________________
આઠ વિદ્યાઓ
૩૩૩ જો ધ્યાની પુરુષ પવણમાંથી ઉત્પન્ન થયેલી અજેય અને પુણ્યશાલિની એવી વિદ્યાને ત્રણ વાર જપ કરે તે ઉપવાસનું ફલ પામે છે.” “પંચનમસ્કૃતિદીપકમાં “
: એ. છ અક્ષરોને પણ ષડક્ષરી વિદ્યા કહી છે.
૭-ચતુરક્ષરી વિદ્યા કારિત” એ ચતુરક્ષરી વિદ્યા છે. તે ચારસો વાર જપવાથી ઉપવાસનું ફલ પ્રાપ્ત થાય છે. તે અંગે મંત્રશાસ્ત્રોમાં કહ્યું છે કે
चतुर्वर्णमयं मन्त्र, चतुर्वर्गफलप्रदम् । चतुःशती जपन् योगी, चतुर्थस्य फलं लभेत् ।।
‘રિહંત એ જે ચતુર્વણુ મંત્ર છે, તે ધર્મ, અર્થ, કામ અને મોક્ષ એ ચાર વર્ગનું ફલ આપનારો છે. જે ગી તેને ચાર વાર જપ કરે છે, તે ઉપવાસનું ફલ પામે છે.
કેટલાક ગ્રંથમાં “જતસિદ્ધ' એ ચાર અક્ષરને પણ ચતુરક્ષરી વિદ્યા માનવામાં આવી છે અને તેનું ફલ પણ ઉપર મુજબ જ કહેલું છે.
અહીં અમે પાઠકનું એ વસ્તુ પ્રત્યે ધ્યાન દોરવા ઈચ્છીએ છીએ કે રિહંત ને એક સાદો શબ્દમાત્ર ન સમજતાં ચતુરક્ષરી વિદ્યા સમજવામાં આવે અને “અરિહંત ‘રિહંત' એ પ્રમાણે જપ કરવામાં આવે તો શેડા જ