAla umeda AMTa. | zA. bhIkhA nAnAjI. ,, nemacaMda govanajI. " rAyacaMda bhagavAnajI. , kazana DAhyAjI... AvalIyArA. zA. ratana baMda hakamacaMda kAma dAra urphe kArabhArI. zA. aMbAlAla gIradharalAla revinya kAmadAra. Amoda. nagInalAla motolAla Asodara. zA. nAgaradAsa vIracaMda ,, lalubhAI gaganalAla . iDara. vakIla vardhamAnadAsa sarupacaMda hemacaMda chagana dozI. dosI chagana vardhamAna zeTha mohanalAla nAthAbhAI ,, dalasukha muLacaMda zA. bhAIcaMda padamasI. ,, bhavAna padamasI. , hemacaMda chaganalAla ,, vardhamAna sarupacaMda For Personal & Private Use Only Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 161) ujhA. oDa. zA. nagInadAsa chaganalAla zA. becara sAmaLajI. , vADIlAla nAgaradAsa ,, choTAlAla govanajI. ,, cunIlAla hakamacaMda olapADa. ,, mULacaMda dharamacaMda ,, sarupacaMda jecaMda zA. kasturacaMda maMnI. ,, lallubhAI maganacaMda ThA. bhAMData ,, cunIlAla mayAcaMda talATI | vakIla maganalAla parazotamadAsa __ badAmI. unAvA. ThA. olapADa. zA. mAdhavajI chagana, zA. hIrAcaMda govanajI. , nAhAlacaMda mAdhavajI. ThA. maMdaroI ,, jagajIvana kevaladAsa. zA. navalacaMda nAnacaMda. ,, mohanalAla mAdhavajI. ThA. dAmakA. , haragovana lIlAcaMda. kaTosaNa. umatA. mULacaMda jeThIdAsa zA. nagInadAsa phatecaMda. lADakacaMda vIracaMda ,, DuMgarasI kastura. trIkamalAla gopALa ,, parazotama vakhatacaMda. manasukharAma kevaLadAsa umeTA. motIrAma jivaNadAsa zeTha. svarUpacaMda chagAbhAI. kaThalAla , sakarAbhAI kezarIsIMga. lakSmIcaMda karamacaMda mAstara zA. hArAcaMda bhAIcaMda. kaThora. ,, harajI harakhacaMda, ,, ratanacaMda sAkaracaMda. zA. mohanalAla lakhamIcaMda 1, amIcaMda nAhAnacaMda. DAkTara zA. chaganalAla uttamarAma , ratanacaMda narotama. zA. kapuracaMda nemacaMda ze. phulabhAI mAnabhAI. zA. caMda kasturacaMda zA, narotama hemacaMda. camArAnA. kaDA ,, DAhyA trIbhovana. camArAnA. |, dolatacaMda suracaMda For Personal & Private Use Only Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (162) kaDI karabATIA pIpaLadara. zeTha jeThAbhAI manasukhabhAI | maMgaLabhAI nathubhAI mahetA. saMghavI cunIlAla joitAdAsa karazamala. zA. nAthAlAla dalasukha lalubhAI rAyacaMda. maNiyAra balAkhI premacaMda karADA jugalabhAI mohanalAla zAha kaDoda. phulacaMda jIvaNajI. devacaMda nAnAjI. zeTha motIcaMda bhalAjI motIcaMda pemAjI. , devacaMda jaganAthanI maganIrAma dhurAnI. , motIcaMda khetAjI rAyacaMda lakhAjI... , jhaveracaMda bhagAjI javaracaMda jecaMda.. , jhavaracaMda motIjI ,, phakIracaMda opAjI __kalola. , motIcaMda devacaMdanI zeTha. govaradhana amulakha. ,, raNachoDa bhikhAjI motIlAla hakamacaMda. zA. vIracaMda hakamAnI kAmareja. " gulAbacaMda govanajI zA. khuzAla bhagAjI. " kasturacaMda motIjI ,, hIrAcaMda bhagAjI. kapaDavaNaja. kAlIAvADI. zeTha premAbhAI kevalabhAI zA. rAyacaMda dulabhajI. mehetA zaMkaralAla choTAlAla gAMDA bhavAnI. zA. vADIlAla lIvAbhAI zA. kesuracaMda premAjI. dosI jamanAdAsa khuzAladAsa , mulacaMda ratanAnI. zA. hirAcaMda nagInadAsa ,, khumacaMda lakhamA karajaNa. ,, phulacaMda caMbAnI ,, devacaMda motIcaMda zA. premacaMda karazanadAsa , rAyacaMda vIracaMda , gulAbacaMda amathA , amIcaMda lakhamIcaMda kAvIThA. , premaMcada juThA zA. javerabhAI bhagavAnadAsa For Personal & Private Use Only Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (163) " ratanacaMda lAbhAjI kAzaMdarA. zA. amathAmAI pitAMbaradAsa ., DAhyAbhAI mula caMda kIzanADa zA. mohanalAla manoradAsa ,, amaracaMda somacaMdra kukaDIA zA. amathAlAla revAcaMda ,, dharamacaMda becara ,, mANakacaMda revAnI ,, kAlIdAsaM amathAnI , bhAIcaMda mANekacaMda __ kukavAva metA ukAbhAI mAnacaMda zA. pAnAcaMda jecaMda - kuMvara DaoNkTara motIlAla maMchAcaMda zA. nyAlacaMda lADakacaMda jhaverI vADIlAla maMchAcaMda ,, jeThAcaMda hemacaMda zA. popaTacaMda govIMdajI koTha nagara. saMgavI hImacaMda parasotama | zA. unamazI ThAkarazI ,, haThIsaMga gagAmAI , jasarAja haThIsaMga mAstara mohanalAla nagInadAsa zA. phulacaMda hImacaMda , catura gokaLabhAI ,, mohanalAla nagInadAsa mAstara , harIlAla ratanazI ,, maphatalAla popaTalAla zA. pocAlAla raghunI ., utaLIAvALA harIlAla khAma__ caMda kosaMbA. zA. choTAlAla mohanalAla ,, premacaMda nahAnacaMda khvAta. nagarazeTha dalapatabhAI dIpacaMda zeTha popaTabhAI amaracaMda ,, bakogdAsaH pItAMbaradAsa dIpacaMda pAnAcaMda vakhatacaMda kazaLacaMda vIracaMda kasturacaMda dIpacaMda phulacaMda dalasukhabhAI phulacaMda vADIlAla choTAlAlaH popaTacaMda muLacaMda devacaMda . raNachoDadAsa muLacaMda keravADA. zA. harIcaMda haralocaMda ,, ratanacaMda savAIcaMda pArekha ,, vamalacaMda malukacaMda pArekha / " nAthA malukacaMda For Personal & Private Use Only Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kheDA. kherAlu. ( 164) puMjAbhAI suracaMda | zA. bhAIlAla suracaMda motIlAla kazaLacaMda kheravA. nagInadAsa sAkaLacaMda zA. kezavalAla puMjAbhAI ,, raNachoDa lAlacaMda zeTha bhAIlAla amRtalAla ,, mohanalAla devacaMda zeTha mANekacaMda ratanasI zA. bAlAbhAI kAMnadAsa zeTha rAyacaMda kevalasI zaTha khemacaMda vIracaMda zA. motIlAla phulacaMda metA TokaralAla chAlAla zeTha bAlAbhAI bhAIlAla zeTha maMgaLanI bhIkhAbhAI zeTha ratanazI haragovanadAsa | metA haThIsaMga trIbhovanadAsa zeTha choTAlAla trIkamadAsa zeTha gopALa chaganalAla zeTha mohanalAla prabhudAsa matA purazAtama lallu zeTha cunIlAla maganalAla dosI ravacaMda maMgaLajI zeTha haragovanadAsa kasanadAsa metA phakIracaMda TokaralAla paTela vADIlAla haragovanadAsa / ,, kAlIdAsa lallu zeTha nAnAlAla vIracaMda ,, bAdhara hAthI , somacaMda chodAlAla dozI nAhalacaMda pAnAcaMda ,, chaganalAla AzArAma mahetA zaMkaralAla savacaMda , ratIlAla mohanalAla sekreTarI dosI maganalAla maMchArAma , somacaMda pAnAcaMda metA ratanacaMda balAkhI , manasukha jasarAjasI gaNadevI. ,, maNIlAla kahAnadAsa zA. mANekalAla narotamadAsa ,, chaganalAla dIpacaMda jhaverI ,, choTAlAla nathubhAI gaMbhIrA. ,, sakaracaMda aciMda zA. AzArAma phulacaMda , vADIlAla DAhyAbhAI ,, nAthAbhAI harIlAla ,, mohanalAla motIlAla ,, hirAcaMda kezavanI , suracaMda DAhyAbhAI , pItAMbara phulacaMda zeTha mohanalAla kahAnadAsa ,, lAlacaMda prabhudAsa For Personal & Private Use Only Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ garA. chaganalAla lakhAnI zAhA / gavADA. zA. motIlAla hIrAcaMda ,, mohanalAla zavacaMda vakhArIyA kAlIdAsa sAkaLacaMda zA. hakamacaMda sAMkaLacaMda __ gAMgaDa. zA. dIpacaMda hIrAcada ,, chagana DuMgarasI vorA bhAkhA chaganalAla salota DAyA jhaveracaMda ,, vAlanI saMghajI zA. sakaracaMda cunIlAla guMjA. dosI rAyacaMda lalubhAI ,, haThIsaMga anopacaMda zA. hakamacaMda lalubhAI guMdI. zA. catura gokaLa gerItA. zA. sAkaracaMda suracaMda modI trIbhovanadAsa devacaMda / zA. magavanalAla akhecaMda ,, devacaMda anopacaMda ,, maMgala nAMnacaMda godhAvI zA. parazotama DAyAbhAI. ,, premacaMda punama desAI ,, pItAbara jhaveracaMda , kezavalAla chaganalAla ,, sAMkaLacaMda umedacaMda ,, premacaMda joitArAma ,, harIlAla vIracaMda ghaDIyA. zA. nagInadAsa mANekacaMda / ,, popaTabhAI khImacaMda ,, cunIlAla amIcaMda cAMdoda. zA. dolata pItAMbara jasANI amRtalAla muLacaMda cuNela. zaMkaralAla vIracaMda maMgaladAsa rAyacaMda kAlIdAsa kevaladAsa choTAudepura. zA. choTAlAla caturadAsa ,, punamacaMda prAgacaMda ,, zaMkaracaMda amulakhadAsa jaghaDIA. zA. moholAla hIrAcaMda ,, chaganalAla kazaLacaMda For Personal & Private Use Only Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 166) jaMbusara. zA. goradhanadAsa behacaradAsa " maMgaLadAsa khubacaMda jalasaNa. zA. choTAlAla raInIzA , lallubhAI vastAjI jalAlapora. zA. phulacaMda rAmAnI ,, DAhyA rAmajI ,, nemacaMda rAmajI , phulacaMda gopALanI jetalapura. zA. maganalAla rAyacaMda , premacaMda varadhamAna jhaNora. zA. subacaMda pAnAcaMda , brajalAla dIpacaMda ,, himacaMda mohanalAla jhAMjharavA. zA. bAlacaMda ratanazI vohorA magana jemala TIToi. dozI gulAbacaMda lIlAcaMda modI magana trIkama pakhi mulacaMda khemacaMda gAMdhI kodaralAla mulanI ,, maganalAla veNIcaMda vahorA revacaMda giradhara TeTudANA zA. kAlidAsa nAgaradAsa ,, suracaMda umedarAma ,, kIsoradAsa behecaradAsa ,, mosanalAla hAthIbhAI thAna. saMghavI unamazI dalIcaMda dAsaja. gAMdhI balAkhIdAsa mANekacaMda zeTha mohanalAla hakamacaMda gAMdhI muLacaMda mANekacaMda zeTha aMbAlAla ravacaMda , gokaLadAsa purazotama dAhoda. nAjara jesIMgabhAI ThAkarazI (ama. dAbAdavALA ) . dekAvADA. zA. DosAbhAI hemacaMda dehegAMma. talATI mathuradAsa chaganalAla zA. vADIlAla nAthAbhAI ,, chaganalAla motIcaMda kAmadAra parIkha AzArAma nAhAlacaMda talATI chaganalAla khemacaMda zA. narotamadAsa vimacaMda ,, cunIlAla nArAyaNadAsa , kezavalAla gulAbacaMda , premacaMda dharamacaMda For Personal & Private Use Only Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nIkorA. ( 167 ) ,, haragovana govaradhanadAsa nAra. ,, kezavalAla maganalAla zA. lalubhAI talakacaMda , cunIlAla manasukhadAsa ,, khImacaMda ogaDacaMda deheja paTela zaMkaramAI jeThAbhAI harIcaMda mANakacaMda ,, muLa nIbhAI iMgarabhAI dharamaja. ,, vAghanIbhAI zaMkarabhAI zA. hIrAcaMda bakoradAsa ,, manorabhAI gaNezajI ,, lallubhAI bhAIjIbhAI , gIradharabhAI gaNezanI ,, bhAIlAla dalIcaMda zA. talakacaMda pItAmbara ,, maijIbhAI narotamadAsa , bApulAla ammaracaMda ,, mathurabhAI lalubhAI paratApanagara. ,, AzAbhAI mANekacaMda zA. moholAla hIrAcaMda , rAyacaMda garabaDadAsa ,, premacaMda naMdalAla naDIyAda. ,, harIlAla nemacaMda , becara hIrAcaMda mAstara jhaverabhAI garabaDabhAI ,, vIracaMda becaradAsa zA. hirAcaMda kIlAbhAI prAMtIja. pA. lalubhAI mathurabhAI DAhyAlAla dalapatarAma naDoda. maNIlAla caturabhuna zA. dIpacaMda gulAbacaMda pocAlAla DuMgarasI jagA bhagavAnajI kesavalAla trIkamadAsa zA. pAnAcaMda khetAjI hImatalAla phulacaMda maganalAla govaradhanadAsa narasaMDA parIA zeTha cunIlAla tArAcaMda zA. rAyacaMda kesurajI zA. maganalAla vasarAma , vIracaMda pAnAjI ,, dalapatabhAI mAnacaMda pATaNa. , bhAIlAla dalIcaMda ze. hemacaMda vastAcaMda ,, mathUra bApUjI , punamacaMda karamacaMda nApADa. ,, maMgaLavaMda utamacaMda zA. phulacaMda dIpacaMda | zA. hAlAbhAI maganacaMda For Personal & Private Use Only Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 168) ,, rAmacaMda nagInacaMda peTalAda. ,, lalucaMda vastAcaMda zA. khImacaMda kIlAbhAi , pemuzA unamacaMda ,, catubhAi khuvacaMda vakIla vADIlAla vIracaMda , pAnAcaMda lAlacaMda ,, maganalAla harIcaMda ,, choTAlAla guLavaMda ,, ratanacaMda vastAcaMda ,, chaganalAla khImacaMda ze. pAnAcaMda acaMda pethApUra. ., vADIlAla pAnAcaMda metA kezavalAla haThIcaMda zA. vIracaMda rAyacaMda ,, caMdU bAla hAthIcaMda saMdhavI lalu sarupacaMda vakIla DosalacaMda jamanAdAsa zA. cunIlAla magana zA. somavaMda nAhALa caMda zoDazarA nagIna magana parI caMdUlAla choTAlAla zA. nagInacaMda jhaveracaMda ,, vADIlAla hIrAcaMda zA. cunIlAla gopALadAsa ,, nagInadAsa punamacaMda pAlaNapura. | gAMdhI maNIlAla ravacaMda mahetAjI hAthIbhAI Izvara metA sakara caMda kAlIdAsa koThArI sobhAgacaMda velubhAi | metA makAbhAi lalubhAI parI. dalachArAma rAmacaMda kInakhAbavALA bAlAbhAi gaTAbhAi metA amathAlAla TekacaMda dosI maganalAla kakalabhAI zA. manasukhabhAI ravacaMda vakIla kakalabhAi lavanIbhAi parI hirAlAla motIcaMda vakIla hAthIbhAi mANakalAla badarakhA. pIDApA. zA. phulacaMda bhIkhAbhAi kALIdAsa raNachoDa ,, DuMgarabhAi chaganalAla motIlAla lallu , maNIlAla DAhyAbhAi jhavera chaganalAla puMjAbhAi jhavera pAMpaLI. , mAdhavalAla gotamadAsa zeTha vADIlAla gagAbhAi trIbhovana popaTalAla zA. bakora premacaMda kesavalAla bhIkhAbhAi For Personal & Private Use Only Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 169 ) baravAlA. vorA ujamasI lAla baMda metA vanamALI jhavera bhetA amRtalAla devacaMda zA. dhanajI hIrAda bAraDolI. zA. jIvaNa devAjo 5. kasturacaMda lakhamAnI ,, narasaI harajI ,, maMchu umAjI ,, gulAbacaMda kesavanI bArejA. zA. phakIracaMda kevaLadAsa ,, devacaMda dolAbhAi ,, cunIlAla anopacaMda , khemacaMda maMchArAMma ,, gagalabhAi rAyacaMda ,, vADIlAla oghaDabhAi 1, cunIlAla dalIcaMdaH . . " maganalAla jesaMga ,, trImovana pitAMbara pArIkha chATAlAla bApubhAI zA. maganalAla javeradAsa ,, bhogIlAla bhAIlAla baudhAna. gamanAnI khuzAlanI pemAjI kasanajI . jhavera jIvAjI motI caMdAjI panA khuzAlanI bharuca. anupa veda malukacaMda mANekacaMda lakhamIcaMda zA. amaracaMda jagajIvanadAsa nAhanacaMda lakhamIcaMda dAhAbhAI dalapatabhAI zA. chaganazcala khubacaMda ,, chaganalAla nAhanacaMda ,, mulacaMda jIvacaMda , ratana caMda kesavajI bhAnDu. zA. mulacaMda maganalAla bhAta. zA. giradhara manasukha ,, nAgaradAsa maganalAla ,, ratanacaMda lakSmIcaMda bhAlaka. zA. bhudara jIvarAma | paTavA sAMkaLacaMda hIrAlAla zA. keva dAsa suMdarajI bora sada. suraJcana haragovanadAsa phulacaMda nAthAbhAI manasukha nAnada nAthAbhAichaganalAla harIlAla jesaMgabhAI zA. maganalAla haragovanadAsa ,, kIlAbhAI jeThAbhAI ,, phakIra caMda trIkamadAsa ,, motIlAla haramovanadAsa , motIlA talakacaMda For Personal & Private Use Only Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 170 ) zA. nAhalacaMda chagana ,, maNIlAla suracaMda bhAleja. zA. bApujI sIvadAsa ,, chaganalAla narotamadAsa , dvArakAdAsa vanamAlIdAsa ,, kevalacaMda gIradharadAsa goradhana maganalAla , kevaLadAsa munAdAsa mahIja. zA. kacarAbhAi nAthAbhAi , choTAlAla kuMvarajIbhAi mahudhA. parI lalubhAI maganalAla zA. jIvAbhAI bodhAbhAI parI aMbAlAla nagInadAsa desAI ThAkarasI DAhyAbhAI zA. zaMkaralAla pAnAcaMda dosI sAmaladAsa mulajIbhAI desAI anopacaMda mANekacaMda dosI bAlAbhAI vIracaMda parI lalubhAI jevaMdabhAI mahuvA. zA. behecara dulavadAsa maheravADA zA. kAlIdAsa harakhalAla , DosA maganalAla , mAlAla maganalAla , jIvarAma karamacaMda , hIrAcaMda karamacaMda ,, pujIrAma becara ,, nAgaradAsa bhAI caMda boharA lalu gulAbacaMda mAMgarolavAdharI. zA. harajIvana rAjAjI ,, sAMkara caMda phulacaMda ,, maganalAla lakSmicaMda ,, chaganalAla jhaveracaMda , durAjI naMdAnI . ,, dIpacaMda talakacaMda mADodhara. zA. cunIlAla lalu " savai narotamadAsa ,, nagonadAsa moholAla mANasA. zA. hAthI muLa vaMda ,, balAkhIdAsa saMrupacaMda , bAlacaMda anopacaMda ,, mAdhA amathAnI , sarupacaMda mayA caMda ,, cakAlAla jecaMda ,, chaganalAla vAhALacaMda , bhudara amulekha ,, chaganalAla gulAbAcaMda , sarupacaMda ugaracaMda ,, mANakelAla neda , jivarAja ravacaMda ,, kAlidAsa veNIcaMda ,, hImacaMda jeThArAma vakIla manasukharAma muLacaMda For Personal & Private Use Only Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (171) ke savalAla sAkaLacaMda zA. jecaMda tarabhonadAsa , pratApacaMda phulacaMda ,, mANekalAla dIpada , pasatotama hIrAcaMda mAMDala. zeTha. zavacaMda dharamazI zA. hIrAvaMda dharamazI ,, lakhamIcaMda chaganalAla dozI mohana trokama ,, tArAcaMda catura zA. magana parazotama dozI nAhanacaMda nAgajI mAtara. zA. manasukha kasturacaMda ,, ghelAmAi khusAladAsa ,, kAlIdAsa dharamacaMda ,, pAnAcaMda kapuracaMda , phulacaMda pItAMbaradAsa * mIyAMgAma. zeTha nemacaMda pItAMbaradAsa zA. dharamacaMda kevaLadAsa ,, kalyANa caMda pItAMbara ., kIkAbhAi dalasukha dozI varajalAla dulavadAsa zA. lAlacaMda varajalAla ,, hImacaMda bhagavAna mujapara. vRjalAla savacaMda haragovada raNachoDa | galAbacaMda zIvalAla dIpacaMda narasIdAsa cunIlAla moholAla muMDherA. gAMdhI mohanalAla mulacaMda dozI parazotama haracaMda maNIAra savacaMda sAkaracaMda zA. trIkamalAla maganalAla dozI khemacaMda devacaMda , lalu pAnAcaMda meU. zA. DuMgaradAsa devacaMda ,, khoDIdAsa phatecaMda ,, maganalAla dIpacaMda mesANA. parasomatadAsa vastArAma DAhyAbhAi kALIdAsa parasotamadAsa gotamadAsa kasturacaMda vIracaMda amathAlAla ghelAbhAi dalIcaMda hIrAcaMda mulacaMda haragovanadAsa utamacaMda parabhudAsa ravacaMda vajerAma lalubhAI kisorabhAI rAmacaMdra haragovana galAbacaMda becaradAsa hAlAbhAI ugaracaMda parabhudAsa rAacaMda jayacaMda dIpacaMda For Personal & Private Use Only Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 172 ) nAhAlacaMda mANekacaMda lADola. zA. mulacaMda amathArAma zA. nathubhAI jeThAbhAI parIkha parabhudAsa jesaMgadAsa , cunIlAla dalIcaMda gAMdhI dalachArAma jhaveradAsa lIMca. zA. lalubhAI umed|m zA. haThIsaMga ratanacaMda , popaTalAla kALIdAsaH ,, bhAyacaMda jeThIdAsa ,, mANakalAla kALIdAsa ,,ravacaMda mAnacaMda boharA choTAlAla mANakacaMda ,, manasukha chaganalAla zA. keNIcaMda suracaMda liMbodarA.. ,, kasturacaMda vIracaMda zA. premacaMda tArAcaMda - aMbAlAla motIlAla , zarupacaMda lalubhAI , hAlAbhAi gulAbacaMda , lalubhAI harIcaMda ,, mANakacaMda ugara caMda , nagInadAsa giradhara mogara. lIbheTa. zA. jivAbhAI harIbhAI , bhAIcaMda kasturacaMda zA. jhaveracaMda devAnI , kesavalAla bhikhAbhAI , hIrAcaMda rAjAjI ,, maNIlAla giradharabhAi luNavA. rANapura. zA. DosAbhAI ugaradAsa zA. vIrajI kuMvarajI ., nAthAlAla jeThArAma " maNIlAla lalubhAI ,, cunIlAla mAdhavalAla dozI popaTalAla sura caMda ,, dalachArAma chaganalAla zA. vrajalAla dIpacaMda vaTAdarA. dozI. mohanalAla suracaMda zA. phala caMda abheda rAMdera, , sobhAgya kIzora zA. phakIracaMda melApacaMda ,, cunIlAla muLajI ,, chaganalAla kevaLacaMda ,, kapuracaMda kuvarajI ,, chaganalAla DAhyAbhAI baDanagara ,, lallubhAI DAhyAbhAI seTha phatecaMda sAMkaLacaMda , tArAcaMda khusAlacaMda / pArI nagInadAsa varadhamAnada For Personal & Private Use Only Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 173 ) vAhAMja. metA bhIkhAbhAI jIvarAja zA. nagInadAsa jeThAbhAI , narotamadAsa maganalAla ___ vaDAlI dosI akhecaMda phulacaMda metA kodara gehelAbhAI dharu DAhyA narotama varaNa. zA. catura phulacaMda valaNa. premacaMda narotama valAda. zA. khemacaMdra pItAmbaradAsa ,, nAgaradAsa tArAcaMda vaso. zeTha mulacaMdabhAI suracaMda zA. jeThAbhAI narotamadAsa ,, DAhyAbhAI lAlacaMda . vAlavoDa zA. ruganAtha dIpacaMda vAvola somacaMda bhagavAnadAsa kezavalAla bhagavAnadAsa lheracaMda malukacaMda vedazI jhokama motIlAla hakamacaMda zA. khumA lakhamAnI ,, kapurA khuzAdajI ,, DAhAbhAI devAjI ,, phakIracaMda nAnacaMda ,, nAthAbhAI DAhAbhAI ,, lakhamAM jeThAnI vijApura. lalubhAI jIvarAja kAlIdAsa suravaMda vakIla nagInadAsa jeThAbhAi zA. maMgaLadAsa maganalAla .,, chagana motIcaMda nagInadAsa jhavaracaMda dosI nathu maMchAcaMda zA. rokhavadAsa amulakha vakIla ,, behecara purotama bhIkhAbhAI lalubhAI .. viramagAma. zeTha chaganalAla caturadAsa ,, lalubhAI mAvajI , parasotama malukacaMda ,, DosAbhAI vIrajI , kacarAbhAI kasturacaMda ,, hakamacaMda nathubhAI jhaverI ujamazI vIracaMda zA. hakamacaMda zAMtIdAsa ,, talakasI karamacaMda ,, kezavajI rAjapALa mAstara ratanacaMda muLacaMda vAsada. zA. kAlIdAsa maganalAla ,, vIracaMda chaganalAla For Personal & Private Use Only Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zinora.. ( 174 ) pArekha choTAlAla trIkamalAla | zA. kezavalAla choTAlAla jhaverI dhanajIbhAI chaganalAla ,, chaganalAla manasukharAma gAMdhI vADIlAla haThIsaMga gAMdhI vADIlAla kALIdAsa zA. parasotama lAlacaMda zA. dalI da bahevara vorA vADIlAla parasotama , sAMkaLacaMda chagana vIsanagara. sAThaMbA. zaTha maNIlAla gokaLabhAi zA. amaratalAla nAthajI ,, mahAsukhabhAi cunIlAla ,, ma nalAla devacaMda ,, manasukhalAla surajarAma ,. karasanalAla motIlAla zeTha becara haramovanadAsa jhaverI mohanalAla chaganalAla ,, gulAba caMda maNIrAma ,, jamanAdAsa chaganalAla ,, motIcaMda dharamacaMda zeTha nagInadAsa kezarIrAma ,, naMdalAla lAlacaMda ,, vrajalAla choTAlAla ,, gulAbacaMda zIvalAla vejalapura. nagara zeTha haragovana narotama dozI dalasukha kALIdAsa zA. narotamadAsa zaMkaradAsa gAMdhI zaMkaralAla dolata ,, nAthAbhAi narotamadAsa mAhAsukha nAthajI ,, lalu narasIdAsa nAthajI morArajI ,, haragovana varadhabhAna gAMdhI mAhAsukha maganalAla ,, haragovana narotamadAsa ,, mAhAsukha vasanajI ,, amaracaMda dharagacaMda ,, choTAlAla pAnA baMda zA. maganalAla lalubhAi ,, mANekalAla jecaMda ,, nahAnacaMda haragovana rAmanI ,, garabaDa zIvalAla zA. amaracaMda jeThAbhAi ,, phulacaMda zIvalAla , dalapata lakhamIcaMda ,, premacaMda naMdalAla sANaMda. sarasapura. zeTha ujamazI mulacaMda gAMdhI muLacaMda manasukharAma goviMdajI umedabhAI ,, aMbAlAla gIradharalAla mohanalAla padamazI ,, jhavaralAla bhAnAbhAI maganalAla haThIsaMga For Personal & Private Use Only Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAghavajI amRtalAla padamazI jeThA bhAI tA vADIlAla khuzAla zeTha gulAbacaMda gagalabhAI metA rAyacaMda ravacada zA. trIbhovana malukacaMda ,, ravacaMda kAlIdAsa sarakheja. sA. maganalAla gulAbacaMda ratanaceda rAghavajI jecaMda