Book Title: Haim Sanskrit Praveshika 2
Author(s): Shivlal N Shah
Publisher: Bhadrankar Prakashan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/008491/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haima saMskRta pravezikA | 2 madhyamAM lekhaka che pATaNa nivAsI paMDita zivalAla nemacaMda zAha | prAka bhadraMkara prakAzanA zAhIbAga, amadAvAda-40 phona : 2860385 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 1 a 329 suddha Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haima-saMskRta pravezikA madhyamA 2 * lekhaka : pATaNa nivAsI paMDita zivalAla nemacaMda zAha prakAzaka bhadraMkara prakAzana C/o. phakIracaMda maNIlAla zAha zAhIbAga, amadAvAda-4. phona :(079)22860785 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8mI AvRtti nakala 2000 vikrama saMvata 206 2 prAptisthAna 1. dinezacaMdra zivalAla zAha 14, kalAdarzana phaleTa, bhAratI sosAyaTI sAme, pATaNa. (u.gu) jaina zreyaskara maMDaLa sTezana roDa, mahesANA (u.gu.) sarasvatI pustaka bhaMDAra ratanapoLa, hAthIkhAnA amadAvAda-1. pArzvanAtha pustaka bhaMDAra taLeTI roDa, pAlItANA. mUlya : 60-00 mudrakaH vardhamAna pustaka prakAzana amadAvAda - 380004. phonaH (079) 22860785 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saujanya dAtA pa. pU. AcArya jinaprabhasUrIzvaramahArAjanA ziSya pU. munirAja zrItattvaprabha vi. ma.sA.nI preraNAthI zrI kuMthunAtha zve. mU. jaina saMgha (zrI sarasvatIbena jaina upAzraya) taraphathI vizeSa lAbha lIdhela che hArdika AbhAra. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnadAnamAM sahayogI zrIzAhIbAga abhinaMdanasvAmI mUrtipUjaka jaina saMgha, zAhIbAga, amadAvAda - 380004 pU. sA. zrI sulocanAzrIjI ma.sA.nA ziSyA pU. sA. zrI zubhodayAzrIjI (vAgaDavALA) ma.sA.nI preraNAthI zrImahAvIra jaina saMgha - rANIpa, amadAvAda - zrIzvetAMbara mUrtipUjaka tapagaccha jaina saMgha jAmakhaMbhALIyA 361305 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArya zrI hemacaMdrasUrijI TuMka jIvathI zrI hemacaMdrAcArya e eka mahAnuM jayotirdhara, sADA traNa kroDa zloka pramANa ziSTa sAhityanA sarjaka, aDhAra hajAra dezanA adhipati kumArapAla bhUpAlanA pratibodhaka, mahAn prabhAvaka, jaina AcArya hatA. janma : vi. saM. 1145 kArtikI pUrNimA ja janma sthAna : gujarAtamAM AvelA dhaMdhukAnagara pitAnuM nAma : cAciMga ja mAtAnuM nAma : pAhiNI ja potAnuM nAma : cAMgadeva che jJAti H moDha vaNika dIkSA : saM. 1145mAM nava varSanI vaye khaMbhAtamAM dIkSita thayA bAda nAma somacaMdramuni ja gurunuM nAma : zrI devacaMdrasUrijI ja AcAryapada : saM. 1166 mAM ekavIza varSanI vaye mAravADamAM nAgora nagaramAM, somacaMdramuni havethI AcArya hemacaMdrasUri tarIke khyAta thayA. vi. saM. 1193mAM siddharAja jayasiMhe vyAkaraNa racavAnI preraNA karI. vi. saM. 1194mAM hemacaMdrasUrijIe pATaNamAM siddhahema vyAkaraNanI sAMgopAMga saraLa racanA eka varSamAM karI, je vyAkaraNa sarva vizvamAM mAnya thayuM. ja svargagamana : vi. saM. 1229, 84 varSanI vaye, pATaNamAM Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMskRta bhASAthI agatyatA jaina dharmanA be aMga che, samajJAna ane samyak kriyA. samyajJAna mATe pistAlIsa Agamo-dvAdazAMgI cauda pUrva vagere ane tenI pachI racAyelA mahAnuM graMtho paikI tattvArthasUtra, sammati tarka vigere graMtho che ane dareka viSayanA paNa judA judA prakaraNa graMtho che ane kriyA mATe vividha prakAranI aneka kriyAo che. aneka prakAranA anuSThAno paNa kriyAomAM ja samAveza pAme che. A badhI kriyAo anuSThAno ane AcAro paNa samyajJAnane pragaTa karavA mATenA ja che. jainazAsananI pratyeka kriyA ane tenI vidhio-vidhAno saMskRta prAkRta bhASAmaya che ane ema kahIe to paNa cAle ke- jema lokazAsana atyAre aMgrejI ke hindI bhASAmAM cAle che. temajainazAsana saMskRti ke prAkRtamAgadhI bhASAmAM cAle che. pratyeka kriyAnAM sUtro saMskRta ke prAkRta bhASAmAM ja che. jema jJAnanA graMtho pistAlIza Agamo dvAdazAMgIcaudapUrvotattvArtha sUtrasammatitarka, pratikramaNa sUtro vigere saMskRta ke prAkRta bhASAmAM che tema kriyAo ane vidhi-vidhAno paNa saMskRta ke prAkRta bhASAmAM che. hAlamAM sarvatra haima saMskRta pravezikAo dvArA saMskRta zIkhavavAmAM Ave che ane te vidyArthIpriya thaI che. mATe saMskRtanA abhyAsIo haimasaMskRta pravezikAo dvArA saMskRta zIkhe ane pachI buddhimAna vidyArthI "siddhahema' vyAkaraNa zIkhIne zAstrajJa bane, e hetuthI haimasaMskRta pravezikAonI racanA karavAmAM AvI che. saMskRta zIkhIne pachI prAkRta zIkhavuM prAkRta zIkhavA mATe "prAkRta vijJAna pAThamALA' uttama che pachI prAkRta vyAkaraNa "siddhahema'no aSTama adhyAya karavo jethI prAkRta bhASAnuM jJAna sAruM thaze. saMskRta-prAkRtanA abhyAsane mATe sarvazreSTha siddhahema vyAkaraNa che Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je vyAkaraNanI racanA karI pUjya AcArya zrI hemacaMdrasUrI mahArAja sAhebe ApaNA upara asIma upakAra karyo che. siddhahema' vyAkaraNanA paThana-pAThana mATe zramaNavargamAM ane zrAvakavargamAM joradAra prayatno thavA joIe, jainazAsananI vyavasthAnusAra saMskRta prAkRta bhASAno abhyAsa pratyeka jaine ochA-vadhatAM pramANamAM karavo ja joIe. mukhyapaNe pU. zramaNo, zramaNone ane zrAvakone zIkhave. pU. sAdhvIjIo, sAdhvIjIvone ane zrAvakAone zIkhave, e zreSTha upAya che, to ghaNuM kAma thaI zake che. A pravRti ApaNe tyAM che, paNa luptaprAya che mATe temAM khAsa vega lAvavAnI prathama jarUra che.sivAya jaina paMDito dvArA jaina pAThazALAomAM saMskRta-prAkRta bhaNavAya che, vivekapUrvaka vega lAvavAthI sAruM pariNAma Ave. ApaNe jaina siddhAMtone samajavA mATe ane tenA anuSThAnomAM zuddhi lAvavA, pratikramaNa vagere sUtronA arthobhAvArtho samajavA mATe ane vidhione jANavA mATe ane zAMtisnAtra vigere siddhacakra pUjanonA jANakAra thavA mATe saMskRta-prAkRta avazya bhaNavAnuM che. tenA dvArA samyajJAna thaze ane paraMparAe mokSaprApta thaze. zivalAla nemacaMda zAha Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAk8thI (prathamAvRttimAMthI) Adhunika paddhatie je saMskRta pravezikAo prasiddha thayela che. temAM zrIbhAMDArakaranI be buka prasiddha che, A pravezikAo mukhyatayA pANinIya vyAkaraNane anusAre racAyelI che. gujarAtanI prAcIna prakhyAta rAjadhAnI aNahilapura pATaNamAM gurjarezvara mahArAjA siddharAja jayasiMhadevanI vinaMtithI kalikAlasarvajJa bhagavAn zrI hemacaMdrasUrinI pratibhAthI nirmANa thayela zrIsiddhahemacaMdra vyAkaraNane anusarI racAyelI pravezikAo nahI hovAthI, khuda gujarAtamAM paNa gujarAtanI kIrtine vadhAranAra saraLa suprasiddha siddhahema vyAkaraNanA paThana-pAThanano joIe tevo pracAra vartamAna kALamAM thayo nathI, ema mAruM namra paNe mAnavuM che. mane saMpUrNa vizvAsa che ke A pravezikAonuM paThana-pAThana saMskRta bhASAnA abhyAsamAM rasa utpanna karaze ane siddhahemanA paThanapAThanane vega Apaze. bIjA arthamAM kahuM to pravezikAo eTale siddhahema vyAkaraNanI gujarAtI bhASAmAM Adhunika paddhativALI prakriyA che. - siddhahemavyAkaraNano aSTama adhyAya prAkRtAdi SabhASAmaya che, teno hAlamA bahu pracAra jovAmAM Ave che, paNa siddhahema vyAkaraNanA prathama sAta adhyAyanI paribhASAo ane saMjJAo nahi jANanAra abhyAsaka ane adhyApaka paThana-pAThanamAM guMcavaNa anubhave che, te guMcavaNa A pravezikAonA abhyAsathI dUra thaze. vidyArthInuM prayogajJAna ane padajJAna kAcuM na rahe e hetuthI puSkaLa saMskRta ane gujarAtI vAkyo mUkavAmAM AvelAM che ane saMskRta bhASAnA staMbhatulya samAsa, taddhita, kRdanta ane kArakanoviSaya paNa sArA pramANamAM dAkhala karela che. prAnta pariziSTa tarIke siddhahemavyAkaraNanAM sUtro aSTAdhyAyIkrame ApavAmAM AvelAM che. sUtrono artha samajavA kauMsamAM ( ) pATha ane Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 Do niyamanA aMka ApelA che, jenA AdhAre mahenatu abhyAsako siddhahema vyAkaraNano AsvAda laI zakAze ane tyArabAda cakoradaSTi abhyAsako to svayaM paNa siddhahemavyAkaraNano abhyAsa karI zakaze. paM. zrIyuta chabIladAsabhAIe A bIjA bhAganuM nirIkSaNa karI azuddha sthaLo zuddha karelAM che. je abhyAso ane adhyApakane madadagAra thaze. paM. zrIyut prabhudAsabhAI becaradAsa pArekhe yathAyogya mArgadarzana karAvyuM che ane avasare meTara tapAsI sUcano karyA che. paM. zrIyut lAlacaMdra bhagavAnadAsa gAMdhIe A pravezikAnu digadarzana karAvatI ane siddhahemaviSayaka sAhityanI noMdharUpa prastAvanA lakhela che, te abhyAsIone ati upayogI thaze. pUjyapAda paramatapasvI paMnyAsajI mahArAja zrI kAntivijayajI mahArAja sAhebe A pravezikAnA prakAzanakAryamAM sAro rasa lIdho che. pU. AcAryAdi munivaro tathA sAhityapremI sadagRhasthoe AnA prakAzanamAM sahakAra Apyo che. pU. AcAryAdi munivaro tathA vidyopAsaka vidvAnoe A pravezikAone joI potAno abhiprAya vyakta karI A kAryane protsAhana ApyuM che. zrIyazovijaya jaina saMskRta pAThazALA-mahesANAmAM paM. zrIyut prabhudAsabhAInA saMcAlana samayamAM meM ane mArA sahAdhyAyI zrI chabIladAsabhAIe varSo sudhI rahI zrIsiddhahemavyAkaraNa Adino abhyAsa karela che, vaLI saMsthAnA zubha prayAsathI ja zrIjhaghaDIyAjI tIrthamAM cAturmAsasthita vyAkaraNavAcaspati pUjayapAd AcArya mahArAja zrIvijayalAvaNyasUrIzvarajI mahArAja sAhebanA sAnidhyamAM ame banne jaNa abhyAsa mATe rahelA. pU. mahArAjazrIe potAnA amUlya samayano bhoga ApI amane bahu khaMtapUrvaka siddhahemavyAkaraNano abhyAsa karAvela che. tathA zAstravizArada pUjyapAda Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArya mahArAja zrIvijayaamRtasUrIzvarajI mahArAja sAhebanA vidvAn ziSyaratna munizrI (hAla paMnyAsa) dhuraMdharavijayajI mahArAja sAheba pAse zirapura (khAnadeza)mAM rahI ame nyAya ane sAhityano abhyAsa karela che. pU. mahArAjazrI amane abhyAsa karAvavAmAM avirata parizrama sevatA hatA. uparyukta mahAzayo, mahesANA-pAThazALA ane pU. AcAryAdi munivaro, A kAryamAM sahAyabhUta thayA che, e badala huM eozrIno RNI chuM, A avasare e sarveno huM bhUri AbhAra mAnuM chuM. haimasaMskRtapravezikA"nA traNa bhAga prasiddha karavA dhAraNA rAkhelI, temAMno trIjo bhAga prasiddha karavo have bAkI rahe che, te sAnukUla saMyoge yathAyogya avakAze prasiddha karavA bhAvanA rAkhuM chuM. prathamA" ane "madhyamA' ema banne bhAgamAM thaIne upayogI tamAma viSayono saMgraha karavAmAM Avyo che. eTale zrI bhANDArakaranA be bhAga jeTalo viSaya to A be bhAgamAM ja AvI jAya che. haimasaMskRtapravezikAno A bIjo bhAga vidvAnonA karakamalamAM saharSa samarpaNa karuM chuM. kRtajJa vidvAno teno sAnaMda svIkAra karaze evI AzA rAkhuM chuM. saMskRtabhASA jevI durgama ane bahurUpI bhASAne yathAyogya sugama ane zuddha rIte raju karavA prayatna karelo che, chatAM matimAnya presadoSa ke anya kAraNothI durgamatA ke azuddhi rahI javA pAmI hoya tene vidvAn adhyApako ane abhyAsako svayaM sudhArI leze ane sahRdaya bhAve sUcavaze, jethI bIjI AvRtti vakhate yogya sudhArA vadhArA karavAmAM mane upayogI thaze, e ja abhyarthanA. vikrama saMvata 2008 bhavadIya bhAdrapada-pUrNimA zivalAla nemacaMda zAha tA. 4-9-1952 kokAno pADo, pATaNa. 9 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prazavALAo (prathama AvRttimAMthI) za-vmA-sAhitya-jo-vidyAyinInuM zrIhemacandrapAdAnAM prasAdAya namo: nmH|| -mahAkavi rAmacaMdrasUri nATyadarpaNa-vivaraNamAM suprasiddha AcArya zrI hemacaMdranuM maMgala smaraNa ahiM samucita che, jemanA zabdAnuzAsana "siddhahemacaMdranA abhyAsanA prabhAve tenA mukhya AdhAra para prastuta pustikAnI saMkalanA thaI zakI che. saMskRta bhASAmAM ane uparyukta zabdAnuzAsanamAM praveza karavA mATe haimasaMskRtapravezikA prathamAnI racanA pachI A dvitIyA-madhyamAnI yojanA paNa abhyAsIone upayogI thAya tevI jaNAya che. mahesANA-zrIyazovijayajI jaina pAThazALAmAM varSo paryanta vidyAdhyayana karanAra ane gujarAtanI prAcIna prakhyAta rAjadhAnI pATaNamAM zrIkesarabAI jainajJAnamaMdiramAM tathA zrI hemacaMdrAcArya jJAnamaMdirapAThazALAmAM prAdhyApaka tarIkenuM zikSaNakAryabajAvatA utsAhI paM. zivalAla nemacaMda zAhe A dvitIyA-madhyamAnI racanAmAM paNa sAro prayAsa karela jaNAI Ave che. prathama pustikA vidyArthI-priya thayA pachI lagabhaga traNa varSe A dvitIyA pustikA prakAzamAM Ave che, e paNa AnaMdajanaka che. A pustikAmAM sAta prakaraNomAM 36 pAThonI ane pariziSTanI karelI viziSTayojanA vidyArthIonA abhyAsane kramazaH AgaLa vadhAravAmAM utsAha preraze, evI AzA rahe che. jUdA jUdA gaNanA dhAtuonA vizeSa rUponuM, kriyApadonuM tathA viziSTa zabdonAM rUponuM jJAna AmAMthI maLaze. sAthe saMskRta bhASAnA bIjA vizeSa niyamonuM parijJAna AmAMthI maLI raheze. saMskRta dhAtukoza, tathA zabdakoza. dareka pATha sAthe tathA pariziSTamAM paNa Apela che, te paNa Avazyaka hoI jJAnavRddhimAM sahAyaka nIvaDaze. je je saMskRta vAkyo-padyo-subhASitonI yojanA pratyeka pATha sAthe tathA pariziSTamAM karavAmAM AvI che, te paNa aneka kAvyo, nATako, kathA Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caritro, stuti-stotro ane anya graMthomAMthI pasaMda karIne karavAmAM AvelI jaNAya che. ethI saMskRta jJAnavRddhi sAthe dhArmika, AdhyAtmika, vyAvahArika, nItimaya bodha maLaze ane vividha sAhityAmRtarasano AsvAda paNa AnaMdadAyakathaze, saMskRtathI gujarAtI ane gujarAtI parathI saMskRta racanA karavAmAM te te vAkyo jJAnano vikAsa karAvaze. aMtamAM AmAM upayogI thayelAM "siddhahemacaMdra' zabdAnuzAsananAM pAThyasUtro 7adhyAyomAMthI pAikrame darzAvyA che, te zabdAnuzAsananA abhyAsamAM AgaLa vadhavA IcchatAM abhyAsIone anukUla thaze, temane utsAha vadhAraze evI AzA che. sugamatAthI saMskRtinuM jJAna karAvavA dIrgha vicAraNA-pUrvaka racAyelI A pustikAne paThana-pAThanamAM mUkI abhyAsIoe anubhava karavo joIe ane racanArano parizrama saphaLa karavo joIe. vikramanI sattaramI-aDhAramI sadImAM siddhahemacaMdrazabdAnuzAsanane saMskRtamAM "caMdraprabhA' haimakaumudI' bRhaprakriyAthI vibhUSita karavAno prayatna upAdhyAyajI zrImadavijayajI mahArAje tathA "zailaghuprakriyA"nI racanA dvArA abhyAsIone anukUla karavAno upayogI prayAsa upAdhyAyajI zrIvinayavijayajI mahArAje karyo hato. vartamAnamAM Adhunika mArgopadezikAnI zailIe bIjI keTalIka vizeSatAo sAthe gujarAtI bhASA dvArA saMskRta zIkhavavA ane "siddhahema zabdAnuzAsanamAM praveza karAvavA racAyelI A madhyamA pustikA, prathamAnI jema upayogI thaze ane vidyArthIone AgaLanI uttamA' (trIjI buka)nAM darzana-paThana mATe utsuktA utpanna karaze. tema thatAM racanAra prAdhyApaka paM. zivalAlabhAInA utsAhane vadhAraze evI AzA che. sAdhu-sAdhvI-samAjamAM, pAThazAlAomAM ane anyatra paThana-pAThana dvArA A prayAsa saphala thAoevI zubhecchA sAthe viramuM chuM. saM. 2008 zrAvaNa vadi 7 (59mA varSa-prAraMbhamAM) lAlacaMdra bhagavAna gAMdhI liMbaDA poLa, vaDodarA (jaina paMDita-prAcyavidyAmaMdira) 12 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidvAnonA abhiprAyo zrIhaeNmasaMskRtapustikA bhA. 1 lo ane bhA. 2 jo amoe paNa amArA ziSyone bhaNAvavA mATe AraMbha karelo che. A be bhAgo saraLa ane sugama hovAthI sArI rIte abhyAsa karI zakAya che eTale ame bhalAmaNa karIe chIe ke, sarve potAnA ziSyone zrIhaeNmasaMskRtapravezikAno abhyAsa karAvavAnuM zarU karaze. pATaNa, sAgarano upAzraya. bhA. su. 6 li. kIrtisAgarasUri ((2)). tamArA zubha kAryarUpa prakAzanamAM pravezikAnA be bhAga abhyAsIo mATe AzIrvAda samAna che. A be kRtio siddhahemamAM praveza karanAra vidyArthIo mATe to apUrva AdarzarUpa thaI paDaze. li. A. candrasAgarasUrinA dharmalAbha ((3)). A vyAkaraNa upara anya saMskRta sAhitya vizALa pramANamAM upalabdha che, paraMtu AvA mahAna vyAkaraNane gujarAtI bhASAmAM saraLa rIte samajAvI zake tevo prayAsa atyalpa pramANamAM jovAmAM Ave che, te jotAM tamAro A dizAno prayAsa prazaMsanIya che. li. vijayadharmasUri ((4)) zrIsiddhahemavyAkaraNane najara samakSa rAkhI tenA abhyAsakane TUMka samayamAM saMpAdita karavA paM. zivalAlanI haimasaMskRtapravezikA'nI saMkalanA stutyaAdarapAtra che, temaja ekadhArA prayatnanI apekSA rAkhanAra vyAkaraNanA paThana-pAThanamAM, samaya-sAdhanonI viSamatAe na joDAI zakanArA adhyayanarUcivALA vidyArthIo mATe AzIrvAdarUpa che. muni abhayasAgara G Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ((5)) prabhoH zrIhemacandrAcAryasya zabdAnuzAsanamanusRtya yatra kutra yA kAcit pravRttiH samIcInA cet sA kAmamabhinandanIyA, tatrA'pi tadIyadRDhAnurAgavaMzavadena kRtinA tvayA ciraprayAsena yathAzakyaM pipaThiSorAnukUlyamanusandhAya kRtaiSA kRtirnazcetaH pramodayedeva / paM. dhurandharavijaya gaNI ((6)) haimasaMskRtapravezikA bhA. bIjAmAM tamArI mahenata kadaradAna vidvajjanonI prazaMsA mAgI le te taddana svAbhAvika che. u. dharmavijaya ((7)) 'haimasaMskRtapravezikA'no bIjo bhAga joyo, prathama bhAgamAM svIkArelI paddhati cAlu rAkhIne emAM vidyArthIone saMskRta bhASAnuM uccatara zAna ApavAno prayAsa che. AcArya zrIhemacandranA 'zabdAnuzAsana'ne lakSyamAM rAkhIne karelo A prayAsa vyavasthita temaja zAstrIya che, tathA navIna paddhatie enI saMkalanA thayelI hoI vidyArthIone hRdya thAya evo che. pariziSTamAM Apela vADmayanA namUnAo upayogI che tathA chevaTe ApelI 'siddhahema'nI sUtrAnukramaNikAthI kRtinI upayogitAmAM umero thAya che. li. bhogIlAla ja. sAMDesarA ((c)) sukumAramatInAM siddhahemazabdAnuzAsane pravezAyeyaM haimasaMskRtapravezikA atIvopayuktA bhaviSyati iti me'bhiprAyaH / vaikuNThanAtha dvivedI jainavidyAzAlAsthaH ahammadAbAda / haimasaMskRtapravezikA madhyamAnI kRti jotAM tamAro athAga parizrama 14 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. jaina samAjamAM atyAra sudhI koIe saMskRta buko bahAra pADela nahi hovAthI jaina samAjanI truTi tamoe pUrI karI che. saMskRta bhaNavA icchanArane A saraLa pustaka ghaNuM ja upayogI thaI paDaze. dozIvADAnI poLa 5.amRtalAla puruSottama amadAvAda mAstara laheracaMda hemacaMda zAha siddhahemavyAkaraNarUpI samudramAM utAravA mATe hoDIrUpa A pravezikAothI abhyAsaka, vyAkaraNane lagatI ghaNI mahenata bacAvI zake tema che. TUMkamAM A buko ghaNI upayogI che, temaja kartAnI racanAzailI ane tanmayatAbharI mahenata prazaMsApAtra hovA sAthe kalikAla sarvajJanI apUrva bhaktinA AdarzarUpa che. khaMbhAta, dAdAsAhebanI poLa paM. chabIladAsa haimasaMskRtapravezikAno prathama bhAgameM manana pUrvaka vAMcyo che ane vidyArthIone tenuM be-traNa vakhata paThana-pAThana karAvyuM che. bIjA bhAganA pharamAonuM paNa avalokana karyuM che, te uparathI mane ema lAge che ke A pravezikAo saMskRta sAhityamAM eka ajoDa ane anupama che ane agatyatAnI jarUrIyAta pUrNa kare che. mahesANA jaina saMskRta pAThazALA, adhyApakapukharAja amIcaMda zAha prayAsa kharekhara stutya che, durlabha vastu sulabha banAvI che. ApaNI kRti DaoN. bhAMDArakaranI mArgopadezikAnA dhoraNa upara che. DaoN. bhAMDArakare siddhAMta kaumudI upara dRSTi rAkhI che tyAre Apa hemacandra vyAkaraNa upara najara rAkhI che, prayAsa khUba stutya che. kalakattA. maNIlAla vanamALI. bhAIzrI zivalAla nemacaMda zAhanI haimasaMskRtapravezikA agatyanI cIja hovAnuM svIkAruM chuM. tamoe te mATe lIdhela parizrama samAjane lAbhadAyI nIvaDaze. sUcanA mujaba mu. candrazekhara vijayajI mahArAjane vaMcAvela che ane teoe paNa sAro abhiprAya Apela che. muMbaI. jIvatalAlapratApazI 15 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suzrAvaka paMDita zrIzivalAlabhAI yogya dharmalAbha, haimasaMskRta pravezikA kharekhara AnaMdajanaka vastu che, tamAro A aMgeno prayAsa ghaNo ja prazaMsanIya che. haima saMskRta pravezikAnI racanA zrI siddhahema vyAkaraNanA abhyAsione te vyAkaraNanA pravezadvArarUpe suMdaratara sahAya ApI zake tema che. ApaNI jaina pAThazALAomAM bhAMDArakaranI saMskRta mArgopadezikAnA sthAne haima saMskRta pravezikA bhaNAvavAthI bhaNanArAone ghaNI ja saraLatA ane lAbha vizeSa thaze. li. rAmasUrinA dharmalAbha. kalikAlasarvajJa bhagavAn zrI hemacandrasUrIzvarajI mahArAja sAhebanuM siddhahema eTale moTo ratnAkara ane suzrAvaka bhAIzrI zivalAlabhAInI A pravezikAo eTale e mahAkAya ratnAkaramAM saphaLa praveza mATe bALa jIvo mATenI avatArikA. bIjA bhAganI navI AvRttimAM temaNe keTalAka sudhArA vadhArA karavAnuM mAruM sUcana svIkAryuM hatuM ane te mujaba navI AvRttimAM amala paNa thayo che, Ama karavAthI abhyAsIone adhyayana mATe A AvRtti have khUba ja sugama banaze, evuM mAruM mantavya che. siddhahemanuM adhyayana vyApaka pramANamAM thAya e mATe saghaLA sAdhu sAdhvIjI, A pravezikAo dvArA saMskRta bhASAnuM adhyayana kare eja ucita che. pravezikAonA vAkyo tathA niyamonI suMdara racanA tathA zabdonA vyavasthita vibhAjanathI prAthamika kakSAno bhASAkIya sAMgopAMga bodha thaI zake tema che, eTale maMda mati jIvone kevaLa pravezikAonA adhyayanathI paNa zAstrajJAnanI prAptimAM sulabhatA thaI zake tema che. zivalAlabhAInA sugama saMpAdanane sahu koI vadhAvI le ane baIm" "siddhiH dilA"nI siddhahemanI sUtramALAne sahu koI aharniza kaMThamAM dhAraNa kare e ja abhilASA. municandrazekharavijaya Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upasargaSatva pariziSTa 1 nAkhyatta upasarga pachI rahelA - (1) su.5.2.6, so, ,stumane stubh / .1. pAtunA sanISa thAyacha, aTa nA mAgamamA 59 thAya cha, dvitvamA thato nathI. __ abhiSuNoti / niHSuNoti / abhyaSuNot / abhiSuvati / abhiSyati / abhiSTauti / abhiSTobhate / abhisusUSati / dvitvamA na thAya. (2) sthA, seninAmadhAtu, sidh|.1, sicmane saGgyAtunAsa no thAya che, tvimAM paNa thAya che ane AnA AgamamAM paNa thAya che. adhiSThAsyati / adhitaSThau / adhyaSThAt / senayA abhiyAti-abhiSeNayati / prtissedhti| abhiSiJcati / abhississikssti| abhiSaSaJja / abhissjti| 2 prati sivAya nAbhyanta 75sAthI 52 sad ane sva nA sa no paddhitvamAM ane AmAM paNa thAya che, parIkSAmAM to dvitva thayA pachI pUrvanAsa no 4 Sa thAyache niSIdati / niSiSatsati / nyaSIdat / niSasAda / abhiSvajate / abhiSiSvaGkSate / abhyaSvajata / abhiSasvaje / u pari ni bhane vi 75sAthI 52 sev pAtunA sa bhane Sa thAya cha, dvitvamA bhane aT mA 59 thAya che. pariSevate / pariSiSeviSate / pryssevt| 4 pari ni mane vi 75sAthI 52 siv, saha paatun| mane saTyAgamanA sanISathAyache, 59 somane GanA viSayamA thatI nathI, pariSIvyati / pariSahate / pariSkaroti / 59 // parisoDhaH / mA parisISivat / mA prisiissht| 5 prAdus za6 bhane nAbhyanta 5sa[ pachI 23lA as dhAtanA no sakArAdi ane svarAdi pratyaya para chatAM 5 thAya che. prAduHSyAt / prAduHSanti / niSanti / Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTanA niyamo pATha 3 mAM niyama- 11 dhyA ane pyA sivAya, vyaMjanathI para rahelA antasthA pachI mAM hoya evA dhAtuthI ta no na thAya che. nAnA thati: prAta: I pATha 14mAM niyama- 19 i( itu vALA) nhA vigere dhAtuothI ta no na thAya che. mani:sahIna: pATha 31 mAM niyama- 17 (1) pUraNa pratyayAtta strIliMga zabda ane hoya evA bahuvrIhithI ma (ma) thAya che, paNa tenuM pradhAnapaNuM hoya to. kalyANI paJcamI rAtriryAsAM rAtrINAM tA:kalyANIpaJcamA raatryH| ardhA paJcamI viMzatiryAsAM viMzatInAM tA:ardhapaJcamA viNshtyH| 28 maTha ane mota para chatAM samAsamAM A varNano lopa vikalpa thAya che. golu chuM. bilADo. bimbavat oSThau yasyAH sAbimboSThI bimbauSThI / bimboSThA bimbauSThA / sthUlazcAsau otushcyUnatuH yUnatuH || pATha 33 mAM niyama- 1 (2) gatisaMjJaka nAmo avyaya che. pratyA pATha 35 mAM niyama- 3 (2) svarAdi dhAtunA ekasvarI dvitIya aMzano saMyoganI AdimAM rahelo vana Dabala thato nathI. niti 18 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 1. 2. 3. viSayAnukramaH pATha be bola pU. hemacaMdrasUrIzvarajI ma.sA.nuM saMkSipta varNana saMskRta bhASAnI agatyatA prAk-kathana prastAvanA vidvAnonA abhiprAyo upasarga Satva pariziSTa. pariziSTa niyamo prakaraNa 1 huM gaNakArya - viziSTa vibhaktio gaNa 1 lo svAdi gaNa 1 lo cAlu . gaNa 4 tho vivAhi 4. gaNa 6 ThTho tuvi 5. gaNa 10 mo vruti 6. karmaNi ane bhAve prayoga - prAr avyayonA artho. 7. gaNa 5 mo svAti 8. gaNa 8 mo tanAvi. 9. gaNa 9 mo 10. gaNa 7 mo 11. gaNa 2 jo ai 12. gaNa 2 jo cAlu 13. gaNa 2 jo--cAlu 14. gaNa 3 jo pari 15. gaNa 3 jo --cAlu 10 gaNanuM pRthakkaraNa dyAvi. vi -- * praNa skru aniyamitanAmonAM rUpo 16. svarAnta nAmonAM rUpo . 17. vyaMjanAMta nAmonAM rUpo . 19 pRSTha 5 7 8 10 13 15 19-20 3 10 14 18 21 24 29 34 39 45 para 60 66 76 81 90 93 99 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * prakaraNa 3 gaNakArya-rahita vibhaktio 18. zvastanI, bhaviSyantI ane kriyAtipatti seT aniTnI vyavasthA ane veT dhAtuo . 19. zvastanI, bhaviSyantI ane kriyAtipatti - cAlu . * praNa 4thuM dhAturUpa zabdo 20. dhAturUpa zabdo (svarAnta) 21. dhAturUpa zabdo (vyaMjanAnta) 22. taddhita zabdo 23. saMkhyAvAcaka zabdo - * praNa 5muM parokSA, adhatanI ane AzIH vibhaktio 24. parokSA 25. parokSA 26. parokSA 27. adyatanI 28. aghatanI - cAlu 29. adyatanI - cAlu 30. AzIH cAlu . cAlu . * prakaraNa 6ThThuM samAsapraNa bhUmikA 31. bahuvrIhi samAsa 32. avyayIbhAva samAsa 33. tatpuruSa samAsa 34. dvandva samAsa * praNa 7muM sannanta ane ziganta prakriyA 35. IcchAdarzaka (satranta-prayiA) 36. preraka bheda (nti-prakriyA) pariziSTa dhAtukoza. zabdakoza siddhahemazabdAnuzAsananAM sUtro bIjI bukanA zlokonA mULa sthaLonI yAdI ....... 20 107 110 120 127 135 141 149 155 163 168 179 185 194 203 205 209 218 224 238 243 250 261 271 295 334 361 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ......... || zivamastu sarva jagata // || zrI dAna-prema-rAmacaMdra-gurubhyo nama:. bhAddhaka prakAzana 49/1, mahAlakSmI sosAyaTI, sujAtA phaleTapAse, zAhIbAga, amadAvAda-4. uttama, ziSTa ane saMskArapoSaka ghara-gharamAM tathA jJAnabhaMDAro mATe vasAvavA yogya vividha viSayone AvarI letAM viziSTa prakAzano abhyAsa mATenA upayogI zAstrIyagraMtho 1. bRhata kalpasUtram (bhAga-1thI 6) .................... rU. 12500 2. lokaprakAza bhAga 1 thI 5 ........................... rU. 960 3. zrI upamitibhavaprapaMcA kathA (bhAga 1thI 3) ........... rU. 75000 4. vizeSAvazyaka bhASya bhASAMtara (bhAga 1-2) .......... .. rU. 400-00 5. zrI uttarAdhyayana sUtram (bhAga 1, 2) ............... rUA. 2200 6. uttarAdhyayanasUtram bhAga 1-2 (mULa, lakSmIvallabhaTIkA sAthe saMskRtamAM) rU. 2200 7. pravacana sAroddhAra (bhAga 1-2) ....... rU. 3000 8. bRhatsatrasamAsa bhAga 1-2 ........... rU. 200 9. bharatezvara bAhubalI vRtti (bhAga 1-2) ............ rU. 24jI 10. laghutra samAsa rU. 125-00 11. zAMtasudhArasa... rU. 20000 12. upadezamALA ... .. rU. 10-00 13. samyavasati . rU. 110-00 14. triSaSTi zalAkApuruSa caritram prathama parva............. .... rU. 6 00 15. zrI pArzvanAtha caritra (saMskRta) prata .................. .. rU. 1000 12. zrAvidhi prakaraNa ... rU. 1000 17. sulabhakAvyapravezikA ................................... rU.40-C0 18. sulabha caritrANi ............ ....rU.4000 19. prApta vyAkaraNa (aSTama adhyAya)................. ... rUA. 6 00 20. prApta zabdarUpAvalI......... .... rU. 500 21. pramANanayatattvAlakaH .... rU. 3 0 22. paMpratikramaNasUtra (arthasAthe) ............... ... rU. 6 *...... Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23. saMskRta dhAtukoza 24. pAIalacchI nAmamAlA 25. vI2 huMDInuM stavana 26. zrI guNasthAna kramAroha (mULa tathA gujarAtI) 27. yazovijayajI ma. kRta covIsI sArtha 28. haima saMskRta pravezikA (bhAga-1 prathamA) 29. haima saMskRta pravezikA (bhAga-2 madhyamA) 30. siddhahema-saMskRta-vyAkaraNa (gujarAtImAM) 31. siddhahema saMskRta vyAkaraNa prathamA, madhyamA uttamAnI niyamAvalI sUtro sAthe pUjya paMnyAsajI bhadravijayajIgaNivaryazrInA maulika ciMtano 1. namaskAra ciMtana . rUA. 6-00 2. trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja 3. Atma utthAnano pAyo 4. prAkRtika paramatattvanuM milana 5. AtmasAdhanA mArga 31.50-00 31. 20-00 rUA. 4000 rUA. 1000 rUA. 24-00 rUA. 200 rUA. 50 rUA. 15000 za. 2000 rUA. 2000 rUA. 2000 pUjya paMnyAsajI bhadravijayajI gaNivaryazrIe lakhela patronA saMgraha 1. preraka patra parimala 2. zAMtidAyaka patravelI 3. kalyANakArI patramAlA 4. preraNApatrono sonerI prakAza 5. tAttvika patravelI 6. 31.80-00 31.80-00 3. vaMdanA pApa nikaMdanA 4. siddhidAyaka sahasrakuTa sAmAyika 5. prabhu sAthe prIta (stavano) 6. bhakti-bhAvanA (stavanAvalI) 22 pU.paM. mahArAjanA pravacano navakArano jApa-sAmAyika pUjA tathA guruvaMdananI gaNanA karavA mATenAM pustako 1. navalAkha japatAM naraka nivAre 31.8-00 2. vardhamAna sAmAyika rUA. 20-20 za. 12-00 / . 12-00 rUA. 15-00 / . 500 rUA. 12000 rUA. 4-00 za. 6-00 za. 6-00 31.4-00 31.90-00 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haima-saMskRta-pravezikA madhyamA kartA adhyApaka zivalAla nemacaMda zAha - pATaNa TI: siddhahemazabdAnuzAsana nAmanA vyANamAMthI banelI hovAthI hematathA saMskRtabhASArUpI maMdiramAM praveza karAvanArI hovAthI saMktapravezikra kahevAya che. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arhamityakSaraM brahma, vAcakaM parameSThinaH / siddhacakrasya sadbIjaM sarvataH praNidadhmahe || Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 1 luM kriyApada gaNakAryaviziSTa vibhaktio gaNa vibhAga 1 lo. makArAnta vikaraNa lenArA gaNo gaNa 1lI, 4tho, daDho ane 10mo pATha 1lo, gaNa 1lo khyAdri vartamAnA-paramaipada pratyayo Atmapada 2mi (mi) vas mas e vahe mahe __ si (siv) thas tha se Athe dhve ti (tiv) tas anti te Ate ante hyastanI - am (amv) va ma i vahi mahi s (siv) tam ta thAs AthAm dhvam d (div) tAm an ta AtAm anta 1. vyAkaraNamAM, dhAtuomAM pU dhAtu pahelo mUkelo che mATe pahelA gaNane khyAddhi kahevAya che, A pramANe bIjA gaNomAM paNa samajavuM. 2. AvA ( ) kauMsamAM pratyayo Itu varNasahita mUkyA che. jemake, pi (fmava) AmAM nyU Itu che eTale jema jema vagere pratyayo vi che, ane van mar vagere pratyayo vitu nathI - avinu che. keTalAka vistune vikAraka kahe che ane avihu ne avikAraka kahe che. Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 1 lo satabhI (vidhyartha) yAm yAva yAma Iya Ivahi Imahi yAs yAtam yAta IthAs IyAthAm Idhvam yAt yAtAm yus Ita IyAtAm Iran paMyamI (mAzArtha) Ani Ava Ama ai Avahai Amahai (Aniv) (Ava) (Amav) (aiv) (Avahaiv) (Amahaiv) hi tam ta sva AthAm dhvam tu(tuv) tAm antu tAm AtAm antAm 1. vartamAnA, hyastanI, saptamI ane paMcamI vibhaktinA pratyayo zita' vA. 2. tazpriyogamA zit pratyayo vAgatai, pAtumAne a (zav) vikaraNa pratyaya lAge che, bIjA ane trIjA gaNanA dhAtuone vikaraNa pratyaya lAgato nathI. nam+a+ti = namati / nam+a+at (zata) = namat / pa.. pra. 5. 40, ni. 1 / vand+a+te = vandate / vand+a+m+Ana(Anaz) = vandamAnaH / 1.. 1. z it yasya saH (z'tne cha te) zit bheTa z't vALA. Ama kit DituM vageremAM paNa samajavuM. 2. cothA vagere gaNomAM vikaraNa pratyaya judo che te, te te gaNonA pAThamAM jaNAvela che. 3. pra. bheTado prathama pravezist. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 1 lo 3. ma thI para rahelA mAtAnuM mAne ane mAthAm mAthe nA mA no rU thAya che, van + a + khAte - vat + 1 + pha = vattete vA vandetAm / vandethAm / avandetAm / avndethaam| 4. thI para rahelA saptamI (vidhyartha)nA pratyayonA vA no rU thAya che ane yAm no rUm ane yu no phayum thAya che. nam + a +At - nam + 4 + rUt =namen nameyam maH | 5. ga (pratyaya) thI para rahelA dino lopa thAya che. nam + a + f - nam + ma = nama || 6. vit sivAyanA zitu pratyayo Ditu jevA jANavA. 7. kintu ane Dit sivAyanA pratyayo para chatAM - dhAtunA (1) anya hRsva ke dIrgha nAmi svarano ane (2) upAjya hRsva nAmi svarano guNa thAya che. nI + ma(zava) + ti - ne + + + ti = nati nattei | vR+ 1 + ti = sati vat + a + ta = vopati. vopattei ahIM, (zava) vikaraNa pratyaya vitu zit hovAthI Dita nathI, mATe guNa thayo che, tathA nI + tum = netan nI + (vya= netavya: I A pratyayo paNa kintu ke DituM nathI, mATe guNa thayo che, paraMtu nI + vA (vartI) = nItA nI + ta (4) = nIta: nItavAna ! ahIM, pratyayo kituM hovAthI guNa thayo nathI, evI rIte DituM pratyayomAM paNa guNa thaze nahi.' 1. juo, pATha 3. ni. 1 ane tenI TI. tathA pATha 7. ni. 2 ane tenI TI. Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 1 lo 8. karmaNi tathA bhAve prayogamAM zit pratyaya lAgatAM, dhAtune (5) pratyaya lAge che. niyata . mUyate I nIyamInA mUyamanim | | pratyaya kintu hovAthI guNa thayo nathI. 9. parA ane vi pachI ni AtmapadI che. para/no 10. sam vijha ane gava pachI thA AtmapadI che. pratikatA 11. vi mA ane pari pachI rad paramaipadI che. viramati aa. 12. mam dhAtu para chatAM upasarganA no huM thAya che. para + mate = panIyatA 13. dhAtune mana(mana) tathA ta(4) pratyaya lAgIne bhAvavAcaka napuMsakanAma bane che. sAma+ana=manam patanam | du-harAm nRt + ta = nRttanuM mayUrastha vRttamoranuM nAcavuM. 14. dhAtane anta rahelA adhyakSarano mAM thAya che. + ma = trALanA trAtamAM O - pyAtvA plAnamAM plA ika. 15. zita pratyaya para chatAM dhAtunA anya sabhyakSarano mA thato nathI. stra + ma (za) + te = trAyate O - dhyAtA pahelA gaNanA dhAtuo karyuM A. javuM vaghu 5. ukaLavuM. para + palAyana thavuM.) ama 5. javuM. san + maLavuM manuM 5. meLavavuM. madha + jANavuM, meLavavuM. ma pa. yogya hovuM. vRnma A. pragaTa thavuM, +zam A. AzaMsA rAkhavI, bagAsuM khAvuM. IcchavuM. vat 5. jalavuM, baLavuM. { 5. javuM. r + udaya pAmavo. | vai A. rakSaNa karavuM. d A. IcchavuM, vicAravuM. | tvam A. utAvaLa karavI. 3chuM ga. 6. 5. vINavuM. je 5. dhAvavuM. 6 5. kheMcavuM, kheDavuM. Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 1 lo vadhu uM, bodha karavo, jANavuM. ni 5. AliMgana karavuM. pU 5. hovuM, thavuM. supa. luMTavuM. prAdu+ prakaTa thavuM. | no A. jovuM. vi+ khulluM thavuM. | zaM{ 5. kahevuM. pram 5. bhamavuM, bhaTakavuM. pra+ prazaMsA karavI. brAn A. dIpavuM, zobhavuM. zakka A. zaMkA karavI. prA A. dIpavuM. za{ 5. hiMsA karavI, kApavuM. snAr A. dIpavuM. ratnArthe A. vakhANavuM. nai 5. karamAvuM. sa6 A. sahana karavuM. san A. AlaMbana levuM, san A. pharakavuM. laTakavuM. A. sarasAI karavI, na u. abhilASa karavo. spardhA karavI. zabdo manAl vi. aparAdha vagaranuM. | prakRti strI, prajA, svabhAva. mopi pu. samudra. pariSada muM. kaSTa. maye a. he. paryata paM. cheDo. mAm na. aparAdha, pApa. pArthiva puM. rAjA. mArta vi. duHkhI, pIDita. puruSAra puM. puruSArtha. va a. jema, jANe. pUraNa na. puravuM te. thaMnit a.keme karIne, vata a. kharekhara. koIpaNa rIte. mava puM. saMsAra. mudra na. caMdravikAsikamaLa. madIpa puM. rAjA. varita a. koI vakhata. mana na. mana. vatana chuM. agni. ranidhAnI strI. pATanagara. kuma pu. vRkSa. vatsa puM. putra. Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 1 lo nu ma.vita 42vo sevA arthamai. | sarvaMsahA strI. pRthvI. vatsA strI. putrI. stana puM. stana, thAna. vyavasAyin vi. vyavasAyI. |kSama vi. samartha, yogya. saMprati sa. bhaei. vAkyo dharma: trANaM ca zaraNaM ca / yamunA gaGgAM snggcchti| vijayasva rAjan ! / vatsa ! kimIhase ? / virama tvmidaaniimkaaryaat| vatse ! anugaccha maam| bAlaH stanaM dhayati / pravarttatAM prakRti-hitAya paarthivH| vatsa ! rathamAruhya te rAjadhAnI pratiSThasva / mAtaH ! eSa ko'pi puskho mAM putra ityAliGgati / mahatAM svayameva guNAH prAdurbhavanti / aye ! ko nu khalvayaM bAlaH prakrIDituM siMha-zizu balAtkAreNa karSati ? / Artta-trANAya vaH zastraM na prahartumanAgasi / arthAnAmarjane duHkhamarjitAnAM ca rkssnne| bhavAmbhodhau bhramAmi cet tatkaH pustakAro me ? / zaratkAla iva prAtaHkAlo'yaM jRmbhte'dhunaa| maunamAlambase putri ! hetunA yena zaMsa tm| 1. sam + gacchyAre meM joyatyAre mAtmanepadI che. snggcchte| 2. na vidyate AgaH yasmin sa:-anAgAH, tasmin - Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 1 lo manorathAya nAzaMse kiM bAho ! spandase vRthA ? / bhava hRdaya ! sAbhilASaM saMprati saMdeha-nirNayo jAtaH / AzaGkase yadagni tadidaM 'sparzakSama rtnm|| bhagavantaH ! sahadhvaM tat pramAdAcaraNaM mama / sarvaMsahAmahAnto hi sadA sarvaMsahopamA: // paryanto labhyate bhUmeH samudasya girerapi / na kathaMcinmahIpasya cittAntaH kenacit kvacit / / yAcamAna-jana-mAnasa-vRtteH, pUraNAya bata janma na yasya / tena bhUmiratibhAravatIyaM, na dumaina giribhirna samudaiH / / bhumimI paripaTone saDana 43 cha. (saha) sUrya 65 pAmecha, (ud+i) bhane bhaNo (kumuda) 32bhAya cha. (mlai) vyavasAyi bhAso va tv2|72|5 che. (tvara) pAdho 59 paNatA agnine vAthI (darzana) mAgIya che. (parA+ay) potAnAM pAe72vAM nahiM. (zlAgha) sUryanA ta1443 taNAvamuM pAe (toya na.) 30 cha. (ud+kvath) tamAru zarI2 (vapus na.) vizeSa prAze che. (vi+bhrAj) sAthe spa[ 2 (spadh) vardhamAna (svAmina namaskAra thAo. 1. sparzAya kSamam = sparzakSamam / 2. sarvaM sahante iti sarvaMsahAH / 5.4 sAuna 32n|2|. 3. sarvaMsahAyAH upamA yeSAM te= srvNshopmaaH| Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha rajo, gaNa 1lo cAlu 1. gu rakSaNa karavuM, dhUNu, viSNu ga. 6.5 ane pan dhAtuone potAno gAya pratyaya lAge che. gun +mA+ma(zava)+ti- pra.pATha 4. ni. 1.pAtA pUpati ! paNa ane puna dhAtu Aya pratyaya lAgyA pachI paramaipadI che. pati aa punayitA kvacit paUAyate | panAyate | kavacit - vyApAra arthamAM te | 2. 6 dhAtunA upAjya svarano guNa thaye jo tenA pachI svarAdi pratyaya hoya, to ka thAya che. dU+ga+ti-po++ti-hiM+ga+ti = mUrtiA 3. | dhAtunA R no - ane sno - thAya che. pUjya +te = jhUte ka. I +3+te- +3+te +ga+te- jU +mate = jyate.. 4. (zIya) dhAtu, zit pratyayo para chatAM AtmapadI thAya che. zIte pa. m dhAtunI pUrve upasarga na hoya, to AtmAnapadI paNa thAya che. jamatte . 6. "prasaravuM "utsAha karavo" "vadhavuM' evA arthomAM m AtmapadI thAya che. zatreiDamatte vRddhiH | 7. "AraMbha karavo." evA arthamAM pra ane 35 pUrvaka #m AtmapadI thAya che. praznamate, 35%mate ratumT 8. "sUrya candra vagerenuM ugavuM' evA arthamAM mA pUrvaka m AtmapadI thAya che. mA% mate cUrvaI 9. vikaraNa lAgatAM dhAtuno svara paramaipadamAM dIrgha thAya che. zrImati A. mane . 1. sIvAyanAsthAnomAM mAyavikalpa thAya che. gopAte, guNa-vacA Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 2 je 10. vikaraNa lAgatAM chin, vaktam ga. 4. ane ga+vam dIrgha thAya che. TIvati / tAmyati / AvAti / 11. svara pachI ch bevaDAya che! tAru + chAyA = taruAyA / ahIM pra.pATha 25 ni. 2 thI dh no v thayo. 1 2. vargano trIjo ke cotho vyaMjana para chatAM pUrvanA TU vyaMjanane badale tene maLato trIjo vyaMjana thAya che. 4 san pra.pA. 48 ni. 4 thI san - A niyamathI san + Ja + ta = sanmati / 1lA gaNanA dhAtuo RR (R) 5. javuM. m 5. page cAlavuM Ja + AkramaNa karavuM nis + nikaLavuM. niSThAmati p A. samartha thavuM. gup 5. rakSaNa karavuM. zud u. saMtADavuM. prA(niSra) 5. suMdhavuM. nam 5. pIvuM, cATavuM, cUsavuM. A+| vaMzu (va) 5. DaMkha mAravo, karaDavuM. | dhUp 5. saMtApavuM. mA (dham) 5. tapAvavuM, dhamavuM, phuMkavuM. paN A. vyApAra karavo, hoDa karavI, stuti karavI. 11 pan A. stuti karavI. snA(manuM) 5. mAnavuM. A+ yam(ya) 5. niyamamAM rAkhavuM A+ A. ra(ran) u. raMgavuM, rAgI thavuM. zar (zIr) 5. naSTa thavuM. chin 5. pheMkavuM, thuMkavuM. u. saGga (san) 5. coTavuM, Asakta thavuM. san 5. sajja thavuM, taiyAra thavuM. 1. nA a. ane A upasarga sivAya dIrdhasvara pachI j vikalpe bevaDAya che. 2. pRSTha 38 TI. 4 juo. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAruM na. puM. agara caMdana. ammona na. kamaLa. AvaraNa na. DhAMkavuM te, DhAMkaNa. jji puM. parAga. vara puM. gadheDo. vyAti strI. prasiddhi. dhanAra puM. kapUra. nAyA strI. patnI. taminnA strI. rAtri. dvAna puM. dAMta. (zU yuM. sarpa. hyu puM. cora. niyama puM. vrata. nirNara puM. jharaNuM. prar puM. samUha. zabdo vitta na. bIla, rAphaDo. bhIma vi. bhayaMkara. madhuvrata puM. bhamaro. mithar a. paraspara. pATha 2 jo muhum a.vAraMvAra. rakha puM. dhobI, raMgAro. rUpya puM. rUpIo. vanni strI. velaDI. vividha vi. aneka prakAranuM. zanaim a. dhIme. sadyas a. ekadama, jaldI. smara puM. kAma. svIya vi. potAnuM. sAndra vi. gADha. vAkyo sAdhavaH sadAcAraM gopAyanti / tRNamapi dhenUnAM dugdhAya kalpate / kharA mitho dazanai dazanti / tAM kathAmagUhamAnA kathaya / yo niyame mano yacchati tasya pApAni khalu zIyante / - yAcakAnAmarthaM yacchansa paramAM khyAtimArcchat / ambhojasya kiJjalkamAcamyAcamya modantAM madhuvratAH / 1. s dhAtunA yogamAM mULa vastunA vikArane caturthI thAya che. 12 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 2 ja tau jAyApatI' muhurmuhuH svAdUni nirjhara-jalAnyAcAmantau, pade pade sAndrAsu tarucchAyAsu vizrAmyantau, vividhAni ca kusumAnyupajighrantau,zanaiH zanai girimaarohtaam| tato dasyavaH sarveSAmapi janAnAmalaGkArAdIn luNTitumupAkramanta / sUrye tapatyAvaraNAya dRSTeH, kalpeta lokasya kathaM tmistraa| dhameddhamenAtidhamedatidhmAtaM na shobhte| candanAgaru kastUrI-ghanasArAdi-gandhataH / AkrAmati naraM sadyo dandazUka iva smaraH / / mayaM52 555 sapane mono samUha 123 9. (daMza) pelAmo 5i6 // 13 jone chupApecha. (guh) kumArapAlanA tinAM sAdhumo 59 15 / / re che. (paNa) siddharA potAnA zatrumIne saMtApyA. (dhUpa) ma linanI stuti zame chIme. (pan) pAemAmI Doo 3pIyA va nitya vepAra 63 . (paNa) sapAlamAthI nIlyo (nis+kram) mane 4 bhAyo. (daMz) tabhe yobhA mataiyAra thAmI cho? (sas) tenu yitta ( mapAmA yoTayu. (sa) raMgare 4 rAzIna kharaMge cha. (raj) 1. jAyA ca ptishc-jaayaaptii| dvandva. 2. paMcamI vibhaktinA arthamAM ane koIvAra saptamI ke tRtIyA vimastinAmamA nAmane tas pratyaya bAgAne mavyaya banecha. gandha+tas = gandhataH / gaMdhathI, gaMdhavaDe. 13 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 3jo, gaNa 4tho vivAhi 1. kartariprayogamAMzipratyayo lAgatAM, cothA gaNanA dhAtuone T (tha) vikaraNa pratyaya lAgeche. pa+7+ti=ruti,pyatva.kR. 2. dhAtunA mo no ya (tha) pratyaya para chatAM lopa thAya che. mo+ya+tti = sthati Tro-ti / zo-ti / e-ti| = 1 3. rAt m tam vram pram kSam ane mad A sAta dhAtuono svara ya (A) para chatAM dIrgha thAya che. zAmyati / prAkRti vi. 4. grAm ga. 1 mhAt ga. 1 pram ga. 1 v ga. 1 vatam ga. 4 tram ga. 4 kuga. 6 tath ga. 1 yam ga. 4 ane sam+yam A dhAtuone vikalpe ya(zya) vikaraNa lAge che. prAsyate, prAsate| mhAsyate, Amate prAmyati, pramati Amyati, jAmati / vAyati, vAmati / 3cati, zruti / vagere. 5. mU vagere dareka gaNunA dhAtuonA r ane r pachI vyaMjana Ave to r ane v nI pUrvano nAmi svara dIrgha thAya che. vica+tti = TIvyati |sid-sauvyati |ri - dIvyati / 6. dIrgha RRkArAnta dhAtuonAM lRno kit ke kit pratyaya para chatAM rU thAya che. nya+ti = nIti niyama 5 thI dIrtha. na-nIyaMta ka. t-tIryane ka. / 7. kit 'it pratyaya para chatAM cA ga. 9 ane vyanA svarasahita annasthA (5) no rU thAya che. viti / vikhate / ka. nyA-binAti / 1. zya pratyaya avit zit che, mATe ri jevo che. pATha 1. ni. 6. tethI guNa thAya nahi. pATha 1. ni. 7. vyati / 2. sam sivAyanA upasargamAM nitya stha thavAthI Ayasthati / 14 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 3 jo 8. vyaMjanAnta dhAtunA upAjya r no ke s ThekANe thatA anusvAra ke anunAsika vyaMjanano kit Git pratyaya parachatAM lopa thAya che, paraMtu keTalAka' dhAtuone A niyama lAgu paDato nathI. = bhraMz+ya(A)+ti prati| karmaNi - bhraMzuM +5(5)+te = prazyate / zaMk-zasyate / saMs+7(d) = zasta: | prazasta: | samukhyate / sattuH / Asao: I 9.cothA gaNanA keTalAka (lU TU vI pI mau rau tau DI strI A nava) dhAtuothI bhUtakRdantanA jJa ane tavat pratyayanA 7 no na thAya che. TUnaH, jUnavAn / TIna:, TInavAn / strI.mAM. vInavatI / 10. r ane r aMtavALA dhAtuothI ta ane tavat nA ta no 7 thAya che ane te vakhate dhAtunA aMtya T no paNa maiM thAya che. pU+7 = pUrNaH / pUrNavAn / put + pa - utpanna / utpannavAn| cothA gaNanA dhAtuo am 5. pheMkavuM. rphe A. javuM. s 5. javuM. anu+ anveSaNa karavuM, zodhavuM. vAm 5. thAkI javuM. cho 5. chedavuM. maiM 5. gharaDA thavuM. tam 5. duHkhI thavuM. tram 5. trAsI javuM. m pa. damavuM. viv5. krIDA karavI, stuti karavI, jugAra ramavo. hU A. kheda karavo. ddo 5. chedavuM, kApavuM. par A. utpanna thavuM, thavuM. vi+ vinAza pAmavuM. 15 pU A. puravuM, bharavuM, vadhavuM. thram 5. bhamavuM. bhraMzu 5. bhraSTa thavuM. 1. AzaMs, m, j, jADya, vaLyuM, rumna, vit, nRtmya, nand, nind, maND, laGgh, lambU, liGga, vand, vAJch, zaGk, spand, hiMs ityAdi dhAtuomAM maiM ke anunAsikano lopa thato nathI. AzaMsyate / vanyapte / vagere. Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yam 5. prayAsa karavo. ram u. rAgI thavuM, vi+ virAgI thavuM. nI A. lIna thavuM, pATha 3 jo zo pa. pAtaLuM karavuM. kil 5. thuMkavuM, pheMkavuM. sivuM 5. sIvavuM. sU A. janma Apavo. so 5. nAza thavo, aMta Avavo. 6i 5. sneha karavo. kSam 5. kSamA karavI. coMTI javuM. vid A. vidyamAna hovuM. vyadhu 5. vIMdhavuM. fpatnapU 5. bheTavuM. zabdo mArUDha vi. caDeluM. maurasa vi. peTanuM, saguM. vAya 5. kAya, zarIra. jhITa puM. kIDo. nAta 5. kuMbhAra. #otu na. kutuhala. Tti strI. zaraNa. narI strI, ghaDapaNa. vadhu na. cakSu. vetan na. citta, mana. nRzaMsa vi. kUra, ghAtakI. pura~I strI. strI. anAjU a. jarA, thoDuM. rakSA strI. rakSaNa. varmana na. kavaca, bakhtara. vidhi puMnazIba, bhAgya, karma, brahmA. zArIri vi. prANI. zrotra na. kAna. suvi vi. sukhI. vAkyo kulAlacakra ArUDhamiva me cetazciraM bhrAmyati / purandhrIsevAyAM bhrAmyanto jIvA bhave bhrmnti| yo mahilAsu na rajyati tasya jJAnaM vivekazcAbhyAgacchati / kiM nu khalu bAle'sminnaurasa iva putre snihyati me manaH / utpadyante vipadyante khalu jantavaH / 16 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha ubhe nirdhanAnAM manorathA hRdayeSveva lIyante / sarva prArthitamarthamadhigamya sukhI sampadyate jantuH / adya me mano vairAgye lInamasti / tvamevaiko'si me bandhu ryanmatkAryAya' tAmyasi / vandyate yadavandyo'pi sa prabhAvo dhanasya hi / vidyayA zasyate loke pUjyate cottamaiH sadA / vidyAhIno naraH prAjJa sabhAyAM naiva zobhate // Adau citte tataH kAye satAM sampadyate jarA / asatAM tu punaH kAye naiva citte kadAcana // vidhau vidhyati sakrodhe varma dharmaH zarIriNAm / sa eva kevalaM tasmAdasmAkaM jAyatAM gatiH // viSayeSvati - duHkheSu sukhamAnI' manAgapi / nAho virajyati jano'zucikITa ivAzucau // na sA dIkSA na sA bhikSA na taddAnaM na tattapaH / na tad dhyAnaM na tanmaunaM dayA yatra na vidyate // vAMharo jANao taraI choDyo, jANo trAsa pAmyA (tras) sAthI rksse| bhATe yatna 42vA lAgyA (yas) bhane thADI gayA, (klam) pA, bhIbha trAsa pAbhyo nahi, (tras) kheTale 4 2kSaeA bhATe yatna nahiM urato (yas) ane thADI nahiM 4to, (klam) autuDavaDe vAMharAne bhevAne yatna jhurato hato. (sam + yas) te sAthe ramatAM (div) jANone ijo khAye che. 1. mama kAryam, matkAryam, tasmai - -- 2. sukhaM manyate iti sukhamAnin sukha mAnanAra. 17 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 4 tho yuddhamAM laDavaiyAo bANone pheke che (nim + ) ane bANo laDavaiyAone vadhe che. (pa) gharaDA thatAM (1) mANasanA keza jIrNa thAya che, dAMta jIrNa thAya che, cahyuM ane kAna jIrNa thAya che, eka tRSNA jIrNa thatI nathI. (5) pATha 4tho. gaNa 6ThTho tuladdhi 1. kartari prayogamAM zi pratyayo lagatAM, 6ThThA gaNanA dhAtuone ma(za) vikaraNa pratyaya lAge che. turma(za)+fta = kuti', tute | tuvata, turamAna: I va.. 2. dhAtunA 3 varNa ane 3 varNano, svarAdi pratyaya para chatAM anukrame ane thAya che. rimati = yiti dU+++ti = thavati. 3. ma(za) ane 2 (5) para chatAM, R kArAnta dhAtunA R no ri thAya che. mR++te - pri+a+te - ni. 2. priyate pR-priyate | karmaNi-mR++te = priyate haiM - uddayatA 4. dhAtu zit pratyayo para chatAM AtmapadI che. priyA 5. prad ga.9. , praSna ane pracchu nA svarasahita antasthA (2) no ki Ditu pratyaya para chatAM 8 thAya che. gRti | pRSpati pRcchatA vRddhAMti karmaNi -vRkSaya pRSyate | pRzyate | pRAtA 6. mucAdi (muc sic vid lup lip kRt khid bhane piz) dhAtuone ma (1) vikaraNa para chatAM svaranI pachI 6 umerAya che. vindati vagere 1. za pratyaya avi zituM hovAthI Ditu jevo che, mATe guNa thAya nahi. pA. 1. ni.7. 18 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 4 tho 7 padane anne hoya nahi, evA meM ane na no vargIya dhuTu vyaMjana para chatAM, para vyaMjananA vargano anya akSara ja thAya che. muti aa nuSpati | vigere. viMzati pra.pA. 46 ni. 7 thI anusvAra. 4+(za) te = svagate pA.3.ni. 8. karmaNi - dLyatA mamna-mangati pA. 2. ni. 12. gRti aa tabbate | # + ()+ti = riti pA. 3. ni. 6. chaThThA gaNanA dhAtuo mi+fsad u. abhiSeka karavo. | man 5. majjana karavuM, magna 5. kApavuM. rahevuM, nAvuM, buDavuM. #Sa u. kheMcavuM. kheDavuM. pR 5. maravuM. 5 varavuM, pAtharavuM. pRzuM 5. vicAra karavo. riva6 5. khinna thavuM. ri 5. javuM. tad u. duHkhI thavuM. tan A. lAjavuM, zaramAvuM. 5. tuTavuM, khuTavuM. tipU u. lIMpavuM. A. Adara karavo. mA+ , uM. kApavuM, chInavI levuM. pU 5. halAvavuM. vichuM 5. javuM. vichIyati | - 5. stuti karavI. vin A. udvega pAmavo. 36 + piN 5. pIsavuM, caravuM, daLavuM. vid u. meLavavuM. 9 A. udyama karavo. ni+vim A. praveza karavo. vi-mA (vA)+ vAparavuM. tram 5. kApavuM. nI+praN A. rajA levI. sU pa. preraNA karavI, hAMkavuM. prar u. bhejavuM, pakAvavuM. vaSNu bheTavuM, maLavuM. fkSa, pheMkavuM, nAMkhavuM. zabdo prajJa vi. ajJAnI. adbhuta vi. AzcaryakAraka. mana na. AMjaNa, kAjaLa. | para vi. bIjuM. 19 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 4 tho kila sa. 5252. marAla puM. sa. jantu puM. . mAnasa na. mAnasa sarovara. tamas na. 5.12. yatas sa.4thI, 29 . tAta . pitA. yavasana. ghAsa. nikhila vi. samastu, saghaj. lajjita vi. vANo. pada na. sthAna, 5. zUkara puM. muM. para vi. iSTa. sarvathA a. sarva prare. pAtheya na. mAtuM. sudhA strI. amRta. bhavitavya na. avazya thanA2. | svarNa na.sona. vAkyo tAta ! abhiSicyatAM rAjye bharataH parayA mudA / vatse ! pariSvajasva mAM sakhI-janaM ca / ete janA mamedaM ratnasvarNAdikaM lumpanti / lipyate nikhilo loko jJAna-siddho na lipyate / sarvathA svapramAdena lajjito'smi prsiidt| ya eva mriyate jantuH sa evotpadyate punaH / atruTyattatra sarveSAM paatheyyvsaadikm| idamAzrama-dvAraM yAvatpravizAmizAntamidamAzrama-padaM, sphurati ca bAhuH, kutaH phalamihAsya ? / athavA bhavitavyAnAM dvArANi bhavanti sarvatra / limpatIva tamo'GgAni varSatIvAJjanaM nabhaH / asatpuruSa-seveva dRSTi niSphalatAM gatA // majjatyajJaH kilAjJAne, viSThAyAmiva zUkaraH / jJAnI nimajjati jJAne, marAla iva mAnase // 20 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 5 mo vaidhavaDe vyAdhiothI maratA (rIbAtA) (5) mANasanI vyAdi dUra karAya che. (huM) gherathI jatA putra pitAnI rajA mAgI. (mA+praccha) vallabhe abhuta vinaya ane zauryavaDe rAjAnA cittamAM praveza karyo. (ni+vi guru sudhAtulya vANIvaDe ziSyonA saMzayane kApe che. (a) jethI ziSyo potAnA mastakane dhuNAvatAM (pU) gurunI stuti kare che. (7) arjune droNAcArya pAsethI dhanurvidyA meLavI. (vi) te janmelA putravaDe zo guNa ane marelA vaDe zo avaguNa, kAraNa ke, je hote chate, pitAnI bhUmi bIjAvaDe dabAvAya che. (A+jhama) pATha pamo. gaNa 10mo varAti 1. dazamA gaNanA dhAtuone, potAno phu(f) pratyaya lAge che. gurU(f)- pA. 1 ni. 7 vorA vari3(4) +ti- pA. 1 ni. ra ane 3. vIratA 2. bi ke pratyayo para chatAM (1) upAjya manI ane (2) anya hasva ke dIrgha nAmisvaranI vRddhi thAya che. tarU(f) = tADa tADi+mati = tADati pR+ThuM = pari +ma+ti = parathati 3.rU (f) para chatAM dhU ane prI dhAtumAM umerAya che. pUnati priinnyti| 4. na dhAtuno kIrta Adeza thAya che. kIrtatA 5. dazamA gaNanA yunuM vagere (yunA) dhAtuone rU (fNa vikalpe lAge che. yunuM+= yogi-yogati, yogati aa sahita sahIta | 21 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 5 mo 6. kam ga. 1. abhilASA karavI, A dhAtune potAno rU(fNa pratyaya lAge che. mU+(f) = mi. mi+mAM+te = kAmayatA 7. dhAtu sUcita kriyAno karanAra, evA arthamAM dhAtune mika (nava) ane sUM (vRtta) tathA ma (ka) pratyaya lAgIne vizeSaNa nAmo bane che. pati ta ( nyU+ =)pAvaI ( +tR=) pavatA data (pApAni) rUti ( 5) hara: | 8. dhAtuthI 2 (ke mano pratyaya lAgIne puMliMga nAmo bane che. pa ga(5) = pAd: mU+=mAva: ni.2.thI vRddhi, kemake pratyaya mit che. mal(mana)=mA nI+maM=naya: ITna-naya: dazamA gaNanA dhAtuo 5. kIrtana karavuM. to 5. jovuM. chat 5. DhAMkavuM, chupAvavuM. vanyU A. chetaravuM, ThagavuM. tat A. lAlana pAlana karavuM. | kSat 5. dhovuM. *yujAdi dhAtuo yuna joDavuM. | grI u. khuza karavuM. A. pUjA karavI. pRSa A. kSamA rAkhavI, mAM+sat prApta karavuM, pAmavuM. sahana karavuM. tapU A. tapAvavuM, bALavuM. sa6 sahana karavuM. pU u. halAvavuM. vigere dhAtuo yunAva che. 1. ni. ra thI vRddhi. pavanuM strIliMga pavita thAya che. * yunAdi dhAtuo parasmapadI che, paNa gar na lAge tyAre keTalAMkanAM pada judAM che te, te dhAtu sAthe batAvela che. yonayati | yogati tApati tapatA pUnatA pavatA pavate vigere. 2 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 5 mo zabdo adyApi sa. 44 59. | tIrthakara puM. 4gatpUjya, adri puM. parvata. devAdhideva. aMhas na. 55. tUla na.3. AkarSaNa na. peMya te. toya na. pA. Atodya na. pAtra. nava vi. napuM. kRte ma. mATe. dhanusna.dhanuSya. krama puM. anuma. dhAtrI strI. pAvamAtA. gandharva puM. nAra, me viti. | pAMsu puM. pUNa. gRhin vi. gRhastha. puratas ma. mAgaNa. catura vi. hoziyAra. bhUta na. prA. jImUta puM. bhedha. vidha puM. 52. jyA strI. dhanuSyanI horI. vizleSa puM. viyoga. tathApi sa. to 59. zAkhin puM. vRkSa. tanayA strI.hI. | spRhA strI. lAlasA, 771. vAkyo spRhAvanto vilokyante laghavastRNatUlavat / saMyojitakaraiH ke ke na prArthyante spRhAvahai: / tathApyadyA'pi tAndRSTvA nijAMhaH kssaalyaamyhm| dharmeNA'prINayadvizvaM jImUta iva vaarinnaa| grISmepacyanta iva bhUtAni, tApyanta iva paaNsvH| kvathyanta iva toyAni, dhmAyanta iva cAdayaH / / 1 spRhAm Avahanti iti spRhAvahA: taiH Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 6 ho dhAtrIbhirlAlyamAnazca, payaH pAnAdikarmabhiH / zAkhIvAsAdayad vRddhi, rAjaputraH krameNa sH|| ayaM 'caturvidhA''todya-caturaH puratastava / gandharva-varga:saGgItakRte sajjo'vatiSThate / pIDyante gRhiNa: kathaM na tanayA-vizleSa-duHkhai rnvaiH| lokamAM udyotakaranAra tIrthakaronI huM stuti karuM chuM. (ta) je gurunA doSane DhAMke che, (cha) te chAtra kahevAya che. mANasone khuza karato (prI) ane dorI kheMcavAvaDe dhanuSyane kaMpAvato, (pU) arjuna raMgabhUmimAM Avyo. mANasa je ko dhanane mATe sahana kare che, (sa) te kaSTo dharmane mATe sahana karato nathI. (6) pATha 6ThTho. karmaNi ane bhAve prayoga. 1.ya (5) pratyaya parachatAM, dhAtuno anya svara dIrgha thAya che. fja + (vA) + te = nIyatA 2. pA pA pIvuM sthA sA vA ( saMjJAvALA dhAtuo) mArA tajavuM, A dhAtuonA anya svara mA no vyaMjanAdi kidhu pratyaya para chatAM DuM thAya che, paNa vA no ya thAya tyAre chuM thato nathI. 1. catvAraH vidhAH yasya tat = caturvidham / caturvidhaM ca tad AtodyaJca =caturvidhAtodyam, tasmin cturH2. pA. 1. 14thIau no , so no sA! 3. juo pA. 15. ni. 4. 