________________
નમસ્કારમંત્રની નવ વિશેષતાઓ
૧૦૭ અહીં કલેશ જાલથી આત્માને કલેશ ઉપજાવે તેવાં સર્વ પ્રકારનાં કષ્ટો, તેવી સર્વ પ્રકારની ચિંતાઓ તથા તેને કારણભૂત એ કર્મસમૂહ સમજવાને છે.
અન્ય મંત્રોમાં કઈને કઈ દેવ તેને અધિષ્ઠાયક હોય છે અને તે વશ થાય કે પ્રસન્ન થાય, તે જ એ મંત્ર સિદ્ધ થયે ગણાય છે. તાત્પર્ય કે ત્યાર પછી જ તે પિતાનું ફૂલ આપે છે. પરંતુ એ દેને વશ કરવાનું કે પ્રસન્ન કરવાનું કામ સહેલું હેતું નથી. અનેક પ્રકારના અટપટા ઉપાયો કામે લગાડયા પછી કે કઠિન અનુષ્ઠાને કર્યા પછી જ તેમાં સફલતા મળે છે. તેમાં ભયસ્થાને પણ ઘણાં રહેલાં છે. કંઈ ફેર થયે કે આડું પડ્યું તે સાધક પિતાને પ્રાણ ગુમાવે છે, અથવા અન્ય કષ્ટ ભેગવે છે, અથવા ચિત્તભ્રમ આદિને ભોગ બનીને ખૂવાર થાય છે, પરંતુ નમસ્કારમંત્રને કઈ એક અધિષ્ઠાયક દેવ નથી. વધારે સ્પષ્ટ કહીએ તે તેને અધિષ્ઠાયક દેવ થઈ શકે એમ નથી. સમ્યક્ત્વધારી અનેક દેવે તેના સેવક થઈને રહેલા છે અને તે અનન્ય ભાવે આરાધના કરનારના સર્વ મનેરથે પૂરા કરે છે. આને નમકારમંત્રની ચોથી વિશેષતા સમજવી જોઈએ. - કેત્તર વસ્તુઓનું આકર્ષણ કરવું, એ નમસ્કારમંત્રની પાંચમી વિશેષતા છે. તે અંગે કહ્યું છે કેગાઈ શુષ્પાં વિપતિ પુ િસ્થતાमुच्चाट विपदां चतुर्गति भुवां विद्वेषमात्मैनसाम् ।