dalasukharAma sarabhoDA. "" "" zeTha javeracaMda rupAjI padamAjI nAthajI "" " gajA premAjI sAMtaLapura saMghavI rAyacaMda sAMkaLacaMda makanajI phulacaMda premacaMda sAMkaLacaMda sAyaNa "" "" zA. malukacaMda lakhamIcaMda pAnAcaMda nAhAnacaMda bhogIlAla dalIcaMda "" "" sArasA zA. jIbhAi gulAbacaMda bhAi narotamadAsa sItApura 97 zA. vADIlAla maganalAla " cunIlAla puruSotama ( 179 ) sIdhapura. gAMdhI mulacaMda umedarAma behacara umedagama chagana umedarAma "" 22 pArekha amathAlAla maganalAla bhAvasAra vIracaMda lavajI sIsodarA. zA. motIcaMda dalAjI " saradAramala amacaMdajI phulacaMda khusAlajI bhagavAna caMdAjI pemA vadhAjI "" "" "" suNAva. zA. cunIlAla jesaMgadAta paTela. umedabhAi jeThAbhAi surata. DAkTara popaTa lAlabhAI suracaMda parazotamadAsa badAmIA mi. maganalAla navalacaMda kokA bhAI suracaMda DAhyAbhAI cunIlAla hIrAnaMda jIvaNajI bhAIlAla chaganalAla zA. kapuracaMda melApacaMda rIvAla jecaMda naromadAsa hIrAcaMda camanalAla vajeda motIcaMda tArAcaMda dA. anupacaMda "" zA. navalacaMda motIcaMda "" 33 zA. gulAbacaMda hIrAcaMda navalacaMda ghelAbhAI hathoDA. zA. muLacaMda phulacaMda punamacaMda rAyacaMda "" "2 For Personal & Private Use Only Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (176) kAThIyAvADa. akhI ANA DuMgarazI caturbhuja zAha agatrAi zA. meghanI zAmajI ajAba zA. jIvaNa lakhamIcaMda , ravajI murArajI , kAA maNI devakaraNa prAganI - amarelI metA haMsarAja mAvanI , trIbhovana jasarAja gharu hemacaMda jhINA zA. vIracaMda jIvAbhAi ubarALA zA. mANakacaMda phulacaMda ,, jeThAlAla kuvarajI ,, chagana merAja ,, chagana pItAMbara kuMDaLA sA. sAmanI suracaMda rA. muLanI gobara dosI kaMvarajo vIra ,, khusAla zyAmanI jAdavajI jerAma __ goghA. parekha choTAlAla odhavajI sonI nIAlacaMda lakhamIcaMda sA. kezavalAla ratananA mI. rAyacaMda lubhAi zA. kevaLaMcada dAlatacaMda vorA lAlacaMda hArAcaMda. jAmanagara. zA. nArANajI trIkamanI zeTha galAbacaMda saMgharAja jharI tArAcaMda prAgajI zA. kALIdAsa muLanI ,, kALIdApta nemacaMda ,, kastuH kuzaLacaMda ,, premacaMda jecaMda ,, DosAbhAI kuvarajI bakIla caturbhuja govIMdajI ,, catu dAsa ghelAbhAI pAstara jagajIvanadAsa muLanI zA. pAnAcaMda kALIdAsa metA khImacaMda hIrAcaMda ,, vIrajI vArapAla zaTha goviMdanI DosAbhAI junAgaDa sA. vIracaMdabhAi trIbhovanadAsa seTha harakhacaMda jecaMda | mAstara dolatacaMda puraSotama kutIyANA mohanalAla gabharucaMda For Personal & Private Use Only Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ANaMdajI harajIvana vakIla nAgajI madajI rA. khusAla ANaMdajI jesara dosI juThA nemA " 99 "" mo. premacaMda caMda lAlacaMda kALA meghajI velA hIrAcaMda nAgajI M joDIyA metA rAmajIbhAi haMsarAja saMghavI DAyA DAmaradAsa loriyA mANekacaMda morAra mehatA maNIlAla vakhatacaMda sA. premacaMda muLacaMda ThalIA, dosI bhagavAna parasotama dIpacaMda jerAja "" sA. prAgajI sAmajI 23 TIkararaNanI mahatA khoDIdAsa premajI sA. mANekacaMda becara "" zeTha harajIvanadAsa bhIkhAbhAi zA. hIrAcaMda tArAcaMda kezavalAla motIcaMda sAmajI kalANa taLAjAbaMdara trApaja. vArIyA nAraNa jhaverajI ( 177 ) dhAmI hIrAcaMda dhanajI vorA jasarAja harajI vAyA dharamazI jhavera vAlajI viTha "" zA. hIrAcaMda harajI trIbhovana phulacaMda vArIyA raNachoDa dipAjI thAna saMghavI ujamasI dalIcaMda kuMvarajI haMsarAja dabAsaMga. seTha rAisI lAkhANI vIrapALa hIrANI mepA petharAja "" "" 39 79 99 thAnagaDha kAnajI mepA kALIdAsa khetasI jAdavajI pAnAcaMda devalA. dozI muLacaMda mAlA zA. kezavajI mohana dosI lAlacaMda odhavajI "" govaradhana amarazI dhorAjI. zA. mANakacaMda karasanajI dhrAMgadhA. vakIla ujamasI khImacaMda zA. chaganalAla nAnacaMda gAMdhI sukhalAla kastura " bhurA popaTa For Personal & Private Use Only Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ujamazI bhudara 77 zA. harIlAla jeThA bhAI dhola. zA. mANekacaMda muLacaMda nigALA. zA. nAgara jasarAja jemala caku 99 bhagavAna valabha 99 zA. rAyacaMda jIvarAja pAlItANA. zeTha kIsanacaMdajI harilAlajI zA. kasturacaMda vIracaMda zA. veNIcaMda suracaMda paramAnaMda muLacaMda bALAbhAI dalasukha dharamasI goviMdajI nAraNajI amarasI "9 " mahAsukhalAla paramAnaMdajI harIcaMda karasana "" "" "" "" "7 "" bAlAbhAI gIradhara haThIcaMda ratanacaMda porabaMdara. nAgaradAsa jagajIvana kalyANajI mohanajI rughanAtha muLacaMda premajI dharamazI hIrAcaMda vazanajI zA. valabhajI hIrajI ( 178) bajANA. rA. rA. mohanalAla jIvaNalAla amRtalAla chaganalAla 17 baladANu. sA. amathAlAla bhAicaMda sAmajI devasI "" bALaMbhA. mahetA trIbhovana kuMvarajI belA. pArekha DozAbhAi rAmajI dozI tArAcaMda premacaMda boTAda . bagaDIyA lalubhAi bhAicaMda salota chaganalAla mulacaMda sA. kezavAla velasI sA. savacaMda pAnAcaMda dezAi harakhacaMda catUra bhAvanagara. vorA amaracaMda jasarAja haThIsIga jhaveradAsa " dozI kuMvarajI AnaMdajI zeTha ratanajI vIrajI zA. rAicaMda hIrAcaMda ,, juThAbhAI vAlajI vorA tArAcaMda ThAkarazI trIbhuvanadAsa bhANajI "" " amRtalAla parazotamadAsa vArA govaradhana harakhacaMda mAstara nAnacaMda bahecaradAsa For Personal & Private Use Only Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 179 ) , motIcaMda jhaveracaMda ,, jIvarAna odhavajI vakAla parabhudAsa motIcaMda , muLacaMda nathubhAi , bakoradAsa kakalazA vorA juThAbhAi sAMkaLacaMda zA. jhaverabhAi bhAicaMda saMghavI popaTalAla nemacaMda zA. jagajIvana varadhamAna zeTha dIpacaMda gAMDA zA. karasanajI DAhyA , phulacaMda mIThA ,, zA. dhanajI trIkamajI mAstara lakhubhAi bhAyacaMda zA. maNIlAla haThIsaMga vorA narotama goradhana zA. lIlAdhara cAMpazI ,, jIvarAja bhIkhAbhAi mAstara lakhubhAI bhAIcaMda zA. mANekalAla haThIsaMga vorA narottama goradhana zA. lIlAdhara cAMpasI pArekha zAmajI rAmajI ,, dulabhajI ruganAtha zA. dulabhajI hAujI , narasIdAsa gAMDAbhAI narasIdAsa jagajIvana gAMdhI jamanAdAsa amaracaMda zA. narottama harajIvana kApaDIyA uttamacaMdaM garidhara zA. rAyacaMda phatecaMda ,, lakSmIcaMda jIvarAja kApaDIyA nemacaMda gIradhara | nAnacaMda becAdAsa dozI motIcaMda jhaveracaMda mehetA jivarAja odhavajI zA. gulAbacaMdanI ANaMdanI gAMdhI vallabhadAsa tribhovanadAsa zA. bhANanI gulAbacaMda zA. premacaMda phatecaMda saMghavI maNIlAla dhelAbhAI / salota jagajIvana phulacaMda vorA velacaMda sAkaracaMda zA. kuMravanI ANaMdajI zA. ratanajI vIrajI zA. amaracaMda ghelAbhAi zA. gIradharalAla devacaMda mAstara nAnacaMda becaradAsa zA. giragharalAla ANaMdajI mAstara jivarAja odhavajI zA. bhUvanadAsa bhANajI ,, motIcaMda gIragharalAla ,, motIcaMda odhavajI ,, javerabhAI bhAIcaMda , DAhyAlAla hakamacaMda ,, ThAkarasI padamasI . , bhagavAnalAla harajIvana , parabhUdAsa rAmacaMda zaMghavI nAnacaMda kuMvarajI vorA narotama harakhacaMda . For Personal & Private Use Only Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 180) zA. nAnacaMda harIcaMda , muLajI rAmajI vakIla