________________
રાજાની તપાસ
રાજાએ પોતાના આસન પર બેઠક લઈને પ્રસન્ન સ્વરે કહ્યું : આવો, મારા પ્રિય શ્રેષ્ઠિ વેર્યો. હું આપનું ભાવ પૂર્ણ હૃદયે સ્વાગત કરું છું. કહો, આપ સહુ પરિવાર સહિત કુશળ છોને?”
“હા કૃપાનાથ, આપની છત્રછાયા તળે અમે દરેક વાતે કુશળ છીએ. આપશ્રીને પ્રવાસ સુખભર્યો નીવો હતો ને ?'
હા...જ્યાં પ્રજા પ્રેમાળ હોય ત્યાં સુખ જ રમે છે. આપના આગમન પરથી હું કહી શકું છું કે આપ કંઈક ફરિયાદ લઈને આવ્યા હશે. ફરમાવે.’
“કૃપાળુ, આપનાં સુશાસનમાં ફરિયાદ હોવાને કોઈ સંભવ નથી. અમે માત્ર એક વાત કરવા જ આવ્યા છીએ.” એક વેપારીએ કહ્યું.
“ કહે... માધુ શેઠ, સકેચ વગર કહે.” રાજાએ માધવશેઠ સામે જઈને કહ્યું. માધવશેઠ પચાસની આસપાસને અને કરિયાણું બજાર આગેવાન વેપારી હતો. તેણે પોતાના ત્રણે સાથીદારો સામે નજર કરીને કહ્યું : “કૃપાનાથ, આપ માત્ર દયાળુ નથી પણ પ્રજાના રખેવાળે ય છે. નાના મોટા દરેક વેપારીઓ પર અનહદ કૃપા છે. વેપારીઓને જ્યારે આર્થિક મુશ્કેલી પડી હોય ત્યારે આપે સહારે આપીને તે મુશ્કેલી દૂર કરી હોય છે. અમારી બજારમાં એક નાનો અને ગરીબ વેપારી છે, તેનું નામ છે દેદે. આમ તે તેનું કુળ ખાનદાન છે, તેના બાપદાદાઓ એક કાળે અમીર અને મોટા વેપારીઓ હતા. પરંતુ સંસારમાં કેઈના સુખ સંપત્તિ અચળ નથી રહી શકતાં તે ન્યાયે દેદ જુવાન બન્યા. ત્યારે તેની દુકાન ઘર વગેરે વહેચાઈ ગયાં હતાં પણ તેના એક માસીએ તેને પર ચાલ્યો અને સામાન્ય મૂડી આપીને દેદાને ધંધે ચડાવ્યું. પ્રથમ દેદાએ આસપાસના ગામડાંઓમાંથી મણ પણે મણ જેટલું ઘી ખરીદીને અહીં વેચવું શરૂ કર્યું. પંદર વીસ ઢિંગલા મળી જતાં અને લુખુ સુકું ધાન ખાઈને માસી સાથે બેય માણસો પેટ ગુજારે કરતા હતા. ઘીની ફેરીમાં ઝાઝું
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
