Jain Shasan 2000 2001 Book 13 Ank 26 to 48

Author(s): Premchand Meghji Gudhka, Hemendrakumar Mansukhlal Shah, Sureshchandra Kirchand Sheth, Panachand Pada
Publisher: Mahavir Shasan Prkashan Mandir

Page 156

જે અશરીર બનવાના મા !
શ્રી જેનશાસન (અઠવાડિક) * વર્ષ: ૧૩ * અંક ૩૬-૩૭ * તા. ૮-૫-
૨
૧
]
ܝܬܝܬܝܬܝܬܝܬܝܬܝܬܝܚܝܬܝܚܝܬܝܚܝܬ
- 1 ગુણદશી અનાદિકાળથી કર્મસંયોગે આત્માને વળગેલું આ શરીરની પરિણતિ રૂપ ધર્મ નિર્મલ, તેટલો પ્રવૃત્તિ ધર્મમાં આનંદ અને છે એ જ મોટામાં મોટું બંધન છે. શરીરની સારસંભાળ-સારું-રાખવામાં સ્થિરતાની પ્રાપ્તિ. ધર્મ પ્રવૃત્તિમાં થતી અસ્થિરતાનું દુ:ખ, તેનું
જે કરવું પડે તે બ. કરવાની તૈયારી છે. પણ આત્માને સારો ભાન, તેનાથી બચવાની મહેનત પણ સ્થિરતા ગુણને લાવનાર બનાવવા કેટલી મહેનત ચાલુ છે ? આ શરીર તો આત્માને છે. મન અસ્થિર બને છે માટે પ્રવૃત્તિ કરવી નહિ - આવી વાત વળગેલો પુદગલ છે વળગાડ છે. ભૂતના વળગાડ જેવું છે.' વ્યવહારમાં કોઇ કરતું નથી તો સમજુ જીવ ધર્મમાં કરે નહિ પણ ભૂતાદિના ઉપદ્રવર્થ ઘેરાયેલ આત્મા, જેવી ચેષ્ટા કરે તેના કરતાં અસ્થિરતાને જાણી તેને દૂર કરવા પ્રવૃત્તિ ચાલુ રાખે પણ પ્રવૃત્તિ પાગ વધુ કનિટ-અ નષ્ટ ચેષ્ટા આ શરીરના રાગના-પ્રેમના કારણે મૂકીનદેતો જરૂર સ્થિરતા આવેજ.બજારમાં વેપારમાં કમાણી થાય છે. જે શરીર માપણી સાથે આવવાનું નથી, આપાનું બન્યું નથી, નુકશાન થાય છે તો બજારમાં જવાનું કે વેપાર કરવાનું બંધ નથી બનવાનું નઈ કે બનશે પણ નહિ, જે અહીં માના પેટમાં કોણ કરે? બધા તેને પ્રોત્સાહિત કરે કે - ચઢતી - પક્ષી ચાલ્યા ! પેદા થયું અને અહી જ નાશ પામવાનું છે - તે જાણવા છતાં હજી કરે, પુરૂષાર્થ મૂકવો નહિ. તે જ જાય અહીં ધર્મમાં લગાડે તા! આપણા શરીર પર નો મોહ ઉતરતો નથી તે કેટલું મોટું આશ્ચર્યમાં સ્થિરતાની પ્રાપ્તિ થવી સહજ છે. આ કામ આપણે ધારીએ તેટલું
છે : શરીરને હું - મારું માનવાથી કેવી વિટંબણાઓ થઈ છે, સરળ-સહેલું નથી તેમ અશકય - અસંભવ પણ નથી. C કેટલી ઉપાધિ આ બે પેદા કરી છે તે વિચારવું જરૂરી છે.
આ શરીરની મમતા છોડવી છે. શરીર સારું હશે તો ધર્મ છે શરીર પરના મોહને દૂર કરવા માટે જ્ઞાનિઓ કહે છે કે – થશે તેમ નહિ પણ શરીર સારું-વહાલું નહિ લાગે તો જરૂર ધર્મ - આ શરીરનો પાગ :રોસો કરવા જેવો નથી. ગમે તેટલું સાચવો થશે. વાર-તહેવારે, અવસરે આ શરીર જેમ પોતાની જાત પોતાનો પ્ર.