24 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 6 ThTho gIyate / pIyate / gItaH / gItavAn / gItvA / pItaH / pItavAn / pItvA / pragAya, mahiM tvA no ya thayo cha, mATe I thayo nathI. 3. (1) khan san bhane jan paatun| n no ghuTa vyaMnAhit pratyaya 52 chatai A thAya che. mane (2) ya jit 527tA vilpe A thAyache. khAtaH / sAtaH / jAtaH / khAyate khanyate / sAyate sanyate / jAyate jnyte| 4. dhAtunA anya traTa nI pahelA saMyoga hoya, evA dhAtunA Rno tema R paatun| Rno ya (kya) 52 chadi gue| thAya che. smR - smaryate / R - aryte| 5.jit pratyaya 527i, paDe gAnA yajAdi ( yaj, vye, ve, ve, vap, vaha, zvi, vad, vas) tathA vac (2.2.) mA dhAtumonA svara sahita mantasthAno, i, usane R( yvRt) thAya cha, ya no i, va no u bhane ra no R bha bhagato 32612 thAyacha, A pheraphArane saMprasAraNa paNa kahe che. 4no 28 pA. 4. ni. 5. yaj-ijyate / vap-upyate / vaha-uhyate / vad-udyate / vasuSyate / vac-ucyate / vye-vIyate / ve-Uyate / ve-hUyate / shvi-shuuyte| ahi ni. 1thI dIrgha thayela che. 6. ve pAtu sivAya antya vRt (i u R) hI thAya che. DhehUtaH / hUtavAn / hUtvA / vye-vItaH / vItavAn / vItvA / 59l, veutaH / utavAn / utvA / vap-uptaH / upatavAn / uptvaa|| 7. pAtune ti(kti) pratyaya sAgAne strIliMga nAma bane che. gai-gItiH / muc-muktiH / vac-uktiH / prI-prItiH / vigere. 8. duh bhikSa rudh praccha ci brU zAs yAc ji daND math vigere dhAtuo temaja nI hRSa ane vad A dhAtuo hikarmaka che. ra5 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 6 ho karmaNi prayogamAM vudghAti dhAtuonA gauNakarmane ane nyAvi dhAtuonA mukhyakarmane prathamA thAya che. 1 yAcakA nRpaM dhanaM yAcante / yAcyate nRpo' dhanaM yAcakaiH / kiGkarA bhAraM grAmaM vahanti / uhyate bhAro' grAmaM kiGkaraiH / 1lA gaNanA dhAtuo van uM. khaNavuM. mikSa A. mAgavuM. yan u. pUjA karavI, yajJa karavo. ram A. AraMbha karavo. amyulya puM. AbAdI. phandriyana. Indriya. uttara na. javAba. ta vi. madhura, manohara. nitrana. kodALo. gartA strI. khADo. guru'ta vi. gurumAM rahela. tanu puM. tantu, sUtara. tanuvAya puM. vaNakara. narapati puM. rAjA . niSprayoganavi. prayojana vinA. zabdo ve u. vaNavuM, kapaDuM vaNavuM. vye u. DhAMkavuM. fzva 5. javuM, vadhavuM. san 5. bhajana karavuM. 26 bhU-tana na. pRthvInuM taLIyuM. madgata vi. maMgalakArI. mhAnavi. karamAI gayeluM. yava puM. java. vinamna puM. rokANa. ziras na. mastaka. zilpa na. kaLAkauzala. zuzrUSu vi. sevA karanAra, sAMbhaLavA IcchanAra. thairya na. sthiratA. 1. banneya prakAranA dhAtuomAM kartA prathama je karma sAthe saMbaMdha ka2e che, te karma prathamAmAM Ave che, te khAsa yAda rAkhavuM ane te udAharaNo uparathI sheje samajAya che. te Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 6 ho vAkyo yadi na kazcitkAryavilambastataH prasthIyatAmabhyudayAya / samAhUtaM vaidyamaNDalaM tena nrptinaa| na niSprayojanamadhikAravantaH prbhubhiraahuuynte| amlAnapuSpa-mAleva tavAjJA nRpatizataishyate zirobhiH / mRgabhayena yavAH kiM nopyante ? / agIyata ca gandharvaiH kalamaGgalagItibhiH / yathA khAtvA khanitreNa, bhU-tale vArivindati / tathA guruAtAM vidyAM,zuzrUSuradhigacchati // na sA vidyA na taddAnaM na tacchilpaM na sA klaa| na tatsthairya hi dhaninAM yAcakai ryanna gIyate // zUravIra teja che ke- jenA vaDe Indriyo jItAya (ni), pIDita teja che ke jenA vaDe dharma karAya, (mA+vavaktA teja che ke- jenA vaDe satya bolAya, (va) ane dAtA teja che ke - jenA vaDe abhaya apAya. (ra) parIkSakavaDe vidyArthIone prazna pUchAya che, vidyArthIo vaDe yAda karAya che (muM) ane parIkSakane javAba apAya che. vaNakara sUtarane vaNe che. (ve) khADo khode te paDe. tenA bhAI puSkaravaDe naLa pAsethI saghaLuMya jItAyuM. (ni) majuro vaDe A bhAra gAma laI javAne upADAya che. (16) AcAryavaDe dharmakathA' kahevAnuM zaru karAya che. (gAma) 1. "A bhAra" ane "dharmakathAahiM prathamA karavI , kemake, vAkyamAM "upADAya che' ane "zarU karAya che.' e kriyA mukhya che ane eno karmaNi prayoga che, eTale, "laI javAne ane kahevAne' e kriyAnI apekSAe dvitIyA karavI nahi, kemake te kriyA gauNa che. Rs Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 6 ho prati avyayonA artho. pra AraMbha. saMbhava. viyoga. ghaNuM, AgaLa. para pratikULa-ulaTuM-sAmuM, ghaNuM. mA varjana. viyoga. nitaMva-chupAvavuM. san sAthe. maLavuM.-bheguM thavuM. prAdhAnya-samyapha. cAretarapha. sanmukha tarapha, ghaNuM. manuM samIpa. sarakhuM. ghaNuM. anukULa. pAchaLa. ava vijJAna-bodha. ghaNuM. thoDuM. viyoga. nIce-kharAba. niY I nira | viyoga. ghaNuM. utpatti. nizcaya. bahAra. | alpa-thoDuM. kharAba. muzIbate-dukhapUrvaka. vidUra. ghaNuM - vizeSa. viyoga-viruddha ulaTuM. mA maryAdA. abhividhi. thoDuM. sanmukha-sAmuM. ghaNuM. utpatti. upara-uMce. ni ghaNuM. nIce. uparama-aTakavuM. darzana. abhAva. prati sarakhuM. badale ApavuM. sanmukha-tarapha viruddha-ulaTuM. vAraNa-niSedha. pari thoDuM. vyApaka-puSkaLa. varjana. upara. cAre tarapha. 35 varjana. sarakhuM. samIpa-pAse. nAnuM. madha adhikAra. upara-uMce. adhika. mapi apekSA. AzIrvAda. saMbhAvanA. saMvaraNa-DhAMkavuM. upara thavuM. prazna. suM pUjA-zreSThatA, ghaNuM. sahelAIthI. 36 prabaLatA. upara. uMce. gati pUjA. zreSThatA. ghaNuM. atikramaNa-hada bahAra-pelI tarapha. ma abhimukha-tarapha, pAse. upara. vyApaktA-puSkaLapaNuM. 28 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 7 mo gaNa vibhAga rajo makArAnta sivAyanA vikaraNa pratyaya lenArA gaNo gaNa pamI 8mo 9mo ane 7mo' pATha 7 mo. gaNa 5 mo svAti 1. kartari prayogamAM zit pratyaya lAgatAM, pAMcamA gaNanA dhAtuone nu (gsa) vikaraNa pratyaya lAge che. vi+1(q) +ti- 2. 3 (gna) pratyayanA svarano Dit sivAyanA pratyaya para chatAM guNa thAya che. vinoti vinavai. paNa, vinuta: ahIM guNa thAya nahi. kemake ta pratyaya Dit che. juo pA. 1. ni. 6. 3. pUrve saMyoga na hoya to, pratyAyanA 3no, m ane thI zaru thatAM avit pratyayo para chatAM, vikalpa lopa thAya che. vi+nuM+vam = vi4:, vinurva: vinma:, vinuma: paNa, zivanuvaH zivanuma: 1. A gaNo nakArAnta sivAyanA vikaraNa pratyaya lenArA che, (7mA gaNano vikaraNa jo ke akArAnta che paNa, te dhAtunA svaranI pachI ane anya vyaMjananI pUrve Ave che.) mATe pratyayomAM gAte no te vagere nahi thAya, te khyAla rAkhavo. eTale ke pA. 1. ni. 3. 4. 5. ahIM lAgaze nahi. A pramANe ra jA ane 3 jA gaNamAM paNa samajavuM, kAraNa ke te gaNomAM to vikaraNa pratyaya ja lAgato nathI. 2.3 (gna) pratyaya avit zit che mATe Ditu che, jethI dhAtunA svarano guNa thAya nahi. jemake vinoti ahIM, vi nA rU no pA.1. ni. 7 thI guNa thAya nahi. 29 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pA6 9 mo maha saMyoga cha bhane ci+nu+mi = cinomi sahI mi pratyaya m thI zarU thato che paNa vi che, mATe 3no lopa thAya nahi. 4. pUrva saMyoga na hoya to, prtyyn| unI pachInA hi no dopathAya che. ci+nu+hi = cinu / 59 // zaknuhi mahAsaMyogache, mATe hi no lopa thAya nali. parasmapada rUpo cinomi cinvaH cinmaH acinavam acinva acinma cinuvaH cinumaH acinuva acinuma cinoSi cinuthaH cinutha acinoH acinutam acinuta cinoti cinutaH cinvanti acinot acinutAm acinvan cinuyAm cinuyAva cinuyAma cinavAni cinavAva cinavAma cinuyAH cinuyAtam cinuyAta cinu cinutam cinuta cinuyAt cinuyAtAm cinuyuH cinotu cinutAm cinvantu Atmapada rUpo 5. a sivAya o759 [ pachI mAtmanepahanA ante antAm bhane anta pratyayomAnA n no do5 thAyache' ci+nu+ante = cinvate / cinvatAm / acinvt| cinve cinvahe cinmahe acinvi acinvahi acinmahi cinuvahe cinumahe acinuvahi acinumahi cinuSe cinvAthe cinudhve acinuthAH acinvAthAm acinudhvam cinute cinvAte cinvate acinuta acinvAtAm acinvata 1. gaNa vibhAga 2 jA tathA 3 jA nA tamAma AtmapadI dhAtuomAM A niyama lAgu paDaze. 30 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 9 bho cinvImahi cinavai cinavAvahai cinavAmahai cinvIya cinvIvahi cinvIthAH cinvIyAthAm cinvIdhvam cinuSva cinvIta cinvIyAtAm cinvIran cinutAm cinvAtAm cinvatAm cinvAthAm cinudhvam vyaMjanAnta dhAtunAM rUpo 6. pUrve saMyoga hoya to, nu (znu) pratyayanA u no svarAhi pratyaya para chatAM uv thAya che. zak+nu = zaknu+anti = zaknuvanti / az - aznuve 1. pra. pu. je. 1. Aznuvi . pra. pu. o. 1. zak parasmai. zaknomi zaknuvaH zaknumaH zaknutha zaknoSi zaknuthaH zaknoti zaknutaH zaknuvanti azaknot zaknuyAm zaknuyAva zaknuyAma zaknavAni zaknuyAH zaknuyAtam zaknuyAta zaknuhi zaknuyAt zaknuyAtAm zaknuyuH zakno az khAtmane. azaknavam azaknuva azaknuma azakno azaknutam azakta azaknutAm azaknuvan zaknavAva zaknavAma zaknutam zakta zaktAm zaknuvantu aznumahe aznuve anuva Aznuvi aznuSe aznuvAthe aznudhve AznuthA: aznute aznuvAte aznuvate Aznuta aznuvIya aznuvIvahi aznuvImahi aznavai aznuvIthAH aznuvIyAthAm aznuvIdhvam aznuSva aznuvIta aznuvIyAtAm aznuvIran aznutAm Aznuvahi Aznumahi AznuvAthAm Aznudhvam AznuvAtAm Aznuvata aznavAvahai aznavAmahai aznuvAthAm aznudhvam aznuvAtAm aznuvatAm 7. takS ga, 1. 5. 'cholavu,' 'pAtanuM Dara' mA arthamAM vaparAyo hoya tyAre tathA akS (ga. 1. pa. vyApavu, bhaNavu) mA arthamAM khA 1. A gaNanA vyaMjanAnta dhAtuomAM ddi no lopa thaze nahi, svarAnta dhAtukhobhAM thaze. dukho ni. 4. 39 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 7 mo dhAtuone ttu (snu) pratyaya vikalpe lAge che. toti | takSati / aoti / akSati / paNa, saMtakSati vAbhiH ziSyam / ahIM saMtati na thAya, kemake ahIM 'Thapako Ape che' evo artha che. vartamAna kRdanta vi+nu+gat (zarR) = vivat / zab - zavanuMvat / rUpopuliMge, chat peThe. strIliMga aMga- vinvatI rUpo- navI peThe. napuM. li. pra. dvi. dvi. va. vinvatI / bAkI zachat peThe. Atmane -tti+nu+JAna(Anas) cintAna: / Ja-anuvAna: I karmaNi - pIyate / zakyate| kRdanta, pIyamAnaH / zakyamAna: I pAMcamA gaNanA dhAtuo ar A. vyApavuM, maLavuM. Ap pa.prApta karavuM. u. hiMsA karavI. tti . cuMTavuM, ekaThuM karavuM. 6 5. duHkhI karavuM. pu* u. halAvavuM. pU u. halAvavuM. dhRN 5. himmata karavI, hoDa bakavI. vR u. varavuM, vIMTaLAI vaLavuM, sevavuM, bhajavuM. abhISTa vi. Icchita. addi puM. sarpa. sam+ baMdha karavuM. apa+ga+ ughADavuM. vi+ vivaraNa karavuM. + DhAMkavuM. zad 5. zaktimAna thavuM. zru(T) 5. sAMbhaLavuM. sAdh 5. sAdhavuM. su u. somarasa kADhavo. stuM uM. DhAMkavuM, pAtharavuM. hiM 5. mokalavuM. zabdo AmA strI. kAnti, zobhA, upamA. tha puM. zetaraMjI. anya vyAkaraNanA mate hyu hrasva, svamate ghU dIrgha. 32 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 7 mo guhA strI. guI. virahita vi. 2hita, vinA. candragupta puM. bhauryavaMzI mAdha.| saciva puM. pradhAna. tAruNya na. 12915j. sAmanta puM. nAno 2%. dAtra na. hAta2. sUcI strI. soya, sajI. dramma na. hAma, bhaDaM, paiso. straja strI. bhANA. bAhulya na.guj. hA ma. 6 arthama. vara puM. 12, 126Ana. vAkyo kathaM ya eva madvinAzena candraguptaM sevitumudyatA: ta eva mAM parivRNvanti ? / taM saMdezaM devaH shrotumrhti| srajamapi zirasyandhaH kSiptAM dhunotyhishngkyaa| 'karNa-sUcI-pravezAbhaM sutA-janma so'shRnnot| Aryaputra ! tvayA virahitA muhUrtamapi sthAtuM na zaknomi, tadavazyaM mayA'pi gantavyamaraNyam, avamatya ced gacchasi mAM, gaccha, sidhyatu tavAbhISTam / ava+mana+ya = avamatya thAyache. mahatI kathaiSA na zakyate saMkSipya kathayitum / zRNu varNyamAnamasya vRttaantm| dazaratho rAjA sAmantAnsacivAnapi rAmamAnetuM prAhiNot / nityamapyevaM vadantI hA tvAmapi dunomyhm| 'kasminprayojane mayAyaM prahitaH' iti prayojanAnAM bAhulyAnna khalu smraami| 1. mama vinAza: - madvinAzaH, tena madvinAzena / 1. tu tRtIyA. 2. sUcyAH praveza:-sUcIpravezaH, karNe sUcIpravezaH = karNasUcIpravezaH, karNasUcIpravezasya AbhA yasya tat - karNasUcIpravezAbham / 33 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 8 mo jitendriyatvaM vinayasya sAdhanaM guNaprakarSo vinayAdavApyate / guNaprakarSeNa jano'nurajyate janAnurAgAcca bhavanti sampadaH // mA viSIda mahAbhAga ! bhava svastho'dhunA nanu / mayA mRgayamANena prAptAsti bhavataH priyA // adRSTArthe 'nudhAvantaH, zAstra - dIpaM vinA jaDAH / prApnuvanti paraM khedaM, praskhalantaH pade pade // haMsAe phUla cUMTyAM (vi) ane tenI mALA banAvI. " teNe parvatanI guphAmAM besI vighA siddha karI (sAp) vidyAdevIe kahyuM, tuM 'varadAna mAMga' (q) huM varadAna ApavAne samartha chuM. (za) sArA kAryathI mANasanI kIrti lokamAM phelAya che. (an) zatrunA sainyane parAjita karavAne teoe himmata karI, (pRth) ane jema dAtaraDA vaDe ghAsa kApe, ( ) tema talavAro vaDe zatrunuM sainya kApI nAMkhyuM. (t ga.6.) are suzIlA ! zetaraMjI ahiM pAthara. (pra+stra) saghaLAe loko mahattvane mATe taraphaDe che. (pra+spa o paraMtu mahattva mokaLA (murdA) hAtha vaDe meLavAya che. (pra+p) divaso vaDe meLaveluM khA, mUrkha ! ekapaNa damaDuM bheguM na kara. (sam+tti) kemake koI te (tevo) bhaya AvI paDe che, (A+pat) ke jenA vaDe janma samApta thAya che. (sa+Ap pATha 8mo. gaNa tanAvi 1. kartari prayogamAM zit pratyayo lAgatAM, AThamA gaNanA dhAtuone 3 vikaraNa pratyaya lAge che. 2. vikaraNa pratyaya OM no Git sivAyanA pratyayo 52 chatAM guNa thAya che. tan+3+ti = tanoti / 34 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 06 8 mo EEEEEEEEEEEE pATha 7mAno niyama 3jo 4tho ane pamo lAgu paDe che- tanvaH tanuva: ni. 3 / tanu' 4 / tanvate ni. 5 / tan 52smaipahI. tanomi tanvaH tanmaH atanavam atanva atanma tanuvaH tanumaH atanuva atanuma tanoSi tanuthaH tanutha atanoH atanutam atanuta tanoti tanutaH tanvanti atanot atanutAm atanvan tanuyAm tanuyAva tanuyAma tanavAni tanavAva tanavAma tanuyAH tanuyAtam tanuyAta tanu tanutam tanuta tanuyAt tanuyAtAm tanuyuH tanotu tanutAm tanvantu mAtmanepahI. tanvahe tanmahe atanvi atanvahi atanmahi tanuvahe tanumahe atanuvahi atanumahi tanuSe tanvAthe tanudhve atanuthAH atanvAthAm atanudhvam tanute tanvAte tanvate atanuta atanvAtAm atanvata tanvIya tanvIvahi tanvImahi tanavai tanavAvahai tanavAmahai tanvIthAH tanvIyAthAm tanvIdhvam tanuSva tanvAthAm tanudhvam tanvIta tanvIyAtAm tanvIran tanutAm tanvAtAm tanvatAm kRdhAtu kR +u+ti - (416 1. ni. 7) ka+u+ti - (ni. 2) ka+o+ti = karoti / kR+u+tas -ka+u+ tas - ___ 3. savit zit pratyayo 52 chatai, kR pAtuna anI u thAya cha. ku+u+tas = kurutaH / kurvanti / kurute / kurvate / 1. mA emAM, hi no do5 624 4 thaze. EFFEEEEEEEEEEEEER tanve 34 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 8 mo 4. 1ane muthI zarU thatAM avi pratyaya para chatAM temaja ya thI 23 thatAM pratyaya 7i, kR pAtunA vi329 uno lopa thAya che. kurvaH / kurmaH / kuryAt / rUpo karomi kurvaH kurmaH akaravam akurva akurma karoSi kuruthaH kurutha akaroH akurutam akuruta karoti kurutaH kurvanti' akarot akurutAm akurvan kuryAm kuryAva kuryAma karavANi karavAva karavAma kuryAH kuryAtam kuryAta kuru kurutam kuruta kuryAt kuryAtAm, kuryuH karotu kurutAm kurvantu Atmane kurve kuvaha kurmaha akurvi akurvahi akurmahi kuruSe kurvAthe kurudhve akuruthAH akurvAthAm akurudhvam kurute kurvAte kurvate akuruta akurvAtAm akurvata kurvIya kurvIvahi kurvImahi karavai karavAvahai karavAmahai kurvIthAH kurvIyAthAm kurvIdhvam kuruSva kurvAthAm kurudhvam kurvIta kurvIyAtAmkurvIran kurutAm kurvAtAm kurvatAm vartamAna kRdanto tanvat / kurvat / 35o tro liMge cinvat ma sama4i. mAtmanepa6mAM tanvAnaH / kurvANaH / bhali tnyte| tanyamAnaH vigere. kR-kriyate / kriyamANaH / 5. 4. ni. 3. 1. kurvantimA prayogomAniyamAnusAra nno N 72ponahiM. huA, I. 4. ni. 7. 36 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 8 mo AThamA gaNanA dhAtuo san 3. dAna karavuM. kSaN . hiMsA karavI, ghAyala karavuM. kSiNhiMsA karavI, 3. karavuM. Avis + khulluM karavuM. tan 3. tANavuM, vistAravuM, karavuM. man A. mAnavuM, jANavuM. van A. mAgavuM. abhimata na. ISTa, Icchita. Jopa puM. garva, ADaMbara. manasya na. ALasa. ghora vi. kaThina. vani puM. cakravarti rAjA. vADAna puM. caMDALa. tapas na. tapa. durmad vi. atizaya madavALuM. zabdo duSkRta na. kharAba kRtya, pApa. nirvanatA strI. nabaLAI. para vi. tatpara. praTa vi. prakaTa. nAza karavo. kSoti / pArzva na. pAsa, pAsuM, paDakhuM. tAmbaTya na. laMpaTapaNuM. vatsa puM. vAcharaDo. zarIphLa vi. zarIramAM rahela. zarman na. sukha. zIghra vi. utAvaLuM, jaldI. sattva prANI, manobaLa, dhairya. samam a. sAthe. sumati puM. pAMcamA tIrthaMkarabhagavaMta. sUnu puM. putra. saMparka yuM. saMbaMdha. svAmin vi. dhaNI, nAtha. vAkyo guNeSu yatnaH kriyatAM kimATopaiH prayojanam / 'tasya vadhuM rma: ''tasya ma ivaM: ' kRti mati ryo:, tayordvayorapi hitA buddhiH karaNIyA / manAgapi viSayalAmpaTyaparaM mano mA kuru, duSkRta - karma ca mA kuru yadi kila zarmecchasi / he mUDha ! pavanavacchIghramAtmIyaM manaH susthiraM nizcitaM ca kuryAH / 39 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 8 mo aho amI durmadAH cakri-sUnavo'smatkathitaM yuktamapi na manvate dhigmdm| bhagavAnsumatisvAmI tanotvabhimatAni vH| na hi sIdanti kurvanto deza-kAlocitAM kriyaam| AlasyaM hi manuSyANAM,zarIrastho mahAn ripuH / nAstyudyama-samo bandhuH, kRtvA yaM nAvasIdati // yathA dhenu-sahasreSu vatso vindati maatrm| tathA purA-kRtaM karma kartAramanugacchati // nirguNeSvapi sattveSu, dayAM kurvanti sAdhavaH / na hi saMharate jyotsnAM, candrazcANDAlavezmani / / kulInaiH saha saMparka, paNDitaiH saha mitratAm / jJAtibhizca samaM melaM, kurvANo na vinazyati // meM maratanI pAse se sAraM pustazrIyuM bhane bhAgyu (van) 59 / teNe mane te ApyuM nahi. bhaae|so gusso rIne (kR) potAnI nA mulI 73 che. (Avis+kR) bhagavAna mahAvIre ghora tapa 5 no nAza yo. (kSaN kSiNa) je potAnA guNo chupAve che ane bIjAnA guNo pragaTa kare che, (Avis + kR) te sunanI tame pU0 se. (kR) 1. zarIre tiSThati iti zarIrasthaH / 2. udyamena samaH-udyamasamaH / athavA udyamasya samaH-udyamasamaH / 3. dhenUnAM sahasrANi-dhenusahasrANi, teSu - dhenusahasreSu / 4. nis nir dus dur bahis Avis prAdus catur n| r no kakha pamane pha 527i, thAya che. duSkRtam / AviSkurvanti mA zahone maMte sche meno 59 pra.51.3 ni. 1 thI 14 che. 38 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 9 mo 5 / 8 bho. 18 bho jyAdi 1. kartari prayogamAM zit pratyaya lAgatA, navamA dhAtuone nA. (znA) vi429|| pratyaya lAgecha. krI+nA (znA)+ti = krINAti / nA(znA) pratyaya jit che . 58. 1. ni. 6. bhATe gue| thaze nAlaM. 2.vyaMnathI zaru thatAM vit zit pratyayo 527di, nA (znA) prtyyn| A no hI I thAya che. krINItaH / krINIte / 3.svarathI 23 thayAM savita zit pratyayo 527di, nA (znA) pratyayanA A no yo5 thAya che. krINanti / 35o krINAmi krINIvaH krINImaH akrINAm akrINIva akrINIma krINAsi krINIthaH krINItha akrINAH akrINItam akrINIta krINAti krINItaH krINanti akrINAt akrINItAm akrINan krINIyAm krINIyAva krINIyAma krINAni krINAva krINAma krINIyAH krINIyAtam krINIyAta koNIhi krINItam krINIta krINIyAt krINIyatAm krINIyuH krINAtu krINItAm krINantu koNe krINIvahe krINImahe akrINi akrINIvahi akrINImahi krINISe krINAthe krINIdhve akroNIthAH akrINAthAm akrINIdhvam krINIte kroNAte krINate akrINIta akrINAtAm akrINata krINIya krINIvahi krINImahi krINai krINAvahai krINAmahai krINIthAH krINIyAthAm krINIdhvam krINISva krINAthAm krINIdhvam krINIta krINIyAtAm krINIran krINItAm krINAtAm krINatAm 4. vyaMnAnta pAtuthI nA (znA) vi429|| sahita hi pratyayano Ana thAya che. puS+nA(znA)+hi = puSANa / mussaann| vyaMjanAnta dhAtuonAM bAkInAM rUpo dhAtune nA lagADI jI pramANe 52ai. puSNAti / puSNItaH / puSNanti vigere. 36 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 9 mo 5. vikaraNa para chatAM, pUvigere (dvA6i) dhAtuono anya svara hrasva thAya che.punati sunAtA nyA (pA. 3. ni. 7 ane pA. 6. ni. 6) ninAti 6 zruti vigeremAM no | thato nathI. 7. ri vi ane nava pUrvaka zrI AtmapadI che. pariNIte ! vikriinniite| 8. sA (nA) dhAtunI pUrve upasarga na hoya to, AtmapadI paNa thAya che. nAnA nIti 9, "chupAvavuM" e arthamAM ane sam tathA prati upasarga pUrvaka mRtibhinna arthamAM, jJA dhAtu AtmapadI thAya che. pAnIne chUpAve che. saMgAnIte jANe che. pratimAnIte pratijJA kare che. paNa, smRti arthamAM saMjJAnAti te smaraNa kare che. 10. avyayanA yogamAM hyastanabhUtakALa hoya, chatAM vartamAnA thAya che. pRcchati pitaram pitAne pUchyuM. 11. 5 sivAya dIrgha 2 kArAnta ane TU vagere (vAva) dhAtuothI ti (f) (jI) ane tavat (ruvA) nA ta no na thAya che. -LI: nIfvAnuM -taff: taf I tavAnA TU-jUni TUna: jUnavAnA paNa, pUrti pUrNa, pUrtavAn ! pA. 15. ni. 35 vartamAna kRdanto- tunA kon muwtA rUpo vizva pramANe. Atmane-jIpAnaH | pRSTha karmaNi- pUyate | mukhyate | pR-pUryata ! -ItA pA. 15. ni. 3kRdanta-pUyamAna: muSyamAba: I navamA gaNanA dhAtuo zuM 5. khAvuM. vi+ A. vecavuM. vinara 5. kaleza karavo. pra' 5. guMthavuM pratikA zrI u. kharIdavuM. pra6 u. grahaNa karavuM. gRhati | 1. nyU+nA(nA) pA. 3 ni. 8. thI na no lopa thaze. 2. pA. 4. ni. 5. juo. 80 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 9 mo anu+ anugraha karavo, . A. bhajavu, sevavuM. maherabAnI karavI. plAli dhAtuoni+nigraha karavo, zikSA karavI. I[ u. pavitra karavuM. puSa pa. poSavuM. vAva dhAtuoprI u. khuza karavuM. tU u. kApavuM. valpa. bAMdhavuM. pU u. halAvavuM maLyu 5. mathavuM, valovavuM. tR u. DhAMkavuM. mI 9. hiMsA karavI. u. varavuM, pasaMda karavuM. muSa 5. coravuM. cA (bI) 5. hIna thavuM, ghaTavuM. mR65.mardana karavuM. nI 5. coTavuM. zrI u. rAMdhavuM. 5. hiMsA karavI. kSama 5. khaLabhaLavuM. za 5. hiMsA karavI. jJA (gA) 5. jANavuM. 5. pALavuM, puravuM, bharavuM. manuM anujJA ApavI, 5. phADavuM. rajA ApavI. 5. gharaDA thavuM. pratyapa+ oLakhavuM. I5. bolavuM. zabdo ma 5. khoLo. tra na. bhAryA. paNa vi. lAla. ntiA strI. strI. mapi a. prazna pUchavAmAM. tAnta pu. yama. manA strI. strI. nAne a. jANe. antara vi. aMdaranuM, abhyattara. tAvat a. tyAM sudhI. amara 5. deva. tumhI strI. tuM baDI. 39ga na. jhuMpaDI. rIta vi. lAcAra, garIba. Tu vi. kaDavuM. nA puM. hAthI, nAga. 1. hisArthaka dhAtuo 10mA gaNamAM paNa jANavA. vAratA 41 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha : mo nivi. vi. gADha. mRtyu paM. nokara. paprama puM. chaThThA tIrthakara bhagavAna.' navIya vi. mAruM. parita vi. pAkI gayeluM. thAvat a. jyAM sudhI. puSya vi. pavitra. rajju strI. raju, doraDI. puSyat vi. puNya karanAra. neza . aMza, thoDuM. pravaNa vi. namra, taiyAra. vinDa kuM. vicAra. premanuM na.prema. vinaya strI. te nAmanI bAI. cheSa na.mokalavuM, ravAnA karavuM. | vipakSa pu. phaLa, pariNAma. vahin a. bahAra. vRttAnta puM. vAta, vyavahAra. pAina. karIyANuM, vAsaNa. samavAya 5. saMbaMdha. mAnuM strIkAnti, mama: sa0 na. dhAnya, ghAsa. tR. ba. va. | bhUta rUM. sArathI. mAsura puM. te nAmano mANasa. dhAtuo ved ga. 10. 5. zodhavuM. ! nAza karavo. 5 ga. 4. 5. garva karavo. vRd ga. 10. yujA. varjavuM. pR ga. 1. u. dhAraNa karavuM. ve ga. 1. A. vIMTavuM, vaNavuM. gun ga. 10. 5. preraNA karavI, | hma ga. 1. A. smita karavuM, hokavuM. thoDuM hasavuM. mad ga. 1. 5. mathavuM, | vi+ vismaya pAmavo. vAkyo anujAnIta mAM, yatra me bandhujano'sti tatra gcchaami| vikrINIte sma bhaannddaani| sUta ! nodayAzvAn, puNyAzramadarzanena tAvadAtmAnaM puniimhe| kaTu-tumbyAH pakvamapi phalaM ko'znAti ? / amUni phalAni gRhnniit| 40 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 9 mo eSA bhavataH kAntA, tyaja vainAM gRhANa vA / 'kasmAtkarmaNaH bhavagahane bhramyate, kasmAcca mokSo bhavati, ' iti jJAtuM mUDha ! yadi manyase tadA jinAgamAngaveSaya | eSa jAnAti sarvaM bhAsuraka ! bahirnItvA tAvattADyatAM yAvatkathayati / vijaye ! api pratyabhijAnAsi bhUSaNamidam ? / amUM vidyAM bhaktipravaNena cetasA 'nirvikalpam gRhANa / jAnIhi madIyamapi lezato vRttAntam / anugRhANemAM manaH paritoSAya me nRpacandra ! / zIlena mahatA punAti svaM kuladvayam / muSANa ratnAni harAmarAGganAH / vipuladhanamatrAsti madIyaM tad gRhANa bhoH ! / duHkhaM prApya na dInaH syAtsukhaM prApya ca vismitaH / muni: karma - vipAkasya jAnan paravazaM jagat // padma-prabha-prabho rdeha-bhAsaH puSNantu vaH zriyam / antaraGgArimathane, kopATopAdivAruNAH // jAnIyAtpreSaNe bhRtyAnbAndhavAnvyasanAgame / mitraM cApatti- kAle ca bhAryAM ca vibhava-kSaye // AtmAnaM viSayaiH pAzai rbhavavAsa - praangmukhm| indriyANi nibadhnanti moharAjasya kiGkarAH // bahUnAmapyasArANAM samavAyo hi durjayaH / tRNaiveSTyate rajju ryena nAgo'pi badhyate // prINAti yaH svacaritaiH pitaraM sa putro, yad bhartureva hitamicchati tatkalatram / 1. nirgato vikalpo yasmAt tat - nirvikalpam, tat ( dvitIyA ) kriyAvizeSaNa. 43 Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 9 mo tanmitramApadi sukhe ca 'samakriyaM yad, etat trayaM jagati puNyakRto labhante // tedurAtmAne nibiDabandhanothI bAMdha, (vap) ane kArAgRhamAM nAkha. juo, bhamaro puSpamAM lInathayo che, (au) ane madha pIe che. jayAre mANaso asatya bole che, () tyAre sajjananuM hRdaya khaLabhaLe che. ', tame puSponI mALA guMtho, (prantha) phogaTa kaleza na karo, (vistaN) tuM phUla cora nahi, (mu) tame to puSpone masaLI nAkho cho. (mRd) kalikAla sarvajJa bhagavAn zrIhemacaMdrasUrinuM vyAkaraNa joI, paMDito mastaka dhUNAve che. (pU) kanyAoe potAnA ghaDA pANIthI bharyA. (T) tApase jhADanAM pAMdaDAM vaDe potAnI jhuMpaDI DhAMkI. (stra) mANasa vRkSa uparathI phaLa le che (pra) ane kaDavAM pAMdaDAM choDI de che, (vR ga. 10) to paNa mahAdruma, sujananI jema pAMdaDAone khoLAmAM dhArI rAkhe che. kALe pAkelA dhAnyane jema kheDUta kApe che, (sU) tema janmelA prANIne kRtAnta kApe che. (sU) svavacane tajelo AhAra huM kema lauM ? (pra) paMDito priyanA viyogarUpa viSanA vegane jANe che, (jJA) tethI ja bIlamAM rahelA sarpanI jema premane taje che. (+7) teNInA mukhano baMdha ane veNIno baMdha, zobhAne dhAraNa kare che, jANe (va ke khAne) ziza ane rAhu malla yuddha kare che. 1. samA kriyA yasya tat samakriyam / 2. viyogaviSamya 5 rU vise gata: vijJaLataH / (saptamI ta. samAsa) 44 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 10 mo pATha 10 mo. gaNa 7 mo sthAni 1. kartari prayogamAM zil pratyayo lAgatAM, sAtamA gaNanA dhAtuone svara pachI 6 (zma) vikaraNa pratyaya lAge che ane vikaraNa pratyaya lAgatAM dhAtumAMnA s no athavA s ne ThekANe thayelAM anusvAra ke anunAsika vyaMjanano lopa thAya che. ru+mi-runa+mi = rudhdhi / hiM+ti-hinas+ti = hinasti / 2. dhA sivAyanA dhAtunA cothA akSaranI pachI pratyayanA t ane z no dh thAya che. na+tti-na-pi (pA. 2. ni. 12.) runa +fdha = ruddhi / ta+ta-ta+q = labdhaH / labdhavAn / 3. vikaraNa pratyaya 7 (na) nA anoavit zil pratyaya parachatAM, lopa thAya che runa+tam = sarjA: I hanti / hana+thar H = du: I 4. T vyaMjanAnta' dhAtuthI hri pratyayano pa thAya che. nap+tti-sanap+pi = hantui | 5. vyaMjananI pachI rahelA dhur vyaMjanano, sva r vyaMjana para chatAM, vikalpe lopa thAya che. rudhi, ruddhi / rundha:, ruddha: 6. vyaMjanAnta dhAtu pachI r (hya. 3. pu. e. va.) no lopa thAya che, ane dhAtune aMte s vyaMjana hoya to teno r thAya che. -- ha+r-ga ha na dhr -- ahaLap (pra. pA. 25. ni. 1) aruNad (pra. pA. 25. ni. 3) ahaLatuM, ahaLavuM / 7. vyaMjanAnta dhAtu pachI s (hya. 2. pu. e. va.) no lopa -- 1. A gaNamAM dareka dhAtu vyaMjanAnta che ane vaLI te dareka dhAtuo dhuT vyaMjanAnta che, eTale A gaNamAtramAM ddi no pi thaze. 45 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAyacha bhane pAtune bhate. s ,ddhvyaM pATha 10 mo jana hoya to tenovijaya thAya rudh-aruNaH, aruNat, d| pra. pA. 25 ni. 1. 3. hiMs-ahinaH, ahinat, d / bhid-abhinaH, abhinat, d / sth pAtuna 35o. 52smai. ruNadhmi rundhvaH rundhmaH aruNadham arundhva arundhma ruNatsi ruddhaH ruddha aruNaH, t, d arunddham arunddha ruNaddhi ruddhaH rundhanti aruNat, d aruntAm arundhan rundhyAm rundhyAva rundhyAma ruNadhAni ruNadhAva ruNadhAma rundhyAH rundhyAtam rundhyAta runddhi runddham runddha rundhyAt rundhyAtAm rundhyuH ruNavu runddhAm rundhantu mAtmane. rundhe rundhvahe runthmahe arundhi arundhvahi arundhyahi runtse rundhAthe runddhve arundhAH arundhAthAm arunddhvam ruddhe rundhAte rundhate arunddha arundhAtAm arundhata rundhIya rundhIvahi rundhImahi ruNadhai ruNadhAvahai ruNadhAmahai rundhIthAH rundhIyAthAm rundhIdhvam runtsva rundhAthAm runddhvam rundhIta rundhIyAtAm rundhIran runddhAm rundhAtAm rundhatAm bhid+ti-bhinad+ti- 55. 25. ni. 2. bhinatti / bhintaH / bhindanti / abhinadam 3. pra. pu. me. 1. 1111" 16111 1. padAnta nA nne ThekANe thatA pheraphAro A ne ThekANe 5 / thAya che. pra. pA. 18. ni1. 3. tathA pra. 5.. 18 ni. 2. 46 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 10 mo hiMsa+tasa-hinsa+tasa pra.5.46.ni.7 hiMstaH / hiMsanti / hiMs+hi-hinas+dhi 8. dhthI za3thato pratyaya 527ti, pUrvano sva lpa sopAya che. hindhi / hinddhi 58. 2. ni. 12 thI,s hantya che bhATe hantyatrI makSara thAya eTale no ru thayo che. piS+ti-pinaS+ti-pra. pA. 32 na. 1 A, pinaSTi / piSTaH / piMSanti / piS+si-pinaS+si8. s 52 chata S bhane da no k thAya che. pinaka+si-pra. 5.. 26. ni. 3. pinakSi / piS+thas-pinaS+thas-pinS+thas-piS+thas-pra. pA. 32.ni. 1. A, piSThaH / pisstth| stanI apintt-dd| apiSTAm / apiMSan 3. pu. AjJArtha piS+hi-pinth+dhi-41. 2. ni. 12 thI mUrdhanya trI thAya. piND+ghi-pra. 5.. 32. ni. 1. A, piND+Dhi-piNDDi, piNDhi ni. 5. / piSTam / pisstt| ricavatabhAnA ric+ti / rinac+ti pra. pA. ni. 2. rinak+ti=riNakti / ric+tasrinak+tas-rink+tas-41. 4. ni. 7 thI riktaH / hyastanI ariNak , g ariktAm ariJcan 3. pu. AjJArtha riGgdhi riktam rikta 2. pu. 49 Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhuJjanti bhuJjate pATha 10 mo bhuja bhunakti bhuGktaH 4. 3. pu. bhuGkte bhuJjAte / abhunak, g abhuGktAm abhuJjan / 3ya 3. pu. abhukta abhuJjAtAm abhuJjata / bhuGgdhi bhuktam bhuGkta / sA. 2. pu. bhujhva bhuJjAthAm bhuGgdhvam / aJja anakti aGktaH aJjanti 4. 3. pu. Anaka, g AGktAm AJjan Dya. 3. pu. aGgdhi aGktam aGkta mA. 2. 5. 10. tRh paatun| vi29| pratyaya na(zna) pachI vyaM4nathI za3 thatAM vit pratyayo para chatAM, ruM umerAya che. tRnaIha+ti-tRNeha+ti - 11. dhu vyaMjanAdi pratyaya parachatAM temaja padane aMte 6 no huM thAya che. tRNeDh+ti-ni. 2. tRNed+dhi-pra. . 32. ni. 1 A, tRNeDh+Dhi - muha+ta-(bhU. I.) mud+ta-muddha -muDhDha 12. TU nA nimittathI banelo TU para chatAM, pUrvanA TU no lopa thAya cha bhane puurvn| a i u hI thAya che. tRNeDhi / mUDhaH / bhU.I. A+ruh+ta-ArUDhaH / bhU.. tR+tas-tRna tas-tRnha tastRnDh+tas-tRnda+dhas-tRnda+Dhas-tRNDaH / tRNesi / tUMhaH / tUMmaH / tR+ si-tRNeDh+si ni... tRNek+si-tRNekSi / tRNDhaH tRNDha / tRha+anti-tRna+antitRnh+anti-pra. pA. 46. ni. 7. tuMhanti / 48 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 10 mo hyastanI atRNeh+s ni. 7. atRNe-ni.11. atRNedaatRNeTa , D atRNDham atRNDha 2. pu. atRNDhAm atuMhan 3. pu. vidhyartha tuMhyAm tUMhyAva tuMhyAma 1. pu. AjJArtha tRNahAni tRNahAva tRNahAma 1. pu. tRha+hi-tRnha+dhi-tRnda+dhi-tRNDh+Dhi-tRNDhi / tRNDham / tRnnddh| 2. pu. pa..- rudh-rundhat / bhuJjat / 35otro liMge cinvat prabhArI. mAtmane-bhuJjAnaH / rundhaanH| - rudhyate / rudhyamAnaH / 1. pR. hiMs-hiMsyate / hiMsyamAnaH / 1. pR. bhaj-bhajyate / bhajyamAnaH / va.. sAtamA gaNanA dhAtuo aj 5. mAM49 vi+vya5 2j. mA. pA. indh mA. pavu, saNApu. yuj 3. sg. khidamA. 42vo. rica 6. pAlI 42j. chid 6. chevU. ru 57. ro5j, ro, dhero ghAlato. tRha 5. DiMsA 42vI. vic 6. vive, 42vo. piS 5. pIsag, 6g. vij 5. maya thavo, yalita thaj. pRc 5. saMpa 42vo. vid mA. viyArapuM. bhaJj 5. Hing. ziS 5. 9814, vizeSa 42j. bhid 6. me. his 5. hiMsA 42vI. bhuj 5. mogaqj, 26572. | kSud 3. bhuko 42po, Misg. 49 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 10 mo avantI strI. me nagarI. rAzi puM. Dhagalo. gandha puM. gandhayukta dravya, vilepana. lavaNa na. bhA. ghaTA strI. samUha. vAraNa puM. hAthI. cetas na. mana. vivaza vi. 52vaza, vizvaNa. dainya na.hAnapaj. vizikha puM. pA. para puM. zatru. sAhasa na. sAsa, ma. prazama puM. zAnti. sauhArda na. mitra5j. prAjJa puM. yo bhAsa. haridrA strI. 4162. pippalI strI. dI. pI52. hRda puM. dra. budha puM. paMDita. anu+sthA ga.1.5.42, marman na. marma, 23sya. dharma 42vo, marica na. bharI, bharayAM. anuSThAna karavuM. vAkyo arunnsiddhraajo'vntiim| dhanaM dharme niyunyjiit| tavotsukaM ceto runthyAt / yathA tathA prANiSu dayAM kuru, yathA tathA dharmamanutiSTha, yathA'pi tathA'pi prazamaM dhara, yathA tathA karma chinddhi / ye rAtrAvapi bhuJjate te pApahade nimajjanti / zuSkakASThaM ca mUrkhazca bhidyate na tu namyate / mUrkhasahastrebhyaH prAjJa eko vishissyte| tasyaiva buddhi-vizikhena bhinadhi marma / teSAM kathaM nu hRdayaM na bhinatti lajjA / rundhantu vAraNa-ghaTA nagaraM mdiiyaaH| mitrasnehAdvivazamadhunA sAhase mAM niyuGkte / vahati jalamiyaM pinaSTi gndhaaniym| pa0 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 10 mo pitRnputrAH putrAnparavadabhihiMsanti pitaro'yadarthaM sauhArda suhRdi ca vimuJcanti suhRdaH // chindanti jJAna-dAtreNa spRhA-viSalatAM budhAH / mukhazoSaM ca mUrchA ca dainyaM yacchati yatphalam / / tatrA'pi na vinopAyaM prApyante rtnraashyH| ko hi hastaM vinA bhukate purovartyapi bhojanam / / koI paNa jIvane mAravo na joIe. (hiM) paMDita puruSo sArA-khoTAno viveka kare che. (vi+vivuM) tuM santa puruSonI sAthe sobata kara (mu ) ane tattvane vicAra. (vi) pavana jhADone bhAMgI nAkhe che (magna) tema te mArA manorathone bhAMgI nAkhyA. (manga) ISTanA viyogamAM ane aniSTanA saMyogamAM, mUrkha mANaso kheda kare che. (vi) paNa je DAhyo mANasa che te kheda karatA nathI (f) ane mAne che ke mANasa karelA karmanAM phaLa bhogave che. (mukha) mANase bIjAnA guNo ja prakaTa karavA joIe. (vi+) teNIe haLadara, mIThuM ane maracAM khAMDyAM. (su) tyAre meM ghauM daLyA (f) ane tuM have pIpara vATa. (f) te mane akArya karatAM rokyo (5) te bahu sAruM karyuM. 1. yartha jene (paisAne) mATe. 2.yayA (pRhA-viSa<Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 11 mo gaNa vibhAga 3jo. vikaraNa pratyaya nahi lenArA gaNo. gaNa 2 jo ane 3 jo 18 11 bho. ge| 2 adAdi 1. dviS bhane A nta pAtumothI an (63.3.5.5.1.) noviye us(pus) thAya che. 2. us (pus) pratyaya 52 chati, antya A do5 thAya che. yA+us-a+yA+us = ayuH / pakSe ayAn / yA pAtuna 35o yAmi yAvaH yAmaH ayAm ayAva ayAma yAsi yAthaH yAtha ayAH ayAtam ayAta yAti yAtaH yAnti ayAt ayAtAm ayuH, ayAn yAyAm yAyAva yAyAma yAni yAva yAma yAyAH yAyAtam yAyAta yAhi yAtam yAta yAyAt yAyAtAm yAyuH yAtu yAtAm yAntu 3. vyaMjanathI zarU thatAM vitu pratyaya para chatAM, bIjA gaNanA pAtumonA mantya unI au thAya che. yu+ti yauti / ___ yu dhAtuna 35o yaumi yuvaH yumaH ayavam ayuva ayuma yauSi yutha: yutha ayauH ayutam ayuta yutaH yuvanti ayaut ayutAm ayuvan 1. tas pratyaya jita DovAthI gue| thAya nahiM. 2. 5. 4. ni. 2 thI uno uv / para Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 11 mo yuyAm yuyAH yuyAt yavAni' yavAva yahi yau yuyAva yuyAma yavAma yuyAtam yuyAta yutam yuta yuyAtAm yuyuH yutAm yuvantu 4. vyaMThanathI zaru thatAM vit pratyayo para chatAM, turujane stu ug-Al u laseu vud &. F+fa-F+&+fa=Taifa | ch& Ifa | stu dhAtunAM 3po parasmai. stavImi - staumi stuvaH stumaH stavISi - stauSi stuthaH stutha stavIti - stauti stuta: stuvanti astavIt astaut stuyAm stuyAva stuyAma stavAni stuyAH stuyAtam stuyAta stuhi stuyAt stuyAtAm stuyuH stavItu-stautu khAtmane. astavam astavI:-astauH astuva astuma astutam astuta astutAm astuvan stavAva stavAma stutam stuta stutAm stuvantu stuve stuvahe stumahe astuvi stuSe stuvAthe studhve astuthAH stute stuvA stuvate astuta stuvIya stuvIvahi stuvImahi stavai stuvIthAH stuvIyAthAm stuvIdhvam stuSva stuvIta stuvIyAtAm stuvIran stutAm stuvAtAm stuvAthAm 43 astuvahi astumahi astuvAthAm astudhvam astuvAtAm astuvata stavAvahai stavAmahai studhvam stuvatAm 5. vyaMjanathI zarU thatAM vit pratyayo para chatAM, vrUM dhAtunI pachI I nitya khAve che. brU + ti brU + I + ti = bravIti / 1. pA. 1. ni. 7 dhI gurA. Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ brUnAM 3po parasmai. brUmaH bravImi brUvaH bravISi brUtha: brUtha bravIti brUtaH bruvanti brUyAm brUyAva brUyAma brUyA: brUyAtam brUyAta brUyAt brUyAtAm brUyuH brUSe brUte bruvAte bruve brUvahe brUmahe bruvAthe abrUma abravam abrUva abravIH abrUtam abrUta abravIt abrUtAm abruvan bravANi bravAva bravAma brUta bruvantu brUhi bravItu Atmane. abruvi brUdhve abrUthAH bruvate bruvIya bruvIvahi bruvImahi bruvIthAH bruvIyAthAm bruvIdhvam bruvIta bruvIyAtAm bruvIran pATha 11 mo brUtam brUtAm pa4 abrUta bravai brUSva bruvAthAm brUdhvam brUtAm bruvAtAm bruvatAm 6. brU dhAtunAM vartamAnaprANamAM, Attha, AhathuH 2. 5. je. va., P.9. 3116, 3116g:, 37: 3. y. ai chg chia zui au EI. 7. paMyamI (AjJArtha) nA pratyayo para chatAM, sU dhAtuno gue| thato nathI. sU-ai (aiv)-suvai| suvaavhai| suvaamhai| sUnAM bAkInAM rUpo thrU nAM Atmanepada rUpo pramANe karavAM. 8. zI dhAtunA Ino zit pratyayo para chatAM, e thAya che. zete ze+Ana (Anaz)=zayAnaH / 1.a. | 8. zI' dhAtuthI ante anta bhane antAm pratyayane pahale rate, rata ane ratAm pratyaya thAya che. zerate / azerata / zeratAm / 1.pA. 7. ni. pa no apavAha. abrUvahi abrUmahi abruvAthAm abrUdhvam abruvAtAm abruvata bravAvahai bravAmahai Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 11 mo zaye zeSe zevahe zemahe zayAthe zedhve zerate zete zayAte zayIya zayIvahi zayImahi zayai zayIthAH zayIyAthAm zayIdhvam zeSva zayIta zayIyAtAm zayIran zetAm zayAtAm zayAthAm 10. svarAhi yavit zit pratyaya para chatAM, i 'Thavu' dhAtunA ino y thAya che. (pATha 4. ni. 2. no apavAha.) i + anti = yanti / rUpo emi eSi eti azayi azevahi azemahi azethAH azayAthAm azedhvam azeta azayAtAm azerata zayAvahai zayAma hai iva: imaH itha: itha itaH yanti iyAm iyAva iyAma iyA: iyAtam iyAta iyAt iyAtAm iyuH Am ai: ait ayAni ihi etu aiva aitam aitAm ayAva itam itAm zedhvam zeratAm aima aita Ayan ayAma ita yantu 37f&+3 241. Hyg. adhImahe adhyaiyi adhyaivahi adhyaimahi adhIve adhyethAH adhyeyAthAm adhyaidhvam adhyeyAtAm adhyeyata adhIye adhIvahe adhISe adhIyAthe adhIte adhIyAte adhIyate adhyeta adhIyIya adhIyIvahi adhIyImahi adhyayai adhyayAvahai adhyayAmahai adhIyIthAH adhIyIyAthAm adhIyIdhvam adhISva adhIyAthAm adhIdhvam adhIyIta adhIyIyAtAm adhIyIran adhItAm adhIyAtAm adhIyatAm a. DR -- yA-yAt 35 tra siMgamAM tudat (ga. 6 . ) pramANe. 11. strIliMgano (DI) pratyaya temaja napuMsaka dvivacanano 1. adhi+i+i-adhi+iy + i - adhi+aiy +i = adhyaiyi / 55 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 11 mo pratyaya para chatAM, nA(unA) vikaraNa sivAya e varNathI para rahelAM at no vikalpa manta thAya che. yAntI, thAtI ! tuvantI, tuvatI ! TU-vRvat rU javuM-vat rUpo-vivaMtu peThe traNe liMge. - AtmAne - bruvA: I zayAna: I apIyAna: karmaNi -- yA-yAyate javuM te ! yAyamAna: va.ka. 12. thI zarU thatAM kintu pratyayo para chatAM, zI no zam thAya che. zI+ (W) +7=Adhyate dhyAnam | va.kR. bIjA gaNanA dhAtuo pa+phu A. abhyAsa karavo. | yu 5. mizra karavuM, joDavuM. huM 5. javuM. 2 5. ApavuM. apa+dUra thavuM. >> 5. raDavuM, avAja karavo. sat+udaya thavo. nI 5. levuM. 35+pAse javuM, zaraNe javuM. vA 5. vAvuM. dhyA 5. kahevuM. zI A. suI rahevuM. tu 5. puravuM. ati atizaya karavo, vadhavuM. drA 5. suvuM, nAzI javuM. caDhI javuM, ullaMghavu. TA kApavuM. zrA 5. rAMdhavuM. nuM 5. stuti karavI. su pa. prasava thavo, janamavuM, pA 5. rakSaNa karavuM samartha thavuM. pyA pa, bhakSaNa karavuM. tU A. janma Apavo. *lU u. bolavuM, kahevuM. tu u. stuti karavI. mAM 5. bhAsavuM, dIpavuM. nA 5. snAna karavuM, jAvuM. mApamAvuM, rahevuM nuM 5. jharavuM. yA 5. javuM. hanuM A. chUpAvavuM. *TU nuM karmaNivid Adeza thaI) 3 3mAna:I 56 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 11 mo zabdo vita vi. AkhuM, saghaLuM. niSNaprivi. parigrahavinAnuM, sAdhu. magRta na. asatya. nI puM. pakSIno mALo. mAmi vi. paheluM. parata strI. paraniMdA. kAnana na. mukha. vIna na. bIja, kAraNa. 3pata (35+DUta) yukta. muzatina . balarAma. RSabhasvAminapuM. prathama tIrthakara. yAma . prahara. nAta 5. putra. rananImuNa na. rAtanI zarUAta. tanuM varlDa na. vRddhapaNuM. strI. zarIra. vyanISTha na. apriya, du:kha, juThuM. tati vi. ALasuM. zaizava na. zizupaNuM, Tura vi. duHkhethI bharAya tevuM. sanAtana vi. zAzvata. nirvANa na. mokSa. sarIsRpa puM. sarpa. niSpati vi. hoMziyAra. sutanU strI. strI. nidrALa vi. suteluM dikSA a. ekadama. tan | dhAtu pram ga.1 5. prasavuM, gaLavuM, 1 pAm ga. 10. 5. kAma puruM karavuM, pakaDavuM. pAra pAmavuM. Denga. 10. 5. viDaMbanA karavI. trir ga. 1. 5. javuM. vAkyo satyAni vacanani yo brUte, pradhAnamupazamaM ca yo vrajati, zatrumapi mitraM yathA yaH pazyati,sa nirvANaM gRhNAti / sa evaM cintayanneva gatvA raajaanmbrviit| gaccha, evamamAtyaM bruuhi| mahatastejaso bIjaM bAlo'yaM pratibhAti me| pat Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 11 mo bhavanta eva 'sutarAM lokvRttaant-nissnnaataaH| 'sutanu ! te hRdyaadvyliikmpaitu| putramevaM-guNopetaM ckrvrtinmaapnuhi| hA putra ! hA jAta ! hA jAteti buvANo mUrcchayA rAjA bhUmau patitaH prANaizca vimuktH| yaH saJjAto manastApa: sa tvAkhyAtuM na pAryate / kaikeyI bharataM nAma bharatabhUSaNaM sutamasUta / na zaknumo vayamAryasya mtimtishyitum| kRSNenAmba ! gatena rantumadhunA mRdbhakSitA svecchayA, satyaM kRSNa ? ka evamAha ? muzalI, mithyAmba ! pshyaannm| aho vizAlaM bhUpAla ! bhuvana-tritayodaram / mAti mAtumazakyo'pi yazorAzi ryadatra te // AdimaM pRthivInAtha-mAdimaM niSparigraham / AdimaM tIrthanArthaM ca RSabhasvAminaM stumH|| yAtyekameva caitanyaM,janmato'nyatra janmani / zaizavAdiva tAruNye, tAruNyAdiva vArddhake / ehi gaccha patottiSTha, vada maunaM smaacr|| evamAzAgraha-grastaiH, krIDanti dhnino'rthibhiH|| kiM karomi, kva gacchAmi, kamupaimi duraatmnaa| durbharaNodareNAhaM, prANairapi viDambitaH // adyaiSa matsuto bAlo, nidrANo rjniimukhe| sahasaiva mahAkrUrairadazyata sriisRpaiH|| 1. tara ane tama pratyaya jayAre avyaya ke kriyApadanI pachI Ave che tyAre tarAm bhane tamAm thAya che.su (sa.) +tara-sutarAm / pacatitarAm / 2. su(suSThu) tanUH yasyAH sA sutanUH, tatsambuddhau3. nirgataH parigraho (mamatA) yasmAt sa niSparigrahaH, tm| 58 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 11 mo 'parataptiparAH prAyaH, kudhyantazca pade pade / AkrAntAre jarayA vatsa ! kevalaM zerate janAH / / satyaM brUyAtpriyaM brUyAna brUyAtsatyamapriyam / priyaM ca nAnRtaM brUyAdeSa dharmaH sanAtanaH / / yAma iva yAti divaso dinamiva mAso'tha maasvdvrssm| varSa iva yauvanamidaM yauvanamiva jIvitaM jagataH // potAnuM dhana ApavuM (vAtu) duSkara che, tapa karavuM (7) gamatuM nathI, (prati+mA) ema ja sukha bhogavavA (mova7) mana che paNa bhogavAtuM nathI. (mu) anIti karatAM puruSane Apatti Ave che. () sakala pRthvIne jItavAne ane tajavAne, vrata levAne (tA) ane pALavAne, bhagavAn zrIzAntinAtha vinA bhuvanamAM anya koI samartha nathI. (za) siddhahemavyAkaraNanA ATheya adhyAya huM bhaNyo. (paTTa) huM siddhahemavyAkaraNanA kartA AcArya zrI hemacandrane bhaktithI namaskAra karuM chuM. tuM prAta:kALamAM pakSIo madhura bole che. (2) chAtro AnaMdathI bhaNe che. (madha+3) pavana maMdamaMdavAya che.(vA) sau potAnA iSTadevanI stuti kare che. (tu) arUNano udaya thAya che. (36ThThuM) pakSIo potAnA mALA choDIne jaMgalamAM jAyache (6) ane ALasu mANaso sUI rahe che. (zI) kAmanA bojAne lIdhe hamaNAM AkhI rAta mArAthI sUI zakAtuM nathI. (zI) 1. para: para. (3ttama-priyA) zeSAM te patiparA 2. mA-mu+tai=Anti bhU.ka. evI rIte sta+nuM vattAntA pram nuM prAntA ityAdi. ahi dhAtuno svara dIrgha thAya che. 3. "AkhI rAta' AvA prayogomAM dvitIyA vibhakti vAparavI. 59 Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 12 mo pATha 12 mo. gaNa 2 jo cAlu 1. ad tema4 rud svap an zvas bhane jakS pAtumonA 52 rahela hya. bhU. bIjA ane trIjA puruSanA ekavacananA pratyAyanI pUrve A thAya che. AdaH / ad+d = Adat-d / ayi advaH admaH Adam Adva Adma atsi atthaH attha AdaH Attam Atta atti attaH adanti Adat AttAm Adan adyAm adyAva adyAma adAni adAva adAma adyAH adyAtam adyAta addhi' attam atta adyAt adyAtAm adyuH attu attAm adantu 2.(1) rudvarga3 (7524||veli) pAya dhAtumothI 52 mAvelA e sivAyanA vyaMjanAdi zit pratyayanI pUrve dIrgha rU thAya che, ane (2) hya. bIjA ane trIjA puruSanA ekavacananA pratyAyanI pUrve dIrgha chuM thAya che. rodimi rudivaH rudimaH arodam arudiva arudima rodiSi rudithaH ruditha arodI:-arodaH aruditam arudita roditi ruditaH rudanti arodIt-arodat aruditAm arudan rudyAm rudyAva rudyAma rodAni rodAva rodAma rudyAH rudyAtam rudyAta rudihi ruditam rudita rudyAt rudyAtAm rudhuH roditu ruditAm rudantu 3.(1) jakS dariddhA jAgR cakAs mane zAs mA pAMya pAtumothI anti bhane antu pratyayane pahale ati bhane atu thAya che. mane (2) an (63. bhU. 3. pu. 5. pa.) ne pahale us (pus) thAya che. 1. 5. 10. ni. 4. 60 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 12 mo jakSimi jakSivaH jakSimaH ajakSam ajakSiva ajakSima jakSiSi jakSithaH jakSitha ajakSI:-ajakSaH ajakSitam ajakSita jakSiti jakSitaH jakSati ajakSIt-ajakSat ajakSitAm ajakSuH jakSyAm jakSyAva jakSyAma jakSANi jakSAva jakSAma jakSyAH jakSyAtam jakSyAta jakSihi jakSitam jakSita jakSyAt jakSyAtAm jakSyuH jakSitu jakSitAm jakSatu 4. (1) vyaMjanathI zarU thatAM avit zit pratyaya para chatAM daridrA pAtuno A no,i thAya che. mane (2) svarathI 13 thatAM avit zit pratyaya 52 chatAM do5 thAya che. daridritaH, daridrati / dadriAmi daridrivaH daridrimaH adiddhiAm adaridriva adaridrima daddhiAsi daridrithaH daridritha adaddhiAH adaridritama adaridrita daddhiAti daridritaH daddhiti adaddhiAta adaridritAma adaddhi: daridriyAm daridriyAva daridriyAma daridrANi daridrAva daridrAma daridriyAH daridriyAtam daridriyAta daridihi daridritam daridrita daridriyAt daridriyAtAm daridriyuH daridrAtu daridritAm daridratu 5. us (pus) pratyaya 52 chatai, pAtunA antya nAmi svarano gue| thAya che. jAga, ajAgaruH / jAgami jAgRvaH jAgRmaH ajAgaram ajAgRva ajAgRma jAgarSi jAgRthaH jAgRtha ajAgaH ajAgRtam ajAgRta jAgati jAgRtaH jAgrati ajAgaH ajAgRtAm ajAgaruH jAgRyAm jAgRyAva jAgRyAma jAgarANi jAgarAva jAgarAma jAgRyAH jAgRyAtam jAgRyAta jAgRhi / jAgRtam jAgRta jAgRyAt jAgRyAtAm jAgRyuH jAgartu jAgRtAm jAgratu 1. pA. 11. ni. 2. 2.5. 1. ni. 7 thI gupa, 58. 10. ni. 7. 3. 5. 10.ni.6. 6. Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 12 mo cakAs cakAsmi cakAsvaH cakAsmaH acakAsam acakAsva acakAsma cakAssi cakAsthaH cakAstha 'acakAH, acakAstam acakAsta cakAsti cakAsta: cakAsati acakAt-d acakAt-d acakAstAm acakAsuH cakAsyAm cakAsyAva cakAsyAma cakAsAni cakAsAva cakAsAma 'cakAdhi, cakAstam cakAsta cakAsyAH cakAsyAtam cakAsyAta cakAddhi cakAsyAt cakAsyAtAm cakAsyuH cakAstu cakAstAm cakAsatu 6. zAs pAtubhAMnA As no vyaMnathI 23 thatAM t iti pratyayo 52 chati, is thAya che. zAs+ya (kya)+te-ziSyate / shissttH| bhU.. zAs+tas-ziS+tas-ziSTaH / 1. 3. 5. vi.pa. 7. zAs as bhane han pAtuna mAzArtha 2. pu. me. 1. mA. anubhe zAdhi edhi bhane jahi 35o thAya che. zAsmi ziSvaH ziSmaH azAsam aziSva aziSma zAssi ziSThaH ziSTha azAH,azAt-d aziSTam aziSTa zAsti ziSTaH zAsati azAt-d aziSTAm azAsuH ziSyAm ziSyAva ziSyAma zAsAni zAsAva zAsAma ziSyAH ziSyAtam ziSyAta zAdhi ziSTam ziSTa ziSyAt ziSyAtAm ziSyuH zAstu ziSTAm zAsatu vartamAna to - rudat zvasat vagere, 3potro liMge cinvat peThe. 8.(1) jakSat daridrat jAgrat cakAsat bhane zAsat mA pAya kRdantonAM ! nA pahelA pAMca rUpamAM pra. pA. 40. ni. 5. thI umerAyelo 1. pA. 10. ni. 7 2. 5. 10.ni. 6.tathA pra. pA. 25. ni. 1sane 3. 3. 5. 10. ni. 8. 62 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 12 mo maiM lopAya che. nakSat-r nakSatau nakSataH ityAdi. (2) napuMsakaliMgamAM pra. dvi. ba. va. mAM. pra. pA. 40. ni 5. thI umerAyelo na vikalpe lopAya che. nakSat r nakSatI nakSati-naikSanti ityAdi.strIliMge- vivRt jema nakSatI nakSatyau nakSatyaH / ityAdi. karmaNi-- adyate prApyate rAsyate| vigere. kRdanta-- adyamAna: prApyamAnam / vigere. 9. kit pratyayo para chatAM, svap nA svara sahita va no 4 thAya che, svap+ca-te-sute / supta: | bhU. kR. supvA / saM. bhU. kR. 10. kiMtu pratyaya para chatAM, khArR no guNa thAya che. nAryate / khAryamALam / bhAve. pra. 2 jA gaNanA dhAtuo 6 5. raDavuM. ar 5. khAvuM. an 5. jIvavuM. pra+(prALu) 5. prANa dhAraNa karavA. vAk 5. prakAzavuM. nakSa 5. khAvuM. khATTa 5. jAgavuM. vaidriA' 5. daridra thavuM. s pa. rAjya karavuM, hukama karavo. anu+AzA karavI, kahevuM. zvas 5. zvAsa levo. vi+vizvAsa karavo. nis+nIsAso nAkhavo. A+AzvAsana levuM. svar pa. sUvuM. zabdo suvinIta vi. avinayI. nizrvana vi. zabda. antA a. vinA, vacce. garrama paM. gadheDo. pUta huM AMbo. Jenfa 1. quila. tarata dedIpyamAna, caMcaLa. TIptimat vi. camakatuM. 1. vAi-dracite bhAveprayoga. anya A no lopa thAya che. 63 patrata vi. pAMdaDAMvALuM. paurava puM. purU rAjAno vaMzaja, duSyanta rAjA. tita vi. phaLavALuM. Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 12 mo bhastrA strI. bhA. yogyapaNuM. bhAga puM. mAga, bhAgya. zAsitR vi. zAsana 22, mAnuSI strI. manuSyanI strI. rAjya karanAra. mugdha vimoj. zuc strI. zo. lohakAra puM. suhAra. | zeSa puM. zeSa bhAga, vasumatI strI. pRthvI. cheso bhAga. varga puM. sa2pAno samUha. ceSTa . 1. mA. yeSTA 42vI. vizvasanIyatA strI. vizvAsa 42 / / vAkyo aho dIptimato'pi vizvasanIyatA'sya vapuSaH / anuzAstu mAM bhvaan| hRdaya ! Azvasihi Azvasihi AryaputraH khalveSaH / kiM rodiSi kinte rodanakAraNam ? / hRdaye'mAntyA zucA sA bhRzamarodId / niHzvasya zanairavadanmahAbhAga ! kiM kathayAmi mndbhaagyaa?| pratApena dyotamAno dazaratho mahImanvazAt / na prayojanamantarA cANakyaH svapne'pi cessttte| 'vizvAsyeSvapi vizvasanti matayo na sveSu vargeSu naH / damayantI nizAzeSe evaM svapnamudaikSata - yadahaM phalite phulle patrale cUta-pAdape - Aruhya tatphalAnyAdaM zRNvatI bhRGga-nisvanAn / / ekenA'pi suputreNa, siMhI svapiti nirbhym| sahaiva dazabhiH putrai, aura vahati gardabhI | 1.Rpanti pAtune bhane vyaMnAnta ghAtune, ya (ghyaNa) pratyaya sAthIne vidhyartha vRhata bane che. kR+ya(ghyaNa) = kArya / vizvas+ ya(ghyaNa) = vizvAsya / vizvAsa 42vA yogya, pratyaya Nit cha, bhATe vRddhi thaI che. 2. anta tivAya nAmone, strIliMgamA I(GI) pratyaya sAgecha bhane I pratyaya lAgata alopAya che. / siMhI / grdbhii| Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 12 mo yasya 'trivarga-zUnyAni, dinAnyAyAnti yAnti ca / sa lohakArabhastreva, zvasannapi na jIvati // yA nizA sarva-bhUtAnAM tasyAM jAgarti sNymii| yasyAM jAgrati bhUtAni sA nizA pazyato muneH / / zakuntalAM dRSTvA duSyantaH prAhamAnuSISu kathaM vA syAdasya rUpasya saMbhavaH? / na prabhA-taralaM jyotisdeti vasudhA-talAt // paropakAra-karaNaM, yeSAM jAgarti hRdaye staam| nazyanti vipadasteSAM, sampadaH syuH pade pade / kaH paurave vasumatI shaasti,shaasitridurviniitaanaam| ayamAcaratyavinayaM mugdhAsu tpsvi-knyaasu|| De mamarA! te bhAganeo'ne tuM 27 nahiM. (rud) nAviyogamA tuM mare che, te mAlatI dezAttara gaI che. bAMdhavo 539 // rIte 27te chate, (rud) bhAsa bharI hAya che. tubha mAzane viSa tArAmaMDalama yaMdra moze cha (cakAs) tema vasudhAne viSe munimaMDalamAM AcArya zrI hemacaMdra prakAze che. (cakAs) 4yAM sudhI bhAsa zvAsa se, (zvas) tyAM sughAve. (pra+an) chaino 75vAsanA hivase sis pAtA nathI. (jas) 4 puruSo puruSArtha 42ta nathI te haridra thAya che. (daridrA) 1. trayANAM (dharmArthakAmAnAm) varga: trivargaH / 2. yaa-tttvdRssttiH| 3. ysyaaN-mithyaadRssttau| 4. anyo deza: dezAntaram (n.)| 65 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 13 mo pATha 13 mo. gaNa ra jo cAlu. 1. mRj pAtuno gue| thayA 5ch| anI vRddhi thAya che. mRj+ti-ma+ti-mA+ti 2. yaj sRj mRj rAj bhrAj bhrasj vazc pari-vAja A dhAtuonA ane na no tathA aMtavALA dhAtuonA z no, dhuda vyaMnA pratyaya 52 chatAM mane pahAte S thAya 7. mASTiM / yaj+tum = yaSTam / yaj+tvA = iSTavA / sraSTum / / bhras-'bhraSTam / vraSTam / yaj+tR = yaSTa / spRz+ta = spRssttH| (bhU.. dRSTaH / dRSTvA / upadeSTra / 54Ante parivATa pra. me.. 3.mRj paatun| RnI svAhi pratyaya 52 chatai, vilpe vRddhi thAya che. mRj+anti = mArjanti, mRjanti / mAjmi mRjvaH mRjmaH amArjam amRjva amRjma mAkSi' mRSThaH mRSTha amArTa-I amRSTam amRSTa mASTi mRSTaH mArjanti-mRjanti , amRSTAm amAm-amRjan mRjyAm mRjyAva mRjyAma mArjAni mArjAva mArjAma mRjyAH mRjyAtam mRjyAta mRDhi mRSTam mRSTa mRjyAt mRjyAtAm mRjyuH mATuM mRSTAm mArjantu-mRjantu 1. ni. 12.4o. ( 418 18 ni. 15 mo. 2. mRj+si-mA+si-mAS+si-mA+si-mA+Si-mArthi / 3.mRj+am(am)ama+am ni. 1. thI amaam| 4.mRj+s-a-ma+s-amA+s-41, 10. ni. 7. amA-ni. 2. amAS-pra. pA. 25. ni. 1. 3. amArTa, amAI mA. pA. 40. ni. 6. lAgato nathI. 5.mRj+hi-mR+ghi-mRS+Dhi-mRDDhi / Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 13 mo 4. vid dhAtuthI an (hya. 3. pu. 5. va.) ne jahale us (pus) thAya che. aviduH / avidan khAvuM 35 vidmaH 4 mAne che. vedmi vidvaH avedam vetsi vitthaH vittha avidva avidma vidanti avet-du avet d-ave' avittam avitta avittAm aviduH vedAva vedAma vetti vittaH vidyAm vidyAva vidyAma vedAni vidyA: vidyAtam vidyAta viddhi vidyAt vidyAtAm vidyuH vettu vittam vitta vittAm vidantu 5. vid dhAtunA vartamAnANamAM parokSAnA pratyayo lAgIne pe| 3po thAya che, maDe- veda vidva vidma vidathuH vida vidatuH viduH 6.vid dhAtunAM khAjJArtha 3yo, vid ne Am (kidAm ) sagADI vettha veda z2a nA AjJArthanAM rUpa lagADavAthI paNa thAya che. vidAGkaravANi vidAGkuru vidAGkarotu vidAGkaravAva vidAGkurutam vidAGkurutAm vidAGkurvantu vidAGkaravAma vidAGkuruta 7. yam ram nam gam han man ( 1. 4. ) van' ( 1. 1 ) ane tanAdi (8 bhA gAnA dhAtuo) sA dhAtuonA antya vyaMjanano,T vyaMjanathI zarU thatAM kit ane kit pratyaya para chatAM sopa thAya che. han + tas = hataH / 3. 5.dvi. va gam+ta (kta) gata: / gatavAn lU. . / gatvA / han- hataH / hatavAn / hatvA / tan- tataH / tatavAn / kSaN-kSataH / kSatavAn / 1.pA. 10. ni. 9. 2.van ga. 1. 5. avA4 12vo, laSThavu, sevaj. 61 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hanAma hata pATha 13 mo 8. han paatun| upAntya anI, svAt pratyaya 52 7i, do5 thAya che. (pA. 25.ni. 6) han+anti-hna anti / 8. han paatun| no dhn thAya che. ghnanti / AghnAte / hanmi hanvaH hanmaH ahanam ahanva ahanma haMsi hatha: hatha ahan ahatam ahata hanti hataH ghnanti ahan ahatAm aghnan hanyAm hanyAva hanyAma hanAni hanAva hanyAH hanyAtam hanyAta jahi hatam hanyAt hanyAtAm hanyu: hantu hatAm ghnantu 10. tiijat pratyaya 52 chatai, vaz paatun| svara sahita va no u thAya che. vaz+ tas-uz+tas ni, 2 thI uS+tasauSTaH / vaz+ya(kya)+te-uzyate / bhali. vazmi uzvaH uzmaH avazam auzva auzma vakSi uSThaH uSTha avaTa-D auSTam auSTa vaSTi uSTaH uzanti ,, ,, auSTAm auzan uzyAm uzyAva uzyAma vazAni vazAva vazAma uzyAH uzyAtam uzyAta uDDhi uSTam uSTa uzyAt uzyAtAm uzyuH vaSTu uSTAm uzantu 11. Iz bhane ID pAtuthI 52 23mA vartamAna se sane dhve tathA paMcamI 4 ane plam pratyayanI pUrve rU thAya che. Ize Izvahe Izmahe aizi aizvahi aizmahi IziSe IzAthe Izidhve aiSThAH aizAthAm aiDDhvam ISTe IzAte Izate aiSTa aizAtAm aizata 1. vaz+si-vaS+si- 55. 