________________
| [૩૩]
આઠ વિદ્યાઓ
૧–પંચપરમેષિવિદ્યા અરિહંત-સિદ્ધ–કચરિચ–૨વા -દૂ” એ સોળ અક્ષરોને પરમેષિવિદ્યા કહેવામાં આવે છે. કેટલાક ગ્રંથોમાં તેને પડશાક્ષરી વિદ્યા પણ કહી છે, કારણ કે તેના અક્ષરો સેળ છે. તેનો જપ કરતાં તથા તેનું ધ્યાન ધરતાં ઘણું લાભ થાય છે. યોગશાસ્ત્રનું એ કથન છે કે
गुरुपञ्चकनामोत्था विद्या स्यात् षोडशाक्षरी । जपन् शतद्वयं तस्याश्चतुर्थस्याप्नुयात्फलम् ।।
પાંચ ગુરુ અર્થાત્ પરમેષ્ઠીના નામથી ઉત્પન્ન થયેલી સોળ અક્ષરની એક વિદ્યા છે. તેને જે બસે વાર જપવામાં આવે તો એક ઉપવાસનું ફળ મળે છે.”
પંચનમસ્કારચક અપનામ વર્ધમાનચકમાં આ સોળ અક્ષરની પરમાક્ષર કે બીજાક્ષર તરીકે ખાસ સ્થાપના થાય છે. આ સેળ અક્ષરોમાં લોકેત્તમ મંત્રને યોગ છે
