________________
૨૨
પરનિંદા, માયાપૂર્ણ જૂઠું, મિથ્થા બુદ્ધિ આદિ દેશે પ્રાપ્ત થતા નથી. ટૂંકમાં આત્મા તથા મનને રેગિષ્ટ બનાવે એવી આબોહવાથી સાધક બચી જાય છે. - આધ્યાત્મિક દૃષ્ટિએ શું પ્રાપ્ત થાય છે ?
વિષયોની વાસનાઓ અને કષાયોને અલ્પવિરામ, અર્ધવિરામ અને યાવત પૂર્ણવિરામ થાય છે. માનવમનને વ્યથિત કરતી અનાવશ્યક ઈચ્છાઓને હાર થતો જાય છે. અહિંસક ભાવ, સત્ય, અચૌર્ય, બ્રહ્મચર્ય, અપરિગ્રહ ગુણોની પ્રાપ્તિ, અનેકાંતદષ્ટિને વિકાસ, ક્ષમા, નમ્રતા, સરલતા, સંતોષ, વીતરાગભાવ, અષ, બુદ્ધિ, પ્રેમ, મૈત્રી, પ્રમોદ, કરુણા આદિ ભાવનાઓને વિકાસ, તેમજ પરોપકારરસિકતા અને ગુણદષ્ટિ કેળવાય છે. સમ્યગુદર્શન-જ્ઞાન-ચારિત્ર-તપાદિ ગુણોનું સર્જન અને વિવર્ધન, નિર્મલતા, પવિત્રતા, ઉદાત્ત ભાવ, વિશાળ મન, ઉમદા વિચારો, સાદાઈ, સરલતા, માનસિક આરોગ્ય વગેરેની પ્રાપ્તિ થાય છે. ગુણસ્થાનકના સંપાન ઉપર આરૂઢ થતાં ધર્મ અને શુકલધ્યાનની પ્રાપ્તિ કરી ઉત્તરોત્તર આગળ વધતાં કેવલજ્ઞાન પ્રાપ્ત કરી ચૌદમા ગુણસોપાને પહોંચી મુક્તિસુખના અધિકારી બને છે.
ઉપરોક્ત કારણથી નિત્ય અને નૈમિત્તિક તમામ ક્રિયાઓમાં, વિવિધ અનુષ્ઠાનમાં, માંગલિક કાર્યોમાં, વ્યાખ્યાન અને વાચનાના પ્રારંભમાં, સામાયિકાદિ ક્રિયાઓમાં, પ્રયાણુ–પ્રવેશમાં, જીવનની તમામ અવસ્થાઓમાં, સાંસારિક કે ધાર્મિક તમામ પ્રવૃત્તિઓમાં નવકારમંત્રનું મરણ કરવાને આદેશ અપાયો છે અને એને અમલ સર્વત્ર ચાલુ છે.
નવકારમંત્ર એ જૈન શ્રીસંધની સમગ્ર આરાધનાનું કેન્દ્ર બની ગયો છે. તે જાતિવાચક પદોનું મહત્ત્વ અને તેથી જ તેનું શાશ્વતિકપણું:
આ મંત્રપાઠમાં જે પાંચનાં નામો લેવામાં આવ્યાં છે, તે કંઈ
