________________
સિદ્ધિની સમીપમાં
ज्योतिः पश्यति सर्वत्र, शरीरं वा प्रकाशयुक् । निजं शरीरमथवा, देवतामयमेव ઉદે ।।
२८७
મ'સિદ્ધિ તદ્દન સમીપમાં હાય, ત્યારે સત્ર યાતિ દેખાય છે, અથવા પેાતાનુ શરીર પ્રકાશમય દેખાય છે, અથવા તો પેાતાનું શરીર દેવતામય જણાય છે.’
આ સિવાય આનંદનાં અશ્રુ આવવાં, દેહ પુલકિત થવા, ગદ્દગકઠે ભાષણ થવું આદિ ખીજા પણ કેટલાંક લક્ષણા જોવામાં આવે છે.
કેટલાક લેાકેા એમ માને છે કે આ કાલમાં ગમે તેટલી કઠિન કે ઉગ્ર સાધના કરીએ તા પણ મંત્રદેવતા સાક્ષાત્ દન આપતા નથી. અલબત્ત, તેએ સ્વપ્નમાં દન દે છે, રાગાનુ' નિવારણ કરે છે કે પુષ્પપ્રવેશ આદિથી તેનુ' પ્રમાણ આપે છે, પણ આ માન્યતા સર્વાંશે સાચી નથી. આજે પણ એવા મંત્રસાધકેા જોવામાં આવ્યા છે કે જેમને મ`ત્રસાધનાના પરિણામે મંત્રદેવતાનાં દન થયાં હાય અને તેમની વિવિધ પ્રકારની કામના અજબ રીતે પૂરી થઇ હાય.
ઘડીભર માની લઇએ કે આજે ખરેખર મ`ત્રદેવતા સાક્ષાત્ દન આપતાં નથી, પણ સ્વપ્નદન, રાગનિવારણ, પુષ્પપ્રવેશ આદિથી પ્રમાણ આપે છે અને સાધકના મનારથની સિદ્ધિ કરે છે, તે એ હકીકત મંત્રસિદ્ધિની વિરુદ્ધની નથી, પણ તરફેણની જ છે. સાધકને તા એટલુ જ જોવાનું કે જે ચેયની સિદ્ધિ અર્થે તેણે સાધના કરી, તે સફલ થઇ કે નહિ?
