________________
૨૧૮
નમસ્કારમંત્રસિદ્ધિ, અને સૂર્યાસ્ત પહેલાની તથા પછીની એક ઘડી. જે આ સમયે. મંત્રજપ ન થઈ શકે તે પછીના અનુકૂળ સમયે કરી શકાય છે. તેમાં બ્રાહ્મમુહૂર્ત એટલે પઢિયાને સમય તથા સવારના ૮ થી ૧૦ ને સમય વધારે પસંદ કરવા યોગ્ય છે. ચિત્તની સ્વસ્થતા :
પરંતુ અહીં એક સૂચના આપવી આવશ્યક છે કે મંત્રજપ માટે એવો સમય પસંદ કરે કે જ્યારે કલાકથી દોઢ કલાક કે બે કલાક સ્વસ્થ ચિત્ત બેસી શકાય. જે ચિત્ત સ્વસ્થ નહિ હોય તે આંતરિક વિક્ષેપ આવ્યા જ કરશે અને તે મંત્રજપને ડહોળી નાખશે. અહીં પ્રાસંગિક એ પણ કહી દઈએ કે જેનું ચિત્ત અવસ્થિત નથી, એટલે કે અનવસ્થિત છે, તે મંત્રજપ કરવાને ગ્ય નથી. તે અંગે શાસ્ત્રકારોએ ગમતી ડોશીનું દષ્ટાંત કહ્યું છે, તે ખાસ લક્ષ્યમાં રાખવા જેવું છે.
ગમતી ડેશીનું દષ્ટાંત. શ્રીપુર નગરમાં વસુ નામે એક શેઠ હતું. તેને ગોમતી નામે સ્ત્રી હતી અને ધનપાલ નામે પુત્ર હતું. હવે વખત જતાં વસુ શેઠ મરણ પામ્યો અને વડીલ તરીકેને સર્વ ભાર ગમતી ડોશી પર આવ્યા. એ વખતે તેણે ધીરજ અને કુનેહથી કામ લેવાને બદલે ખૂબજ કડવી વાણીને ઉપયોગ કરવા માંડ્યો અને તેથી ઘરમાં જ કંકાસ થવા લાગ્યો. આથી એક વાર ધનપાલે કહ્યું કે “માજી! હવે તમારે ધર્મ કરવાના દિવસે છે, માટે બધી ફિકર-ચિંતા છોડીને ધર્મ