10ni. 8 vkssi| 68 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 13 mo. IzIya IzIvahi IzImahi Izai IzAvahai IzAmahai IzIthAH IzIyAthAm IzIdhvam IziSva IzAthAm Izidhvam IzIta IzIyAtAm IzIran ISTAm IzAtAm IzatAm III W IDe IDvahe IDmahe aiDi aiDvahi aiDmahi IDiSe IDAthe IDidhve aiTThAH aiDAthAm aiDDhvam ITTe IDAte IDate aiTTa aiDAtAm aiData IDIya IDIvahi IDImahi IDai IDAvahai IDAmahai IDIthAH IDIyAthAm IDIdhvam IDiSva IDAthAm IDidhvam IDIta IDIyAtAm IDIran ITTAm IDAtAm IDatAm 12. saMyut vyaM4nano pahelo akSara s k hoya to teno, dhu vyaMjanAdi pratyaya para chatAM athavA padAjo lopa thAya che. bhrasj+tum=bhraSTum / j no S thayo che. cakS (k+p=kSa)+te-caS+te = caSTe / cakS+se-caS+se-cakSe =cakSe / cakSe cakSvahe cakSmahe acakSi acakSvahi acakSmahi cakSe cakSAthe caDDhve acaSThAH acakSAthAm acaDDhvam caSTe cakSAte cakSate acaSTa acakSAtAm acakSata cakSIya cakSIvahi cakSImahi ca: cakSAvahai cakSAmahai cakSIthAH cakSIyAthAm cakSIdhvam cakSva cakSAthAm caDDhvam cakSIta cakSIyAtAm cakSIran caSTAm cakSAtAm cakSatAm 13. Tu AdimAM hoya, evA mUvigere dareka gaNanA dhAtuonA h no, ghuTa vyaMnA pratyaya 52 chata te pahAte thAya che. dah+ta-dagh+ta-dagha+dha=dagdhaH / dagdhavAn / bhU. pR. dagdhum / duh+ti-dugh+ti-dugh+dhi=dogdhi 3. pu. me. 1. 5hAnte, adhok 6. 3. pu. me.va. Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ duhanti pATha 13 mo 14. g D d b mahimA hoya bhane yotho akSara mante hoya, evA ekasvaravALA dhAturUpa avayavanA Adi (trIjA) akSarano, padane aMte athavA huM ke pya thI zarU thato pratyaya para chatAM, cotho akSara thAya che. duh+si-ni. 13 thI du+si-mAniyamathI dhugh+si-dhogh+si dhok+si-dhok+Si = dhokssi| dudhAtuna35o paraspe. dosi duhaH' duhmaH adoham aduhva aduhma dhokSi dugdhaH dugdha adhokg adugdham adugdha dogdhi dugdhaH " " adugdhAm aduhan duhyAm duhyAva duhyAma dohAni dohAva dohAma duhyAH duhyAtam duhyAta dugdhi dugdham dugdha duhyAt duhyAtAm duyuH dogdhu dugdhAm duhantu mAtmane. duhe. duhRhe duhmahe aduhi aduhRhi aduhyahi dhukSe duhAthe dhugdhve adugdhAH aduhAthAm adhuradhvam dugdhe duhAte duhate adugdha aduhAtAm aduhata duhIya duhIvahi duhImahi dohai dohAvahai dohAmahai duhIthAH duhIyAthAm duhIdhvam dhukSva duhAthAm dhugdhvam duhIta duhIyAtAm duhIran dugdhAm duhAtAm duhatAm 1. vas vi. pratyayo jitcha bhATe gue thayo nathI. 2. pA. 10. ni. 2. humo. 3. A. 2. pu. na mane 3. pu. nA me. pa. bhAM duh pahane aMte che mATe TU no jU thayo che. 90 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 13 mo __ dihyAtuna35o duh mAse. vaca - vakti vaktaH vacanti 1. 3. pu. avak-g avaktAm avacan . 3. pu. vagdhi vaktam vakta mA. 2. pu. A+zAs 7g. AzAse AzAsvahe AzAsmahe AzAsi AzAsvahi AzAsmahi AzAsse AzAsAthe AzAve- AzAsthAH AzAsAthAm AzAdhvam - ddhvam AzAste AzAsAte AzAsate AzAsta AzAsAtAm AzAsata AzAsIya AzAsIvahi AzAsImahi AzAsai AzAsAvahai AzAsAmahai AzAsIthA:AzAsI- AzAsIdhvam AzAssva AzAsAthAm AzAdhvamyAthAm dhvam AzAsIta AzAsI- AzAsIran AzA- AzAsAtAm AzAsatAm yAtAm stAm vas bhane As nAM 35o A+zAs prabhArI dviS pAtuna 35o 52sbhai. sAmane. 1. 2. pu. dvekSi dviSThaH dviSTha dvikSe dviSAthe dviDDve 6. 3.Y. adveT-D adviSTAm adviSuH adviSTa adviSAtAm adviSata adviSana mA. 2. pu. dviDhi dviSTam dviSTa dvizva dviSAthAm dviyam liha pAtuna 35o 52smai. mAtmane. 1. 3. pu. leDhi lIDhaH lihanti lIDhe lihAte lihate 1. 5. 2. ni. 12. 2. 5.11. ni. 1. 3. pA. 11. ni. 11 bhane 12. liha-ti-lida-dhi-lida+Dhi = leddhi| 99 Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 13 mo va.2.pu. lekSi lIDhaH lIDha likSe lihA lIDhve hya. 2. pu. atte-kmattIm gau mattIdA: tihAthAm atIm A. 2. pu. bhauti lIDham lIDha likSva lihAthAm lIDhvam 15. as dhAtunA, maiM no avit zil pratyaya pa2 chatAM ane s no sakArAdi pratyaya para chatAM lopa thAya che. ga+tas = 7: I sat / va. kR. svAt / atti / 16. as dhAtuthI 52 2hela r ane r pratyayanI pUrve rphe thAya che. JasIt / AsI: / vartamAna kRdanto - mRnat-mArgat vivat At zat dviSat tihat yuhat vigere. rUpo traNe liMge vinvat peThe. Atmane rakSANa: / vasAna: / vagere AnuM AsInaH thAya che. karmaNi mukhyate hanyate vasyate AzAsyate vigere. va-35te / va-ra -3nyate / va. rR. mukhyamAnaH / hancamAnaH / OMzyamAnaH / bIjA gaNanA dhAtuo as 5. hovuM. A+zAt A. icchavuM, AzIrvAda Apavo. Ar A. besavuM. 3+ udAsIna rahevuM. Dr A. vakhANavuM. s A. rAjya karavuM. cakSu A. bolavuM, kahevuM. vid u. lepa karavo. 72 dip u. dveSa karavo. 3 uM. dohavuM, dUdha devuM. mun 5. sApha karavuM. niha u. cATavuM. var 5. bolavuM. vaN 5. icchavuM. var A. paheravuM. vid 5. jANavuM. haiMn 5. haNavuM. + A. haNavuM. Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 13 mo zabdo bAyugamatu puM. Apa, pUjaya. | pIru vi. bIkaNa. mAstAm a. saryuM, dUra rahyuM. vana vi. vAtsalyavALuM, mui a. zuM. bhaktibhAvavALuM. pUrnararASTranA gujarAta deza Rrita vi. ughADeluM, phAMDeluM. pRddha strI, lolupatA, Asakti. sAyam a. sAMje. pRthriI strI. strI. saMsa strI. sabhA. vatta: (vatta) a. tArAthI. | Tripati puM. sUrya. dhAtuo pra+pad ga. 4.A. pAmavuM, | gR5 ga. 1. 5. javuM. svIkAravuM. | 35+pAse javuM. vAkyo AsatAmihaiva muhUrtamekaM bhavantaH / hata hata upasarpatopasarpata gRhIta gRhIta / adhyAsta' rathameko'pi tRNavadgaNayanparAn / kimu vatsa ! na vetsi vatsalAM jananIm / tRSNAM chindhi kSamAM bhaja madaM jahi satyaM brUhi / ayaza: prmaassttumicchaami| zreSThin ! svaagtmidmaasnmaasytaam| mUrkha dveSTi na pnndditm| 1. dvitIyA. eka muhUrta paryata. 2. madha upasarganI sAthe joDAelA zI thI ane mAn dhAtuno AdhAra, karma thAya, mATe dvitIyA thaI che. rathamadhyAtA 03 Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gRhiNI gRhamucyate / kiM vA nAsti parizramo dinapaterAste na yannizcalaH / zatrau mitre ca samabhAvaH samastalokamArdra-dRSTyA prekSamANo mitaM priyaM cAcakSANo mokSasya mArge tiSThati / yathA dAvAgninA tarugaNA dahyante tathA viSayAsaktyA mAnuSo vinazyati, yathA viSaM tathA viSayAndUreNa pramucya samAdhilInena cittenAdhvam / taM tapastejasA dussahaM gurujanaM praNameti vayaM bhavantamAcakSmahe / bho bho rAjannAzramamRgo'yaM na hantavyo na hantavyaH / asminnazoka-vRkSamUle tAvadAstAmAyuSyamAn yAvadamAgacchAmi / pUrvaM bhavaneSu kSitirakSArthaM ye nivAsamuzanti teSAM pazcAttarumUlAni gRhANi bhavanti / bhagavatA kRtasaMskAre sarvamasminvayamAzAsmahe / dharmArtha rasa - gRddhyA vA mAMsaM khAdanti ye narAH / nidhnanti prANino vA te pacyante narakAgninA // amitraM kurute mitraM mitraM dveSTi hinasti ca / karma cArabhate duSTaM tamAhu mUDha- cetasam // asau muni rmahAyogI puNyarAzirivAGgavAn / mayA hato 'hatAzena kva yAmi karavANi kim // tvAM prapadyAmahe nAthaM tvAM stumastvAmupAsmahe / tvatto hi na parastrAtA kiM brUmaH kimu kurmahe // pATha 13 mo 1. dharmaH arthaH (prayojanam) yasmin (karmaNi) tat, tathA / kriyAvizeSaNa. 2. hatA AzA yasya saH - hatAza:, tena / 14 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 13 mo ukto bhavati yaH pUrvaM guNavAniti sNsdi| na tasya doSo vaktavyaH prtijnyaa-bhngg-bhiisgaa| AzAsyamAnaH sakalai lokaiH sphArita-locanaiH / dine dine raviriva pryaannmkroddhnH|| I-ma-mokSA prApa: saMsthiti-hetA tAnijatA kiM na hataM, rakSatA kiM na rakSitam // dineza! tuM tAruM moTuM ane hAtha sApha kara (mRga) ane A navAM kapaDAM pahera. () sAMje ane savAre rabArI gAyone doDe che. () hAlamAM akhila bhAratavarSamAM prajA prajanuM rAjaya kare che. (phe) tuM guNI mANasanAM vakhANa kare che. (DuM) aNahilapurapATaNa gujarAtanuM pATanagara hatuM, (ga) te tame jANatAM nathI. (vi) rabArI je vakhate gAya dohato hato (36) tyAre ame vyAkaraNa bhaNatAM hatA. (pi+) bhamaro puSpamAMthI madha cUse che. (ti6) savAre ane sAMje ThaMDA pANIthI AMkho dhovI joIe. (mRga) koIpaNa upara dveSa karavo nahi (di) ane koIne mAravo nahi. jeo prANIonI hiMsA kare che teo pApathI potAnA AtmAne lepe che. (vi) tuM A vAta jANato hato (vi) paNa teM mane kahI nahi. teNe khagavaDe tene mastakamAM haNyo. (ha Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 14 bho. ge| u bhe hvAdi 1. zitru pratyayo chatAM, trIjA gaNanA dhAtuo bevaDAya che. Ane dvitva, dvirukti, dvirbhAva ke abhyAsa kahevAmAM Ave che. hu+ti-hu-hu+ti 2. dvitva thayA pachI, pUrvanA t ane hU~ no kh thAya che. ju+hu+ti = juhoti / juhuma: juhomi juhuva: juhoSi juhutha: juhutha juhoti juhuta: juhvati ajuhot juhuyAm juhuyAva juhuyAma juhavAni juhuyAH juhuyAtam juhuyAta juhudhi juhuyAt juhuyAtAm juhuyuH juhotu pATha 14 mo 3. yukta (jevaDAyelA) dhAtukhothI heDA janu ati ne atu' thAya che. juhu + 4. haiM dhAtunA 4 no, svarathI zarU thatA apit avit pratyaya 52 chatAM, v thAya che. juhvati ( 4 ) 4. ni. 2. no apavAha ) 5. hu dhAtu pachI hi pratyayano dhi thAya che. juhudhi / 6. yukta dhAtukhothI an ne pahale us' (pus) thAya che. a- juhu + us -- pA. 12. ni. 5. thI gueA. ajuhavuH / hu 2 anti bhane antu pratyayane + ati ajuhavam ajuhuva ajuhu ajuhoH 76 ajuhutam ajuhuta ajuhutAm ajuhavuH juhavAva juhavAma juhutam juhutAm 7. dvitva thayA pachI pUrvano svara hrasva thAya che. hA + ti - hAhA+ti - hahAti-jahAti / juhu juhvatu 1.pA. 12. ni. 3. dukho 2. juhu + us ahiM niyama 4 sAgaze nahi, DebhaDe khA pratyaya pit che. Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 14 mo 8. avi, zit pratyayo para chatAM, lyukta dhAtuonA nA lopa thAya che. jahA+ati = jahati / 9. vyaMjanathI zarU thatAM avit zit pratyayo para chatAM,tyukta dhAtuonA mA no chuM thAya che paNa rA saMjJAvALA dhAtuonA mA no chuM thatI nathI. (dA saMpA . 15. ni. 4.) jahA+tas = jahItaH / 10. hA 'tadeg4' pAtunA A no, vyaM4nathI 13 thata mavit zit pratyayo 527di i 59 thAya che. jahitaH, jahItaH / 11. y thA za3thata zit pratyayo 527i, hA 'ta' paatun| A no lopa thAya che. jhyaat| 12. hi pratyaya 527di, hA tjssaatun| A no, A mane i vilpe thAyacha. jahAhi, jahihi 5 ni.8 thI jahIhi / ajahAt jahAmi jahiva:-jahIvaH jahimaH-jahImaH jahAsi jahitha:-jahIthaH jahitha-jahItha jahAti jahita:- jahItaH jahati ajahAm ajahiva-ajahIva ajahima-ajahIma ajahAH ajahitam-ajahItam ajahita-ajahIta ajahitAm-ajahItAm ajahuH jahyAt jahyAtAm jAH jahAni jahAva jahAma jahAhi-jahihi-jahIhi jahitam-jahItam jahita-jahIta jahAtu jahitAm-jahItAm jahatu 13. hindu thayA pachI pUrvanA bIjA akSarano pahelo akSara ane cothA akSarano trIjo akSara thAya che. bhI+ti-bhIbhI+ti-bibhI+ti = bibheti / 1. 06 . 6. sane pA. 11... 2. 99 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bibheSi pATha 14 mo 14. vyaMjanathI zarU thatAM avit zit pratyayo para chatAM, bhI pAtunAI no vipa sva i thAya che. bibhita:-bibhItaH / 15. svarAdi pratyaya para chatAM anekasvarI dhAtunA rU varNano thAya che. bhI+ati-bibhI+ati = bibhyati / bibhemi bibhiva:-bibhIvaH bibhima:-bibhImaH bibhitha:-bibhIthaH libhitha - bibhItha bibheti bibhita:-bibhIta: bibhyati abibhayam abibhiva-abibhIva abibhima-abibhIma abibheH abibhitam-abibhItam abibhita-abibhIta abibhet abibhitAm-abibhItAm abibhayuH bibhiyAt-bibhIyAt bibhiyAtAm-bibhIyAtAm bibhiyu:-bibhIyuH bibhayAni bibhayAva bibhayAma bibhihi-bibhIhi bibhitam-bibhItam bibhita-bibhIta bibhitAm-bibhItAm bibhyatu 16. dvitva thayA pachI je pUrva dhAtu, tenA anAdi vyaMjanano so5 thAya che. hI+ti-hIhI+ti-hIhI+ti = jiheti| 17. saMyukta vyaMjananI pachI AvelA dhAtunA DuM varNa ane 3 varNano, svarAdi pratyaya para chatAM, anukrame rUchyuM ane 3t thAya che. hI+ati-jihI+ati = jihiyati / (ni. 15 no vAha) jihemi jihIva: jihImaH ajihvayam ajihIva ajihIma jiheSi jihIthaH jihItha ajihe: ajihItam ajihIta jiheti jihItaH jihiyati ajihet ajihItAm ajihayuH 1. mA pAnI ni. 6. tathA 5. 12. ni. 5. bibhetu 98 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 14 mo jihIyAm jihIyAva jihIyAma jihayANi jihayAva jihayAma jihIyAH jihIyAtam jihIyAta jihIhi jihItam jihIta jihIyAt jihIyAtAm jihIyuH jihetu jihItAm jihiyatu vartamAna kRdanta - guhnata nigiyata vigata nAta- rUpo traNe liMge, nakSat pramANe karavAM. pA. 12. ni. 8. karmaNi-rA-dIyA dIvAnA pA. 6. ni. 2. juo. dU-dUyate dUyamAna: pI-pIyA mIyamAna dIyo 18. vA pratyaya para chatAM, hA tajavuM no di thAya che. hindu 3 jA gaNanA dhAtuo bI pa. bIvuM. du 5. homavuM. hA 5. tajavuM. pii 5. zaramAvuM. zabdo banta a. aMdara. tuNDa na. mukha. mantarikSa na. AkAza. patrita vi. paLIyAM AveluM. samajI vi. ayogya. pAva chuM. agni . maM na. AMkha. muu6 na. mAthuM. makSa na. indriya, netra. narman na. cihna. kAryaputra puM. pati, pUjayano putra. | vimAna na. prabhAta. sApa pu. samUha. samad strI. kAi, Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 14 mo pUjyairabhakto'pi zizuH ziSyate na tu hIyate / tAye gate sati, akSeSu hAniM prApnuvatsu satsu, hA vRddho'pi viSayAbhilASaM na jahAti / na hi 'tryambaka- jaTA kalApamantarikSaM vA vihAya kSINo'pi hariNalakSmA kSitau padaM badhnAti / tvayA'pi yadi hIyeta, durdazA - patitaH patiH / udayeta tadA nUnaM, pazcimAyAM vibhAkaraH * // na kazciccaNDakopAnAmAtmIyo nAma bhUbhujAm / hotAramapi juhvAnaM spRSTo dahati pAvakaH // aGgaM galitaM palitaM muNDaM dazanavihInaM jAtaM tuNDam / vRddho yAti gRhItvA daNDaM tadapi na muJcatyAzApiNDam // bhramara iva vibhAte kundamantastuSAram' na ca khalu paribhoktuM naiva zaknoti hAtum / huM maraNathI bIto nathI (bhI) kemake amRtajevuM jinezvaranuM vacana meM pIdhuM che. *taparUpI agnimAM karmarUpI samidhano homa kara. (du) tejo layathI DaratAM nathI (bhI) ne dhairyane ta4tAM nathI. (hA ) ame mahirApAna choDI hIdhuM che. (hA ) tesro asatya josatAM zaranAtAM nathI. (hI) 1. trINi ambakAni yasya sa tryambakaH- mahAdeva ityarthaH / 2. kSi (52. 1. 1.) +ta = kSINa: ddIrgha thAya che. 3. hariNaH lakSma yasya sa hariNalakSmA - candra ityarthaH / 4. vibhAM (prabhAM) karoti iti vibhAkara:- sUrya ityarthaH / 5. antaH tuSAra: yasya tat 6. tapa eva agniH tapogniH, tasmin - tapo'gnau / 80 Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 15 mo pATha 15 mo. gaNa 3 jo cAlu 1. pR R bhR mA hA (j) bhane hAI pR' mA pAtumAne zita pratyaya para chatAM, ddhitva thayA pachI pUrvanA svarano rU thAya che. pR+ti-pRpR+ti-pipti| piparmi pipRvaH pipRmaH apiparam apipRva apipRma piparSi pipRthaH pipRtha apipa:2 apipRtam apipRta pipati pipRtaH piprati apipaH apipRtAm apiparuH pipRyAm piyAva pipRyAma piparANi piparAva piparAma pipRyAH pipRyAtam pipyAta pipRhi pipRtam pipRta pipRyAt pipRyAtAm pipRyuH pipatu pipRtAm pipratu 2. hindu thayA pachI pUrvanA 3 varNa ane 3 varNano, asva svara 52 chata manu iy bhane uv thAya che. Rti-R Rti- ni. 1 thI, i R + ti-iy-R+ti = iyati / iyarmi iyavaH iyamaH aiyaram aiyava aiyama iyaSi iyathaH iyatha aiyaH aiyatam aiyata iyati iyataH igrati aiya: aivRtAm aiyaru: iyyAm iyyAva iyyAma iyarANi iyarAva iyarAma iyayAH itryAtam itryAta iyahi iyatam iyata iyyAt iyayAtAm iya'yuH iyatu iyatAm iyatu bhR dhAtu- 52smai. bibharti bibhRtaH bibhrati chatyA. abibhaH abibhRtAm abibharuH ityAdi. R pAtu peThe. 1. dIrgha 5 bIjAonA mata pramANe ahiM mUkyo che. 2. pA. 10. ni. 7. 3. pA. 10. ni. 6. * R+t-RR+t-i R+t-iy R+t = aiyaH / FEEEEEEEEEEEE 81 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1111 11111 pATha 15 mo bibhre bibhRvahe bibhRmahe abidhi abibhRvahi abibhRmahi bibhRSe bibhrAthe bibhRdhve abibhRthAH abibhrAthAm abibhRdhvam bibhRte bibhrAte bibhrate abibhRta abibhrAtAm abibhrata' bibhrIya bibhrIvahi bidhImahi bibharai bibharAvahai bibharAmahai bibhrIthAH bibhrIyAthAm bidhIdhvam bibhRSva bibhrAthAm bibhRdhvam bidhIta bidhIyAtAm bidhIran bibhRtAm bibhrAtAm bibhratAm mA pAtu - mime mimIvahe' mimImahe amimi amimIvahi amimImahi mimISe mimAthe mimIdhve amimIthAH amimAthAm amimIdhvam mimIte mimAte mimate amimIta amimAtAm amimata mimIya mimIvahi mimImahi mimai mimAvahai mimAmahai mimIthAH mimIyAthAm mimIdhvam mimISva mimAthAm mimIdhvam mimIta mimIyAtAm mimIran mimItAm mimAtAm mimatAm hA pAtu- jihe jihIvahe jihImahe vi. 35o mA pAtu prabhArI. pRdhAtu- piparti / pR+tas-pipR+tas 3. okya vyaMjananI pachI rahelA dIrgha nA, kiDitu pratyaya 527ri, urthAya che. pipu+tas-. u.ni.5. pipUrtaH / pipurati / pR+ya = pUryate i. | pR+ta = pUrta: pUrtavAn (bhU. . / pUrtiH / piparmi pipUrvaH pipUrmaH apiparam apipUrva apipUrma pipUryAm pipUryAva pipUryAma piparANi piparAva piparAma mo. 1. 5.. 7. ni. 5. 3. pA. 14. ni. 8. 2. 5. 14. ni. 8. 4. pA. 8. ni. 11. mo. 2 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 15 mo dA dhAtu 4. dA } dhA N khAvuM sva35 (AkRti) bhenuM thAya che, dA saMjJAvANA hevAya che. ' dA+tas-dadA+tas-ahiM pA. 14. ni. 8. sAgaze nahi. (umaDe temAM dA saMjJAvANA dhAtukho bAha ryA che) pe| 14. ni. 8. sAgaze, kheTale dad+tas-dattaH / dadA+ati=dadati / 5. dA saMjJAvANA dhAtukhonA A no hi pratyaya para chatAM, e thAya chekhane dvitva thatuM nathI. dehi / dhehi / paraspai dadAmi dadvaH dadma: dadAsi dattha: dattha dadAti dattaH dadati dadyAm dadyAva dadyAma dade datse datte adadAm adadva adadma adadAH adattam adatta adattAm adaduH dadAva dadAma datta dadatu adadAt dadAni dehi dadAtu Atmane dadmahe adadi adatthAH dadAthe daddhve dadAthe dadate dadIya dadIvahi dadImahi dadai adatta te dhAtu datsva dattAm dattam dattAm ahi ahi adadAthAm adaddhvam adadAtAm adadata dadAvahai dAma dadAthAm dadAtAm daddhvam dadatAm 1. pe| dA 52.ga. 2. (Apa) ne dai para. ga. 1. (zuddha 12vuM.) khAne dhAtu dA saMjJAvANA nathI. pA. 1. ni. 14. bhevo. 2. pA. 14. ni. 8. dukho. 83 Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 15 mo dhA dhAtudhA+tas-dadhA+tas-41. 14. ni. 8. dadh+tas 6. dhA pAtune maMte yotho akSara hoya tyAre, t th thI 3 s pva thI 13 thatAM pratyayo 527di, mAhida no dha thAya che. dhattaH / dhatthaH / dhatse / dhddhve| parasma dadhAmi dadhvaH dadhmaH adadhAm adadhva adadhma dadhAsi dhatthaH2 dhattha adadhAH adhattam adhatta dadhAti dhattaH2 dadhati adadhAt adhattAm adadhuH dadhyAm dadhyAva dadhyAma dadhAni dadhAva dadhAma dhehi dhattam dhatta dadhAtu dhattAm dadhatu Atmane dadhe dadhvahe dadhmahe adadhi adadhvahi adadhmahi dhatse dadhAthe dhadhve adhatthAH adadhAthAm adhaddhvam dhatte dadhAte dadhate adhatta adadhAtAm adadhata dadhIya' dadhIvahi dadhImahi dadhai dadhAvahai dadhAmahai dhatsva dadhAthAm dhaddhvam dhattAm dadhAtAm dadhatAm 7. ta ut pratyaya 52 chatai, (1) dhA sva35 sivAya dA saMza.5 pAtuno dat mane (2) dhA dhAtuno hi mAheza thAya che. dattaH / dattavAn / dattiH / dattvA / 59!, dA 2. 2. dAtaH / dai. 1. avadAtaH / dhA dhAtu, vihitaH / vihitavAn / hitvA / ta rAhi na hoya tyAre, pradAya / vidhAya / saM. bhU.. 1. pA. 14. ni. 8. 2. 5. 10. ni. 2. nalAge. 3. dA 1.2. mane dai.. 1. dA saMzAmA nathI bhATe dat thAya nA. 84 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 15 mo. 8. nij vij bhane viS pAtuna zit pratyaya 52 7di, dvitva thayA pachI pUrvanA svarano e thAya che. nij+ti-nij nij+tini nij+ti nenekti| 9. svarAdi zit pratyaya para chatAM, dvirukta dhAtunA upAjya nAbhi svarano gue| yato nathI. nenijAni / anenijam / 52smai nenejmi nenijvaH nenijmaH anenijam anenijva anenijma nenekSi nenikthaH neniktha anenek-ga aneniktam anenikta nenekti neniktaH nenijati anenek-g aneniktAm anenijuH nenijyAm nenijyAva nenijyAma nenijAni nenijAva nenijAma nenigdhi neniktam nenikta nenektu neniktAm nenijatu Atmane nenije nenijvahe nenijmahe aneniji anenijvahi anenijmahi nenikSe nenijAthe nenigdhve anenikthAH anenijAthAm anenigdhvam nenikte nenijAte nenijate anenikta anenijAtAm anenijata nenijIya nenijIvahi nenijIvahi nenijai nenijAvahai nenijAmahai nenikSva nenijAthAm nenigdhvam neniktAm nenijAtAm nenijatAm viS dhAtu parasma veveSmi veviSvaH veviSmaH aveviSam aveviSva aveviSma vevekSi veviSThaH viSTha aveveTa-Da aveviSTam aveviSTa veveSTi veviSTaH veviSati aveveTa-D aveviSTAm aveviSuH veviSyAm veviSyAva veviSyAma veviSANi veviSAva veviSAma veviDDhi veviSTam veviSTa veveSTa veviSTAm veviSatu tAt pratyayana veviSTAt 35 thAya, mevI zata 63 dhAtumomAM tAt pratyayana 35 sama4. pra. 5. 42. ni. 3. 85 Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 15 mo Atmane veviSe veviSvahe veviSmahe aveviSi aveviSvahi aveviSmahi vevikSe veviSAthe veviDve' aveviSThAH aveviSAthAm avevivam veviSTe veviSAte veviSate aveviSTa aveviSAtAm aveviSata veviSIya veviSIvahi veviSImahi veviSai veviSAvahai veviSAmahai vevikSva veviSAthAm veviDvam veviSTAm veviSAtAm veviSatAm vartamAna gRhanto-- piprat iyat bibhrat dadat dadhat nenijat / 3potro liMge jakSat peThe. pA. 12. ni. 8. khAtmane - bibhrANaH jihAna: dadAnaH dadhAnaH nenijAnaH / durbhazi - pR-priyate / hA-dhuM hAyate / R aryate / 5.6.ni.4. -mIyate / pA.6. ni. 2. dA - dIyate / dhA-dhIyate / nij-nijyate / mA 1 1/2hanta - pR- priyamANa: hAyamAnaH / 'tyAhi. 10. ta arAhi dvit pratyaya para chatAM, (1) do so mA bhane sthA dhAtunA antya svarano i thAya che. (2) cho khane zo no vi'sye thAya che. ditaH / avasitaH / sitvA / mitaH / mitiH / sthitaH / sthitvA / chitaH - chAtaH / nizitaH - nizAtaH / viruddha 76. avasAya / nirmAya / saM. lU. I. ahiM pratyaya ta arAhi nathI. 11. svarAnta dhAtune ya pratyaya lAgIne vidhyartha kRdanta thAya che, jane tyAre A arAnta dhAtunA A no e thAya che. ci+ya = ceyam / neyam / dA-deyam / mA-meyam / 1. viS-dhve-veviS+ dhve - veviS+ ve - pA. 2. ni. 12. veviDddve / 86 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 15 mo RR 5. javuM. vA u. ApavuM. 3 jA gaNanA dhAtuo Ja+A. grahaNa karavuM. pA uM. dhAraNa karavuM. vi+vidhAna karavuM, kahevuM. sam-samAdhAna karavuM. nijh uM. pavitra karavuM, dhovuM. rR pa. pALavuM, pu, bharavu. Japti puM. te nAme eka nakSatra. antara na. aMtara. azrva na. Abha, megha. arNava puM. samudra. - AjJeSa puM. AliMgana. jharvI strI. pRthvI. jhAyI strI. pRthvI. rukSi puM. kUkha, peTa. chata na. kapaTa. 5 5. pALavuM, puravuM, bharavuM. rR bharavuM, poSavuM, dhAravuM. mA~ A. mApavuM. nir+nirmANa karavuM,racavuM vin u. judu karavuM. +udvega karavo. vip u. vyApavuM, phelAvuM. haiM| A. javuM. zabdo prAgya vi. vistRta. vanara puM. mUrkha. vavI strI. boraDI. maha puM. yajJa. mutttA strI.motI, motInIchIpa. yAna na. vAhana, gamana. yUtha na. ToLuM. vasana na. vasa. vivara na. jagyA. zuSra vi. ujjavaLa. zobhita na. lohI. smera vi. vikasvara. drava puM. rasa. paraLI strI. pRthvI. dharmAtmana puM. yudhiSThira. dhUsara vi. dhuMkharuM, meluM. nahuSa puM. eka rAjA. prAyin vi. premI. prAkRta vi.sAmAnya. 1.keTalAkanA mate A dhAtu dIrgha paNa che. S I 7 sva na. dhana, dravya. hAsya vi. hAMsIne pAtra. heman na. suvarNa. kSAma vi. zuSka, durbaLa. Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 15 mo vAkyo vismaya-smeradRSTibhiH paurairanekaprakAramabhinandyamAnaH sa rAjA parAM mudmdhtt| vidhehi sarvazaktyA mahAtmannAtmano rkssaam| kenApi sArdhaM medhAvI virodhaM vidadhIta na / adattaM nA''dadIta svaM tRNamAtramapi kvacit / yo hi 'mitaM bhuGkte sa bahu bhungkte| yo hi dadyAdapAtrAya sNjnyaanmmRtopmm| sa hAsyaH syAtsatAM madhye, bhveccaanrthbhaajnm|| gacchataH skhalanaM kvApi, bhavatyeva pramAdataH / hasanti durjanAstatra, samAdadhati sajjanAH // hatvA gurUnapi laghUnvaJcayitvA chalena ca / yadupAdIyate rAjyaM, tatprAjyamapi mAstu me / / prasIda vivaraM dehi, sphuTitvA devi ! kaashypi!| abhrAdapi patitAnAM, zaraNaM dharaNI khalu // yathA cintAmaNiM datte, baTharo badarI-phalaiH / ha hA jahAti saddharmaM tathaiva jana-raJjanaiH / / jJAna-magnasya yaccharma, tadvaktaM naiva shkyte| nopameyaM priyAzleSai pi tccndn-drvaiH|| dAnaM bhogo nAzastisro gatayo bhavanti vittsy| yo na dadAti na bhukte tasya tRtIyA gati bhavati / / ko'laGkAraH satAM? zIlaM, na tu kAJcana-nirmitam / kimAdeyaM prayatnena ? dharmo, na tu dhanAdikam / / ajitvA sArNavAmImaniSTvA vividhai mkhaiH| adattvA cArthibhyo dAnaM, bhaveyaM pArthivaH katham ? // 1. mitaM- prmaannyuktm| Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 15 mo (mArga) sadya: krIDA-rasacchedaM prAkRto'pi na marSayet / kiM nu lokAdhikaM tejo, bibhrANaH pRthivIpatiH // sahasA vidadhIta na kriyAmavivekaH paramApadAM padam / vRNate hi vimRzya kAriNaM, guNalubdhAH svayameva sampadaH // upAnayantI kalahaMsayUtha magasti - dRSTyA punatI payAMsi / muktAsu zubhraM dadhatI ca garbhaM zaradvicitraizcaritaizcakAsti // vasane paridhUsare vasAnA niyama- kSAmamukhI dhRtaikaveNiH // atiniSkaruNasya zuddha-zIlA mama dIrghaM virahavrataM bibharti // rAmo hema-mRgaM na vetti nahuSo yAne nyayuGkta dvijAn viprasyA'pi savatsa dhenu-haraNe jAtA matizcArjune / dyUte bhrAtR-catuSTayaM ca mahiSIM dharmAtmajo dattavAn prAyaH satpuruSo vinAza-samaye buddhyAH paribhrazyate ' // bhe mahattva (moTAI) ne chocho to khAyo, (dA) bhAMgo nahiM . jIvone jyAM sudhI madhyamAM viSama kArya gati Ave che tyAM sudhI Itara na to dUra raho, (AstAm ) subhna pae aMtara khAye che. (dA) kharekhara khAto nathI. pIto nathI, Apato nathI ane dharmamAM vAparato nathI, (vi+i 52. ga. 1. ) hRpA bhAto nathI 3 yamano chUta kSaeAvAramAM (kSaNAt) jAvI pahoMye che. (pra+bhU) 1. paraaipadI dhAtu kvacit Atmanepada thAya che. CE Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 15 mo azAzvata, asAra ane maraNAnta evA dehAvAsane jANato, kyo mANasa maraNathI udvega pAme! (36+vin) keTalAka praNayinA manoratho pUre che (pR ke p) ane keTalAka kukSine paNa bharI zakatAM nathI. () sarpanuM viSa tenA lohImAM vyApI gayuM che. (vik) dhobI talAvamAM kapaDAM dhove che. (ni) rAjAnA A adhikArIo jamInane mApe che. (ma) meM A grantha racIne (nir+ma) mArI zaktine mApI. (M) bhagavAn hemacandrasUrie aNahilapura pATaNamAM siddhahema vyAkaraNa racyuM. (nir+mA) karmathI mukta (chUTo) thayelo jIva uMce jAya che (3+hrA) ane lokanA agrabhAge 2he che. (adhi+sthA) daza gaNanuM pRthakkaraNa 1. gaNa 7 mAM dareka dhAtuthI tti no pi thAya che. ruddhi / gaNa 2 ane 3mAM vyaMjanAnta dhAtuothI tti no pi thAya che, sivAya ke ha-nahi ane ruti pAMcamAM vitti vagere. paraMtu svarAnta dhAtuthI tti kAyama rahe che. nidRitti, sivAya ke 6-khududdhi / gaNa 5 mAM ddi no lopa thAya che, paraMtu vyaMjanAnta dhAtuothI lopa thato nathI. vinu / zavanuhi / gaNa 8 mAM dareka dhAtuthI ddi no lopa thAya che. tanu / gaNa 1.4.6, ane 10 mAM dareka dhAtuthI dino lopa thAya che.nama / gaNa 9 mAM hi~ kAyama rahe che, jALIhi / paraMtu vyaMjanAnta dhAtuomAM vikaraNa sahita tti no Ana thAya che. puSALa / 1. ahIM dvitIyA vAparavI. toApramapitivruti na Go Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 15 mo 2. yukta (3 jA gaNanA) dhAtuothI ane naz vagere pAMca dhAtuothI anti ane antu ne ThekANe ati ane atu thAya che. 3. div dhAtuthI ane 2 jA gaNanA A kArAnta dhAtuthI at no nas (pus) vikalpe thAya che ane vid dhAtuthI, nakSa vagere pAMca dhAtuothI temaja 3 jA gaNanA dhAtuothI t nitya thAya che. 4. jhakArAnta aMgavALA (ga. 1. 4. 6. 10) dhAtuothI vidhyarthanA pratyayomAM ya no rU thAya che ane yAm no phyam tathA yur no vum thAya che tathA AthAm 2, Artha, AtAm 2,Ate, pratyayomAMnA A no rU thAya che. 5. gaNa 5. 8. 9. 7. 2 ane 3 mAM ane anta ane antAm ne ThekANe te ata ane JatAm thAya che. au dhAtuthI rate rata ane tAn thAya che. gaNa vibhAga 1 lo - ga.1.4.6.10. A gaNomAM svarAnta ane vyaMjanAnta ema banneya prakAranA dhAtuo che, paNa dareka gaNomAM vikaraNa pratyaya Ja ya Ja Ja (zava, ya, za, zava,) lAgyA bAda aMga ga kArAnta bane che, kemake darekanA pratyaya maiM kArAnta che. eTale A gaNonAM rUpo sarakhAM che. sAmAnya rIte dazamA gaNanA dhAtuo svarAnta che, kemake tene rU (nir) pratyaya lagADavo paDe che. gaNa vibhAga 2 jo - * gaNa.5.8.9. ane 7. pAMcamAM gaNamAM svarAMta ane vyaMjanAMta ema banneya prakAranA dhAtuoche. AThamAM gaNamAM vyaMjanAMta ja che. 5 mA ane 8 mA gaNano vikaraNa pratyaya nu, 3, arthAt 3 kArAnta che. pAMcamA gaNanA svarAnta ane AThamA gaNanA vyaMjanAMta dhAtuonAM rUpo sarakhAM ja thAya che. 9 mA gaNamAM svarAnta ane vyaMjanAnta ema banneya prakAranA dhAtuo che te banneyanAM rUpo sarakhAM thAya che. phakta vyaMjanAnta dhAtunuM A. 2. pu. 91 Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 15 mo e.va.nuM rUpa bhinna thAya che. puSA! A gaNano vikaraNa nA(nA) che. 7. mA gaNanA dareka dhAtuo vyaMjanAta che. A gaNano vikaraNa pratyaya svara ane vyaMjana vacce Ave che. eTale A gaNanuM aMga vyaMjanAMta rahe che. ane tethI puruSabodhaka pratyaya lAgatAM, aneka jAtanI vyaMjana saMdhio thAya che. bAkI pratyayonA pheraphAra dareka dhAtumAM sarakhA ja thAya che. vikaraNa na(na) che. gaNa vibhAga 3 jo - gaNa ra jo ane 3 jo. A gaNomA vikaraNa nathI. dhAtuo svarAMta ane vyaMjanAta ema banne prakAranA che. vyaMjanAMta dhAtuonAM rUpo karatAM vyaMjana saMdhi aneka prakAranI thAya che ane svarAMta dhAtuonAM rUpo bhinna bhinna rIte thAya che. rajA ane 3jA gaNamAM jo ke vikaraNa pratyaya nathI, paraMtu vyaMjanAdi vit pratyaya para chatAM lU thI nitya ane te ja tu dhAtuthI vikalpa chuM thAya che tathA hya. bhUtanA 6 ane huM pratyaya para chatAM, mam dhAtuthI nitya chuM thAya che. zuM ane t dhAtuthI se, a ane AjJArtha va, plam para chatAM, ane TU vagere pAMca dhAtuthI vidhyartha sivAyanA vyaMjanAdi zit pratyayo para chatAM huM thAya che, vaLI hya. TU ane huM pratyaya para chatAM huM pAMca dhAtuthI chuM ane e thAya che ane at dhAtuthI phakta e thAya che. 3 jA gaNamAM vizeSe, dvirukti thAya che. vartamAna kRdantanAM rUpo - puMliMgamAM ane napuMsakaliMgamAM ghuTu pratyaya para chatAM upAjyamAM na umerAya che. paNa yukta (ga.3. jo) dhAtuomAM ane nakSa vagere pAMca dhAtumAM puliMgamAM - (umerAyelo) lopAya che ane napuMsakaliMgamAM vikalpa lopAya che. napuMsakaliMga dvivacanano ane strIliMgano pratyaya lAgatAM, ga. 6mAM ane ga. ra jAnA mA kArAnta dhAtuomAM gat no ar vikalpa thAya che ane 1,4, 10 gaNamAM gat no man nitya thAya che, bAkInA gaNomAM mata no at rahe che. . Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 16 mo s am A (si) (TA) e (Ge) as (Dasi) "" (Das) (Gi) prakaraNa 2 juM aniyamita nAmonAM rUpo pATha 16 mo svarAnta nAmonA rUpo vibhaktinA pratyayo au "" bhyAm " "" os as (jas) (zas) " bhis bhyas "" Am su (sup) prathamA dvitIyA tRtIyA caturthI paJcamI SaSThI saptamI sarvanAma 1. pUrva para avara dakSiNa uttara apara adhara sva tathA antara jA nava sarvanAbhothI i smAt ane smin viDalye thAya che. pUrve pUrvAH / pUrvasmAt pUrvAt / pUrvasmin pUrve / hyUsva pheMkArAnta nAmo 2. sakhi zab6thI para rahesa s (pra. je. va.) no A (DA) thAya che. sakhA / 3. sakhi zab6nA i no, *zeSa chuT pratyayo para chatAM ai thAya che. sakhAyau 2 / sakhAyaH / sakhAyam / 4. sakhi jane pati zabda bhyAre kheDalA chUTA vaparAyache, (1) i (sa. o. va.) no au thAya che. sakhyau / patyau / * zeSa ghuT eTale saMbodhana ekavacana sivAyanA ghuT. 63 tyAre - Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 16 bho (2). A (tR. je. va . ) no nA thato nathI. (pra. pA. 39) sakhyA / patyA / (3). e (ya. o. 1.) jane as (paM.Sa. je. va. nA) pratyayo 52 chatAM sakhi, pati nA i no e thato nathI. (pra. pA. 39. ni. 3.) sakhye / patye / 4. as (paM. Sa. khe va nA) pratyayono ur thAya che. sakhi+as-sakhy+as- sakhy + ur = sakhyuH 2 / patyuH 2 / sakhi pati sakhA sakhAyau sakhAyaH pati: sakhAyam sakhAyau sakhIn patim sakhyA sakhibhyAm sakhibhiH sakhye sakhibhyAm sakhibhyaH sakhibhyAm sakhibhyaH sakhyoH sakhyuH sakhyuH sakhyau sakhyoH sakhe sakhAyau dadhnA dadhne patyA patye patyuH sakhInAm patyuH sakhiSu patyau pate patI patI patayaH patIn patibhyAm patibhiH patibhyAm patibhyaH patibhyAm patibhyaH patyoH patInAm patyoH patiSu patI patayaH sakhAyaH 5. dadhi asthi sakthi jane akSi khA napuMsaliMga nAbhonA anya svarano, pR. e. va. thI mAMDIne svarathI zarU thatAM pratyayo para chatAM an thAya che. dadhi+A / dadhan + A = dadhnA / dadhi dadhinI dadhIni 1.2. akSi akSiNI akSINi dadhibhyAm dadhibhiH dadhibhyAm dadhibhyaH dadhibhyAm dadhibhyaH akSibhyAm akSibhiH akSibhyAm akSibhyaH akSibhyAm akSibhyaH akSNoH akSNAm akSiSu akSINi akSNA akSNe akSNaH akSNaH akSNi akSaNi akSNoH akSe, akSi akSiNI dadhnaH dadhnaH dadhnoH dadhnAm dadhiSu dadhni, dadhani dadhnoH dadhe, dadhi dadhinI dadhIni 1. patau (sa.khe. pa.) khAvuM paDA 35 DeTalAI 9re che. 4 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ striyA striyAH strISu pATha 16 mo hI IrAnta strIliMganAmo* 6. (1) strI shn| Ino sva2 pratyayo 52 chati iy thAya cha bhane (2) am tathA as di. 5. 4. 527di vilpe iy thAya che. strI striyau striyaH striyam , strIm striyau striyaH strIH strIbhyAm strIbhiH striyai strIbhyAm strIbhyaH strIbhyAm strIbhyaH striyAH striyoH strINAm striyAm striyoH he stri striyau striyaH sakArAtta nAmo 7. (1) zeSa ghuTa pratyayo 52 chadi, koSTu ne pahale kroSTra thAya cha. (2) tRtIyA vayanathA svahi pratyayo 527di, vilpe koSTra thAyache. (3) strIliMgamA kroSTrI thAya che. koSTA kroSTArau koSTAraH koSTAram koSTArau kroSTrA, koSTanA koSTabhyAm kroSTubhiH koSTe, koSTave kroSTubhyAm koSTabhyaH koSTuH, koSToH kroSTubhyAm kroSTubhyaH koSTaH, kroSToH kroSTroH kroSTvoH kroSTUnAm koSTari, koSTayai kroSTroH, kroSTvoH koSTo ___ kroSTArau kroSTAra hAI IrAnta strIliMga nAmomai 3205 nAbhI I (DI) pratyaya lAgyA vinAnAM svAbhAvika daI kuMkArAnta strIliMga che, A nAmomAM pra. me. pa.nA s no do5 yato nathI, Thebha avIH / lakSmIH / tarIH / tantrIH / sAnAbhona bIghA 35o nadI peThe thAya che. koSTUn koSTuSu 95 Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ o arAnta nAmo 8. (1) ojharAnta nAmonA o no, ghuT pratyaya parachatAM, au thAya che ane (2) am tathA as dvi. 5. va. nA anI sAthe AthAya che. go dyo gAvau dyAvau gAvau gauH gAm gavA gave go: ' goH gavi thAya che. rAH rAyam rAyA ye gobhyAm gobhyAm gobhyAm gavoH gavoH gAva: pra.saM. dyauH gAH gobhiH gobhyaH gobhyaH gavAm goSu rAyaH rAyaH rAbhiH ai arAnta nAma 9. vyaMjanAdi pratyayo para chatAM, hai zabdanA anyano A pUrva pUrva deza-dvAja, pUrva hizA, paTelAMnuM. para pachInuM. avaraniSTha, chelluM. dakSiNa hakSiNa heza, dakSiNa dizA. dyAm dyavA ve dyo: dyoH dyavi yau rAbhyAm rAbhyAm rAbhyaH rAH sarvanAmo 1.pra.pA. 37. ni. 4 rAyaH rAyaH rAya Ex pATha 16 mo dyAvaH dyAvA dyAH dyobhyAm dyobhiH dyobhyAm dyobhyaH dyobhyAm dyobhyaH dyavo: dyavAm dyoSu dyavo: rAbhyAm rAyoH rAyoH yau rAbhyaH rAyAm rAsu rAyaH uttara uttara heza-aNa, uttara hizA. apara pAchananuM, pazcima, jIbhuM, adhama. adhara nIyenuM, halaDuM. sva pote, potAnuM. antara hAsnu. Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 16 mo zabdo kSi na. AMkha. pati puM. pati, dhaNI. madha na. vAdaLa. parihArtha vi. choDavAlAyaka gavI strI aTakAvavALI strI. paurava puM. purUrAjAno putra. sthi na. hADakuM. vapara vi. baheruM. Adhipatya na. adhipatipaNuM. mAtra na. avadhAraNa, ja. gApati puM. AraMbha, zarUAta. yAna na. vAhana, gamana. vANa vi. kANuM. ra 5. paisA, vasu, dhana. na. jhADI. nona vi. capaLa. #okhuM chuM. ziyALa. vastu na. padArtha. no pu. baLada, Akhalo. vikrama 5. vilAsa. strI, gAya, vANI, pRthvI | vinovana na.locana, AMkha. tannI strI. vINA. savitha na. sAthaLa. tArI strI. hoDI. sagi . mitra. tvad strI. cAmaDI. savI strI. bahenapaNI. fdha na. dahIM. strI strI. strI. tho strI. svarga, AkAza. | 3+yam ga. 1. A. udyama karavo. vAkyo sakhe ! na parihArye vastuni pauravANAM manaH prvrtte| pANi-sparza-sukhamapi yatpatyu hmaapnvm| durdazApatitAnAM hi strINAM dhairya-guNaH kutaH ? / pUrve nyAye tathA dharme pUrvasminneSa tatparaH / mahIM zAsatA rAmeNa rAjJA gau dyauriva kRtaa| na ko'pi prAjJaH strI: saspRhaM draSTumudyacchate / Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - asthiSvarthAH sukhaM mAMse tvaci bhogAH striyo'kSiSu / gatau yAnaM svare cAjJA sarva sattve pratiSThitam // yAvannaro nirArambhastAvallakSmIH parAGmukhA / sArambhe tu nare lakSmIH snigdha-lola - vilocanA // 'vAtAbhravibhramamidaM vasudhA''dhipatya - `mApAta - mAtramadhuro viSayopabhogaH / prANAstRNAgrajalabindusamA narANAM dharmaH sakhA paramaho para - loka-yAne // paropakArAya vahanti nadyaH, paropakArAya phalanti vRkSAH / paropakArAya duhanti gAvaH, paropakArAya satAM vibhUtayaH // tuM dahIM sAthe bhAta khA, aDada na khA. te khAM (akSi) ezo che bhane ane jahero che. pATha 16 mo prAtaHANamAM aMdhAranI sAthe, ziyANIyAM (kroSTu) pA jhADIomAM pezI jAya che. gAyanuM (go) dUdha svabhAvadhI (prakRti) ati madhura che bhane juddhine vadhAre che. (puS ga.) strIkho (strI) vahanavaDe bhajane khane gativaDe haMsane te che. satI strIkho patinI (pati) khAjJAne prabhunI AjJA pramANe mAne che. he vatsa ! dhana (rai) bhejava, dhana, dhana vinA aMdha nathI, soDo uhe che } 'vasu vinA nara pazu . ' 1. vAtena yuktam- abhram-vAtAbhram, vAtAbhrasyeva vibhramo yasya tat- / 2. ApAte eva madhuraH = ApAtamAtramadhuraH / EC Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 17 mo pATha 17 mo. vyaMjanAnta nAmonAM rUpo n 2rAnta nAmo __ an mantaui nAmo 1. zvan yuvan bhane maghavan zahonA va no, strIliMganI I (GI) ane adhur (dhu vinAnA) svarAdi pratyayo para chatAM, 3 thAya che. zvan+I = zunI / atiyUnI / maghonI / zunaH / yUnaH / maghonaH / zvA zvAnau zvAnaH yuvA yuvAnau yuvAnaH zvAnam zvAnau zunaH yuvAnam yuvAnau yUnaH zunA zvabhyAm zvabhiH yuvabhyAm yuvabhiH zune zvabhyAm zvabhyaH yuvabhyAm yuvabhyaH zvabhyAm zvabhyaH yuvabhyAm yuvabhyaH zunaH zunoH zunAm yUnaH yUnoH yUnAm zuni zunoH zvasu yUni yUnoH yuvasu zvAnau zvAnaH yuvan yuvAnau yuvAnaH maghavA pra.a. pa. / maghonaH vi.pa. pa., paM. pa. a. pa. 2. ahan (na.) zahanA n no pahane aMtara thAya che. ahara+bhyAm = ahobhyaam| 3. pratyayano do5 cyA 5chI, pahane maMte 27sA, ahan (na.) zanA n no ryAya che. ahareti / ahargacchati / 59, 527di, mA niyama sAto nathI. gatamaho rAtrirAgatA / ni. 2. thI r' 1. s nA r ne niyamo lAgecha ta niyamo mA (ni. 2 thI thayelA) rrne 59 sAgecha. ahobhyAm / ahobhiH / 2. ahazca rAtrizca anayoH samAhAraH ahorAtraH / na. 2 thI ra 59 / ahazca nizA ca anayoH samAhAraH aharnizam / ni. 3. thI r EE ATTITTEET Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ a.dvi.saM. ahaH ahnA ahne ahnaH ahnaH ahnoH ahni, ahani ahno: ahnI, ahanI ahobhyAm ahobhyAm ahobhyAm pathA pathe ahnAm ahaHsu ahassu 4. pUSan bhane aryaman no svara, prathamA khemvayanamAM 4 hIrgha thAya che. pUSA / pUSaNau / pUSaNaH / aryamA / aryamaNau / aryamaNaH / 6. in saMtavANAM nAbho 1 pATha 17 mo 5. pathin mathin ane RbhukSin zabhonA n no, s (si) pratyaya para chatAM A thAya che. pathaH pathaH pathi patho: panthAH panthAnau ahAni ahobhiH ahobhyaH ahobhyaH 6. ghuT pratyayo para chatAM, pathin mathin bhane RbhukSin nA ino A thAya che ane th no nth thAya che panthAH / panthAnau / panthAnaH | panthAnam / RbhukSAH / RbhukSANau / 7. I (GI) ane svarAhi khaghuT pratyaya para chatAM, pathin mathin jane RbhukSin nA in no lopa thAya che. zobhanaH panthA yasyAH sA (supathin + I) supathI strI / pathaH / mathaH / RbhukSaH / panthAH panthAnau RbhukSANau panthAnam panthAnau panthAnaH RbhukSAH patha: RbhukSANam RbhukSANau pathibhyAm pathibhiH RbhukSA pathibhyAm pathibhyaH RbhukSe pathibhyAm pathibhyaH RbhukSa: pathoH pathAm RbhukSaH pathiSu RbhukSi panthAnaH RbhukSA: 100 RbhukSANa: RbhukSaH RbhukSibhyAm RbhukSibhi: RbhukSibhyAm RbhukSibhyaH RbhukSibhyAm RbhukSibhyaH RbhukSoH RbhukSAm RbhukSoH RbhukSiSu RbhukSANau RbhukSANaH Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 17 mo prAnta nAmo 8. dhuTa pratyayo 52 7i, ap no svara hI thAya che. ApaH / 8. bh thI3thata pratyayo 52 chatai, ap no ad thAya che. pra. saM. ApaH / vi. apaH / tR. adbhiH / 2. 5. adbhyaH / 5. apAm / sa. apsu / appa yanamA 152rAya che. vrAnta nAmo 10. s pratyaya 527di, div nA v nI au thAyacha bhane pahane aMta u thAya che. pra. saM. dyauH / divau / divaH / divam / dhubhyAm / dhuSu / skArAnta nAmo uzanas, purudaMzas bhane anehas thI 52 238 s (pra. se. 1.) no A (DA) thAya che. uzanA / purudaMzA / anehA / / 11. saMbodhana meuvayanano s pratyaya 52 chatai, uzanas nAsa no n bhane sopavilpe thAya che. he uzanan / he uzana / he uzanaH / 12. ghupratyayo para chatAM pus zabdano puman Adeza thAya che, pumans+s-pra. pA. 34. pumans+0- pra. 58. 46. ni. 6. pumAns+0- pra. 5.40. ni. 6. pumAn / pumAn pumAMsau pumAMsam pumAMsau puMbhyAm puMbhiH puMbhyAm pubhyaH puMbhyAm puMsoH puMsoH puMsu pumAMsaH 1. puMsa+bhyAsa- 5. . 34. ni. 1. 5chI pra. pA. 40. ni. EthI sno do5. pumAMsaH puMbhyaH puMsAm pusi puman pumAMsau 101 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 17 mo kArAnta nAmo 13. s pratyaya 527di, anaDuh zanA hanI pUrva n umerAya che. anaDuh+s-anaDunha+s 14. saM. me. 1. no s pratyaya 52 chatA, anaDuh n| u no va thAya che. anaDvanha+s = anaDvan / pra. 5.40.ni.6 thIha to5. 15. zeSa (saM. me. 1. sivAyanA) ghuTa pratyayo 5270i, anaDuh n| unI vA thAya che. anaDvAnha+s = anaDvAn / 16. anaDuh nA ha no pahane cha na thAya che. anaDudbhyAm / anaDvAn anaDvAhI anaDvAhaH anaDvAham anaDvAhI anaDuhaH anaDuhA anaDudbhyAm anaDudbhiH anaDuhe anaDudbhyAm anaDudbhyaH anaDuhaH anaDudbhyAm anaDudbhyaH anaDuhaH anaDuhoH anaDuhAm anaDuhi anaDuhoH anaDutsu anaDvan anaDvAhI anaDvAhaH Adezo 17. svarA pratyayo 52 chatA, jarA no vilpe jaras mAheza thAya che. jarasau, jre| jarA jarasau , jare jarasaH , jarAH jarasam , jarAm jarasau , jre| jarasaH , jarAH jarasA, jarayA jarAbhiH jarase, jarAyai jarAbhyAm jarAbhyaH jarasaH, jarAyAH jarAbhyAm jarAbhyaH jarAbhyAm 102 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jarAsu pATha 17 mo jarasaH, jaNyAH jarasoH, jarayoH jarasAma, jarANAma jarasi, jaNyAm jarasoH, jarayoH jare jarasau, jare / jarasaH, jarAH jarAm atikrAnta: atijrH| atijarasau, atijarau / atijarasAm , atijarANAm tyahi 18. mAsa nizA bhane Asana zahonA, as (zas) di.5.1. vagere pratyayo para chatAM, vikalpa mA nizuM ane mAsan Adeza thAya cha. mAsaH, mAsAn / mAbhyAm , mAsAbhyAm / mA:su, mAssu, maasessu| nizaH, nizAH / nijbhyAm' , nizAbhyAm / nicchu', niczu, nizAsu / AsAni, AsanAni / AsabhyAm , AsanAbhyAm / Asna: aasnsy| 18. danta vagere zahonA, as vi.pa. pa. vagaire pratyayo 52 chatai, dat vagaire mAhezo vis thAya che. bha: danta puM. dat / pAda puM. pad / nAsikA strI. nas / hRdaya. na. hRd / asRj na. asan / yUSa puM. yUSan / udaka na. udan / dos puM. doSan / yakRt na. yakan / zakRt na. zakan / AdezonAM rUpo di.5.pa. tR.me.. tR.dvi.va. sa... sa. .. dataH datA dadbhyAm dti| datsu nasaH nasA nAmyAm nAsa nassana:sa handi hRdA hRdbhyAm hRdi asAni asnA asabhyAm asni, asani asasu yUSNaH yUSNA yUSabhyAm yUSNi, yUSaNi yUSasu doSNaH doSNA doSabhyAm doSNi, doSaNi doSasu 1. niz+bhyAm pra.pA.25.ni.1. nijbhyAm / 2. niz+su-nij+su-nic+su-. .. 48. ni. 4. nic+zu-5.55.32.ni.3. nicchu, niczu / na hRtsu 103 Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anaDuN puM. baLada. manaDuI strI. gAya. anehas puM. kALa. Jap strI. (ba.va.) pANI. anna na. kamaLa. ambudhi puM. samudra. avani strI. pRthvI. amRt na. lohI. ahan na. divasa. arthaman puM.sUrya. Asana na. Asana. Arya vi. pUjaya. uzanas puM. daityono guru, zukra. mukSin puM. indra. tti puM. kaliyuga, kajIo. gopI strI. govAlaNa. viv strI. svarga, AkAza. raiva na. bhAgya. dvIpa puM. beTa. daDha vi. majabuta. os puM. hAtha. nizA strI. rAtrI. nyAyya vi. nyAyayukta. pathin yuM. rasto. pati puM. pagapALo, pAyadaLa. puruvaMzam yuM. indra. puMr puM. puruSa. zabdo 104 pUjana puM sUrya. proo vi. kahela. pATha 17 mo madhuvan yuM. indra. monI strI. indrANI. mathin puM. ravaiyo. maruM chuM. mAravADa deza. mitra vi. sahita, yukta. yat na. kALajuM. yuvati strI. yuvati. yuvan yuM. yuvAna. yUSa puM. na. osAmaNa,ukALo. yoSA strI. strI. ratnam na. raja, dhuLa. tADyUla na. puMchaDuM. viparyaya puM. viruddha, ulaTuM. zat na.chANa. zivin puM. agni. ziva na. maMgala, kalyANa. vi. mAMgalika, klyANakArI. zvan puM. kUtaro. zvapArja puM. caMDAla. sampanna vi. yukta. sahAya puM. sobatI, madadagAra. ndha puM. khAMdho, khabho. svapna vi. suvA yogya, suvuM. hima na. puM. hima, barapha, ThaMDI. Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 17 mo vAkyo sakhe ! idamAsanamAsyatAm / pathi pathi vRNuyAdAjalokaH kumAram / gaccha, sarvathA zivAste panthAnaH santu / sa ekaH pumAnya: kuTumbaM bibharti / haMso hi kSIramAdatte tanmizrA varjayatyapaH / arpitAnalpapadAtisainyaM puNye'hani pradhAnairavanipatibhiramAtyaiH sAmantaizca kRtvA mAmasahAyaM prAhiNot / yathA'saMkhyeyA divi devA nabhasi ca tArakAH tathA paramAtmani gunnaaH| dhanasAdhanI sAmagrI prApya yoSA'pi dhanamarjayati kimu yuvA nrH?| tvAmAmananti munayaH paramaM pumAMsam / yathA yathA samArambho daivAtsiddhi na gacchati / tathA tathA'dhikotsAho dhIrANAM hadi vartate // mAsi mAsi samA jyotsnA pakSayoH kRSNazuklayoH / tatraikaH zaklatAM yAto yazaH paNyairavApyate / / vidyA-vinaya-sampanne brAhmaNe gavi hastini / zuni caiva zvapAke ca paNDitAH samadarzinaH // nizi dIpo'mbudhau dvIpo marau zAkhI hime shikhii| kalau durApaH prApto'yaM tvatpAdAbjarajaHkaNaH // ApadAM kathitaH panthA indriyANAmasaMyamaH / tajjayaH sampadAM mArgoM yeneSTaM tena gamyatAm / / 1. tena mizrA:-tanmizrAH / 2. duHkhena aapyte-duraapH| 3. tava pAdAbjayo: rajaHkaNa: 105 Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 17 mo agnirApaH striyo mUrkhAH sarpA rAjakulAni c| nityaM yatnena sevyAni sadyaH prANaharANi SaT // susvapnaM prekSya na svapyaM kathyamahni ca sadguroH / duHsvapnaM punarAlokya kAryaH proktaviparyayaH // nindantu nIti-nipuNA yadi vA stuvantu __ lakSmIH samAvizatu gacchatu vA yatheSTam / adyaiva vA maraNamastu yugAntare vA nyAyyAtpathaH pravicalanti padaM na dhIrAH // te rAjAe duzmanonA raktavaDe (makRna) rAkSasone saMtoSyA. gopIo ravaiyA vaDe (f) dahIMne valove che, tema devoe merune ravaiyo karIne samudra valovyo. jyAre bhagavAnano janma thAya che, tyAre indra (madhavana) sakaLa Indro sAthe AvIne ane vinayapUrvaka bhagavAnUne grahaNa karIne, meru zikhara upara jaIne, bhagavAnano janmAbhiSeka kare che. vRddhAvasthAmAM (nara) paNa mANaso bhoga tRSNAne tajatAM nathI. A Asana upara Apa beso ane A Asana upara huM besuM. A yuvAnanI buddhi kutarI (zvana) nA puMchaDA jevI vAMkI che. pANIthI () nAhIne rAjAo brAhmaNone dravya (2) Ape che. A puruSanA (5) khabhA majabUta che, bAha (Do) prazasya che, tethI A puruSa vRSabha (napu) jevo lAge che. sUrya (pUSana) aMdhakArane haNe che. 106 Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 18 mo prakaraNa 3 je gaNakAryarahitavibhaktio pATha 18 mo. zvasvanI, bhaviSyantI ane kriyAtipatti zvasanI paraaio. Atmaneo tAsmi tAsvasa tAsmasa tAhe tAsvahe tAsmahe tAsi tAsthas tAstha tAse tAsAthe tAdhve tA tArau tAras tA tArau tAras bhaviSyantI'syaapi syAvas syAmas sye syAvahe syAmahe syasi syathas syatha syase syethe syadhve syati syatas syanti syate te syante kriyAtipatti syam syAva syAma sye syAvahi syAmahi syas syatam syata syathAs syethAm syadhvam syat syatAm syan syata syetAm syanta ka zvasvanI, bhaviSyantI, kriyAtipatti, parIkSA, adyatanI ane AzI: A cha vibhaktiomAM, dhAtuone te te gaNano vikaraNa pratyaya lAgato nathI, mATe A cha gaNakArya rahita vibhaktio kahevAya che ane vartamAnA, hyastanI, saptamI vidhyartha) ane paMcamI (AjJArtha) e cAramAM dhAtuone vikaraNa pratyaya lAge che, mATe e cAra gaNakArya viziSTa vibhaktio kahevAya che, vartamAnA vigere cAranA pratyayo zit che ane vyastanI vigere cha nA pratyayo zit nathI, eTale, azit jANavA. 1. vartamAnAnA pratyayo pUrve ya mUkavAthI A pratyayo bane che. 2. hyastanInA pratyayo pUrve ) mUkvAthI A pratyayo bane che. 107. Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 18 mo 1. dhAtuthI para rahelA zuM kArAdi ane n kArAdi azit pratyayonI pUrvei (iTa) thAya che. lU+tA-lU+i+tA=lavitA / lavitum / lavitavyam / lavitA, tR (tRc) pratyaya / laviSyati, te| yAc-yAcitA / yAcitum / yAcitavyam / yaacitaa| yAciSyati, te| cur 2L. 10. cori-corayitA e. corayiSyati 5. rud-roditA . rodiSyati 5. anu+iS-anveSitA 5. anveSiSyati 5. lU pAtuna 35o lavatAsmi lavitAsva: lavitAsmaH| lavitAhe lavitAsvahe lavitAsmahe lavitAsi lavitAsthaH lavitAstha lavitAse lavitAsAthe lavitAdhve lavitA lavitArau lavitAraH |lavitA lavitArau lavitAra laviSyAmi laviSyAva: laviSyAmaH laviSye laviSyAvahe laviSyAmahe laviSyasi laviSyatha: laviSyatha laviSyase laviSyethe laviSyadhve laviSyati laviSyataH laviSyanti laviSyate laviSyete laviSyante 2. (1) yAtipattinA pratyayo 52 chati, pAtunI pUrva a(aT) Ave che paraMtu- (2) svarathI zarU thato dhAtu hoya to pUrve na sAvatAM pApanAhi svaranI vRddhi thAya che. alaviSyat / alaviSyata / ayAciSyat - ta / arodiSyat / acorayiSyat / anu+iss-anvaississyt| alaviSyam alaviSyAva-SyAma alaviSye alaviSyAvahi - SyAmahi alaviSyaH alaviSyatam-Syata alaviSyathAH alaviSyethAm -Syadhvam alaviSyat alaviSyatAm-Syan alaviSyata alaviSyetAm -Syanta 1. pAtumaone i(iT) thAya che te pAtumo seTa upAya che. iTA saha vartate yaH saH seT / 108 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paTha 18 mo 3.aniTu dhAtuothI para rahelA sukArAdi ane 7 kArAdi azita pratyayonI pUrva i (iTa) thatI nathI. ni. 1. no apavAha. nI-netA / netum / netavyam / neSyati, te| aneSyat, t| paa-paataa| pAtum / pAtavyam / pAsyati / apaasyt| labh-labdhA / labdhum / labdhavyam / lapsyate / alapsyata / zad-zattA / zattum / zattavyam / zatsyati / azatsyat / zak-zaktA / zaktum / zaktavyam / zakSyati / azakSyat / paca-paktA / paktum / paktavyam / pakSyati, te / apakSyat , ta / budha ga.4. boddhaa| boddham / boddhvym| bhotsyte| abhotsyt| liha-leDhA / ledum / leDhavyam / lekSyati, te / alekSyat , ta / duha-dogdhA / dogdhum / dogdhavyam / dhokSyati, te| adhokSyat, ta ! diz-deSTA / deSTum / deSTavyam / dekSyati, te / adekSyat , ta / piS-peSTA / peSTam / peSTavyam / pekSyati / apekSyat / yaj-yaSTA / yaSTum / yaSTavyam / yakSyati, te / ayakSyat, ta / rm-rntaa| rantum / rantavyam / raMsyate / araMsyata / rajj-raktA / rtum| raktavyam / rakSyati, te| arakSyat, t| ruha-roDhA / rodam / roDhavyam / rokSyati / arokSyat / netAsmi netAsvaH netAsmaH netAhe netAsvahe netAsmahe netAsi netAsthaH netAstha netAse netAsAthe netAdhve netA netArau netAraH netA netArau netAraH neSyAmi neSyAva: neSyAmaH neSye neSyAvahe neSyAmahe neSyasi neSyatha: neSyatha neSyase neSyethe neSyadhve neSyati neSyataH neSyanti neSyate neSyete neSyante aneSyam aneSyAva aneSyAma aneSye aneSyAvahi aneSyAmahi aneSyaH aneSyatam aneSyata aneSyathAH aneSyethAm aneSyadhvam aneSyat aneSyatAm aneSyan aneSyata aneSyetAm aneSyanta 1. pAtumAne i (iT) thatI nathI, te aniT upAya che. na vidyate iT yasya saH-aniT / 109 111111013 Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 18 mo seTa aninI vyavasthA anesvarIdhAtumo- tamAma seTche. 6zamA nA dhAtumomA i (Nic) 6merAya cha bhATe sane svarI cha tethI te 59 // 627 seTche. mesvarI dhAtumo 1. seTa svarAnta (Rst) zvi-zri-DI-zI-yu-ru-kSu-kSNu-Nu-snubhyazca vRgo vRGa / UdRdanta-yujAdibhyaH, svarAntA dhaatvo'pre||1|| zvi, zri, DI 21. 1.4, zI, yu . 2, ru 2. 2, 'kSu, kSNu, nu (Nu), snu, vR (vRg) 6. vR (vR) mA. hI U 2nta (Udanta) hAI R rAnta (Rdanta) mane *yujAdi pAtumao seTa cha, ma sipaayn| bIjA svarAjo eka svarI dhAtuo aniTu che. 2.vyaM4nAntamaniTa (Rst) pAThe ekasvarAH syu rye'nusvAreta ime smRtAH / dvi-vidho'pi zakizcaiva, vaci vici-ricI paciH // 2 // siJcati rmucirato'pi pRcchati, rdhasji-masji-bhujayo yuji ryajiH / SvaJji-raJji-rujayo Niji viz2a: SaJji bhaJji-bhajayaH sRji-tyjii||3|| skandi-vidya-vidlu-vintayo nudiH, svidyatiH zadi-sadI bhidicchidii| tudyadI padi-hadI khidi-kSudI, rAdhi-sAdhi-zudhayo yudhi-vyadhI // 4 // dazamA gaNanA yugAdri dhAtuo svarAjo temaja vyaMjanAnta ema panneya 512nA seTacha, vaNI mA bheTaj samapArnu, yujAdi dhAtumAne (Nic) pratyaya ubherAya che tyAre to, mane svarI DovAthI 4 seTa che. 1. kSu-2.2.5. chIM42vI, kSNu-2.2.5. tI655 72j. 110 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 18 mo bandhi-budhya-rudhayaH krudhi-kSudhI, sidhyatistadanu hnti-mnytii| ApinA tapi-zapi-kSipi-cchapo, lumpatiH sRpi-lipI vapi-svapI // 5 // yabhi-rabhi-labhi-yami-rami-nami-gamayaH, kazi-lizi-ruzi-rizi-dizati-dazayaH / spRzi-mRzati-vizati-dRzi-ziSla-zuSayas , ___ viSi-piSi-viSla-kRSi-tuSi-duSi-puSayaH // 6 // zliSyati DhiSirato ghasi-vasatI, rohati luhi-rihI aniDgaditau / degdhi-dogdhi-lihayo mihivahatI nAti dahiriti sphuTamaniTa : // 7 // dhAtupATha (koza)mAM, ekasvarI vyaMjanAnta dhAtuo-je anid chate mAche - ka zak .4, . 5. vaca vica rica pac siJc muc praccha bhrasj masj bhuj yuj yaj svaJ raJj ruj nija, vij 1.3.saGg bhaJj bhaj sRj tyaj da skanda, vid 1.4.vid 1.6.vid .7. nud svid 2.4. zad sad bhid chid tud ad pad had khid kSud 14 rAdh sAth zudh yudh vyadh bandh budh / .4. ru anu+rudh kudh kSudh sidh.4 han man ga.4. Apa tapa zap kSip chupa lup.6. sRpa lipvap svap yabha rabha labha skand-1... . had 1.... zauya 42j. zudh 4.2.5.zuddha ho. yabh 1.1.5.bhaithuna sevaj. 8 Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 18 mo ma yam ram nam gam kuz liz ruz riz diz (daMz) daz spRz mRz viz dRz zin ga7. zu tni pi6 vi6 ga.3. | tu pu6 ga.4. tnim ga.4. dim gham vat ga.1. ruh 'luha riha diha duh liha miha vaha naha dah sa ha 10 1che A pramANe, so dhAtuo cokkasa aniTu che, A sivAyanA bIjA ekasvarI vyaMjanAnta dhAtuo seTu che. pRthakkaraNa dhAtuo anekasvarI - ekasvarI sarve se, svarAnta - vyaMjanAnta kArikAmAM batAvelA sivAyanA kArikAmAM sivAyanA seTu aniTu batAvelA aniTu seTu 1. juduM ane rin A be dhAtuo sautra che. tum 1.ga.pa.lobha karavo. rir 1.ga.5. haNavuM. mid 1.ga.5. bhIMjavavuM, pezAba karavo. 112 Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 18 mo 4. veT dhAtuothI para rahelA s kArAdi ane t kArAdi azit pratyayonI pUrve i(iT) vi'lpe thAya che.' (ni. 1 no apavAha ) dhU dhotA dhotum dhotavyam dhoSyati, te dhavitA dhavitum dhavitavyam dhaviSyati, te radhraddhA raddham radhitA radhitum mRj mA mArSTam raddhavyam ratsyati radhitavyam radhiSyati mArSTavyam mArkSyati mArjitA mArjitum mArjitavyam mArjiSyati 1. aghoSyat, ta adhaviSyat, ta veT dhAtuo - aratsyat aradhiSyat amArkSyat amArjiSyat The dhAtukhone i (iT) vi'sye thAya che te veT hevAya che. vA (vikalpena) iT yasya sa veT / dhU ga. 5. 