છતાં પણ ક્યારે દગ દે, વાંકું ચાલે તે કહેવાય નહિ. માટે શરીરની સ્વભાવ બતાવે છે. તેમ આત્માએ પણ પોતાનો સ્વભાવ કેળવવો આ આળપંપાળ, લાલ - પાલન ઓછા કરી, શરીરથી ધર્મની વધુને કે- આ શરીર મારું નથી. કર્મયોગે હજી શરીરનો સંગ કરવો છે. - વધુ સુંદર આરાધન થાય તેવો પ્રયત્ન કરવો જરૂરી છે. શરીર પડે તો પણ શરીર પર મોહ તો કરવો જ નથી, શરીરના પ્ર > મારું નથી અને હું એ શરીર નથી. શરીર તો મારાથી અને સુખમાં રાચવું - નાચવું નથી પણ અનાદિકાળથી વળગેલ છે
છે.' મોક્ષ માર્ગની સાધના-આરાધના-ઉપાસના આ શરીરથી આ શરીરના નાશનો જ પ્રયત્ન કરવો છે. શરીરના રંગમાં જ કરવાની છે માટે શરીરને મંગલ ઘોડો બનાવ્યા વિના ગધેડાની રંગાવું નથી પણ શાસનના રંગમાં જ રંગાવું છે. શરીર જે 2 જેમ કામ લેવાનું કે શરીર સારું હોય, ઈન્દ્રિયો પોત પોતાનો કહે તે કરવું નથી, જે માગે તે આપવું નથી પણ જ્ઞાનિએ વિષય ગ્રહણ કરવામાં પટુ હોય ત્યારે મોજ-મજા, એશ-આરામ, શરીરના નાશ માટે જે કહ્યું તે શરીર પાસે કરાવવું છે.” આ આનંદ-પ્રમોદ, ગ-રાગ કરવાના બદલે, આત્મહિતકર, ભાવના આત્મસાત્ કરવાથી શરીર હાનિ નહિ કરે, આત્માનું પ્રવૃત્તિ-સાધના કરડ જરૂરી છે. શરીર ભલે કદાચ માંદું-અસક્ત બગાડી નહિ શકે, આત્માની પાયમાલી પણ નહિ કરી શકે. પછી
બને પણ મન સાજુ - સશક્ત રહે એટલે ઘણું. શરીરની બિમારી તો અશાતના કે રોગાદિના ઉદયને સહન કરવાની શક્તિ મળશે. કે માંદગી કરતાં મનને બિમારી - માંદગી જીવલેણ છે. મન સાજુ સ્થિરતા ગુણ પ્રાપ્ત થશે. ગમે તે પ્રસંગોમાં સમાધિ-સમતા સહજ
એટલે ધાર્યું ધર્મનું કામ થઇ શકે. શરીરની બિમારીમાં કદાચ બનશે. સાચા આરાધક ભાવને પામનારા પુણ્યાત્માઓને સહન છે પ્રવૃત્તિરૂપ ઓછો ? ય તે બને પણ પરિણતિરૂપ ધર્મ તો ધાર્યો શીલતા પ્રાપ્ત થવી સહજ છે. પછી તેનું શરીર સળગે, શરીરની
કરી શકાય છે. શક ધર્મ કરવાનો પ્રયત્ન - મનોરથ, ન થઇ શકે ખાલ છોલે કે શરીરમાં ડામ દે તો પણ તેને કશી અસર ન થાય તે ! જ તેનું ભારોભાર દુ:, અકરણીય નિરૂપાયે કરવું પડે તેનું ય દુ:ખ તો ‘દેહે કરું, મહાસુખ' ભાવનામાં રમે. ‘શરીરને દુ:ખ જે તેનાથી બચવાના પ્રયત્નો - એ પરિણતિ રૂપ ધર્મ છે. આવો ધર્મ તે આત્માને સુખ'. આવું માનનારને સંસારના કોઇપણ ૮ તો ગમે ત્યાં, ગમે ત્યારે, ગમે તે અવસ્થામાં શક્ય છે. જેટલો
| (અનુસંધાન પાના નં. ૫૬૦)
ܚܚܚܚܚܝܚܝܚܝܛܝܛ