________________
: ૩૦
નમસ્કારમંત્રસિદ્ધિ અહીં થોડા શબ્દોમાં ઘણું કહેવાયું છે, એનું રહસ્ય સમજીએ તે આપણને નમસ્કાર માટે અતિ આદર કે બહુમાનની લાગણી થયા વિના રહેશે નહિ.
આ જગતમાં દુઃખનિવારણ અને સુખસંપ્રાપ્તિની ઈચ્છા કેણ નથી રાખતું ? તેમ યશની—યશવિસ્તારની આશા કેને નથી? કેટલાક વધારે સમજણવાળા લોકો એમ કહે છે કે સંસારમાં અનુભવાતાં સઘળાં દુખે ભવસમુદ્રને–ભવપરંપરાને આભારી છે. જે ભવપરંપરા ન હોય, ભવ ન હોય તે જન્મ, જરા, રેગ કે મૃત્યુ વગેરે આપણને શી રીતે સતાવી શકે ? તેથી અમે તે ભવસમુદ્રના શેષણની જ અભિલાષા રાખીએ છીએ. આ રીતે માનવજાતિના - અંતરમાં પ્રેયસૂના અને શ્રેયસૂના બે પ્રબળ પ્રવાહ વહે છે, તેને પૂર્ણ કરવાનું સામર્થ્ય જે કઈ એક વસ્તુમાં હોય તે એ નમસ્કારમાં છે, નમસ્કારમંત્રની આરાધનામાં છે.
ધન, ધાન્ય, વિપુલ સંપત્તિ, કરચાકર, આલિશાન ઈમારતે બાગ-બગીચા, હાથી–ઘેડા, મોટર વગેરે વાહનોને કાલે તથા લોક પર અનેરું પ્રભુત્વ એ આ લેકનાં સુખ મનાય છે તથા સ્વર્ગમાં દેવ તરીકે ઉત્પન્ન થવું કે સિદ્ધાવસ્થા પ્રાપ્ત કરીને સિદ્ધશિલામાં વિરાજવું, એ પરલેકનાં સુખ મનાય છે. આ બંને પ્રકારનાં સુખનું મૂળ નમસ્કારમાં– નમસ્કારમંત્રની આરાધનામાં રહેલું છે. તાત્પર્ય કે જેઓ નમસ્કારમંત્રનું નિત્ય સ્મરણ કરે છે, તેના જપમાં મગ્ન બને છે તથા તેનું ધ્યાન ધરવામાં આનંદ માને છે, તેઓ પિતાના સકલ કર્મને ક્ષય કરીને મેક્ષમાં સીધાવે છે અને
