________________
નમસ્કારમ`ત્રસિદ્ધિ
અમારી શતાવધાનની સિદ્ધિ માનસિક એકાગ્રતાને આભારી છે, તેમ જ ગણિતસિદ્ધિના અદ્ભુત પ્રયાગા પણ ઊ'ચા પ્રકારની માનસિક એકાગ્રતાને લીધે શકય બન્યા છે. આ પરથી પાઠકેા એકાગ્રતાનું મહત્ત્વ સમજી શકશે અને તે માટે પ્રયત્નશીલ થશે, એવી અમે આશા રાખીએ છીએ. ચિત્ત શાંત અને સ્વસ્થ હાય તે મજપ સમતિએ ચાલે છે, એટલે કે તેમાં નૃત અથવા વિલંબ દોષા આવતા નથી, પરંતુ ચિત્તની સ્વસ્થતા બરાબર ન હાય તા કાઈ વાર તેની ગતિ વધી જાય છે, તેા કેાઈ વાર ઘટી જાય છે, એટલે મુખ્ય વસ્તુ ચિત્તને શાંત અને સ્વસ્થ રાખવાની છે.
૨૩૦
એક મ`ત્રપદ એલ્યા પછી તરત બીજી' મંત્રપદ એલવુ’ જોઈ એ, એટલે કે તેમાં અંતર ન પડે એમ કરવુ જોઈ એ. વચ્ચે અંતર પડે તેા એ જપનુ ફૂલ એછુ થઇ જાય છે. આ વસ્તુ સમજાવવા માટે જ અહીં મેાતીની માલાનું ઉદાહરણ આપ્યું છે. મેાતીની માલામાં એક પછી એક મેાતી આવતા જ જાય છે, તેમ મંત્રપદો પશુ એક પછી એક ઉચ્ચારવા જ જોઈ એ.
મનની ગતિ એ પ્રકારની છે; સમ અને વિષમ. તેમાં સમગતિ પ્રયત્નસાધ્ય છે અને વિષમગતિ સહજ છે. વિષમ
ગતિ પણ બે પ્રકારની છે : એક વ્રત, ખીજી વિલ'ખિત. એટલે
આ બંને પ્રકારની ગતિનું નિયંત્રણ કરવામાં આવે, તેા જ સમગતિ પ્રાપ્ત થાય. મનને સમગતિએ ચલાવવા માટે કેટલાક અભ્યાસ જરૂરી છે, તેમાં નીચેના પ્રયોગ મદદ કરી શકે છે.
