________________
સાધના કેમ કરવી ?
૧૩૭ આપણે અંતરથી એમ જ માનવું જોઈએ કે તનેર જં નિર્મ્સ = લિળખું ફિચં–તે જ સાચું છે અને તેજ નિશંક છે કે જે શ્રી જિનેશ્વર ભગવંતે કહેલું છે. આવી શ્રદ્ધા-આવો વિશ્વાસ પ્રકટયા વિના તેમણે પ્રરૂપેલા સિદ્ધાંતનું યથાર્થ અનુસરણ શી રીતે થઈ શકે?
શ્રમણ ભગવાન મહાવીર આ જગતના એક અજોડ અદ્વિતીય સાધક હતા અને અતિ કઠિન સાધનામાંથી પાર ઉતર્યા હતા. એ દ્રષ્ટિએ પણ તેમણે પ્રરૂપેલા આ પાંચ સિદ્ધાંતે પરમ શ્રદ્ધેય ગણાવા જોઈએ. - આ પાંચ સિદ્ધાંતને અતિ સંક્ષેપમાં નિર્દેશ કરે હોય તે (૧) ઉત્થાન, (૨) કર્મ, (૩) બલ, (૪) વીર્ય અને (૫) પરાક્રમ તરીકે કરી શકાય, પણ તેથી આપણે હેતુ સરશે નહિ, એટલે તે અંગે અહીં કેટલુંક વિવેચન કરીએ છીએ.
(૧) ઉત્થાન–એટલે આળસ મરડીને ઊભા થવું, જડતા ખંખેરીને જાગ્રત થવું, નિરાશાને ત્યાગ કરે અથવા તે પ્રમાદને પરિહાર કરીને કર્તવ્ય બજાવવા તત્પર થવું.
જેઓ આળસુ છે, એદી છે, છાતી પર પડેલું બેર બીજી કોઈ વ્યકિત પિતાના મુખમાં મૂકે એમ ઈચ્છનાર છે, તેઓ આ જગતમાં મંત્રસાધના શી રીતે કરી શકવાના?
આવી અનિચ્છનીય સ્થિતિ જડસુઓની છે. તેમનું મગજ જડતાથી એટલું ભરાઈ ગયેલું હોય છે કે કોઈ સાચી