bhULacaMda nathubhAI muLI zA. dAmodaradAsa harajIvanadAsa | zA. jecaMda velasI , jagajIvana dharamacaMda ,, maganalAla catura vorA giradharalAla goradhana ,, harajIvana zAmajI ,, juThAbhAI sAkaracaMda koThArI bhudara puraSotama mahavA. dulabhajI jecaMda zeTha gAMDAlAla ANaMdajI mANekacaMda pAnAcaMda dozI abhacaMda jhavera sAMkaracaMda maganalAla , jAdavajI vAlajI | mohanalAla phulacaMda ghAMcI bhANajI ANaMdanI ___ morabI prophesara nathubhAI macchAcaMda saMghavI kAnanI suMdarajI porA dubha lakhamIcaMda rAyacaMda lakhamIcaMda zA. durlabhadAsa prAgajI rAjakoTa. vAsA lakhamIcaMda dIyALa saMghavI mANekacaMda haMsarAja rA. rA. vakIla tuLazIbhAi DAhyAbhAi dosI kapuracaMda jhaveracaMda rA. rA. jasANI guLacaMda devasI zA. paramAnaMdadAsa muLacaMda rANapura. dosI paramAnaMda abhecaMda zA. ujamasIbhAi puruSotamadAsa , nathu ravanI ,, jagajIvana nemacaMda zA. becara kAlIdAsa modI chaganalAla trIkamadAsa saMghavI nAganI kamaLasI zA. DuMgarasI dIpacaMda dosI amaracaMda galAbacaMda ,, maNIlAla varadhamAna zA. vanamALI gaMbhIra ,, vrajalAla dIpacaMda ,, kalA sUracaMda lakhatara. mAMgaroLa saMghavI neNasI phulacaMda zeTha choTAlAla premajI mehetA vallabhadAsa neNasI , prANalAla valabhajI lAThIdaDa. / hemacaMda amaracaMda / saMghavI puruzottama bhudara For Personal & Private Use Only Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 181) vathalI. vaLA. lAlapura. motIcaMda pAnAcaMda lAdhAbhAI jIvaNajI zA. savanI kacarA lIbaDI. gulAbacaMda jIvAbhAi mahetA dosI. kesavalAla lAlacaMda vAMkAnera. zA. popaTa gulAbacaMda metA khoDIdAsa bAbajI ,, harakhacaMda jhaveracaMda zA. anopacaMda gulAbacaMda parI. bhIkhAbhAi somacaMda mehetA nAnacaMda maNIcaMda zA. amulakha caMdarabhANa baDheroA mANekacaMda DuMgarasI vorA mohanalAla nAnacaMda metA mohonalAla amaracaMda pArI. umedacaMda nAnacaMda zA. dIpacaMda kaDavA vakIla harakhacaMda suMdarajI | metA parazotama jagajIvana vaDhavANakAMpa. mehetA somacaMda puMjAbhAI vakIla mulacaMda caturabhAi 1., revAzaMkara somacaMda , jIvaNalAla phulacaMda | dIpacaMda makanajI , khasA caMda lakhamIcaMdabhAi | telIyA muLajI nemacaMda , harakhacaMda hemasIbhAi zA. vAlama phulacaMda zA. nyALacaMda tIkamalAlabhAi ,, jIvarAja DuMgarasI vaDhavANa sITI. , amIcaMda jhINAbhAi zeTha oghaDadAsa ThAkarasI mAstara khetasI pAnAcaMda | zA. tribhovanadAsa maMgaLajI koThArI nAgaradAsa umedacaMda , tArAcaMda nathubhAI ,, chaganalAla jerAja vaDhavANa zahera. zeTha oghaDadAsa khetasI zA. nAraNanI amarasI dosI vakhatacaMda phulacaMda ,, mohanalAla vAghajI zA. motIcaMda haMsarAja , tejapALa ghelAbhAi |, sukhalAla kalyANajI , ujamasI bhudara | dosI kAnajI valubhAI , dhanajI bodhA | vorA panajI kapuracaMda " zavilAla rAjapALa | zA. muLacaMda jazarAja For Personal & Private Use Only Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (182) sidha. , goviMdajI makanajI , jhaveracaMda gulAbacaMda " gulAbacaMda vIrapALa karAMcI verAvaLa. khetasI velasI zeTha kalyANajI khuzAla | zeTha bhagavAnadAsa navalamala ,, meghajI jagajIvana ,, bheravadAsa gumAnacaMda sAyalA. zA. DAmara nathabhAI ,, somacaMda kALA dakSiNa. vorA narasIdAsa nathubhAI - - agAzI zA. pAnAcaMda kevaLabhAi kaccha. , jagajIvana nemacaMda amalanera koDAya zA. chaganadAsa maMgaLadAsa bhogIlAla ratanacaMda zA. ravajI devarAja sobhAgacaMda chaganadAsa , gAMganI hemarAja dakSINa prAMtIka sabhA taraphathI mAMDavI zA. cunIlAla nAhAlacaMda koparagAMva zA. haMsarAna rAjasI hArajI zA. rupacaMda rAmacaMda __ momAiA. kezavajI laghA garADe. jIvarAja vasAiA navalamala khIvarAja bhojarAja bhANajI nemIcaMda punamacaMda kuMvarajI bhANanI dhIrajamala rUpacaMda khIazI bhANajI dhIrajamala khuvacaMda velajI tejapALa nAnacaMda bhagavAnadAsa zAmajI gelA mAlacaMda bhIkamacaMda | jivarAja kisanadAsa For Personal & Private Use Only Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 183) ,, bhukhaNadAsa mohanacaMda navaLIhAla. metA akhecaMda padamasI zA. rAyacaMda amaracaMda metA kALucaMda ratanajI gAMdhI dharamacaMda mulacaMda nIpANI. rAvajI paramacaMda vakhArIyA bhImacaMda mANIkacaMda dIvANI AkAcaMda padUcaMda metA. metA kAbucaMda ratanajI niphADa. TIkArAma maganIrAma lachIrAma gulAbacaMda junera. bALumAI mAnacaMda nathUbhAI devacaMda talajArAma harakhacaMda bApulAla lAlacaMda cunIlAla ravacaMda taLegAma DhamaDherA. zA. bALuzA premacaMda , vIracaMda nemacaMda ,, zAmacaMda kevaLacaMda ,, cunIlAla gaNezacaMda , valabhadAsa umedarAma , aMbAidAsa gaNeza ,, namacaMda bApu nagInadAsa budharAma mAstara zA. bALu rikhavadAsa ,, vadhUzA bhukhaNadAsa " tArAcaMda bhAIcaMda ,, motIcaMda zAkaracaMda dauDa. zA. catura hAthIbhAI ,, umeda nahAlacaMda dhulIyA bhogIlAla gulAbacaMda lAdhurAma dhanarAja zA. ubhAcaMda rAghavajI zA. nathU sIvanI ,, phojamala bAdhamala zeTha dhoMDirAma tukArAma ,, jIvarAja pemarAja pAcorA. zA. chaganalAla bhagavAnadAsa zeTha rUpacaMda rAmacaMda | dezapAMDe zaMkara vAmana zeTha maganalAla bhagavAnadAsa zA. lAlacaMda chaganalAla zaTha vacharAja rUpacaMda ,, A~kAradAsa hajArImala ,, bhIkhacaMda dolatarAma ,, nathamalajI bhAvAjI yatI bALacaMdajI mAstara mohanalAla amarasI pAlaghara. zA. cunIlAla jesaMgadAsa pIpaLavarI. bAbarabhA pItAmara hAthIbhAi dosI parasotama jayacaMda For Personal & Private Use Only Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 184) pArI. sarupacaMda muLacaMda kaMkucaMda rAyacaMda zA. kakalacaMda veNIcaMda , mohanalAla motIcaMda , lallubhAI zobhArAma punA. , DuMgarazI vIracaMda zeTha. motIcaMda bhagavAnadAsa |zA mAnacaMda nagAjI , nAnacaMda bhagavAnadAsa , bAlacaMda lAdhAjI ,, cunIlAla nAhAlacaMda ,, vIracaMda kRSNAnI chaganalAla gaNapatadAsa , ratanAjI DoMgAnI chaganalAla vakhatacaMda ,, motIjI jetAjI chaganalAla nAnacaMda bahAdarapura ,, bAlubhAi manachArAma zA. kasturacaMda karamacaMda ,, bhIkubhAi muLacaMda ,, somacaMda kezarIcaMda ,, maganalAla lakhamIcaMda mohanalAla sobhAgacaMda masura becaradAsa sIvacaMda govIMdabhAi amulakha , mANekacaMda balAkhIdAsa malukacaMda khemacaMda gagalabhAi hAthIbhAi talakacaMda ujamacaMda muLacaMda dalachArAma vIracaMda ujama , bAlubhAi pAnAcaMda bALArAma amulakha maganalAla dIpacaMda zA. harAicaMda manohara lalubhAi nathurAma ,, gaMgArAma raghanAtha jamanAdAsa mohakamacaMda mAlegAMva kIsanadAsa premacaMda zA. bhuSaNadAsa jeThAyA , dhanajIbhAi premacaMda ,, bAlacaMda hirAcaMda ,, bhogIlAla nagInacaMda ,, mohanacaMda nAnacaMda , cunIlAla premacaMda mAhIma ratanacaMda rAmacaMda talakacaMda nathAnI , narotamadAsa maganalAla mubaI. ,, dipacaMda maganalAla | zeTha. ratanacaMda khImacaMda motIcaMda , bALubhAI bhagavAnadAsa , hIrAbhAI nemacaMda For Personal & Private Use Only Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 185) , kalyANacaMda sobhAgacaMda ,, bhogIlAla vIracaMda ,, DAhAbhAI zarupacaMda , vADIlAla punamacaMda ,, motIcaMda