________________
પાઠ ૩૧ મો ૨. સમાનાધિકરણ બહુવ્રીહિ ૪. એક સરખી વિભક્તિમાં રહેલ, એક નામ કે અનેક નામ તથા અવ્યય, બીજા નામ સાથે, દ્વિતીયા વિગેરે વિભક્તિવાળા અન્ય પદના વિશેષણ તરીકે બહુવ્રીહિ સમાસ પામે છે. એક નામ (નો) બીજા નામ સાથે
દ્વિપદ બહુવ્રીહિ आरूढो वानरो यं स आरूढवानरो वृक्षः । ऊढो रथो येन स ऊढरथोऽनड्वान् । उपहतो बलिः अस्यै सा उपहतबलि: यक्षी। भीता: शत्रवो यस्मात्स भीतशत्रु नृपः। चित्रा गावो यस्य स 'चित्रगुश्चैत्रः। અર્ધ તૃતીયમેષ તે મર્પતૃતીયા: દ્વિીપ: અઢી (રા) દીપો. वीराः पुरुषाः सन्त्यस्मिन् स वीरपुरुषको ग्रामः । અનેક નામ (નો) બીજા નામ સાથે
બહુપદ બહુવતિ आरूढा बहवो वानरा यं स आरूढबहुवानरो वृक्षः । पञ्च पूला धनमस्य स पञ्चपूलधनः । मत्ता बहवो मातङ्गा यत्र तन्मत्तबहुमातङ्गं वनम् । અવ્યય (નો) બીજા નામ સાથે
અવ્યય બહુવ્રીહિ ૩નૈકુંવમ ૩વૈકુંવ: વ્યધિકરણ અન્તરાન થી ર: અખ્તર | વ્યધિકરણ
તું મોડી સ íામ: વ્યધિકરણ મતિ રમશ: સા અસ્તિક્ષીરા નૌ: I સમાનાધિકરણ
૩ ૩ષ્ટ્રમુણાતિ બહુવ્રીહિ ૫. ૩મુ વગેરે બહુવ્રીહિ સમાસો સ્વયંસિદ્ધ છે. જેમકે૧. નિ. ૯. જુઓ. ૨. નિ. ૨૭. જુઓ. ૩. નિ. ૧૩. જુઓ.
૨૧૦
