________________
[31]
અર્હ મત્ર
નમસ્કારમત્રમાંથી ઉદ્દભવેલા અહ મત્ર અત્યા પ્રભાવશાળી છે. તેથી ખાસ પ્રકરણ દ્વારા તેના પરિચય આપવામાં આવ્યા છે.
‘ૐ ↑ બર્ફે નમઃ” આ ચાર પદોની અક્ષરરચનાને
20
અહુ મત્ર કહેવામાં આવે છે.
-
-
આ મંત્રમાં માત્ર બીજો છે, પણ ઈષ્ટદેવનું નામ નથી, એટલે તે એક પ્રકારના ખીજમંત્ર છે. આ ખીજમંત્રમાં ૐ એ સેતુ છે, હા એ સહાયક ખીજ છે, ર્દુ એ મુખ્ય ખીજ છે, અને નમઃ એ પલ્લવ છે. તાત્પર્ય કે ૐ અને ફ્રી એ મત્રીજો હાવા છતાં મુખ્ય ખીજ તે ન જ છે. છેડે નમ: પલ્લવ લાગેલુ છે, એટલે તે શાંતિ-તુષ્ટિ-પુષ્ટિ કરનારા મંત્ર છે. ગ બીજના મહિમા અનેરો છે. કલિકાલસર્વજ્ઞ શ્રી હેમચ'દ્રાચાર્ય' સિદ્ધહેમશબ્દાનુશાસનની સ્થાપજ્ઞગૃહવૃત્તિમાં જણાવ્યુ` છે કે
^
૧૭
ૐ અને નમઃ”ની ગણના પણ અદ્દે મોંમાં જ થાય છે.
*