8. 10. (yubhahi) sU. 2. 4. svR vrazc mRj ga. 2. 10. (yubhahi) aJj taJj syand klid ragh sidh ga. 1. parasmai. zAstranI khAjJA ravI, bhaMgaNa artha2, khAje arthamAM 4. tRp dRp trap kRp gup kSam naz az . 5. kliz muh druh snuh snih guh gAh glAh tRh tRRMha vRh stRha stRha svR . 1. 5. zabda 12vo. taJju .7. 5. saMmuyita thapuM. gAh-ga. 1. khA. praveza 2vo tUMha- ga.ha.pa.haevaM vRhaga.1.5.udyabha 12vo. stRha- stRha - pIDavu, bhArI nAma. 113 Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 18 mo bhaviSya kRdanta pa. paramaipadI dhAtuthI at (+ta(g)) ane AtmopadI dhAtuthI camana (cam+Ana(kAna) pratyaya lAgIne bhaviSya kRdanta bane che. yA 5. dhAtunuM vAsthat rUpo-traNa liMge vizad ga.6 peThe. zI A. dhAtunuM zayiSyamA:, , II karmaNikoIpaNa dhAtune AtmapadanA pratyaya lagADavAthI karmaNi ane bhAve rUpo thAya che. juo. pra pA.30. ni.5. nAte ne dhyate | jeSyate / ajeSyata / lavitA / laviSyate / bhvissyte| kRdanta-vAmAna: saMsthamAna: ISyamApa: I MviSyamAM 6. rUda dhAtuthI Avelo rR 8) dIrgha thAya che, paNa parokSAmAM dIrgha thato nathI. pradItA hIththati apradIrtha grAma gRhatva gRhIta: 7. bhaviSyakALamAM dhAtuthI bhaviSyantI pratyayo thAya che. mokyatA 8. AjanA sivAyanA bhaviSyamAM vyastanI pratyayo thAya che. >>rtA 4: madya kSo vA miSyati | ahi zvastarI na thAya. 9. kriyAtipatti eTale, kriyAnuM atipatana-kriyAno abhAva, eTale ke, koI paNa kAraNathI- (1) "kriyA thavAnI nathI athavA (2) kriyA thaI nathI' ema jaNAya tyAre.' dhAtuthI saptamI (vidhyartha) nA arthamAM-prasaMgamAM kriyAtipattinA pratyayo thAya che. 1. sa yadi gurUnupAsiSyat zAstrAntamagamiSyat / te jo gurunI upAsanA karata to zAstrano pAra pAmata.paNa, te upAsanA karavAno nathI, mATe zAstrano pAra paNa pAmavAno nathI. 2. yadyayaM dAnamadAsyattato vizve'pi yazaH prAsariSyat / jo eNe dAna dIdhuM hota to eno) yaza vizvamAM paNa phelAyo hota. (paNa, dAna dIdhuM nathI, mATe yaza paNa phelAyo nathI.) 2. parIkSAmAM- diva - hasva. 114 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 18 mo zabdo aMzu paM. kiraNa. tIrtha vi. phATI gayuM. ma9 na. AgaLa. fpakSa na. duSkALa. mazana ! cheDo. dvAn strI. dvAra, bAraNuM. tima . ullaMghana, - a. nahi. pasAra thavuM te, vilaMba. param a. paraMtu. tti vi. najIka, najIkanuM. paumArI strI pUnama. navasita (nava+no+$) samApta pratipanna vi. kabula kareluM, pratijJA. thayuM, puruM thayuM. pratyagra vi. navuM. mahimAvAna, amadAvAda. prayu$ vi. yojAyuM. mAna vi. vyApta. mAtra vi. avazya thavAnuM. mAmina vi. AvavAnuM. mera 5. kAvataruM. rUma . hAthI. maDutra puM. kutaro. 3_tha puM. avaLo mArga. mad vi. mAMduM 3padrava 5. upadrava, humalo. mRIri 5. siMha. Rte a. vinA. maurya paM. caMdragupta maurya. kAma puM. icchA. mauni 5. muguTa, mastaka. chevatvajJAna na. sarva vastu- vijJIvam a. jIvana paryaMta. viSayaka saMpUrNa jJAna. rasavatI strI, rasoI. znauzalyA strI. rAmanI mAtA. namana (ta+ta) lAgyuM. jhU vi. janAra, javAnuM. tuSTa chuM. luMTAro. nautama paM. gautama gaNadhara, noI puM. na. mATInuM DheruM. bhagavAna zrI mahAvIranA ziSya vacce puM. mitra. dharma puM. ghAma, baphAro. vikasita vi. khIleluM. vi. uSNa. viSaya pu. Indriyono viSaya, deza. 115 Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 18 mo zama paM. zAnti. sugRhI strI. sugarI, eka jAtanI zara . bANa. pakSiNI. thar a. AvatI kAla. svastha vi. prasanna. thApa6 5. zikArI jAnavara. hatyA strI. hiMsA. saMI vi. sAMkaDuM. dutamunapuM. agni. surajJAvada vi. sukhadAyI. dhAtuo phula ga.1.A jovuM. ni+nimaMtraNa ApavuM, prati+ rAha jovI. notaruM ApavuM. 35+ upekSA karavI. mA ga.10.yu. mAgavuM, mad ga.1.52. bolavuM. zodhavuM. vadhu ga.1.u.bodha pAmavA. na ga.1.52. lAgavuM, ga.4.A. jANavuM. vaLagavuM. man ga.10.A. maMtraNA karavI. | ta ga.10. para. lAMghavuM, mA+AmaMtraNa ApavuM. | oLaMgavuM. vAkyo kiM bhAvi ? yadbhAvyaM tadbhaviSyati, na ko'pi jAnAti zva ja vitA.. mA tvarasva, setsyati tavaiSa kAmaH / vayasya ! vasudatta ! kimuttaraM dAsyAmi ? / pratyagreNa pazcAttApa-hutabhujA dahyamAna-deho divasamapi na svastha-vira: sthAni tIvaMtapastapyamAno'pi araNya Aste zaile'pi Aste 1. tam (ga.1.paramai.) dhAtuno artha "tapa karavuM evo hoya tyAre AtmapadI che ane kartari prayogamAM paNa tha() pratyaya le che. tapyate / tpsyte| 116 Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 18 mo paraMtAvanna mokSaM lapsyate yAvadviSayebhyo na dUrAt / ibhA-'zva-rathA''kulaM puraddhAraM vIkSya so'cintayat 'cet anayaiva pura-dvArA pravezAya pratIkSiSye tatkAlAtikramo bhvissyti'| mama zokaH kathaM zamameSyati / satyaM vastvAkhyAhi no cecchetsyAmi te mauliM, na hatyA dusstt-nigrhe| bhaviSyadurbhikSaM jJAtvA sarve dezAntaraM gatAH, sa dezo yatra jiivyte| samitro'dya bhokSye'haM taddivyAM rasavatI kuru| paraloka-sukhaM dharma nopekSiSye mnaagpi| na mAM kopyutpathaM netumIzvaraH, tatparaloka-sukhAvahaM panthAnaM na haasyaami| malayaketuH-Arya ! asti kazcidyaH kusumapuraM prati gacchati, tata Agacchati vaa| rAkSasa:-avasitamidAnIM gatAgata - prayojanam , alpairahobhirvayameva tatra gntaarH| hA ! hA ! hA ! vIra ! kiM kRtam ! yadasminnavasare'haM dUre kRtaH, kiM bAlavattavAJcale'lagiSyam ? kiM vA kevalabhAgamamArgayiSyam ? kiM muktau saGkIrNamabhaviSyat ? kiM vA tava 1. (1) 'dU2' bhane 'na' mevA athavA zothI dvitIyA tRtIyA, paMcamI ane saptamI ekavacana thAya che paNa nAmanA vizeSaNa tarI 152rAya - hoya to. (2) nAthI 'dUra' : 'na ' hoya tene paMcamI ke SaSThI vibhakti thAya che. dUraM dUreNa dUrAd dUre vA grAmAd grAmasya vA vasati / antikam antikena antikAd antike vA grAmAd grAmasya vA vasati / 117 Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 18 mo bhAro'bhaviSyat ? yadevaM mAM vimucya gataH , evaM ca vIra ! vIra ! iti kurvato 'vI' iti mukhe lagnaM gautamasya / cANakyatazcalitabhaktimahaM sukhena jeSyAmi mauryamiti saMprati yaH prayuktaH / bhedaH kilaiSa bhavatA sakalaH sa eva sampatsyate zaTha! tavaiva hi dUSaNAya / anusyo varaH ko'syA bhaviteti divAnizam / acintayattajjanako janakaH pRthivI-patiH / tUlaM tRNAdapi laghu tUlAdapi hi yAcakaH / vAyunA kina nIto'sau? mAmapi prArthayiSyate // vanaM vrajiSyati sutaH patizca pravrajiSyati / zrutvA'pyetana yaddIrNA kauzalye ! vajramayyasi / pratipannAdbhavanto'pi calanti yadi tatprabho ! maryAdAM layiSyanti nizcitaM jlraashyH|| amlAna-kevala-jJAna-prakAzena vinA tvyaa| tamasIva Rte dIpaM sthAsyAmo'tra kathaM bhave? // kuto dharma-kriyA-vighnaH satAM rkssitritvyi| tamastapati gharmAzau kthmaavirbhvissyti|| dasyubhyastrAsyate mArge zvApadopadavAdapi / pAlayiSyatyasau mandAn sahagAnbAndhavAniva // upekSya loSTa-kSeptAraM loSTaM dazati maNDalaH / mRgAriH zaramutprekSya zara-kSeptAramRcchati // 1. divA ca nizA ca anayoH samAhAraH divAnizam / 2. Rte avyayanA yogamA dvitIyA mane paMyamI vimasti thAya che. 3. gharmAH aMzavaH yasya sa dharmAMzuH (sUryaH) / 4. saha gacchanti iti sahagAH / sAthe 4nArA, sagA. 118 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 18 mo huM kAle "amadAvAda' javAno chuM, (ma) paNa varasAda varasaze to mArAthI jaI ( tuma) zakAze nahi. (ra) jo teM mAruM kaheluM hitavacana mAnyuM hota, (na) to tuM A duHkhanA khADAmAM paData nahi. (pa) je A paurNamAsI AvavAnI che, (kAminI) emAM caityane viSe mahotsava thavAno che. (+vRta) ame jIvana paryaMta bhaNIzuM (dharU) ane tattvone jANIzuM. (vadhu) Aja athavA kAla ame e luMTArAone cokkasa pakaDI pADIzuM. (9) rAma vanamAM jaze, (6) to huM temanI pAchaLa jaiza. (guru) kharekhara rAma vinA rahevAne (sthA) lakSmaNa samartha nathI. jema khIleluM phula thoDA samayamAM karamAI jAya che, tema A yauvana thoDA samayamAM karamAi jaze. (au) jema udaya pAmelo sUrya asta thaI jAya che, (ata+) tema A jIvana paNa eka divasa asta thaI jaze ja. A mArgamAM ghaNAM kAMTA che, tethI e mArge javAno prayatna teo karaze nahiM. ( 1) mArA vinA rAma kevI rIte jIvaze ane tenA vinA huM kevI rIte jIvIza? jo teNe "samarAditya' kathA sAMbhaLI hota. () to tenuM mana jarUra vairAgyavALuM thAta. (vi+) zizupAlane (vaDa) varavAnI (vR bhaviSyakRdanta) kanyA rukimaNI kRSNa vAsudevavaDe varAI. vAnarane TADhathI dhrujato (5) joIne sugRhI bolI, he vAnara ! jo teM mArI jema ghara bAMdhyuM (va) hota, to tuM Ama TADhathI tharatharata nahi. (5) 119 Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 19 mo zvastanI bhaviSyantI ane kriyAtipatti cAlu 1. sad tum p (rU) ruN ane ridh dhAtuothI teM kArAdi azit pratyayo para chatAM, vikalpe rU thAya che. tobbA, tomitA / TTA, duSitA / pATha 19 mo 2. sad ane vRd dhAtunA (pA. 10. ni. 11) rno, DhanA nimittathI thayelo 4 52 chatAM, lopa thAya che ane pUrvanA a varNano o thAya che. sadda+tA-sa +tA-sa +dhA-sa +Dha soDhA ! pakSe sahitA / e pramANe, sohuma, sahitum / sovyam, sahitavyam / vad-voDhA / volum / vonmam| 3. hran dhAtu ane RR kArAnta dhAtuothI sva nI pUrve rU thAya che. haniSyati / ahaniSyat / riti / ariSyat / sva-svariti / ariSyat / mR-mariti / amariSyat| 4. t tRt nRt %0r ane 'tRn ne adyatanI s (sin) pratyaya sivAyanA maiM kArAdi azit pratyayanI pahelAM vikalpe rU thAya che. kartsyati, kartiSyati / akartsyat, akartiSyat / = 5. gam dhAtuthI s kArAdi azit pratyayanI pahelA rU thAya che, paNa AtmanepadamAM thatI nathI. gamiti / amiSyat / saMgayate / 6. snu ane m dhAtuthI s kArAdi ane t kArAdi azit pratyayanI pUrve rU thAya che, paNa AtmanepadamAM thatI nathI. prastaviSyati / prasnavitA / prastavitum / Rmiti / RmitA / pramitavyam / Atmane, praznoSyate| praznotA prakSyate| prAntA| vRt ga.6.5. guMthavuM, mArI nAMkhavuM, 1. vRd ga.1.5. hiMsA karavI. dhRd ga.1.5. prakAzita karavuM. 2. zudh ga.1. A. kApavuM, chedavuM. 120 7. vRt ca tRp tRp ane p A pAMca dhAtuo, sva AdivALA pratyayomAM ane icchAdarzaka (satranta) mAM ubhayapadI che. Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 19 mo 8. vRt vagere pAMya pAtumothI, 52smaipamA s / sane takArAdi azita pratyayonI pUrve thatI nathI. 52smai- vRt / vRdh-vaya'ti / avaya't / syantsyati / asyantsyat / zaya'ti / azaya't / kalpsyati / akalpsyat / mAtmane- vartiSyate / avartiSyata / vardhiSyate / avadhiSyata / zadhiSyate / adhiSyata / syand peT syantsyate, syndissyte| asyantsyata, asyandiSyata / kRp veTa kalpsyate, kalpiSyate / akalpsyata, akalpiSyata / zvastanI- vartitAhe / vadhitAhe / zardhitAhe / *syantAhe, synditaahe| zvastanImA mAtmanepahI 4 cha, 52smaipadI nathI. ni. 7. 8. kRp pAtu zvasta nImA 59 / ubhayapIche. kalptAsmi (ni. 8.) mAtmane, kalptAhe, klpitaahe| 10. adhi+ i '' mA pAtuno yAtipattimA bhane adyatanAmai, vi.48 gI mAheza thAya che.adhyagISyata, adhyaiSyata / gI mAhezano gue thato nathI. 11. (1) mazit pratyayonA viSayamAM, as / . 2. mane brU ghAtuno anubhe bhUmane vac mAheza thAya che. sane (2) bhrasja no vikalpa man Adeza thAya che. bhavitA / bhavitum / bhaviSyati / abhaviSyat / bhavitavyam / bhavyam / vaktA / vaktum / vakSyati, vakSyate / avakSyat, ta / vaktavyam / vAcyam / bhI, bhraSTA / bhaSTuMm, bhraSTam / bhaya'ti bhrakSyati / abhaya't, abhrakSyat / 12. dhuTa pratyaya 52 7di, mane pahane aMte (1) muha druh 'snu bhane snih pAtumonA ha no vidhe gh thAya che. mAne (2) naha paatun| hno nitya thAya che. *syantAhe-416.10.ni.5. / 1. vac mAheza 59 mAniTa ko. 2. snuh 2. 1. 5. vamana 2j. 121 Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 19 mo mogdhA, moDhA / drogdhA, droDhA / snogdhA, snoDhA, / snegdhA, sneDhA / naddhA / mokSyati' / dhrokSyati / snokSyati / snekSyati / natsyati / mA yAre pAtumao peTche bheTale i mAve tyAre mohitA / mohiSyati / . 13. 5204nA pratyaya 527i, naz pAtumA svaranI pachI n umerAya che. naMSTA naMSTum nakSyati anjhyt| nazitA nazitum naziSyati anaziSyat / naz veTa che. 14.52vyaMnA pratyaya 527i, msjyaatun| sno nyAya che. maGkatA / maGktam / majhyati / amakSyat / 5|.4.ni.7. 15. 52vyaMnA pratyaya 527i, (1) sRj bhane dRz pAtune nitya mAne (2) spRz mRz kRS tRp dRp bhane sRp pAtune vipesvaranI pachI meM umerAya che, paNa dhu pratyaya kintu na hoya to. sraSTA / sraSTum / sraSTavyam / srakSyati / asrakSyat / draSTA / draSTum / draSTavyam / drakSyati / adrakSyat / sRSTaH / dRSTaH / sRSTvA / dRSTvA / pratyaya tiche. spraSTA, spardA / spraSTum / spaSTum / spraSTavyam , spaSTavyam / sprakSyati, spardhyati / asprakSyat , aspaya't / meM prabhArI mRz kRS bhane sRp / spRSTaH / mRSTaH / kRSTaH / sRptaH / spRSTvA / 5. pratyaya jitche. traptA, tartA / draptA, dartA / trapsyati, taya'ti / vigere . tRp mane dRp mA me pAtu peTche, meTarI i mAve tyAre, tarpitA / darpitA / tarpiSyati / vigere tRptaH / dRptaH / pratyaya tchei . 16. dhAtunA s no s kArAdi azit pratyayanA viSayamAM tuM thAya che. vas-vatsyati / avatsyat / 1. gh no k pra.58.25.ni.2.ane da no k pA. 10.ni... 2. ver dhAtuone $ ane jIvatu pUrve rU AvatI nathI. 122 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 19 mo 17. dhum vyaMjanAdi pratyaya para chatAM dhAtunA chuM no zuM bhane v no U (UTa) thAya che. pracch-praSya / prakSyati / aprakSyat / pracchata (kta) pRSTaH / (5. 4. ni. 5. 58.13. ni.2.) div+ta-dyUtaH / dhAva+ta-dhauta: / dhautavAn / karmaNi ane bhAve prayogamAMvizeSatA 18. svarAnta dhAtuthI tathA pra6 zuM ane hat dhAtuthI, karmaNi ane bhAve prayogamAM vyastanI bhaviSyantI kriyAtipatti adyatanI cuM (sic) mane mAzI: pratyayo satA i (biTa) visye thAya che. lU+i(jiTa)+syate (55.5.ni.2.) lAviSyate / 52, i (jiTa) nathAya, tyAre laviSyate - i(iT) meM prabhArI alAviSyata, alaviSyata, lAvitA, lavitA, lAviSyamANaH, laviSyamANaH / nI, nAyiSyate, neSyate / anAyiSyata, aneSyata / nAyitA, netaa| ha, hAriSyate, hariSyate / ahAriSyata, ahariSyata / hAritA, hartA / graha, grAhiSyate, grhiissyte| agrAhiSyata, agrahISyata / grAhitA, grhiitaa| dRz , darziSyate, drakSyate / adarziSyata, adrakSyata / darzitA, draSTA / 19. gAkArAnta dhAtuonA mA no gitu hitu kRt pratyayo ane i (biT ? bic') 52 chatAM ai thAya che. dA+a(gha)-dAyaH / dA+aka(Naka)=dAyakaH / dA+i(jiTa)+syate dAyiSyate 52 dAsyate / adAyiSyata / adAsyata / dAyitA / dAtA / 20. i (jiTa 3 jic) 52 7di, han no ghan thAya che. ghAniSyate pakSe haniSyate / aghAniSyata / ahaniSyata / ghAnitA / hantA / 1. apanI U (UT) sAthe au thAya che. 2. bhalA madyatanI 3. pu. me. 1. bhAM jic thAya che. humo pA. 27. ni. 11. 123 Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anuzAsana na. zikSA. anyatAm a. bIje ThekANe. abhirAma vi. manohara. astu a. niSedha sUcaka. Ama vi. kAcuM. 3pasarna puM. upadrava, devatAi utpAta. vhAni vi. ekaluM. vata puM. koLIo. ma puM. paga, krama. rutir vi. sukhI. veSaLA strI. zodha, tapAsa. oLI strI. guNI. vATu vi. madhura vacana. tenas na. teja. dhAn ga. 1. u. javuM, dhovuM. zabdo pATha 19 mo nava vi. navuM. nAra iyuM. narakano jIva. nigraha puM. baMdhana. naiSadhi chuM. niSedha dezano rAjA, naLa. parasparam a. paraspara. praznodha puM. jAgavuM te. pravRtti strI. khabara. prauDha vi. uttama, gaMbhIra. mANDIgara na. bhaMDAra. sudhA a. phogaTa. mRgAkSI strI. mRganA jevA netravALI strI. vaMza puM. vaMza, vAMsa. nRtyakRt vi. hatyA karanAra. jJAnapadyamI strI.kArtika sudI 5. vAkyo hastibhi rhasti- bhAro hi voDhuM zakyeta nAparaiH / prakSyAmi tatsarvamenaM kRtvA cATu-zatAnyapi / kavalaH zakyate kSeptuM nAkraSTuM hastino mukhAt / mariSyAmo mariSyAma ityevaM bhAvanAparAH / mudhaiva jIvitaM hitvA priyante sattva - varjitAH // tatrAhamabhaviSyaM cettadA teSAM durAtmanAm / akariSyaM nava-navairnigrahairanuzAsanam // bhavaM tariSyAmyajJo 'pi bhavatpAdAvalambyaham / gopuccha-lagno hi tarennadIM gopAla - bAlakaH // 124 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 19 mo dIkSAM saha tvayA''dAsye vihariSye saha tvayA / duHsahAMzca sahiSye'haM tvayA saha pariSahAn // tvayA sahopasargAzca sahiSye trijagadguro ! / kathaMcidapi na sthAsyAmyahamatra prasIda me // yuSmAnaSTAn vinaSTAnvA hitvA gatavatAM mukham / kathaM drakSyati naH svAmI RSi-hatyAkRtAmiva / / yuSmAnvinA gatAnno'dya lokopyuphsissyti| hRdaya ! sphuTa re sadyaH payaHsiktA''makumbhavat / / mayaikAkinyasau muktA prabuddhA mugdhlocnaa| mokSyate jIvitenA'pi sparddhayeva mayA saha // bhaktAM tadenAM vaJcitvA nAnyato gntumutshe| jIvitaM maraNaM vA'pi mama syAdanayA saha / athavA'neka-duHkhAnAmaraNye nrkopme| pAtraM nArakika iva bhavAmyeko'hamastvasau // mayA tu vastra-likhitAmAjJAM kRtvA mRgaakssysau| svayaM gatvA kuzalinI vatsyati svajanaukasi // iti nizcitya tAM rAtrimatikramya ca naissdhiH| prabodha-samaye palyAH prAcalattvaritakramam / pUrNo'hamathairiti mA prasIda rikto'hamathairiti mA viSIda / riktaM ca pUrNaM bharitaM ca riktaM kariSyato nAsti vidhe vilambaH / / tvayA vinA vIra ! kathaM vrajAmo ! gRhe'dhunA zUnyavanopamAne / goSTha-sukhaM kena sahAcarAmo ! bhokSyAmahe kena sahAtha banyo ! / / atipriyaM bAndhava ! darzanaM te sudhAJjanaM bhAvi kadAsmadakSNoH / nIrAgacitto'pi kadAcidasmAsmariSyasi prauDhaguNAbhirAma ! // 1. tvaritau kramau yasmin (karmaNi) tat tvritkmm|.vi. 125 Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 19 mo ame kAle jJAnapaMcamIne divase zubha muhUrta vyAkaraNa bhaNavAno (madhyetu) prAraMbha karIzuM. (W++) vyAkaraNa bhaNIne (apatya) ame siddhAnta bhaNIzuM. jo tame sadAcAramAM vartazo (vRta) to sarasvatI ane lakSmI vaDe vadhazo. (vRdha) A muni potAnA tapa tejavaDe karmone bALI nAMkhaze (prazna) ane zAzvata sukhamAM magna thaze. (ma) - tamArA kumAro vaDe thoDA samayamAM ghaNI vidyAo grahaNa karAze (9) kemake teo vinIta che. A vAvelAM dhAnya pAkI jaze (pa) tyAre kheDuto vaDe kapAze. (7) hamaNAM A karuM chuM, pachI A karIza, (5) e karIne suvidhAya) vaLI kAle te karIza, ema svapnatulya jIvalokamAM koNa mAnaze? jo rAma vanamAM gayA na hoya ane rAvaNavaDe sItAnuM haraNa karAyuM na hota () to rAmAyaNamAM lakhAta (f) paNa zuM ? kAle majuro anAjanI A goNIo upADaze. ( tame aNahilapura pATaNa jazo (1) to tyAM rahelAM ati prAcIna pustaka bhaMDAro ane aitihAsika prAcIna avazeSone jozo. (Tra) rukmiNIe nAradajIne kahyuM, Arya! mane AzA hatI ke, tame mArA putranI khabara lAvazo.(kA+nI) nArade kahyuM, rukmiNI! zokane mUka, "huM tArA putranI zodha karyA vinA (mA ) pharIthI tane joIza nahi" () A nizcaya che, Ama kahI nArada AkAza mArge uDyA. (35) A phaLone aDakavuM (pu) paNa amane kalpaze nahi (5) to khAvAnI zI vAta. jema siMhane joIne hariNo vanAMgaNamAMthI nAzI jAya che tema bhImane joIne te sarve yodhAo raNAMgaNamAMthI nAzI jaze. (1) 1ra6 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 20 mo. prakaraNa 4 thuM dhAturUpa zabdo ane taddhita zabdo pATha 20 mo. dhAturUpa zabdo (svarAjo) 1. "dhAtu sUcita artha-kriyAno karanAra' evA arthamAM dhAtune viva[ pratyaya lAge che. vizva pati ti viva-vizva : tattva tti iti kvip-tattvavid / 2. hRsva svarAnta dhAtune pit kRt pratyaya para chatAM, t umerAya che. zatru gati viva-natA manu+kRvatnI anukRtya (vavI no (1)Adeza pitu che.). 3. vigere ane saM-pad vigere dhAtuone nitya ane bI vigere dhAtuone vikalpa vim pratyaya lAgIne strIliMga zabdo bane che. Kaa mut . saMpa , vipad i. mI., mItiH | TrITa, dItiH i. I mAM kArAnta zabdo 4. ghu sivAyanA svarAdi pratyayo para chatAM, mA (mA) pratyaya sivAyanA mA kArAnta nAmonA mA no lopa thAya che. vizva: 5. strI. pra. saM. vizvapaI: vizvapau vizvapAm vizvapau vizvapA vizvapAbhyAm vizvapAbhiH vizvape vizvapAbhyAm vizvapAbhyaH 1. vivadhU pratyayanA dareka vargo ita che, eTale pratyaya Akhoya uDI jAya che, tethI viva6 pratyayAnta zabdo dhAtu jevA thavAthI dhAturUpa kahevAya che. 2. saM-pa vigere dhAtuomAMnA keTalAkane vita pratyaya paNa lAge che. saMpattiH vipatti: I. vizvapAH vizvaE: 2. 127 Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khalapU: pATha 20 mo vizvapaH vizvapAbhyAm vizvapAbhyaH vizvapaH vizvapoH vizvapAm vizvapi vizvapoH vizvapAsu 5. napuMsaliMganAmonoantya svarasva thAyache. vizvapa 35o vana prbhaae| 2i. chuM kArAnta ane nakArAnta zabdo 6. kvip pratyayAnta 4 nAmanI sAthe sabhAsa thayelo hoya, te samAsa saMbaMdhI dhAtunA rU varNa ane 3 varNano, svarAdi pratyayo para chatA, anubhe y bhane v thAya che, 59 / sudhI 206mA y thato nathI. pA. 4. ni. 2. no apavAha. khalaM punAti iti khalapU: / suSThu dhyAyati dadhAti vA sudhIH / 5.strI . khalapvau khalapvaH pra.saM. khalapvam khalapvau khalapvaH khalapvA khalapUbhyAm khalapUbhiH khalave khalapUbhyAm khalapUbhyaH khalapvaH khalapUbhyAm khalapUbhyaH khalapvaH khalapvoH khalapvAm khalapvi khalapvoH khalapUSu na. khalapu khalapunI khalapUni pra.vi. khalapunA khalapubhyAm khalapubhiH khalapune khalapubhyAm khalapubhyaH khalapunaH khalapubhyAm khalapubhyaH khalapunaH khalapunoH khalapUnAm khalapuni khalapunoH khalapuSu khalapo, pu khalapunI khalapUni 1. dhyai tathA dhA dhAtuno dhI mAheza thAya che. saM. 128 Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sudhiye pATha 20 mo sudhI puM. strI. sudhIH sudhiyau sudhiyaH pra.saM. sudhiyam sudhiyau sudhiyaH sudhiyA sudhIbhyAm sudhIbhiH sudhIbhyAm sudhIbhyaH sudhiyaH sudhIbhyAm sudhIbhyaH sudhiyaH sudhiyoH sudhiyAm sudhiyi sudhiyoH sudhISu napuMsaliMgamA sudhi shn|35o khalapu na. prabhArI. 7. nI zathI i (sa.me.va.) no Am thAya che. grAmaM nayati iti grAmaNI:, grAmaNyAm sa... sivAyatro liMge khalapUvat / nayati iti nIH, niyAm sa.me.va. sivAyatro liMge 35o sudhIvat-nI: niyau niyaH / tyAha. 8. dRnbhU', punarbhU, varSAbhU mane kArabhU mA zo saMdhI4 bhU dhAtunA no svarAdi pratyaya para chatAM vra thAya che. punarbhU strI. vadhUvat pratyayo. punarbo punarzvam punauM 1. dRn hiMsanbhavati dRnbhUH / punarbhavati punarbhUH / varSAsu bhavati varSAbhUH / kAreNa bhavati kArabhUH / svayaM bhavati iti svayambhUH / manasi bhavati mnobhuuH| 5. 2. mA sivAya svayambhU , manobhU paremA v na thAya, 59 / 5. 4. ni. 2. thI uv thaze. svymbhuvau| punarvaH punaH 129 Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ punavai punabhvoM pATha 20 mo punarvA punarbhUbhyAm punarbhUbhiH punarbhUbhyAm punarbhUbhyaH punarvA: punarbhUbhyAm punarbhUbhyaH punarvAH punoH punarbhUNAm punarvAm punoH punarbhUSu punarbhu punavaH dRnbhU strI. mane varSAbhU strI. na. 35o, punarbhU prabhArI varSAbhU puM. bhane kArabhU puM. khlpuuvt| svayambhU puM. svayambhUH svayambhuvau svayambhuvaH pra. saM. svayambhuvam svayambhuvau svayambhuvaH svayambhuvA svayambhUbhyAm svayambhUbhiH svayambhuve svayambhUbhyAm svayambhUbhyaH svayambhuvaH svayambhUbhyAm svayambhUbhyaH svayambhuvaH svayambhuvoH svayambhuvAm svayambhuvi svayambhuvaH svayambhUSu saMyogAnta dhAturUpa zabdo yavAn krINAti yavakrI: / kaTaM pravate kaTapU:-nadItIraH / kaTena pravate kaTaprUH = 68paDe taranA2. kaTapU hI thAyache. ahi niyama 6 lAgaze nahi, paraMtu tenA apavAda rUpa pA. 14. ni. 17.dAgaze. bheTave iy bhane uvthaze. 3potro liMge-sudhIvat yavakrIH yavakriyau yavakriyaH . kaTapraH kaTapravau kaTapravaH 5. 1. pra. 51. 38. nA pratyayo tathA teno ni. 1 ko mo. 130 Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 20 mo chuM kArAnta ane kArAnta strIliMga zabdo 8. iy bhane uv soma thAya cha, mevA I rAnta sane U kArAnta strIliMga nAmothI (1) caturthI paMcamI SaSThI ane saptamI me'vayananA pratyayonA manu ai As As bhane Am vilpe thAya cha bhane (2) Am 5. 5. va. no vise nAm thAya che. dadhAti, dhyAyati vA dhIH / zrayati iti zrIH / bhavati iti bhUH / zrI strI. bhUstrI. zrIH zriyau zriya: pra.saM. bhUH bhuvau bhuvaH2 zriyam zriyau zriyaH bhuvam bhuvau bhuvaH zriyA zrIbhyAm zrIbhiH bhuvA bhUbhyAm bhUbhiH zriyai, ye zrIbhyAm zrIbhyaH bhuvai, ve bhUbhyAm bhUbhyaH zriyAH,yaH zrIbhyAm zrIbhyaH bhuvAH, vaH bhUbhyAm bhUbhyaH zriyAH,yaH zriyoH zriyAm, bhuvAH, vaH bhuvoH bhuvAm, zrINAm bhUnAm zriyAm,yi zriyoH zrISu bhuvAm, vi bhuvoH bhUSu 10. bhrU (strI.) shn| U no svA pratyaya 52 chatai, uv thAya che. (bhrU za6 pAtu35 nathI bheTale 58. 4. ni. 2.na dAge.) bhrUH dhruvau bhravaH tyahi bhuuvt|| zabdo astra na. makha, paae| vagaire. | kara paM. hAtha, urae. Akara puM. pA. kAra puM. nizcaya. upajJa vi. prathama Dej-rayej. kArabhU puM. sAsa, mArgazas, kaTa puM. sAha31. mUlya nakkI karanAra. kamaTha puM. me tA5sa. keli strI. 8131, 2mata. 1.phakta strIliMga ja hoya, tevA strIliMga nAmo. 2. 5. 4. ni.2 131 Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rana na. khaLuM. dhAnya levAnI | jagyA, kacaro, mela. tapU vi. khaLAne sApha karanAra, kacaro kADhanAra. amRta vi. garbha dhAraNa karanAra. prAmaNI vi. gAmano nAyaka. fchat strI. cheda, nAza. bhUstrI. viSavALo kIDo. dharo chuM. te nAme indra. dhI strI. buddhi. nizvinI strI. strI. nija vi. sarakhuM. vivigha vi. kaMTALeluM. nirveH paM. kaMTALo. nI vi. doranAra. punam strI. pharIthI paraNelI strI, jeNe bIjI vakhata lagna karyuM che te. pArzvanAtha puM. tevIsamA tIrthaMkara pratimU chuM. sAkSI, jamIna. prayeLa a. moTe bhAge. pATha 20 mo ma paM. baMga, nAza, bhAgI javuM. dhI strI, bhaya, bIka. pU strI. pRthvI. dU strI. bhavAM, bhamara. mo. bhoga, sApanI phaNA. magana . sarpa. manopU!. kAma. vAsam na. kapaDuM. vizvapa chuM. vizvanuM rakSaNa karanAra. varSopU!. deDako. strI, deDakI. sahavarI strI. sAthe rahenArI, sakhI. sudhI vi. vicAraka, vidvAna. soma . caMdra, eka velo. somapa 5. somarasa pInAra, yAjJika. saMpuM yuddha, laDAI. saMnima vi. sarakhuM. svayambha pu. brahmA. dhAtu phartha ga. 1.para. IrSA karavI. | krIDA karavI. pR 1. A. javuM. taravuM. 3+ ullAsa pAmavo. .1.para. Asakta thavuM, | unnati | 13ra Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 20 mo vAkyo zaratkAlavazAdindukarA: syuradhikazriyaH / balino yaddalibhyo'pi bahuratnA bhuuriym| kiM hi duHsAdhyaM sudhiyAM dhiyaH / puNyapuMsAM videze'pi sahacaryo nanu zriyaH / prAyeNa hi daridrANAM zIghraM garbhabhRtaH striyaH / zrI-chide'Jjanalezo'pi dhautasya zvetavAsasaH / kamaThe dharaNendre ca svocitaM karma kurvati / prabhustulyamanovRttiH pArzvanAthaH zriye'stu vH|| dhehi dharme dhanadhiyaM mA dhaneSu kadAcana / sevasva sadgurUpajJAM zikSA mA tu nitmbiniim|| kRtamohAstravaiphalyaM jJAnavarma bibharti yH| kva bhIstasya kva vA bhaGgaH karmasaMgarakeliSu // AyuH patAkAcapalaM taraGga-taralAH zriyaH / bhogi-bhoga-nibhA bhogA: saMgamAH svpnsNnibhaaH|| yAcakAnAM mahatInAmAzAnAmeSa pUrakaH / grAmaNyAM somapAM nityaM tadvadhUnAM ca pUjakaH // sRjati tAvadazeSaguNAkaraM puruSaratnamalaMkaraNaM bhuvaH / tadapi tatkSaNabhaGgikaroti ced ahaha kaSTamapaNDitatA vidheH / / nirdravyo hiyameti hiparigataH prabhrazyate tejaso, nistejA: paribhUyate paribhavAnirvedamAgacchati / nirviNaH zucameti zokavivazo buddhyA parityajyate, nirbuddhiH kSayametyaho nidhanatA srvaa''pdaamaaspdm|| 1. A (AG) mane mA (mA) sivAya hAI svaranA pachI cha visvAya che. pA. 2. ni. 11. no apavAha. 133 Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 20 mo daridra mANasonI (uttapU) strIo, java kharIdanArI (vajhI) hoya che. rAjAnI rANIo potAnA mahela sivAya bIjA mArga ke unmArgane jANatI hotI nathI, mATe kUpamaMDUkI (phUpavarSom) jevI hoya che. saundaryavaDe kAmane jeNe halako karyo che evA, (aundaryanitamara) Ane joine strIonAM bhavAM (pU) ullAsa pAme che. (37) dAsanI ( pU) jema, moTI RddhivALA (grAma) upara A rAjA niHspRha che ane IrSyA karato nathI. (rphartha) jema dhananI icchAvaDe koIpaNa daridrane (pU) Icchato nathI tema A rAjA dhananI IcchAvaDe gAmanA netAne (prAmavi) paNa icchato nathI. gAmanA nAyakane viSe (grAma) senAno nAyaka (senAnI) sneha rAkhe che. (H) lakSmIne (meLavavA) mATe (zrI) mANaso doDe che paNa buddhine (meLavavA) mATe (pI) mANaso doDatA nathI. (U+yata). lakSmI (zrI) ke strI kAMI potAnuM (mAtmana) nathI' ema tattvane jANanAra (tattvavid) kahe che. (va) 1. caturthI vibhakti vAparo. 134 Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 21 bho pATha 21 mo dhAtu3pa zabdo (vyaM nAnta) 7 kArAnta zabdo prAJcati kvip prAc' / pratyaJcati pratyac / udaJcati udac / avAJcati avAc / 1. dhuT pratyaya para chatAM, ac ne puT vyaMvananI pahelAM n ubherAya che. prAc + s - prAnc + s-prAn 2. aJca dhAtunA n no pahane jante thAya che. prAG / 3. ghuT sivAyanA svarAhi pratyayo para chatAM . ( 1 ) ac no c thAya che, khane pUrvano svara hIrgha thAya che khane (2) udac no udIc thAya che. prAcaH pratIca: udIca: dvi. 5.1. puM. 3po. prAJcaH pra.saM. pratyaG pratyaJcau pratyaJcaH pratyaJcam pratyaJcau pratIca: udaJca: udaG udaJcau udaJcam udaJcau prAkSu udIcaH napuM. prAk prAg prAcI prAJci / udak g udIcI udaJci / 4. aArAhi aJc uttarapaTa hoya tyAre, tiras no tiri thAya che. tira: aJcati tiryac, tiryaG tiryaJcau / tirazcaH / dvi. 5. va.ni.u. napuM. tiryak, g tiracI tiryaJca / I 5. aJca bhene saMte che khevA nAmathI, strIliMgamAM I (DI) thAya che. prAcI / pratIcI / udiicii| avAcI / tiracI / prAG prAJcam prAcA prAci prAJcau prAJcau prAca: prAgbhyAm prAgbhiH prAcoH 1. gatyarthaka an dhAtunA upAnya no kit pratyayo para chatAM, sopa thAya che, pUbharthamAM nathI thato. aJcitA guravaH / 135 Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 21 mo na kArAnta ane za kArAnta zabdo pA. 13. ni. 2. juo. devaM yajate deveTa, dd| devejau / deveDbhyAm / deveDtsu,' deveTsu / sam (sa) rAte samrA, DuM | samAsuM, samrATsa ! parivrati parivrAr parivrAH pra. ki. ba. ane. paM. Sa. e. va, vizati vi Tu vizI viza: | viSNAm ! na kArAnta zabdo pra. pA. 47 ni. 8 juo. 6. hanu aMtavALA nAmono svara, pra. e.va.mAM ja dIrgha thAya che. vRtraM hatavAn vRtrahA vRtrahaNau vRtrahaNaH vRaham vRtra vRakha: pA. 13.ni.9. vRtraghnA vRtrahabhyAm vRtrahabhiH pUrNa havAnuM prUNahAM strIliMga - dhUkhI ! rakArAnta zabdo 7. meM vagere dareka gaNonA dhAtuo uparathI banelA zabdono padAnta 2 para chatAM, pUrvano nAmi svara dIrgha thAya che. gIryate iti kvip gI: girau giraH / gIAm / giraH artha: giirrthH| pipati iti pU: purau puraH / pUrdhyAm / dhUrvati iti dhU: dhurau dhuraH / dhUvA'm / AzAsyate iti AzIH / AziSau / AziSaH / AzIrSyAm / 8. 6 aMtavALA nAmanA sno, su pratyaya para chatAM ? ja rahe che. jIpuM pUchyuM : GrSa ! paNa, mAzISya, AzI:pu. paya:su, payasuI vagere nAmomAM raheto nathI, kemake e nAmo zuM kArAnta nathI paNa huM kArAnta che. 1. padAtta pachI mu no vikalpa thAya che. 2. parivrAjU zabdamAM upAjya dIrgha thAya che. 3. pA. 3. ni. 6. juo. 4. purva dhAtu- lopAya che. 136 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 21 mo (ha santa zaho pA. 10.ni. 11, humo.) madhu leDhi madhuliT , dd| madhulihau / madhuliDbhyAm / madhuliDtsu / mdhulittsu| 5. 13. ni. 13. mane 14. mo. gAM dogdhi godhuk ,g goduhau / godhugbhyAm / godhukSu / dharmaM budhyate dharmabhut, d| dharmabudhau / dharmabhudbhyAm / dharmabhutsu / 5. 18. ni. 12 mitrAya druhyati mitradhruk ga, T D, / mitradhrugbhyAm-DbhyAm / mitradruhaH / mitradhrukSu, mitradhruDtsu, mitrdhruttsu| upanAti (pAdam) upAnat, d| upAnadbhiH / upAnahi / upaantsu| apavAda 8. Rtvij, diz, dRz, spRz, sraj, dadhRS, bhane uSNih // zahonA aMtya vyaMjanano pahAnte gthAya cha Rtvika, g| Rtvijau / RtvikSu / dik , g / dizau / digbhyAm / dikSu / tyAha. 10.(1) upamA ApavAmAM vaparAyelA ta vagere sarvanAmathI tathA anya bhane samAna za6thI. dRz pAtune bhae prayogamA a(Tak), sa (sak) mane kvip pratyaya thAyache sane (2) anya mane tad vagaire zahonA antya bhakSarano A thAya cha (3) idam no I, ane kim no kI thAyache (4) samAna no sa thAya che. sa iva dRzyate tAdRzaH tAdRkSaH tAdRk gatenAvo, tevo ayam iva dRzyate IdRzaH IdRkSaH IdRk gmAnApo, mAvo ka iva dRzyate kIdRzaH kIdRkSaH kIdRk, gDonavo, vo vayam iva dRzyate asmAdRzaH asmAdRkSaH asmAdRk, gmamA po anya iva dRzyate anyAdRzaH anyAdRkSaH anyAdRka, gmanyavo. samAna iva dRzyate sadRzaH sadRkSaH sadRk , gsa25o. 1. upAnat zIrSa thAya che. adas-amUdRzaH vi. 2. tad yad adas idam etad eka dvi yuSmad asmad bhavat kim / 139 Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 21 mo zabdo akSata puM. akSata, cokhA. revenyuM. devane pUjanAra. mA pe. sUryano sArathI. put strI. puMsarI, rAjakAryabhAra, evI vi. nIcuM janAra, mokhare, AgaLa. pachIno dezakALa. parivrAn puM. yati, sAdhu. mevArI strI. dakSiNa dizA. pratIjI strI. pazcima dizA. matithya na. mahemAnagirI. pratyar vi. pazcimI deza-kALa. mAyudha na. hathIyAra, zasa. prAjI a. pahelAM, pUrve. mazin strI. AzIrvAda. prAr vi, AgaLa janAra, rUchuM vi. IcchanAra. paheluM, pUrva dizA. vita vi. yogya. prAvI strI, pUrva dizA. 39d vi. UMce janAra, strIpurI, nagarI. uttara deza-kALa. dhUpa pu. garbha. 3IvI strI. uttara dizA. madhuni puM. bhamaro. 32 pR. oDakAra. varivavuiM . sevaka. 356 strI. mojaDI, joDAM. viza . vaizya, vepArI. fustrI . te nAme eka chaMda. vRtra puM. eka dAnava. RtvinuM chuM. yAjJika gora. vRdanyuM. Indra. istrI. vANI. zarvarI strI. rAtri. gana . sItAnA pitA. zUdra . halakI varNa. nAna puM. samUha. sabrAn puM. moTo rAjA, cakravarti. tirtha vi. tiryaMca, pazu, vAMkuM. savitR pu. sUrya. tuSAt pu. Indra. sadara puM. sUrya. pRSapuM. pragarbha, hoMziyAra. sUtRta vi. satya, priya. him strI. dizA. pRza vi. sparza karanAra. TUm strI. daSTi. datta a. khedanA arthamAM. 18 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 21 mo aJc ga.1.52. 4, pUbha ravI. dhAtuo dhurv ga.1.5. hiMsA 42vI. dhUrvati / vAkyo kiM vA'bhaviSyadaruNastamasAM vibhettA taM cetsahastrakiraNo dhuri nAkariSyat / bhavatInAM sUnRtayaiva girA kRtamAtithyam / AhAra ivodvArai girA bhAvo'numIyate / upAdeyA zAstra- lokavyavahArAnugA' gIH / tiryaJco'pi rakSanti putrAnprANAnivAtmana: / tvamapi samrAjaM sutamavApsyasi / yasya yAdRzI bhAvanA siddhi rbhavati tAdRzI / rAjyecchuH sa mRtvA mithilAyAM mahApuri janaka - bhAryAyA garbhe suto'bhavat / jaDAnAmudaye hanta ! vivekaH kIdRzo bhavet / indriyArtheSu dhAvanti tyaktvA jJAnAmRtaM jaDAH / indriyai rna jito yo'sau dhIrANAM dhuri gaNyate // bhAsvantaM savitAraM taM vinA'harapi zarvarI / jAtA yanme tamojAlaiH kilAndhAH sakalA dizaH // gIrSu cetaHsu ca svacchA mahatsu varivasyakAH / ghUrSucitAsu ca dRDhA rAjadvArSu narA iha // 3 1. anu gacchati iti anugaH / vi.anusaranAra. 2. (1) a(Tak) pratyaya ritU che. (2) Tit pratyayAMta nAbhone strIliMgamAM I (DI) thAya che. 3. iha-pattane 936 Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 21 mo sUrya (Aryamana) pUrva (D) dizAmAM (viza) uge che (+rU ga.1.para) ane pazcima (pratya) dizAmAM Athame che. (tam+ ga.1.52.) uttara dizAe (3) meru che ane dakSiNa dizAe (avIvuM) lavaNa samudra che. puSpone mUkIne prauDha strIonA mukhane suMghavAne bhamaro (madhati) vAraMvAra Ave che. A mahArAjAo vaDe (prANa) indra (turaSiI) lajjA (DI) pAme che. ( [ ga 5.A.) A nagarIno (pu) loka, zAstramAM zamamAM samAdhimAM ane satyamAM pahelo (94) che. dharmane jANanAra (dharmavuM) sAdhuo vaDe (briAna) dharmano upadeza karAya che. kAvya kavinI kIrtine sarva dizAomAM (hi) phelAve che. (ta) indranA (vRtrana) Ayudhane vaja kahe che. jayasiMhanA rAjayAbhiSeka pachI, (manantarama) maMtrano uccAra karatAM (macchu) yAjJika purohita (RtvinuM) maMtrathI pavitra karela (mannapUta) pANI akSata vigere vaDe maMgala karyuM. (vidhA) jaina sAdhuo (parivrA) pagamAM joDA (35na) paheratAM nathI, (+dha) brAhmaNa kSatriya vaizya (va) ane zudra e cAra varNa che. 140 Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 22 mo pATha 22 mo taddhita zabdo 1.pemA nidhArabuDoyatyAre, eka, yat, tad, kim mane anya sarvanAmone atara (Datara) pratyaya vipe thAya che. ekataro' bhavato: paTuH, eko bhavato: paTuH / ApanA bemAM eka hoMziyAra che. yataro bhavato: paTuH tatara Agacchatu, yo bhavato: paTuH sa Agacchatu / kataro bhavatoH paTuH ? ko bhavatoH paTuH ? / anyataraH anyaH paTuH / 2. 59mA niraj loya tyAre - (1) yad, tad, kim bhane anya sarvanAmone atara (Datara) mane atama (Datama) mane (2) eka ne atama (Datama) vilpe thAya che. yatamo yataro vA bhavatAM paTuH tatamastataro vA Agacchatu / yo bhavatAM paTuH sa Agacchatu / katamaH kataro vA bhavatAM paTuH ? ko bhavatAM paTuH ? / anyatamaH anyataraH anyaH paTuH / ekatamo bhavatAM paTaH, eko bhavatAM paTuH / 3. napuMsaliMgamA anya, anyatara, itara tathA Datara mane Datama pratyaya lene maMtache sevA sarvanAmono, pra.me.va. ane vi.sa.va. no pratyaya dche. 59 / ekatara za06 sivAya. anyat , d anye anyAni pra.. itarat , d itare itarANi katarat , d katare katarANi ekataram ekatare ekatarANi 1. atara (Datara) atama (Datama) pratyayAMta nAmo sarvanAma cha mATe tenAM rUpo sarva jevAM thAya che. 2. any+trp| 141 Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 22 mo 4. "bhen| savayava (bhAga, vibhAga, 2, meha)" mevA arthamAM, saMdhyAvAya zothI taya (tayaT) pratyaya thAya che. (2) dvi bhane tri za6thI aya (ayaT) pratyaya 59thAya che. paJca avayavA asya paJcatayo yamaH / pAMya prAranAmache. trayo'vayavA yasya trayaM tritayaM jgt| dvau avayavau asya dvayaM dvitayaM tapaH / 5. nema (sa.) artha, prathama, carama, alpa, katipaya tema taya bhane aya lene maMta cha mevA nAmothI as (ma.pa.pa.) no i vilpe thAya che. neme, nemAH / ardhe, ardhAH / prathame, prathamAH / dvitaye, dvitayAH / vaye, tryaaH| 6. "bhenu bhAna" mevA arthamAM, idam bhane kim zathI at (atu) pratyaya thAya cha, bhane idam bhane kim no manu iy bhane kiya mAheza thAya che. idaM mAnam asya, iyat jalam / bhATaj tell. kiM mAnam asya, kiyat jalam / 32 40 7. "mAnuM mAna" mevA arthamA, yad tad ane etad za06thA Avat (DAvatu) pratyaya thAyache. yAvat, tAvat, etAvat / mA zahonA 3po bhavat (bhavatu) sarvanAma prabhAeo iyAn puM. strIliMgamA iytii| kiytii| napuM. kiyat kiyatI kiyanti / 8.. 8. "mAna saMdhyAmAna" mevA arthamA yad, tad mane kim thI ati (Dati) pratyaya 59thAya che. Dati pratyayAnta zo maliMga chatro liMgamA samAnache. yA saMkhyA mAnam eSAM te yati, yAvantaH / tati, tAvantaH / kati, kiyantaH 5.1. / kati 326L. tati teTalA. yati 1. taddhita para chatAM, apadamAM rahelA be varNa ane rU varNano do5 thAya che. tri + ayaT-ino to5 trayam / 142 Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 22 mo kati, yati, tati zanI pra.vi.pa.pa.nI pratyaya 0 che. kati 2 / katibhiH / vigere. 8. "paDela te 3pe nathI tenuM te 3pe 5g" sevA arthamA kR dhAtunA yogamAM karmathI ane mU tathA kam dhAtunA yogamAM kartAthI cci pratyaya thAyache. 10. cci pratyaya 52 7di, (1) sva2 hAI thAya cha (2) Rno rI thAya che bhane (3) avyaya sivAya avanio I thAya che. prAg azuklaM paTam idAnIm zuklaM karoti iti zuklIkaroti pttm| prAgazuklaH paTa idAnIM zuklo bhavati iti zuklIbhavati paTaH / prAgazukla: paTa idAnIM zukla: syAditi zuklIsyAtpaTaH / mAlA-mAlIkaroti / mAlIbhavati / mAlIsyAt / divAbhUtA rAtriH / doSAbhUtamahaH / zuci-zucIkaroti / zucIbhavati / zucIsyAt / pitR-pitrIkaroti / pitrIbhavati / pitrIsyAt / 11. zikhA vigaire zothI mat (matu) prtyyn| arthamA in bhane mat thAya cha. shikhii| zikhAvAn / mAlI / mAlAvAn / 12. Umi vagaire 32i5 zothI mat n| ma no va thato nathI. UrmimAn / bhUmimAn / yavamAn / drAkSAmAn / kakudmAn / 13. as maMtavANA ho tathA mAyA medhA bhane sraj zothI matu nA arthamA vin bhane mat thAyache. yazasvI' | yazasvAn / tpsvii| tapasvAn / mAyAvI / mAyAvAn / medhAvI / medhAvAn / sragvI / srgvaan| 1. tri pratyayanA dareka varSe ita che, eTale pratyaya Akhoya uDI jAya che. - 2. matvartha pratyaya para chatAM muMketu aMtavALuM nAma pada thatuM nathI. yazasvI / taDitvAn / pra. pA. 34. ni. 1. no apavA6. 143 Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 22 mo 14. iSTha mane Iyas (Iyasu) pratyaya 52 chatai (1) vin bhane mat pratyayano so5 thAya che. sragvin, srajiSThaH / srajIyAn / balavat , baliSThaH / balIyAn / balIyasI strI. / (2) alpa bhane yuvan no kan vi'lpe thAyacha. alpa, kaniSThaH / kanIyAn / alpiSThaH / alpIyAn / yuvan , kaniSThaH / kanIyAn / yaviSThaH / yavIyAn / ni. 16. (3) / (3) prazasya no zrathAya che. zreSThaH / shreyaan| (4) vRddha bhane prazasya no jya thAya che. jyeSThaH / 'jyAyAn / jyAyasI strii.| (5) bADha bhane antika no anubhe sAdha bhane neda thAya che. sAdhiSThaH / sAdhIyAn / nediSThaH / nediiyaan| 15. '5j (bhAva) 'marthabhAM pRthu vigere zothI iman bhane tva tathA tA (tal) pratyayo thAya che. iman pratyayAMta zo puMliMga che. pRtho rbhAvaH prthimaa| prathimAnau / prathimAna: / pRthutvam / pRthutaa| 16. iman mane iSTha tathA Iyas pratyayo 527i (1) aMtya sva2 jane tenI 5chiin| vyaMno dopAya che. paTu pttimaa| paTiSThaH / paTIyAn / mahat , mahimA / mahiSThaH / mahIyAn / / (2) pRthu mRdu bhRza, kRza, dRDha, parivRDha nA Rno ra thAya che. prthimaa| prathiSThaH / prathIyAn / mradimA / mradiSThaH / vigere. (3) sthUla vageremA svarasahita maMtasthA bhane tenI 5chInA vyaMjanano lopa thAya che ane nAmi svarano guNa thAya che. sthUla phAI x sthvisstthH| sthviiyaan| dUra dUra, cheTe x daviSThaH / davIyAn 1. jyAyAn maniyamita. 2. eka svaravALA nAmano aMtyasvara ane tenI pachInA vyaMjano lopAtA nathI. srajiSThaH / zreSThaH / 3. sthUla vi. pair3IThe zo pRthu vi. 9i (ni.15) mAvatAM nathI tyAM x karela che. 144 Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 22 mo yuvan huvAna yvisstthH| yviiyaan| hasva 93 hsimaa| hsisstthH| isIyAn / kSipra upA kssepimaa| kssepisstthH| kSepIyAn / kSudra hu~ kssodimaa| kssodisstthH| kSodIyAn / (4) priya vigere zahonA prA vigere sAhezo thAya che. priya vahAtuM premaa| presstthH| preyaan| sthira nizcala sthemaa| stheSThaH / stheyaan| sphira .ghai x spheSThaH / spheyAna / uru bhoTaM, poj vrimaa| vrisstthH| varIyAn / guru mAre, bhoTeM grimaa| grisstthH| garIyAn / bahula ga, ghay bNhimaa| bNhisstthH| baMhIyAn / tRpra huNI pimaa| trpisstthH| piiyaan| dIrgha laij draadhimaa| draassisstthH| draadhiiyaan| vRddha gha29 vrssimaa| vrssisstthH| vrssiiyaan| vRndAraka prazasya vRndimaa| vRndisstthH| vRndIyAn / (5) bahu no, iman bhane Iyas 52 chatai bhUthAya bhane prtyyn| i vano do5 thAya che, iSTha 52 chatAM bhUy thAya che. bahu pay bhuumaa| bhUyiSThaH / bhUyAn / zabdo aGguli strI. mAgaNI. ahimaruci puM. sUrya alaMkaraNa na. mAM.2. AyuSyamat puM. mA5. Urjas na.pa. kakud na. paNanI mAM5. kakudyat puM. paE. kaTi strI. 33. katipaya vi. 32j, thoDaM. kadalI strI. garnu A. 145 Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 22 mo tApina pu. mora. varNana. pIchuM. mudra puM. eka digaMbarAcArya. vADha vi. sArUM. virama vi. chelluM. mApirathI strI, gaMgA. nImUtamatina pu. varSARtu. mUyam avya. pharIthI. taDit strI. vIjaLI. nAzta napUMchaDuM. tatvat chuM. megha. vAna pu. vega. tanuM vi. pAtaLuM. vAniyuM. ghoDo. sevakUrivuM. eka zvetAMbarAcArya. vina vi. marI gayela. kuma puM. jhADa. zaTa na. gADuM. dipa pu. hAthI. zatawtu pu. Indra. nema sa. adhuM. sahAdhyAya vi.sAthe bhaNanAra. paridhAna na. vasa. sanna vi. taiyAra karela. parivRDha vi. prabhu, samartha. sannidhi puM. pAse, samIpa. pIyUSa na. amRta. stavavaka . guccho. prathama vi. paheluM. daya paM. ghoDo. dhAtuo 9 ga.1.A. khaMDita karavuM. | samU+taiyAra thavuM. - ga.1.5. gaLI javuM. | pari+chid ga.7.u. jaNavuM. nad ga.4.1. bAMdhavuM. | tala ga.10.u. jovuM. vAkyo katarasmin pathi vartAmahe ? / svakAryAdadhiko yala: parakArye mhiiysaam| aho ! kAmAvasthA bliiysii| daviSThaM hi vAjinAM marutAM ca kim ? / vipanne pitari prAyojyAyAnputro dhurndhrH| balIyasA'varuddhAnAM trANaM naanytplaaynaat| buddhisAdhyeSu kAryeSu kuryururjasvino'pi kim ? / 146 Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 22 mo kumAra! gahanaH saciva-vRttAntaH, naitAvatA paricchettuM zakyate / yattadalaMkaraNatrayaM krItaM tanmadhyAdekaM dIyatAm / devo'yamevaM svakula-prazaMsAM kurutetmaam| etAvAneva zatakratorAyuSyamatazca vizeSaH / pragalitatArakA tanimAnamabhajata rjniH| asminnalakSita-natonnata-bhUmibhAge mArge padAni khalu te viSamIbhavanti / kusuma-stabakasyeva dvayI vRtti manasvinaH / mUrti vA sarvalokasya zIryate vana eva vA / nairguNyameva sAdhIyo dhigastu gunngaurvm| zAkhino'nye virAjante khaNDyante cndn-drumaaH|| maNDalIkRtya barhANi kaNThai madhuragItibhiH / kalApina: pranRtyanti kAle jImUtamAlini // yadi nAma kumudacandraM nA'jeSyad devasUrirahimaruciH / kaTi-paridhAnamadhAsyata katamaH zvetAmbaro jagati? // kusaMsargAtkulInAnAM bhavedabhyudayaH kutH| kadalI nandati kiyad badarI-taru-sannidhau // neme dAsIkRtA nemA hatAzcAnena bhuubhujH| ardhe dvipA hayAzcArdhAH sannaddhAH sarva eva na / manasi vacasi kAye puNyapIyUSapUrNAstribhuvanamupakAra-zreNibhiH prINayantaH / paraguNaparamANUnparvatIkRtya nityaM, nijahadi vikasantaH santi santaH kiyantaH // 1. '5' arthamA ya (TyaNa) ane (aN) pratyaya 59 lAge cha. nirguNa, nairguNyam / viSama, vaiSamyam 7. / guru, gauravam / 147 Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 22 mo amArA sainyamAM ATalA zatruo keTalA che? (ti) thoDA (tiya) paNa devo ane thoDA paNa nAgo AnI samAna (Inima) thayA nahi. parvatomAM meru ghaNo moTo (ma) ane ghaNo pahoLo (95) che. annamAM aDada vadhAre bhAre (ra) ane ghaNA cIkaNA (pitama) che. pAMDavomAM bhImasena sauthI vadhAre jADo, (dhUna) ghaNoja majabUta (8) ane atizaya baLavAna (vartAvato hato. hAthanI pAMca AMgaLIo che, temAM sauthI nAnI (5) AMgaLI (tara ke Rtama) kaI? ghaNo ja (vahu) kALa (aneda) gayo, to paNa (taSi) rAmarAjayanA mahimAne (dimana) haju paNa loko gAya che. A gADAnI dhuMsarImAM be baLada joDelA (saMyogita) che, temAM eka ( tara) moTo (ku) che, ane bIjo (macatara) nAno (yuvana) che. kRSNane ATha agramahiSIo hatI, temAM kRSNane vadhAre priya (priya) kaI hatI? vAMdarAnuM pUMchaDuM ghaNuM lAMbuM (tIrSa) ane UMTanuM pUMchaDuM bahu TuMkuM (4) hoya che. hiMdustAnanAM zaheromAM sauthI moTuM (3) zahera kayuM? (ra) ane jainonA tIrthasthAnomAM sauthI moTuM tIrthasthAna kayuM? (tama) cANakyanI buddhi ghaNI sthira (zi) ane atipAkaTa (vRddha) hatI. badhI nadIo karatAM gaMgA nadInI pahoLAI (pRtha) ane laMbAI (tIrSa) sArI (vaDha) che. A sAta vidyArthIo che, temAM pahelA (prathama) traNa ghaNAM hoMziyAra (5) che, ane chellA (varama) traNa atimaMda (ndritama) che. mArI pAse vyAkaraNanA be pustako hatAM temAMnuM eka (Atara) mArA sahAdhyAyIne ApyuM. vinodanuM ghara mArA gharanI taddana najIka che. (nti) 148 Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 23 mo pATha 23 mo. saMkhyAvAcaka zabdo sAmAsika saMkhyAvAcaka zabdo ekazca daza ca catvArazca daza ca paJca ca daza ca SaT ca daza ca nava ca daza ca ekonA cAsau viMzatizca ekazca viMzatizca catvArazca viMzatizca catvArazca triMzacca ekonA paJcAzat catvArazca SaSTizca trayazca azItizca SaT ca azItizca nava ca navatizca SaT ca navatizca nava ca navatizca ekazca zataM ca dvau cazataM ca aSTa ca zataM ca ekaviMzatizca zataM ca ekAdaza caturdaza paJcadaza SoDaza navadaza ekonaviMzatiH ekaviMzati: caturviMzati: catustriMzat ekonapaJcAzat catuSSaSTiH catuHSaSTiH tryazItiH SaNNavatiH navanavatiH SaNNavatiH navanavatiH 2 2 2 2 2 2 11 14 15 16 19 19 21 24 34 49 64 83 86 89 96 99 101 102 108 121 ekazatam dvizatam aSTazatam ekaviMzatizatam 1. ekAdazan bhane SoDazan ja je zabdo svayaMsiddha che. jIka rIte pe| AA samAso 'rI zAya che. ekAdhikA daza ekAdaza / ekottara daza ekAdaza / paJcAdhikA daza paJcadaza / tyAhi. 148 Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 23 mo 1. zata paDelAMnI saMdhyA utta256mAToyato dvitri bhane aSTanne badale dAtram ane mA thAya che, paNa kazIti uttarapada hoya tyAre ane bahuvrIhi' samAsa hoya tyAre tema thatuM nathI. dvau ca daza ca dvAdazana me pramANe trayodazan , aSTAdazan , dvAviMzati / trayoviMzati / aSTAviMzati / dvAtriMzat / trayastriMzat / aSTAtriMzat / 59l, vyazIti, vyazIti, aSTAzIti / 2. catvAriMzat, paJcAzat, SaSTi, saptati, bhane navati utta256 hoya tyAre dA trayam ane aSTa vikalpa thAya che. dvAcatvAriMzata, dvicatvAriMzata / trayazcatvAriMzata, tricatvAriMzata / aSTAcatvAriMzat , aSTacatvAriMzat / dvApaJcAzat , dvipaJcAzat / trayaH paJcAzat, tripaJcAzat / aSTApaJcAzat, aSTapaJcAzat / / dvASaSTi dviSaSTi trayaHSaSTi, trayaSSaSTi, triSaSTi / aSTASaSTi, aSTaSaSTi / dvAsaptati, dvisaptati / trayassaptati, trayaH saptati, trisaptati / aSTAsaptati, aSTasaptati / dvAnavati, dvinavati / trayonavati, trinavati / aSTAnavati, aSTanavati / AvRttidarzaka saMkhyAvAcaka zabdo 3. 'vAra' arthabhAM-(1) saMdhyApAya zothI kRtvas pratyaya thAyacha. (2) dvitri bhane catur thI s (suc) pratyaya thAyache. bhAnAmo savyaya che. paJcakRtvo bhuGkte / pAyavAra pAya che. SaTkRtvaH, viMzatikRtvaH, zatakRtvaH katikRtvaH / OMtyA. dviH bevAra triH trApAra catu: yAravAra. 4. ekaza6952thI 'vAra' arthabhAMsakRt thAyache.sakRt sevA2. 1. sumo, 5u. 31.ni.1. dviH daza-dvidazAH vRkSAH / 20 vRkSo. 2. catura+suca-stopAyaje. 15o Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 23 mo saMkhyApUraka zabdo 5. 'saMdhyApu29' arthamAM(1) saMdhyAvAya zothI a (DaTa) pratyaya thAya che. ekAdaza: sagIyArabho, ekAdazI manAyAbhI. me prabhArI dvAdazaH, dvaadshii| (2) viMzati vagere (navanavati sudhiin|) zothI visthe tama (tamaT) thAya che. viMzateH pUraNaH viMzatitamaH 52 viMza: ni. (1) thI a (DaT) viMzatitamI, viMzI / ekaviMzatitamaH, ekaviMzaH / triMzattamaH, triMzaH / triMzattamI, triMzI / tyAhi. (3) zata vagere tamAma saMdhyAvAyazothI tathA mAsa ardhamAsa bhane saMvatsara zothI tama (tama) 4 thAya che. zatatamaH zatatamI / ekazatatamaH / dvizatatamaH / vigere. sahasratamaH, shsrtmii| vagaire mAsasya pUraNa: mAsatamo dinaH / bhaDAnAno chello hisa. (4) mAhima saMdhyAvAyaza yeto na hoya,tevA SaSTi saptati azIti ane navati zothI tama (tamaT) 4 thAya che. SaSTitamaH / saptatitamaH / azItitamaH / navatitamaH, nvtitmii| pratyu329-ekaSaSTitamaH, ekaSaSTaH / ekasaptatitamaH, ekasaptataH / ni. (2) prabhA. (5) mAhimAM saMdhyAvAya5 za6 bhojayeto na hoya, tev| paJcan saptan aSTan navan bhane dazan zothI ma (maT) pratyaya thAya che. paJcamaH / saptamaH / aSTamI / navamI / dazamI / 59 // ekAdazaH dvAdazaH / 1. viMzatinA tinouit pratyaya 527di. do5 thAyache. viMzaH / 2. machi ni. (1) thI a (DaT) thaze. 151 Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 23 mo (6) , Rti, tiya thI tha (tha) pratyaya thAya che. B8:, pachI titha: | RtiyathI ! (7) vatura thI tha (tha) , ane rya paNa thAya che. vArtha vaturthI :, turIya: ahIM vaturno lopAya che. (8) ddhi ane tri thI tIya thAya che. hitI:, tRtIyA dvitIya, tRtIyA bIjI, trIjI. ahIM trino tR thAya che. 6. tIya pratyayAtta nAmanAM rUpo caturthI, paMcamI, SaSThI ane saptamInA ekavacanamAM vikalpa sarvanAma jevAM thAya che. strI dvitIyasmai, dvitIyAya dvitIyasyai, dvitIyAyai dvitIyasmAt , dvitIyAt dvitIyasyAH, dvitIyAyAH dvitIyasya dvitIyasyAH, dvitIyAyAH dvitIyasmin , dvitIye dvitIyasyAm, dvitIyAyAm zabdo atula vi. tulanA vinAnuM, ghaNuM. | Rgu vi. saraLa. mamarSaNa vi. sahana nahi karanAra. cha muM. samUha, samudAya. kamara . deva. jinavara 5. jInezvara. vipaLI strI. utarato kALa, | tIrthakara chuM. tIrtha-zAsana 10 koDAkoDI sAgaropama sthApanAra. pramANa kALa. parvata vi. zukla, dhoLuM. mad . varSa pRti strI. dhIraja. aMza . bhAga. parvana na. parva, bhAga. DUta avya. ahiMthI, AthI. parimata . suvAsa. 3pachI strI. caDato kALa, puSya puM. puSya nakSatra. 10 koDAkoDI sAgaropama pramANa kALa. 15ra Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 23 mo bata avya. nizce. bhavana na. 52. martya pu. bhAsa. yugma na. ho'j. yuta vi. yuta, sAhita. vAsa puM. 2449. vizrata vi. prasiddha svAhA avya. maMtrAkSara, devatAne khuza karavAnA marthamA cha. jalpa ga.1.52.he. vAkyo vinayena vidyA grAhyA puSkalena dhanena vA / athavA vidyayA vidyA caturthaM naiva kAraNam // prathame vayasi grAhyA vidyA sarvAtmanA bdhaiH| dhanArjanaM dvitIye tRtIye dharmasaGgrahaH // sakRjjalpanti rAjAnaH sakRjjalpanti sAdhavaH / sakRtkanyA: pradIyante trINyetAni sakRtsakRt // dvAtriMzallakSaNo maryo vinAyu naiva zasyate / sarovaraM vinA nIraM puSpaM parimalaM vinA // dvitIyasyAstRtIyAyA nRpakIrteramarSaNaH / jagatyasmin dvitIyasmiMstRtIye caiSa vizrutaH // dehIti vacanaM zrutvA dehasthAH paJca devatAH / nazyanti tatkSaNAdeva shriihiidhiitikiirtyH|| sakRd dvistrizcatuH paJcakRtvo vAgaH sahenmahAn / ArogyaM prathamaM dvitIyakamidaM lakSmIstRtIyaM yazaH, turya strI paticittagA ca vinayI putrastathA pnycmm| SaSThaM bhUpatisaumyadRSTiratulA vAso'bhayaH saptamaM, saptaitAni sukhAni yasya bhavane dharmaprabhAvaH sphuTam / / pAlayetpaJcavarSANi dazavarSANi taaddyet| prApte tu SoDaze varSe putraM mitramivAcaret // 15 Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 23 mo SoDaza vidyAdevyo rakSantu vo nityaM svaahaa|| api dvAdaze candre puSyaH sarvArthasAdhakaH / caturviMzatirapi jinavarAH tIrthaMkarA me prasIdantu / saptatizataM jinAnAM sarvAmarapUjitaM vande / / ito dinAd dvASaSTitame dine nRpo nUnaM sameSyati / icchati zatI sahastraM sasahastraH koTimIhate kartum / koTiyuto'pi nRpatvaM nRpo'pi bata ckrvrtitvm|| nirvANaM gatasya bhagavato mahAvIrasyA'sminsaptAdhika-dvi-sahastratame ( 2007 tame ) vaikrame'bde saptasaptatyuttaraizcatuzzatai-radhike dve sahastre saMvatsarANAM sNjaate| A rAjAnuM sainya A rAjAnA vizamA bhAganuMe nathI. A divasathI cha ke sAtame divase te tArA nagaramAM Avaze. ekavAra bevAra nahi paraMtu so vAra sIdhuM karAyeluM, (nUta) kutarAnuM pUMchaDuM sIdhuM rahetuM nathI.(sthA) triSaSTi zalAkApuruSa caritanAM daza parvo che, temAMnA cAra parvo huM bhaNyo chuM. (adhi+DuM) covIsa tIrthaMkaro bAra cakravartio nava baLadeva nava vAsudeva ane nava prativAsudeva ema sarve maLIne, tesaTha zalAkA puruSo eka avasarpiNI ane eka utsarpiNImAM thAya che. strInI cosaTha kaLA ane puruSanI bahotera kaLA che. caitra mAsanA zukla pakSanI teraze (yozI) bhagavAna mahAvIrano janma thayo. A pATha keTalAmo che? A pATha tuM keTalI vakhata bhaNyo ? (madha+3) A AcAryanA gacchamAM ekaso ATha sAdhuo che. satyAvIsamAM varSe huM tane chuTo karIza. (mu) ghaNuM karIne vyAsI divasa te ahiM raheze. bhagavAna mahAvIra bahoterame varSe mokSe gayA. 154 Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 24 mo prakaraNa 5 muM. parokSA aghatanI ane AzIH vibhaktio pATha 24 mo. parIkSA parokSa bhUtakALa parokSA- parasma Atmane a (Nav) va ma e vahe mahe tha (thav) athus a se Athe dhve a (Na) atus us e Ate ire 1. parIkSAnA pratyayo para chatAM, dhAtu bevaDAya che, paraMtu svarAdi pratyaya para chatAM, pahelAM hindu karavuM ane pachI svaranuM kArya karavuM. [+X(I)-mad [+ma-mamaLa+ va+1=vamAnA pA.pa.ni.2. thI vRddhi. pATha 14.ni.2.7.13.16. ane pATha 15.ni.2.joI levA. 2. (1) rUl dhAtuthI ane jene aMte saMyoga nathI evA dhAtuothI vit sivAyanA parIkSAnA pratyayo kintu jevA thAya che. (2) svan dhAtuthI vikalpa ki jevA thAya che. samU-dhUpa-samIpe ripakva, fSasvakhkho kintu thavAthI pA. 3. ni. 8 thI 1no lopa. fma, vipituH kintu thavAthI guNa na thayo. paNavidrA ahiM pratyaya vita che mATe kintu nathI, tethI guNa thayo. 