rupacaMda , cunIlAla voracaMda ,, nAnAbhAI talakacaMda mAstara , maNIlAla mohanalAla , phulacaMda kasturacaMda , ratanalAla maMganalAla ,, lalubhAI dha macaMda ,, rAyacaMda kesarIcaMda ,, hirAcaMda motIcaMda ,, kesarIcaMda bhANAmAI , rAyacaMda khuzAlacaMda ,, maNIlAla bakoracaMda ,, nagInadAsa kapuracaMda ,, sArAbhAI vIracaMda ,, kastu bhAI jhaveracaMda ., dalasukhabhAI vADIlAla ,, nagInabhAI maMchubhAI ,, phatecaMda kapuracaMda ,, sAkaracaMda mANekacaMda ,, choTAlAla premajI , devacaMda lAlabhAI ,, hemacaMda amaracaMda ,, gulAbacaMda dharamacaMda ,, mohanalAla pujAbhAI ,, ghelAbhAI utamacaMda , makanajI juThA ,, DAhAbhAI utamacaMda ,, premacaMda bhImajI ,, jhaverIlAla mANekalAla ,, harakhavaMda vardhamAna ,, hIrAbhAI machubhAI ,, medhajI jagajIvana ,, maganalAla nagInabhAI ,, amIlAla jAdevajI ,, ravacaMda unamacaMda ,, tribhovana bhAMNajI ,, amaratalAla kavaLadAsa ,, ratanacaMda jecaMda zA. mANekacaMda kapUracaMda " harIcaMda thAmaNadAsa ,, aMbAlAla bApubhAI , mohanalAla khoDIdAsa ,, caMdulAla gokaladAsa , mANekacaMda haMsarAna " lallubhAI karamacada ,, motIcaMda gIradhara vADIlAla sAMkaLacada vorA , narottama bhANajI , maganalAla kaMkucaMda ,, gaNezamala zobhAgamala ,, mohanalAla cunIlAla ,, bAlacaMda kanIrAma ,, mohanalAla hemacaMda , chogamala amulakhacaMda ,, vIracaMda dIpacaMda ,, amaracaMdaM pI. paramAra For Personal & Private Use Only Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , unamacaMda lakhamIcaMda ,, rAyacaMda nAnacaMda ,, rAmacaMdra vIracaMda , caMdalAla khusAla ,, haragovana kezarI ,, nAgara khetacI ,, sarupacaMda lalubhAi ,, kakalabhAi jesaMgabhAi ,, lalubhAi jecaMda ,, dhanarAja jhaveracaMda parapAra , pAnAcaMda khusAlacaMda , jeThAbhAi DosA ,, umedacaMda kaMkucaMda ,, muLacaMda hIrajI ,, mohanalAla cunIlAla ,, haragovanadAsa kezarIpsaMga ,, nAgaradAsa khetasI ,, sIracaMda nAnacaMda ,, hIrAlAla bakoradAsa ,, bhogIlAla sAMkaLacaMda ,, vajecaMda tArAcaMda ,, manasukhalAla kacarA , lalubhAi gulAbacaMda ,, hIrAbhAi DAhyAbhAi ,, jezaMgabhAi sArAbhAi ,, maMgaLadAsa chaganalAla ,, premacaMda vIrapAla , javerabhAI gulAbacaMda . ,, bakorabhAI ujamasI ,, kezavalAla ratanacaMda ( 186) , bhogIlAla cunIlAla , bhudara lavajI ,, mohanalAla maganalAla ,, nAnacaMda kezavalAla ,, gulAbacaMda malukacaMda ,, jAdavajI jerAMma ,, lerubhAI cunIlAla ,, mahAsukharAma ghelAbhAI , hAthIbhAI kalANanI ,, dAmanIbhAI kalANajI muMbaI. jeThAbhAI narazI kezavajI jeThAbhAI dAmajI megajI devajI khIazI zAmajI TokarazI lAlajI visanajI syAmajI jIvarAja khImajI hIrajI kAyANI TokarazI neNasI loDAyA | devajI khIyazI nAgaDA kAnanI karamazI mAstara jeThAmAI ANaMdanI devajIbhAI varasaMga jIvarAja ratanasI devajI goviMdajI hIrAjI vadhamAna | devajI rAgavanajI mANekajI jeThAbhAI vadhamAna tejasIha bhIazI dAmanI bhANajI bhIazI lakhamazI hIrajI maizarI For Personal & Private Use Only Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 187 ) goviMdanI mulajI mahepANI DAhyAbhAI phulacaMda dhanajI lIlAdhara jayacaMdabhAI maMchubhAI ze. vIracaMda dIpacaMda bhurIAbhAI jIvaNabhAI , jeThAbhAI dAmajI nagInacaMda karamacaMda , hIrAcaMda monIcaMda lAlabhAI maganalAla ratanazI AMmajo zeTha meghajI khetasI , bAlAbhAI gulAbacaMda , gulAbacaMda amIcaMda , lalubhAI karamacaMda ,, dAmodara jhaveracaMda vArA vADIlAla sAMkaLacaMda ,, ghIyA lakSmIcaMdajI , kalyANacaMda saubhAgyacaMda , trIkamacaMda vastAcaMda ,, bALAbhAI jecaMda ,, paramANaMda rAyacaMda ,, amaratalAla kevaLadAsa , jamadAsa morArajI ,, sAkaracaMda mANekacaMda ,, amaracaMda kAnajI zeTha hIrAcaMda nemacaMda , catrabhuna goradhana ,, nagInacaMda phulacaMda ,, devakaraNa premajI ,, nagInabhAI machubhAI , gaMgAdAza aMdarazI ,, maNIlAla laheracaMda , maNIlAla mohakamacaMda ,, kesarIcaMda bhAIcaMda , maNIlAla pAnAcaMda bhAIcaMda jhaveracaMda zeTha vazanajI trIkamajI maganabhAI maMchubhAI ,. tribhovanadAsa bhANajI sobhAgyacaMda mANekacaMda ,, mANekalAla ghelAbhAI maganabhAI nagInadAsa ,, motIcaMda devacaMda jIvaNacaMda mAnacaMda ,, premacaMda rAyacaMda hIrAbhAI maMchubhAI ,, DAyAbhAI sarupacaMda bApubhAi sarupacaMda vajecaMda tArAcaMda phakIracaMda khImacaMda vIThaladAsa vADIlAla nemacaMda dharamacaMda ,, mohanalAla hemacaMda bAlubhAI maMchubhAI bhagavAnalAla pannAlAla premacaMda sarupacaMda ,, nAnatajI jeThA phulacaMda kasturacaMda ,, ratanalAla maganalAla jhaverI For Personal & Private Use Only Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 188) " rAyacaMda kezarIcara " gulAbacaMda amIcaMda ,, phatecaMda kapuracaMda premacaMda kezavajI ,, hemacaMda amaracaMda ,, mohanalAla puMjAbhAI , devakaraNa muLajI ,, makanajI juThA , jhaveracaMda kalyANajI ,, nemacaMda bhImajI , mulacaMda hIrajI , narotamadAsa jagajIvana ,, amIlAla jAdavajI ,, kezavajI devajI // dharamazI goviMdajI ,, jhaveracaMda caMdarajI ,, amaracaMda talakacaMda , makanajI kAnajI , nAgajI motIcaMda , hIrAcaMda vazananI , harIcaMda thobhaNadAsa , devarAja TokarazI , lakhamIcaMda mANekacaMda , rAyacaMda nAnacaMda mA. panAjI bhImAjI ., jimAjI bhImAjI , devajI kuvarajI , bhimajI darajAjI " gulAbacaMda bhImajI zeTha vAlubhAI muLacaMda , amaracaMda kalANacaMda , cunIlAla bAlubhAI , nagInabhAI karamacaMda , motIlAla kazaLacaMda , phakIracaMda kezarIcaMda ,, choTubhAI bhagavAnadAsa , chaganalAla somacaMda ,, panAlAla lalubhAI zaTha dharamazI goviMdajI ,, maNIlAla parazottama , nemacaMda goviMdajI , zavacaMda nemacaMda , lalubhAI nathu . , jAdavajI vArajI , cunIlAla chaganalAla ,, harIdAsa jIvarAja mi. makanajI jaThA , nAgajI dhanajI' ,, valabhadAsa morArajI , tribhAvanadAsa puruSotama ,,kezavajI harIdAsa ,, dharamazI saMdarajI nagInacaMda pratApacaMda jIvaNacaMda zAkeracaMda lAlabhAI nAnAbhAI talakacaMda choTubhAI nemacaMda zeTha gulAbacaMda dharamacaMda jhaverI. , bhagubhAi hIrAcaMdamalanI ,, amaracaMda mulacaMda jhaverI ,, cImanalAla nathubhAi kApaDIyA For Personal & Private Use Only Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , hIrAcaMda nemacaMda ,, hIrAbhAi ghehelAmAi jhaverI lalumAi dharamacaMda " kasturacaMda jhaveracaMda , motIcaMda khubacaMda jhaverI bhAicaMda kasturacaMda zeTha mohanalAla hemacaMda , bhogIlAla vIracaMda ,, hemacaMda motIcaMda ,, dulamanI kalyANajI ,, gulAbacaMda motIcaMda kA. ,, zeTha dhIrajalAla pAnAMcaMda ,, maganalAla kaMkucaMda , lalubhAi karamacaMda dalAla zA jhavaralAla mANekalAla zeTha mohanalAla khoDIdAsa , kezavalAla sAMkaLacaMda , nAraNajI amarasI zAha , paMDIta pha. ka. lAlana , motIcaMda gIradhara ,, mANekalAla trIkamalAla zA. nAnacaMda sAmajI jhaverI surajamala leracaMda , cunIlAla nAraNadAsa zA. maNIlAla pAnAcaMda zeTha devajIbhAi varasaMga ,, dAmajIbhAi vIrajI ,, narazIbhAi kalyANajI ,, dAmajI zAmajI ,, devazI sAmajI (189) ,, kAnajI bhImasI , dhIrajalAla pAnAcaMda , aMbulAla bApubhAi