________________
પાઠ ૨૫ મો
પાઠ ૨૫ મો. પરોક્ષ ભૂતકાળ ચાલુ ૧. પરોક્ષાના પ્રત્યયો ૫૨ છતાં, દ્વિત્વ થયા બાદ(૧) પૂર્વના જ્ઞ નો આ થાય છે. ગ+ઞ (ળવું)--૩૪ અ+ગ -ઞ ઞઞ-માટ | ઞાતુ: । આડુ: | (હવે પ્ર.પા.૪.નિ.૧. ન લાગે.)
(૨) ૠકારાદિ ધાતુઓના, અશ્ ધાતુના અને સંયોગાન્ત ધાતુના પૂર્વના ઞ નો આ થાય છે અને પછી ર્ ઉમેરાય છે, પણ આ ને ઠેકાણે થયેલા મૈં નો ઞ થતો નથી. + (વ)-ઞ +ઞાન્ ૠ+ઞ = ઞનર્ધ । આનૃપતુઃ । આરૃપુઃ । આપિથ ઇ.। અશ, આનશે । અન્, ગનગ્ન । આનન્નિથ । પણ આજ્નુંઞા∞। (૩) મૂ અને સ્વપ્ ધાતુના પૂર્વના સ્વરનો અનુક્રમે ઞ અને ૩ થાય છે. મૂ+ગ(વ)-વ મૂ+ગ-૬ મા+અ
I
૨. પરોક્ષામાં અને અદ્યતનીમાં વ્ અંતવાળા મૂ ધાતુના ઉપાત્ત્વ સ્વરનો દીર્ઘ ૐ થાય છે. વમૂવ । નમૂવતુઃ । નમૂવુઃ । નમૂવિથ । ઇ.
૩. મૈં (૩) સિવાયના પ્રત્યયો પર છતાં, દ્વિત્વ થયા બાદ, हि અને હૈંન્ ધાતુના, પૂર્વથી ૫૨ ૨હેલા હૈં નો ૫ થાય છે. હિં, નિષાય । हन्, जघन्थ, जघनिथ ।
૪. ૧ (વ્) પ્રત્યય પર છતાં, હ્રશ્ નો ધન્ આદેશ થાય છે. નયન । પા. ૩૬. નિ. ૪ નો અપવાદ.
૫. સ' (સન્) અને પરોક્ષા પર છતાં, દ્વિત્વ થયા બાદ(૧) નિ ધાતુના, પૂર્વથી પર રહેલા ખિ નો ત્તિ થાય છે. વિનિત્યે નિમાય ।
(૨) ત્તિ ધાતુના, પૂર્વથી ૫૨ ૨હેલા ત્તિ નો િવિકલ્પે થાય છે. વિાય વિનાય । વિવિથ વિજેથ । નિયિથ વિનેથ । चिक्ये चिच्ये
1
૧. પા. ૨૯. અદ્યતની ૭ મા પ્રકારમાં અ(૩) પ્રત્યય થાય છે. ૨. પા. ૩૫. નિ. ૧. ઇચ્છાના અર્થમાં સ (સન્) થાય છે.
૧૬૩