3. pra. pu. e.va. 5 (4) pratyaya, Nita vikalpa thAya che. tri, zikaya | Nita nathI, paNa vituM che mATe kintu nathI, eTale guNa thayo, pakSe zijhAyA ritu che mATe vRddhi thaI. 155 Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 24mo 4. 'kR, sa, vR, bhR, stu, dru, zru bhane stru mA mA6 pAtu sivAya 624 pAtuthI parokSAnA vyaMnA pratyaya pUrve i (iT) thAya che. bhaNa bhid babhaNa-bhANa babhaNiva babhaNima bibheda bibhidiva bibhidiva babhaNitha babhaNathuH babhaNa bibheditha bibhidathuH bibhida babhANa babhaNatuH babhaNuH bibheda bibhidatuH bibhiduH rudh rurodha rurudhivaH rurudhima rurudhe rurudhivahe rurudhimahe rurodhitha rurudhathuH rurudha rurudhiSe rurudhAthe rurudhidhve rurodha rurudhatuH rurudhuH rurudhe rurudhAte rurudhire sam+inth straMs samIdhe samIdhivahe samIdhimahe sasraMse sasraMsivahe sasraMsimahe samIdhiSe samIdhAthe samIdhidhve satraMsiSe satresAthe sasrasidhve samIdhe samIdhAte samIdhire satraMse sasraMsAte satraMsire 5. dvitva thAya pachI(1) pUrvanA Rno athAya che. sR+a(Na)-sRsR+a-sasa+a = ssaar| (2) pUrvanA ziTno maghoSa 52 chatai do5 thAya che. spRz+a, spRz spRz+a-pRz spRz+a-paspRz+a = pasparza / (3) puurvn| kano ca thAya che. ckaar| ___5. 15.ni.2. iS ni.4.sa iyeSa2 ISiva ISima sasara-sAra sasRva sahama iyeSitha ISathuH ISa sasartha sasrathuH satra iyeSa ISatuH ISuH sasAra sasratuH satruH 1. kR pAtunI pUrva s mAveche tyAre i thAyache saJcaskariva / 2. iS+a(Na)-i iS+a-i eS+a-iy eS+aiyeSa / evam- ukh-uvokh| 156 Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 24 mo 6. kArAtta dhAtuthI ane nAkhyatta dhAtuthI para rahelA parokSA adyatanI ane AzIrvAdanA pratyayanA jUno TU thAya che. cakara-kAra cakRva cakRma cakartha cakrathuH cakra cakAra cakratuH cakruH cakre cakRvahe cakRmahe cakRSe cakrAthe cakRTve cakre cakrAte cakrire tuSTava-STAva tuSTuva tuSTuma tuSTuve tuSTuvahe tuSTamahe tuSTotha tuSTuvathuH tuSTuva tuSTaSe tuSTuvAthe tuSTaTve tuSTAva tuSTuvatuH tuSTuvuH tuSTuve tuSTuvAte tuSTavire ____7. hrAnta bhane santasthA saMtavANa pAtuonI pachI i (jiTa) 3 i (iTa) Doya to tenA pachI 2DesA parokSA maghatanI bhane AzIrvAdanA pratyayanA no t vikalpa thAya che. grah (.4.ni.5.) jagraha, grAha jagRhiva jagRhima jagRhe jagRhivahe jagRhimahe jagrahitha jagRhathuH jagRha jagRhiSe jagRhAthe jagRhive, ve jagrAha jagRhatuH jagRhu: jagRhe jagRhAte jagRhire tvar - zI (55.14.ni.15.) tatvare tatvarivahe tatvarimahe zizye zizyivahe zizyimahe tatvariSe tatvarathe tatvaridhve, dave zizyiSe zizyAthe zizyitve, dhve tatvare tatvarate tatvarire zizye zizyAte zizyire zri (pa. 14.ni.17.) zizraya, zrAya zizriyiva zizriyima zizriye zizriyivahe zizriyimahe zizrayitha zizriyathuH zizriya zizriyiSe zizriyAthe zizriyitve, ve zivAya zizriyatuH zizriyuH zizriye zizriyAte zizriyire 157 Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 24 mo lulava,-lAva luluviva luluvima luluve luluvivahe luluvimahe lulavitha luluvathuH luluva luluviSe luluvAthe luluvive,dhve lulAva luluvatuH luluvuH luluve luluvAte luluvire 8. sRj pAtuthI, dRz pAtuthI, skR (s pUrva kR) pAtuthI, temaja svarAnta aniTu dhAtuothI ane jemAM che evA anid dhAtumothI, tha nI pUrva vidhe i (iT) thAya che. sRj-sasraSTha (pa. 18. ni. 15) sajitha / dRz-dadraSTha / dadarzitha / skR-saJcaskartha, saJcaskaritha / ninetha, ninayitha / tyajtatyaktha, tatyajitha / sa-sasaktha, ssnyjith| 9. hRsva 28 kArAnta aniTu dhAtuothI tha nI pUrve DuM thatI nathI. h-jhrth| 10. R, vR, vye, bhane ad dhAtuthI tha nI pUrva i thAya che. Aritha / vavaritha / saMvivyayitha' / Aditha / nI ninaya, ninAya ninyiva ninyima ninye ninyivahe ninyimahe ninetha, ninayitha ninyathuH ninya ninyiSe ninyAthe ninyive,dhve ninAya ninyatuH ninyuH ninye ninyAte ninyire saja sRj sasarja sasRjiva sasRjima dadarza dadRziva dadRzima sasraSTha, sasajitha sasRjathuH sasRja dadraSTha, dadarzitha dadRzathuH dadRza sasarja sasRjatuH sasRjuH dadarza dadRzatuH dadRzuH 1.ani eTale tRpratyaya para chatAM nitya aniTu hoyate. eTale ke, seTu aniTU vyavasthAthI batAvelA aniTu hoya te. 2.pA. 26. ni. 4 bhane 5. a dRz 158 Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 24 mo praccha (41. 18. ni. 17.) masj (pA. 18. ni. 14.) papraccha papracchiva pacchima mamajja mamajjiva mamajjima papraSTha pacchitha papracchathuH papraccha mamaGkatha, mamajjitha mamajjathuH mamajja papraccha papracchatuH papracchu. mamajja mamajjatuH mamajjuH bhrasj (pA. 13. ni. 2 ane 12. hovo.) babhrajja babhrajjiva babhrajjima babharja barjiva bajima babhraSTha,babhrajjitha babhrajjathuH babhrajja babharcha,barjitha babharjathuH babharja babhrajja babhrajjatuH babhrajjuH babharja mA. babhrajje babhrajjivahe, babhrajjimahe / babharje, barjivahe, brjimhe| bandh, babandha babandhiva babandhima / babandhitha, babanddha / 55.10ni. 2. vrazca muha vavrazca vavrazciva vavrazcima mumoha mumuhiva mumuhima 'vavrazcitha vavrazcathuH vavrazca mumohitha mumuhathuH mumuha vavrazca vavrazcatuH vavrazcaH mumoha mumuhatuH mumuhuH muha prabhArI druha, snuha, snihma pAtumonA 35o 425i. tRp-tatarpa, tatRpiva, tatRpima / tatapitha, tatRpathuH, tatRpa / tatarpa, tatRpatuH, tatRpuH / me prabhArI, dRp. mRja, 58. 13. ni.1. sane 3. mamA mamAjiva-mamajiva mamArjima-mamRjima / mamArjitha mamArjathuH-mamRjathuH mamArja-mamaja / mamArja mamArjatu:-mamRjatuH mamArjuH-mamRjuH / / 1. ver dhAtuone anya vyAkaraNanA mate vikalpa rU thAya che. vavrazciva, vavrazcca / vavrazcima, vavrazcma / vavrazcitha-vavraSTha / mumuhiva, mumuhv| mumuhima mumujh| mumohitha mumogdha, mumoddh| se prabhArI druha, snuha ane sniha / 5.. 18. ni. 12. tatRpiva, tatRpva / tatapitha, tatartha-tatraptha se prabhArI, dRp / mRj, mamRjiva-jva, mmaajith-rch| suSNoha, siSNeha / 159 Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 24 mo karmaNi- karmaNi ane bhAve prayoga, koI paNa dhAtune Atmanemada pratyayo lagADIne thAya che. 9, , , stram , saMse che. 11. citta vikSepa vigere kAraNathI karelI kriyAnuM smaraNa na hoya tyAre athavA karelI kriyAne ekadama chupAvI devI hoya tyAre adyatana (AjanA) sivAyanA bhUtakALamAM dhAtuthI parIkSAnA pratyayo thAya che. supto'haM kila villaap| kharekhara sutA evA meM vilApa karyo che. matto'haM kila viccaar| unmatta banelo huM kharekhara rakhaDyo chuM. bIjAnA kahevAthI khAtrI thayA bAda kartA Avo prayoga kare che. tiSa grAhmaNo hatattvathI kaliMgadezamAM teMbrAhmaNa mAryoche. nAhaM tibbAmA huM kaliMga dezamAM gayo nathI. 12. adyatana (AjanA)sivAyanA parokSa (pote nahi joela) bhUtakALamAM dhAtuthI parIkSA thAya che. parva viza tIrtha: A tIrthakara bhagavaMte dharmano upadeza Apyo. vaM nadhAna kRMI: I kRSNa kaMsane haNyo. 13. parokSabhUtakALamAM parIkSAnI vivaphA na karIe to hyastanI thAya. gamavat sAro racanA | sagara rAjA thayo. zabdo antaHpura na. antari, uttarIya na. uparanuM kapaDuM, kheza. janAnakhAnuM. 3ma sarva. ki.va.) be. rUSupa chuM. strI, bANa vAva paM. na. dhanuSa. rAkhavAnuM bhAthuM. vAra vi. suMdara. 160 Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 24 mo jhaMjhAvAta puM. praya3 pavana. ruc strI. anti, te4. dAraka puM. putra, choro. vartanI strI. mArga. pakSa puM. 55vIyu, 5i. |samara puM. yuddha. paGkaja na. ma. sita vi. sa36, ghoNaM. pralambaghna puM. dRSyA. harmya na. upelI. bhAskara puM. sUrya. hAhA .STEl. hAhAkAra puM. SUSLR. dhAtuo kanna 2.1.52. po||2 42vo. sam+kram .1+4 52.saMbhay. guJja 21.1.52. 0021 42vo. |ni+nI 1.1 6. nie[ya 32vo. nAth / .1.52. prArthanA 42vI. vAsyo na tajjalaM yanna sucArupaGkajama, na paGkajaM tad ydliinssttpdm| na SaTpado'sau kalaguJjito na yo, na gaJjitaM tantra jahAra yanmanaH / / hiraNyakazipu daityo yAM yAM smitvaa'pyudaiksst| bhayabhrAntaiH suraizcake tasyai tasyai dize namaH / / dadRzAte janaistatra yAtrAyAM skutuuhlaiH| balabhadrapralambaghnau pakSAviva sitA'sitau // praNamantaM ca rAjAnaM RSiH pasparza paanninaa| mArjanniva tadaGgeSu saMkrAnta-vartanIrajaH / / tatrA''zrame vivizatu tirau taavubhaavpi| tAtaM cA'gre dadRzatu nayanAmbhojabhAskaram / / tatazca navabhirmAsaiH sArdha-saptadinAdhikaiH / dhAriNI suSuve sUnuM nyUnIkRtaravi rucA / / 161 Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 24 mo taM sArtha luTituM tatra cauravyAghrA dadhAvire / mRgavacca, palAyanta sarve sArthanivAsinaH // vivAhalagnaM nirNinye taddinAtsaptame dine / upajAta - vismayo narapati nirIkSya cakSuSA nizcalena taM hAramuttarIyAJcalaikadeze babandha / kSitipAladArakaiH saha krIDAsukhamanekaprakAramanubhavato niraGkuzapracArasya paJcavarSANi tasya bAlasyAntaHpure'ticakramuH / samareSvasya vairibhizcArU cApeSudhI tyaktvA gurU abalatA - bhItI zizriyAte / bhImarAjAnI putrI damayantI svayaMvaramAM naLane varI. (q) anurAgI (anuran) loka hAhA karavAne lAgyo. (pra+m) te hAhAkAra sAMbhaLI tyAM AvIne damayantI bolI, (1d) nAtha ! tamane prArthanA karUM chuM (nAmi) ke mArA upara prasanna thAo ane dhUtane mUko. teNInI vANIne naLe sAMbhaLI nahi (nnu) ane teNIne joi (TTa) paNa nahi. naLa potAnA bhAi puSkara sAthe jugAra ramyo. (viv) sItAe hemano mRga joyo (vR) ane rAma tene pakaDavAne doDyA. (pAva) rAvaNa sItAnuM haraNa karIne (apa+7) laMkAmAM lAvyo. (A+nI) rAme rAvaNa sAthe yuddha karyuM (yuk) ane ghaNA yoddhAo mAryA gayA. (C para.) () lakSmaNane marelo jANIne antaHpuranI strIo pokAra karavA lAgI. sItAne asatI jANIne rAme teno tyAga karyo hato. (tya) pAkI gayelA dhAnyane kheDutoe kApyA. (T) bhagavAnano janma jANIne indre potAnA siMhAsanathI sAta ATha pagalAM dUra jaine bhagavAnanI stuti karI. () pracaMDa pavane bAganAM badhAMya vRkSo bhAMgI nAkhyAM. (ma) 162 Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 25 mo pATha 25 mo. parokSa bhUtakALa cAlu 1. parokSAnA pratyayo 52 chatAM, dvitva thayA bAda(1) pUrvanA jJa no A thAya che. ga+Ja (LavuM)--34 a+ga -Ja JaJa-mATa | JAtu: / ADu: | (have pra.pA.4.ni.1. na lAge.) (2) RRkArAdi dhAtuonA, az dhAtunA ane saMyogAnta dhAtunA pUrvanA Ja no A thAya che ane pachI r umerAya che, paNa A ne ThekANe thayelA maiM no Ja thato nathI. + (va)-Ja +JAn RR+Ja = Janardha / AnRpatuH / ArRpuH / Apitha i.| aza, Anaze / an, ganagna / Anannitha / paNa AjnuMJA| (3) mU ane svap dhAtunA pUrvanA svarano anukrame Ja ane 3 thAya che. mU+ga(va)-va mU+ga-6 mA+a I 2. parokSAmAM ane adyatanImAM v aMtavALA mU dhAtunA upAttva svarano dIrgha OM thAya che. vamUva / namUvatuH / namUvuH / namUvitha / i. 3. maiM (3) sivAyanA pratyayo para chatAM, dvitva thayA bAda, hi ane haiMn dhAtunA, pUrvathI 52 2helA haiM no 5 thAya che. hiM, niSAya / han, jaghantha, jaghanitha / 4. 1 (v) pratyaya para chatAM, hraz no dhan Adeza thAya che. nayana / pA. 36. ni. 4 no apavAda. 5. sa' (san) ane parokSA para chatAM, dvitva thayA bAda(1) ni dhAtunA, pUrvathI para rahelA khi no tti thAya che. vinitye nimAya / (2) tti dhAtunA, pUrvathI 52 2helA tti no ivikalpe thAya che. viAya vinAya / vivitha vijetha / niyitha vinetha / cikye cicye 1 1. pA. 29. adyatanI 7 mA prakAramAM a(3) pratyaya thAya che. 2. pA. 35. ni. 1. icchAnA arthamAM sa (san) thAya che. 163 Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 25 mo 6. gam han jan khan ane ghas dhAtunA upAntya svarano a' (a) sivAyanA svarAhi Git Git pratyayo para chatAM sopa thAya che. gam+us-jagam+us= jagmuH / jagmiva / han, jaghnuH / jan, jajJe / khan, cakhnuH / ghas, jakSuH / ghnanti / pA. 13.ni.8. 5, jagamitha jagantha / jaghanitha jaghantha / cakhanitha / jaghasitha jaghastha / jagama / jagAma / yahIM upAntya svarano lopa thaze nahi. 7. ad dhAtuno parokSAmA vilye ghas thAya che. jaghasitha pA.24. ni. 10. jakSathuH / . pakSe Aditha / AdadhuH / 6. 8. i (4vu) dhAtunA i no svarAhi pratyayo para chatAM, iy thAya che. i+ atus-i i + atus - i iy + atus - IyatuH / (pA. 14. ni. 15 no apavAha . ) iyaya, iyAya 1. 5. . . / Iyiva / iyayitha, iyetha / 8. zit sivAyanA Dit Git svarAhi pratyayo tebha4 i ( iT) jane 'us(pus) pratyaya para chatAM, A arAnta dhAtunA A no lopa thAya che. papiva / papitha / papuH (pA. 28. adyatanI huThThA, 7 mAM prahArano pratyaya ti svarAdi che mATe tyAM A niyama lAgaze.) 10. A / 2 pachI a (Nav) pratyayano au thAya che. kari karmaNi papiva papivahe papAthe papAte pA papau papima pape papitha,papAtha papathuH papa papau papiSe pape papatuH papuH dhyai ( pA. 1 . ni . 14 . ) dhyA, dadhyau 4. papimahe papidhve papire 1. pA.28. adyatanI haThThA prAramAM a (aG) pratyaya thAya che. 2. i + a (Nav) - i i + a - i ai +a-pA. 15. ni. 2. iy ai + a = iyAya / 3. pA. 11 . ni. 2. 164 Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 25 mo 11. i (mae) pAtuno parokSAmAM gA thAya che. adhijge| adhijagivahe / adhijagimahe / 12. vas (kvasu) mane Ana (kAna) (pA. 26. ni. 18) A be kRt pratyayo sivAya, parokSAmAM (1) skR pAtunA, Rccha bhane hAI RThene maMte Doya mevA dhAtumAnA, nAbhi sva2no guethAya che. saJcaskariva / Anacchiva / vi+kR, vickriv| (2) saMyoga pachI sva R aMte hoya evA dhAtuonA ane 22 ghAtuno gu thAya che. sasmarathuH / ArathuH / skR, saJcaskara, saJcaskAra / saJcaskariva / saJcaskaritha,rtha / 5. Rcchaanche| Anacchiva / Anacchitha / 5. vi+kR, vicakara, vickaar| vicakariva / vicakaritha / 5. sma, sasmara, ssmaar| sasmariva / ssmrth| 5. R| Ara / AratuH' / Aritha 5. 5. 24.ni. 10. 13. zR dR bhane pR pAtumono hI R parokSAmA visva thAya che. sva thAya tyAre vizazruH / anyathA vizazaruH / ni. 12. (1) thI gue. zazara zazAra zazriva zazariva zazrima zazarima zazaritha zazrathuH zazarathuH zazra zazara zazAra zazratuH zazaratuH zazruH zazaruH 14. kuTAdi (kuT sphuTa truT sphur nU bhane dhU vagaire) 981 gaNanA dhAtuothI gitu ane hindu sivAyanA tamAma pratyayo Dita jevA thAya che. kuTitA / kuTitum / kuTitavyam / kuTitvA / nuvitA / nuvitum / pR. 252 TI. 2 mo. 1. R +atus-a a+atus- ni.1(1) A-a+atus-AratuH / 165 Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 25 mo parokSAmAM prathama puruSa ekavacanano pratyaya pA. 24. ni.3.thI Nit vikalpe che eTale GitA vikalpe thaze, mATe-pakSe guNa ke vRddhi thaze. uccukuTa uccukoTa / nunuva nunAva / uccukuTiva / uccukuTitha | nunuviva / nunuvitha / uccukoTa 3. 5. je. va nunAva 3. 5. je. va. zabdo arbhaka puM. jAjaDa, jayyuM kaliGga puM. te hezanuM nAma. dampati puM. (dvi.va.) strI-puruSa dvija puM. brAhmaNa, hAMta. pAraNa na. tapa pAraduM te. mAlya na. puSpanI bhASA, bhASA rAzi puM. bheSa, vRSabha vagere ghas ga. 1. 52. jAvaM. A+chid ga.7. .chInavI sevu. ni+kR ga.8.7. parAbhava 12vo. dhAtuo bAra rAzimAMnI koI eka. vAcika na. saMdezo. vipra pu. brAhma. zazvat 2. niraMtara, sA. senAnI puM. senApati. . khAraMbha 42vo. .2.52. vItAva. . 6.5. vijevuM. pra + kram . 1 vi-ati + i vi + kR vAkyo aho dvija ! tvayA kaliGgeSu dvijo hataH ? he vibho ! nAhaM kaliGgAnjagAma, 'nanu mayA kaliGgeSu brAhmaNo hata: ' iti tvayA suptena pralapitaM tatkathamidamucyate, supto'haM yadvilalApa tadanRtam / tathA kiM na vivedithainaM yathA sa lavaNo nAma dAnavo viprAnnicakAra jaghAna zazvad bubhuje ca / 'ativarIyase varAya vayaM pradattAH sma' iti jajJire tAH kanyA mudamamandAM ca dadhuH / tvacaM karNa: zibi rmAMsaM jIvaM jImUta-vAhanaH / dadau dadhicirasthIni, nAstyadeyaM mahAtmanAm // tatrAzrame dampatI tau, lAlayantau mRgArbhakAn / tapaHkaSTamajAnantau, kaJcitkAlaM vyatIyatuH // 166 Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 5 mo bubhuje na bhojyAni, peyAnyapi papau na saH / avatasthe ca maunena, yogIva dhyAna-tatparaH / / tasya ratnAbharaNAni, nistejaskAni jjnyire| mamluzca maulimAlyAni tadviyogabhayAdiva // te vijahuH puripuro, grAme grAmAdvane vnaat| tiSThanto niyataM kAlaM, rAzau rAzeriva grahAH / / apIDayanto dAtAraM, praanndhaarnnkaarnnaat| pAraNe jagRhurbhikSAM, te madhuvratavRttayaH / / senAGgAnIva catvAri, moharAjasya sarvataH / caturo'pi kaSAyAMste, jigyurastraiH kSamAdibhiH / / najasane bhayaMtA vanamA mabhyai. (aT) dRSosane eyo. (han) rAbhe rAvarAne tyo. (ji) arjuna droNayArtha pAse dhanurvidyA bhayo. (adhi+i) jema saMprati mahAnuM jaina rAjA thayo, tema kumArapAla mahAna jaina 2 / thayo. (bhU) yAdhye nahanu 24ya sevAne (Acchettum) nizcaya yo. (nis+ci) potAnA mAsAnanA thA indra bhagavAnanonma eyo. (jJA) bhagavAnanA janma mahotsava vakhate svargamAMthI AvatAM asaMkhya hevo pa3 24151 vyApI gayu. (vi+az . 5. mA.) mahAvIranI vIratAnAM indra potAnI sabhAmAM vakhANa karyA (7) bhane pobhe potAnA masta otAvyai. (5) sItA senAnInA bhuSe rAmane saMdezo bho'lyo. (pra+hi) rAmanArAyane yA na yu ? (smR) 167 Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 26 mo pATha 26 mo parokSa bhUtakALa cAlu 1. pavit parokSAmane seTa tha (thav ) 52 7i (1) AdimAM rahelA vyaMjanano Adeza (pheraphAra) thato na hoya tevA dhAtunA, be asaMyukta vyaMjananI madhyamAM rahelA svara ma no e thAya cha bhane dviruti yatI nathI. pecuH / pecitha / nemuH nemitha / viruddha palA-babhaNatuH / tatakSitha / didivatuH / papaktha / paca, papaca, papAca peciva pecima pecitha, papaktha pecathuH peca papAca pecatuH pecuH naz, nanaza, nanAza neziva nezima 'nezitha nezathuH neza nezatuH nezuH __(2) tR, trap phal bhane bhaj mA pAtumonA svaranI e thAya cha bhane dviruti yatA nathI. tR+us-41. 25 ni. 12 (1) thA nAmi svarano gue. ta+us-te+us = teruH / teritha / trepe / pheluH / phelitha / bhejuH / bhejitha / tatara, tatAra teriva terima babhaja, babhAja bhejiva bhejima teritha terathuH tera bhejitha, babhaktha bhejathuH bheja tatAra teratuH teruH babhAja bhejatuH bhejuH 1. ver dhAtuone anya vyAkaraNanA mate vikalpa rU thAya che. neziva nezva / nezima nezma / nezitha nanaMSTha / 5. 18 ni. 13 nanAza 168 Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 26 mo (3) j, bhram, vam, tras, phaN, syam, svan, rAj, bhrAj, prAk ane mnAr A dhAtuonA svarano viklpa rU thAya che ane haiM thAya che tyAre dvirukti thatI nathI. jeru: jajaruH / jeritha, jajaritha / bhramuH, babhramuH / thremitha, babhramitha / vemuH, vavamuH / vemitha, vavamitha / tresuH, tatrasuH / tresitha, tatrasitha / pheNuH, paphaNuH / pheNitha, paphaNitha / syemuH, sasyamuH / syemitha, sasyamitha / svenuH, sasvanuH / svenitha, sasvanitha / rejuH rarAjuH / rejitha, 1 jitha / threje, babhrAje / threse, babhrAse / bhlese, babhlAse / I (4) zranth ane granth dhAtunA svarano viDaye e thAya che ane e thAya che tyAre, sno lopa thAya che ane dvirukti thatI nathI. zrethuH, zazranthuH / zrethitha, zazranthitha / grethuH, jagranthuH / grethitha, jagranthitha / 2. zas, dad khane va thI za3 thatAM dhAtujo tebha4 gueA se sevA dhAtuonA svara Ja no chu thato nathI. vizazasuH / vizazasitha / dadade / val-vavale / q-fairis: 1 favinifa | Scult. vRt vidhAna 3. 'yaj vagere (yajAdi) dhAtukhono ne vaz tathA vac dhAtuono parokSAmAM dvitva thayA bAda pUrvano svara sahita antasthA i u R (yvRt) 3pe thAya che. yaj + a -yaj yaj+a-ya yaj+a- i yaj+a-iyAja / yaj+us- Git pratyayo para chatAM, pATha ni. 5 thI prathama vRt thAya che. yaj+us-ij+us-ij ij+us = IjuH / 1. yaj vye ve have vap vah zvi vad vas / 16 Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 26 mo yaj iyaja iyAja Ijiva Ijima Ije Ijivahe Ijimahe iyajitha, iyaSTha IjathuH Ija IjiSe IjAthe Ijidhve iyAja IjatuH IjuH Ije IjAte Ijire vap, uvapa uvaap| piva / uvapitha, uvaSya / uupe| tyAha vaha, uvaha uvAha / uuhiv| uvahitha, uvoDha / uuhe| tyA vad, uvada uvAda / Udiva / uvaditha / UdathuH / tyahi vas, uvasa uvaas| uussiv| uvasitha, uvsth|uussthu: / tyahi vaz, uvaza uvAza / uushiv| 5.13. ni.10. uvazitha / tyahi vac, uvaca uvAca / Uciva / uvacitha, uvkth| UcathuH / tyAha. vye dhAtu 4. parIkSAmA dvitva thaye chate,jyA, vye, vyadh, vyac bhane vyath dhAtumAnA pUrvanA svarano i thAya che. saMvivyAya' / 5. vye pAtunA sandhyakSa2no tha (thav) mane a (Nav) pratyaya 52 chatai, A thato nathI. (416 1. ni. 14 no apavAda) saMvivyayitha / saMvivyAya / vye +atus-41.6.ni.5.vi+atus-vi vi+atus vivyatuH / vivyaya vivyAya vivyiva vivyima vivye vivyivahe vivyimahe vivyayitha vivyathuH vivya vivyiSe vivyAthe vivyitve-dhve vivyAya' vivyatuH vivyuH vivye vivyAte vivyire 1. vye+a(Nav)-vye vye+a-ve vye+a-vi vye+avi vyay+a vivyAya 55.5.ni.2 thI vRddhi.mahAni. 3thI pUrvanA vi no u nahi thAya, bhani. 4 inu punaHvidhAna re che. 190 Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 26 mo ve dhAtu 6. ve pAtuno parIkSAmA viSe vay thAya che. uvAya / uvayitha / vay+atus-uy+atus 7. vay nA y nuM vRt yatuM nathI. uy uy+atusuuy+atus = UyatuH / UyuH / 8. (1) vay nu yvRt thAya cha, 59 / ve nuM yatuM nathI. vavau / (2) pavit pratyaya 52 cht| ve muMvarape vRt thAya che. ve+atusa-u+atusa-uu+atusa-uuv+atus = UvatuH / UvuH / 52 ve+atus-vA+atus-vA vA+atus-va vA+atusvav+atus = vavatuH / vavuH / ve-vavau / vaviva, Uviva / vavAtha, vavitha 5. / uvaya, uvAya / Uyiva / uvayitha 5. / Uve / vavivahe, Uvivahe .uuye| Uyivahe . / he dhAtu 8. hve dhAtu-dvitvanA prasaMge vRt thAya che. juhAva / juhuvatuH / - juhava, juhAva juhuviva juhuvima juhuve juhuvivahe juhuvimahe juhavitha, juhotha juhuvathuH juhuva juhuviSe juhuvAthe juhuvidhve-Tve juhAva juhuvatuH juhuvuH juhuve juhuvAte juhuvire zvi dhAtu 10. zvi pAtunu parokSAmA vRt vilpe thAya che. zuzAva / zuzuvatuH / 5kSe zizvAya / zizviyatuH / zuzava, zuzAva zuzuviva zuzuvima zizvaya, zizvAya zizviyiva zizviyima zuzavitha zuzuvathuH zuzuva zizvayitha zizviyathaH zizviya zuzAva zuzuvatuH zuzuvuH zivAya zizviyatuH zizviyuH jyA, vyadh, ma pAnI ni. 4 tathA 416 3. ni. 7. jyA+a(Na)-jyA jyA+a-jajyA+a-jijyA+a= jijyau / jijyiva / jijyima / jijyitha, jijyAtha / tyAha. 171 Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pas ra6 mo vivyadha-vivyAdha / vividhiv| vivyadhitha, vivyaddha / tyahi vyaca, vivyaca-vivyAca / viviciva' / vivyacitha / tyahi vyath, vivythe| vivyrthivhe| vivythimhe| tyAha. svapa, svap+a-sa svapa+a 416 25 ni. 1 (3) suSvApa / 18 12.ni.8 suSupiva / suSvapa, suSvApa suSupiva suSupima suSvapitha, suSvaptha suSupayuH suSupa suSvApa suSupatuH suSupuH Am vidhAna 11. ane svarI dhAtumothI parokSAnA pratyayAne ase Am thAyacha bhane tenI pachI kR, bhUmane as na paropAnA3po rAya che. 12. Am pUrva pAtu parasmaipadI zeyato parasmaipahI kRnAM Ane AtmapadI hoya to AtmAnapadI nAM rUpo joDAya che. cakAsAJcakAra / cakAsAmbabhUva / pra.4.6.na.1. cakAsAmAsa / cakAsAmAsiva / ckaasaamaasim| cakAsAmAsitha / corayAJcakAra / tyahi. 13. day, aya, As bhane kAs pAtuthI parokSAnA pratyayone se Am thAya cha. dayAJcake / palAyAJcake / AsAJcake / kAsAJcake / dayAmbabhUva / dayAmAsa / 14. Rcch Ane UNu sivAya pAtumono mAhavara gura nAmi che, te dhAtuothI parIkSAnA pratyayone ThekANe kAma thAya che. 1. vyac pAtune tatprityayomA vRt thAyache. vyac 52. 6.1. chatarapuM victi| 2. 5. upa.ni.3. Urjunava,-nAva / Urjunuviva / 5.24. ni.2. Urjunavitha,-nuvitha / Urju tudhI i (i) vitthiAyache. Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 26 mo. (dIrgha svarane guru kahevAya che, temaja saMyukta vyaMjananI pUrveno svara hasva hoya to paNa guru gaNAya che.) IhAJcake / IhAmbabhUva / IhAmAsa / ukssaanyckaar| 15. nA, 36 samagdha dhAtuthI parIkSAnA pratyayone ThekANe mAm vikalpa thAya che. gAriciRI nA svapUvA nA rAmA pakSe, nanA IRI oSAJcakAra / uvoss| samindhAJcake / smiidhe| 16. aneka svarI dhAtuono ekasvarI prathama aMza dvirukta thAya che. nAmR+-nAnA gR+jha-nanA pR+-1 nA II+=AnArA nanI RT. pA. 12.ni. 10. 17. mI, dI, pR ane du dhAtuthI parokSAne ThekANe nA vikalpa thAya che ane te tivra jevo thAya che. ('ti jevo thAya che eTale tivuM pratyaya parachatAM, A dhAtuonuM jevu aMga bane tevuM aMga mAm para chatAM paNa karavuM, eTale ddhitva thaze. ane pR dhAtumAM rU paNa thaze.) viSayAjhaRA viSayAsvapUvA viSayAsa, pakSe vimAyA jiyAJcakAra / jihAya / bibharAJcakAra / babhAra / juhavAJcakAra / juhAva / 18. vid dhAtuthI parIkSAne ThekANe nA vikalpa thAya che ane te ki che. (ki che mATe guNa nahi thAya.) vilAjhAra | pakSe, viveda Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ad, pATha 26 mo parokSa bhUta kRdanA 18. 52smaipa: pAtuthI vas' (kvasu) bhane mAtmanepadI pAtuthI Ana (kAna) kRt pratyaya sAgAne parokSa (bhUtAnta banecha. vas (kvasu) mane Ana (kAna) pratyaya parIkSA pAche bheTa parokSAmAM dvirukti Adi je kArya thAya che te AmAM thaze. pac, pecAnaH / kR, cakrANaH / svaGg, sasvajAnaH / pR. bhAla papurANaH / 5. 15. ni. 3. 20. ghas pAtu, mesvarI dhAtumo bhane ArAnta pAtumao, mAdA pAtumothI 4 vas (kvasu) pratyaya pUrva i (iT) thAya che. ghas jakSivas A santamesvarI pA, papivas Adivas sthA, tasthivas az [... Azivas 59aJja, Ajivas bhid, bibhidvas Ucivas tR, titIrvas zekivas bhU, babhUvas Iyivas zru,upa-zuzruvas R. Arivas daridrA, daridrAJcakRvas 21. gam han vid .6. viz bhane dRz pAtuthI vas (kvasu) pUrva vidhape i (iTa) thAya che. jagmivasa, jaganvasa / jaghnivasa, jghnvs| vividivasa, vividvs| vivizivasa, vivishvs| manonthAyache. 1. vas (kvasu) pratyaya 52smaipIche bhATe taribhAM thaze, Ana (kAna) pratyaya sAmanepahIche bhATe mAva-bhamA 59 thaze. 2. rikti vigere thayA bAda ekasvarI hoya, tevA ekasvarI dhAtuothI rU thAya che. jo ema na hota to huM ane gAkArAntane judA grahaNa karata nahi. vaca, zak, 184 Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 26 mo 22. vidga. 2.dhAtuthI vartamAnakALamAM vam (vavaku) pratyaya thAya che. vetti ti vikra 23. ghuTu sivAyanA svarAdi pratyayo para chatAM, varno 3thAya che,jo vat pUrve DuM hoya to rU sahita 36 karavo. vidas + mam (ddhi.ba.va.) viduSa: I tasthiva taLuSa: I vapUvaSa: strIliMga aMga- viduSI taLuSI | namuvI vapUqSI II 24. vam (vasu)nA sUno padane aMte thAya che vidhyA vidvatsu / tasthivadbhyAm / na.tasthivat-d tasthuSI tsthivaaNsi| zeSa ghuTu pratyayomAM paTIya peThe rUpo karavAM. pra.pA.40.ni.5 ane pA.46 ni. 6. vinA vikAsI vikAsa: . vikrAMsam | saM. devinA e pramANe tathiva I. zabdo aMzuja na. kapaDuM. 3 na. AkAza. mIna na. AdhIna, tAbe. | hera 5. vidyAdhara. ApIza puM. rAjA. zIrvA chuM. deva. adhvana . rasto. rerI strI. dAsI. anuga pu. nAno bhAI. tUrya na. vAjIMtra. para na. AkAza, kapaDuM. tazI strI. dazA, hAlata. gadaMyu puM. ahaMkArI. supara vi.duHkhethI kabaje thAya tevuM. mArata vi. haNeluM, vagADeluM. nAra chuM. avAja. sAhata vi. lAvela. niravazeSa vi.saMpUrNa. zvara 5. rAjA, Izvara. maTayuM. subhaTa. 39rvat puM. samudra. pUri vi. ghaNuM. 3pavidyA strI. najIkanI vidyA. maLapuM. manaka muni. #Na vi. kaSTakArI. manuna 5. mANasa. saTiza avya. kroDa kroDo. Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhae. pATha 26 mo. mahIdhara puM. parvata, 2%81. zArada vi. za26*tu saMbaMdhI. rAghava puM. rAma. sandhA strI. pratiza. vAdya na. vAtra. sArathya na. sArathi5j. vidyAdhara puM. vidyAdhara bhAsa. | saumitri puM. sumitrAno putraviplava puM. nAza. vyAdha puM. zirI. | syandana puM. 25. vAkyo atha rAmaH sasaumitriH ,sugrIvAdyairvRto bhttaiH| laGkAvijaya-yAtrAyai pratasthe gaganAdhvanA // mahAvidyAdharAdhIzA: koTizo'nye'pi tatkSaNam / celU rAmaM samAvRtya svasainyaizchannadiGmukhAH / / vidyAdharairAhatAni yaatraaturyaannynekshH| nAdairatyantagambhIra bibhraanyckrurmbrm|| vimAnaiH syandanairazvairgajairanyaizca vaahnaiH| khe jagmuH khecarAH svAmikAryasiddhAvahaMyavaH // uparyudanvato gacchan sasainyo rAghavaH kssnnaat| velandharapuraM prApa velndhr-mhiidhre|| samudra-setU rAjAnau samudrAviva durdharau / tatra rAmAgrasainyenArebhAte yo muddhatau // teSAM caturNAM catasraH putryo yUyaM bhaviSyatha / martyatvamIyuSA bhAvI tatra vo'nena snggmH|| vipedAne tu maNake zrIzayyambhavasUrayaH / avarSan nayanairazrujalaM shaardmeghvt|| catvAro vaNijastasminpure savayaso'bhavan / udyAnadrumavad vRddhi jagmivAMsaHsahaiva hi // 1. samAnaM vaya : yeSAm te savayasaH / 176 Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 26 mo tatazca sevAvasare, mantriNaH smupeyussH| praNAmaM kurvato rAjA, kopAttasthau parAGmukhaH / kimatra yAmi yAmyatra, kiM veti sakale pure| utprekSamANo hANi, babhrAma munipuGgavaH // uvAca sa phalAnyetAnyAhRtAni mayA vanAt / yUyamaznIta pakvAni, madhurANi mhrssyH!|| ratnai mahAbdhestutuSuna devAH, na bhejire bhImaviSeNa bhItim / sudhAM vinA na prayayu virAmaM, na nizcitArthAd viramanti dhIrAH // sa gRhItamahAbhANDa, utsAha iva muurtimaan| IhAJcakre'nyadA gantuM, vasantapurapattanam / / pratisthAnaM ca caityAni, babhaJjuste duraashyaaH| teSAM hyAjanma' saMpadbhyo'pyabhISTo dhrmviplvH|| rAmo'thoce dazarathaM, mlecchocchedAya cetsvym| tAto yAsyati tadrAmaH, sAnujaH kiM kariSyati // bhrUbhaGgamapyakurvANo, gIrvANa iva bhUgataH / rAmastAnkoTizo'pyastra, vivyAdha vyAdhavanmRgAn / vidvattvaM ca nRpatvaM ca, naiva tulyaM kadAcana / svadeze pujyate rAjA, vidvAnsarvatra pUjyate // sAmAnyamanujezvaragRhadurlabhaiH puSpaiH phalaiH patrairaMzukai ratnAbharaNaizca bhUribhiH paramayA bhaktyA romAJcitatanU rAjA munimrcyaanyckaar| dazabhirabdaizcaturdazA'pi vidyAsthAnAni sahasarvAbhirupavidyAbhi vidAJcakAra, kalA: zAstraM ca niravazeSaM viveda, vizeSatazcitrakarmaNi vINAvAdye ca pravINatAM prApa sa kumaarH| 1. A janmanaH iti aajnm| (avyayIbhAvasa.) 4nmathI bhAMDIne. 1ee Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 26 mo rAjA dazarathe pravrajyA levAne mATe rANIo, putro ane amAtyone pUchyuM. (A+pra) namaskAra karIne bharata bolyo, (mAdh) 'he prabhu ! huM ApanI sAthe dIkSA laIza.' (35+A+vA) te sAMbhaLIne kaikeyIe 'mAro pati ane putra nizce nathI' e pramANe vicAra karyo (dhye) ane bolI,(thrU no var) he svAmi ! yAda che ? (smarasi) 'je tamArA vaDe potAnI meLe varadAna apAyuM hatuM' (vA) te hamaNAM mane Apo. dazarathe kahyuM (thaeN) mane yAda che, (smarami) vrataniSedha sivAya je mAre hAtha che, te mAga. kaikeyIe mAgyuM, (yAr) jo tame dIkSA lo cho to 'A pRthvI bharatane Apo.' 'Aje ja A bhUmi bharata vaDe grahaNa karAya' e pramANe teNIne kahIne (amipAya) rAjA dazarathe lakSmaNa sahita rAmane bolAvyA (A+a) ane kahyuM, (ami+pA) ANInA sArathipaNA vaDe khuza thayelA meM pahelAM ene varadAna ApyuM hatuM, (ap) te varadAna kaikeyI vaDe hamaNAM maMgAyuM che (PI) ke 'A pRthvI bharatane Apo. A sAMbhaLI rAma harSa pAmyA (1) ane bolyA, (TC) ke 'mAtAe mArA bhAI bharatane mATe rAjya mAgyuM, (yAj) te sAruM karyuM che.' () rAmanuM A vacana sAMbhaLIne dazarathe jeTalAmAM maMtrione Adeza karyo (A+viz) teTalAmAM bharata bolyo. he svAmi ! meM (mA) prathama ja (AvAveva) ApanI sAthe dIkSA levAne prArthanA karI che, (prathitam) tethI he tAta ! koInAya vacanathI anyathA karavAne Apa yogya nathI. (nArhati ) rAjA bolyA (var) he vatsa ! mArI pratijJAne tuM mithyA na kara. rAme rAjAne kahyuM 'huM hote chate bharata rAjya grahaNa karaze nahiM, tethI huM vanavAsa mATe jAu chuM.' e pramANe rAjAne kahIne (pRc) ane namaskAra karIne bharata uMcethI raDate chate, rAma vanavAsa javA mATe nikaLyA. (nir+yA) 178 Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 27 mo pATha ra7mo. adyatanI adyatana bhUtakALa sAmAnya vidhi adhatanI- paramai Atmane am va ma i vahi mahi s(si) tam ta thAs AthAm dhvam d (di) tAm an ta AtAm anta 1. aghatanamAM - (1) dhAtunI pUrve Ave che paNa mA (mAruM nA yogamAM na Avato nathI. (2) svarathI zarU thato dhAtu hoya to e Avato nathI paNa Adi svaranI vRddhi thAya che, paNa mA nA yogamAM vRddhi thatI nathI. 2. aghatanI pratyayo para chatAM, dhAtuthI para s (hi) pratyaya thAya che. 3. s (sina) jene aMte che evA zuM kArAnta dhAtuthI r (dri) ane s (1) pratyaya para chatAM, r () thAya che. + +t = sI +{ ++s = sIm | 4. dUdhAtu sivAya s (fsa)pratyaya pachI man no s (pu) thAya che. 1lo prakAra se dhAtuono 1lA prakAramAM s (ziva) pratyayanI pUrve rU () thAya che. (pA. 18 ni. 1) rU s + Tu *adhatanInA pratyayo hyastanI jevA ja che, vizeSa eja ke r (9), (zi) ane kavitu nathI. 179 Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 27 mo 5. i (iT) pachI 2DelA sno I (It) 527di, do5 thAya che. i s + I d = Id / i s + I s = Is / uparokta niyamothI pratyayo AvA bane cheparasma mAtmane iSam iSva iSma iSi iSvahi iSmahi Is iSTam iSTa iSThAs iSAthAm idhvam *iDDhvam Id iSTAm iSus iSTa iSAtAm iSata* krID arca akrIDiSam akrIDiSva akrIDiSma ArciSam ArciSva ArciSma akroDIH akrIDiSTam akrIDiSTa ArcI: ArciSTam ArciSTa akrIDIt akrIDiSTAm akrIDiSuH ArcIt ArciSTAm ArciSuH budh / 19o bhayapahI abodhiSam abodhiSva abodhiSma abodhiSi abodhiSvahi abodhiSmahi abodhIH abodhiSTam abodhiSTa abodhiSThAH abodhiSAthAm abodhidhvam DDhva m abodhIt abodhiSTAm abodhiSuH abodhiSTa abodhiSAtAm abodhiSata iS IkSa aiSiSam aiSiSva aiSiSma aikSiSi aikSiSvahi aikSiSmahi aiSIH aiSiSTam aiSiSTa aikSiSThAH aikSiSAthAm aikSidhvam -DDhva m aiSIt aiSiSTAm aiSiSuH aikSiSTa aikSiSAtAm aikSiSata *pA. 10.ni.8. 1. is+dhvam - iS+dhvam-iD+vam = iDDvam / 41. 7. ni. 5. 180 Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 27 mo parasmapadamAM vRddhi 6. 52smaipamA s (sic) ( pratyaya 52 chatai, dhAtune maMte rahesa samAna sva2nI vRddhi thAya che 55 s (sic) pratyaya (pA. 25. ni. 14 thI kuTAdi pAtumothI) jit thAya che, tyAre vRddhi yatA nathI. alAvIt / 59l, anuvIt / alAviSam alAviSva alAviSma alaviSi alaviSvahi alaviSvahi alAvI: alAviSTam alAviSTa alaviSThAH alaviSAthAm alaviDhvam alavidhvam,DDhvam alAvIt alAviSTAm alAviSuH alaviSTa alaviSAtAm alaviSata 7. 52smai56mAM seTa s (sic) 527i(1) vyaMjanAdi dhAtuonA upAjya nI vikalpa vRddhi thAya che. agAdIt, agadIt / anAdIt, anadIt / 59 // anandIt / (2) vad, vraj, tema l bhane aaNtvaannaapaatumaan| upAntya nI nitya vRddhi thAya che. avAdIt / avrAjIt / ajvAlIt / askhAlIt / akSArIt / 8. zvi, jAga, zas, kSaNa tathA ha, m mane yamaMtavaNapAtumao, tema4 kam, ram, lag,kakh, has vi. pAtumInI seT s (sic) 52 chatAM vRddhi thatI nathI. azvayIt / ajAgarIt / azasIt / akSaNIt / agrahIt / avamIt / ahayIt / ahasIt / vigere. 8. tanAdi (tan vigere mAmA gaena1) dhAtumothI 52 23dA s (sic) no, mAtmane56 ta bhane thAs pratyaya 527i, vi dopa thAya che ane lopa thAya che tyAre dhAtunA anyanake " no lopa thAya che bhane i (iT) thatI nathI. *41. 24.ni. 7. 181 Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 27 mo tan-atata, atnisstt| atathAH, ataniSThAH / kSaNa-akSata, akSaNiSTa / akSathAH, akSaNiSThAH / 10. ta pratyaya (mAtmane 3. pu. me.va.) 52 7tAM dIp jan budh (. 4.) pUr tAy bhane pyAy pAtamothI s (sica) ne pahale i (jica) viDape thAya cha bhane tano lopa thAya che. adIpi, adIpiSTa adIpiSAtAm adIpiSata ajani, ajaniSTa ajaniSAtAm ajaniSata apUri, apUriSTa apUriSAtAm apUriSata atAyi, atAyiSTa atAyiSAtAm atAyiSata apyAyi, apyAyiSTa apyAyiSAtAm apyAyiSata abodhi, budhdhAtu (. 4) maniTcha, tanapAna 3polI 452mA mAvaze. pA. 28. ni. 10. karmaNi--koI paNa dhAtune Atmane pada pratyaya lagADI karmaNi ke bhAve rUpo thAya che. 11. sarva pAtuthI bhAva bhane bho ta (3. pu. 1.1.) pratyaya 52 chatai, s (sic) ne pahale i (bic) thAya cha bhane ta no lopa thAya che. Asi tvayA / aikSi kaTaH / aikSiSi aikSiSvahi aikSiSmahi avadiSi avadiSvahi avadiSmahi aikSiSThAH aikSiSAthAm aikSidhvam avadiSThAH avadiSAthAm avadidhvam aikSivam avadiDDhvam aikSi aikSiSAtAm aikSiSata avAdi avadiSAtAm avadiSata jan pAtune tema4 kam yam ram nam gam vam mane A+cam sivAya makArAnta dhAtune kRdantanAgitu keNit pratyayo para chatAM ane huM (jic) pratyaya 52 chatAM vRddhi thatI nathI. prajanaH / janyaH / janakaH / ajani / abhrami / 59 // akAmi / 182 Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 27 mo pA. 19. ni. 18- matAvi matavikatAm matAvita alaviSAtAm alaviSata 5. agrAhi agrAhiSAtAm agrAhiSata agrahISAtAm agrahISata [. 12. AjanA bhUtakALamAM adyatanI vibhakti thAya che. vyApafkSaNa teNe (Aje) vAgha joyo. 13. (1) koIpaNa vizeSa bhUtakALa (parokSa ke hyastana)nI vivalA na karIe to bhUtakALamAM adyatanI vibhakti thAya che. aikSiSTa mRgaM sItA / aikSiSmahi mRgm| vivaphA karIe to lAgyuM 5 sItA kSAdi mun (2) be bhUtakALa bhegA hoya to aghatanI thAya. gadya ho vA kSiMdi muna Aje athavA kAle ame mRga joyo. 14. niSedha karavo hoya tyAre ma (mAI nA yogamAM adyatanI thAya che. mA vAlIparmante adharma na bole. zabdo azvatara puM. khaccara. vijhina pu. Indra. karNa vi. ubhuM, uMcu. vetA strI, veLA, monas na. teja, baLa. samaya, vAra. fdhAra puM. khalAsI. sarakya na. mitratA. preSita vi. mokalela. sArdham a. sAthe. vAduvati |puM. bhagavAnazrI RSabha- | svat 1. ga. para. marata | devanA putro. alita thavuM. Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 27 mo vAkyo tasya karNadhAreNa sArdhaM skhymjni| na tAvadenAM pazyasi yenaivamavAdIH / IdRzAni vn-phlaanyhmgre'pykhaadissm| sarovarANi tAnyetAnyakrIDaM yatra haMsavat / te'mI drumAH kapirivA'khAdiSaM yatphalAnyaham // vidadhAnasya vasudhAmekacchatrAM mhaujsH| tasyA''jJA vajriNo vajramiva nA'skhAli kenacit // azvairazvatarairuSTrairvAhanairaMparairapi / tasya vezma vyarAjiSTa yAdobhiriva saagrH|| tIrthe'tata sa kiM dAnamataniSTa tapaH sa kim / ataniSThA ratiM yasminnutkaNThAmatathAstathA // mA4 sabhe dhAnamA gayA, (vraj) tyA sabhe jAunI chAyAmA peThA, (As) pakSimI madhura madhura bosadi tri, (ru) same na mai malAna vRkSo hoyA. (IkSa) mame mAvAnajo dIghai (graha mine mAghai, (khAd bhae.) ijo pAIne abhe dhAna- saunya nAtA 32tA tai, (bhram 1. 1. 3 aT) teTalAma me 13 nIye 6mA rhe| (Urdhvasthita) dhyAnastha mahAmunine moyA, (IkS bhe|) te muni sUryanA mahIpatAtai, (dIp) yaMdranAbha prAzatA sdi, (pra+kAz) same munine vahana :ryu (vand) mane pachI 52 // 26 yAlyA. (cal) bhanu ! tuM mAnI |t. 25 nali. (mA aT) bhaMgavADInI stuti samaNI 20%0 %yo. (jAga) manuSya bhavamAM janma laI tame zuM grahaNa karyuM, (2) puNya ke pApa? (bharate bholedA itanA kyana sAmajI bhApati syo. (has) 184 Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 28 mo pATha 28mo adhatana bhUtakALa cAlu 2jo prakAra aniTu dhAtuono 2052mA s( sic ) pratyayanI pUrva i (iT)thatI nathI (4. 18. na. 3.) 5. 27.ni. 2. u. 4 thI pratyayo bhAvanecha52smai. mAtmane. sam sva sma si svahi smahi stam sta sthAs sAthAm dhvam sdhvam sIt stAm sus sta sAtAm st| nI-anaiSam anaiSva anaiSma aneSi aneSvahi aneSmahi anaiSIH anaiSTam anaiSTa anaiSThAH aneSAthAm aneDhvam-vam anaiSIt anaiSTAm anaiSuH aneSTa aneSAtAm aneSata mA |.3.mii. amAsi amAsvahi amAsmahi amAsthAH amAsAthAm amAdhvam-dhvam amAsta amAsAtAm amAsata 1. 52smaipamA maniTa s (sic) 52 chatai, vyaMnAnta dhAtuonA samAna svaranI vRddhi thAya che. bhid-abhaitsIt / rjj-araangkssiit|| 2. dhu vyaMjana aMte hoya evA ane hrasva svara aMte hoya evA pAtuthI 52 23sA maniTa s (sic) no tAdi mAne thAdi pratyaya 52 chatai lo5 thAya che. abhaittAm / akRta / akRthAH / Atmane sikikatuM 3. nAmisvara upAjyamAM hoya evA dhAtuothI AtmapadI anim (sic) pratyaya tuma thAya che. abhitta / 185 Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 28 mo abhaitsam abhaitsva abhaitsma abhitsi abhitsvahi abhitsmahi abhaitsIH abhaittam abhaitta abhitthAH abhitsAthAm abhidhvam abhidhvam abhaitsIt abhaittAm abhaitsuH abhitta abhitsAtAm abhitsata 4. RvarNa jene aMte che, evA dhAtuothI para rahela AtmapadI, mAniTa s (sic t po thAya che. akRta / aastiirtt| akArSam akArdhva akArSa akRSi akRSvahi akRSmahi akArSIH akATam akA akRthAH akRSAthAm akRtvam akRDDhvam akArSIt akArTAm akArSuH akRta akRSAtAm akRSata mR'- amRSi amRSvahi amRssmhi| amRthAH amRSAthAm amRvamDDhvam / amRta amRSAtAm amRSata / 5. gam pAtuthI mAtmanepahI s (sic) vispeni po che. tithavAthI pA. 13. ni. 7 thI m no do5 thAya che. ni. 2. thI s (sic) lo5. samagata, samagasta / 6. han pAtuthI mAtmanepadI s (sic) tthAya . Ahata / AhasAtAm / jit thavAthI n no do5 thAya che. 7. (1) 'svI2' '524 / ' sevA arthamA yam pAtuthI s (sic) vitchi . upAyata, upAyaMsta knyaam| (2) upa+yam svI12 12vo, 529j. mevA arthamA mAtmanepadI che. knyaamupycchte| 1. pRdhAtu adyatanI, AzIda ane zi, pratyayomAM AtmapadI cha, mAma parasmaipahI cha. 5.. 4. ni. 4. zevo. 186 Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 28 mo 8. sthA pAtu mane dA saMvA pAtumothI mAtmanepa6I s (sic) utthAya cha, bhane te prasaMga pAtunA antya sva2no i thAya che. 'upAsthita / upAsthiSAtAm / upaasthisst| Adita / AdiSAtAm / vyadhita / vyadhiSAtAm / vyadhiSata / 9. adyatanamAM dhAtuno vadhu Adeza thAya che, AtmanepadamAM vita vadhyAya che. (vadhmAheza seTchesanevRddhithatI nathI.) avadhIt / 52smai. mAtmane - AvadhiSTa, Ahata / AvadhiSAtAm, aahsaataam| adhi+i mA. 418 18. ni. 10adhyagISTa adhyaisstt| adhyagISAtAm, adhyaissaataam| gIno gu yato nathI. viziSTa dhAtuonAM udAharaNo praccha-aprAkSIt / apraassttaam| aprAkSuH / 3. pu.55. 18.ni. 17 tyaj-atyAkSIt / atyAktAm / atyAkSuH / pac 52smai - apAkSIt / apAktAm / apAkSuH / mAtmane - apakta / apakSAtAm / apakSata / dah - adhAkSIt / adAgdhAm / adhAkSuH / vas - avAtsIt / avAttAm / avAtsuH / vah parasmai - avAkSIt / avoDhAm / avAkSuH / mAtmane. avoDha / avakSAtAm / avakSata / avodavam, avagDDhva m - gDhvam / rudh 52smai - arautsIt / arauddhAm / arautsuH / mAtmane. aruddha / arutsAtAm / arutsata / mn-amNst| amNsaataam| amaMsata / ram - arNst| arNsaataam| araMsata / lbh-albdh| alpsaataam| alapsata / 1. upa+sthA hoyatyAre mAtmanepadI. bhojane uptisstthte| 187 Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 28 mo masj pATha 18.niyama 14 amAGkSIt / amAGktAm / amAkSuH / amAjhva / amAkSma / sRj bhane dRz pATha 18. niyama 15 asrAkSIt / asrASTAm / asrAkSuH / adrAkSIt / adrASTAm / adraakssuH| 10. ta pratyaya 52 chata pad dhAtuthI s (sic) ne pahale i (jic) thAya che bhane tano do5 thAya che. ud+pad = udapAdi 3.pu.me.va. (5.5.ni.2.) budh pA. 27. ni. 10 abhutsi / abhutsvahi / abhutsmahi / abuddhAH / abhutsAthAm abhuddhvam-ddhvam / abodhi, abuddha / abhutsAtAm / abhutsata / ve dhAtuono 1lo ane rajo banneya prakAra mRj 52smai. pahelo prakAra bIjo prakAra amAjiSam amAjiSva amArjiSma amArzam amAva amAhma amArjIH amAjiSTam amAjiSTa amAkSIH amASTam amArTa amArjIt amArjiSTAm amArjiSuH amAkSIt amArTAm amA H syandamAtmane. asyandiSi asyandiSvahi asyandiSpahi asyantsi asyantsvahi asyantsmahi asyandiSThaH asyandiSAthAm asyandidhvam asyantthAH asyantsAthAm asyanddhvam ___ asyandiGvam asyandhvam, asyandva m asyandiSTa asyandiSAtAm asyandiSata asyanta asyantsAtAm asyantsata i(iTa)nIyavAho 11. vR (vR 5. 6. vR8 mA.) pAtuthI bhane hI Rne aMta cha mevA yAtumothI 52 23dA mAtmanepahI s (sic) mane mAzI:nI pUrva i (iT) vipe thAya che. 188 Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 28 mo avRSi avRSvahi avRSmahi avariSi avariSvahi avariSmahi avRthAH avRSAthAm avRtvam avariSThAH avariSAthAm avaridhvam -DDhva m -vam-DDhva m avRta avRSAtAm avRSata avariSTa avariSAtAm avariSata A+stu AstIrSi AstIrdhvahi AstIrghahi AstariSi AstariSvahi AstariSmahi AstIw: AstIrSAyAm -AstIddham AstariSThaH AstariSAthAm Astaridhvam -yam ___-Tvam-Tvam AstITa AstIrSAtAm -AstIpata AstariTa AstariSAtAm AstariSata 52smai. avAriSam avAriSva avAriSma / me prabhArI stu 12. aj pAtuthI mAdA s (sic) nI pUrva initya thAya che. AJjiSam AJjiSva AJjiSpa AJjI: AJjiSTam AJjiSTa AJjIt AJjiSTAm AJjiSuH 13. dhU (dhUm) sumane stu pAtuthI 52smaipa bhAM s (sic) nI pUrva i (iT) thAya che. parasmapada Atmapada adhAviSam adhAviSva adhAviSma adhaviSi adhaviSvahi adhaviSmahi adhAvI: adhAviSTam adhAviSTa adhaviSThaH adhaviSAthAm adhavidhvam __-Tvam, DDhvam adhAvIt adhAviSTAm adhAviSuH adhaviSTa adhaviSAtAm adhaviSata aghoSi adhoSvahi adhoSmahi adhoSThAH adhoSAthAm adhovam-DDhvam adhoSTa adhoSAtAm adhoSata 189 Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 28 mo asAviSama asAviSva asAvIH asAviSTam asAvIt asAviSTAm asAviSma asAviSTa asAviSuH mA. asoSi tyahi astAviSam astAviSva astAviSma astAvIH astAviSTam astAviSTa mA. astoSi tyahi astAvIt astAviSTAm astAviSuH snumane kram 418 18.ni.:prAsnAvIt 52smai. prAsnoSAtAmmAtmane. (bhali.) akramIt 52smai. akrasta mAtmane. karmaNi bhid abhedi abhitsAtAm abhitsata nI anAyi aneSAtAm / aneSata ka akAri akRSAtAm akRSata 5. 18. ni. 18mA amAyi amAsAtAm amAsata dA adAyi adiSAtAm adiSata 41. 18. ni. 20- han, aghAni ahasAtAm ahasata 5. 18.ni. 18kR, akAri akAriSAtAm akRSAtAm, akAriSata, akRSata dA, adAyi adAyiSAtAm, adiSAtAm adAyiSata, adiSata dRz- adazi adaziSAtAm adRkssaataam| tyahi han, aghAni, avadhi / aghAniSAtAm, avadhiSAtAm. ahasAtAm / tyahi 3jo prakAra aniTu dhAtuono (2 % prA2no apavAha) 3%AramA s (sic) ne pahale sa (sak) thAya che. 190 Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 28 mo 14. h bhane ziTa (z, S bhane s) vyaMna mante hoya mevA (upAntya nAmi svaravANA maniTa pAtumothI sa (sak) pratyaya thAya che. 59 dRz pAtu sivAya. (sa(sak) pratyayanchei mATe gue| thaze nAlaM.) pratyayo, 52smai. sam sAva sAma satam sata san si sAmahi sas sat satAm mAtmane. 15. svarA pratyaya 52 chatAM sa (sak) nA ano lopa thAya che. sAvahi sathAs sAthAm sadhvam sata sAtAm santa spRz, aspRkSat / duha,adhukSat / diza, adikSat, ta / kRS, akRkSat / adikSam adikSAva adikSAma adikSi adikSAvahi adikSAmahi adikSaH adikSatam adikSata adikSathA: adikSAthAm adikSadhvam adikSat adikSatAm adikSan adikSata adikSAtAm adikSanta 16. spRz mRz bhane kRS pAtumothI kI prAranA pratyayo vilpe thAya che. 5.18. ni.15. aspAkSIta, aspArsIt / asprASTAm aspArTAm / aspAkSaH, aspA H 6. me pramANe mRz bhane kRS pakSe aspRkSat . 17. duha, diha, liha, guh pAtumothI 52 238 sa(sak) no AtmapadanA dajyAdi pratyayo para chatAM vikalpa lopa thAya che. duh+sa+ta-duh+ta = adugdha / 52-adhukSata / 5 / 13. ni. 14. liha+sa+thAs - liha+thAs = alIDhAH / 5 / / 10.ni. 12. pakSe alikSathAH / guh-nyaguhvahi, nyghukssaavhi| 191 Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 28 mo duh dhAtu adhukSi aduhvahi, adhukSAvahi adhukSAmahi adugdhAH, adhukSathAH adhukSAthAm adhugdhvam, adhukSadhvam adugdha, adhukSata adhukSAtAm adhukSanta liha alikSi alihi, alikSAvahi alikSAmahi alIDhAH, alikSathAH alikSAthAm alIdavam, alikSadhvam alIDha, alikSata alikSAtAma alikSanta ali-adohi adhukSAtAm adhukSanta / zabdo abhinava vi. napuM. nyAsa puM. thA59. azvavAra puM. ghoDesvAra. |bisana. manohaisal. asu puM. (pa.pa.) prA. bhasman na. bhasma. kaTaka na. sainya, senA. rekhA strI. 25. khala puM.huIna. vAraNa puM. hAthI. gaNDa puM. gAlathInI gaMDasthala vAraNa na. niSedha, jayakozin puM. me 203. vAranAlaM. darpa puM. samimAna, garva. saMmada puM. varSa. dhruva vi.ni. kSobha puM. mATa. dhAtuo ava+man |.8.maa.pmaan 42j / kuS 8.2.52. aMthIA+viza 1.6.52.mAveza 2vo aj. upa+yam |.1.maa. 942, ni+guha 1.1.7.mAhita . 529. | prati+pad |.4.maa.vii. , mAna. upa+ru .7.6.pre29|| 32vI, vyA+han ga.2.52.vyAghAta 42vo. mA 42vo, ro. zap 1.1.52. zA5 hevo. 192 Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 28 mo vAkyo adhigataparamArthAnpaNDitAnmAvamaMsthA stRNamiva laghulakSmI naiva tAnsaMruNaddhi / abhinava-madarekhA-zyAmagaNDasthalAnAM na bhavati bisatanturvAraNaM vAraNAnAm / / dadhyau caivaM sa rAjarSiraho teSAM kumntrinnaam| sanmAno yo mayA'kArisa bhasmani-hutaM dhruvam / / mA zApsIdeSa iti tAstasmAdrItA drutadrutam / nezu maMgya iva vyAdhAdamilantyaH parasparam / / ye AvikSastamadvikSastamadrAkSuzca darpataH / tAnyaghukSaccharaireSa nykossiittdsuunpi|| upAyata nRpo ratnAnyupAyaMsta kAJcanam / aditA'smai gRhItvA'sau prAsthitAdhita sNmdm|| yAciSye samaye svAminyAsIbhUto'stu me varaH / ityabhASata kaikeyI rAjA'pi pratyapAdi tat / / aymsmdvco'shraussiit| duSyantaH zakuntalA upaayNst| vidyAguravo'zeSANyapi zAstrANi tasmai krameNopAdikSan / azvavArAvadrAkSIda'prAkSIcca are! kimeSa kaTakakSobhaH ? | mayyaprasAdaM mA kRthA, mayi ca mA viruddhA, iti so'vAdIt, sA ca hiyamakRta, sakhI ca vktumupaaruddh| 4o samudrane hohayo (duh 52.) bhane pRthvIne hoDI (duh mA.) te jayakezi rAjAnI A putrI che. ___% mona vigerebhA 2 / / 72to na to, (raj) 4lI.31 mAhI143 2mato na to (div ram) bhane bhvi|2nii yeSTIne roto nato. (rudh) 193 Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 29 mo te kanyAe 'mAro pati karNa ja che' ema jANyuM (lup ga. 4) AthI tuM paNa kanyAne tema jANa. (vup ga. 4) he rAjan, karo. (mA vyA-hana) A kanyAnA viSayamAM tame aMtarAya vyAghAta na vacanavaDe koInAya marmane tame na bhedo. (mA mir) meM tamane hamaNAM ja yAda karyA (AE) ne tame hamaNAM ja dekhAyA. (dRza) damayantIe haMsathI prazaMsA sAMbhaLI (nnu) ane manathI naLane varI. (g) he svAmi ! khalapuruSonI vANIthI jema mane tajI (tyan) tema jinabhASita dharmane tajazo nahi. (mA tyana) ame amArA khetaranI bhUmi mApI. (mA) govALa sAMje gAyone potAne ghera laI gayo. (nI) teNe prANa choDyA (C) paNa pratijJA na choDI. (tya) pATha 29 mo adyatana - bhUtakALa cAlu 4 tho prakAra paraaipadano ja 4 thA prakAramAM vizeSatAe dhAtune aMte s umerAya che. 1. yam, ram, nam ane AkArAnta dhAtuothI paraaipadamAM s (sind) nI pUrve rU (OM) thAya che ane dhAtuone aMte s umerAya che. pratyayo siSva siSTam siSTAm siSam sIs sIt 194 siSma siSTa siSuH Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 29 mo yam ayaMsiSam ayaMsiSva ayaMsiSma ayaMsI: ayaMsiSTam ayaMsiSTa ayaMsIt ayaMsiSTAm ayaMsiSuH me pramANe vi+ram vigere. vyaraMsiSam . yA, ayAsiSam ayAsiSva ayAsiSma, ayAsI: / vi. 5 mo prakAra parasmapadano ja 5mA prArabhAMsa (sic) nodo5 thAya che. pA (piba) adhi+i (sm29|| 42. / / 2. 52smaipaha) i (8j gaNa 2 jo paraspe.) tA saMjJaka dhAtuo, mU ane sthA dhAtuothI 52 23sA s (sic) no parasmaipadamAM lo5 thAya cha bhane lo5 thAya che tyAre i (iT) thatI nathI. 3. i (4. 2.2) mane i (sm29| 52. . 2)no bhayatanAmA gA mAheza thAya che. pratyayo am va ma s tam ta d tAm us 5. 27. ni. 4. pA, apAm apAva apAma apAH apAtam apAta apAt apAtAm apuH 5.25.ni... me prabhArI, gA (ino mAheza) dA, dhau bhane sthaa| bhU, a+bhU+an -(416. 4.ni.2.) a+bhuva+an - (5 / 6. 25.ni.2.) abhUvan / 195 Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha ra9 mo abhUvam abhUva abhUma abhUH abhUtam abhUta 'abhUt abhUtAm / abhUvan 4. ghe (Tdhe) ghrA, zA, chA bhane sA pAtumothI 52 238 s (sic) pratyayano paramaipadamAM vikalpa lopa thAya che. adhAt 5 adhAsIt 4 thI 52 aghrAt // aghrAsIt azAt azAsIt " acchAt " acchAsIt asAt " asAsIt 6ThTho prakAra kartari prayogano ja 6 prAramA dhAtumothI a (a) pratyaya thAya che. 5. a (aG) 52 chti(1) - varNa jene aMte hoya evA dhAtuonA ane TU dhAtunA svarano guNa thAya che, (2) naz no vilpe nez thAya che. (3) zvino zva, as (1.4.)no astha, vacno voca bhane pat to papta mAheza thAya che. (4) zAs n| As no is thAya che. 6. nIce jaNAvelA dhAtuo 6 ThThA prakAramAM che. (1) zAs as 2. 4. vac bhane khyA (2) sR bhane Rvidhe (3) hve, lip bhane sic (4) mAtmanepahI keM lipmane sic vipe 1. bhU dhAtune sic no do5 cyA pachI gue| yato nathI. 5.1 ni. 7. 196 Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 29 mo (5) 'gam vigere, dyut vigere, (dyutAdi) ne puS vigere (puSyAdi) se sarve dhAtukha parasmaipadRmAM hoya tyAre . (E) rudh vagere dhAtukho tebha4 zvi, stambha, mruc, mluc, gruc, gluc, gluJc ane jR khe sarve parasmaipadRbhAM hoya tyAre viDaye. 6 TAniyamanA anukrame dAkhalAo- (1) zAs, aziSat x as tl. apAsthe vac, khyA, aziSam aziSa: 1. 2. dyutAdi dyut aziSAva aziSAma aziSata aziSatam aziSatAm aziSan apAsthAvahi apAsthAmahi apAsthethAm apAsthadhvam apAsthetAm apAsthanta apAsthathAH apAsthata avocat 'tyAhi Akhyat (pA. 25. ni. e.) tyAhi gam pat sRp zak muc Ap tyAhi. ruc dhvaMs vRt zubh bhraMz syand vRdh sraMs zRdh kRp klid 3. puSyAdi puS uc luT svid mid kSudh zudh krudh sidh gRdh tRp dRp kRp lup lubh kSubh naz bhraMz zuS duS zliS pluS tRS hRS ruS as zam tam zram bhram kSam mad klam muha druh snuha 4. rudh bhid dRz budh ga. 1. 7. dhetyAhi. X upasarga pUrvaka as dhAtu ubhayapadI che. 187 tuS dam snih . sarva parasmai. che. Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 29 mo (2) sa, asarat / R, aart| asArSIt asArzyam asAe : 2 . / 2 ArSIt ASTam AryuH 22 (3) hve, Ahvat lipa, alipat sica, asicat (4) he, aahnt| lipa, alipt| sica, asict| Ahve AhvAvahi Ahmamahi AhvathAH AhvethAm Ahvadhvam AhRta AhvetAm Ahvanta pakSe- AAsi AhvAsvahi Ahmasmahi 22 AhmasthAH AhvAsAthAm AhvAdhvam, dhvam Ahmasta AhmasAtAm Ahmasata alipta alipsAtAm alipsata 22 asikta asikSAtAm asikSata 22 (5) gam, agamat pat, apatat 'dyut 52. adyutt| mA. adyotiSTa 1 do|2 ruc 52. aruct| mA. arociSTa 19o 2 dhvaMsa 52. adhvst| mA. adhvaMsiSTa 1852 apusst| uc,aucat atRpt| dRpa, adRpat naz anezat ansht| as 52. Asthat apaastht| (E) rudh arudht| budha, abudht| dRza, adarzat / bhid, abhidt| zvi-azvat, astabhat aZcat, amlucat agrucat aglucat, aglucat ajarat / 1. dhutAdi pAtumo maghatanImA mAtmane56 pratyayo vipe se che. adyutat, adyotiSTa / 198 Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 29 mo pakSe caitlIta, amRtnIt, gavAkSIta, aopIta, azvIt, astammIta, amrocIt, amlocIt agrocIt, aglocIt, agluJcIt, ajArIt A.aruddha atmAtAm arutsata / amitta / anopiSTa (7) tRp ane tRp dhAtuthI vikalpe pahelA ane bIjA prakAranA pratyayo thAya che. tRp ane tRp dhAtu ve che. atarpIta, garviSTAm, arpiSuH / 1lo prakAra pATha. 19. ni. 15 atrAptIta, atrAjJAm| atrAvvuH / 2 jo prakAra JatAptIt / atArmAm / batAvyuM: / arpIt / apim / arpiSu: / 1lo prakAra JadrAptIt, avAUt, vigere 2 jo prakAra pakSe atRpat / arRpat I. (puSpAri mAM che.) 7 mo prakAra kartari prayogano ja 7 mA prakAramAM dhAtuothI a ( 3) pratyaya thAya che. (8) Gapratyaya 52 chatAM dhAtu bevaDAya che. (9) nIcenA dhAtuo sAtamA prakAramAM che. (1) rU (fLas ke ft) pratyaya jene aMte hoya evA dhAtuo (eTale dazamA gaNanA dhAtuo ane preraka bhedanA dhAtuo.) temaja tri, 6, su ane m 2. dhe (TyuM) ane zvi vikalpa. tri, azizriyat / 6, anuklRvat / tru, asusruvat / kam, acakamata / 1. pA. 36. ni. 1. juo. 2. dazamA gaNanA ane preraka bhedanA dhAtuonA adyatanI rUpo sarakhAM che, mATe preraka bhedanA 36mAM pAThamAM ApavAmAM AvelA che. 199 Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 29 bho ghe, (Tdhe) adadhat 5ve adhAt, adhAsIt / 5 bho, 4 ko 12. dhi azidhiyat 5o azvat, azvayIt 64, 19o prAra. tri azizriyam azizriyAva azizriyAma azizriyaH azizriyatam azizriyata azizriyat azizriyatAm azizriyan kam acakame acakamAvahi acakamAmahi acakamathA: acakamethAm acakamadhvam acakamata acakametAm acakamanta zabdo adbhuta vi. maashcry|24. prapA strI. 521. adhvaga vi.bhusA32. phutkAra puMDI. Atura vi. piuta, rogI. bandin . bhaMgalA. Andhra puM. zino . bhujA strI. Ya, pAI. Iza pu. prabhu. bhedanIyatA strI. medha. kuTI strI. suM5DI. maitrI strI. maitrImAna. kaitava na. 752. rasajvara puM.2sanAmAthI gaNa puM. samUDa. Avedo tApa. gocara puM.viSaya. vaza puM. na. tANe. ghora vi. mayaM2. vAr na. pA. jvara puM. pa. zUnya na. pAdI. duHkhita vi.6:pI. zmazru na. mucha, TI. dhamanI strI. 5masa. zruti strI. 19, na. nirvRta vi. zAMta. subhrU strI. strI. palAza puM.marAnuMAu. saMpRkta vi. sAData. pAta puM. 57te. svaira vi. svatantra pApa puM. pApI. hAsyakara vi. sa 2nAra. pratyupakAra puM. bahalo vANote. / kSmA strI. pRthvI. Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 29 mo dhAtu ava+i 2.2.52. tuj. | vaJc 1.10. mA. chatarapuM. dru 2.1.52.4j, nAzI 4'. | vi-ni+as |.4.52.sthaa5j. vAyo mA kArSItko'pi pApAni, mA ca bhUtko'pi duHkhitaH / mucyatAM jagadapyeSA, mati maitrI nigadyate / rAma iva dazaratho'bhUddazaratha iva raghurajo'pi rghusdRshH| aja iva dilIpavaMzazcitraM rAmasya kiirtiriym|| vairAgyaraGgaH paravaJcanAya, dharmopadezo janaraJjanAya / vAdAya vidyAdhyayanaM ca me'bhUt kiyabruve hAsyakaraM svamIza ! // hRdaye vasasIti matpriyaM, yadavocastadavaimi kaitvm| jIvitenA'munA ki me, tapasA bhUyasA'pi kim| zrutigocaramAyAsIt svasUnoryatparAbhavaH // sa AzramapadaM kiJcit cirazUnyamazizriyat / dustapaMca tapastepe,zuSkapatrAdibhojanaH / palAzapatrANyAdAya,sa AzramakuTI vyadhAt / mRgANAmadhvagAnAMca,zItacchAyA'mRtaprapAm / / yAvatpratyupakArAya kSamIbhUto'smi yauvne| daivaadihaagmNtaavtpaapo'hmjitendriyH|| atyntghornrkpaatprtibhuvaamho| viSayANAM smarAstrANAMmAgAstvaM bhedniiytaam|| yauvane paryaNaiSItsa, rAjakanyAH kulodbhvaaH| sampRktazcAzubhattAbhilatAbhiriva paadpH|| kumAra ! kintu pRcchAmi, praSTamevAhamAgamam / rasajvarAtureNeva, kiM tvayA'tyAji bhojnm|| utphaNA:phaNinastaM daMSTuM dhamanInibhairAsyaiH phutkArapavanAnamucan / Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 29 mo vacanaM dhanapAlasya candanaM malayasya ca / sarasaM hadi vinyasya ko'bhUnnAma na nirvRtaH // aliptAsicatAndhaHkSmAmasRjA muucchitstdaa| asiktAlipatainaM vAzcandanairbandinAMgaNaH // kRSNAyAsmai dvitIyasmai, dvitIyAyAsinA nRpAH / dvitIyasmAttRtIyAcca, dezAdetya namo vyadhuH // rAjA munine joIne khuza thayo (mu) ane tenuM abhuta tapa sAmarthya vicArato sabhAmAM gayo. (3) A, te vRkSo che ke jenA upara ApaNe be, vAnaranI jema svataMtra ramatA hatA. (2) te kyA subhagane daSTivaDe pIdho (5) jenA vaDe karIne tArI AvI dazA thaI? (5) he subhu! zuM? te kiMpAka phaLa toDyuM (cho) ane suMThuM (prA) ke saddhacchada puSpa toDyuM (cho) ane suMdhyuM, (ghA) jethI tuM A pramANe duHkhI thAya che. (mArtImati) te ghaNA dezomAM pharyo che. (pramuga.4.) ane teNe ghaNI AzcaryakArI vastuo joI che. (TUT) yuddhamAM je nAzI gayo (nI) tene meM mAryo nathI (hana) tathA huM raNamAMthI nAzI gayo nathI. (1) meM pApa karyA nathI, () to huM duHkhanA khADAmAM kema paDyo? (pa) teNe hAthavaDe muchane sparza karyo (pU) ane tyArabAda dhanuSane sparza karyo. (pR) jeo bhujAnA baLavaDe garva karatA hatA (H) ane mannAstravaDe garva karatA hatA, (5) teo darekane te rAjAe vaza karyA. siMhanA bhayathI hAthIo bhAgI gayA, () rahevAne (Atu) teoe IcchA karI nahi. (4) 202 Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 416 30 mo pATha 30 mo. AzIrvAda 52smai. mAtmane. yAsam yAsva yAsma sIya sIvahi sImahi yAs yAstam yAsta sISThAm sIyAsthAma sIdhvam yAt yAstAm yAsus sISTa sIyAstAm sIran parasmapadanA pratyayo kit che. (1) nAmI upAjya aniTu dhAtuthI ane (2) 8 varNAnta aniTu pAtuthImAtmanepa6 pratyayo hitvA thAya che. bhitsISTa / kRSISTa / tIrSISTa / (3) gam pAtuthI mAtmanepada pratyayo vijit pAthAya che. saMgasISTa / saMgasISTa / parasmapadamAM vizeSatA kArAnta dhAtunA R no, ye thI zarU thatAM AzI: pratyayo para chatA ri thAya che. kiyAt / saMyoganI pachI R hoya evA RkArAnta dhAtuono temaja gra dhAtuno ya thI zarU thatAM AzI: pratyayo para chatAM guNa thAya che. smaryAt / aryaat| AdimAM saMyoga hoya ane aMte mAM hoya evA mA kArAnta dhAtuonA mAno parasmapadamAM 5 vikalpa thAya che. glAyAta, gleyaat| (gA) gai, pA pIj, sthA, sA (so), dA saMza, mA bhane hA (4)no 52smai56mA e nitya thAya che. geyAt / peyAt / 6. ya hi mAzI: 52 chatA hI thAya che. geyAt / peyAt / i (jiTa) sivAya AzIvAbhA han no vadh thAyache. vadhyAt / AvadhiSISTa / i(jiTa)mAMghAniSISTa / bhati kR, kriyAsam kriyAsva kriyAsma kRSIya kRSIvahi kRSImahi kriyAH kriyAstam kriyAsta kRSISThAH kRSIyAsthAm kRSIDhvam kriyAt kriyAstAm kriyAsuH kRSISTa kRSIyAstAm kRSIran 203 3. Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pA6 30 mo duha- duhyAsam duhyAsva duhyAsma dhukSIya dhukSIvahi dhukSImahi duhyAH duhyAstam duhyAsta dhukSISThAH dhukSIyAsthAm dhukSIdhvam duhyAt duhyAstAm duhyAsuH pukSISTa dhukSIyAstAm dhukSIran vaha uhyAt cha. vakSISTa . mud seTa modiSISTa [. dazamAM gaNanAM AzIH rUpo prerakanA pAThamAM jaNAvavAmAM Avaze. karmaNi- Atmapada pratyayo tathA pA.19 ni.18, 19, ane 20 (1031 52ai neSISTa, nAyiSISTa / dAsISTa, dAyiSISTa / grahISISTa, grAhiSISTa / darziSISTa, dRkSISTa / ghAniSISTa, vadhiSISTa / naMsISTa / zabdo Iza puM. maDAva. labdhi strI. viziSTazakti. umA strI. pArvatA. sAnnidhya na. sabhI55j. pAra puM. maMta, che. | sAndhya vi. sandhyA saMbaMdhI. vAkyo he rAjan ! yUyaM lakSmImavRTvaM dviSo'stIdarvaM pRthivIM vavRdve tatsukhamAsiSIdhvaM gurUn stUyAsta tathA sAndhyavidhiM kRSIDhvaM tatazcaitadbhuvanaM yazobhiH stiirssiidvm|| yathA samagatomeze zrIH kRSNe samagaMsta ca / saMgaMsISTa tvayi tathA sA zubhaiH saMgasISTaca / / sapaNIya sabdhimo ne parIcha (yaM zritAH) te gautama 952 tamArI sabhIne puSTa 43. (puS) sarasvatI hevI bhezA sbhaa| bhupamaNamA sAnidhya 43. (kR) mA putra vidhAna pArane pAbhe. (pAram-yA) huM lakSmIvAnuM thAuM (muM) ane tuM putravAnuM thA. mATo bharI mo. (mR) viveka ane utsAhane nahi mUktAM (evA) tamane, tamAro purUSArtha siddhi mApe. (dA) 204 Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 6TuM samAsa prakaraNa bhUmikA samAsa eTale padono saMkSepa, samAsa dvArA bhASA saMkSipta bane che ane thoDA zabdomAM ghaNuM kahI zakAya che, dareka bhASAomAM samAso chUTathI vaparAyelA che, samAsa e bhASAnuM agatyanuM aMga che. je padono samAsa karavAno che te pado paraspara apekSita saMbaMdhavALA hovAM joIe, je padono paraspara saMbaMdha - apekSA nathI, teno samAsa thaI zakato nathI, jemake tuM devattasya gRhaM dRzyate- tuM TevavattAhaM dRzyate ahIM samAsa thAya, kemake padono paraspara saMbaMdhaapekSA che. paNa pustamiAM Tevavattamya, zrRmiAM binavattasya ahIM revattasya, gRham A padono samAsa na thAya, kemake e padono saMbaMdha nathI. samAsane ekapada paNa kahevAya che ane tethI ja eka samAsano bIjA pada sAthe ke bIjA samAsa sAthe samAsa thaI zake che. samAsa, ekapada kahevAya che, eTale ke eka svataMtra zabda bane che ane AthI ja samAsa thAya che tyAre tenA zabdonI judI judI vibhaktinA pratyayono lopa thaI jAya che, ane te siddha thayelAM samAsazabdane vibhaktinA pratyayo lAge che. samAsane aMte rahela zabdanA liMga pramANe sAmAsika zabdonuM liMga thAya che, temAM apavAda paNa che - te yathAsthAne batAvavAmAM Avaze. Tevavattasya gRham Ano samAsa thAya tyAre devattagRhaM Ama eka zabda bane ane tenAthI vibhaktinA pratyayo Ave ane tenAM rUpo cAle, jemake-- 205 Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAsa bhUmikA devadattagRham devadattagRheNa devadattagRhe devadattagRhAbhyAm nIlaM ca tad utpalaM ca nIlotpalam -le-lAni . rAmazca lakSmazca rAmalakSmaNau 2 rAmalakSmaNAbhyAm 3 rAmalakSmaNayoH 2 dhavazca khadirazca palAzazca dhavakhadirapalAzAH / dhavakhadirapalAzAn / - palAzaiH - palAzebhyaH 6. devadattagRhANi devadattagRhaiH 6. dhavazca khadirazca anayossamAhAraH dhavakhadiram 2- reNa-rAya- rAt 4 . dhavazca khadirazca palAzazca eteSAM samAhAraH dhavakhadirapalAzam 2 - zena -zAya S. samAsa ekapada gaNAya che chatAM temAMnA judA judA zabdo paNa pada` kahevAya che. ane pada saMbaMdhI kArya-saMdhi vagere je thatuM hoya te thAya che. samAsamAM saMdhi avazya karavI ja joIe. nIlaM ca tad utpalaM ca nIlotpalam / sphuranti na tAni chatrANi ca sphuracchatrANi / saMzcAsau janazca sajjanaH manasaH bhAva manobhAvaH 4. sandhikArya. n lopa pra.pA.47ni. 2. hIrgha pA. 21 ni. 9. rAjJaH puruSa: rAjapuruSa: giraH arthaH gIrartha : viduSAm anucaraH vidvadanucaraH / sno dUpA. 26 ni. 24.6. samAsa mukhyatve cAra prakAranA che bahuvrIhi avyayIbhAva tatpuruSa ane dvandva. 1. dukho. pra. pA. 16. ni. 3. 2. pra. pA. 51. ni. pa. tatpuruSa samAsanA mukhya be bheda che karmadhAraya ane dvigu. ema samAsanA cha prakAra che. dareka samAsonA peTA bhedo ghaNAM che. 206 Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAsabhUmikA keTalAMka samAso nitya hoya che. nityasamAsano vigraha hoI zakato nathI paNa tenA arthAnusAra vAkya karAya che. jemake - anuratham , rathasya pazcAt keTalAMka samAsamAM pUrvapadanI vibhaktino lopa nathI thato tene alusamAsa kahe che. jemake - mammIna dutam manadutA sa.ta. samAsanA pUrvapadamAM ane uttarapadamAM aneka jAtanA pheraphAro thAya che, te AgaLa kahevAze. samAsamAM je chelluM pada tene uttarapada gaNavuM, ane tenI pUrvenuM pada te pUrvapada. samAsane aMte samAsAnta pratyayo paNa keTaleka ThekANe thAya che, samAsAnta pratyayono samAveza taddhitanA pratyayomAM karelo che mATe taddhita pratyaya para chatAM je niyamo lAge che te niyamo samAsAnta pratyayo para chatAM paNa lAgaze. eka ja sarakho jaNAto samAsa bhinna bhinna prakArano paNa hoI zake che, jemake - mahAvIra - mahAzAsau varNi mahAvIdu: karmadhAya mahAvIdu - mahAtI vAhU thI la: mahIvADuM: bahuvrIhi meSanA -- meghasya nAdaH meSanA: .tapurUSa medhavat nAH yasa: meSanAvaH bahuvrIhi samAsonA vigraha karatAM, prathama A samAsa kayA prakArano che temAM vaparAyelA zabdo kayA liMge che, kayA vacanamAM levAnA che, Akho samAsa kayA liMge che kaI vibhaktinA kayA vacanamAM che, vigraha vAkyano prayoga kayo che, vagere jANavA prayAsa karavo, jemake 207 Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAsabhUmikA kamalanetraH kamale iva netre yasya saH kamalanetraH kamalanetrA, kamale iva netre yasyAH sA kamalanetrA kamalanetre kamale iva netre yayoste kamalanetre kukkuTamayUryo, kukkuTa zca mayUrI ca = kukkuTamayUryo / devadattagRhe, devadattasya gRham - devadattagRham, tasmin = devadattagRhe he kamalanetre ! kamale iva netre yasyAH sA kamalanetrA, tatsaMbodhane = he kamalanetre! janasamUhaH, janAnAM samUhaH janasamUhaH / jitAriH jitA: azya: yena sa jitAriH / mahie. naSTasvaH, naSTaM svaM yasya sa naSTasvaH / tari prAsukaH, pragatA asava: yasmAt sa praasukH| vimalayazAH, vimalaM yazo yasya sa vimalayazAH / gatayauvanAH, gataM yauvanaM yeSAM te / siddhavidyaH, siddhA vidyA yasya saH / lAMbA lAMbA samAsomAM prathama mukhya samAsano vigraha karavo pachI tenA peTa samAsonA viDa 421. 4bha - zuddhA'kaSAyahRdayaHzuddham akaSAyaM hRdayaM yasya sa zuddhA'kaSAyahRdayaH / (556 B) na vidyante kaSAyA yasmin tat akssaaym| svapApabharapUrita:-svapApabhareNa pUritaH svpaapbhrpuuritH| svasya pApam - svapApam, svapApasya bharaH - svpaapbhrH| harSaviSAdapUritahRdaya:- harSazca viSAdazca harSaviSAdau / harSaviSAdAbhyAM pUritaM hRdayaM yasya saH - harSaviSAdapUritahadayaH / 208 Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 31 mo pATha 31mo. bahuvrIhi samAsa 1 saMkhyArtha bahuvrIhi 1. vAra arthamAM ane vikalpa ke saMzaya arthamAM vartamAna saMkhyAvAcaka nAma, saMdhyeya (vizeSaNa) mAM vartamAna saMkhyAvAcaka nAma sAthe bahuvrIhi samAsa pAme che. diH vaza dizA' vRkSA: 20 vRkSo / tri-rdaza trivA:| dviviMzatiH dviviMzA' vRkSAH / Dho vA yo vA ditrA: nanA: be ke traNa mANasa | HH vA aSTa vA saptASTAH / paJca vA SaD vA paJcaSAH / trayo vA catvAro vA tricaturAH / 2. Asana ara apitta ane ayyarpa nAma tathA ardha pachI raheluM puraNapratyayAnta nAma, saMkhyAvAci nAma sAthe dvitIyA vagere vibhaktivALA anyapadanA saMkhyeyarUpa vizeSaNa tarIke bahuvrIhi samAsa pAme che. AsannA vA yemAM yempo vAte AsanavazA: vRkSA: / 9 ke 11 vRkSo . e pramANe AsanavizAH / AsanarnizA: / adhUrA: / 9 ke 11. JapijA vaza yemyo tevu vA te adhivazA: / 11 vagere. appardhA vizati: yeSAM te madhyavizAH doDha vIza saMkhyA che jeonI te, 30. ardhapadmamA vizataya: yemAM te ardhapadyavizA: (azvaoN:) / sADA cAra vIza (saMkhyA) che jeonI te, 90 ghoDA. 3. avyaya nAma, saMkhyAvAcaka nAma sAthe, dvitIyA vagere vibhaktivALA anyapadanA saMkhyeyarUpa vizeSaNa tarIke bahuvrIhi samAsa pAme che. 3pa-samIpe vaza, yeSAM te 3vA: 9 ke 11. e pramANevizA:| 3pannAziA: | 3pavatu: | 1. ni. 16 juo. 3. ni. 17 juo. 2. pRSTha 151 nI phUTanoTa 1 juo. 209 Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 31 mo 2. samAnAdhikaraNa bahuvrIhi 4. eka sarakhI vibhaktimAM rahela, eka nAma ke aneka nAma tathA avyaya, bIjA nAma sAthe, dvitIyA vigere vibhaktivALA anya padanA vizeSaNa tarIke bahuvrIhi samAsa pAme che. eka nAma (no) bIjA nAma sAthe dvipada bahuvrIhi ArUDho vAnaro yaM sa ArUDhavAnaro vRkSaH / UDho ratho yena sa UDharatho'naDvAn / upahato baliH asyai sA upahatabali: ykssii| bhItA: zatravo yasmAtsa bhItazatru nRpH| citrA gAvo yasya sa 'citrgushcaitrH| ardha tRtIyameSa te marpatRtIyA: dviIpa: aDhI (rA) dIpo. vIrAH puruSAH santyasmin sa vIrapuruSako grAmaH / aneka nAma (no) bIjA nAma sAthe bahupada bahuvati ArUDhA bahavo vAnarA yaM sa ArUDhabahuvAnaro vRkSaH / paJca pUlA dhanamasya sa paJcapUladhanaH / mattA bahavo mAtaGgA yatra tanmattabahumAtaGgaM vanam / avyaya (no) bIjA nAma sAthe avyaya bahuvrIhi 3naikuMvama 3vaikuMva: vyadhikaraNa antarAna thI ra: akhtara | vyadhikaraNa tuM moDI sa iAma: vyadhikaraNa mati ramaza: sA astikSIrA nau: I samAnAdhikaraNa 3 3STramuNAti bahuvrIhi 5. 3mu vagere bahuvrIhi samAso svayaMsiddha che. jemake1. ni. 9. juo. 2. ni. 27. juo. 3. ni. 13. juo. 210 Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 31 mo upamAnopameya bahuvahi uSTrasya mukhamiva mukhamasya sa uSTramukhaH / hariNAkSiNI ivAkSiNI yasyAH sA hariNAkSI' / haMsagamanamiva gamanaM yasyAH sA hNsgmnaa| ibhakumbhAviva stanau yasyAH sA ibhkumbhstnii| candra iva mukhaM yasyAH sA cndrmukhii| kamalamiva vadanaM yasyAH sA kamalavadanA A pramANe paNa vigraha karI zakAyaussttrsyev mukhaM yasya sa uSTramukhaH / uSTravat mukhaM yasya sa uSTramukhaH / alupu bahuvrIhi urasi (sthitAni) lomAni yasya sa urasilomA / prAdi bahuvrIhi prapatitAni parNAni asya sa praparNaH / nirgataM tejo yasmAtsa nistejAH / udgatA kandharA yasya sa utkandharaH / vigato dhavo yasyAH sA vidhavA / najahuvrIli avidyamAnaH putro'sya saH aputraH / na vidyante caurA asmin saH= acauraH panthAH / nAsti Adi ryasya saH anAdiH saMsAraH / asan utsedhaH asya saH anutsedhaH prAsAdaH / vyadhikaraNa bahuvrIhi indu maulau yasya sa indumauliH / paJa haste'sya sa padmahastaH / asi: pANau yasya saH asipANiH / dhanu rhaste yasya sa dhanurhastaH / indrasyopamA yasya yasminvA sa indropamo raajaa| 1. ni. 15. mo. 211 Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4. sahArtha bahuvrIhi 6. saha avyaya, tRtIyAnta nAma sAthe anyapadanA vizeSaNa tarIke bahuvrIhi samAsa pAme che. saha putreNa saputra AgataH / saha chAtreNa sacchAtra AgataH / sada mahena vartate samarH / sanaH / sakSmayaH / pATha 31 mo 5. digartha bahuvrIhi 7 loka vyavahAramAM pracalita dizAvAcaka nAma, evAja bIjA dizAvAcaka nAma sAthe bahuvrIhi samAsa pAse che. A samAsa te te dizAnA aMtarAlane kahe che. dakSiNasyAzca pUrvasyAzca dizo ryadantarAlam sA 'kSiLapUrvA nit agni koNa. I e pramANe, pUrvottara izAna koNa. uttarapazcimA / vRkSiNapazcimA / samAsopayogI vidhi 8. upamAnavAcaka zabdanI pachI rahelA guru zabdathI strIliMgamAM (OM) pratyaya thAya che. tathA sahita sahita saha saSTha vAma ane kSmiLa zabdanI pachI rahelA 3ru zabdathI paNa thAya che. rama va sa yasyA: sa ramo / ramyo / vAmau (sundarI) gurU yasyA: sA vAmo: paNa - vRttau gurU yasyA: sA vRttohaH / pIno.: ahIM OM na thAya. 9 o zabda ane phaeN (DI) A (Jap) tathA OM (H) pratyayo jene aMte che evA strIliMga zabdo, samAsane anne hoya ane gauNa paDI gayelA hoya to teono svara hUsva thAya che. paraMtu aMzi samAsa ane s (yasu) pratyayAnta bahuvrIhimAM svara hrasva thato nathI. 1. ni. 12 juo. 212 Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 31 mo citrA gAvo yasya sa citraguH / priyA khaTvA yasya sa priyakhaTvaH / vArANasyA nirgata: nirvAgaNasiH / ( tatpuruSa 5.33 ni.6) khaTvAmatikrAnto'tikhaTvaH / vaamoruumtikraanto'tivaamoruH| paraMtu ardhaM pippalyA: ardhapippalI (zitatpu35. 51.33.ni.11) bahavaH preyasyo yasya sa bahupreyasI puruSaH / 10. A (Apa) pratyayano s12, ka (kac) pratyaya 52 chatAM vikalpa hUsva thAya che. kAntA bhAryA yasya sa kAntabhAryakaH, kAntabhAryAkaH / me prabhArI lakSmIbhAryakaH, lakSmIbhAryAkaH / priyakhaTvakA, priyakhaTvAkA, priyakhaTvikA / strIliMgamA i 59 // thAya che. pUrvapada vidhi 11 vizeSaNa strIliMga zabda, samAna vibhaktimAM raheluM strIliMga utta256 527di puMvat thAya che. paraMtu U (U) pratyayAnta zabda puMvat thato nathI. darzanIyA bhAryA yasya sa darzanIyabhAryaH / paTvI bhAryA yasya sa pttubhaaryH| paraMtu karabhorUbhArya: saha puMvat nahiM thAya. 12 sarvanAma strIliMga zabdo puMvat thAya che. dakSiNapUrvA / bhavatyAH putraH bhavatputraH / (54ii. tatpu.) 13 tum mane sam nAm no manas mane kAma utta256 527di lopa thAya che. bhoktuM mano'sya sa bhoktumanAH / gantuM kAmo'sya sa gantukAmaH / samyag mano'sya samanAH / skaamH| 14 dharma vigere utta256ma hoyato samAna no sa thAya che. samAno dharmo yasya sa sadharmA se prbhaarii-snaamaa| sarUpaH / savayAH / 213 Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 31 mo samAsAtta pratyayo 15 sakthi bhane akSi saMtavANIuthI a (Ta) thAya che. dIrgha sakthi yasya sa dIrghasaktha: / strI. dIrghasakthI / vizAle akSiNI yasya yasyA vA vizAlAkSaH, vishaalaakssii| kamale iva akSiNI yasya yasyA vA kamalAkSaH, kmlaakssii| 16. saMkhyAvAcaka zabda jene aMte hoya evA bahuvrIhithI a (Da) thAya che. dviH daza dvidazAH / me pramANe dvitrAH / dvicatAH / pnycssaaH| vigaire 17. na su vi upa mane tri zanI pachI catur za06 hoya mevA mahuvrIuithI a (apa) thAya che. avidyamAnAni catvAri yasya so'caturaH / zobhanAni catvAri yasya sa sucaturaH / vigatAni catvAri yasya sa vicaturaH / upa-samIpe catvAro yeSAM te upacaturAH / trayo vA catvAro vA tricaturAH / 18. na su mane dur nI pachI prajA hoya mevA pAuthI as thAya che. na vidyante prajA asya saH=aprajAH, aprajasau, aprajasaH / suprajAH / dussprjaaH| 18. na su dur tathA manda mane alpa nI pachI medhA Doya mevA pahuvrIlithI as thAya che. amedhAH / mandamedhAH / vigere. 20. dharma za6 lene maMte Doya sevA dvipa pIDiyA an thAya che. samAno dharmo yasya sa sadharmA, sadharmANI, sdhrmaannH| 1. samAsane aMte rahelA zabdanI padasaMjJA thatI nathI. have-pRSTha 142 nA jhUTanoTa humo. 2. pR4 138 nI jhUTanoTa 2 (2) mo. 214 Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 31 mo - 21 su pUti sad ane suraja nI pachI anya zabda hoya evA bahuvrIhithI rU thAya che. supi : : ! 22. upamAnanI pachI anya zabda hoya evA bahuvrIhithI rU vikalpa thAya che. utpalasyeva gandho'sya tad utpalagandhi, utpalagandham mukhm| 23. bahuvrIhimAM dhanuno pavana ane gAya no nAna thAya che. puSpa dhanurI JMdhavA (ma:) 3mA nAyAzya 3mAnAnaH (zambha:) I 24. rUnuM aMtavALA strIliMga bahuvrIhithI 4 (q) thAya che bahavo daNDino'syAM bahudaNDikA senA / bahusvAmikA purii| 25. kArAnta nAmo temaja je nAmothI che mAruM nAm ane mAm pratyayo (pra.pA.39) nitya thatA hoya evAM nAmo jene aMte hoya evA bahuvrIhithI 5 () thAya che. bahukartRkaH / bahunadIko dezaH / savadhUkaH / 26. na pachI martha hoya evA bahuvrIhithI 6 (1) thAya che. na vidyate'rtho yasya tad anarthakaM vacaH / 27. zeSa-bAkI keTalAMka bahuvrIhithI vikalpa 5 (q) thAya che. vIrapuruSako, vIrapuruSo grAmaH / bahusvAmika, bahusvAmi, ngrm| saha karmaNA vartate sakarmakaH, sakarmA / sapakSakaH, sapakSaH / zabdo antar a. aMdara. 35mAM strI. sAdRzya, samAnapaNuM. mati a. che. karazuM na. chAtI. mAravADatA pu. Indra. 3 . sAthaLa. mAtapatra na. chatra. paNa . haraNa. gAdri puM. zarUAta. Mna na. kAjaLa. kansepa pu. uMcAI. tpara strI. Doka. 1. pra.pA.34 ni.1 thI padasaMjJA thavAthI na lopa. 215 Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 31 mo ma . koIpaNa jAnavaranuM tArAM strI. tArA. bacyuM. kAMDAthI mAMDI paiva kuM. dhaNI, pati. TacalI AMgaLI sudhIno nizAzvara pu. candra. bhAga. pana na. mAMsa. #raNa na. Indriya. pUti vi. kharAba. nama 5. kalamI cokhA. pUna pu. dhAsano pULo. kRpAtha puM. rAgadveSa. mAta . hAthI, caMDAla. Turva na. kuTuMba. medhA strI. buddhi. che !. ghaDo, hAthInA razmA strI. keLa. mastaka upara be narmANa . suMdara. bAjunA ucA bhAga, nomana na. loma, roma. kuMbhasthaLa. zazIkuM chuM. candra. udgA strI. khATalo, khATalI. saE 5. saMkaliSTa. mAtra na. zarIra. sahastranihavi. hajArajIbhavALuM. strI. gati, pravRtti. puM. bRhaspati. gatuM ! jIva, jaMtu. saralAla vi. hajAranetravALuM, Indra. navikkA strI. AjIvikA. maya 5. garva. hari chuM. haraNa. dhAtuo TU+sa6 1 A. utsAha karavo. | vAkSa 1. ga.para. IcchavuM. 35+sthA 1 A.hAjara hovuM, I wthu 1.ga.A.prakhyAta hovuM. taiyAra rahevuM. sam+ prakhyAta hovuM. - vAkyo bhUSaNAdyupabhogena prabhurbhavati na prbhuH| parairaparibhUtA''jJastvamiva prabhurucyate // adya me saphalaM janma, adya me saphalA kriyA / adya me saphalaM gAtraM, jinendra ! tava darzanAt // nirIkSituM rUpalakSmI sahastrAkSo'pi na kSamaH / svAminsahastrajihvo'pi zakto vaktuM na te guNAn // 216 Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 31 mo khamiva jalaM jalamiva khaM haMsa iva zazI zazAGka iva haMsaH / kumudAkArAstArA: tArAkArANi kumudAni // vadanasya tavaiNAkSi! lakSyate purataH shshii| piNDIkRtena bahunA kajjaleneva nirmitH|| suptAmekAkinI mugdhAM vizvastAM tyajataH stiim| utsehAte kathaM pAdau naissdherlpmedhsH|| akhaNDazAsane rAjJi tsminnaakhnnddlopme| ekAtapatraivAbhU ddyaurivaikanizAkarA // durmedhasastasya vaco'lpamedhasaH zrutveti rAjJA jagade sumedhsaa| amedhaso dhigbata mandamedhaso hiMsanti jantUnnijajIvikAkRte // bhadra ! kimasi vaktukAma: ? / zuddhA'kaSAyahRdayo jitakaraNakuTumbaceSTo muktakuTumbasneho yogI mokSapadaM prApya na saMsAre samAyAti / nava ke agiyAra gUrjara subhaToe, masta che ghaNA hAthIo jemAM evA zatrunA sainyamAM, caDhelA che subhaTo jenA upara evA nevuM ghoDAone bhAryA. (han) he vAmoru ane hepInoru, tame ahIM beso. tIvrapApanA udayamAM, raMbhA jevA jenA uru che evI bhAryAvALo athavA zomana mAvimo 59 // 6:5nuM sthAna (duHkhAspadam) thAya. agnikhuNe rahelo agni sateja thAya. sArA manavALo, praNAma karavAnI IcchAvALo - kumAra pitA pAse (pitari) mAvyo. 217 Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 32 mo sarakhA dharmavALA mANasane joIne sarakhA dharmavALA mANaso khuza thAya che. te kumAra traNa jagatamAM (35,revuM natsui) prakhyAta hato. (sampra d ga. 1. A.). sarvottama puruSo jagatamAM be ke traNa, be ke cAra, traNa ke cAra athavA pAMca che, hoya che. utkaTa (sArI) gadhavALA dUdhane ane sugaMdhi cokhAne (nama) tajIne loko kharAba gandhavALA mAMsane (patra) Icche che. (IkSa ga. 1. para.) kumArapAlarAjAvaDe susvAmivALI A pRthvIne viSe (mu) koIpaNa mANasa jIvone (tu) haNato na hato. ghaNAM che vIrapuruSo jemAM evA A gAmane, zatruono bhaya ubho thato nathI. (35+thA) pATha 32 mo. avyayIbhAva samAsa 1 (1) "paraspara grahaNa karIne kareluM yuddha evA arthamAM samyanta nAma, bIjA evA ja sAmyatta nAma sAthe tathA (2) "paraspara prahAra karI kareluM yuddha evA arthamAM tRtIyAnta nAma, bIjA evAja tRtIyAtta nAma sAthe avyayIbhAva samAsa pAme che. 218 Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 3ra mo (1) kezeSu ca kezeSu ca mitho gRhItvA kRtaM yuddham kezAkezi' yuddham / kraakri| (2) daNDaizca daNDaizca mithaH prahatya kRtaM yuddham daNDAdaNDi yuddham / gadAgadi / 2. pare madhye che ane antar A nAmo, SaNyanta nAma sAthe pUrvapadanI mukhyatAe vikalpa avyayIbhAva samAsa pAme che. phiyAH param pAme pakSe param (pazcatapuruSa) gAyAH madhyam maLelam pakSe madhyam (SaSThItapuruSa) vanasya zram grevIme pakSe vanApram (patapuruSa) rintaH ari pakSe paryataH (SaSThItapuruSa) 3. "avadhAraNa' jaNAtuM hoya to yAvat nAma bIjA nAma sAthe pUrvapadanI mukhyatAe avyayIbhAva samAsa pAme che. yAvanti amatrANi tAvanta iti yaavdmtrmtithiinaamntrysv| bolanAra mANasa "vAsaNa' amuka saMkhyAmAM che ema jANe che, tethI "jeTalAM vAsaNa teTalAM atithi ema kahevAthI atithinI saMkhyAnuM avadhAraNa'- jeTalAM vAsaNa teTalAM ema jaNAve che. 1. nakArAnta sivAyanA avyayIbhAva samAsathI vibhaktinA pratyayono lopa thAya che. ni. 11. juo. (1) avyayabhAva samAsa napuMsaka liMge che. pA. 20. ni. 5. (2) samAsa prakaraNamAMnA niyamomAM je nAma prathamA vibhaktimAM mUkeluM che, te nAma samAsamAM pUrvamAM mUkAya che. 3. ahiMnno | thAya che. 219 Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 32 mo 4. 'patti Japa Jara his tathA av jene aMte che evAM avyaya nAmo, paMcamyA nAma sAthe pUrvapadanI mukhyatAe avyayIbhAva samAsa pAme che. pari trigartebhyaH paritrigartam / apatrigartam / apavicAram / A grAmAt AgrAmam / bahirgrAmam / prAg grAmAt prAggrAmam / 5. 'abhimukha' arthamAM vartatuM azmi ane prati nAma, lakSaNa-- cihnavAci nAma sAthe pUrvapadanI mukhyatAe avyayIbhAva samAsa pAme che. abhi agnim abhyagni, pratyagni zalabhAH patanti / agni tarapha pataMgIyA paDe che. agnivarDa pataMgIyAnuM paDavuM jaNAya che, mATe agni lakSaNa che. 1 tti ane apa sAthe joDAelA nAmathI paMcamI vibhakti thAya che, paNa te nAma 'varjya' hoya to. pari apa vA pATaliputrAd vRo meSa: / pATalIputrane varjIne megha varasyo. 2. 'avadhi' arthamAM vartamAna nAmathI A nA yogamAM paMcamI vibhakti thAya che. A muddeH saMsAra / mukti sudhI (muktine mUkIne) saMsAra che. A mArebhyo yazo te gautamasya / kumAro sudhI (kumAromAM paNa) gautamano yaza vyApI gayo. avadhinA be artha thAya che. maryAdA ane abhividhi. prathamanA dAkhalAmAM maryAdA che. bIjAmAM - abhividhi che. A pAptiputrAd dRSTo meSa: / ahIM banne artha laI zakAya. 3. prakRti (AraMbhIne, zarU karIne) arthavALA zabdo, anya arthavALA zabdo vizabdo temaja vahim ArAt ane rUtara zabdonA yogamAM paMcamI vibhakti thAya che. tata: prakRti / prISmAvAmya / anyo maitrAt / minnakSetrAt| grAmAtpUrvasyAM dizi vasati / pazcimo rAmAdyudhiSThiraH / prAk prAmAN| vahirghAmAt| Av prAmAkSetram / rUta kSetrAt| 1 220 Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 32 mo 6. anu nAma, dIrghatA sUya sakSae nAma sAthe pUrvapahanI mukhyatAe avyayabhAva samAsa pAme che. anu gaGgAM dIrghA, anugaGgam vArANasI / ma dAbI cha tema kAzI nagarI lAMbI che. gaMgAne kAMThe kAMThe kAzI che. 7. "samIpa' arthamAM vartamAna anuM nAma, bIjA nAma sAthe pUrvapadanI mukhyatAe avyayabhAva samAsa pAme che. anu nRpasya, anunRpaM pizunAH / 28 pAse yAuiyA hoya che. 8. judA judA arthamAM rahela avyaya nAma, bIjA nAma sAthe pUrvapadanI mukhyatAe nitya avyayIbhAva samAsa pAme che. strISu nidhehi adhistri nidhehi| velAyAm adhivelaM bhuddkssv| kumbhasya samIpam upakumbham / upaaraamm| makSikANAm abhAvaH nirmakSikam / niraalokm| himasya atyayaH atihimm| rathasya pazcAt anurthm| jyeSThasyAnukrameNa anujyeSThaM prvishntu| vRddhAnukrameNa anuvRddhaM saadhuunrcy| tRNamapi aparityajya satRNamabhyavaharati / satuSam / 9. yogyatA, visA, arthanI anativRtti ane sAdazya arthamAM vartamAna avyaya nAma, bIjA nAma sAthe pUrvapadanI mukhyatAe nitya avyavIbhAva samAsa pAme che. rUpasya yogyam, anurUpam ceSTate / 35ne yogya ye4|73 che. arthamarthaM prati, pratyartham / hare, artha pratye. dinaM dinaM prati, pratidinam / 6224. zakteranatikameNa, yathAzakti ptth| zakti prabhArI ma. zIlasya sAdRzyam, sazIlamanayoH / aApanenA zIla sAdRzya che. 221 Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 32 mo 10. sAdazya sivAya uparokta arthamAM yathA avyaya, bIjA nAma sAthe pUrvapadanI mukhyatAe nitya avyavIbhAva samAsa pAme che. rUpasya anurUpam , yathArUpam cessttte| ye ye vRddhAH tAn , ythaavRddhmbhyrcy| sUtrasya anativRttyA, ythaasuutrmnutisstthti| sUtra pramANe anuSThAna (dharmakriyA) kare che. samAsAntapratyayo 11 yuddha arthamAM thayela samAsane cheDe rU (3) thAya che. che zAzi | pR. 142 nI phUTanoTa juo. 12 prati param ane mana pUrve che ane anne che, evA avyayIbhAvathI thAya che. akSiNI prati pratyakSam / akSNoH paraH parokSam / akSNoH samIpam anvkssm|| 13 san antavALA avyayIbhAvathI e thAya che. rAjJaH samIpam uparAjam / Atmani adhyaatmm| 14. mana attavALu nAma napuMsakaliMga hoya to vikalpa ma thAya che. 35 , 35rma rada: madaH prati pratyakSama, pratya: ! 15. A sivAya paNa bIjA ghaNA avyavIbhAva samAsothI nitya ke vikalpa = thAya che. mo: samIpam samakSam pratizatam I. nitya. antargiram , antgiri| upanadam , upanadi / 3pamama 355 . I. vikalpa. 1 3(3) pratyayAtta vyaMjanAdi uttarapada para chatAM, pUrvapadano svara dIrgha thAya che athavA to tene ThekANe nA thAya che. kezAkezi / muSTImuSTi, muSTAmuSTi / asyasi / 2. taddhita pratyaya para chatAM, nakArAnta nAmono apadamAM rahelA anya svarAdi avayava lopAya che. 222 Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 32 mo zabdo mammati puM. aMjali purakvara pu. Indra. pratyaya pu. nAza. pAra na. pelo kAMTho. amatra na. bhAjana. madhya na. madhya bhAga. gArIta a. dUra ke najIka. rAdhava 5. rAma. mArAma paM. bagIco. vadhu puM. samudra. mAno chuM. prakAza. sanama !. pataMgIyuM. varita na. AcaraNa, vartana. zAsana na. AjJA. nahivI strI. gaMgA. +aaN 1. para, kahevuM. trirti chuM. (ba.va) ekadeza. vAkyo pratyahaM pratyavekSeta nascaritamAtmanaH / kinnu me pazubhistulyaM kinnu satpuruSairiti / rAmAya svastyathAzaMserAziSaM lakSmaNasya ca / zivAste santu panthAna: vatsa! gcchopraaghvm|| tebhyo namo'JjalirayaM teSAM taansmupaasmhe| tvacchAsanA'mRtarasai rAtmA'sicyatA'nvaham // karmANyavazyaM sarvasya phalantyeva cirAdapi / ApurandaramAkITaM sNsaarsthitiriidRshii| guNairatyantavimalaiH sAzIlavinayAdibhiH / patyuyalIyata hadi madhyevArthIva jAhnavI / / dararoja zakti mujaba bhaNa, zAstrane anusarIne tapa kara, veLAsara bhojana kara, mUrkhAonI pAse na jA, strIomAM vizvAsa na kara, AtmAmAM lIna thA, daMDavaDe prahAra karIne yuddha na kara. jaMgalanI aMdara na rakhaDa, rAjAnI pAse bahu vAra na jA, vicAra vinA na bola, gAma bahAra na rahe, rUpa pramANe jJAna meLava, jJAna pramANe guNa prApta kara. 223 Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 33 mo pATha 33 mo. tapuruSa samAsa bahuvrIhi ane avyayIbhAva samAsathI anya-bhinna lakSaNavALo je samAsa thAya che, teno samAveza tapuruSa samAsamAM karavAmAM Ave che. tapuruSa samAsa ghaNo ja vyApaka che ane aneka prakArano che. gati tapuruSa 1. upasargo, rI', 3rarI, zrata, huNa, viju vagere tathA vi pratyayAta zabdo tathA manam sat sat tirasa vagere zabdo, dhAtu sAthe saMbaMdha rAkhatA hoya tyAre, gatisaMzaka che ane dhAtunI pUrve joDAya che. 2.gatisaMjJaka nAmo ane nAma, bIjA nAma sAthe nitya samAsa pAme che, pratya / jharInyA 3rarItyA zunnImUtam banatya | satya ! ma9- I 5 a. pApa ke alpa arthamAM che. tmita: zrIma:-rudrAkSa: I e pramANe puruSa: I SaDuw wi, vowi, 1. rIti, pararIti aMgIkAra kare che. zrapati zraddhA kare che. prAdurmati, mAvirmavati, pragaTa thAya che. praduSpati, mAviSpati pragaTa kare che. manoti alaMkRta kare che. soti satkAra kare che. ga ti anAdara kare che. tiromavati chUpAI jAya che. 2. () svarAdi uttarapada para chatAM tapuruSa samAsamAM no 6 thAya che. jemake-rutsitoDaN: 4: (gA) makSa ane pathin uttarapada para chatAM, no I thAya che. #AkSa: | RApatham | (rU) puruSa zabda para chatAM, no vikalpa 1 thAya che. - fpuruSa:, bpuruSa:L (DuM) uttarapada para chatAM, anya arthamAM no #aa thAya che. {SanUpuram madhuram | (3) 3M zabda para chatAM, 5 no jhA ane va paNa thAya che. koSNam , kavoSNam , kaduSNam / 24 Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 416 33 mo 3. nindA ane kuccha arthamAM raheluM tun nAma, bIjA nAma sAthe nitya sabhAsa. pAmecha. ninditaH puruSaH duSpuruSaH / me pramA, durjanaH / kRcchreNa kRtam duSkRtam / ninditaM kRtam duSkRtam / 4. pUjA arthamAM raheluM sunAma, bIjA nAma sAthe nitya samAsa pAme che. zobhana: rAjA surAjA se prabhArI sujanaH / 5. alpArtha mA a. bIjA nAma sAthe nitya samAsa pAme che. ISat piGgalaH ApiGgalaH / prAdi tatpuruSa pragataH AcArya: prAcAryaH / pravRddhaH guruH praguruH / viruddhaH pakSaH vipakSaH / abhiprapanna: mukham abhimukhaH / 7. anugatamarthena anvarthaM naam| viyuktamarthena vyarthaM vcH| 5. udyuktaH saMgrAmAya utsaMgrAmo nRpaH / utkrAntaM sUtrAt utsUtram vcH| 5. upapada tapuruSa kRmratyaya kumbhaM karoti kumbhakAraH / tantUnvayati tantuvAyaH / pApaM hanti pApaghAto' yatiH / bhAraM vahati bhAravAhaH / dvAraM pAlayati dvArapAlaH / ..... sAma gAyati sAmaga: / saamgii| .. a (Taka) klezamapahanti klezApahaH / tamopaha: / jalaM dadAti jaladaH / a(Da) kumAraM hanti kumaarghaatii| .. .............. in (Nin) vAtaM hanti vAtaghnaM tailam / vRtraM hanti vRtraghnaH / zatrughnaH |a (Tak) udarameva bibharti udarambhari: / kukSimbhariH / ............. i (khi) pUjAmarhati pUjArhA saadhvii| dhanurdharati dhanurdharaH / jaladharaH / payodharaH / manohara: prAsAdaH / ............... a (ac) 1. 41. 36. ni. 4. 2. 5.. 25. ni. 8. 3. ahIM pratyaya khituM che mATe pUrve meM Ave che. 225 .......... a (aNa) Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 416 33 bho phalAni gRhNAti phalegrahi vRkSaH / .... dinaM karoti dinakaraH / nizAkaraH / rjnikrH| yazaH karoti yazaskarI vidyA / krIDAkaraH / krmkrH| tIrthaM karoti tIrthakaraH, tIrthaMkaraH / .................... a (Ta) kSemaM karoti kSemaMkaraH / bhadraGkaraH / priyaGkaraH / bhayaGkaraH / priyaMvadaH / kulaM kaSati kulaGkaSA ndii| abhaM kaSati abhraMkaSo giriH / yo parvata. sarvaMkaSaH khalaH / sarvaMsaho muniH / vizvaMbharA vsudhaa| .. a (kha) paNDitaM manyate bandhum paNDitamAnI bndhoH| ................. in (Nin) paNDitamAtmAnaM manyate paNDitammanyaH / ....................... a (khaz) stanaM dhayati stanaMdhayaH / abhraM leDhi abhraMliha: prAsAdaH / yo mata vidhuM tudati vidhuntudo rAhuH / lalATaM tapati lalATaMtapaH sUryaH / sUryamapi na pazyanti asUryampazyA rAjadArAH / ................ a (khaz) anandho'ndhaH kriyate'nena andhakaraNaH shokH| apriya: priyaH kriyate'nena priyaMkaraNaM shiilm| ................ ana (khanaTa) vihAyasA gacchati vihaga: pkssii| khe gacchati khgH| "urasA gacchati uragaH / Azu gacchati AzugaH zaraH / sarvagaH / a (Da) guhAyAM zete guhAzayaH / ...... ................. vane carati vanecaraH / nizAcara: / nishaacrii| ............ a (Ta) svarge tiSThati svargasthaH / pAdaiH pibati pAdapaH / nanpAti nRpaH / AtapAttrAyate aatptrm| sarasi rohati sarasiruham, saroruham pdmm| Agamena prajAnAti AgamaprajJaH / apo bibhati abdhaM meghaH |a (ka) sukhaM bhajate sukhbhaak| ............... 0 (viNa) tamaH chinatti tamazchid, divi sIdati diviSad, dhusat / vIraM sUte vIrasUH / grAmaM nayati grAmaNIH / zatru jayati-zatrujit / 1.mI. pUrva vidhembhAvecha. 2. vihAyasno viha mAheza thAya cha. 3. saptamIno vilpe manupa thAya che. 4. urasno ura mAheza thAya. 226 Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 416 33 mo zakAnhvayati zakahU: / akSaiH dIvyati akSayUH / ....... (kvip) anya iva dRzyate anyAdRzaH / anyaadRshii| ........... a (Tak) siMha iva nardati siMhanardI / gaja iva gacchati gajagAminI nArI / uSNaM bhuGkte ityevaMzIla: ussnnbhojii| pareSAmupakaroti - ityevaMzIla: propkaarii| prabhArI, vanavAsI / madhupAyI bhramaraH / pratiSThate ityevaMzIlaH prsthaayii| ................. in (Nin) vRtraM hatavAn vRtrahA / bhrUNahA (0han) ..................0 (kvip) meruM dRSTavAn merudRzvA / ......... .............. van(kvanipra) apsu jAtam apsujam, abnm| saMtoSAjjAtaM saMtoSajaM sukham / dvirjAtaH dvijaH / anujAto'nujaH / mitraM hvayati mitrahvaH / a (Da) janAnardayati janArdanaH / madhusUdayati madhusUdanaH / hutamaznAti hutAzano vahniH / ......................... ana duHkhena gamyate durgamaH / durjayaH / sugamaH / sulabhaH |......a (khal) naJtatpuruSa na (namavyaya, bI nAma sAthe samAsa pAmecha. na brAhmaNaH abrAhmaNaH tatsadRzaH kSatriyAdiH kSatriya vagaire varSa. na zuklaH azuklaH tatsadRzaH pItAdiH pAgovagaire ovarsa. na dharmaH adharma: tadviruddha: pApmA 5 na sitaH asitaH tadviruddhaH kRSNaH ko na agniH anagniH tadanyaH manisivAya o'. na vAyuH avAyuH tadanyaH vAyusivAya oI. na vacanam avacanam tadabhAva: kyananomabhAva na vIkSaNam avIkSaNam tadabhAva: vIkSasanosamApa. 1. 5. 6. ni. 5. 2. strI. mAM merudRshvrii| 3. saptamIno vispesapa thAya che. 4. arddha 10. 0.7.5. pIu, bhA2j. 5. madhu nAmanA asurane bhAranA2. (zrI 9) 227 Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 33 mo aMzi tapuruSa aMza (avayava) arthavALA pUrva, mara, adhara ane uttara zabdo abhinna (eka) aMzI (avayavI) nAma sAthe samAsa pAme che. pUrva, pUrvo vA pUrvAya: e pramANe, aparAyaH | adharakAyaH / 10. sAyam kahyuM: sAyAhU: | madhyAhU: madhyAhna | madhye tinI madhvani maa : madhyasatra: vigere aMthi tapuruSa samAso che. 11. sama aMza (sarakho bhAga) mAM vartamAna ardha (na.) zabda, abhinna aMzi nAma sAthe vikalpa samAsa pAme che. gaI uijnyA: mafpappanI pakSa, SaSThI tapuruSa upappatnaI | e pramANe, marpagrAma:, prAmAIi mardhApUvaH, pUrvam asama aMzamAM sarva paM. che, prAmAI, narArdha (Sa. tapuruSa) meya tapuruSa 12. ekavacanamAM raheluM kAlavAci nAma ane dvigu samAsanA viSayamAM raheluM kAlavAci nAma, meyavAci (mApa karavA yogya) nAma sAthe samAsa pAme che. mAso jAtasya mAsajAtaH / evaM saMvatsarajAtaH / mahinAno janmelo, varasano janmelo, A pramANe artha karavo. hiMgu viSayago mAso nAstha mAsanAta: I eka mAsano janmela, ke mAnI luptI citragupta: | be divasano sutelo. (Ayo: manaH samAhAra: ci: I Ama prathama samAhAra hiMgu banAvIne pachI A samAsa karIe to, cidaH sutasva-cirasutaH bane) 1. mAso nAtoDagra samA sanAta: | jene janmyA mahIno thayo che tevo bALaka, Ama mAsanAtiH e samAsa bahuvrIhi paNa che. 228 Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 33 mo vibhakti tapuruSa dvitIyA tapuruSa 13. (1) dvitIyAnta kAlavAcinAma, vyApaka (tamAM vyApIne rahela) nAma sAthe samAsa pAme che. muhUrta suravam muhUrtasuravam | muhUrta paryata sukha. (2) dvitIyAnta nAma zrita vigere nAma sAthe samAsa pAme che. dharmaM zritaH dharmazritaH / saMsAram atIta: saMsArAtItaH / narakaM patitaH narakapatitaH / nirvANaM gataH nirvANagataH / odanaM vumukSuH govanavumukSuHA che. tRtIyA tapuruSa 14. (1) tRtIyAtta nAma, tenAthI karAyela guNavAcaka vizeSaNa nAmo sAthe samAsa pAme che. huM nathI ta: gg: zakuM nAvADuM: I sunai: zrataH surama: sumasumaH (2) tRtIyAnta nAma, ne ane enA arthavALA nAmo sAthe tathA pUrva vagere nAmo sAthe samAsa pAme che. mALonama mASoNam / mASavikalam / mAsena pUrvaH mAsapUrvaH / mAsAvaraH / bhrAtrA tulyaH bhrAtRtulyaH / dhAnyenArthaH dhAnyArthaH / dvAbhyAm adhikA daza dvAdaza / (3) kartA ane karaNamAM thaela tRtIyA vibhaktivALA nAma, kRdanta nAma sAthe samAsa pAme che. AtmanA kRtaM AtmakRtam / nakhaiH nirbhinna: nakhanibhinnaH / caitreNa nakhanibhinna: caitranakhanirbhinnaH / caturthI tapuruSa 15. (1) vikAravAcaka caturthyanta nAma, prakRtivAci nAma sAthe samAsa pAme che. kuNDalAya hiraNyam kuNDalahiraNyam / yUpAya dAru yUpadAru / hiraNya-sonuM e mULa-prakRti che, ane kuMDala teno vikAra che. 229 Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 33 mo (2) yatuyanta nAma, hita, sukha, rakSita mane bali vigere nAma sAthe samAsa pAme che. gobhyaH hitam gohitam / azvAya ghAsa: azvaghAsaH / dharmAya niyamaH dharmaniyamaH / devAya deyam devdeym| (3) yaturyanta nAma, yatuthAnA martha (bhATe, vAste, sA2) wi vartamAna artha nAma sAthe samAsa pAme che. pitre idam pitrarthaM payaH / AturAya iyam AturArthA yavAgUH / udakAya ayam udakArtho ghaTaH / paMcamI tapuruSa 16. (1) paMyabhyanta nAma, bhaya vagere nAma sAthe samAsa pAme che. vRkAd bhayam vRkbhym| caurAd bhIti: caurabhItiH / bhayAd bhItA bhybhiitaa| sthAnAd bhraSTaH sthAnabhraSTaH / (2) zatAt pare para:zatAH sothI vAre, para sahasrAH / parolakSAH / paSThI tapuruSa 17. keTalAMka sivAya ghaNAM kharAM SaSTrayanta nAma bIjA nAma sAthe samAsa pAme che. (1) rAjJaH puruSaH rAjapuruSaH / gavAM svAmI gosvaamii| mama putraH matputraH / tava putraH tvatputraH / 54 / puruSANAmuttamaH / mAno sabhAsanathAya. (2) gaNadharasya uktiH gaNadharoktiH / (3) gurUNAm pUjaka: gurupUjakaH / guro:sadRzaH gurusadRzaH / bhuvo bhartA (patiH) bhUbhartA / tIrthasya kartA tIrthakartA / 5. 1. uttarapada para chatAM, ekavacanI yuSya ane ratno anukrame tvad mane mad mAheza thAya che. ahamiva dRzyate mAdRzaH / bhaa2| po. tvamiva dRzyate tvAdRzaH / t2|| vo. 230 Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 416 33 mo saptamI tapuruSa 18. (1) sabhyanta nAma zauNDa vigere nAma sAthe samAsa pAme che. pAne prasaktaH zauNDa: pAnazauNDa: (-madyapaH 683DIyo) akSeSu dhUrtaH akSadhUrtaH / vAci paTuH vAkpaTuH / avasAne virasa: avasAnavirasaH / 5. puruSeSu uttamaH puruSottamaH / nRSu zreSThaH nRzreSThaH / (2) samare siMhaH iva smrsiNhH| (3) tIrthe kAkaH iva tIrthakAkaH / 6. karmadhAraya tapuruSa vizeSaNa vizeSya karmadhAraya 19. eka sarakhI vibhaktimAM rahela vizeSaNa nAma, vizeSya nAma sAthe samAsa pAme che (1) nIlaM ca tad utpalaM ca nIlotpalam / dIj bhaNa. kRSNazcAsau sAraGgazca kRSNasAraGgaH / // 29 // . zuklazcAsau kRSNazca zuklakRSNaH / pojo jo. nIle ca te utpale ca nIlotpale / nIlAni ca tAni utpalAni ca nIlotpalAni / paTvI cAsau bhAryA ca paTubhAryA / (2) pUrvaM snAtaH pazcAd anuliptaH snaataanuliptH| 8. pUrvaM chinnaH pazcAd prarUDhaH chinnaprarUDho vRkSaH / (3) ko (kutsitaH) rAjA kiNraajaa| kaH , sakhA kiNskhaa| ___ kaH , puruSaH kiMpuruSaH / 1. bhadhAraya samAsamA pUrvana 56 puMvat thAyache, 59! U (U) pratyayAnta 56 puMvat yatuM nathI. raktA cAsau mAlA ca rktmaalaa| 231 Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 33 mo hiMgukarmadhAraya samAhAra hiMgu 20. saMkhyAvAcaka nAma, bIjA nAma sAthe, samAhAranA arthamAM samAhAra dvigu samAsa pAme che. (samAhAra hiMganapuMsakaliMge che, paNa keTalAMka strIliMga thAya che.) trayANAm bhuvanAnAm samAhAraH tribhuvanam / paJcAnAM kumArINAM samAhAraH pnyckumaari| pajhAnAM zatAnAM samIra: pazcAtI . e pramANe aSTasahastrI trayANAm lokAnAM samAhAraH trilokii| upamAna sAmAnya dharma karmadhAraya 21. upamAnavAci nAma, sAmAnya dharmavAci nAma sAthe karmadhAraya samAsa pAme che. meSa rUva zyAma: meghazyAma: vyAkhrasUra: | mRgIva (mRgIvat) capalA mRg'cplaa| upameyopamAna karmadhAraya 22. upameyavAci nAma, upamAnavAci vyAghAdi zabdo sAthe samAsa pAme che. paNa sAthe bannenA sAmAnyadharmanuM kahevuM hoya to samAsa na thAya. puruSa: trIvra va puruSavyAka: I. e pramANe narasidaH I siMha jevo nara. muvuM vandra Drava puravavandraH caMdra jevuM mukha. pAH pAm rUva pApam paNa puruSa: vyAvra va zUra:.. ahIM samAsa na thAya, kemake bannenA sAmAnya dharma (phUDa)nuM kahevuM che. 1. nakArAtta samAhAra hiMguthI strIliMgamAM huM (DI) pratyaya thAya che. 2. pRSTha 231.TI.1. thI puMvatu. 232 Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 416 33 mo 23. mayUravyaMsakAdi tatpuruSa vyaMsakazcAsau mayUrazca mayUravyaMsakaH / chataranAro mayUra. muNDazcAsau yavanazca yavanamuNDaH / (vizeSya pUrvanipAta) zAkapriyaH pArthivaH zAkapArthivaH / ghRtapradhAnA roTi: ghRtaroTiH / ekAdhikA daza ekAdaza / evaM dvAdaza / guDamizrA dhAnA guDadhAnAH / azvayukto rathaH azvarathaH / zrIvIraH / (bhadhyama56 sopI) mukhameva candraH mukhacandraH / bhu53pI yaMdra. snehatantuH / prema eva latikA premalatikA prema3pI satA. avadhAra tatpuruSa. daNDa iva mAtha: daNDamAthaH / vo (sa28.) bhAga. vjrkaayH| upamAnopameya tapuruSa. tRtIyaH bhAgaH tribhAgaH / trI mA. anyo dezaH dezAntaram / ApAta eva ApAtamAtram / ityAhi. samAsAnta 24. Rc pur pathin ap tathA dhur antavANA 55 sabhAsathI athAya che. Rco'rdham ardharcaH / RcaH samIpam uparcam / zriyAH pU: zrIpuram / jalasya panthAH jalapathaH / mokSapathaH / vizAlAH panthAno yasmin vizAlapatham nagaram / bahava Apo yasmin bahvapaM taDAgam / rAjyasya dhU: rAjyadhurA / raNadhurA / mahatI dhUrasya mahA'dhuraM shkttm| 25. go mantavANA tatpuruSathI a (aT) thAya che. rAjJo gauH rAjagavaH / rAjagavI / paJcAnAM gavAM samAhAraH pnycgvm| rAjanmane sakhi mantavANAtatpuruSathI a (aT) thAyache. devAnAM rAjA devarAjaH / mahAMzcAsau rAjA ca mhaaraajH| (5. 222 88.2) rAjJaH sakhA raajskhH| ahan maMtavANA tatpuruSathA a (aT) thAya che. paramaM ca tadahazca paramAhaH puM. / uttamAhaH puM. / puNyaM ca tadahazca punnyaahm| 1. pe74 241. TI. 1. 26. 233 Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 33 mo 28. sarva zabdathI, aMrA vAcaka zabdothI, saMdhyA vAcaka zabdothI ane avyayanI pachI kadanuM zabda hoya evA tatparuSathI (ka) thAya che, ane madana no gahR Adeza thAya che. mahU Adeza puMliMga che. sarvamaha: sarvAhnaH / pUrvamahna: pUrvAhnaH / aparAhnaH / madhyAhnaH / sAyAhnaH / dve ahanI jAtasya vyahrajAtaH / ahaH atikAntA atyahI kathA / 29. saMdhyAta che puSya varSA tIrSa ane upara batAvelA sarva vi. zabda pachI rAtri hoya evA tatparuSathI ma thAya che. saMrakyAtacatra: | ekarAtraH / puNyA cAso rAtrizca puNyarAtraH puN.| varSANAM rAtriH varSArAtraH / dIrgharAtraH / sarvarAtraH / rAtreH pUrvam pUrvarAtraH / ardhraatrH| dvayo rAtryoH samAhAra: dvirAtram / rAtrimatikrAntaH atirAtraH / / ananta ane mAnanta samAhAra dviguthI ma (ma) thAya che. pazAnAM tasyAm samAhAra: patalI strI. pazcatakSa na. satAnAM ahnAm samAhAraH saptAha: puM. / dvayorahoH samAhAra: dvyhH| zabdo nita puM. pavana. DadhUta vi. uDeluM. ariSTa na. azubha, pApa. upanayana na. bhaTaNuM. ariSTanemi pu. bAvIsamA tIrthaMkara. pApti strI. sevA. vadhAna na. ekAgratA. li chuM. sUkuM vana, sUkuM ghAsa. mazeSa vi. saghaLuM, saMpUrNa. jhina vi. sonAnuM. niratha puM. AgagADI. gna vi. kuba.. ardha pu.pUjAnuM dravya,pUjAnI sAmagrI. grAmINa vi. gAmaDIyuM. mAnaddeza . yUropa. nUDIratna na. mastaka upara rahela ratna. Atti(mA +ta) grahaNa kareluM. nayanta pu. Indrano putra. mInI strI. zreNI. tina na. 5. tilaka. mInoja puM. teja, prakAza trizI strI. devI. mArca napuM. mukha ghusad muM. deva. 234 Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 33 mo niga vi. potAnuM. yadu . yadurAjA. nimeSa 5. AMkhano palakAro. . lAThI. nirvA na mokSa. vala na. chAtI. paTana . samUha. vijhana vi. rahita, hIna. pUra puM. samUha. brIDA strI. lajjA. aunomI strI, indrANI. vRndra na. samUha. pratima vi. sarakhuM. vRndAra . deva. prakRti a. vigere. dhyAna vi. kALuM, zyAma. prAmRta na. bhaTaNuM. sAdhita vi. sAdheluM. znava puM. kudako, phALa. sudhaH strI. devasabhA. naiva kuM. vAMdaro. sun . mitra. vamad . Indra. saMpAdana na. prApta karAvavuM te. marata na. bharatakSetra. saMvat a. sAla, varSa. maruM chuM. mAMco, palaMga. hI a. kheda arthamAM. mattaya . eka parvata. hutAzana puM. agni. manIsa vi. meluM. haiyIna na. mAkhaNa. kSIraja8 puM. bALaka. dhAtuo prI ga.4.A. khuza thavuM. | Tu bolavuM. d ga.10.52. bolavuM. preraNA | mava+dhU ga.10. para dUra karavuM. karavI. vAkyo raghu bhRzaM vakSasi tena tADita: papAta bhUmau saha sainikaashrubhiH| nimeSamAtrAdavadhUya ca vyathAMsahotthitaH sainikhrssniHsvnaiH|| matsunoH kSIrakaNThasya taiH zaThai: pApakarmabhiH / rAjyamAcchettumArebhe dhiktAn vishvaas-ghaatkaan|| te'mI me bhrAtara iva pAMsukrIDAsakhA mRgAH / mahiSyastA imA mAtRnibhA yAsAmapAM pyH|| 235 Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 416 33 mo karNapeyA sudhevAnyA dhusadAM dadatI mudm| madhyesudharmaM tatkIrtirapsarobhiragIyata // vapuH kubjIbhUtaM tanurapi zanairyaSTizaraNA, vizIrNA dantAlI zravaNavikalaM krnnyuglm| nirAlokaM cakSustimirapaTaladhyAmalamaho, mano me nirlajjaM tadapi viSayebhyaH spRhayati // naivAsti rAjarAjasya yatsukhaM naiva devarAjasya / tatsukhamihaiva sAdho rlokavyApArarahitasya ca // vasante zItabhItena kokilena vane rutm| antarjalagatA: padmAH zrotukAmA ivotthitAH / / madhyejambUdvIpamAdyo girINAM merurnAmnA kAJcanaH zailarAjaH / yo mUrtAnAmauSadhInAM nidhAnaM yazcAvAsaH srvvRndaarkaannaam|| AkhaNDalasamo bhartA jayantapratimaH sutH| AzIranyA na te yogyA paulomIsadRzI bhava // sItA-svayaMvarAyAtha vidyaadhrnreshvraaH| tatya janakAhUtA adhimaJcamupAvizan / tataH sakhIparivRtA divyaalngkaardhaarinnii| bhUcAriNIva tridazI tatropeyAya jAnakI / yatprAtastanna madhyAhne yanmadhyAhnena tnishi| nirIkSyate bhave'sminhI pdaarthaanaamnitytaa|| tvadAsyalAsinI netre tvadupAstikarau krau| tvadguNazrotRNI zrotre bhUyAstAM sarvadA mama // yaduvaMzasamudrenduH karmakakSahutAzanaH / aSTinemi bhagavAn bhUyAdvo'riSTanAzanaH / / 236 Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 33 mo bhadre ! kA tvam ? kimathavA devatAyatanamidamAgatA'si ? sA tvavAdIt ! 'rAjan ! na jAnAsi mAm ? ahaM hi sakalabhUpAlavRndavanditapAdA rAjalakSmIstvadabhikAkSitavastusampAdanArthamAgatA, kathaya, kiMte priyaM krtvymiti'| ___ saMbhavanti ca bhavArNave vividhakarmavazavartinAM jantUnAmanekazo janmAntarajAtasambandha bandhubhiH sudbhirathaizca nAnAvidhaiH sArdhamabAdhitAH punaste sambandhAH / ayaM sa balabhitsakho duSyantaH / zrAntasuptasya nidrA hi sajyate vajralepavat / OM puNyAhaM puNyAhaM prIyantAm prIyantAm / sAthucha saMpUrNa (azeSa) bharato megaganamA 23j, bharata cakravartinuM cakra ayodhyAbhimukha cAlyuM. mAdhayAnA hisathI sA6 (60) 2 varSa (varSasahasra) thaye chate, yamAno mnu||bhii (anuga) bharata 59 // yAlyo. __ yarone yA sainyava3 63dI (uddhRta) 24n| samUDa (pUra) nA saMbaMdha (parisparza) thI melA 2tI. gokula gokulo, visatA cha heSTi (dRza) / mevA govA (gopa) nI strImo (sudRz) // bhaam| (heyaGgavIna) 3pI mane grahaNa karato, vane vane mIlonai stthI (kumbhin) nA kuMbhasthalamAthI utpanna thye| (udbhUta) motI (mauktika) vigere (prabhRti) (bheTai (prAbhRta) ne grahaNa karato, gAme gAme,utkaMThAvALA gAmanA vRddhone, grahaNa karelAM (Atta) bhane / nAla 738i (anAtta) bheTai (upAnayana) 43 anugraha karato, 239 Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 34 mo vRkSa upara caDhelA (adhirUDha) jANe vAMdarA na hoya, (qhavA) evA gAmaDIA (pramILa) chokarAone (vA) harSapUrvaka joto, malayAnilanI jema dhIme dhIme jato, durvinIta arizAsana urvIno iza bharata, vinItA (ayodhyA) nagarIe pahoMcyo. (pra+Ap) amadAvAdathI (gadambAvAva) AgagADI (agniratha) mAM ANaMda AvatAM ardhI rAta thaI. yuropa (JAAtaveza) mAM dasa divasa rahIne ame jalamArge hiMdusthAna pAchA pharyA. (ni+vRtta) traNa lokane viSe tilaka (samAna) zrImahAvIrane huM namuM chuM. vikrama saMvat pUrve cAraso (vatuHzatI) ne sittera varSe Azvina amAvAsyAnI apara rAtrie bhagavAna zrImahAvIra nirvANa pAmyA. pATha 34 mo. dvandva samAsa itaretara dvandva ane samAhAra dvandva 1. ekI sAthe bolatI vakhate ane (6) avyayathI joDAyelA nAmo samAsa pAme che, te dvandva samAsa kahevAya che. ptakSakSa copanna-ptakSopau (itaretara dvandva) vALa 7 tva 6 (anayo: samAhAra) 'vAtttattam| (samAhAra dvandva) 1. 6 varganA vyaMjano, temaja v, p ane haiM jene aMte hoya evA samAhAra dvandva samAsathI jJa pratyaya thAya che. sampacca vipacca (anayoH samAhAraH) vALa na tviy = (anayo: samAhAra) chatraM ca 35Anattva (anayo: samAhAra) 238 sampadvipadam / vAktviSam / chtropaanhm| Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. 3. 15 34 mo ghaNAM nAmono paNa thAya dhavazca khadirazca palAzazca dhvkhdirplaashaaH| 5. pIThaM ca chatraM ca upAnacca (eteSAM samAhAraH) pIThacchatopAnaham / sa. samAhAra dvandra napuMsakaliMga ekavacanamAM ja vaparAya che. nIcenI bAbatomAM samAhAra ja thAya. senAnAM aMga ane zudrajaMtuno bahuvacanamAM samAhAra ja thAya cha. azvAzca rathAzca azvaratham / rathikAca azvArohAca rathikAzvAroham / hastinazca azvAzca hastyazvam / yUkAzca likSAzca yUkAlikSam / evaM -yUkAmatkuNam / daMzamazakam / kITapipIlikam / savayanamA taratara thaay-ashvrthau| prANInA aMgono ane sUrya (vAjIMtra)nA aMgono samAhAra ja thAya che. dantAzca oSThau ca dantauSTham |paannii ca pAdau ca pANipAdam / krnnnaasikm| zirogrIvam / zaGkhaca paTahazca zaGkhapaTaham / bheriimRdnggm| nitya vairavALA zabdono samAhAra ja thAya che. ahizca nakulazca ahinakulam / evaM, mArjAramUSakam / brAhmaNazramaNam / azvamahiSam / kaakoluukm| ekazeSa je zabdonAM vibhaktinAM rUpo sarakhAM thatAM hoya, te zabdomAMno se za64 zeSa (4131)2hecha. devazca devazca devau| devazca devazca devazca devaaH| svasa arthavANA zo sAthe bhrAtR arthavANoza mane duhita arthavALA zabdo sAthe putra arthavALo zabda zeSa rahe che. bhrAtA ca svasA ca bhrAtarau / sodaryazca svasA ca sodayau~ / bhrAtA ca bhaginI ca bhrAtarau / putrazca duhitA ca putrau / sutazca duhitA ca sutau / putrazca sutA ca putrau| 239 4. 5. Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7. mAtA sAthe, pitA vikalpe zeSa rahe che. mAtA ca pitA ca pitarau, mAtApitarau 1 mAtapitara / Avo paNa prayoga bane che. zabdo apatya na. saMtAna. rUpu puM. bANa. mArI puM. kumAra, kArtikasvAmI, zaMkarano putra. ghuvira puM. kheranuM jhADa, chatra na. chatra. vaMza puM. DAMsa. drunda na. yugala, sukha duHkha vagere paraspara virUddha babbe guNo, benuM yuddha. dvijJAti puM. brAhmaNa. dhava puM. vRkSavizeSa. navuta puM. noLIo. nu a. jANe. pATha 34 mo propa puM. vaDa. paLA nA strI. vezyA strI. patrin puM. bANa, pakSI. palAza puM. khAkharAnuM jhADa. pIDha na. pITha, Asana. pradyumna puM. kRSNano putra, kAma. pnakSa puM. pIMpaLo. merI strI. moTuM nagAruM. maza puM. macchara. mUlarAna puM. caulukyavaMzI Agha 240 rAjA. nakSa puM. eka rAjA, kacchano lAkho phulANI. drautti puM. cokhA, DAMgara. 1. vighAkRta ke yonikRta saMbaMdhanA nimittathI pravartelA kArAnta zabdonA dvandvamAM pUrvapadano A thAya che. hotA 4 potA hotApotArau / mAtA ca pitA ca mAtApitarau / tevA prakAranA RR kArAnta nAmanA dvandvamAM putra uttarapada chate, A thAya che. hotAputrau / mAtA = putrazca mAtAputrau / pitAputrau| devatA dvandvamAM pUrvapadano A thAya che. sUryacandramasau / rUndrAsomau / phandrAvaruLau / i. Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 34 mo vyaMsaka puM. 401, suthyo. zUdra puM. zUdra. vyaya puM. nAza, vyaya. kSatriya puM. kSatriya. viz puM. vaizya, vepArI. dhR. 10. 52. paa29|| zaGkha puM. zaM5. | 2j. vAkyo tasya sarvadA deva-dvijAti-zramaNa-guruzuzrUSAparasya nijabhujArjitaM pUrvapuruSopArjitaM ca prAjyamarthamarthijanaiH suhRdbhirbAndhavai vidvadbhizca bhuktazeSamupabhuJjAnasya pazcime vayasi vasudattAbhidhAnAyAM gRhiNyAmapazcimaH sarvApatyAnAM tArako nAma dArakaH smudpaadi| vadhUvaraMca gAyantyaH sarvAstasthuH paNAGganAH / gaganaM gaganAkAraM sAgaraH sAgaropamaH / rAmarAvaNayo yuddhaM rAmarAvaNayoriva // paraspRhA mahAduHkhaM niHspRhatvaM mhaasukhm| etaduktaM samAsena lakSaNaM sukhduHkhyoH|| dvigurapi sadvandvo'haM gRhe ca me satatamavyayIbhAvaH / tatpuruSa ! karmadhAraya yenAhaM syAM bahuvrIhiH // buddhi (dhI) 43 mayUravyaMsa ne chAtravyaMsa na hoya (nu) mevAta (A) 2%Amo 5DatA pAe 43, 752 57tA (pat) pakSimo pa3 (patrin) pIpaNA mane 43 (1) bha zomatAta. (rAj) snigdha vANI ane cAmaDIne tathA Asana chatra ane pAdukA (upAnaha) ne pA29 42tA (ud+vah) nA2he, te (kha) mone zaskhAnA 571 / (ApAta) nA bhayathA 5va, mahI2 mane palAzamA (dvitIya) praveza 'rIne yA. (IkSa) 1. pUrvapamA mahat no mahA thAya che. 241 Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 34 mo te be, bhAi benanA athavA putra putrInA arthe (saptamI) jANe prahAra karatA hatA. (pra+haiM) kumAranA mAtA pitA ane pradhumnanA mAtA pitA tArA upara krodhavALA (ddha) thayA che, e pramANe mULarAja bolato hato. (DyU) ghoDAo ane rathone Azare rahelA (zrita) zatruone (dil) DAMsa ane macchara (tulya paNa) nahi mAnatA (man ga.8.A.) lAkhA rAjAe dhanuSa (vAva) dhAraNa karyuM. (graha) te lAkho rAjA, bANa (vu) varasAvate (vRk) chate, brAhmaNa kSatriya vaizya ane zUdra trAsa pAmyA. (tram) brAhmaNa kSatriya vaizya ane zUdranuM (dvitIyA) rakSaNa karatA (tR) mUlarAje paNa jayane mATe dhanuSa dhAraNa karyuM ane jayane mATe bherI ane zaMkha vAgyA. (va) virodhathI (virodhata:) sarpa ane noLIo jANe na hoya (J) evA teo devo ane asuro vaDe stuti karAyA. Lobok 242 Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 7 muM. sAdhita dhAtuo pATha 35 mo. icchAdarzaka (sannana prakriyA) 1. tum pratyayane yogya dhAtuthI, icchAnA arthamAM sa (1) pratyaya thAya che. ( pUrve dhAtune seTu, aniTu ane te pramANe rU lagADavI ke na lagADavI ke vikalpa lagADavI.) zobhitumicchati, zubh i sa / zayitumicchati, zI i sa - 2. sa(sana) antavALA dhAtuno ekasvarI AdyaaMza dvirukta thAya che. zuzubh isa-zuzobhiSa / zIzI isa-zizayiSa / zuzobhiSa+ (va)pA.1.ni.2+ te = zuzoSite pra.pA.4.ni.1. ziktiA zuzopiSiSyate' | 3. svarAdi dhAtuno ekasvarI dvitIya aMza Dabala thAya che. aTiSa-aTiTiSa-aTiTiSati / kitavidhi 4. , vid, muLu, pradu, svam ane praN A dhAtuothI san ane svA kita jema thAya che. (kit thavAthI guNa nahi thAya ane TavRta thaze.) tviA, titi viDhitvA, vividriSati | pR.2para TI.ra muSitvA, mumukSati gRhItvI, nivRkSati pA.13 ni.14 sukvI, suSuptata pATha 12 mi. 9. pRthvI upacchiSati aa 1. nakArAnta dhAtuthI azita pratyayo Acho , anya lopAya che. zuzobhiSiSyate / zuzobhiSiSISTa / aTiTiSiSyati / aTiTiSyAt / 243 Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 35 mo 5. nAbhyanta pAtumothI mAniTa sa (san) tvit thAya che. ninISati, te / tR, titIrSati / 6. nAbhyupAntya pAtumothI maniTsa (san) tvit thAya che. bhid, bibhitsati, te / budh / . 4. bubhutste| hIvidhi 7. (1) dhu sa (san) 52 chatai, svarAnta pAtumono han pAtuno bhane i yaatun| gam (gamu) mAhezano svara hI thAya che. (2) tan no vispehI thAya che. cicISati / tuSTUpati / kR-cikIrSati / han-jighAMsati 58.25.ni.3.| tan-titAMsati, titNsti| 8. san pratyaya 527di, i 'ma', '4', 'sma295 72' no gam (gamu)mAheza thAyacha bhane adno ghasthAyache. adhyetumicchati adhijigAMsate vidyaam| jigamiSati graamm| adhijigamiSati maatrm| jighatsati / ividhi 8. dvitvAcyA bAha pUrvanA ano, sa (san) 527tA ithAya che. paca, pipakSati / pA, pipAsati / sthA, tiSThAsati / 10. hindu thayA bAda pUrvanA 3no, ma varNa jene aMte che evA ja, antasthA bhane pa varga 52 hote chate san 52 chatAM i thAya che. yu+i sa-yu yu+i sa-yiyaviSati / pU, pipvisste| ni. 12. iT novA11. iv ne maMte Doya mevA dhAtumo tathA Rdh, bhrasj, dambha, tri, yu , Urgu . 2. bhR, jJapi (Niganta jJA pAtu),san, tan, pat, vR, hAI RrAnta pAtumo mane daridrA pAtuthI sa (san) pUrva iT vis thAya che. div-dudyUSati', dideviSati / bhrasj', bibharbhati, bibharjiSati / zri-zizrISati, zizrayiSati / yuyUSati, yiyvissti| proNunUSati, proNNunaviSati / bubhUpati, bibhrissti| 1. 5.18.ni.17. 2. bibhrakSati, bibhrajjiSati / 3. ma iN vi'lpe khevAya che. ra44 Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 35 mo. tan-titaMsati, titaniSati / vR-vuvUrSate, vivariSate / tR-titIrSati,titariSati / daridrA-didaridrAsati, didaridriSati / mahiM pA. 25.ni.8.thI paatun| A no do5thayo che. 12. R, smi, pU (A. 1. mAtmane.) aJja, az, (. 5) kR ga, dR dhR (l. 6. mA.) bhane pracch pAtuthI sa (san) pUrva iT thAya che. aririSati / sismayiSate / pipaviSate / aJjijiSati / aziziSate / cikariSati / jigariSati / AdidariSate / AdidhariSate / pipRcchissti| nRt , ninRtsati ninatiSati / 5. 18. ni.4 gama, jigmissti| 5. 18. ni. 5 kram, cikrmissti| 5. 18. ni.6 vRt vRdh , vivRtsati / syand, siSyantsati / 5 / .18 ni.7.8. kRp , ciklpsti| mAtmane-vivatiSate / vivdhisste| siSyantsate, sisyandiSate / ciklapsate, ciklpisste| 13. graha guh bhane u panti pAtumothI sa (san) nI pUrva i thAya nahi. jighRkSati / jughukSati / rurUSati / lulUSati / bubhUSati / pupUSati / dviruktino apavAda 14 sAha (sArAha) sa (san) 52 7i(1) jJapi no jIpsane Apno Ip (2) Rdhno I (3) dambha no dhipa dhIp (4) mA muc no vipe mok (5) mi, mI, mA bhane dA saMzayAtunA svarano it 245 Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha upabho ( 9 ) rabh, labh, zak, pat, ane pad nA svarano i thAya che ane sarvatra dvirukti thatI nathI. pratyudAharaNa jijJapayiSati adidhiSati didambhiSati (1) jJIpsati Ipsati (2) Irtsati (3) dhipsati, dhIpsati (4) mokSati, mumukSati (4) mitsati mitsate, mitsate ditsati, dhitsati (6) Aripsate, lipsate, zikSati pitsati pitsate pratyudAharaNa pratyudAharaNa pratyudAharaNa pipatiSati ji, jigISati pA. 25. nipa (1) ci, cikISati, cicISati / pA. 25.ni. 5 (2) 15. smR ane vRd nAM icchAdarzaka rUpa AtmanepadamAM thAya che. mUrSate / didRkSa / chA6rza ( sannanta ) nAbho 16. sannanta dhAtu, bhikSu dhAtu jane AzaMs dhAtuthI u pratyaya lAgIne kartRsUcaka nAmo bane che. lipsate ityevaMzIlaH lipsuH ' bhejavavAne chinAra pramANe cikIrSuH / jigamiSuH / mumukSuH tyAhi. bhikSu, bhikSate ityevaMzIlaH bhikSuH / AzaMsuH / 17. sannanta dhAtuthI a pratyaya lAgIne strIliMga nAmo jane che. pipAsA (pAtumicchA) khe pramANe jijJAsA / lipsA / vivakSA / fantaf i gyen | Scule. zallinui 37 (379) ucuu aui . 1. pRSTha 243 nI TIpa 1 . 246 Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 35 mo zabdo nizam a. niraMtara. pratiniviSTa vi. kadAgrahI. sapahAra chuM. nAza karavo te. mavata . bhavadatta muni. maLyAnI strI. moTuM jaMgala. mRtRuill strI. mRgajaLa. vapIranI strI, tiraskAra. mahI strI. pRthvI. zALA strI. nAma. tonupa vi. lAlacu, lobhI. gAsanna vi. najIka rahela. vipApa na. zIMgaDuM. tam a. ahIMthI. vyavahAra puM. vyApAra ghara strI. pRthvI. vyomana na. AkAza. dhAra strI. dhArAnagarI. zaza chuM. sasaluM. niSa puM. avAja. sanina na. pANI. pA vi. pAMgaLuM. sitAM strI. retI. patrazna na. patra. inta a. kheda arthamAM. pazu paM. pazu , mUrkha. kSema na. kuzaLa. dhAtuo ga ga.10.yu.A pIDA karavI. | ga.1.A. niMdA karavI. mA+rA, ga.10.para.ArAdhavuM. | ga.10.yu. niMdA karavI vAkyo prAripsitasya granthasya nirvighnaparisamAptaye granthakRdabhISTadevatAM labheta sikatAsu tailamapi yatnataH pIDayan, pibecca mRgatRSNikAsu salilaM pipAsAditaH / kadAcidapi paryaTazazaviSANamAsAdayet, natu pratiniviSTamUrkhajanacittamArAdhayet // rAjandudhukSasi yadi kSitidhenumenAm, tenAdya vatsamiva lokmmuNpussaann| 247 Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 35 mo tasmiMzca samyaganizaM paripuSyamANe nAnAphalaM phalati kalpalateva bhUmiH // kvAhaM pazorapi pazurvItarAga-stavaH kva ca / uttitIpuraraNyAnI padbhyAM paGgurivAramyataH / / sUrirUce bhavadatta ! taruNaH ko'yamAgataH / so'vadadbhagavandIkSAM jighRkSurme'nujo hyasau // mRgA vAyumivArUDhA rathanirghoSabhIravaH / prAyaH prayAntyamI vyomni jihAsanto mahImiva / vyavahArAya digyAtrAM cikIrSannasi sundara ! / kSemeNa kRtvA taaNshiighr-maagcchersmdaashissaa|| mAtrayA'pyadhikaM kiJcinna sahante jigISavaH / itIva tvaM dharAnAtha ! dhaaraanaathmpaakRthaaH|| cikhAdiSati yo mAMsaM praannipraannaaphaartH| unmUlayatyasau mUlaM dayAkhyaM dharmazAkhinaH // asau dhanaH sArthavAho vasantapurameSyati / ye ke'pyatra yiyAsanti te calantu sahAmunA / / sarvathA nijigISeNa bhItabhItena caagsH| tvayA jagattrayaM jigye mahatAM kA'pi cAturI // kriyAvirahitaM hanta jnyaanmaatrmnrthkm| gati vinA pathajJo'pi nApnoti purmiipsitm|| na pibAmi tRSArto'pi na ca bhuje bubhukSitaH / rAtrAvapi na supto'haM dhanopArjana-lolupaH / / saputrAdi-parivAro rAjA dazaratho'pi tm| gatvA vavande zuzrUSu rdezanAM niSasAda ca // yathA bhaktiM cikIrSI AtmabhAvastathA jighAMsAvapi kartavyaH / svajanAnita AsannAndidRkSe yuSmadAjJayA / dhigdhig mumUrSurevAhamakArSaM karma grhitm| 248 Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 35 mo Adizatu kumAraH sarvamevAnukrameNa, kiM tatpatrakam ? kena preSitam ? kasya vA preSitam ? kimatra kAryaM vivakSitam ? vidyArthIo je pramANe bhaNavAnI dhAraNA rAkhe che, (pa) te pramANe prayatna karavAne IcchA dharAvatAM nathI. (prata) karavAne icchelA (#) kAmo adhUrA hoya che ane mANasa maravAmAM hoya che. (5) A prAsAda paDavAnI taiyArImAM che (pa) mATe tame temAM praveza karavAne icchA na karo. (U+viza) phUla bhegAM karavAnI icchAthI (gava+vi) sudhA bagIcAmAM gaI che. corI karavAne icchanAra (mu) corI karIne, (mu) prazna karavAne icchanAra (2) prazna karIne, (vchuM) jANavAne icchanAra (vi) jANIne, (vi) grahaNa karavAne icchanAra () grahaNa karIne, (6) sUvAne icchanAra (4) sUine (4) jema (va) kRtakRtya thAya, tema tenA du:khavaDe vAraMvAra raDavAne icchanAra () evo huM te kanyAne A paTamAM AlekhIne (mArUti) ane ahIM lAvIne kRtakRtya thayo chuM. loko dhana bheguM karavAmAM che (f) paNa ApavAmAM nathI (ga, pAyi) tame maravAnI IcchA (5) karatAM nathI, tema bIjAne mAravAnI icchA na karo. ( ina aghatanI) zUrpaNakhAnA kahevAthI rAvaNe sItAne potAnA aMtaHpuramAM lAvavAne IcchA karI. (mA+nI parokSA) ane sItAnA AgrahathI rAme mRgane pakaDavAnI icchA karI. (pra6) vallabhanI sAthe yuddha karIne koI rAjAe potAnA hAthanI zakti (To#i) jovAne icchA karI nahi, () kiMtu sarve rakSaNa mATe iSTa devatAnuM smaraNa karavAne icchatA hatAM. (muM) 249 Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 36 mo pATha 36 mo. preraka bheda (fNA prakriyA) kriyA kare che, kartA, kriyA karanArane je aneka rIte preraNA kare che, preraka kartA. eTale ke preraNA kare te, preraka kartA. 1. preraka kartAnI kriyA batAvavI hoya to dhAtuthI (f) pratyaya thAya che ane dhAtu ubhayapada le che. $, roti kare che. mULabheda rvataM prayuje (Qrati) ti, rU (f)=Ari ri+5 ()+ti=rati, chAyate karAve che. prerakabheda ziSya: varSa vopati ziSya dharmane jANe che. mULabheda dharmaM bodhantaM ziSyaM guruH prayuGkte (prerayati) iti = guru ziSya dharma vopati guru ziSyane dharma jaNAve che. prerakabheda 2. rU (for) pratyaya para chatAM- (1) gha vagere (pati) dhAtuono svara hRsva thAya che. ghaTa-ghaTayati / vyth-vythyti| prth-prthyti| tv-tvryti| heD-hiDayati / lag-lagayati / naTa-naTayati / madmadayati / jvar-jvarayati / [, vana, mana, (ga. 4) vanas ane ran dhAtuno svara hrasva thAya che yati, vanati, nanayati, narati, knasayati, ragati mRmAM vyApa: 1 zikArI mRgano zikAra kare che. (3) mu, mam ane vam sivAyanA mam antavALA dhAtuono svara hrasva thAya che. (2). 1. ran dhAtuno upAjya 7, rU (fM) para chatAM, "mRganI krIDA karavI" evA arthamAM lopAya che. anyathA rannati mAM naTa: | naTa sabhAne raMjIta kare che. saMskRti no varam | raMgAro vastrane raMge che. 25o Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 36 mo ram, ramatA sAmati zamati aa vigere mU-matA mam-sAmati va-vAyatA (4) 2, (ga.1.3) rI, TrI ane nAkArAnta dhAtuone 5 (pu) umerAya che. arpayati / repayati / hepayati / dApayati / sthApayati / (5) pa, zo, cho, to, ve, ce, he ne 6 umerAya che. pAyayati, zAyayati, vAyayati, vyAyayati, hvaayyti| (6) pA (rakSaNa karavuM) ne na umerAya che. patitiA (7) ra6 nA sno | vikalpa thAya che. ropathati, rohati . (8) jhI, ni, ane rU (bhaNavuM) nA anya svarano mA thAya che. 1patinA nApatinA adhyApati ni.4.thI pu.. 3. svarAdi pratyayo para chatAM, rama ane nama dhAtuomAM svaranI pachI anunAsika umerAya che, paNa parIkSA ane ra (ziva) sivAya. mati samayeti paNa, me 1 mate me naktA 4. gitu ke hindu pratyaya para chatAM hana no dhAtu thAya che. hanu+(paga) dhAta: I ha+rU (f) pAtati ! 5. gatyartha, bodhArtha, AhArArtha, zabdakarmaka (je dhAtuonI kriyA athavA karma, zabdarUpa hoya te.) ane nitya akarmaka, ATalA dhAtuono mULa kartA, preraka bhedamAM karma thAya che, paNa emAMnA nI, vA, ka, he zabdAm ane jUno nahi. mati vaia prAmacaitrane gAma mokale che. vopati ziSya paryam ziSyane dharma jaNAve che. mogati varna m bALakane bhAta khavarAve che. 1. nanjayati maitra dravya maitrane dravya bolAve che. 2. madhyApati vaTuM vet | bALakane veda bhaNAve che. zayiti maitra vaitra: caitra maitrane suvADe che. 1. 6 (5) para chatAM, anya nAmisvarano guNa thAya che. 251 Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 36 mo viruddha Es:pAcayatyodanaM caitreNa maitraH / bhaitra yatra pAse mAta raMdhAvecha. nAyayati bhAraM caitreNa maitraH / bhaitra yatra pAse mAra 14vecha. mahA bhUgatAna tRtIyA ze. (pra. 5.. 30ni. 8) 6. sakarmaka dhAtuono mULakartA, jo karma na vAparyuM hoya to preraka mehamA vilpebha thAya che. pAcayati caitraM caitreNa vaa|| 7. hamane kR pAtuno bhUgatA vispebha thAya che. vihArayati dezaM guruM guruNA vA / AhArayati odanaM bAlaM bAlena vaa| kArayati kaTaM caitraM caitreNa vaa| bhe| 8. mAnida (OMnI pUrva i (iT) na hoya mevo.) mazita' pratyaya 52 chatai,i (Nic : Nigno lopa thAyache. cori (1. 10) +ya (kya) coryate bhalA. pratADi+ya(tvA pratyayano) pratADya 59 / corayitvA' / cori+i (Niga) =cori-corayati, te / pre24. kAri+ya (kya) kAryate meM prabhArI hAryate / yojyate / vAsyate / dApyate / gmyte| aanaayyte| tyAhi pre..prakArya pre.saM. bhU.. 59, kArayitvA / 8. seTa ta (kta) bhane tavat (ktavatu) 52 chatai, i (Nic ? Nig) no Topa thAya che. cori (1. 10) coritaH / coritavAn / kAri, kAritaH / kAritavAn / pre. 10. laghusava2 5chI rhe| i (Nic NignI ya (yap) 52 chatai, ay thAyache saGkathayya / prshmyy| 1. Am pratyaya 527di, i (Nic Nig) no ay thAyache. coryaanyckaar| 2.4nI pUrva i (iT) mAvyo bIya meyo tvA (ktvA) nithI. corayitvA, devitvaa| Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 36 mo - preraka karmaNi prayoga racanA gatyarthaka ane akarmaka preraka dhAtuonuM pradhAnakarma prathamAmAM Ave che. gamayati maitraM grAmam, gamyate maitro grAmaM caitreNa / Asayati mAsaM maitram, Asyate mAsaM maitrazcaitreNa / gamito maitro grAmaM caitrenn| bodhArtha AhArArtha tathA zabdakarmaka preraka dhAtuonuM koI paNa karma prathamAmAM Ave che. bodhayati ziSyaM dharmam, bodhyate ziSyo dharmam, ziSyaM dharma iti vaa| bhojayatyatithimodanam, bhojyate'tithirodanam, atithimodana iti vA / pAThayati ziSyaM grantham, pAThyate ziSyo grantham, ziSyaM grantha iti vaa| adhatanI - pA. 29. ni. 9. juo. gATi+(3)- rima() yAvi+Ga tavi+ - 11.rU (fkhar ke fNa) nI pachI (3) Ave to - (1) dhAtuno upAjya svara hrasva thAya che, paNa jeno samAna svara' lopAyo hoya tevA dhAtuo temaja zAn dhAtu ane oLu no Dhau vigere dhAtuo vajIne. Tima(Da) - pA. 35. ni. 3 eriTijha - ni. 8. maTituM ri -pA. 29. ni. 8. ri - vari+-vi+Dayu vi+:vi+:- savi+:1. tha Aga 2 pR6 mR sUra vagere 10 mA gaNanA dhAtuo makArAnta che.thati mRtA sutA sUrati ahIM pR. 243 TI.1 thI rU (f) para chatAM ma no lopa thayo che. 2. vyakta dhAtuomAM mULa dhAtu Dabala karavo, eTale ri ema na karatAM 5 riA pramANe dhAtu Dabala karavo. jethI zuM nuM pre. icchA. vRkSAvayiti thaze. ra53 Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 36 mo (2) titva thayA pachI pUrvanA svaranuM, laghu (dIrghana hoya athavA jenI pachI saMyoga na hoya, tevo) svara para chatAM, IcchAdarzakanI jema (savaMtu pA. 35. ni. 9, 10) kArya thAya che, paNa jemAM samAna svarano lopa thayo hoya tevA dhAtuone varjIne. viraha-vivi+Da-tivi+:hindu thayA pachI pUrvanA laghusvarano, jo tenI pachI laghusvara hoya to dIrgha thAya che, paNa svarAdi dhAtuo ane samAna lopavALA dhAtuone varjIne. acIkarat / ayIyavat / alIlavat / niyama (1) lAnAM pratyudAharaNo - masUvar-AmAM samAnano lopa che, kemake sUt dhAtune cheDe samAna svara che, mATe upAjya hRsva thayo nathI. zAs, azazAsat / oNa, mA oNiNat / yAc, ayayAcat / to, manusnotu DhI, maDutrIn ! ItyAdi. niyama (2) jAnAM pratyudAharaNo - gatatakSat - AmAM pachIno svara laghu nathI kemake tenI pachI saMyoga che. (+) saMyukta che, mATe pUrvanA ma no rU thayo nathI. athar - AmAM samAnano lopa thAya che, kemake ratha dhAtune cheDe e samAna che.(mIta paNa vaparAya che.) ma mata- AmAM rU (f) nathI, pATha 29. ni.9 thI sIdho () pratyaya lAgIne rUpa banela che. fo" mAM ma matA niyama (3) jAnAM pratyudAharaNo - vavavat - AmAM pUrvano svara laghu nathI kemake tenI pachI saMyoga che, mATe dIrgha thayo nathI. 254 Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (E) pATha 36 mo UNu-auNNunavat - mAmAM pAtu sva cha, bhATe pUrvano - juno svara 3dIrgha na thayo. acakathat / asusukhat-bhAmA samAnano lo5 che. (4) smR, dR, tvara, prath, mrad, stR, bhane spaz n| pUrvanA 12no a thAya che.asasmarat / adadarat / atatvarat / apaprathat / amamradat / atastarat / apaspazat / veSTa bhane ceSTa nA puurvn| sva2no vilpe a thAya che. avaveSTat, aviveSTat / acaceSTat, aciceSTat / gaN pAtunA pUrvanA sva2no I bhane a thAya che. ajIgaNat, ajagaNat / bhrAj, bhAs, bhASa, dIpa, pID, jIva, mIla, kaNa, raNa, vaNa, bhaNa, zraNa, he, hel, luT, lup, mane lap no upAntya vikSye hrasva thAya che. abibhrajat - ababhrAjat / abIbhasat - ababhAsat / abIbhaSat - ababhASat / adIdipat - adidIpat / acIkaNat - acakANad / hve-ajUhavat - ajuhAvat / ajIhiThat - ajiheThat / alUluTat - atuloTat / upAjya - varNano vikalpa tra thAya che. vRt - avIvRtat - avavartat / kRt / . 10. acIkRtat - acikIrtat / (c) ghrA na upAntyano vilpe i thAyache. ajighripat - ajighrapat / (10) sthA n| upAntyano nitya i thAya che. atiSThipat / (11) svapno sup, hve no hu bhane zvi no vipe zu thAya che. asUSupat / ajUhavat / azUzavat, azizvayat / (12) pA pAnI pIpy thAya cha, bhane dvitva thatuM nathI.apIpyat / 2 ahIM | vikalpa bevaDAya che. 255 Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AzI: adyatanI AzI: * -- - pATha 36 mo jA+iyAt-ni.8.ArthAt AryAstAm jAyaMsuH / i. A.AyiSITa, pIyAstAm, pIran / i. dazamA gaNanAM (pR. 199 TI. 2) anUpuram / avAthat / mInaLat, agALat / ityAdi pUrvokta prerakanA niyamo lagADIne karavAM. coryAt coryAstAm coryAsuH / 4. A. prAthayiSISTa, pIyAstAm, pIran| i. 12. pAridhAtunA yogamAM, leNadAra (uttamarNa) ne caturthI thAya che. dhRga. 6.A. dharavuM-rahevuM. priyate zatam / priyamAAM zataM prayute rUti dhArayati zatam| caitrAya zataM dhArayati maitraH / caitranA so rUpiyA maitra dhAraNa kare che ( karaje rAkhe che.) zabdo adhar a. nIce. apatya na. saMtAna. ati puM.zatru. JasAmpratam a. ayogya. phatA strI. pRthvI. oSa puM. samUha. vhAlapurI strI. yamapurI. kSamin vi. kSamAvALo. prIvA strI. Doka. nAmara puM. cAmara. taMtramavat sa. Apa, pUjya. duvidha vi. duHzikSita, garviSTha. pravRSu strI. varSARtu. pizita na. mAMsa. 256 Laundra puM. zeSanAga. vala na. lazkara. vantina pu. maMgalapAThaka. t strI. roga, pIDA. nava puM. aMza. vartyan na. rasto, mArga. vazin vi. jitendriya vimAra puM. sUrya. viSa na. jhera. viSNuvAsa huM cANakya. zAtA strI. kaNva RSie ucherelI kanyA. za puM. indra. surA strI. madirA. Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 36 mo sphAra vi. j, bhoTaM. saMzleSa puM. saM5. kSullaka puM. pAsa sA. dhAtuo upa+nI 2.1.7. mA5j, / plu A. 1. mA. 4j, __ pAsesaxj. | j, tara. duS 2. 4. 52. 52j, | vi+visa 72vo,paNako 42vo. Sita yavaM. | zikSa sa. 1. mA. zA . dhvaMsa ga. 1. mA. dhvaMsa thavo, | sam+pad 1. 4. mA. prAta nAza pAmavuM. ya, thaj. vAyo ajJaH sukhamArAdhyaH, sukhataramArAdhyate vizeSajJaH / jJAnalavadurvidagdhaM, brahmApi naraM na raJjayati // bibheSi yadi saMsArAnmokSaprAptiM ca kAGkSasi / tadendriyajayaM kartuM, sphoraya sphaarpausvm|| ita: sa daityaH prAptazrI-rneta evArhati kSayam / viSavRkSo'pi saMvardhya svayaM chettumasAmpratam // dizaH prasAdayaneSa tejobhiH prasRtaiH sdaa|| nakasyAnandamasamaM vidadhAti vibhAkaraH // "kamapi sAvadhavyApAraM na karomi, anyena na kArayAmi, sukhena nIrAga: san Ase" iti yasya manasi iyAn AgrahaH tasya bhaNa kiyAn vivekaH ? / kA hi puMgaNanA teSAM ye'nyazikSAvicakSaNAH / ye svaM zikSayituM dakSA-steSAM puMgaNanA nRNAm // balAdapyAsito bhoktuM na kiJcid bubhuje ca saH / mAM na rocate kiJcidityekamavadanmuhuH // budhyeta yo yathA jantustaM tathA pratibodhayet / 257. Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ etAvatyeva rathaM sthApaya yAvadavatarAmi / tatrabhavatA vayamAjJaptAH' zakuntalAhetorvanaspatibhyaH kusumAnyA harateti / sva-sukha - nirabhilASaH khidyase lokahetoH pratidinamathavA te vRttirevaMvidhaiva / anubhavati hi mUrdhnA pAdapastIvramuSNaM zamayati paritApaM chAyayA saMzritAnAm // pATha 36 bho pApiSThajanakathA hi kriyamANA pApaM vardhayati yazo dUSayati' lAghavamAdhatte mano viplAvayati dharmabuddhiM dhvaMsayatIti / kRSNasarpazizunA candanaM dUSyate / kiM bahunA, anyadapi yatte manasi vartate tatsarvamAvedaya yenA'cirAtsaMpAdayAmi / svayaMvarAyA''gatAH kanyAH pitRbhyAM paryaNAyi saH / rAkSasaH - uttiSTha, alamidAnIM kAlaharaNena, nivedyatAM viSNudAsAya eSa rAkSasazcandanadAsaM maraNAnmocayati / 2 samagrANyapi kAraNAni na prAgjanmajanitakarmodayakSaNanirapekSANi phalamupanayanti / , 1. dAntaH, damitaH / zAntaH, zamitaH / pUrNaH pUrita: / dastaH, dAsitaH / spaSTaH, spAzitaH / channaH, chAditaH / jJaptaH, jJApitaH / A preraka bhUta kRdanto vikalpa upara pramANe thAya che. 2 . duS dhAtuno u, Ni 52 chatAM ddIrgha thAya che. duSyantaM prayuGkte dUSayati / 3. prerakabhedanA kartariprayogamAM adyatanImAM ma(3) lAge che paNa durmaziprayogamAM nahi. anAyi / anAyayiSAtAm / anAyiSAtAm / 258 Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 36 mo samaye prAvRDambhoda-varNaM smpuurnnlkssnnm| sumitrA'pi jaganmitraM putraratnamajIjanat // nRpati rmocayAmAsa, dhRtAnbandiripUnapi / ko vA na jIvati sukhaM, puraSottamajanmani / so'jIgamatkhedamilAM balaughairabodhaya bhArarunaM phnniindm| adarzayatkAlapurImarAtInabhojayattatpizitaM pishaacaan|| kSaNaM saktaH kSaNaM muktaH kSaNaM kruddhaH kSaNaM kssmii| mohAdyaiH krIDayaivAhaM kArita: kapicApalam // te pramANe karato rAjA tenI rANI puSpavatI vaDe varAyo (vR hya, karmaNi) paNa teNIne paNa teNe gaNakArI nahi. (aa agha.) he Aryaputra ! tame bilakula (sarvathA) duHkha na karo, (mA+ agha. pu. e. va. ) huM ekadama ( varAta) bhAI ne jaNAvuM chuM (vadhu bhavi.) ane tamAruM icchita (rIkSita) karAvIza. (5) namatI che grIvA jemanI evA yazobhadra vagere ziSyoe kahyuM, (var parokSA) he pUjaya, prathama amane apatya saMbaMdha kema na jaNAvyo? (jJA bhU.kR.). ghaNA (mUri) harSavALA sUrI bolyA, (vat parokSA ) putra saMbaMdha jANIne kharekhara tame maNakamuni pAse sevA (3pati) na karAvata (6) ane tethI te (maNaka) svArthane mUkI deta. (vi+mu) te raMkane pravajyA ApIne (U+dranI modaka vagere iSTa bhojana ruci pramANe ame jamADyuM. (mun agha.). rAjA azoke te bALakane lavarAvyo (gA+nI iM.) ane tenuM nAma saMprati karyuM. ( agha.) rAjA azoke daza divasa (paMcamI) pachI (anantara) saMpratine potAnA rAjya upara besADyo. (na+vim agha.) 259 Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATha 36 mo sumAre te lepane pAyo (vac parokSA) mane vAMyIne (vac) bhUgo thayo. yaMdragutane 2 mApIne 15 bharAvI na nANe (han) me tuthI yAmye tene hiksa pratye aghi (adhikAdhikam) viSA25vyo . (bhuj 4. bhAla) bhauyane 45||viin (A+ jJA) yAyava subandhu teno (bhauryano) pradhAna 42vAyo (kR bhU. pR.)Dato. (bhU) AcArya-hemacandrIya-sAGga-zabdAnuzAsanAt / viduSA zivalAlena, raciteyaM pravezikA // gajavyomanabhohasta-mite vaikrm-vtsre| aNahilapurenAma pattane pUrNatAmagAt // zrImadgUrjaradeze'Nahilapurapattane zrIsiddharAjarAjye AcArya-zrIhemacandrasUrIzvaraviracitasiddhahemacandrAbhidhAnasAGgazabdAnuzAsanaM samAzrityANahilapurapattanAd dvAdazagavyUtimite dUre uttarapazcime digvibhAge varNAsanadItIrasthazrIjAmapuragrAmavAstavya-zrAddhavarya-zrInemacandraveSThi-suzrAvikA-zrIratidevItanuja zivalAlena mahezAne zrIyazovijayajaina-saMskRta-pAThazAlAyAM dazAbdI yAvad dharmazAstranyAyavyAkaraNAlaGkArazAstrANyabhyasya tatraiva ca tAni zAstrANyabhyAsayatA satA vikramasaMvat 2001 varSe prathamA haimasaMskRta-pravezikA racayituM prArabdhA, tataH 2004 varSe'Nahilapurapattane samAgatya tatra nivAsaM kurvatA 2005 varSe samApti niitaa| tadanantaraM ceyaM dvitIyA pravezikA viracayya 2008 varSe samApti nItA / etAvatA yatra siddhahemavyAkaraNa-samavatArastatraiva haimasaMskRtapravezikA-samavatArassaMjAtaH / ||iti haima-saMskRtapravezikA dvitIyA smaaptaa|| 260 Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa pariziSTam aparedhuH zatabalo vidyAdharapatiH sudhiiH| mhaasttvstttvvijny-shcintyaamaasivaanidm|| vidhAya sahajA'zauca-mupaskArairnavaM nvm| gopanIyamidaM hanta, kiyatkAlaM kalevaram // satkRto'nekazo'pyeSa sakriyeta yadApi na / tadA'pi vikriyAM yAti kAyaH khalu khlopmH|| aho bhiniptitai-visstthmutrkphaadibhiH| haNIyante prANino'mI, kAyasyA'ntaHsthitai na kim|| rogA: samudbhavantyasminnatyantAtaGkadAyinaH / dandazUkA iva krUrA jrdvittpikottre|| nisargAd gatvarazcAyaM kAyo'bda iva zAradaH / dRSTanaSTA ca tatreyaM yauvanazrIstaDinibhA // AyuH patAkAcapalaM taraGgataralAH zriyaH / bhogibhoganibhA bhogA: saGgamA: svapnasannibhAH / / kAmakrodhAdibhistApaistApyamAno divaanishm| AtmA zarIrAntaHstho'sau pacyate puTapAkavat / / viSayeSvatiduHkheSu sukhamAnI manAgapi / nA'ho virajyati jano'zucikITa ivaa'shucau|| aparedhuH sa. meksi . puTapAka parIne 54vate. AtaGka puM. pI31, bhaya. viTapikoTara puM. vRkSanI amola. upaskAra puM.saM.2, 21585. sahaja vi. sAmAvi, sAthe janmela. gatvara vi. pAnA svabhAvAj. haNIya (1946) zaramApuM. 261 Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa durantaviSayAsvAda-parAdhInamanA janaH / andho'ndhumiva pAdAgra-sthitaM mRtyuM na pazyati // ApAtamAtramadhurai-viSayai viSasannibhaiH / AtmA mUchita evA''ste, svahitAya na cetati // tulye caturNAM paumarthye paapyorrthkaamyoH| AtmA pravartate hanta na punardharmamokSayoH // asminnapAre saMsArapArAvAre shriirinnaam| mahAratnamivA'naya~ mAnuSyamatidurlabham // mAnuSyake'pi samprApte prApyante punnyogtH| devatA bhagavAnarhan guravazca susAdhavaH // mAnuSyakasya yadyasya vayaM nAdadmahe phalam / muSitAH smaH tadadhunA caurai vasati pattane // upadezo na dAtavyo yAdRze tAdRze jne| pazya vAnaramUrkheNa sugRhI nigRhIkRtA / damanaka Aha- kathametat ? so'bravIt asti kasmiMzcidvanoddeze zamIvRkSaH, tasya lambamAnazAkhAyAM kRtAvAsAvaraNya-caTakadampatI vasataH sm| atha kadAcittayoH sukhasaMsthayo hemantamegho mandaM mandaM vrssitumaarbdhH| atrAntare kazcicchAkhAmRgo vAtAsArasamAhata: prodhUSitazarIro dantavINAM vAdayan vepamAnastacchamImUlamAsAdyopaviSTaH / anarghya vi. amUlya. proddhUSita vi. romAMyita. andhu puM. po. mAnuSyaka na.manuSya5. ApAta puM. zarumAta. vepamAna 4. pR. 64to. AsAra puM. vegathI vRSTina 57j te. zamI strI. jI4AnuM Ara. pArAvAra puM.samudra. zAkhAmRga . qiharo. paumarthya na. puruSArtha. 262 Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa bhadra ! athaM taM tAdRzamavalokya caTakA prAha, bho hastapAdasamApeto dRzyase puruSAkRtiH / zItena bhidyase mUDha ! kathaM na kuruSe gRham ? // etacchrutvA tAM vAnaraH sakopamAha - adhame ! kasmAnna tvaM maunavratA bhavasi ? 'aho, dhASTaryamasyAH adya mAmupahasati / sUcImukhI durAcArA, raNDA paNDitavAdinI / nA''zaGkate prajalpantI, tatkimenAM na hanmyaham" // evaM pralapya tAmAha-mugdhe ! kiM tava mamopari cintayA / uktaM ca vAcyaM zraddhAsametasya, pRcchatazca vizeSataH / proktaM zraddhAvihInasya, araNyaruditopamam // tatkiM bahunA tAvat / kulAyasthitayA tayA'bhihitaH sa tAvattAM zamImAruhya tasyAH kulAyaM zatadhA khaNDazo'karot / ato'haM bravImi - 'upadezo na dAtavyaH' iti / 3 mRgA mRgaiH saGgamanuvrajanti gAvazca gobhisturagAsturaGgaiH / mUrkhAzca mUkhaiH sudhiyaH sudhIbhiH samAnazIlavyasaneSu sakhyam // kulAya puM. bhANo. khaNDazas Ja. TUmDe TU5DA. caTaka puM. yo. 263 dampatI (jAyA ca patizca) samApeta vi. sahita. sUcI strI. sUrya, soya. Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa apAre saMsAre kathamapi samAsAdya nRbhavam, na dharmaM yaH kuryAd viSayasukhatRSNA-taralitaH / bruDan pArAvAre pravaramapahAya pravahaNam, sa mukhyo mUrkhANAmupalamupalabdhuM prayatate / / vidvAneva hi jAnAti, vidvjjnprishrmm| na hi vandhyA vijAnAti, gurvI-prasavavedanAm / / udeti savitA tAmra-stAmra evAstameti ca / saMpattau ca vipattau ca, mahatAmekarUpatA / / adhamajAtiraniSTasamAgamaH priyaviyogaH bhayAni dddhitaa| apayazo'khilalokaparAbhavo bhavati pApataroH phalamIdRzam / / utkUjantu vaTe vaTe bata bakAH kAkA varAkA api, krAM kurvantu sadA ninAdapaTavaste pippale pipple| so'nyaH ko'pi rasAlapallavanavagrAsollasatpATavaH, kriiddtkokilknntthkuujnklaaliilaavilaaskrmH|| jADyaM dhiyo harati siJcati vAci satyam, mAnonnati dizati pApamapAkaroti / cetaH prasAdayati dikSu tanoti kIrtim, satsaMgatiH kathaya kiM na karoti puMsAm // tAvad garjanti mAtaGgA vane madabharAlasAH / lIlolAlita-lAGgalo yAvannAyAti kesarI // kUj 52. 2. 1. 56Anu pokhaj. gurvI strI. mael. rasAla puM. wil. 264 Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa saMtaptAyasi saMsthitasya payaso nAmA'pi na jJAyate, muktAkAratayA tadeva nalinIpatrasthitaM rAjate / svAtI sAgarazukti- sampuTagataM tajjAyate mauktikam, prAyeNAdhamamadhyamottamaguNaH saMvAsato jAyate // guNinaH svaguNaireva, sevanIyAH kimu zriyA / kathaM phalarddhivandhyo'pi nAnandayati candanaH // samAne'pi hi dAridrye cittavRtterahontaram / adattamiti zocante, na labdhamiti cApare / na hyeke vyasanodreke'pyAdriyante viparyayam / jahAti dahyamAno'pi, ghanasAro na saurabham // vAJchA sajjanasaGgame paraguNe prIti gurau namratA, vidyAyAM vyasanaM svayoSiti rati rlokApavAdAdbhayam / bhaktizcArhati zaktirAtmadamane saMsargamuktiH khale, yatraite nivasanti nirmalaguNAH zlAghyAsta eva kSitau // rAjyaM ca sampado bhogAH kule janma surUpatA / pANDityamAyurArogyaM dharmasyaitatphalaM viduH // samIhitaM yanna labhAmahe vayaM prabho ! na doSastava karmaNo mama / divApyulUko yadi nA'valokate tadAparAdhaH kathamaMzumAlinaH // anugantuM satAM vartma, kRtsnaM yadi na zakyate / svalpamapyanugantavyaM, mArgastho nAvasIdati // ayas na. loDhuM ulUka dhuM. dhuvas. udreka puM. vizeSapa. aMzumAlin puM. sUrya. nalinI strI. prabhasinI svAti puM. kheDa nakSatra. 265 Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa vipadyuccaiHstheyaM padamanuvidheyaM ca mahatAm, priyA nyaayyaavRtti-mlinmsubhngge'pysukrm| asanto nAbhyarthyAH suhRdapi na yAcyaH kRzadhana: __satAM kenoddiSTaM vissmmsidhaaraa-vrtmidm|| nara: pramAdI zakye'rthe, syAdupAlambhabhAjanam / azakya-vastu-viSaye, puskho nAparAdhyati / yo'zakye'rthe pravarteta, anapekSya blaablm| Atmanazca pareSAM ca, sa hAsyaH syaadvipshcitaam|| paropakAraH kartavyaH,satyAM zaktau mniissinnaa| paropakArAsAmarthya , kuryAtsvArthe mhaadrm|| vidyAyAM dhyAnayogeca,svabhyaste'pi hitaissinnaa| santoSo naiva kartavyaH, sthairya hitakaraM tayoH / praNateSu dayAvanto, dInAbhyuddharaNe rtaaH| sasnehArpitacitteSu, dattaprANA hi sAdhavaH / / pratyakSe guravaH stutyAH, parokSe mitrabAndhavAH / karmAnte bhRtyavargAzca, putrA naiva mRtAH striyH|| kazcaikAntaM sukhamupagato, duHkhamekAntato vaa| nIcairgacchatyuparica dazA, cakra-nemi-krameNa // cANakya:-zobhanam / vatsa ! maNikArazreSThinaM candanadAsamidAnIM dRssttmicchaami| ziSyaH- tatheti / (niSkamya, candanadAsena saha pravizya) ita ita: zreSThin ! / manISA strI. muddhi. manISin vi. puddhizANI. mahas na. te4, pratA5. vipazcit puM. vidvAna. 266 Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa candanadAsaH - (svagatam) cANakye akaruNe sahasA zabdAyitasyApi janasya / nirdoSasyApi zaGkA kiM puna rmama jAtadoSasya // tasmAdbhaNitA mayA dhanasena-pramukhA nijanivezasaMsthitAH 'kadApi cANakyahatako gehaM vicAyayati, tasmAdavahitA nirvahata bharturamAtyarAkSasasya gRhajanam, mama tAvadyadbhavati tadbhavatviti' / ziSyaH- (upasRtya) upAdhyAya ! ayaM zreSThI candanadAsaH / candanadAsaH -jayatvAryaH / cANakya :- (nATyenAvalokya) zreSThin ! svAgatamidamAsanamAsyatAm / candanadAsa :- (praNamya) kiM na jAnAtyAryaH yathAnucita upacAro hRdayasya paribhavAdapyadhikaM duHkhamutpAdayati, tasmAdihaivocitAyAM bhUmAvupavizAmi / cANakya:- bhoH zreSThin ! mA maivam, saMbhAvitamevedamasmadvidhai rbhavatastadupavizyatAmAsana eva / candanadAsa:- (svagatam) upakSiptamanena duSTena kimapi (prakAzam) yadArya AjJApayatIti / (upaviSTaH ) cANakya:- bhoH zreSThin ! candanadAsa ! api pracIyante saMvyavahArANAM vRddhilAbhAH ? | candanadAsa:- (svagatam) atyAdaraH zaGkanIyaH, (prakAzam) atha kim, Aryasya prasAdena akhaNDitA me vANijyA / atha kim a. TA. avahita vi. sAvadhAna. asmadvidha vi. amArA hevu. upakSipta vi. za3 5, umeryu. niveza puM. sthAna. vANijyA strI. vyApAra. 261 zabdAyita vi. jolAvela. saMvyavahAra puM. vyApAra. svagatam manamAM. hatakavi huSTa. pra + cikheDa 2, mejavaj. vi+ciTa, jo ravI. Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa cANakya:- na khalu candraguptadoSA atikrAntapArthivaguNAnadhunA smArayanti prakRtI:? candanadAsaH- (karNI pidhAya) zAntaM pApam, zArada-nizAsamudgateneva pUrNimAcandreNa candreNAdhikaM nandanti prkRtyH| cANakya:-bhoH zreSThin ! yadyevaM prItAbhyaH prakRtibhyaH prati priyamicchanti raajaanH| candanadAsa:- AjJApayatu Arya: / kiyadasmAjjanAdiSyata iti / cANakya:-bhoH zreSThin ! candraguptarAjyamidaM na nandarAjyam, yato nandasyaivArtharucerthasambandhaH prItimutpAdayati, candraguptasya tu bhavatAmaparikleza ev| candanadAsaH- (saharSam) Arya ! anugRhiito'smi| cANakyaH-saMkSepato rAjani aviruddhaabhirvRttibhirvrtitvym| candanadAsaH-Arya ! kaH punaradhanyo rAjJA viruddha iti aaryennaavgmyte| cANakyaH-bhavAneva taavtprthmm| candanadAsaH- (karNI pidhAya) zAntaM pApam, zAntaM pApam, kIdRzastRNAnAmagninA saha virodha: ? / cANakya:-ayamIdRzo virodhaH, yastvamadyApi rAjApathyakAriNo'mAtyarAkSasasya gRhajanaM svagRhamabhinIya rakSasi / atikAntapArthiva puM. old it. artharuci vi. paisAnI chApANo. candra puM. candragupta. 268 Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa candanadAsa:- Arya ! alIkametad kenApyanabhijJena Aryasya niveditm| cANakya:-bhoH zreSThin ! alamAzaGkayA, bhItAH pUrvarAjapuskhA: paurANAmanicchatAmapi gRheSu gRhajanaM nikSipya dezAntaraM vrajanti tatastatpracchAdanaM dossmutpaadyti| candanadAsaH-evamidam , tasminsamaye AsIdasmadgRhe amAtyarAkSasasya gRhajana iti|| cANakyaH-pUrvamanRtamidAnImAsIditi parasparavirodhinI vacane / candanadAsaH-etAvadevAsti me vAkchalam / cANakya:-bhoH zreSThin ! candragupte rAjanyaparigrahaH chalAnAm, tatsamarpaya rAkSasasya gRhajanam, acchalaM bhavatu bhavataH / candanadAsa:-Arya ! nanu vijJApayAmi tasminsamaye AsIdasmadgRhe amAtyarAkSasasya gRhajana iti / cANakya:-athedAnI va gata: ? / candanadAsa:-na jaanaami| cANakya:- (smitaM kRtvAM) kathaM na jJAyate nAma, bhoH zreSThin ! zirasi bhayamatidUre tatpratIkAraH / candanadAsaH- (svagatam) uparighanaM ghanaraTitaM dUre, dayitA kimetdaaptitm| himavati divyauSadhayaH,zIrSe sarpaH samAviSTaH / / acchala na. charita5i. anabhijJa vi. sazAta. ghanaraTitaM gADha bhavA4. (gaThana) ra69 Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa astyujjayinIvartmani prAntare mahAn pippalIvRkSaH / tatra haMsakAkau nivasataH / kadAcid grISmasamaye parizrAntaH kazcitpathikastatratastale dhanuHkANDaM saMnidhAya suptaH / kSaNAntare tanmukhAd vRkSacchAyApagatA / tataH sUryatejasA tanmukhaM vyAptamavalokya kRpayA tadvRkSasthitena haMsena pakSau prasArya punastanmukhe chAyA kRtA / tato nirbharanidrAsukhinA tenA'dhvanyena mukhavyAdAnaM kRtam / atha parasukhamasahiSNuH svabhAvadaurjanyena sa kAkastasya mukhe purISotsargaM kRtvA palAyitaH / tato yAvadasau pAntha utthAyordhvaM nirIkSate tAvattenAvalokito haMsaH, kANDena hatvA vyApAditaH / ata ucyate, durjanena samaM na sthAtavyam / khalaH karoti durvRttaM, nUnaM phalati sAdhuSu / dazAnano haretsItAM, bandhanaM syAnmahodadheH // keyUrA na vibhUSayanti puruSaM hArA na candrojjvalA na snAnaM na vilepanaM na kusumaM nAlaMkRtA mUrdhajAH / vANyekA samalaMkaroti puruSaM yA saMskRtA dhAryate kSIyante khalu bhUSaNAni satataM vAgbhUSaNaM bhUSaNam // vidyA nAma narasya rUpamadhikaM pracchannaguptaM dhanam vidyA bhogakarI yaza: sukhakarI vidyA gurUNAM guru / vidyA bandhujano videzagamane vidyA parA devatA vidyA rAjasu pUjitA na tu dhanaM vidyAvihInaH pazuH // prANAghAtAnnivRttiH paradhanaharaNe saMyamaH satyavAkyam kAle zaktyA pradAnaM yuvatijanakathAmUkabhAvaH pareSAm / tRSNAstrotovibhaGgo guruSu ca vinayaH sarvabhUtAnukampA sAmAnyaH sarvazAstreSvanupahatavidhiH zreyasAmeSa panthAH // adhvaga puM. musAI2. kANDa napuM. jAga. keyUra 5. jAnujaMdha. 210 mUrdhaja puM. vA. vyAdAna napuM. po. srotas napuM. pravAha. Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tha-saMta-thAtuzrozaH | FV3makSa 1 para. vyApavuM, I s ma 1, 10 para. meLavavuM. ekaThuM thavuM | karavuM, praveza | 35 + upArjana karavuM, karavo, maLavuM. meLavavuM. V W 5 52. vyApavuM , | s fka + artha 10 para. maLavuM. prArthanA karavI. s magna 1 pa2. javuM, pUjA s - 1 A. 10. yu. pIDA karavI. karavI. v magna 7 para. AMjavuM, vi + | s ma 1 para. yogya hovuM. vyakta karavuM, pragaTa karavuM. | V mA 5 A. vyApavuM, S mad 1 para. bhamavuM maLavuM, pAmavuM, phelAvuM. para + paryaTana karavuM. vi + vyApI javuM. A ma ra para. khAvuM. S maza 9 para. khAvuM. S mana ra para. jIvavuM. v + 'S mam 2 para. hovuM. (prA) prANa dhAraNa karavA, S mam 4 para. phekavuM. nim + jIvavuM. vi-ni+ sthApavuM, S mam 1 para. zabda karavo, dhAraNa karavuM. bolavuM. A mA 5 para. prApta karavuM. ava + prApta thayuM. S mam 1 A. javuM. y + prApta thavuM, karavuM, para + palAyana thavuM. pAmavuM, meLavavuM, pahoMcavuM. s ga 1 A. pUjA karavI. samaw + prApta thavuM. s 10 yu. pUjA karavI. san + samApta thavuM. F V = ver S = seTu A = anid 21 Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAtukoza s mam 2 A. besavuM, hovuM, | karavo, bhaNavuM. rahevuM. S rUd 7 A. dIpavuM, dhi + besavuM. saLagavuM. san + tejasvI d + udAsIna rahevuM. thavuM, hovuM. 35 + upAsanA karavI. S rU4 para javuM. + sam+ 3 + upAsanA karavI. | anveSaNa karavuM, zodhavuM. A rU 1 para. javuM. 9 + mokalavuM. t + udaya pAmavo. rUpa [ rUk] 6 para. vi + vyaya karavo, vAparavuM. icchavuM. A rU 2 para. javuM. - + anveSaNa karavuM, zodhavuM. thi + smaraNa karavuM. upa+vadhAre yogya ISTa manuM + pAchaLa javuM. hovuM. mA + dUra thavuM. d + batAvavuM. mag + jANavuM, mANavuM, | A 4 A. javuM. samajavuM. S mava + 1. A. tam + asta thavo. tapAsavuM. d + udaya thavo. s ~ + rUkSa 1. A. 35 + pAse javuM, zaraNe javuM, | avagaNavuM, jovuM. saMyukta thavuM. S s + kSa 1. A. UMce vi + vyaya karavo, vAparavuM. jovuM, jovuM. vi+ti vitAvavuM. s 35 + PS 1. A. upekSA san + maLavuM, AvavuM. karavI. A dhi + rU 2 A. abhyAsa | S prati + PS 1. A. rAha 22 Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAtukoza jovI. s 6 para. kuTilatA s 2 A. vakhANavuM. karavI, ADoDAI karavI. S 6 10 para. bolavuM, preraNA | S 6 9 para. kheMcI kADhavuM ni+ karavI. 3 + bolavuM. S phaMDyuM 1 para. IrSyA karavI. S jUna 1 pa2. pakSInuM bolavuM. s + s raMga 2 A. rAjaya karavuM. A = 8 u. karavuM. s 61 A. icchavuM, vicAravuM. Apa + apakAra karavo, S % 4 para. ekaThuM karavuM. hAra khavaDAvavI. s 6 para. vINavuM. mahA dUra karavuM. s 36 1 para. garama karavuM. nam + zaNagAravuM. S 2 . DhAMkavuM. san + Anan + A 2 [ chuM ] 1 para. javuM, | zaNagAravuM. pAmavuM. vis + khulluM karavuM, A 2 3 para. javuM. pragaTa karavuM. s mo 1 para. khaseDavuM. ni + parAbhava karavo. S : 1 para. khAvuM, pIva. | A 5 . hiMsA karavI, bolavuM vigere harakoI kriyA haNavuM, kApavuM. karavI. 3pa + harAvavuM. S N1 para kaNasavuM S vRA 6 para. kApavuM. S m 1 A. abhilASA karavI, I V 5 1 A. samartha thavuM, icchA karavI. maktA kalpavuM. (maMjura-svIkArya S m 1 A. tharatharavuM. hovuM) S IkSa 1 para. IcchavuM. A 6 1 para. kheMcavuM, mama + kheDavuM. s alhuM 1 A. udharasa khAvI. | mA + kheMcavuM. 273 Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAtukoza A #6 6 1. kheMcavuM, kheDavuM. mava + A. dhana vigere A + kheMcavuM. ApIne vaza karavuM. |s 6 para. veravuM, pAtharavuM pari + A. amuka samaya vi + vikheravuM. sudhI bhADuM TharAvIne s va 9 1. hiMsA karavI. rAkhavuM. S [ 10 para. kIrtana karavuM, vi + A. vecavuM. stuti karavI s y + 6 1 para. S vanas 4 para. kuTilatA karavI. kriDA karavI, ramavuM. S - 1 para. pokAra karavo. A za 1 para. bolAvavuM, S m 14 para. page cAlavuM. | sAda karavo. mA + AkramaNa karavuM, pIDavuM, | S vartam 41-1 para. dabAvavuM. thAkI javuM. ati + ullaMghana karavuM, | V vitsat 4 para. vItavuM. bhInuM thavuM, palaLavuM. 35 + karmone bhogavavAM, | V vinna 9. para. kleza samIpa javuM. karavo. nim + nIkaLavuM nimati ! | s svad 1 para. ukaLavuM. san + saMkramavuM, paDavuM. 3n + s meM 1 + 4 A. prasaravuM, | S gi 1 A. khaMDita utsAha karavo, vadhavuM. mA + sUrya caMdra vigerenuM ugavuM. | S 1 u. khaNavuM, 35 + zarU karavuM, AraMbha khodavuM. karavo, karavA lAgavuM. A vis 6 para. khinna thavuM. y + AraMbha karavo, karavA | A di 7 A. kheda karavo. lAgavuM. A rahyA 2 para. kahevuM. mA + A sI 9 u. kharIdavuM. kahevuM, nAma devuM. karavuM. 274 Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAtukoza s 10 para gaNakAravuM. | s nave 10 para. zodhavuM. S at 1 para. bolavuM. V 6 1 A. praveza karavo. ni + kahevuM. s T* 1 para. guMjArava A sAm [ ] 1 para. javuM, | karavo. prApta karavuM, meLavavuM, pAmavuM. | V "1 para, rakSaNa karavuM. + jANavuM, meLavavuM. | V T6 1 u. saMtADavuM, manu + pAchaLa cAlavuM, | chUpAvavuM. ni + AcchAanusaravuM. dita karavuM. mA + cAlyA javuM, haTI javuM, | s chUtha 4 para. lolupatA khasI javuM. rAkhavI. mi mA sAmuM AvavuM, prApta | S T 9 para. bolavuM. karavuM. s ybhya 9 para. gUMthavuM. 35 + pAmavuM. prajAti . para + vyApta karavuM. s y1 1 52. grasavuM , san + sAthe javuM, maLavuM. gaLavuM, pakaDavuM. san + A. (akarmaka hoyaT prad 9 u. grahaNa karavuM, tyAre) pakaDI pADavuM, levuM, dhAraNa samA + sAthe AvavuM. karavuM pRpati mA + anugraha karavo, samud + udaya pAmavuM. maherabAnI karavI, svIkAra ja 1 A. 10 yu. niMdA karavo. karavI. ni+ nigraha karavo, zikSA S gari 1 para. gaLI javuM. karavI. v + ra5 Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3pa + dhAtukoza s gun 1 para. coravuM, javuM. | s y + vat 1 para. cAlI V ni6i 1 A. hoDa bakavI, | nIkaLavuM. zarata mAravI. S vi+ vat 1 para. alita s gvuM 1 para. coravuM, javuM. | thavuM, khasavuM. A snagna 1 para. coravuM, javuM. A ri pa u. cuMTavuM, ekaThuM s pad 1 para. yukta hovuM. karavuM. va + cuMTavuM, bheguM karavuM. A pam 1 para. khAvuM. A aa [ ni]1 para. suMghavuM, nis + nizcaya karavo. v+ ekaThuM karavuM, meLavavuM. mA + vi + cuMTavuM, khoja karavI, tapAsa karavI. S brAn 2 para. prakAzavuM. s # 2 A. bolavuM, kahevuM. | sam+ saMcaya karavo, bheguM mAM + karavuM. vi + DAhyA hovuM, cabarAkaJ s rin 1 para. cetI javuM, hovuM. - sAvadhAna thavuM. s ram 1 para. pIvuM, cATavuM, | s gun 1 para. 10 u. cUsavuM. A + cuMbana karavuM. s A + 1 para. AcaravuM, | s vRta 6 para. haNavuM, mAra karavuM. mAravo, duHkha devuM, ekatra s vi + ra 1 para. vicaravuM, karIne bAMdhavuM. viharavuM, rakhaDavuM. s re 1 A. ceSTA karavI. s nis + rajU 1 para. sthira | s chat 10 para. DhAMkavuM, rahevuM. chUpAvavuM. ra6 Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAtukoza A chidra 7 u. chedavuM. | S Pvat 1 para. tAva A + chInavI levuM, laI levuM. | Avavo. t + ukheDI nAkhavuM, naSTa 5 karavuM. ra + jANavuM. baLavuM. A chu5 6 para. sparza karavo. 'S Dabba 10 para. viDaMbanA karavI. vi+ A kRt 1. para. 7 u. prakAzita S DhoLu 1 A. mUkavuM. thavuM - karavuM. A che 4 para. chedavuM, toDavuM. V takSa 1 para. cholavuM, pAtaLuM karavuM, zabdo vaDe s nakSa 2 para. khAvuM. vIMdhavuM, mArmika vacana s 35 + nana [ ] 4 A. kahevAM. utpanna thavuM V tas pa para. cholavuM, s san + ga [nA] 4 A. | pAtaLuM karavuM. utpanna thavuM, thavuM. A tana 8 u. tANavuM, karavuM, S rajU 1 para. bolavuM, kahevuM, | vistAravuM, phelAvavuM. babaDavuM. v + S tat 1 A. 10 yu. s nA ra para. jAgavuM. tapAvavuM, bALavuM. A Ta + ni 1 A. vijaya LA tat 4. A. tapa karavo. meLavavo. 's tam 4 para. duHkhI hovuM. S % 1 A. pragaTa thavuM, s tA, 1 A. pAlana karavuM, bagAsuM khAvuM. 6 + saMbhALa levI. s T4 para. 9 para. gharaDAM thavuM. | A tuM ra para. pUravuM. A cA (bI) 9 para. hIna thavuM, LA tun 6 u. duHkhI thavuM. ghaTavuM. 2eNa Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAtukoza A san + tun 4 pa2. saMtoSa | s z6 1 A devuM, ApavuM. pAmavo, khuza thavuM. s { 4 para. damavuM. S 76 1 para. 7 u. haNavuM, mArA |s ram 1 para. daMbha karavo. mAravo. S 2 1 A. dayA karavI. S 7Sa 4 para. tarasa lAgavI, S rilA ra para. daridra thavuM. tRSNA rAkhavI. A tA ra para. kApavuM. V vRdda 6 para. haNavuM. A tA 3 u. ApavuM mA + S tR6 7 para. hiMsA karavI. A. grahaNa karavuM, V tR6 6 para. haNavuM. svIkAravuM, meLavavuM. S mava + ta 1 para. avataravuM, 35 + ma + A. Adara utaravuM, nIce AvavuM. pAtra hovuM, levuM. S n + 7 1 para. pAra utaravuM. v + V 1 A. lajjA pAmavI. vyA + pahoLuM karavuM S - 4 + 1 para. trAsI javuM, 1 9 diva 4 para. krIDA karavI, trAsa pAmavo. stuti karavI, jugAra s gun 6+4 para. tuTavuM, khuTavuM. | ramavo, ramavuM. A 2 1 A. rakSaNa karavuM. A I + ti 6 u. kahevuM. V tvakSa 1 para. cholavuM. A d + viza 6 u. dekhAvuM, A var 1 A. utAvaLa karavI. batAvavuM. A trim 1 u. camakavuM. A 3 + vi 6 u. A a [ ]1 para. DaMkha samajAvavuM, batAvavuM. mAravo, karaDavuM. A 6i 2 1. lepa karavo. | Ali 4 A. kSINa thavuM. ra78 Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAtukoza s tIr 4 A. dIpavuM, zobhavuM. | ma + kahevuM, nAma devuM. A 35 para. duHkhI karavuM. mafma + 36 + uddhAra A 36 4 para. kharAba thavuM, dUSita karavo. thavuM. nava + sAvadhAna rahevuM. S tum 10 para. dUSita karavuM, mA + dhAraNa karavuM. tUpati aa para + vastrAdi paheravuM. A 36 2 u. dohavuM, dUdha devuM. pi + DhAMkavuM, baMdha karavuM. s TU4 A. kheda karavo. tti + vidhAna karavuM, S 6 6 A. Adara karavo mA + | batAvavuM, ApavuM, karavuM, V P 4 para. garva karavo. maMgaLa karavuM, kahevuM. A sam + da[pak] 1 para. | sana + mAM samAdhAna jovuM. S 6 9 para. 10 para. phADavuM saMni + samIpamAM mUkavuM. Atre 1 para. zuddha karavuM. IS thAt 1 para. javuM, doDavuM, Ao 4 para. chedavuM, kApavuM. zuddha karavuM, dhovuM. mi + tarapha doDavuM manu + doDavuM. A rA ra para. suvuM, nAzI javuM. A thI 4 A. anAdara karavo. A 3 1 para. javuM, nAzI javuM, A 6 5 u. halAvavuM. bhAgI javuM. A lim 2 u. veSa karavo. 'S tharva 1 para. hiMsA karavI. pUrvati A thI 3 u. dhAraNa karavuM vicAra karavo, karavuM. V ghU 1 u. 10yu. halAvavuM, kaMpAvavuM. kanu + anusaravuM. ava +dhU 10 para. dUra karavuM. 279 Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavuM. thavuM. dhAtukoza Apavo | pAmavo, khuzI 3n + 1 para: uDavuM. V ghU 5 u halAvavuM, DolAvavuM. S mafma + nandra 10 para. abhinaMdana ApavA. s zU 6 para. halAvavuM, dhuNAvavuM. A v + ram (prA) 1 V pU 9 u. halAvavuM, dhuNAvavuM. para. praNAma karavA, namana S dhUm 1 para. saMtApavuM karavuM. A 6 1 para. dhAraNa karavuM. V vi + naza4 para. vinAza A g 6 para. dharavuM-rahevuM, pakaDavuM. 1 pAmavo. S 6 10 para. dhAraNa karavuM. | A 6 4 u. bAMdhavuM sam + A vRk pa para. hiMmata karavI, hoDa taiyAra thavuM. bakavI. S nAtha 1 52. prArthanA A che 1 para. dhAvavuM. karavI. A O (bApu) 1 para. vicAra| A nid 3 . pavitra karavuM, karavo. sApha karavuM, dhovuM. A A [ 9 ] 1 para. tapAvavuM, | A fma + no 1 u. dhamavuM, phUMkavuM. abhinaya karavo, lAvavuM. s am 1 A. dhvaMsa karavo, nAza A 35 + nI 1 u. pAse laI pAmavuM. javuM, ApavuM. S d 1 para nATaka karavuM. | A 35 + 4 + nI 1 u. S - 1 para. AnaMda pAmavo | pAsa lAvavuM. karavo, khuza hovuM. A nis + nI 1 u. nirNaya S + nanna 10 para. AnaMda | karavo. 280 Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAtukoza S6 2 52. stuti karavI, namaskAra karavo. A nur 6 para. preravuM, hAMkavuM, pharavuM, javuM. S nur 10 para. preraNA karavI, hAMkavuM. S TM 6 52. stuti karavI. S X + nRt 4 para. nRtya karavuM. S paN 1 52. pati / S paN 1 A. vyApAra karavo, hoDa karavI, stuti karavI, vakhANa karavAM. S Ja + pat 1 para. AvI paDavuM S v + vat 1 para. uDavuM. A par 4 A. utpanna thavuM, thavuM. [ + sam + t + utpanna thavuM. S_sam + v + 56 10 52. utpanna thavuM. 201 S pan 1 para. stuti karavI. panAyati / S pan 1 A stuti karavI. A TM 2 para. rakSaNa karavuM. S par 10 para. kAma pUruM karavuM, pAra pAmavuM. A piN 7 52. pIsavuM, daLavuM, vATavuM. S paur 10 52. pIlavuM, A pus 4 para. puSTa karavuM. S pu2 9 52. poSavuM, vadhAravuM. + X + pAmavuM, svIkAravuM. prati + svIkAravuM, mAnavuM, | s pU 9 uM. pavitra karavuM. kabula karavuM, pratijJA karavI. vi + vinAza pAmavuM, maravuM. vyA + mArI nAkhavuM. sam + AvavuM, prApta thavuM, utpanna thavuM, thavuM. S viz6 52. pIsavuM, cUravuM, daLavuM. S pUr 4 A. pUravuM, bharavuM, vadhavuM. A ? 3 para. pALavuM, pUravuM, bharavuM. A TM 6 A. udyama karavo. Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAtukoza vi + ma + vAparavuM. S nuN 1+4 para. bALavuM. sa + saMparka karavo. A Hii 2 pa2. bhakSaNa karavuM. s pRd 7 para. saMparka karavo. A vanya 9 para bAMdhavuM vi + san + sobata karavI. jutha 1 u. bodha karavo, S 5 3 para. pALavuM, pUravuM, | jANavuM. v + jAgavuM. bharavuM prati + bodha pamADavo. S | 9 para. pALavuM, pUravuM, | A qd 4 A. bodha karavo, bharavuM. jANavuM. s thAt 1 A. vadhavuM. S yutha 10 para. jaNAvavuM. A mA + pracche [pRccha] 6 A. | prati + 36 10 para. bodha rajA levI, kahevuM, rajA pamADavo. mAMgavI, pUchavuM. A TU ra u. bolavuM, kahevuM. S pram 1 A. prakhyAta hovuM. + sam+ A magna 7 para. bhAMgavuM. s yii 1 u. 10 yu. khuza karavuM, A ma ra para. bhAsavuM, saMtoSavuM. dIpavuM. mA + lAgavuM. A B 4 A. khuza thavuM. prati + bhAsavuM, lAgavuM, A B 9 u. khuza thavuM. gamavuM. A j 1 A. javuM, taravuM. s fmakSa 1 A. mAMgavuM, A nu 1 A. javuM, kUdavuM, taravuM. | bhIkha mAMgavI. vi + viplava karavo, baLavo | A fmad 7 u. bhedavuM. vi + karavo. vi + nu 10 para. | A thI 3 para. bIvuM. bagADavuM. 282 Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAtukoza A muna 7 para. bhogavavuM, rakSaNa, A. (phavacita) v + karavuM. 35 + S janma 1+4 para. bhamavuM. para + bhaTakavuM, pharavuM. vi + A mun 7 A. khAvuM. vilAsa karavo. 9 Avaka + + 1 para. khullI A a 6 . muMjavuM, pakAthavuM. vavuM, bALI nAkhavuM. S garti + ^ 1 para. duHkhI thavuM.' s Waa 1 A. dIpavuM. s n + ^ 1 para. utpanna thavuM. | vi + vizeSa prakAzavuM. sam + k + s waa 1+4 A. dIpavuM. S para + ^ 1 para. parAbhava| s nA 1+4 A. dIpavuM. pAmavo. s mAThuM 1 para. 10 para. S 9 + bU 1 para. AvI) - suzobhita karavuM. pahoMcavuM. S mam 1 para. mathavuM, nAza S prAdun + P 1 para. pragaTa thavuM. karavo. S san + meM 1 para. AvI| Saa + mana1 para. mAnavuM. pahoMcavuM, saMbhavavuM. A gava + ana 4 A. S viSanI + mU 1 para. viSama avagaNanA karavI. banavuM thavuM, Ama tema paDavuM. | S mana8 A. mAnavuM, jANavuM. s vi + ma 10 para. suzobhita gava + apamAna karavuM, karavuM. avagaNavuM. A = 3 u. bharavuM. poSavuM.1 S man 10 A. maMtrANA dhAravuM. vi + karavI. S aMza 4 para. bhraSTa thavuM. ri+| mA + AmaMtraNa ApavuM. 283 Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ javuM. dhAtukoza ni + nimaMtraNa ApavuM, notaruM | A a [[] 6 u. chUTo ApavuM. karavo. S nyU 9 para. mathavuM, valovavuM. v + mUkIne javuM, choDIne A man para. majjana karavuM, javuM. magna rahevuM, nahAvuM, buDavuM, vi + mUkIne javuM, choDIne DubavuM. ni + DUbavuM, magna rahevuM. ! A mudde 1 A. khuza thavuM. A mA 2 para. mAvuM, rahevuM, | S mun 9 para. coravuM. samAvuM. manu anumAna karavuM, I s + bUna 10 para. aTakaLathI jANavuM, jANavuM. jaDamULathI ukheDI nAkhavuM. nis + nirmANa karavuM. A B 6 para. maravuM, prANa A mA 3 A. mApavuM nis + | choDavA, rIbAvuM. priyanta ! nirmANa karavuM, racavuM. s 10. A mAMgavuM. S mA 1 para. 10 yu. mAMgavuM, V mRga 2 para. sApha karavuM, zodhavuM. mAMjavuM, dhovuM. v + A fma 5 u. pheMkavuM. S mRt 9 para. mardana karavuM, mit 1 A. snigdha hovuM, masaLI nAkhavuM. cIkaNuM hovuM. A Fra 6 para vicAra A fmad 1 para. bhIMjavavuM, pezAba karavo. vi + karavo. S 6 1 A. 10 yu. kSamA A mI 4 A. hiMsA karavI. mAMgavI, sahana karavuM. A mI 9 u. hiMsA karavI. A nA [mana] 1 para. mAnavuM. mAM + paraMparA s pIn 1 para. saMkucita thavuM. mujaba AcaravuM-vartavuM. 284 Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAkhavuM. dhAtukoza s pram 1 A. kacaravuM. yu para. mizra karavuM, S put 1 para. javuM. joDavuM. s nut 1 para javuM. A yun 7 u. joDavuM, ni + A nai 1 para. karamAvuM. sam+ A yam 1 u. pUjA karavI, yajJa v + saMyukta karavuM, racavuM, karavo. joDavuM. S v + yata 1 A. doDavuM. | Da yujha 1 para. 10 yu. A [ chuM] 1 para. niyamamAM joDavuM. A [] 1 u. raMgavuM, rAgI thavuM. A + lAMbu karavuM. d + A. udyama karavo. A 4 u. rAgI thavuM. 