jhaverI vIracaMda dalAla zeTha phakIrabhAi pratApacaMda ,, bhogIlAla sAMkaLacaMda ,, jagAbhAi bhogIlAla , bhogIlAla mohanalAla ,, gulAbacaMda nemacaMda ,, hIrAlAla DAhyAbhAi kalANacaMda bhAicaMda mohanalAla maganabhAi cunIlAla hIrAcaMda bALubhAi amaracaMda kezavalAla sAkalacaMda mIThAcaMda lAdhAlAla gokaLabhAi jamanAdAsa jhaverI nagInadAsa kapuracaMda jhaverI hIrAcaMha motIlAla manasukha kIratacaMda tejazI mAasI. ,, maMgaladAsa chaganalAla zeTha jIvaNacaMda dharamacaMda ,, motIcaMda rupacaMda ,, mohanalA hemacaMda zA. maganala vAdhanI ,, hIrAlAla motIlAla saMghavI govanajI vIrapAla zA. mahAsukhabhAi dIpacaMda kakalabhAi bhudaradAsa For Personal & Private Use Only Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 190 ) , amaratalAla chaganalAla ,, maganalAla melApacaMda zAha parazotama ratanacaMda zA. perAja lAdhAjI ,. velAjI nemacaMdanI ,, mulacaMda velAjI " navalarAma khubacaMdanI , mAdhavalAla velAnI " gulAbacaMda budamalajI ,, azalAnI pItAjI ,, vanIMgajI gumanAjI bAi nAnI bhratAra khemAjI zA. manasArAma nathAjI rAI bhAIdara. prANajIvanadAsa puruSotamadAsa morArajI ruganAMtha yevaLA. zA. dAmodara bApu maganadAsa lAlacaMda zA. sAkaracaMda bALusA mANekacaMda vIracaMda saMgamanera. zA. kastUracaMda sIracaMda . solApura dalasukhabhAI vADIlAla vIracaMda maNIlAla moholAla cunIlAla jayacaMda cAMdA. bhaTa asakaraNanI iMdaracAMda | mAluNakaraNa khubacaMda | mA. sadhikaraNajI agaracAMda || bha. udecaMdanI suganacaMda telhArA. zA harakhacaMda gulAbacaMda narasIMgapura. hajArImala lunAvata chaDegamala zekhara hamIramala lunAvrata kezarImala kaTArIyA nAharamala kocara bAlApura. zA. havazIlAla pAnAcaMdajI ,, kanayAlAla hemacaMdajI , izvaradAsa amIcaMdajI |, lAlacaMda khusAlacaMdajI , motIcaMda gotamalAlajI ,, maganacaMda jagulAlajI ,, hIgalAla sIvalAlanI ,, tIramakadAsa mohanacaMdajI bAgalAla manulAlajI khImajIbhAI hIrajI unheLa. nAthusIhanI mAnasIMhajI rAmanArAyaNa jI codharI nAnurAmajI jAlamasIhajI panAlAla kesarImalajI mavAlAlajI nathamala For Personal & Private Use Only Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ munAlAlajI dIpacaMdajI varcadajI va bhopALa . goDIdAsajI sAhaba kATyA harIlAlajI sAlalavAnI ratanalAlajI sAhaba tAteDa punamacaMdajI sAhaba kakkaDa kalayAnamalajI sAhaba bhaMDArI murAra. seTha rAjamatajI premarAjajI jodhakara sAjI khemarAjajI ajamera. rAyabahAdUra seTha sobhAmagala kalyANamalajI sAhiba DhaDhDhA mAstara bhurAlAlajI sAhiba vakIla sIramalajI sAhiba kesarIcaMdajI luNIyA dhanarAjajI kASTIyA hamIramalajI sAha sobhAgamalajI harakAvata AburoDa zA. mANekacaMdajI ," surAjI unheLa. zA. mAnasAMhajI rAmanArAyanajI nAnulAlajI ( 191 ) nAthusahajI khabacadajI rupacaMdajI hajArImalajI biradIpacaMda jepura. svImacaMda sujInamala cAMdamala lakhamIcaMda sIrohI. codharI tilakacaMdajI jhAlI hukamIcaMdajI jhAlI guLarAjajI baMgALA. kalakattA. bAburAya kumArasiMghajI bhukIma ajhImagaMja. rAyabahAdura budhasiMghajI dudhoDIA vijayasiMghajI dudhoDAMyA bAbu sItApacaMdajI dugaDa vigere vAyavyaprAMta.. dilhI lAlA mAThumalajI For Personal & Private Use Only Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMjAba mujarAnavAlA kAlA mANakacaMdajI vigere jAlaMdhara. ratnArAma caudharI kAlUmalla nikkAmallabhakta uttamacaMdra amIcandra vA rAjArAma virajalAla jhIrA molAmala dInAthA khuzIrAma ( 192 ) khuzIrAma sonI abadurAma derAgAjIkhAna bhAI paratApacaMdajI puja sarupacaMdajI bhAI zaMbhUrAmajI ,, raNajItamalajI mulatAna zeTha ThAkaradAsajI sIrasA zAmalAla naukA balucIstAna kvaTA zAha jeThAlAla DAhyAbhAI mahetA jasarAja devacaMda RAHA MAAYUsia For Personal & Private Use Only Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zrIjI jaina zvetAMbara konpharansamAM bharAyelAM nANAMnI yAdI. - nAma. gAma. konpharansa nI bhAva phaMDa. | pustakoddhAra. jIrNoddhAra. nirAzrita. jIvadayA. | keLavaNI. 125 zrImaMta gAyakavADa sarakAra | vaDodarA 1000 taraphathI gayabahAdura buddhIsIMgajI AjIma maMja, 0 500 5005.0500/5002500 rAyabahAdura buddhIsIMgajInI | " 0 0 2500 0 0 0 25 patnI taraphathI vaDodarA khAte vagara cIThAe rupIA AvalA jemanA nAma nathI. zrI vaDAvalInA saMgha taraphathI vaDAvI / anApacaMda thobhaNadAsa amadAvAda haragovana varajIvanadAsa | gaMbhIrA jhaverI hIrAcaMda izvaradAsa vaDodarA sAkAcaMda phulacaMda veLAchA khImacaMda dopacaMda gokaLabhAi dulabhadAsa bhavAna phatenda kAgavADa bAI kAzIbAI dhanajI anopacaMda zaTha harajIvana vamaLacaMda | kosaMbA ( bharuca) ; dIpacaMda bhimAjI sagarAmapura ( surata) ,, lalubhAI vIrajI kocIA jecaMda kesurajI kaThAra zeTha. umedacaMda nAnacaMda lIMbaDI , kezavalAla lAlacaMda , harakhacaMda jhaveracaMda vaDodarA rr ~ r-2002 rrrrr . rrror o >> . . . . r ~~ .. ~ ~ . ~ ~ . ~ ~ or m m h h h h h h h h h . bAvaLA h or or . . . . . rarror rrrr Mar or or or h m h h h For Personal & Private Use Only Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAchaLathI vasula AvelAnI yAdI. / nAma. gAma. konpharansa nibhAvA kala. . jinapustakoddhAra maMdiroddhAra nirAzrita jivadayA keLavaNI ... keLavaNI .. . ..:' . . . ..... .. .. 20 20 . . . .. 0 0 40 20 20100 . . . seTha lakhamIcaMda khaMgAra jAmanagara ,, lallubhAi bhAicaMda boTAda bAi popaTa te zeTha dalasukha | amadAvAda __ lalubhAinI patnI zeTha kuMdanajI kapurajI | pratApagar3ha , lAlacaMda parabhudAsa / | gaMbhIrA ,, bAlAjI cunIlAla bAi maNI te zeTha pocIlAla gulAbacaMdanI vidhavA. zeTha aMbAlAla maNIlAla | bArejA bAi kezara te zeTha vADIlAla ahamadanagara | . hAthIbhAinI patnI zeTha kapuracaMda lakhamIcaMda |verAvaLa ,, narazIbhAi tejasIbhAi | pAnaDI (bhusAvaLa) zrI pAna DInA | saMgha taraphathI / zeTha hAthIbhAi jhaveracaMda ,, motAcaMda rupacaMda muMbAi , bhAicaMda phUlacaMda vaDodarA , talakacaMda pItAMbara nIkorA ,, jamanAdAsa sAMkaLacaMda surata ,, cunIlAla dIpada amadAvAda , narasahidAsa harajIvana godhrA ,, DAhyAbhAi nAnacaMda mAlegAma , cunIlAla dalachAcaMda | raMguna ,, cunIlAla rAyacaMda zrI pAcorAnA saMgha taraphathI | pAcorA | 54 zeTha cunIlAla dIpacaMda | amadAvAda | gAMdhI lIMbAbhAi gulAbacaMda | kapaDavaMja | | punA | 90 90451 ce . . . . . . . . . . ................. ce c. : ... .. ... . 75/ 50100329 For Personal & Private Use Only Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vaDodarA khAte bharAralI trIjI jaina zvetAMbara kaoNnpharansa vakhate nIce pramANe sadagRhasthoe pAMca khAte nANAM rokaDA bharelA - temanI nAmavAra yAdI.. rakama. r naMbara. nAma. gAma. ru. A. pA. 0 mulatAna bhopALa prAMtIja 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 gadaravADA bhIkhAvaDI muMbAi kheralAva bagavADA 0 0 0 | mAravADI punamacaMda baLadevadAsa bhopALanA DelIgeTo taraphathI zrI prAMtIjanA DelIgeTo ,, zeTha dhanarAjajI DAghA ,, narasI malakAbhAi , tejasIbhAi bhImasIbhAi ,, narasIbhAi govAjI ,, narasIbhAi DAyAjI ,, panAmAi lakhamAjI ,, lubhAi rAjenI ,, parAga jetAjI ,, dalAbhAi odhAjI , umedacaMda khImacaMda ,, motIcaMda caMda 1, devacaMda jecaMda ,. phakIrabhAi phatAjI zrI borasadanA osavAla ddeliigetto| taraphathI zeTha harajIvana kuMvarajI , puMjAbhAi mAnacaMda ,, chaganalAla dharamacaMda ,, bApubhAi dharamacaMda |, phulacaMda lalubhAi |, cunIlAla bahacaradAsa 24 / , phatehacaMda manoradAsa | khelavADA kApalI surata r rrrrr. 