________________
૨૮૨
નમસ્કારમ ત્રસિદ્ધિ
ખીલાં, ચણીખેર, આળા તથા મગની શીંગા વગેરે તુચ્છ ફળ ગણાય છે.
ચલિત રસ વણુ, ગંધ, રસ અને સ્પર્શ ફરી જવાના કારણે અભક્ષ્ય છે. વાસી, પડતર કે બગડી ગયેલી વસ્તુઓના સમાવેશ આ પ્રકારમાં થાય છે.
મ'ત્રસાધનામાં શરીર અને મન એ બ'ને પાસેથી કામ લેવાનુ` છે, એટલે તે અને સ્વસ્થ હાવાં જોઈ એ. જો શરીર સ્વસ્થ ન હોય, તેમાં કઈ ગરબડ થઈ ગઈ હાય કે તેમાં પીડા થતી હોય તેા સ્મરણ, જપ, ધ્યાન, પૂજા આદિ શી રીતે થઇ શકે ? શરીરમાથ વહુ ધર્મસાધનમ્-શરીર એ ખરેખર ! ધર્મનુ પ્રથમ સાધન છે.’ એમ જે કહેવાયું છે, તે આ દૃષ્ટિએ જ કહેવાયુ છે.
જો ત‘દુરસ્તીનાં નિયમાનુ* ચીવટાઇથી પાલન કરીએ તા મેાટા ભાગે હરકત આવતી નથી અને શરીરની પાસેથી ધાયું... કામ લઇ શકાય છે.
અહી' એ સ્પષ્ટતા પણ કરી દઈએ કે કાયા કાચા કુંભ જેવી છે, તેની માયા-મમતા શી?’ એમ વિચારી કાઈ તેના પ્રત્યે બેદરકાર રહે અને ખિમારીને નાતરે તે હરગીઝ ઇચ્છવા ચેાગ્ય નથી. ‘કાયા પ્રત્યે મેાહ-મમતા રાખવી નહિ.’ એના અર્થ એ છે કે તેનુ વધારે પડતું લાલન-પાલન કરવું નહિ કે તેને ફીટવવુ' નહિ, પણ તેના પ્રત્યે બેદરકાર અની બિમારીને નાતરવી, એમાં કાઈ જાતનું ડહાપણ નથી. એથી તેા તપ-નિયમાદિ જે ધર્મકરણી કરતાં હાઈએ, તેમાં