________________
૧૨૦
નમસ્કારમંત્રસિદ્ધિ આર્ટસૂ” થાય છે. ઉક્ત વિદ્યાર્થીએ પિતાનું ધ્યેય કે સાધ્ય સિદ્ધ કરવા માટે આ રીતે જે પ્રવૃત્તિઓ કરી, પુરુષાર્થ સે, તે એક પ્રકારની સાધના છે.
અહીં વિચારવાનું એ છે કે “જે એ વિદ્યાર્થીએ આ પ્રકારની સાધના કરી ન હોય તે શું એ “માસ્ટર ઓફ આર્ટસ” થઈ શકત ખરે? એક વિદ્યાથી આજે એવી ઈચ્છા કરે કે મારે “માસ્ટર ઓફ આર્ટસૂ” થવું છે, તે આવતી કાલે જ તે “માસ્ટર ઓફ આર્ટસૂ” બની જાય એ શક્ય નથી, સંભવિત નથી. તે માટે પિતાની ભૂમિકા અનુસાર કેટલાક સમય સુધી વિશિષ્ટ સાધના કરવી જ પડે છે.
મહાન વૈજ્ઞાનિક એડીસનને એવો ખ્યાલ આવ્યો કે ragquoct ( Eleetricity ) g' 45121 ( Light ) Hi રૂપાંતર થઈ શકે ખરું, એટલે તેણે પ્રયત્ન આરંભ્યા. આ પ્રયને વર્ષો સુધી ખંતપૂર્વક ચાલુ રાખ્યા અને પ્રયોગની સંખ્યા પાંચ આંકડા વટાવી ગઈ ત્યારે તેમાં સિદ્ધિ સાંપડી. આ પ્રયોગ દરમિયાન વાળ જેવા બારીક તારની જરૂર જણાતાં અને તે વાંસમાંથી બની શકશે એ ખ્યાલ આવતાં તેણે પિતાના માણસને દુનિયાના જુદા જુદા ભાગોમાં મેકલી આપ્યા. તેમણે વાંસની ૩૦૦ જેટલી જાતે એકઠી કરી. તેમાંથી કયે વાંસ અધિક કામ આપશે? તેને નિર્ણય કરવામાં આવ્યું અને ત્યારબાદ કામ આગળ ધપાવવામાં આવ્યું. આ પરથી સમજી શકાશે કે સાધ્યની સિદ્ધિ કરવા માટે મનુષ્યને કેવી અને કેટલી સાધના કરવી પડે છે.
