________________
ધર્મ કથાનુયોગ–મહાવીર તીર્થ માં મેઘકુમાર શ્રમણ : સૂત્ર ૩૦૬
૧૦૧
કરી અંજલિ રચી જયવિજય શબ્દોથી રાજાને
સ્વપ્નને ત્રણ માસ પૂરા થતાં મને આવા વધાવ્યો, વધાવીને આ પ્રમાણે કહેવા લાગી –
પ્રકારનો અકાળમેઘ સંબંધી દોહદ થયો છેહે સ્વામિ ! આજ ધારિગીદેવી કંઈક ક્ષીણ
તે માતાઓ ધન્ય છે, કૃતાર્થ છે માવત્ અને ક્ષીણ શરીરવાળી યાવતુ બાદમાનમાં વૈભારગિરિની તળેટીમાં ચારે બાજુ પરિભ્રમણ ડૂબેલી જણાય છે.”
કરતી કરતી દોહદ પરિપૂર્ણ કરે છે. તો હું શ્રેણિક દ્વારા ચિંતાકારણ-૫છા –
પણ એ રીતે મેધોનું આગમન થતાં યાવતું ૩૦૬. ત્યાર પછી તે શ્રેણિક રાજા તે અંગત પરિ
દોહદ પૂર્ણ કરું. ચારિકાની આવી વાત સાંભળી અને
આ કારણે તે સ્વામિ ! આવો અકાળ હૃદયમાં અવધારી વ્યાકુળ બન્યો અને તરત જ
દોહદ પૂર્ણ ન થવાથી હું ક્ષીણ અને યાવતુ ઝડપથી શીધ્ર ગતિથી જયાં ધારિણીદેવી હતી
આર્તધ્યાનમાં ડૂબી છે. આ જ કારણે હું ત્યાં આવ્યા, આવીને ધારિણીદેવીને જીર્ગ,
ક્ષીણ યાવતુ આધ્યાનમાં રહેલી-ચિંતાક્ષીણ શરીરવાળી યાવતુ આર્તધ્યાનગ્રસ્ત જોઈ, ગ્રસ્ત છું. જોઇને આ પ્રમાણે બોલ્યો –
શ્રેણિકનું આશ્વાસન – હે દેવાનુપ્રિયે! તું જીર્ણ, જીર્ણ શરીરવાળી - ૩૦૮. ત્યાર પછી શ્રેણિક રાજાએ ધારિણીદેવીની પાવતુ આર્તધ્યાનમાં ડૂબેલી કેમ જણાય છે?” આ વાત સાંભળીને અને અવધારીને ત્યારે તે ધારિણી દેવીએ શ્રેણિક રાજાની
ધારિણીદેવોને આ પ્રમાણે કહ્યું – આ વાત સાંભળીને પણ તે તરફ ધ્યાન આપ્યું
હે દેવાનુપ્રિયે! તું ક્ષીણ યાવત્ આર્તધ્યાનનહીં, ન તેનો સત્કાર કર્યો પણ મૌન જ રહી. ગ્રસ્ત થઈ ચિંતા ન કર. હું એવું કરીશ કે ત્યારે શ્રેણિક રાજાએ બીજી વાર અને ત્રીજી
જેથી તારે આ આવા પ્રકારનો અકાળ દોહદનો
મનોરથ સફળ થશે. આમ કહી ધારિણીદેવીને વાર પણ આ પ્રમાણે કહ્યું – “હે દેવાનુપ્રિમે !
પ્રિય ઇષ્ટ વચનોથી આશ્વાસન આપી તે જ્યાં તું કેમ જીર્ણ, જીર્ણ શરીરવાળી યાવત્ આર્તધ્યાનમાં ડૂબેલી જણાય છે ?”
બાહ્ય ઉપસ્થાનશાળા (રાજસભા) હતી ત્યાં
આવ્યો, આવીને શ્રેષ્ઠ સિંહાસન પર પૂર્વાત્યારે તે ધારિણી દેવીએ શ્રેણિક રાજાની
ભિમુખ બનીને બેઠો અને ધારિણીદેવીના વાત બીજી વાર અને ત્રીજી વાર સાંભળવા
અકાળ દોહદને પૂર્ણ કરવા માટે અનેક છતાં તે તરફ ન ધ્યાન આપ્યું, ન તે સમજી
દષ્ટિકોણથી, ઉપાયોથી અને ઔત્પત્તિકી, અને મૌન જ રહી.
વૈનચિકી, કર્મા અને પરિણામિકી એમ ત્યાર બાદ તે શ્રેણિક રાજાએ ધારિણીદેવીને
ચારે પ્રકારની બુદ્ધિઆથી વારંવાર વિચાર સોગંદ આપ્યા અને સોગંદ આપી આ
કરવા લાગ્યો, તો પણ તે દોહદના આગમનને, પ્રમાણે કહ્યું –
ઉપાયને, ઉત્પત્તિને કે સ્થિતિને સમજી ન “હે દેવાનુપ્રિયે ! શું હું તારા મનની વાત
શકવાથી માનસિક સંકલ્પમાં ઢીલો પડી ભાવતુ સાંભળવા માટે યોગ્ય નથી, કે જેથી તું તારા ચિંતા કરવા લાગ્યું. આવા માનસિક દુ:ખને છુપાવી રહી છે?”
અભયકુમાર દ્વારા શ્રેણિકને ચિંતાકરણ પૃછા ધારિણીનું ચિંતાકારણ અંગે નિવેદન – ૩૦૯, તે દરમિયાન સ્નાન, બલિકમ કૌતુકમંગળ ૩૦૭, ત્યારે તે ધારિણીદેવી શ્રેણિક રાજાએ સોગંદ ક્રિયા કરીને અને સર્વ અલંકારોથી વિભૂષિત
આપ્યા એટલે તરત જ આ પ્રમાણે બોલી – થઈને અભયકુમાર [ પિતાના ] પાયવંદન હે સ્વામિ ! મારા તે ઉદાર યાવતું મહા
માટે નીકળ્યો.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