0 0 0 0 0 0 0 rAtA 0 0 0 0 aMbAma borasada 0 0 0 0 0 0 0 gaMbhIro kharavA vAsada 22. 10.2 camArA 0 0 0 0 0 0 0 bArejA For Personal & Private Use Only Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 37 37 38 39 10 41 42 43 44 45 $ 47 48 49 50 51 53 54 55 56 devacaMda dolA bhAi amathAbhAi lakhamIcaMda AzArAma phulacaMda haricaMda kezavajI nagInadAsa jhaveracaMda zAha khAte "" 57 "" 99 "" "" zeTha nAgaradAsa rAmacaMda 1, ruganAthadAsa dIpacaMda kubera kALIdAsa " jaicaMda vastAjI "" premacaMda vastAjI "" *, vRjalAla pItAMbara zrI sAgaragacchanA saMgha taraphathI zeTha gotama lIlAcaMda 25 "" " "" "" " ,, DAhyAbhAI zrIbhovanadAsa narotama hemacaMda "" 35 sAkaracaMda rAyacaMda kacarAcaMda rAyacaMda sAkaracaMda utamacaMda parazotama lIlAcaMda devacaMda lIgacaMda sarupacaMda chagAbhAi zeTha mahokamacaMda pAnAcaMda bAi dIvALI 52 zeTha rAmadAsa bhulAbhAi curela saMgha zrI mANasAnA DelIgeTo taraphathI zeTha vaccharAja rUpacaMda makanajI phulacaMda rupacaMda sAMkaLacaMda " zrI kukaDIyAnA saMgha taraphathI zeTha amathAlAla devAjI 1. bhagavAnadAsa anopacaMda " lAbhAi hAthIcaMda amanagaranA saMgha taraphathI | zeTha rAmacaMda kazaLacaMd wn 13 10 112 25 44 1 my 1. 10 15 100 11 15 O For Personal & Private Use Only O 0 O 0 0 o * 0 0 0 0 0 O 15 0 18 0 Doco 4 0 0 00 0 0 * * 0 o 0 0 O 0 0 O O Q O 0 19 w gaMbhIrA 97 pATaNa 99 "9 palaturA pAlavADa "" 99 mayAgAma pathApura gaDhaDA 19 "" "5 " rItA umatA camArA 19 sAjalapura " kakaDIyA pATaNa kolAda curela mANasA pAcorA punA amadanagara amanagara Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 0 0 0 0 degAma saMgapura aMkalezvara 0 0 0 0 0 reTIAkarara 0 0 0 0 . . | zInora | paTalAi 0 abrAma | peTalAda jINA jIrA . 0 0 |zrI amanagaranA paMca taraphathI zeTha padamAjI jetAjI ,, hIrAcaMda nAthAbhAi ,, bhImAjI rAjAjI ,, khabA motAjI tathA torA panAjI / , DAhyAbhAI bhavAnIdAsa zrI. zInoranA paMca taraphathI 65 | zrI. peTalAdanA DelIgeTo taraphathI zeTha bIracaMda nathubhAI ,, rAyajI vastAjI |zrI. paMjAba jIrA jaina sabhA tara phathI | zaTha gulAbacaMda zavilAla ,, mohanalAla hIrAda ,, sAkaracaMda amIcaMda , phulacaMda behecaradAsa trAkama motIcaMda chaganalAla AsArAma ,, muLacaMda pAnAcaMda ,, harIlAla juThAbhAi , hImacaMda mANekacaMda , jamanAdAsa khasAladAsa , lalubhAI matharabhAI ,, chaganalAla devacaMda , rupacaMda zaMbhunAtha , raNajItamala pannAlAla 0 zInAra pratApanagara 0 kheDA araNIAva 0 Hareray. 991490 0 0 0 20201299 on 22222. Morror 0 0 0 0 kheDA pATaNa dhrAMganA mahudhA 0 kapaDavaMja 0 naDIyAda vaDanagara 0 derAgAjIkhAna 0 0 00000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 | zAha khAte. 0 saramANa (surata) 0 0 | zeTha gulAbacaMda DAhyAjI " bhudaradAsa DAhyAjI rA. gu. pe. lakSmIcaMda mohanalAla zeTha bahecarabhAI jhaverabhAI , muLajIbhAI khemacaMda ,, bAlacaMdajI ,, khemacaMda pItAMbaradAsa !,, hImatalAla amaracaMda 0 0 00 varanagara Damoi (peTalAda) mahudhA 0 derAgAjIkhAna vavAda camArA 0 For Personal & Private Use Only Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maganalAla kasanadAsa gulAvacaMda pItAMbara "" metA rAmajI haMsarAja raNanI ThIkrIma 11 93 94 25 zahara mulatAnanA gRhastha taraphathI zeTha lAlacaMdra khaMbhAtavALA 96 97 zahera mulatAnanI bAIyo taraphathI zeTha lalubhAI bhAIcaMda 98 99 zAha khAte vejalapuranA 100 zeTha amRtalAla nAthajI upara pramANenA kula. tenI vIta. 4 zrI kaoNnpharansa nibhAva phaMDa khAte zrI pustakoddhAra khAte zrI maMdAroddhAra khAte zrI nIrAzrIta khAte zrI jIvadayA khAte. zrI keLavaNI khAta 4 10 10 1 20 2 O 0 For Personal & Private Use Only O O 1461 12 85 270 283 231 272 0 320 12 1461 12 00 0 0 0 jaMbusara 0 lIMbaDI 0 dhrAMgadhA 0 mulatAna 0 khaMbhAta 0malatAna 0 ogaNaja vejalapura 0 0 sAMThavA 0 0 O Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AphrIkA khaMDanA DelagovAvemAthI zeTha kAlIdAsa jeThAbhAI taraphathI judA judA gRhasthono keLavaNI khAtAsAru . ceka mokalyo hato te nIce mujaba. - naMbara. nAma. pauMDa. zIlIMga kIyA gAma. kAyA nAma... . - - dIvabaMdaranA _anoranor 9 bhomIAvada dIvabadara | amadAvAda latIpura jAma. zeTha nathubhAi vaNArasIdAsa , parasotama amaracaMdanI ku. nAnajI dulabhadAsanI ku. dharamasI vIranaMdanI , dulavadAsa bhagavAnadAsa chATAlAla vADIlAla kALIdAsa jeThAbhAI pAnAda mANekacaMda khusAlacaMda ANaMdanI mAvajI trIkamajI nAgaradAsa pAnAcada nAraNadAsa trIbhovanadAsa , rAyacaMda jeja 16, nAnajI karasanadAsa horamasajI edalajI koThArI jaTAsaMkara pAnAcaMda zeTha nemacaMda nakadAsa 18,, narotama zobhAgacaMda 19,, sorAbajI edalI 20 ,, gokaLadAsa mulacaMda 21] ,, husenabhAI vulabhadAsa ku. 2000 rrrrror... 000 vaNathalI . 1 bhANavADa 15/ zaMkhavaDa dIva unA dIvavALA koThAra(kaccha) dIva saradhAra rAja. dAva aMkalezvara jAmanagara upara pramANe cekathI pauDa 45-3 zI.no Avelo tenA ru.670-10-0 upajyA hatA ne te keLavaNI khAte jamA karyAM che. For Personal & Private Use Only Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ina zepha bhAI gAMdhI je lISTa mokalyuM hatuM te vigatavAra laSTi. nAma. ru. naMbara 1 zeTha nAthAbhAi mAtIcaMda keSavalAla gIradhara keSavalAla gIradhara namAja amarAja haragovana amIcaMda 6 nAgaradAsa kI nAjI. 59 7 bAI dIvALI gAma cANasaravALI jeThArAma khuzAladAsa 3 4 19 11 99 "" "" 96 phatehabhAi parasAtama devacaMda savajIbhAI "" je AsAmIonAM nAma tathA gAma nahIM mAlama paDabAthI lakhAyAM nathI te 9 " 12,, manasukhalAla amaracaMda bhubhAi aMbAdAsa 13 " 14 ,, trIkamalAla maMgaLajI 15 " narasIMhadAsa harajIvana 1.6 " jhaverabhAI muLajA bhAi 17, dharamacaMda jagajIvana 19 " dolatarAma narasahidAsa 19, mahAsukhabhAi jhaMvara bhAi 20 dalasukhabhAI bApujI 99 21,, manasukhabhAI nathubhAi 22, kodaralAla pItAMbara dAsa 23 " dalasukhabhAi bhAicaMda 24,, manasukhabhAI devacaMda 25 zahera godhanA paracuraNa lo. Ave. 26 | zeTha mulacaMda gIradharalAla 27, motIlAla pAnA caMda 28, morArajI kALIdAsa velacaMda parabhudAsa zrIbhovanadAsa haragAvanadAsa. "" upara pramANe zrI konpharansa nibhAva phaMDa khAte bharAyalA te . 29 " 30. 15 7 1 10 1 1 10 9 5 32 0 0 3 A 5 4 1 bhA. 0 0 G 0 amadAvAda 0 O 0 0 000 000 O c O O O O 0 0 O *O 12 0 0 0 1.2 0 0 0 Do pA, 0 For Personal & Private Use Only O 8 o 0 0 " 0 peDhIA 0 0 Apaja peDhIA o 0 cANasara 0 unAvA meu 00 O -O 0 0 0 0 gAma. 0 " 000 00 71 godhA "" "7 "" 97 "" 19 37 ==== " 0 99 0 pora "" "9 "" "" 0 bhIlADa Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only