Jain Shasan 2000 2001 Book 13 Ank 26 to 48

Author(s): Premchand Meghji Gudhka, Hemendrakumar Mansukhlal Shah, Sureshchandra Kirchand Sheth, Panachand Pada
Publisher: Mahavir Shasan Prkashan Mandir

Page 94

માજના અફઘાનિસ્તાન
' શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) • વર્ષ ૧૩ ૦ અંક ૩૨ ૩૩૦ તા. ૧૦-૪-૨૦૦૧ સિલ્ક રૂટ'' ઉપર ગાંધાર એક મહત્ત્વનું સ્થળ હતું. | બૌધ્ધની પ્રતિમાઓ તથા સમ્રાટ અશોકના સંદેશારૂપ ચીને જતા રસ્તામાં આવતાં આજે જે અઝરબેજાન, | શિલાલેખો સ્થાપેલા. તકિસ્તાન, વગેરે મુસ્લીમ નામે ઓળખાય છે એ દેશો
એ વર્ષોમાં આપણા દેશ ઉપર પરદેશીઓના ત્યાર પણ હતા અને ભારતથી નીકળેલો બૌધ્ધ ધર્મ ચીન -
આક્રમણો તો થતા જ રહેલા. એમાં મુસ્લીમો અને અંગ્રેજો જ માન સુધી પહોંચ્યો ત્યારે રસ્તામાં આવતા એ બધા
તો ઘણાં ઘણાં મોડા આવેલા પરંતુ એ પહેલા ણો, શકો, દેવાને બૌધ્ધ ધર્મમાં ઝબળોતો ગયો હતો. કારાકોરમ,
કુશાન વગેરે વંશો હતા. આ વંશો આક્રમણ કારો તરીકે કિશ, પામીર, વગેરે હિમાલયની પાછળના પ્રદેશો
ભારત ઉપર આ જ અફઘાનિસ્તાન અને ખૈબરદ ટિના રસ્તે અને પર્વતમાળાઓ આ ““રૂટ' પર છે. (ડીસ્કવરી ચેનલ
ઉતરી આવેલા. પરંતુ ભારતીય સંસ્કૃતિની વિશાળતા અને ઉર આ “સિલ્ક રૂટ' અને એની ઉપરના દેશો તથા પ્રજા
પરકીયોને આત્મસાત કરવાની શકિત એવી હતી કે એ વિશે અવારનવાર માહિતીની શ્રેણી અપાય છે.)
હુણો, શકો વગેરે પરકીયો વિશાળ વ્યાપક હિન્દુ સમાજમાં - I અંગ્રેજો ગોઠવીને આપણા મગજમાં ઘુસાડયા પ્રમાણે કયાં સમાઈ ગયા એ કોઈ કળી શકયું નહીં ! કાન વંશનું ૨૦૦ વર્ષ પહેલાં (એટલે કે, ઈસુના પહેલાં પ00-500 પણ એવું જ થયું એશિયામાંથી આવેલા. મધ્ય એશિયાની વ જ થાય... હકિકતમાં ઈસુ પહેલાં ૧૦ હજાર કે ૨૦ અને આરબ રણની ઘૂમતી, ફરતી, રખડતી જ તોની જેમ હર વર્ષ પહેલાં પણ હોય શકે છે.) મહાવીર અને બૌધ્ધ કુશાનો પણ રખડતી જાતિ હતા. ભારત ઉપર આક્રમણ થઈ ગયા. બૌધ્ધનો જન્મ કપિલવસ્તુ (લુમ્બિની)માં કરીને કુશાનોએ વ્યવસ્થિત રાજ્ય કર્યું. એ પહેલાં થ લો. એમના શિષ્યો અને અનુયાયીઓએ બૌધ્ધ ધર્મને કુશાનોના નેતા (રાજા) કદસીસેસે હિન્દુકુશ પર્વતમાળા, ભરતના ખૂણે ખૂણામાં પહોંચાડી દીધેલો. (દા. ત. ગાંધાર અને સિંધ પ્રદેશમાં સામ્રાજ્ય ફેલાવેલું. આ કુશાન તાજાના ડુંગરમાં પણ બૌધ્ધ ગુફા છે તો સાત ટાપુના વંશના વંશજો ભારતીય (હિન્દુ) સંસ્કૃતિ અને સમાજમાં બલા મુંબઈ નજીકના એક ટાપુ એલિફન્ટામાં પણ બૌધ્ધ એટલા બધા સમાઈ ગયા કે એમણે બૌદ્ધ ધર્મને પણ ગુ ઓ છે અને અજંતા-ઈલોરાની ગુફાઓ તો મધ્ય | ફેલાવવામાં ભાગ ભજવ્યો. એમની સ્થાપત્યકલા એમણે મારાષ્ટ્રમાંની જાણીતી છે જ) શંકરાચાર્યે આ બૌધ્ધોના મથુરા, સારનાથ, વારાણસી, અમરાવતી વગેરે માં પાથરી ફેલાવાને અટકાવવા ઘણી મહેનત કરેલી. અહિંસા, પ્રેમ, નહીં પરંતુ ગાંધારમાં (અફઘાનિસ્તાન) પણ એમણે બંદુત્વ વગેરે જેવા બૌધ્ધધર્મના સિધ્ધાંતોએ બૌદ્ધ ધર્મને સ્થાપત્યોની જાણે હારમાળા રચી. કુશાનોએ સોનાના, લો પ્રિય બનાવ્યો અને ઈસુના જન્મ પહેલાં ૨૦૦-૩૦૦ રૂપાના સિક્કા પણ ચલણમાં મૂકેલા. બુધ્ધોની મહાયાન વર્ષ અગાઉ ભારતના રાજવીઓ બૌધ્ધ ધર્મ અંગિકાર શાખાને કુશાનોએ જ ઈરાન, ગાંધાર, રોન સુધી કરા લાગ્યા. એમાં ૨૭૨ વર્ષ ઈસુની પહેલાંના વખતમાં પહોંચાડેલી. કુશાનોએ હિન્દુ ધર્મ પણ અપનાવી લીધેલો સાટ અશોક નામનો જે રાજા થઈ ગયો એણે અહિંસાનો (કશાનોના એક રાજાનું નામ વાસુદેવ હતું તે ઉપરથી સંકે રો વિશ્વભરમાં ફેલાવવા બૌધ્ધ સાધુઓ દ્વારા આમ કહી શકાય.). અમયાનો ચલાવેલા. એ સાધુઓમાં એનો પુત્ર કુણાલ
- ભારતના મોટાભાગના મુસ્લીમોના પૂર્વજો જેમ અને પુત્રી સંઘમિત્રા પણ બૌધ્ધ સાધુ થઈ ગએલા. |
હિન્દુઓ છે અને પાકિસ્તાન આજે પોતાના ઈતિહાસ અને શંકરાચાર્યે એ જમાનામાં પગે ચાલીને જેમ ભારતની ચારેય
પરંપરાને મોહનજોદરો અને હરપ્પાની સંસ્કૃતિ સાથે જોડે દિડામાં મઠો સ્થાપીને હિન્દુધર્મને ઉંડો ઉતારેલો એમ
છે તેમ અફઘાનિસ્તાનના આજના મુસ્લીમોના મૂળ ત્યાં બૌ ધોએ પણ પગપાળા પગપાળા જ બૌધ્ધ ધર્મને લગભગ
સેંકડો વર્ષ પહેલાં જીવી ગએલા બૌધ્ધો અને શિવપંથીઓ એ યાભરમાં તલવાર વાપર્યા વિના કે હિંસા આચર્યા |
એટલે કે ટૂંકમાં હિન્દુઓમાં રહેલા છે. વિમાં માત્ર પ્રેમ અને કેવળ પ્રેમના બળે પહોંચાડેલો. કાપડિયા, જાપાન, જાવા, સુમાત્રા, ચીન, શ્રીલંકા,
- અફઘાનિસ્તાનમાં બૌધ્ધોનું મહત્ત્વ વધ્યું એ પહેલાં મંગોલિયા, અફઘાનિસ્તાન, કોરિયા, રશિયા ક્રેટ વગેરે
હિન્દુ... શૈવ... નું મહત્ત્વ હતું કારણકે ત્યાંના કાબુલ, દેશ સુધી એ ફેલાયો.
કંદહાર, બુખારા, બામિયાં, જલાલાબાદ જેવા આજના
નામવાળા શહેરોમાં સંખ્યાબંધ હિન્દુ મંદિર , બૌધ્ધ T બૌધ્ધ સાધુઓ સાથે એ એ દેશ-પ્રદેશમાં ભારતના
વિહારો અને ઓછા પ્રમાણમાં જૈન દેરાસરો પણ મળી વેપારીઓ, કારીગરો, શિક્ષકો, વગેરે પણ ગએલા. એમણે
આવે છે. આ શહેરો વેપારી મથકો હતા એ સાથે એબધા દેશોમાં મહત્ત્વના સ્થળો ઉપર બૌધ્ધ મઠો, | તીર્થસ્થાનો પણ હતા જ
તીર્થસ્થાનો પણ હતા. જલાલાબાદમાંના શિવાલયો તો
୧୦୦୦୦୦ ୧୦୦୦୦୦ ୧୦୦୦୦୦୧
OWUUUU ( 495 Doooooo