________________
३७४
નમસ્કારમંત્રસિદ્ધિ
અક્ષરની જેમ બે બે સાથે રહેલા આ યુગના સાધુઓ જો તેઓ ઈન્દ્રિય અને મનને વશ કરનારા હોય તે જ સ્વાર્થને (સ્વપ્રયોજન મોક્ષને) સાધનારા થાય છે. ૧૦ વ સંજ્ઞાવડે એમ જણાય છે કે મન, વચન અને કાયાના વર્તનવડે ઈન્દ્રિયોને વશ રાખનારા સાધુઓ બે બે સાથે રહેલા હોય તે જ મેક્ષને સાધી શકે છે. એ પ્રમાણે ગુરુપરંપરાથી પ્રાપ્ત થયેલ ઉપદેશ છે. ૧૧. ઈન્દ્રિ અને મનને વશ રાખનારા હોય તે બે માણસોમાં પણ એકવ નિઃશંકપણે ઘટી શકે છે, કારણ કે બને જિતેન્દ્રિય હોવાથી એક જ વિચારના હોય છે, પરંતુ ઈન્દ્રિયો અને મનને પરવશ બનેલે એકલે હોય તે પણ તે દુઃખે કરીને જાણી શકાય તેવા હજાર જેવો છે. ૧૨. નેત્રની જેમ સંકેચ અને વિસ્તારમાં તથા નિદ્રા અને જાગૃતિમાં સરખે સરખી સ્થિતિવાળા બે સાધુઓ દર્શન માટે સમકિતની પ્રાપ્તિ માટે) સમર્થ બને છે. પરંતુ એકલે સાધુ સંપૂર્ણ પણે કાર્ય કરી શકતા નથી, કારણ કે એકલે માણસ વિડમ્બનાનું સ્થાન બને છે, એટલે માણસ સ્વાર્થ સિદ્ધિ માટે પણ અસમર્થ બને છે અને એકલા માણસને લેકમાં તથા લે કેત્તર જૈનશાસનમાં પણ કેઈ વિશ્વાસ કરતું નથી. ૧૩–૧૪. ભાવના તથા ધ્યાન દ્વારા નિર્ણત કરેલા તત્ત્વમાં લયલીન બની ગયેલા મમતા વિનાના સાધુનું એકાકીપણું લાખ માણસોની અંદર રહેવા છતાં નાશ પામતું નથી, કારણ કે એ તે તરોની વિચારણામાં જ મસ્ત હોય છે. ૧૫.
સમય (સમતા) રૂપી અમૃતના તરંગોથી સંતોષી બની ગયેલા, સારા ખેટાને વિવેક કરનારા અને નિમલ આશયવાળા સાધુઓ ઘણા હોય તો પણ તેમને પોતપોતાના કાર્યમાં કઈપણ જાતની હરકત આવતી નથી. ૧૬. મનની સ્થિરતાવડે નિશ્ચલ બનેલા અને વૃક્ષની જેમ ક્રિયારહિત બનેલા સાધુઓને સહવાસ એ ભાવનારૂપી વેલડીના મં૫. જેવો છે. ૧૭. ચિત્રમાં ચિત્રેલા સૈન્યની જેમ મન, વચન અને કાયા
