________________
નમસ્કારમંત્રને અદ્ભુત મહિમા
૩૫ સ્થાન માનવામાં આવ્યું હતું. હવે સમ્યકત્વને એક પ્રકારનું રત્ન માનીએ તે નમસ્કારમંત્ર તેને ઉત્પન્ન થવા માટે, રોહણાચલની ભૂમિ જેવું છે. તાત્પર્ય કે સમ્યક્ત્વની ઉત્પત્તિ નમસ્કારમંત્ર તરફ ભક્તિ-પ્રીતિ જાગ્યા વિના થતી નથી.
સંસારી જીવની ગતિ ચાર પ્રકારની છે નરક, તિર્યંચ, મનુષ્ય અને દેવ. તેમાં છેલ્લી બે ગતિને સુગતિ કહેવામાં આવે છે, કારણ કે તેમાં દુઃખ કરતાં સુખનું પ્રમાણ અધિક હોય છે. આ બે ગતિના આયુષ્યબંધને એક પ્રકારનું વૃક્ષ ગણવામાં આવે તે નમસ્કારમંત્ર તેના પુષ્પસમે છે, અર્થાત એ બંધમાં ઉત્તમતા લાવનાર છે. પ્રાણીઓની ગતિ સુધારવામાં નમસ્કારમંત્ર અતિ અગત્યનો ભાગ ભજવે છે, એમાં કઈને શંકા છે ખરી ?
વીતરાગદેએ ઉપદેશેલા દયામય ધર્મને સદ્ધર્મ ગણવામાં આવે છે. આ સદ્ધર્મ શંકા-કાંક્ષાદિ દોષથી રહિત હોય તે વિશુદ્ધ કહેવાય છે. તેની પ્રાપ્તિનું મુખ્ય ચિહ્ન નમસ્કાર મંત્ર છે, એટલે કે નમસ્કાયંત્રની ભાવપૂર્વક ગણના થવા લાગે તે જાણવું કે હવે વિશુદ્ધ એવા સદ્ધર્મનું આરાધન શરૂ થયું છે. જ્યાં નમસ્કારમંત્રની ગણના નથી, ત્યાં ધર્મ નથી, ધર્મને સંસ્કાર નથી. ધર્મ પ્રત્યે લઈ જનારી મુખ્ય વસ્તુ નમસ્કાર છે. આ વસ્તુ શ્રીમાન્ હરિભદ્રસૂરિજી મહારાજે
લલિતવિસ્તરાચત્યવંદનવૃત્તિ' માં “ધ કરિ મૂત્રમૂના વન્દ્રના એ શબ્દો વડે વ્યક્ત કરી છે.
