________________
प्रज्ञापनासूत्रे
एकगुणकालकाः असंख्येयगुणाः, 'पएसहया सन्वत्थोवा अणतपएसिया संधा एगगुणकालगा' प्रदेशार्थतया सर्वस्तोकाः अनन्तप्रदेशिकाः स्कन्धाः एकगुणकालकाः, 'परमाणुपोग्गला एगगुणकालगा अणतगुणा' परमाणुपुद्गलाः एकगुणतथैव कालकाः अनन्तगुणाः प्रदेशार्थतया भवन्ति इत्यादि रीत्या स्वयमूहनीयम्, संख्येयगुणकालकानाम्, असंख्येयगुणकालकानाम्, अनन्तगुणकालकानामपि वक्तव्यमित्यभिप्रायेणाह-' एवं संखेज्जगुणकालगाणवि' एवम् पूर्वोक्तरीत्या संख्येयगुणकालकानामपि अवसेयम्, एवं - तथैव शेषाणामपि - असंख्येयगुणकालकानामपि अवसेयम्, 'एवं सेसा वि वण्णा गंधा रसा फासा भाणियच्चा' एवम्पूर्वोक्तरीत्या, शेपा अपि वर्णाः, गन्धाः, रसाः, स्पर्शाः, भणितव्याः, वक्तव्याः,
प्रदेशार्थ - प्रदेशार्थरूप से सब से कम अनन्तगुण काले पुद्गल हैं । एकगुण काले पुद्गल अप्रदेशार्थ रूप से अनन्त गुणा हैं | उनसे संख्यातगुण काले पुद्गल प्रदेशार्थरूप से संख्यातगुणा हैं | उनसे असंख्यात गुण काले प्रद्गल प्रदेशार्थरूप से असंख्यातगुणा हैं ।
द्रव्यार्थ प्रदेशार्थ रूप से सब से कम द्रव्यार्थ रूप से अनन्तगुण काले पुल हैं । वे ही अनन्तगुण काले पुल प्रदेशार्थ रूप से अनन्त गुणा है । एक गुण काले पुद्गल द्रव्यार्थ अप्रदेशार्थ रूप से अनन्तगुणा हैं । संख्यातगुण काले पुद्गल द्रव्यार्थरूप से संख्यातगुणा हैं ।
४००
ही यार्थरूप से उनसे संख्यातगुणा हैं | उनसे असंख्यात गुण काले पुद्गल द्रत्यार्थ रूप से असंख्यातगुणा हैं और वे ही प्रदेशार्थरूप से उनसे असंख्यातगुणा हैं ।
પ્રદેશાર્થી-પ્રદેશા પણાથી સૌથી એછા અન ત ગુણુ કાળા પુગલો છે. એક ગુણુ કાળા પુદ્ગલ પ્રદેશા પણાથી અનંતગણુા છે, તેનાથી સ ખ્યાત ગણા કાળા પુદ્ગલ પ્રદેશા પણાથી સખ્યાત ગણા છે તેનાથી અસ ખ્યાત ગણા કાળા પુદ્દગલ પ્રદેશા પણાથી અસખ્યાતગણા કહેવામા આવેલ છે,
દ્રવ્યા પ્રદેશા પણાથી સૌથી ઓછા દ્રવ્યાપણાથી અનન્તગણા કાળા પુદ્ગલેા છે. એ જ અન ત ગુણુ કાળા પુદ્ગલ પ્રદેશા પણાથી અનંતગણા છે. એક ગુણુ કાળા પુદ્દગલ દ્રબ્યા પ્રદેશા પણાથી અન તગણા છે. સંખ્યાત ગણા કાળા પુદ્ગલા દ્રવ્યા` પણાથી સખ્યાતગણુા છે એ જ પ્રદેશા પણાથી તેનાથી સંખ્યાતગણા છે. અસ ખ્યાતગણા કાળા પુદ્ગલ તેનાથી દ્રબ્યા પણાથી અસ ખ્યાતગણા છે. અને એજ પ્રદેશા પણાથી તેનાથી અસ ખ્યાતગણા છે. આજ પ્રમાણે નીલ–લીલા વિગેરે બાકીના ચાર વર્ણથી એ ગધ, પાંચ રસ અને શીત, ઉષ્ણુ, સ્નિગ્ધ અને રૂક્ષ આ પદર બેલનું' અપ મર્હુત્વ