________________
૧૯
નમસ્કારમંત્રનિરૂપણ પણ નમસકાર જેવા સિદ્ધ મંત્રને આ નિયમ લાગુ પડતા નથી, એટલે કે તે આવા કઈ પણ બીજાક્ષરની સહાય વિના પણ અ૫ પ્રયાસે સિદ્ધ થાય છે. જે મંત્રની રચના ચાગસિદ્ધ મહાપુરુષ દ્વારા થયેલી હોય અને જેમાં તેમની શક્તિને અંશ સંનિહિત હોય, તે સિદ્ધમત્ર કહેવાય છે. આ મંત્ર કદી પણ નિષ્ફળ જતો નથી.
અહીં એ જાણી લેવું જરૂરનું છે કે નમસ્કાર એ અતિ ઉચ્ચકેટિને મંત્ર હોવાથી જ તેને “વરમંત્રે પરમમંત્ર કે “મહામંત્ર કહેવામાં આવ્યો છે.
એક પ્રાચીન ગાથામાં કહ્યું છે કેपणवहरियारिहा इअ मंतह बीआणि सप्पहावाणि । सम्बेसि तेसिं मूलो, इक्को नवकारवरमंती ॥
“પ્રણવ' (ષ્કાર), હકાર, અહં” વગેરે પ્રભાવશાલી બીજે છે, તે સર્વનું મૂલ એક નવકાર વરમંત્ર છે.”
શ્રાદ્ધદિનકૃત્યમાં કહ્યું છે કેमंताण मंतो परमो इमुत्ति,
धेयाण धेयं परमं इमुत्ति । तत्ताण तत्तं परमं पवित्तं,
संसारसत्ताण दुहाहयाणं ॥
થી સંતપ્ત થયેલા સંસારના પ્રાણીઓને માટે આ નમસ્કાર સર્વમંત્રોમાં પરમ મંત્ર છે, સર્વ શ્વેમાં પરમ દયેય છે અને સર્વ તમાં પરમ તત્તવ છે.”
