________________
[ ૧૮ ] • સ્મરણનું મહત્વ
જેમ ભક્તિમાર્ગમાં ભગવન્નામસમરણને મહિમા ઘણે છે, તેમ મંત્રસાધનામાં મંત્રપદમરણને મહિમા ઘણે છે. અન્ય શબ્દોમાં કહીએ તો મંત્રસાધનાની શરૂઆત જ મરણથી થાય છે અને તે સિદ્ધિ માટેની મજબૂત ભૂમિકા પૂરી પાડે છે, એટલે પ્રસ્તુત પ્રકરણમાં તે સંબંધી કેટલીક વિચારણા કરવામાં આવી છે.
સ્મરણ શબ્દ સ્મૃતિને ભાવ સૂચવે છે. વધારે સ્પષ્ટ કહેતાં જે વસ્તુને ઇન્દ્રિયે તથા મન વડે એક વાર ગ્રહણ કરી હોય અને મતિજ્ઞાનના બળે અવધારી લીધી હોય, તેને મનરૂપી પડદા પર તાજી કરવી, તેને સમરણ કહેવામાં આવે છે. આ રીતે આપણે ગ્રહિત-અવધાસ્તિ અસંખ્ય વસ્તુઓનું
સ્મરણ કરી શકીએ છીએ અને તે મનુષ્ય તરીકેની આપણી વિશેષતા છે.
