________________
૨૪
નમરકારમંત્રસિદ્ધિ પંચપરમેષ્ઠિનમસ્કારને મહિમા અતિ અદ્દભુત છે અને તે ત્રણ જગતમાં એટલે સ્વર્ગ, મર્યાં અને પાતાલલેકમાં
જ્યારથી કાલ શરૂ થયું ત્યારથી અર્થાત્ અનાદિ કાલથી વતે છે.”
સિદ્ધમંત્ર એ શાશ્વત” વગેરે વચને પણ નમસ્કારમંત્રના નિત્યત્વનું સૂચન કરે છે.
તાત્પર્ય કે જૈન શાસ્ત્રોમાં નમસ્કારમંત્ર નિત્ય હેવાનાં પૂરતા પ્રમાણે પ્રાપ્ત થાય છે, તેથી તેના નિત્યત્વ વિષે શંકાને સ્થાન રહેતું નથી. આમ છતાં કઈ તર્કપ્રધાન પાઠકને એ તર્ક થાય કે આ શી રીતે સંભવી શકે? તેથી અહીં વિશેષ વિચારણા કરીએ છીએ.
જૈન મહાત્માઓનાં એ ટંકશાળી વચન છે કે – एसो अणाइ कालो, अणाइ जीवा अणाइ जिणधम्मो । तइआ वि ते पहंता, इसुच्चिय जिण-नमुक्कारो ॥
આ કાલ અનાદિ છે, જીવ પણ અનાદિ છે અને જિન ધર્મ પણ અનાદિ છે. ત્યારથી લઈને આ જિનનમસ્કાર ભવ્ય જીવો વડે ભણાય છે.”
કાલ અમુક વખતે શરૂ થયે, એમ કેઈથી કહી શકાય એમ નથી. જે અમુક વખતે શરૂ થયે એમ કહીએ, તે પહેલાં શું હતું?” એ પ્રશ્ન ઊભું થાય છે. ઉત્તરમાં જે એમ કહેવામાં આવે કે “તે વખતે સર્વ શૂન્ય હતું, તે સર્વ શૂન્યનો ખ્યાલ પણ કાલ સિવાય આવી શકતા નથી. દરેક
