________________
જપનુ મહત્વ
૧૮૯
,
પત જલિ મુનિએ ચેાગદશનમાં પ્રણવમત્રની સિદ્ધિ માટે ‘ તનપત માવનમ્ ' સૂત્ર વડે તેને જપ કરવાનું તથા તેની અ ભાવના કરવાનું સ્પષ્ટ વિધાન કરેલુ છે.
બ્રાહ્મણપર પરા કે જે યજ્ઞયાગમાં અનત્ય શ્રદ્ધા ધરાવે છે, તેણે પણ ‘નવચજ્ઞાત પો ચજ્ઞો, નાવરોડńીદ અન’ વગેરે શબ્દો વડે જપની પ્રસ ંશા કરી છે અને તેને એક પ્રકારના શ્રેષ્ઠ યજ્ઞ માન્યા છે. વળી ‘ નથ્થો નિશ્રેષ્ઠો ઈશ્વજયાજી મન ’ એ વચનાથી નિયમિત મંત્રજાપ કરનાર બ્રાહ્મણને દ્વિજશ્રેષ્ઠ કહ્યો છે તથા તેનું ફૂલ અખિલ યજ્ઞ જેટલુ મતાવ્યું છે. ભગવદ્ગીતામાં પણ ‘ ચજ્ઞાનાંનપયજ્ઞો ઽસ્મ' આદિ શબ્દે જપનુ મહત્ત્વ દર્શાવનારા છે.
.
જૈન મહિષ એએ પણ જપને ખૂબ મહત્વ આપ્યુ છે અને તેને ધાર્મિક ક્રિયાના એક મહત્ત્વના ભાગ માન્યા છે. ‘અનુયોગદ્વારચણિ’માં સામાયિક કરનાર શ્રમણે પાસકનાં ચાર પ્રકારનાં ઉપકરણાના નિર્દેશ કરતાં ‘નવમાહિત્તિ’ એ શબ્દો વડે જપમાલિકાના નિર્દેશ કરવામાં આવ્યે છે.જપ વિના જપમાલિકાસંભવે નહિ, વળી તેનું અપરનામ નવકારવાળી છે, એટલે કે તેનાથી મુખ્યત્વે નમસ્કારમત્રને જ જપ કરવાને છે. આથી જપ એ ધાર્મિક ક્રિયાને એક મહત્ત્વને ભાગ છે, એમ માનવુ' સમુચિત છે.
શ્રી હરિભદ્રસૂરિએ ચેાગબિ દુ’માં જપને અધ્યાત્મ તરીકે ઓળખાવ્યેા છે અને તેને ધામિક પુરુષાનુ' એક પ્રધાન