________________
નમસ્કારમંત્રસિદ્ધિ
હવે ચાર મૂલાતિશયને પરિચય કરીએ. કાલોકના સર્વ ભાવ-પદાર્થોને જાણનાર કેવલજ્ઞાનનું હોવું તે “જ્ઞાનાતિશય” નામને પ્રથમ મૂલ અતિશય. રાગદ્વેષાદિ અંતરના અપાયકારક શત્રુઓને રમપગમથો તથા ઇતિ–ઉપદ્રોને નાશ થે, તે “અપાયાપગમાતિશય” નામને બીજે મૂલ અતિશય, (અપાય + અપરમ + અતિશય = અપાયા પગમાતિશય).X સુર, અસુર અને મનુષ્યના સમૂહ વડે પૂજા થવી, તે “પૂજાતિશય” નામને ત્રીજો મૂલ અતિશય અને પાંત્રીશ ગુણવાળી વાણી વડે સત્ય ધર્મને ઉપદેશ કરે, તે વચનાતિશય” નામને એથે મૂલ અતિશય
આ બાર ગુણે વડે અરિહંત ભગવંતનો વિચાર કરવો જોઈએ. અરિહંત ભગવંતનું સ્વરૂપ આપણું મનમાં સ્થિર કરવા માટે આ ગુણો ઘણા ઉપયોગી છે. ખાસ કરીને ધ્યાન વખતે તેમનું અષ્ટમહાપ્રાતિહાર્યવાળું સ્વરૂપ ચિંતવવાથી તેમના ઐશ્વર્ય આદિને આપણા મન પર ખૂબ પ્રભાવ પડે છે. તેના અમને અનુભવ થયેલા છે.
અહીં જિજ્ઞાસુઓ તથા સંશોધકોને રસ પડે એવી એક વાત કહેવા ઈચ્છીએ છીએ. આજથી વિશ વર્ષ પહેલાં નમસ્કારમંત્ર અંગે કન્નડ ભાષામાં લખાયેલા સાહિત્યની શોધ કરવા માટે દક્ષિણમાં જવાનું થયું, ત્યારે બેંગલેરમાં ભુવલય ગ્રંથના રક્ષક દિગમ્બર જૈન વિદ્વાન
* જ્યાં અરિહંત પરમાત્મા વિચરે તેની ચારેય દિશામાં ર૫૨૫ યોજન અને ઊર્ધ્વ અધોદિશામાં ૧૨ ૧/૨ ૧૨ ૧/ર જન એમ ૧૨૫ યોજનમાં ઈતિ–ઉપદ્રવાદિનો અભાવ હોય છે.