________________
( ७३ ) छीए के, आपणा धर्मनु सर्व प्रकारचें तत्व बीजा लोकोनी दृष्टीथी पण अहिंसा परमो धर्मः ए एक वाक्यमां छे. ज्यारे अहिंसा व्रत पाळवं छे त्यारे जीवनी ओळखाण पेहेलां थवी जोइए. नव तत्वमां पण जीवनेज आद्यस्थान आपेलुं छे. ते जीवनी ज्यारे आपणे ओळखाण थशे त्यारेज धर्मनी दरेक क्रिया सार्थक थशे. धर्मनी दृष्टी सतेज थवा माटे, दरेक स्थळ जीवोनी श्रणीथी केटलुं आकुल थएलुं छे तेनी पीछाण थवा माटे प्रथम जीवतत्वनीज ओळखाण होवी जोइए. माटे बाळकोना पुस्तकोमा पेहेलां जीव विचार प्रकरण शीखववामां आवे तो हरकत नथी. मात्र ते मुळ नहीं भणावता तेना सार रुप पाठो तैयार करेला होय तो सारं. ते पाठो उपस्थी ज्यारे जीवतत्वनो सारो बोध थशे त्यारे जीवविचार प्रकरण मुळसुत्र भणती वेळा बीलकुल वखत जशे नहीं ने अर्थ खबर होय त्यारे श्लोक मुखपाठ करवाने केटलो वखत लागे छे ते मारा विद्वान बांधवो सारी पेठे जाणे छे, माटे पेहेलांथी सरळ भाषामा जीवना तत्वो समजाववा एज योग्य छे.
हवे आपणे प्रतिक्रमण संबंधी विचार करीए. प्रतिक्रमणमां मुख्य क्रिया सामायकनी छे. सामायक ए एक जातनो योग छे. संवरनी ते एक क्रिया छे. त्यारे पेहेलं, बीजं, अथवा त्रीजुं धोरण भणनारा बाळकोने तेनो उपयोग केम थाय ! सात आठ वर्षना बाळकने ए भाररुप थाय एमां संदेह नथी. पांचमा स्टेंडर्डथी पाठांतर शक्ति सारी सतेज थयाबाद जो कदाच सामायकादिक पाठ भणाववामां आवे तो कोइ जातनो वांधी नथी. चोथा वर्गमा हालमा घणा नाना बालको जणाय छ तेमना कुमळा मगज उपर सामायक जेबा उंडा विचारोनी क्रियानो बोजो नाखवा ए कांइ ठीक नथी. आपणे जाणीए छीए के, मोटी उमरना माणसोने पण सामायक करवु केटलं मुश्केल थई पडे छे. केटला लोको नियमथी सामायकनी क्रिया करे छे. भाक्त, भाव विगेरे उत्पन्न थवानो काळ लोको वृद्धावस्थाज समजे छे. अने वृद्धावस्थामांज थोडाक लोको सामायक करवानो विचार करे छे. बाळपणामां के तरुणपणामां सामायक आदि क्रिया करवा, आसरे एक कलाक एकज जगे बेसी रही धर्म ध्यान करवू घणुं भारे थइ पडे छे. अने भाग्येज घणा लोको सामायक करता हशे. बालकोने विचार करवानी शक्ति उत्पन्न थतां वारज जो तेना मन उपर सामायकना उपयोगनी छाप बेसे तो ते धर्म उपर सारी श्रद्धा धरावनारो नीपजे. सामायकनो खरो उपयोग समजी, श्रावकनुं कर्तव्य समजी, जो बालको आ क्रिया उपर भाव लावशे तो सवारमा वेहेला उठी आळसने छोडी आ क्रियामां दाखल
१०
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org