________________
[ ૨૧ ] જપમાલા અંગે કેટલીક વિચારણા
નમસ્કારમંત્રની સાધના કરનારે રોજ અમુક જપ કરવાનું હોય છે, તેની સંખ્યા પ૮૦ થી તે ઓછી હતી જ નથી. વિશેષ જપ શક્તિ મુજબ થાય છે. આટલા જપની ગણના કરમાલાથી કરવાનું કામ કઠિન છે અને તેમાં ભૂલ પડવાનો સંભવ છે, તેથી તેમાં પારા કે મણકાની બનેલી માલાને ઉપગ કરવામાં આવે છે. સામાન્ય રીતે તેને માલા” જ કહેવામાં આવે છે, પણ અલંકારરૂપી માલાથી તેની જુદાઈ બતાવવા માટે શાસ્ત્રકારોએ તેને સંકેત “જપમાલિકો” કે “જપમાલા તરીકે કરેલ છે. તે અંગે કેટલીક વિચારણા કરવી, એ પ્રસ્તુત પ્રકરણને હેતુ છે.
| ભારતના લગભગ બધા જ ધર્મસંપ્રદાયોએ પ્રભુસ્મરણ તથા મંત્રજપ કરવા માટે માલાનો સ્વીકાર કરે છે. ઈસ્લામ તથા ખ્રીસ્તી ધર્મમાં પણ આવા જ હેતુસર અમુક પ્રકારની માલાઓ રાખવામાં આવે છે. આ પરથી એટલું તે નક્કી છે કે ઈષ્ટસ્મરણ તથા મંત્રજપ કરવા માટે જપમાલા એક અતિ ઉપયોગી સાધન છે.