3 + A. grahaNa karavuM, manu + anurAgI thavuM. paraNavuM. vi + virAgI thavuM, s vana 4+1 para. prayAsa karavo, | vairAgya pAmavo, vairAgya vALA thavuM. yatna karavo. sam+ S mAM + + 4 para. (phakta) | S rajU 10 para. rAjI karavuM. mahenata karavI, parizrama karavo. | S 2 1 para. zabda karavo, javuM. A yA ra para. javuM. A + AvavuM. V 6 4 para. rAMdhavuM. san + ma + AvavuM. A * 1 A. AraMbha karavo A + AraMbha karavo, zarU ni+ nIkaLavuM. karavuM. v + prayANa karavuM, cAlavuM. + prAraMbha karavo. parama + pAra pAmavuM. 285 Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A Ja + 5 1 52. ArAma karavo. A para + ram 1 para. AsapAsa pharavuM. A vi + ram 1 para. aTakavuM. A T 2 para. ApavuM. S vi + rAn 1 u. AnaMda karavo, zobhavuM. A rAy pa para. rAMdhavuM. A rAy 4 para. vadhavuM. apa + aparAdha karavo, gunho karavo. S Ja + rAy 10 52. ArAdhanA karavI, palaTavuM. A F 6 para. javuM. A ri 7 3. khAlI karavuM. A ri 6 para. haNavuM. S N 1 52., 4 para., 9 para., haNavuM. A ri 1 para. 6 para. haNavuM. Aa 4 A. javuM, cAlavuM, vahevuM. S4 2 para. raDavuM, avAja karavo, gahakavuM, bolavuM. 286 dhAtukoza duHkha A [ 6 para. pIDavuM, devuM. S skrU 2 para. raDavuM. A - 7 u. rodhavuM, rokavuM, ghero ghAlavo. ava + aTakAvavuM, gheravuM. 35 + rokavuM, Agraha karavo, preraNA karavI. vi + viruddha thavuM. sam + rokavuM, aTakAvavuM. A [ 6 para. haNavuM, duHkha devuM. S skrU 4 para. roSa karavo, krodha karavo. A thi + skrU 1 52. upara caDavuM. S nakSa 10 52. jovuM, dekhavuM. S 1 1 para. lAgavuM, vaLagavuM. S na10 para. lAMdhavuM, oLaMgavuM. S nam 1 52. bolavuM, Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAtukoza kahevuM. X + pralApa karavo. vi + vilApa karavo, bakavAda karavo. A 35 + nam 1 A. prApta karavuM, meLavavuM. S qha 1 A. AlaMbana levuM, laTakavuM. A + AdhAra levo, rAkhavuM. ava + avalaMbana levuM, Azraya levo. S nan 10 A. lAlana pAlana karavuM. S nam 1 u. 4 u. abhilASa karavo. S nam 1 para. Asakta thavuM, krIDA karavI. v + ullAsa karavo. S hrauM 6 A. lAjavuM, zaramAvuM. A ttA 2 para. levuM. S Ja + jil 6 para. AlekhavuM. S niphLa 1 para. AliMgana karavuM. A + A nim 6 u. lIMpavuM. A nir4 A. alpa thavuM. 287 6 para. javuM, AvavuM. A qhi 2 u. cATavuM, cUsavuM. A au 4 A. lIna thavuM, coMTI javuM, samAI javuM. ni + otaprota thavuM. A ii 9 para. coTavuM, lIna thavuM. A nI 152. 10 yu. ogALavuM. S nur 1 52. luMTavuM. A sup 6 uM. kApavuM. chInavI levuM. A du 1 para. lobha karavo. S jU 9 uM. kApavuM. S A + tot 1 A. 10 para. jovuM, dekhavuM. S ava + tot 1 A. 10 para. jovAno dekhAva karavA vaDe jovuM, avalokana karavuM. A vac 2 52. bolavuM, kahevuM. + pravacana karavuM, bolavuM, kahevuM. Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAtukoza S van 10 para. vAMcavuM, S viSNu 6 para. javuM. |s vajhU 10 para. chetaravuM, ThagavuM. | vicchAyati / S va 1 para. zabda karavo, A vin 3 u. juduM karavuM. avAja karavo. d + uga karavo, udvega S vana 1 para. avAja karavo, pAmavo. bhajavuM, sevavuM. A vin 6 A. udvega pAmavo S vana 8 A. mAgavuM d + S van 1 para. vamana karavuM, ulaTI | s vin 7 para. bhaya thavo, karavI. calita thavuM. s van 2 para. icchavuM. S vid ra para. jANavuM. A vat ra A. paheravuM. A vid 6 u. meLavavuM. A va6 1 u. upADavuM. A vid 7 A. vicAravuM. A + lAvavuM, ANavuM. s ni + vid 10 para. vigatavAra samajAvIne d + dhAraNa karavuM. kahevuM, nivedana karavuM. nid + nibhAvavuM, sAcavavuM. mA + vid 10 para. A vA ra para. vAvuM. jaNAvavuM. S vet 1 para. kahevuM, vAgavuM. A mAM + vira 6 para. S vat 10 para. vAjiMtrAdi Aveza karavo. bajAvavuM-vagADavuM. gAma + | A 35 + vi[ 6 para. praNAma karavA, vaMdana karavuM. besavuM. A vin 7 u. viveka karavo. A fna + viza6 A. niveza vi + karavo, praveza karavo, pesI 288 Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAtukoza javuM. A prati + ni + 6 para. viruddha javuM. A aa + 6 52. samAveza karavo, AvavuM, AvI javuM. A vik 3 u. vyApavuM, phelAvuM. S vR 5 u. varavuM, viMTAI vaLavuM, sevavuM, bhajavuM, mAMgavuM. apa + ughADavuM. A + DhAMkavuM. para + parivaravuM, sevavuM. vi + vivaraNa karavuM. sam + baMdha karavuM. (saMvaranI prakriyA) samA + parivaravuM. S 6 9 A. varavuM, pasaMda karavuM, bhajavuM, sevavuM. S T 10 52. vAravuM, aTakAvavuM. S vRn 1 para. 10 yu. varjavuM, choDI devuM. S ni + vRt 1 A. pAchA pharavuM. STM + vRt 1 A. pravRtti karavI, thavuM. S sam + vRk 1 A. vadhAravuM. 29 S pR 10 para. vadhAravuM. V vR 6 para. udyama karavo. S 1 9 u. varavuM, pasaMda karavuM. A ve 1 u. vaNavuM, kapaDuM vaNavuM. S ver 1 tharatharavuM. S veTU 1 A. vIMTavuM, bAMdhavuM, vaNavuM. A + S vyar 6 52. chetaravuM. S vyath 1 A. duHkha bhogavavuM. A vyar 4 52. vIMdhavuM. A >= 1 u. DhAMkavuM. A. kaMpavuM, S vat 1 52. javuM, pAmavuM, rAkhavuM. anu + pAchaLa javuM. X + dIkSA levI. S dUn 10 52. dIkSAvrajyA ApavI. V va 6 para. kApavuM. A u 4 A. varavuM. S s 1 52. kahevuM, prazaMsA karavI, vakhANavuM. + Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A + kahevuM. S Ja + zaMt 1 A. AzaMsA rAkhavI, icchavuM. A zab 5 52. zaktimAna thavuM, samartha hovuM. S za'' 1 A. zaMkA karavI. A + zaMkA karavI, lAjavuM, zaramAvuM. A zar[ zIr]1 52. / (1 A.) naSTa thavuM, nAza pAmavuM. A zat 1 para. zrApa devo. S zat 10 para. zabda karavo, avAja karavo. S m 10 pa2. zamAvavuM, zAMta karavuM. S zam 1 52. hiMsA karavI, kApavuM. S s 2 52. rAjya karavuM, hukama karavo, zIkhAmaNa devI. anu + AzA karavI, kahevuM, rAjya karavuM. S Ja + zAm 2 A. icchavuM, AzIrvAda Apavo. A zil 7 para. bAkI rAkhavuM, vizeSa karavuM. vi + vizeSa 290 dhAtukoza karavuM. S zI 2 A. suI rahevuM. atti + atizaya karavo, vadhavuM, caDhavuM, ullaMdhavuM, caDhI javuM. adhi + nivAsa karavo, rahevuM, upara sUvuM. vi-sam + saMzaya karavo, zaMkA karavI. A zudh 4 52. zuddha hovuM. S [ 9 para. hiMsA karavI. A zo 4 52. pAtaLuM karavuM. S N 1 para. devuM, ApavuM, javuM. S zrand 1 52. bAMdhavuM. S pa + m [ zrAv] 4 52. thAkI javuM. A zrA 2 para. rAMdhavuM. S fx 1 3. dhAraNa karavuM. sam + Azraya levo. A zrI 9 uM. rAMdhavuM. A [ ! ] 5 52. sAMbhaLavuM. vi + prakhyAta hovuM, prasiddha hovuM. Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAtukoza A qhir 4 para. bheTavuM. S zvas 2 52. zvAsa levo. A + AzvAsana levuM. nis + nisAso nAkhavo. vi + vizvAsa karavo. S fzna 1 A. javuM, vadhavuM. S ri 1 52. 4 para. pheMkavuM, thuMkavuM. A san [mag]152. coMTavuM, Asakta thavuM. A ava + sad [ saur ] 1 52. duHkhI thavuM. A ni + sad [ saur] 1 52. besavuM. A X + sa[ saur ] 1 52. prasanna thavuM. A vi + 1 para. nirAza thavuM, kheda karavo. S Ja + ma[ maur] 1 para. 10 yu. prApta karavuM, pAmavuM, meLavavuM. sak + A + X + prasanna thavuM. S san 1 52. bhajana karavuM. S man 8 u. dAna karavuM. S san 1 para. sajja thavuM, taiyAra 291 thavuM. S sa 1 A. 10 yu. sahana karavuM. t + utsAha karavo. A sAy pa para. sAdhavuM. siddha karavuM. A ami + si[[pti ] 6 u. abhiSeka karavo. S sim 1 52. gati karavI, javuM, cAlavuM. na + niSedha karavo. V sik 1 52. zAsranI AjJA karavI, maMgaLa kArya karavuM. S siv 4 52. sIvavuM. A su 2 para. prasava thavo, janamavuM, samartha thavuM. A su 5 u. somarasa kADhavo. S surve 10 3. sukhI karavuM. V sU 2 A. janma Apavo. V sU 4 A. janma Apavo. S sU 6 52. preraNA karavI, hAMkavuM. SsUtra 10 u. sUcanA karavI. Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAtukoza A 35 + 1 para. pAse AvavuM. | karavuM, anuSThAna karavuM. A B + 1 para. prasaravuM, nava + A. upasthita phelAvuM. thavuM, ubhA rahevuM, hAjara A kRm 1 para. javuM. 35 + pAse hovuM, rahevuM. javuM. 35 + hAjara thavuM, taiyAra A so 4 para. nAza thavo, aMta | rahevuM, ubhuM thavuM. Avavo, puruM thavuM ava + pUrNa 35 + A. (jayAre thavuM, samApta thavuM. akarmaka hoya tyAre). A - 1 para, javuM. kardhva + ubhA rahevuM. A /8 u. pramANe artha. | v + A. prayANa karavuM, s rat 1 para. smalita thavuM. sthita hovuM, cAlavuM. v + smalita thavuM, skUlanA vi + A. alaga ubhA pAmavI. S vRt 1 para. jharavuM, TapakavuM. tam + A. sArI rIte S tam 1 A. thaMbhI javuM. sthira rahevuM. A ta ra 3. stati karavI. | S sthAt 10 para. sthApanA A g : u. DhAMkavuM, pAtharavuM. +] karavI, ubhAM rAkhavuM. V tR6 6 para. mArI nAkhavuM. | A nA 2 para. snAna karavuM, V staM6 1 para. 6 para. mArI nAkhavuM. V nid 4 para. sneha karavo, S 9 u. DhAMkavuM. sneha rAkhavo. A Daa [ vi8] 1 para. sthira S / 2 para. jharavuM. rahevuM, vasavuM, rahevuM, thavuM. | V nuN4 para. vamana karavuM. + UThavuM, ubhA thavuM. | S pad 1 A. pharakavuM. + (zAstrane anusarIne) | v + taraphaDavuM. rahevuM. 292 Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAtukoza s a 1 A. sarakhAI karavI, | 35 + satAvavuM, vinAza spardhA karavI. karavo. 'S 76 6 52. pragaTa thavuM, ni + haNavuM. jaNAvuM. vyA + vyAdhAta karavo. s - 10 para. phoravavuM. | S na 10 para. haNavuM, mArI A ki 1 A. mita karavuM, thoDuM | nAkhavuM. hasavuM. vi + vismaya pAmavo. | S 3pa + 1 para. hasI V candra 1 A. jharavuM. | kADhavuM, hasavuM. S cam 1 para. zabda karavo. | A hA 3 para. tajavuM, choDI S saMm 1 A. khasakavuM, khasI | devuM. javuM. 35 + A 4 1 para. TapakavuM, jharavuM, vi + choDI devuM. cUvuM. A 3 A. javuM. k + A van 6 A. bheTavuM, maLavuM UMce javuM. pari + A dipa para mokalavuM. + S svana 1 52. zabda karavo, s hiM7 para. hiMsA karavI, avAja karavo. | mArI nAkhavuM. mami + A 45 2 para. sUvuM. AhuM 3 para. homavuM, homa S vid 1 A. parasevo chUTavo. karavo. A 6 1 A. zauca karavuM. A 8 1 u. dUra karavuM. A - 2 para. haNavuM, mAravuM. apa + apaharaNa karavuM, A + A. haNavuM. haraNa karavuM, nAza karavo. mA + paDaghama vigere vAjiMtra mA + lAvavuM. ThokIne vagADavuM. para + parihAra karavo, sam + mA + haNavuM. tajavuM. 293 Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thavuM. dhAtukoza v + prahAra karavo, mAra| ni + aMdara nAkhavuM. mAravo. san + saMkSepa karavo. vi + vihAra karavo, vicaravuM. | S # 2 para. chIMka khAvI. san + saMharavuM, sameTavuM, | A & 7 u. bhUkko karavo, chupAvavuM, saMtADavuM. khAMDavuM. s & 10 A. lajjA pAmavI. | A kSatha4 para. bhUkha lAgavI. s 26 1 para. harSa pAmavo, khuza | s kSama 9 para. khaLabhaLavuM. thavuM. s i ra para. tINa karavuM. 's deH 1 u. 6 para. 9 para. | tejasvI karavuM. utpanna thavuM. A jJA 9 para. 9 A. jANavuM, A deH 1 para. vIMTavuM, lapeTavuM. A , 2 A. chupAvavuM. manu + anujJA ApavI, A ii 3 para. zaramAvuM. rajA ApavI mA + hai 1 u. AhvAhana mA + A. chUpAvavuM, karavuM, bolAvavuM. ki + sArI rIte jANavuM. san + mA + he 1 u. A + AjJA karavI. bolAvavuM, AmaMtraNa ApavuM. prati + A. pratijJA s 8 1. hiMsA karavI, ghAyala karavI. karavuM pratyafma + oLakhavuM. s fkSaNa 8 u. hiMsA karavI, nAza san + A. jANavuM. karavo. kSipoti che s jJA 10 para. AjJA karavI, A fkSan 6 u. pheMkavuM, aMdara hukama karavo. pati nAkhavuM. A + 35 + umeravuM, zarU karavuM. tti + vinaMti karavI. ra94 Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMskRta zabdakoza aMza chuM. bhAga. tireka puM. vizeSa, ghaNuM. aMzu . kiraNa. pratyaya paM. nAza maMguvI na. kapaDuM. adbhuta vi. AzcaryakAraka maMham na. pApa. sadApi a. haju paNa makSa na. indriya, netra. mati . parvata akSata 5. akSata, cokhA madham a. nIce makSa na. AMkha athara sarva. nIcenuM, halakuM vitra vi. AkhuM, saghaLuM athana na. AdhIna, tAbe mAra paM. na. agara, caMdana. mathI puM. rAjA pati puM. te nAme eka nakSatra mana na. AMjaNa, kAjaLa. niratha . AgagADI. adhyayana na. abhyAsa, may na. AgaLa, pahelAM bhaNavuM te. A pu. khoLo dharavat vi. adhikAramanA strI. strI pravRtni strI. AMgaLI adhyAya 5. adhyAya, graMthano ma vi. ajJAnI amuka bhAga. jhutra puM. cheDo mayagam na. apayaza, apamannati muM. aMjalI, Adara ke namaskAra darzAvavA hAtha joDavA | ati . bhamaro. te. ane vi. eka nahi, bahu madavI strI. jaMgala mo a. Azcarya, vismaya tima puM. ullaMghana, pasAra thavuM | darzAvavA mATe vaparAto zabda atuta vi. tulanA vinAnuM, ghaNuM. | ananya vi. ghaNuM, puSkaLa. vALA 295 Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMskRta zabdakoza saMdhyeya vi. asaMkhya, gaNI na mam na. loDhuM zakAya eTalA badhA. aMzumatiryuM. sUrya manuw vi. yogya, sarakho. apavAH 5. nidA apauiDatatA strI. bIna AvaData | anya vi. asAmAnya, mahada a. kheda, duHkha darzAvavuM, ananya. arere. traNa vi. thAkelA, unmatta mA vi. nAnuM, thoDuM. banelA samanDa vi. ghaNuM. 3su vi. akaraNIya macat vi. bIjuM. agrasta vi. mahAvarAvALuM, prativayam vi. vadhu pasaMda karavA abhyAsa kareluM. yogya. matha lim a. hA thi puM. samudra mahita vi. sAvadhAna a. bIje vakhate, bIje mAdhi vi. amArA jevuM prasaMge. samagra vi. ajJAta, . phaLa, pariNAma, dhyeya tathA ajANyuM bAbata maparivarteza puM. klezAbhAva, mitra vi. nahi maLatI. akaleza manvaham a. dararoja, hamezAM. tina vi. gata, artha vi. adhu pazcima vi. paheluM artha vi. paisAnI kasama vi. ajoDa icchAvALo pazun a. bIjA divase manISA vi. khoTuM, juThuM nartha vi. amUlya paththorina . ahitakArI cu chuM. kuvo dhanya 5. abhAgI matha a. tyAra bAda macchanna na. chaLarahitapaNuM satara vi. samaya, vakhata madhvanya puM. musAphara 296 Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMskRta zabdakoza sadig vi. nahi sahana karanAra | manuhita vi. nahi vaparAyeluM, koruM zradhdhA pu. musAphara, vaTemArga. adhvaryuM. rasto. manaDut muM. baLada manaDulI strI. gAya. 3nAra vi. pachI. manana kuM. agni ganA vi. aparAdha vagaranuM. nitna puM. pavana nirAma a. niraMtara anuga pu. nAnobhAI anuzAsana na. zikSA, kahevuM. magRta na. asatya nezan a. anekavAra, vAraMvAra { 5. kALa mantaHpura na, aMteu2, janAnakhAnuM mAm a. aMdara anAra sarva. bahAranuM attara na. aMtara, samayano gALo | attarapha vi. aMdaranuM, atyaMtara attara a. vinA, vacce mantarikSa na. AkAza. nioNA vi. najIka, najIkanuM. macatam a. bIje ThekANe mam strI (ba.va.) pANI. apatya na. saMtAna mAra vi. bIjuM. para sarva. pAchaLanuM, pazcima, bIjuM, adhama. padAra 5. nAza karavo te, chUpAvavuM. apAya muM. vipna, kaSTa pi a. prazna pUchavAmAM, mam na. kamaLa da . varasa, varSa, vAdaLa. mafmanava puM. navuM. gamimata na. ISTa, icchita. mirAma vi. manohara amI vi. icchita. myuya puM. AbAdI. >> na. Abha, AkAza, medha, vAdaLa. amatra na. bhAjana mamara 5. deva. gamana vi. sahana nahi karanAra. amAtya . pradhAna, maMtrI mau na. AMkha macra na. AkAza, kapaDuM. aqna na. kamaLa 297 Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manvaya puM. samudra mona na. kamaLa mninI strI. kamalinI maLyoH paM. megha, vAdaLuM gabbodhi . samudra ci a. he. maLe a. he. mAthAnI strI. moTuM jaMgala pati . zatru maSTi na. azubha, pApa ariSTanemi paM. bAvIsamA tIrthaMkara maUT 5. sUryano sArathI. mawA vi. lAla martha chuM. pUjAnuM dravya, pUjAnI sAmagrI. mawva . samudra arthe avya. arthe, mATe. karmA puM. bALaka, bacyuM. maryama- paM. sUrya mana na. alaMkAra banAsa vi. ALasu mavadhAna na. ekAgratA vadhaUT strI. tiraskAra avani strI. pRthvI. avantI strI. eka nagarI. avara sarva. kaniSTha, chelluM. saMskRta zabdakoza vaso strI utarato kALa, 10 koDAkoDI sAgaropama pramANa kALa avasita (nava+sAta) puruM thayuM. samApta thayuM. vAgU vi. nIcuM janAra, pachIno dezakALa. avIvI strI. dakSiNa dizA. AvI strI aTakAvavALI strI. moSa vi. saghaLuM, saMpUrNa azvatAra 5. khaccara azvavAra 5. ghoDesvAra sAmRtam a. ayogya aNu . (ba.va.) prANa mana na. lohI. gati a. che. matuM a. niSedha sUcaka. matra na. astra. malzi na. hADakuM mahaMya vi. ahaMkArI. madana na. divasa. adamatAla na. amadAvAda Adi . sarpa mitra 5. sUrya gAra paM. khANa 298 Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMskRta zabdakoza mAvarSa na. kheMcavuM te. mAra vi. AkAra, AkRti, - ghATa tathA sarakhuM. mAritA strI. AkArapaNuM. mAna vi. dabAyelA, pIDAyelA ! mAna vi. vyAkuLa AkhaNDala puM. chandra mAdhyA strI. nAma mAm na. aparAdha, pApa mAmi vi. AvavAnuM, AvanAruM. mAma puM. Agamana, AvI pahocavuM te. mAda 5. Agraha, jIda, haTha, | mamata. mAnA puM. yuropa mATopa pu. garva, ADaMbara mArA vi. RddhivALu mAtaE puM. pIDA, bhaya. mAtapatra na. chatra matithya na. mahemAnagIrI mAtura vi. pIDita, rogI to na. vAjIMtra mAtmIya vi. potAnuM. tti (A+ktA+ta)vi. grahaNa mAdri puM. zarUAta. matima vi. paheluM. mAdA vi. paheluM, mukhya. Adhipatya na. adhipatipaNuM. mAnad muM. AnaMda, harSa, prasannatA. mAnava na. mukha. mAnya puM. AMdhrapradeza, AMda pradezano rAjA. sApAta pu.AraMbha, zarUAta. mAmAM strI. kAMti, zobhA. mAma vi. kAcuM. mAyatana na. sthAna, ThekANuM, deva vagerenuM sthAna. mAyudha na. hathiyAra, zastra. mAyuSyamAn !. Apa, pUjya. mAra7 . jaMgala, vana. mAt a. dUra ke najIka mAsTa vi. caDheluM. bAda puM. pathArI. mA vi. duHkhI, pIDita. mArTa vi. bhInuM. mArtha vi. pUjaya mAryaputra puM. pUjayano putra, pati. mAra 5. mAna, sanmAna. 299 Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMskRta zabdakoza mAryaputra puM. patine mATe bolAya | za chuM. prabhu, mahAdeva. zvara pu. rAjA, Izvara. mAnI na. ALasa phezvara vi. samartha. mAnI strI. zreNI. vita vi. yogya. saMvaraNa na. DhAMkavuM te, DhAMkaNa. 3ana vi. ujaLuM, dedIpyamazin strI. AzIrvAda mAna. mAruSa chuM. AliMgana Taka na. jhuMpaDuM mAsana na. Asana, besavAnI 3ttara na. javAba vastu. uttara sarva. uttara deza-kALa, mAsanna vi. najIka rahela. uttara dizA. mAsara pu. vegathI vRSTinuM paDavuM te | 3ttarIya na. uparanuM kapaDuM, mAtA" a. saryuM, dUra rahyuM. kheza. mApa na. sthAna. 3 strI. tIvra icchA, mAhya na. mukha, moM. AturatA. sAhata vi. haNeluM, vagADeluM sAtha chuM. avaLo mArga sahita vi. lAvela. pauit strI. caDato kALa, rUchu vi. icchanAra. 10 koDAkoDI sAgaropama rUtam a. ahiMthI, AthI, ahIM. pramANa kALa ndriya na. indriya 39 pR. maLamUtranuM visarjana rUpe. caMdramAM 3jodha puM. UMcAI rUma . hAthI. Dablyuja na. utsuka, becena rUnA strI, pRthvI. d vi. UMce janAra, uttara rUdhi . strI. bANa rAkhavAnuM deza, kALa. bhAthuM. t puM. samudra rayat vi. ATaluM, eTaluM. kIvI strI. uttara dizA. phaeNdaza vi. AvuM, A prakAranuM. 3ra . oDakAra. 300 Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMskRta zabdakoza DUta vi. uDeluM. 3ya . phala prApti. ddeza 5. sthaLa, pradeza. tira 5. udyota karanAra, prakAza karanAra jevA puM. vizeSapaNuM. ta vi. tatpara 3pavAra . sanmAna 354 . upadrava, humalo. 35mAM strI. upamA, sAdezya, samAnapaNuM 3pavidA strI. najIkanI vidyA. 35 5. paththara. 35NAma . zAnti 35ra 5. saMskAra, TApaTIpa. 35 . devatAI upadrava. jUza . ghuvaDa A vi. vAveluM 3nkSaNa vi. zarU karyuM, umeryuM. 35 vi. prathama kaheluM, raceluM. 3paniyana na. bheTachuM. rUpAnad strI. mojaDI, joDo. pAtra . Thapako. 3pati strI. sevA. peta (35++ta) vi. yukta. 3ma sarva (ddhi. va.) be. A strI pArvatI 32 na. chAtI. 32 5. sAthaLa. 34 vi. vizALa, moTuM. 3va strI. pRthvI nA puMdaityano guru, zukra. 3waa puM. na. tApa, taDako. 3STra 5. uMTa fu6 strI. eka chaMda kam na. baLa karNa vi. ubhuM, uMcu Rtu vi. saraLa tra a. vinA traNa pu. yAjJika gora RkSina pu. Indra *samasvAmin muM. prathama tIrthakara AkhAno avayava. vina vi. eTaluM. patAvat vi. ATaluM, eTaluM. pA . haraNa. fSana vi. icchAvALuM. govar na. ghara. mora . samUha mAMga+ na. te ja, baLa, 301 Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ doSa. saMskRta zabdakoza parAkrama. vapa pu. vAta pitta ane kapha mota . bhAta. A traNa doSa paikIno eka maura vi. chAtInuM, saguM. 6 na. baLadanI khAMdha. karI strI. veNI #At muM. baLada. maka puM. eka tApasa kSa . sUkuM ghAsa, sUkuM vana. vara . hAtha, kiraNa. jJAna na. kAjaLa varaVT na indriya veda puM. sAdaDI ja chuM. koIpaNa jAnavaranuM daza na. sainya, senA bacyuM, kAMDAthI mAMDIne vacalI di strI. keDa AMgaLI sudhIno bhAga Tu vi. kaDavuM. #gf pR. kAna. #tama sarva. vi. (anekamAMthI) | of . karaNarAjA, siddhakyuM, koNa rAjano pitA htara sarva. vi. (be mAMthI) kyuM, | fthAra 5. khalAsI koNa vartama puM. kAdava ti sarva. vi. keTalI saMkhyAnuM vana vi. madhura, manohara. (ba.va.mAM ja) tra na. bhAryA. tiya vi. keTaluMka, thoDuM. tatA strI. kalpavRkSanI thaMcit A. keme karIne, koIpaNa jema IccheluM ApatI rIte. manAtI latA vatI strI, keLa nevara 5. na. zarIra, deha. vArit a. koIvAra, ekavAra | vartama . kalamI cokhA na na. suvarNa tApa puM. samUha nahi pu. meru parvata nApin . mora tharA strI Doka. tri . kaliyuga, kajIo. hvatra puM. koLIyo. 302 Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMskRta zabdakoza RSIya puM. rAgadveSa varuNa vi. kaSTakArI. vi. sonAnuM. RA vi. kANuM. I6 na. bANa zAntA strI. strI. grAma . icchA #Aya . kAya, zarIra. vAra 5. nizcaya. ramU chuM. dalAla, mUlya nakkI karanAra, #AnapurI strI yamapurI. vAnara na. vilaMba vAya strI. pRthvI. vika chuM. parAga vilana a. kharekhara. vinuM a. paNa, paraMtu. dimu a. zuM. vira pu. majura. vijaya a. keTaluM. vada . kIDo za vi. kaI jAtanuM, kevA prakAranuM. vRkSa chuM. peTa. # na. jhADI. veTa strI. jhuMpaDI durNa na. kuTuMba rutha . zetaraMjI vandra na. macakuMdanuM phUla. vRSNa vi. kubaDuM. min . hAthI mAra 5. kumAra, kArtika svAmI. mudra na. caMdravikAsI kamaLa muraja paM. digaMbarAcArya. suma puM. ghaDo, hAthInA mastaka uparanA be bAjunA uMcA bhAga, kuMbhasthaLa. nAya 5. mALo nAna puM. kuMbhAra. qnIna . kuLavAna zani vi. sukhI. kUpavarSAbU . kUpamaMDUka jeyUra paM. bAjubaMdha. vajJAna na. sarva vastu viSayaka jJAna. ni strI. kriIDA, ramata. veza 5. vALa zani . siMha vaitava na. kapaTa kovina paM. nara koyala aoTA pu.polANavALo bhAga. | 303 Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMskRta zabdakoza vodi strI. karoDa (saMkhyA) cha muM. samudAya, samUha. koTi: a. kroDa kroDo. navA vi. javAnA tuja na. kutUhala. svabhAvavALuM nyA strI. rAmanI mAtA. TUT puM. samUha tIna . yama. gaI chuM. hAthIno gaMDasthala. tra vi. AkhuM, badhuM, saMpUrNa. nati strI. zaraNa, gati. paNa . kRpaNa, kaMjusa mANasa. jhU vi. janAra vi. alpa, thoDuM anya 5. gandhayukta dravya, jo a. mATe vilepana ma . paga, anukrama. sthata{ a. gandhathI. strI. kAgaDAnuM kAkA karavuM te. | sthirva 5. gAnAra eka devazag . ziyALa. jAti a na. AkAza. vArtA strI. khADo uvA strI khATalo rtika puM. gadheDo gvira pu. kheranuM jhADa amRta vi. garbhadhAraNa nitra na. kodALo karanAra ghara puM. gadheDo veSa strI zodha, tapAsa. vana na. khaLuM (dhAnya rAkhavAnI dina vi. uMDuM jagA), kacaro, mela, mAtra na. zarIra . durjana nIti strI, gIta, gAyana vanapU vi. khaLAne sApha karanAra, ti strI. vANI. kacaro kADhanAra, daridra mANasa, | zIrvAda puM. deva. dAsa #Ata vi. gurumAM rahela. vera paM. vidyAdhara. purvI strI. sargabhA strI. vA . hathiyAra pUrva rASTra na. gujarAta. guDazam a. TUkaDe TUkaDA. juThThA strI. guphA. 304 Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMskRta zabdakoza vRddhi strI, lolupatA, Asakti | nasIra 5. kapura gRhiNI strI, strI varSa pu. dhAma, baphAro gRhina vi. gRhastha. parva vi. uSNa nada na. ghara. paga 5. sUrya no pu. baLada, Akhalo ghara vi. bhayaMkara jo strI. gAya, vANI, pRthvI. covatina paM. cakravarti jovara 5. viSaya. radina 5. cakravarti kothama/jodhUma . ghauM rATa vi. pracaMDa bhopa 5. rabArI rapatra vi. asthira gopAta chuM. rabArI cakSa6 na. cakSu. goLI strI. guNI. vAiphAra . caMDALa jopI strI. gopI. paM. mauryavaMzI Adya pachI strI, carcA, saMbhASaNa autama pu. gautama gaNadhara, bhAga- 1 vara . caMdragupta. vAna mahAvIranA ziSya darama vi. chelluM. pracat . graMthakAra varata na. caritra, AcaraNa, grAma vi. gAmano nAyaka, moTI vartana buddhivALA. vA, vi. madhura vacana. prApI vi. gAmaDIyuM. cAturI strI, caturAI jIvA strI Doka rApana na. capaLatA. prANa pu. gaLavuM, gaLI javuM te, pApa . na. dhanuSa grahaNa. cAmara 5. cAmara ghaTA strI. samUha vA vi. suMdara vana puM. megha citram a.abhUta, Azcaryanirita na. gADha avAja janaka (garjanA) dira na. lAMbo kALa rAjA 305 Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - maNi. prakAza. saMskRta zabdakoza cuDAra nA mastaka upara rahelo | gabhUta yuM. megha. nImUnamAtinuM paM. varSARtu bUta . AMbo. navA strI AjIvikA. verI strI. ceTI, dAsI. nIvita na. jIvana. veNa strI gati, pravRtti. vAhana . homanAra caitanya na. AtmA nyA strI. dhanuSyanI dorI channa na. kapaTa jyoti na. jyoti chatra na. chatra. costrI strI, cAMdanI, caMdrachAtra 5. chAtra, ziSya, vidyArthI. chika strI. cheda, nAza. zvara . tAva. na puM. jaDapuruSa, mUrkhapuruSa. nana kuM. agni navApuM. sItAnA pitA graMphAvIta chuM. pracaMDa pavana tu puM. jantu. saMsArI jIva. tada . na. kinAro prANI. tati strI. vIjaLI jhayazin puM. eka rAjA taDitvat chuM. megha nayana pu. Indrano putra. tatramavat sarva. Apa, pUjya. nA strI. ghaDapaNa tathApi a. to paNa vanarAzi 5. mahAsAgara, samudra tathya vi. tathya, satya gAkya na. jaDatA, mUkhepaNuM tapi a. to paNa gAta . putra tanaya !. putra nAnI strI. sItA tanayA strI, putrI, dIkarI. gAne a. jANe tanuM strI. zarIra gAya strI. patnI. tanu vi. pAtaLuM. vAta . samUha tanuga"nuM . putra. dvivI strI. gaMgA tanU strI. zarIra nivara . jInezvara. tanuM chuM. takhta, sutara 305 Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMskRta zabdakoza takhtavaya 5. vaNakara turASAha puM. Indra to strI. vINA. tura/surak . ghoDo tati vi. ALasu. tuSAra puM. hIma. tavana vi. tapa karanAra sUrya na. vAjIMtra tapas na. tapa tUla na.3 taman na. andhakAra. tejas na. teja tamitrA strI. rAtrI. taitra na. tela tarata vi. dedIpyamAna, caMcaLa toya na. pANI tI strI. hoDI. trAtR vi. rakSaNa karanAruM. tasaUT puM. yuvaka, juvAna mANasa. triporti chuM. (ba. va.) eka deza tana na. taLIyuM. triza puM. deva tAta 5. pitA triI strI. devI tAdaza vi. tenA jevuM ja. casva 5. mahAdeva. tApa pu. saMtApa caH sarva. te tApa vi. tAMbAnA raMga jevuM lAla vat strI cAmaDI tAravA strI. tArA vatta: ( 7 ) a. tArI strItArA tamArAthI tIya na. taruNapaNuM, yuvAvasthA, | vaMza 5. DAMsa juvAnI. kSipa sarva, dakSiNadeza, tAva a. tyAM sudhI. dakSiNadizA. tirthan vi. tiryaMca, pazu, vAMku. | kSiIT strI. eka prakAranI tivI . na. tilaka. tIrthajara 5. tIrtha-zAsana sthApa- | dhi na. dahIM. nAra, jagapUjaya, devAdhideva | rathayuM. pragabha, hoMziyAra. tu na. mukha. drazULa puM. sarpa. tumhI strI. tuMbaDI. rati 5. (ki. va.) strI bheTa 30. Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puruSa varSa puM. abhimAna, garva. vaizana puM. dAMta garatha yuM. rAmanA pitA vA strI. dazA, hAlata syu puM. cora. vAtra na. dAtaraDuM. vAra puM. putra, chokaro vinapati puM. sUrya. viv strI. svarga, AkAza viza strI. dizA rIsthiti strI, kiraNa tIrkha vi. phATI gayuM. du:khrita vi. du:khI. durdhara vi. duHkhethI kabaje thAya evuM durmara vi. du:khethI bharAya tevuM. vanta puM. dAMta toSa puM. doSa, khAmI. Turnaya vi. ajeya, ajita. vaiIptimat vi. kAMtivALA vAva puM. dAvAnala turdazA strI. kharAba-mAThI dazA vurApa vi. du:khethI-muzkelIthI prApta thAya tevuM. vivya vi. apUrva, alaukika. vaeNnAtman vi. duSTa, pApI. 307 saMskRta zabdakoza duHsaha vi. duHkhethI sahana thAya evA. duHsAdhya vi. muzkelIthI siddha thaI zake tevuM. tIrthaM vi. lAMbu. custapa vi. adharuM, duHkhethI karAyeluM tapa. tevAna puM. devono rAjA-indra dittu vi. be gAyanA badalAmAM maLeluM. sumikSa na. duSkALa durmadda vi. atizaya madavALuM. turvidha vi. du:zikSita, garviSTha suvinIta vi. avinayI duSkRta na. kharAbanRtya, pApa. hRda vi. majabuta mmU strI. viSavALo kIDo. zuM strI. dRSTi devamUrti puM. zvetAMbarAcArya veven puM. devane pUjanAra sainya na. dInapaNuM. va na. bhAgya hos puM. hAtha ghusat puM. deva gho strI. svarga, aMtarikSa, Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMskRta zabdakoza AkAza. citA strI.patnI. tame na. dAma, damaDuM. zAnana kuM. rAvaNa. drava . rasa. vornaca na. durjanatA. tam a. jaldI tuvRtta na. duSTAcAra, kharAbatuma 5. jhADa vartana. ina. yugala, sukha duHkha vagere | thanana 5. dhanADhya, dhanavAna. paraspara viruddha be be guNo, benuM thanum na. dhanuSya yuddha, rahasya. thanI strI, dhamaNa. tAr strI. dvAra, bAraNuM. tharALI strI. pRthvI. dina . brAhmaNa, dAMta. tharapatra puM. te nAme indra niti . brAhmaNa ghana . yudhiSThira dipa pu. hAthI. tharI strI. pRthvI. dvIpa pu. beTa thava pu. dhaNI, pati. tezanA strI. upadeza thavana vi. zukla, dhoLuM. rakSa vi pravINa, kuzaLa, DAhyA tharya na dhRSTatA, dhIThAI. hovuM thAtrI strI. dhAvamAtA. sainya 6. rAkSasa thava puM. vRkSavizeSa hAyina vi. (samAsane aMte) | thAra strI. dhArAnagarI. ApanAruM, utpanna karanAruM. fdhak a. dhikkAra ho. duranta (3mata) vi. kharAba thI strI. buddhi pariNAmavALuM thar strI. dhuMsarI, rAjyano revatI strI. deva. kArabhAra, mokhare, rayAvat vi. dayAvALuM. AgaLa. rAtvi na. nirdhanatA, garIbAI. ghUsara vi. dhuMkharuM, meluM. mana na. Indriya nigraha, Atma-| zairya na. pairya, dhIraja, daDhatA. saMyamana. dhRti strI. dhIraja. 309 Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhruva vi. nizce. Amata vi. kALuM, zyAma. navuta puM. noLIyo. namasvat puM. pavana nattinI ratrI. kamalinI, kamaLano choDa. nava vi. navuM navanIta na. mAkhaNa nahuSa puM. eka rAjA nA puM. hAthI, nAga. nAv yuM. avAja nAnA a. aneka prakAranuM, vividha. nAma a. kharekhara, khacita nAma a. dhamakI ke gusso darzAve. nA ipuM. narakano jIva. nihita vi. samasta, saghaLuM. niHsvana puM. zabda nigraha puM. baMdhana, zikSA, sajA. nina vi. potAnuM nimnanI strI. strI nidrAna vi. sUtelu niyAna na. bhaMDAra ninAd puM. guMjArava, bolavuM te. nima vi. sarakhuM ni vi. gADha, atizaya, atyaMta. 310 saMskRta zabdakoza nivika vi. gADha. nimitta na. kAraNa nimeSa puM. AMkhano palakAro. niyama puM. vrata nivazeSa vi. saMpUrNa. niSTaSa puM. avAja nirNa puM. jharaNuM nirvajJatA strI. nabaLAI niveza puM. sthAna nirvALa na. mokSa niviLaeN vi. kaMTALeluM. nivRtta vi. zAMta nirdeva puM. kaMTALo nizAna puM. caMdra nizciMdda vi. parigraha vinAnuM, sAdhu. niSNAta vi. hoziyAra. niyona vi. prayojana vinA nisarna puM. svabhAva, prakRti. nau vi. doranAra nauDa puM. mALo nu a. vitarka karavo evA arthamAM vaparAya che, jANe. nRzaMsa vi. krura, dhAtakI. nema sarva. ardhuM Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMskRta zabdakoza mi . dhAra naimitti na. kArya maiiSadhi . niSadha dezano rAjA, naLa. no a. nahi gumava pu. manuSyabhava. cotha puM. vaDa cA vi. nyAya yukta cAsa puM. thApaNa. pakSa puM. pakhavADiyuM, pAMkha. paddana na. kamaLa. patra . samUha padu vi. hoMziyAra, catura pa vi. pAMgaLuM pAnA strI, vezyA strI. pati puM. pati, dhaNI. pattana 5. pATaNa zahera patra na, patra, patrana vi. pAMdaDAvALuM. patrinuM . bANa, pakSI. fthavA pu. musAphara, vaTemArgu. thana . rasto. parva na. sthAna, paga, pagaluM. pati puM. pagapALo. palama . chaThThA tIrthakara bhagavAna. para vi. tatpara para vi. utkRSTa, ghaNuM. para 5. zatru paraNi strI. paraniMdA param avya. paraMtu parAram a. paraspara paramAtmAnuM chuM. paramAtmA paramANu puM. vadhu vibhAga na thaI zake evo nAnAmAM nAno bhAga paravaza puM. parAdhIna. parAdhInamana . parane AdhIna manavALo. parAtti vi. parata. rita vi. thAkI gayeluM ritoSa pu. saMtoSa paridhAna na. vastra . parimava . parAbhava, parA jaya. parimata vi. suvAsa. parivRDha vi. prabhu, samartha. rajU . yati, sAdhu. pariSada muM. kaSTa parisamApti strI paripUrNatA. parizrama paM. thAka, udyama. parvata puM. cheDo. 311 Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMskRta zabdakoza parvana na. parva, bhAga. pAM, 5. dhULa patra na mAMsa. jii na. samUha patniAza puM. khAkharAnuM jhADa fupaNa strI tarasa niti vi. paLIyA AveluM. upappanI strI, lIMDI pIpara pazu paM. pazu, mUrkha pippana puM. pIpaLo. ufkSana 5. pakSI pizAva paM. bhUtapreta jevI eka pazcAt a. pAchaLathI yoni, vyaMtara deva. pazcima vi. pachInuM, pAchaLanuM. zita na. mAMsa pazamAM strI, pazcima dizA. paThana. pITha, Asana pawva . na. kUMpaLa, navuM pAna. pIyUSa na. amRta. pAdava puM. caturatA. puTapAvApu. lepa karIne pakavavuM pAta puM. paDavuM te te. pArthiva puM. rAjA. puM chuM. puruSa pAtheya na bhAtuM. puSya vi. pavitra pAzva pu. musAphara, vaTemArga. puSyavRt vi. puNya karanAra. pApa puM. pApI punar a. pharIthI. pApaka vi. atizaya pApI. punardU strI. pharIthI paraNelI pAra na. aMta, cheDa, sAmo kAMTho. strI jeNe bIjI vakhata pAra na. tapa pAravuM te. lagna karyuM che te pArAvAra muM. samudra put strI, purI, nagarI. pA na. pAse. puratam a. AgaLa. pArzvanAtha puM. tevIsamA tIrthaMkara putra pu. Indra. pAvaLa puM. agni. purajo strI. strI. pAza na. doraDuM, jALa. puraSa na. viSThA, maLa. pAtra na. bhAjana, yogya, AdhAra, | purovari vi. AgaLa raheluM. sthAna. svaMzam pu. Indra 312 Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMskRta zabdakoza pusmakSAra puM. puruSArtha. puznara na kamaLa. puSya 5. puSya nakSatra. putra chuM. (samAsanA aMte) te te vargamAM zreSTha ahIM-munipurA pUti vi. kharAba. pUra puM. samUha. pUraVT na. puravuM te. pUrva sarva. pUrvadeza-kALa, pUrvadizA, pahelAnuM. pUna pu. ghAsano pulo. pUSan muM. sUrya. aurava puM. purU rAjAno vaMzaja ra vi. nagarajana pardhva na. puruSArtha. pauma na. puruSArtha, sAmarthya, parAkrama. pano strI IndrANI mAsI strI, pUnama prakSara puM. samUha pravarSa puM. moTApaNuM, utkRSTapaNuM. pravara pu. rIta, tareha. prakRti strI. prajA, svabhAva. prada vi. pragaTa prachAnaDhAMkavuM te, chUpAvavuM te. yvAra puM. gati prapathin vi. premI. prati vi. nameluM. prati-priya nA badalAmAM priya vastu (pratyupakAra) prativara pu. virodha. tiniviSTa vi. kadAgrahI. pratipanna vi. kabula kareluM. pratimU 5. sAkSI, jAmIna. pratima vi. sarakhuM. pratIvI strI, pazcima dizA. pratyA vi. navuM. pratya vi. pazcima dezakALa. pratyupara . badalo vALavo. prathama vi. paheluM. pradhAna vi. mukhya, zreSTha, pradyuna 5. kRSNano putra, kAma prathA strI. paraba pravotha 5. jAgavuM te vmAM strI. dIpti, teja, kiraNa. pramu chuM. svAmI, rAjA. prakRti a. vigere pramuNa vi. (samAsane aMte) AgevAna hoya tevuM. 313 Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMskRta zabdakoza yu vi. yojayeluM. navA pu. vAMdaro pratijJA puM. kRSNa pRthivI strI pRthvI. prada vi. namra, taiyAra. pRtha vi. vizALa, moTuM, pravara vi. mukhya, uttama, zreSTha. pahoLuM. pravAha na. jahAja pAna chuM. phaNAvALo sApa. praNAma paM. zAMti para . zeSa nAga. prasava puM. prasUti patita vi. phaLavALuM. prAva a. pahelAM, pUrva. puvAra pu. phaMphADo. prAkRta vi. sAmAnya pura vi. phuleluM, khIleluM, prar vi. AgaLa janAra, paheluM. | vikaseluM. pUrva deza-kALa. have muM. bagalo. prAvI strI. pUrva dizA. vaA 5. mUrkha. vi. vistRta, ghaNuM. vata a. kharekhara, nizca prajJa puM. DAhyo mANasa hato strI. boraDI. prAntara na. nirjara ke verAna rasto | vithi vi. baheruM. prAina chuM. jIva, prANI. vani strI. kedI. prAkRta na bheTazuM. vani 5. maMgala pAThaka. prA. a. ghaNuM karIna, moTe bhAge.| vanyujhana . sagAM-saMbaMdhI. pravRNa strI. varSARtu vana na. lazkara. prama na. prema vanamaH 5. Indra cheSa na. mokalavuM, ravAnA karavuM. varda na. pIchuM. vita vi. mokalela phiksa a. bahAra pravipUpita vi. romAMcita. vAda vi. sAruM. prauDha vi. uttama, gaMbhIra vAduni puM. bhagavAna 5. pIpaLo. RSabhadevanA putra. nava chuM. kudako, phALa. vaDuica na. bahulapaNuM 4 Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMskRta zabdakoza vitta na. bIla, rAphaDo. vi na. kamaLano dAMDalo. TvIna puM. bIja, kAraNa yutha puM. paMDita. jJAn puM. jagatanI racanA karanAra brahmA vuDana vi. DUbatuM mAna vi. pUjya, sanmAnanIya mavana na. dhara mA~ puM. bhaMga, nAza, bhAMgI javuM. parAjaya. mA~ puM. samUha marata na. bharatakSetra. mata puM. bhagavAna RSabhadevanA putra. mava yuM. saMsAra. mavAhana puM. bhayaMkara saMsAra. mavatta puM. bhavadatta muni. vitavya na. avazya thanAra. mA strI. dhamaNa. mahman na. bhasma, ramyA. mALa puM. bhAga, bhAgya. mALIthI strI. gaMgA. mApana naM. pAtra mANDa na. karIyANuM, vAsaNa. mAGavAra na. bhaMDAra. 315 mAnya vi. avazya thavAnuM. mAt strI, kAMti mAmi tuM. ba.va. mAtura puM. te nAmano mANasa mAra puM. sUrya. mA~ strI. bIka. mIta-mauta vi. ghaNA ja bhaya pAmelA. bhauma vi. bhayaMkara mItta vi. bIkaNa, bhaya pAmanAra. munA strI. bhujA, bAhu. muvana na. jagata. bhU strI. pRthvI. bhUta na. prANI. bhUmRt yuM. parvata, rAjA. mUt a. pharIthI. bhUtti vi. ghaNuM. menIyatA strI. bheghapaNuM. mena puM. kAvaluM. ii strI. moTuM nagAruM. moLa puM. bhoga, sApanI phaNA moni yuM. sarpa. krU strI. bhavAM, bhamara. mULa puM. garbha. Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMskRta zabdakoza mRtyu paM. nokara. marIna chuM. haMsa. mag . yajJa kavi na. marI, maracAM. maghavan puM. Indra para puM. mAravADa deza. mayonI strI IndrANI. marmana chuM. marma, marmasthAna. ma vi. maMgaLakArI. matsaya puM. eka parvata majI vi. mAMco, palaMga. patnIma vi. meluM. mApuM. manaka muni. maza 5. macchara mAtra puM. kutaro. mAmA puM. mahAbhAgyamarca 5. mANasa. zALI. paryatva na. manuSyapaNuM. mAluma paM. vizALa-khAnadAna mathana puM. ravaiyo. evuM-vRkSa, mahAddhama. matIya vi. mAruM. mahI strI. pRthvI. mad vi. mAMdu mahIdhara . parvata, rAjA. madhunid muM. bhamaro. mahIpa . rAjA. madhuvrata paM. bhamaro. ne . duSTa, pApI. Arya madhya na. madhyabhAga. nahi evo. navina vi. daDha manavALA mAta . hAthI, caMDALa. manas na. mana. mAtra na. avadhAraNa, e eka banAva a. jarA, thoDuM. ja, bIjuM badhu nahi te. manISA strI. buddhi. mAnasa na, mana, mAnasa manISin vi. buddhizALI. sarovara matina na. niMdita kArya. mAnuSa chuM. manuSya.. mAm na. teja, pratApa. mAnuSI strI. manuSyanI strI. manuna . mANasa. manuSya na. manuSyapaNuM. mano chuM. kAma. manuSya na. manuSyapaNuM. masthAna chuM. ravaiyo, maMthana, daMDa. | mAnya na. phUla. 316 Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMskRta zabdakoza mahilI strI. paTarANI, bheMza. | pRI strI. mRgalI. mAM na. mAMsa, prANInA zarIrano mRtyu paM. maraNa, mota. snAyu rUpa bhAga. jevA strI. buddhi. mita vi. mApasara, maryAdita. vid vi. buddhivAna. mitha a. paraspara. mena puM. meLApa. mugha vi. bhoLuM. trI maitrI bhAvanA muthanovA strI. damayaMtI fthatnI strI. sItA muje strI. motI, motInI chIpa. ma ina. motI. ma istrI. mokSa maurya 5. caMdragupta maurya puthA a. phogaTa. mauni puM. muguTa, mastaka. mupa na. mAthuM. snAna vi. karamAI gayeluM. muzAMtina paM. balarAma thatuM na. kALajuM. muhu a. vAraMvAra yatanuM a. kAraNake, jethI muhUrta na. muhUrta, be ghaDI. yathAsvam (svamanatikramya) mUDha 5. mUrkha. a. potAnA pramANe. mUrta vi. dedIpyamAna thavuM 5. yadurAjA mUrtimad vi. sAkSAt yava chuM. java. mUtra na. mUtra, pezAba. thavasa na. ghAsa. mUrdhana . mAthuM, mastaka. thavI strI. java kharIdanArI mUrdhana 5. vALa. strI. mUtraroga . caulukyavaMzI Adya raSTi trI. lAThI. rAjA. yathAra a. rUcI pramANe. mRgatRuiiA strI. mRgajaLa. yAda vi. jevuM. mRgAkSI strI. mRganA jevA yAna na. vAhana, gamana. netravALI strI. yAma puM. prahara. mRriyuM. siMha tharvavat a. jIvana 31es Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paryata. thAvat a. jyAM sudhI yuma na. joDeluM. yuta vi. yukta, sahita yuvati( -to) strI. yuvatI. yuvAn puM. yuvAna. yUtha puM. ToLuM. yUpa . yajJamAM pazune bAMdhavAno khIlo. yUSa paM. na osAmaNa, ukALo. yoSA strI. strI. voSita strI. strI. rakSA strI. rakSaNa rana 5. dhobI, raMgAro. rananI mu9 na. rAtanI zarUAta. ranam na. raja, dhULa. raju strI. rajjA, doraDI. strI. keLa. rasara . rasanA ajIrNathI Avelo tAva. rasavatI strI. rasoI ratAM strI. pRthvI. sAta puM. AMbo. 29 strI rAMDa rAdhava . rAma rAthAnI strI. pATanagara. saMskRta zabdakoza vanara/ga kuM. samrATuM, rAjA dhirAja. rAzi chuM. meSa, vRSabha vagere bAra rAzimAMnI koI eka rAzi 5. Dhagalo rAdu chuM. eka krUra graha. rijI vi. khAlI. r strI. kAMti, teja hajU strI. roga, pIDA. 4 5. eka jAtanuM haraNa A% 5. rUpIo. re strI. rekhA je puM. paiso, vasu, dhana nakSa chuM. eka rAjA, kacchano lAkho phulANI namrA 5. suMdara narman na. cita nana (nam + 1) vi. lAgeluM. vyi strI. viziSTa zakti nava 5. aMza navA na. mIThuM. nakSa na. cihna, viziSTatA. nAva na. laghupaNuM. tAtra na. puMchaDuM. nApadya na. laMpaTapaNuM 318 Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMskRta zabdakoza nudAvi pu. luMTAro. vara puM. varadAna, vara retuma he.kR. luMTavAne varAva vi. bicAruM, bApaDuM teza puM. aMza, thoDuM. varivaDLa puM. sevaka. tnomana na. loma, roma. varSAbU pu. deDako nona vi. capaLa strI. deDakI. tonupa vi. lAlacu, lobhI. varta puM. na. balIyuM, cUDI, nokhuM chuM. na mATInuM DhekuM. goLAkAra, vartula, gherAvo. nodAra . luhAra vadi strI. velaDI. va vi. vAMku vaza chuM. na. tAbe, ne lIdhe. va puM. sarakhA sarakhAno samUha. | vazina vi. jitendriya. vamaya vi. atyaMta kaThora vatana na. vastra. vani pu. Indra vasumatI strI. pRthvI. vaTa puM. vaDanuM jhADa vastu na. vastu, cIja, vartinI strI. mArga. padArtha. varti vi. vartatuM. vatra na. vastra. varnanyuM. rasto, mArga vakSa na. chAtI vana na. kavaca, bannara. vaMza puM. vaMza, vAMsa. vatsa !. putra, vAcharaDo. vAvi na. saMdezo. vatsata vi. vAtsalyavALuM, bhakti- | vAna pu. vega bhAvavALuM. vAnanuM . ghoDo. vatyA strI. putrI. vAta chuM. pavana, vAyu. vana na. vadana, mukha, cahero. vAra pu. vivAda vastha vi. phaLa na thAya tevuM. vAda na. vAjIMtra vapus na. zarIra vASiA strI, vyApAra vayam na. pakSI, vaya, umara. vAr na. pANI. vAca kuM. mitra. vAra na. niSedha, vAranAruM. 319 Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAraLa puM. hAthI. vArSi puM. samudra. vALa na. vRddhapaNuM. vAsa puM. raheThANa vAsat na. kapaDuM. vAA strI. vAMchanA, icchA. vitta vi. rahita, hIna. vilpa puM. vicAra. visita vi. khIleluM. viAi strI. vikAra. viLayA strI. te nAmanI bAI. viTapin puM. vRkSa. vivAraLa na. bhAMgavuM, phADavuM. vidyAdhara puM. vidyAdhara mANasa viSa puM. prakAra, rIta, rivAja, paddhati. vidhi puM. nazIba, bhAgya, karma, brahmA. vidhi puM. sarjana, racanA. vipatti strI. Apatti, duHkha. vipanna vi. marI gayela. viparyaya puM. viruddha, avaLuM. vipazcit puM. vidvAna. vipALa puM. phaLa, pariNAma. vipAna na. vadha, nAza, kALadharma pAmavo, maraNa pAmavuM. | 320 saMskRta zabdakoza viplava puM. nAza. viputta vi. ghaNuM. viSava puM. dhana vimAna puM. sUrya vimAta na. prabhAta. vibhAvarI strI. rAtri. vim puM. svAmI viSettu vi. bhedanAruM. vibhUtti strI. saMpatti, aizvarya, vaibhava. vimas vi. aTakAvavuM, rokavuM te. vizvama puM. vilAsa. virahita vi. rahita, vinA. vinamna puM. rokANa. vilopana na. locana, AMkha. vivara na jagyA. vivaza vi. paravaza, vihvaLa. vividha vi. aneka prakAranuM. vid puM. vaizya, vepArI. viziva puM. bANa vizILa vi. naSTa thaI gayeluM. vizeSa vi. taphAvata vizruta vi. prasiddha vijJeza puM. viyoga. Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMskRta zabdakoza vizvanA puM. vizvanuM rakSaNa karanAra. vizvasta vi. vizvAsu. vizvasanIyatA strI. vizvAsa karavA yogyapaNuM. vizrAmya vi. vizvAsa karavA yogya. viSa na jhera. viSama vi. muzkela, durgama. viSaya puM. indriyono viSaya, deza. viSALa na. zIMgaDuM. viSNuvAna puM. cANakaya vismaya puM. Azcarya. viThThA strI. maLa, viSThA vihIna vi. vinAnuM, rahita. vRttAnta puM. vAta, cita vyavahAra, vRttAnta, ahevAla. vRtti strI. vRtti, valaNa, vartana, kriyA. vRtrana puM. indra. vRtra puM. eka dAnava. vRddha vi. pAkaTa vRddha na samUha. vRndrAra chuM. deva. vettA strI. veLA, samaya, vAra. vezman na. ghara. vaivasthya na. pravINatA 321 vaijya na. niSphaLatA. vaizi puM. zatru vaidhavya na. patirahitapaNuM. TvIlA strI. lajjA prIhi puM. cokhA, DAMgara. vyaya puM. nAza. vyatIja na. apriya, du:kha. vyavasAyin vi. vyavasAyI. vyavahAra puM. vyApAra vyasana na. du:kha, Aphata, saMkaTa, Adata, lata, kuTeva vyaMmaja puM. Thaga, lucco. vyAjaLana. vyAkaraNa, bhASAnA zuddha prayogo, niyamo vigerenuM zAstra vyAna na. pahoLuM karavuM te. vyAghra puM. vAya. vyAgha puM. zikArI. vyoman na. AkAza. rAjya na. gADuM. gantanA strI. kaNvaRSie ucherelI kanyA zat na. chANa. zazna puM. indra. zabda vi. banI zake ke karI zakAya evuM. Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMskRta zabdakoza zakuM chuM. zaMkha ziSya strI. zIMga, phaLI . lucco zizna na. zira, mastaka. zaktinuM . Indra. zilpa na. kaLAkauzala tithA a. so prakAre. ziva na. maMgaLa, kalyANa. tina 5. so (sikkA ke cIjo)no | vi. mAMgalika, kalyANamAlika. kArI. zadvArita vi. bolAvela. zikSA strI. upadeza, zama paM. zAMti. zIkhAmaNa zanI strI. khIjaDAnuM jhADa zani na. vartana, AcAra. zara muM. bANa. sumi strI. chIpa zarIratha vi. zarIramAM rahela. strI. zoka. zani . dehadhArI prANI. zAkha vi. ujjavaLa zani vi. prANI. zuzra6 vi. sevA karanAra, zarmana na. sukha. sAMbhaLavAne icchanAra. zarvarI strI. rAtri vi. sUkuM. zatna puM, pataMgIyuM. zuzraNA strI. sevA, cAkarI zaza 5. sasaluM. zvara pu. bhUMDa. zAku 5. caMdra gUda 5. zUdra. zAzvat a. niraMtara, sadA, haMmezA. chUca na. khAlI. zAhamRA puM. vAMdaro gR6 na zIMgaDuM, zikhara. hina pu. vRkSa. zeSa pu. zeSabhAga, chello zAra9 vi. zarad Rtu saMbaMdhI. bhAga. zAsana na. AjJA. tarIna pu. moTo parvata. zAli vi. zAsana karanAra ziva na. zizupaNuM. zihid muM. agni, dIvo. zoNita na. lohI. gIra vi. utAvaLuM, jaldI. zuM na. mUcha, dADhI. zyAmati vi. kALuM. zyAma 322 Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhikSu. saMskRta zabdakoza zAzvata vi. zAzvata, nitya, saTha pu. saMkliSTa kAyamanuM. sahita vi. saphaLa, sArthaka. zrama puM. tapasvI, jaina ke buddha | samaya vi. sarakhI kriyA vALo. zrati strI. zravaNa, kAna. samagra vi. badhuM, AkhuM, zreyas na. sukha, samRddhi. pUrepUruM. zrotra na. kAna. samazin vi. samAna najara puM. kutaro rAkhanAruM, niSpakSa. : () a. AvatI kAla samasta na. samasta, badhu. zApaH paM. zikArI jAnavara sama vi. samAna, sarakhuM. apAzva . caMDAla saman a. sAthe. ni . zeTha samara 5. yuddha vitha na. sAthaLa samavAya paM. saMbaMdha raNa puM. mitra. sapUI vi. pUrepUruM. savI strI. bahenapaNI saMpuTa puM. dAbhaDo. sarastha na. mitratA sa) a. sArI rIte, yogya rava . pradhAna hoya tema. sarva na. prANI, manobaLa, vairya. sampanna vi. yukta. san a. ekadama, jaldI. samid strI. kAi, agnimAM nitina vi. zAzvata. homavA yogya jhADanI nAnI sanyA strI. pratijJA DALIo sannaddha vi. taiyAra karela sapav na. pAse, najadIka nniAtha puM. pAse. samIhita vi. icchita. sakSama vi. tulya, samAna. sapran pu. moTo rAjA, cakravarti 323 Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarIsRpa puM. sarpa. savayam vi. sarakhI uMmaranuM. sarvathA a. sarva prakAre, bIskula sarvatam a. comera. sarvamahA strI. pRthvI sahana vi. svAbhAvika, sAthe janmela satijJa na. pANI. savitR puM. sUrya. saspRha na. spRhA, icchA, AturatA, jhaMkhanA. sabhya na. dhAnya, dhAsa. sahattarI strI. sAthe rahenArI satA a. ekadama sahastravinA puM. sUrya. sahasranihna vi. hajAra jIbhavALuM. puM. bRhaspati sahasrAkSa vi. hajAra netravALuM. puM. indra mahAdhyAyin vi. sAthe bhaNanAra sahAya puM. sobatI, madadagAra. saMjrAnta vi. lAgeluM. saMoIphLa vi. sAMkaDuM. maMra yuM. laDAI, yuddha. 3ra4 saMskRta zabdakoza saMgati strI. sobata saMgama puM. saMyoga, meLApa, saMbaMdha. saMnima vi. sarakhuM. saMpa puM. saMbaMdha saMpAtna na. prApta karAvavuM te. saMvRtta vi. sahita, saMbaMdhita, yukta saMpatti strI. saMpatti, samRddhi. saMbhAvita vi. thavAnuM. saMprati a. hamaNAM. samav yuM. harSa saMmit puM. saMyamI, tapasvI. saMyonita vi. joDeluM. saMvAsa puM. sobata saMvyavahAra puM. vyApAra. saMvat a. sAla, varSa. saMzrleSa puM. saMbaMdha saMsad strI. sabhA. saMkSepa puM. TUMkANa, TUMkAveluM. sAdhita vi. sAdheluM. sAnta vi. gADha sAsthya vi. saMdhyA saMbaMdhI sAnidhya na. samIpapaNuM, sAMnidhya. Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAma. saMskRta zabdakoza sAman na sAmaveda, madhuravAkya. | sutA strI. dIkarI, putrI. sAmanta pu. nAno rAjA. sudaza strI. suMdara strI. sAmagrI strI, kAmano sAmAna. suthA strI. amRta samAraga !. prAraMbha, mAthe lIdheluM | sudhI vi. vicAraka, vidvAna. sudhI strI sugharI, eka sAmarthya na. baLa, zakti. - pakSiNI. samAsa pu. saMkSepa. sudhI strI, devasabhA. samAveta vi. sahita. supU strI. strI. sAyam a. sAMje sumati 5. pAMcamA tIrthaMkara sArathya na. sArathIpaNuM bhagavAna sArtha chuM. kAphalo, samudAya. sumana na. puNya sArtham a. sAthe. surI strI. madirA. sAvadha vi. pApavALo, niMdA- mUvI strI. soya, saLI. ThapakA pAtra. sUnuM 5. putra. sarva vi. sarvajJa sutanU strI. strI. saha na. sAhasa, jokhama. sUkRta vi. satya, priya. sitA strI. retI senAnI puM. senApati. sita vi. sapheda, dhoLu. soma pe. caMdra, eka velo. fsadI strI. siMhaNa somapa pu. somarasa pInAra, su9mAni vi. sukha mANanAra yAjJika. suvina vi. sukhI. samitri puM. sumitrAno putra, suta 5. putra. lakSmaNa. suta puM. sArathI. sauNa vi. komaLa, mUdu. sutarIa. sArI rIte saurama na. sugaMdhI 35 Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sauhArda na. mitrapaNuM. strotam na. pravAha. svastha puM. khAMdho, khabho. stava puM. guccho. stana puM. stana, thAna. stava puM. stuti, stavana. strI strI. strI. sthUla vi. jADuM. dhairya na. sthiratA. snigdha vi. snehALa, cIkaNuM. ghRz vi. sparza karanAra. spRhA strI. lAlasA, icchA. ra vi. ghaNuM, moTuM. Ati vi. ughADeluM, phADeluM. maya puM. garva. smara puM. kAma. mera vi. vikasvara candrana puM. ratha. hrag strI. mALA. sva na. dhana, dravya. sva sarva. pote, potAnuM. svapna vi. suvAyogya. svastha vi. prasanna. svayammU puM. brahmA. 326 saMskRta zabdakoza svarvAM na. sonuM. svara puM. avAja. svalpa vi. atizaya alpa, thoDuM. svatam a. manamAM. svAgata na. 'bhale padhAryA evuM abhivAdana. svAti puM. eka nakSatra. svAmin vi. dhaNI, nAtha. svAhA avya. maMtrAkSara. svIya vi. potAnuM. svara vi. svataMtra hata vi. duSTa. hatyA strI. hiMsA. hRtyAt vi. hatyA karanAra. hanta a. khedanA arthamAM hraya puM. ghoDo. dariLa puM. haraNa. hariLatakSman puM. candra riztA strI. haLadara. hastin puM. hAthI. v na. hRdaya, mana, citta. maiM strI. lajjA, zarama. hrasva vi. TUMkuM. Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMskRta zabdakoza dartha na. havelI. (6 5. draha. zani strI. kSINatA. kSatriya 5. kSatriya dAca vi. hasIne pAtra. kSar . na. taka, yogya dAcAra pu. hAsya karanAra. samaya. hA a. kheda arthamAM. kSama chuM. samartha dAdA a. hAhA kSamana vi. kSamAvALo hAhAlAra . hAhAkAra kSamUita vi. samartha. hita vi. yogya, hitakArI, lAbha- kSAma vi. durbala, zuSka. dAyaka. fkSati strI. pRthvI. himavat 5. himAlaya parvata kSitipati muM. rAjA. hima na. hima, barapha, ThaMDI. kSIrapuTa na. bALaka. a. arere, kheda arthamAM. kSA pu. bAla sAdhu. dunamuna . agni. kSe vi. pheMkanAra. dutAzana puM. agni. kSepa na. kuzaLa. hetu puM. kAraNa, prayojana, nimitta | kSama chuM. khaLabhaLATa. na. suvarNa. A strI. pRthvI. yavana na. mAkhaNa. jJAnapaNI strI. kArtika sudIho puM. havana karanAra pAMcama. 327. Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 bIjI bukanA zlokonA mULasthaLanI yAdI pATha zloka mULasthaLa 1 manorathAya nAzaMse ki bAho ! abhijJAna. zA 713 4 idamAzrama-dvAraM yAvatpravizAmi .. . 7 kathaM ya eva madvinAzena candragupta mudrArAkSasa aMka-5 pR. 138 10 pitRRn putrAH putrAnparavadabhihiMsanti mudrArAkSasa aMka-6 pR. 166 7 srajamapi zirasyandhaH abhijJAna zA. 7 / 24 11 mahatastejaso bIjaM 7 / 15 " putramevaM guNopetam 1 / 12 12 na prayojanamantarA cANakyaH mudrArAkSasa aMka-1 pR. 83 " vizvAsyeSvapi ' aMka-3 zloka-26 " zakuntalAM dRSTvA duSyantaH prAha / a.zA. 1126 " kaH paurave vasumatI zAsati 1125 13 bho bho rAjannAzramamRgo'yaM a.zA. 1210 " pUrva bhavaneSu kSitirakSArtha 7 / 20 15 vasane paridhUsare vasAnA a.zA. 7 / 21 // 18 malayaketuH-Arya !asti kazcidyaH mudrA aMka-5 pR. 138,140 " cANakyatacalitabhaktimahaM sukhena mudrA aMka-3 pR. 94 21 gIrSu ceta:su ca svaccha vyAzraya-sarga:-1 zloka naM-116 22 neme dAsIkRtA nemA vyAzraya-sarga:-1 zloka naM-150 23 dvitIyasyAstRtIyAyA srg-1|158 " dehIti vacanaM zrutvA 1 / 142 TIppaNImAM 24 praNamantaM ca rAjAnaM RSiH pariziSTa parva 1 / 240 " tatrAzrame vivizatuH pariziSTa parva 12238 " vivAhalagnaM nirNinye... 2 / 132 ,, tatazca navabhimAsaiH sArdha pariziSTa parva 2265 25 tavAzrame dampatI tau... 12115 27 tIrthe'tata sa kiM dAnamataniSTa. vyAzraya navamo sarga zloka 149 361 " Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 16160 28 dadhyau caivaM sa rAjarSiraho... pariziSTa parva 28 mA zApsIdeSa iti... , ye AvikSastamadvikSastamadrAkSuzca. dvayAzraya " upAyata nRpo ratnAni 29 jIvitenA'munA ki me... pariziSTa parva mA kArSItko'pi.. yogazAstra " palAzapatrANyAdAya sa... pariziSTa parva " yAvatpratyupakArAya... " atyantaghoranarakapAta.. yauvane paryaNaiSItsa... " kumAra ! kiMtu pRcchAmi... " aliptAsicatAndhra.. vyAzraya " kRSNAyAsmai dvitIyasmai.. 30 he rAjan ! yUyaM , yathA samagatomeze.. 31 bhUSaNAdyupabhogena.. mudrA. 33 matsUnoH kSIrakaNThasya taiH.. pariziSTa parva ,, te'mI me bhrAtara iva.. " naivAsti rAjarAjasya yatsukhaM prazamarati " yatprAtastanna madhyAhne.. yogazAstra 34 vadhUvaraM ca gAyantyaH .. pariziSTa parva " paraspRhA mahAduHkhaM.. jJAnasAraH " surirUce bhavadatta ! pariziSTa parva , cikhAdiSati yo mAMsaM... yogazAstra , asau dhanaH sArthavAho.. triSaSTi " gati vinA pathajJo'pi.. jJAnasAra " svajanAnita AsannAndidRkSe.. pariziSTa parva 36 bibheSi yadi saMsArA.. jJAnasAra " rAkSasa: uttiSThottiSTha-alamidAnI mudrArAkSasa aMka 6 362 7131 9 / 122 za61 4|118 1 / 109,110 1 / 229 1 // 371 1 / 403 1457 7 / 138 1 / 157 2049 9 / 120 3 / 23 pR.84 1 / 59 1 / 236 457 1195 3118 pR.168 Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ peIja 17 19 19 19 34 37 37 48 50 15 63 69 96 108 113 156 163 189 263 paMkti 3 12 23 24 21 da 15 10 " madhyamA 8 mI AvRttinuM zuddhipatraka - 1 25 25 12 11 22mI lAIna pachI 8 11 9 azuddhi sarva k svaj kSip gaNa kSiNa sattva Anaka / napuMsaka tarala saMyukata dyAvA lavatAsmi rurudhiva: OM Dvvam athaM 343 zuddhi sarva . 5. jJa A. t u. gaNu 8 mo kSiN sattva na. Anak "zabdo" napuMsakaliMgano taratna vi. saMyukta dyAvau lavitAsmi akSU takSa tvakS rurudhiva nuM idam atha Page #355 -------------------------------------------------------------------------- Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vardhamAna enTaraprAIjha . zAhIbAga amadAvAda-40 phona : 286785