________________
સ્મરણવિધિ
૧૭૯
તાત્પર્ય કે જે શય્યામાં આપણે સૂતા હોઈએ, તે પવિત્ર હોતી નથી. આવી શય્યામાં બેસીને નમસ્કારમંત્રને પ્રકટ ઉચ્ચાર કરવાથી સૂત્ર એટલે નમસ્કારમંત્રને અવિનય થાય, આશાતના થાય, એ અવિનય–આશાતનામાંથી બચવા માટે તેનું સ્મરણ મનથી કરવું જોઈએ. પ્રકટ ઉચ્ચાર કરતાં બીજાની નિદ્રામાં વિક્ષેપ પડે અથવા તે આજુબાજુ ધંધાદારી લોકો વસતા હોય છે તે જાગી ઉઠે અને કામે લાગે, તેના દેષના આપણે ભાગી થઈએ, તેથી એ સ્મરણ મનથી કરવું જ ઉચિત છે. સ્મરણ ક્યાં કરવું ?
શ્રી દેવેન્દ્રસૂરિજી મહારાજે “શ્રાદ્ધદિનકૃત્ય માં એમ કહ્યું છે કે – सिज्जाठाणं पभुतूणं चिट्ठिज्जा धरणीयले । भावबन्धु जगन्नाथं नमुक्कारं तओ पढे ।
શય્યા, પલંગ વગેરેમાંથી નીચે ઉતરીને પૃથ્વી ઉપર ઊભાં ઊભાં નમસ્કારમંત્રનું સ્મરણ કરવું, કારણ કે તે આલોક અને પરલોકમાં સર્વત્ર સહાય કરનાર હોવાથી ભાવબંધુ છે અને પ્રાપ્ત થયેલા ગુણેનું રક્ષણ કરનાર તથા અપ્રાપ્ય ગુણોની પ્રાપ્તિ કરાવનાર હોવાથી જગતના નાથરૂપ છે.”
આ પરથી એમ સમજવાનું કે નિદ્રાને ત્યાગ થતાં જ જે સ્મરણ કરવાનું છે, તે શયામાં રહીને કરવાનું છે અને ત્યારપછી જે વિશેષ સ્મરણ કરવાનું છે, તે જમીન
