________________
૨૮
નમસ્કાર ત્રસિદ્ધિ
દૃષ્ટિએ કરેલા હાય તે તે સાહિત્ય કોઈ પણ ભેાગે મેળવી લેવુ જોઇએ. પરંતુ આવું સાહિત્ય હજી સુધી અમને મળ્યું નથી. કોઈ સુજ્ઞના જોવા-જાણવામાં આવે તેા અમને તેનાથી જરૂર પરિચિત કરે. અષ્ટમહાપ્રાતિહા ના ધ્યાનના કેટલેાક અનુભવ અમે લીધેા છે અને તે ચમત્કારિક જણાયા છે.
શ્રી હેમચંદ્રાચાયે વીતરાગસ્તાત્ર’માં આ મહા પ્રાતિહાર્યાંનું સુંદર વર્ણીન કરેલ છે અને વમાન કાલે સ્વ. આચાય` શ્રીમદ્ વિજયધમ ધુરન્ધસૂરિજી મહારાજે તેના પર સુંદર કાવ્યરચનાએ કરેલી છે.
ઉપર મૂલ અતિશયના વનપ્રસ ંગે અરિહંત દેવના ૩૪ અતિશયાના ઉલ્લેખ થયેલા છે. તેનુ સ્વરૂપ શ્રી હેમચંદ્રાચાર્ય · અભિયાનનચિંતામણિ–કોષ ’માં વણુ વેલુ છે. તેના સાર એ છે કે—
(૧) અરિહંત ભગવંતાના દેહ અદ્ભુત રૂપ અને-સુંગધ
6
વાળા હાય છે, તેમાં કોઈ પ્રકારના રોગ હાતા નથી. વળી તે પરસેવા અને મેલથી રહિત હૈાય છે. (૨) તેમને શ્વાસેાશ્ર્વાસ કમળના જેવેા સુગ ધી હાય છે, (૩) તેમના શરીરમાં રહેલા રુધિર અને માંસ દૂધ જેવા શ્વેત તથા દુર્ગંધ વિનાના હેાય છે,
(૪) તેમની આહાર અને નિહાર (મળત્યાગ)ની ક્રિયા ચમ ચક્ષુઓ વડે જોઈ શકાતી નથી. એટલે કે આપણા જેવા સામાન્ય મનુષ્યા તેને જોઈ શક્તા નથી. આ ચાર અતિશા જન્મથી હાય છે.
