________________
૨૮૪
નમસ્કારમંત્રસિદ્ધિ
વિશેષ સંસર્ગ–પરિચય રાખ નહિ તથા શ્રીકથા, ભક્તકથા, દેશકથા કે રાજકથા પૈકી કઈ વિકથા કરવી નહિ, કારણ કે તે વિચારોમાં વિકૃતિ લાવે છે અને મનની પવિત્રતા તેડી નાખે છે.
સ્ત્રીકથા એટલે સ્ત્રીના રૂપ, લાવણ્ય, શૃંગાર આદિ સંબંધી વાર્તાલાપ; ભક્તકથા એટલે ભોજનની વાનીઆ, સ્વાદ, પદ્ધતિ વગેરે અંગે વાર્તાલાપ, દેશકથા એટલે લોકોમાં પ્રવતી રહેલા જુદા જુદા પ્રકારના રીતરિવાજે સંબંધી વાર્તાલાપ; રાજકથા એટલે રાજાઓના વિભવ તથા ભેગવિલાસ વગેરે સંબંધી વાર્તાલાપ. અહીં રાજાઓનું સ્થાન ભેગવી રહેલા ઉચ્ચ કક્ષાના અમલદારો વગેરે કે જેની રહેણીકરણ રાજા બો જેવી છે, તેમને સમાવેશ પણ રાજાઓમાં જ કર. જ્યાં આ પ્રકારનો વાર્તાલાપ થતો હોય, ત્યાંથી નમસ્કારમંત્રનો સાધક હઠી જાય, એ અત્યંત જરૂરનું છે.
વળી નાટક, * સીનેમા તથા ભાડભવૈયાના ખેલે પણ વજર્ય ગણવી જોઈએ અને તેને લગતાં સામયિકો તથા વર્તમાન પત્રો વાંચવાનું પણ મોકુફ રાખવું જોઈએ, કારણ કે તેમાં આ ચારેય પ્રકારની વિકથાઓ વિવિધ રીતે રજૂ થયેલી હોય છે અને શૃંગારિક ચિત્રોને પણ સારા પ્રમાણમાં સ્થાન અપાયેલું હોય છે.
સાધના દરમિયાન સોગઠાબાજી કે ગંજીફા જેવી રમત રમવી નહિ કે ટોળટીખળ અથવા ગપસપમાં વખત ગુમાવ નહિ. આ બધી વસ્તુઓ ચિત્તને શાંત-સ્થિર કરવામાં બાધક છે, એ વસ્તુ સાધકે અવશ્ય યાદ રાખવી. * અહીં નાટકથી શૃંગારિક નાટકે સમજવાં. ધાર્મિક નાટકે
જોવામાં બાધ નથી.
