Book Title: Sukrutsagar yane Mandavgadh no Mahan Mantrishwar
Author(s): Ratnamandan Gani
Publisher: Atmanand Jain Sabha
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005222/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 |ER= zrImadraratnama DanagaNiviracita-- sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhano mahAna maMtrIzvara. prasiddha kartA, zrI jaina AtmAnada sabhA bhAvanagara. & Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AtmAnaMda prakAza mAsikanA grAhakone ra7-28mA varSanI bheTa. zrImadaratnamaMDanagaNiviracita- sukRtasAgara- cAne mAMDavagaDhano mahAna maMtrIzvara. (jemAM ItihAsaprasiddha dharma prabhAvaka purUSanA puNyakAryo-sukRtyenuM apUrvavRttAMta ane anupama caritra Avela che.) Counciation prasiddha kartA, zrI jene AtmAnaMda sabhA. bhAvanagara. - 2 - vIra saMvata 2456 vikrama saMvata 1986 Atma saMvata 35 2 E kiMmata rUA. 1-0-0 posTeja juduM. zrI AtmAnaMda graMthamALA naM. 6ra. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prasiddha koM---- zrI jaina AtmAnaMda sabhA, bhAvanagara bhAvanagara dhI AnaH prinTiMga presamAM zAha gulAbacaMda lallubhAie chApyuM. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA zrI AtmAnaMda prakAza mAsikanA grAhakAne A satAvIza, aThThAvIzamA varSanI jaina aitihAsika caritra " sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhanA mahAna maMtrIzvara " e nAmanI buka bheTa tarIke ApatAM amene AnaMda thAya che. daravarSe vAvadha sAhitya, tattvajJAna, itihAsa, caritrA, AcAra vigerenA pustaka! udAratAthI ane tevAM teTalAM kadanA, ane sArA kAgaLa upara suMdara TAipathI chapAvI, suzeAbhita khAinDIgathI alaMkRta karI A mAsika sivAya anya kAi taraphathI tevI rIte apAtA na heAvAthI tevA AnaMda thAya te sahaja che. itihAsa e deza ke samAjanuM prathama darajjAnuM sAhitya ane bhUtakAlIna dRNu che, ane te khIjA badhA karatAM aitihAsika sAhitya evu upayegI sAhitya che ke te vagara kAIpaNa prajA, dharma` ke kAma, jIvata rahI zake nahIM. A aitihAsika graMthamAM te kALanA itihAsa sAthe eka jaina kuLabhUSaNa nararatna pitA-putranu jIvanacaritra che. AvA ciratrAnA vAMcanathI AtmAmAM navuM jIvana, ane kauvata Ave che, tema zraddhA draDha thAya che; ghaDIbhara tevA uttama nara thavAnI ke uttamakAryo karavAnI IcchA paNa thAya che; jIvanaciratranA sahavAsamAM AvavAthI te te uttama AtmAenA samAgamamAM AvavA barAbara hAvAthI tene laine ja amArA taraphathI AtmAnaMda prakAza mAsikanI bheTa mATe itihAsika saMbaMdhavALA jIvana caritrAnA pustakA apAya che. je mahAna purUSanA paricaya A lekhamAM karavAmAM Ave che, temanA jIvana caritranI tulanA ke temanA kAryanuM anukaraNa kAi paNa aMze kare te te manuSya potAnA janma saphala karI zake che. A graMthamAM jaNAvela ciratranAyaka pRthvIramAre potAnI daridrAvasthAmAM kevA prakAranuM dhaiya rAkhI, pAchaLa, unnatAvasthAmAM kevu ucca AcaraNa AdarI, . Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ potAnA dravyane kevI rIte sanmArge vyaya karyoM ane dharmanI kevI uttama rIte sevA karI te AkhuM caritra A graMthamAM ApavAmAM Avela che. A vRttAMta lagabhaga teramI sadImAM banela che. te vakhate dIllInA takhta upara allAudIna khIlajI rAjya karatA hatA, jeNe i. sa. 1297 mAM karaNaghelAnI pAsethI gujarAta sara karyuM" hAya tema khIMcha AsapAsanI hakIkataparathI mAlama paDe che. te vakhate mALavAmAM ( hAlanA dhAra sTeTamAM Avela ) mAMDavagaDha nAmanuM meATI samRddhivALuM zahera hatuM ane paramAra vaMzIya mALavAnA prakhyAta rANA jayasihadeva rAjA rAjya karatA hatA. te vakhate te nagarane madhyAnha kALa hatA; paraMtu te paNa kAlanA cakkaramAM paDatAM tenI ghaNI nizAnIe naSTa thai gaI, hAlamAM te mAtra gAmaDuM che, chatAM tenA pravezadvArapara eka pattharanu tAraNa ane pRthak pRthak sthAneApara prAcIna maMdira ane DerAnA cinho dekhAya che. hAla tyAM zrI zAMtinAtha bhagavAnanuM jinAlaya che, ane temAM khIrAjela zrI supArzvanAtha bhagavAnanI pratimA mahAsatI sItAnA zIlanA prabhAvathI vajIbhUta thai gaI hatI te atyAre maujuda che ema kahevAya che. hAla tyAM yAtrA karavA janArane prAcInatAnuM bhAna thayA vagara rahetuM nathI. pRthvIdharakumAranA gurU zrImad dharmadhASasUrIzvarajI hatA; tenI pachI khaseMha varSa pachI A ciratra lakhAyela che. zrI dharmadhASaranI pATa upara zrI sAmasuMdara sUri tenI pAchaLa munisu Mdara sUri temanI pATe ratnasAgarasara temanA ziSya zrI naMdIratnagaNI ane temanA ziSya. ratnama DanagaNIe A sukRtasAgara " graMthanI racanA karI che; je mULa graMtha amArA taraphathI paMdara varSa upara pragaTa thayela che. "" 4 * caritra nAyakanA samayamAM mAMDavagaDha zahera sarva prakAre Rddhi siddhithI saMpUrNa hatuM. pRthvIdharakumAra vyApAramAM nipuNa hatA ane mAnasika tathA dhArmika zikSaNanA pAragAmI paNa hatA. temanA puNya prabhAvathI rAjA jayasiMhanA maMtrI paNa te thayA hatA. temane satIzIrAmaNa pRthamaNI nAmanI uttama strI hatI. 1 A graMtha mULa amee anukaraNIya, pAnapATana karavA jevu. mAsikanA 27-28 varSanI bheTa tarIke prakaTa karela che ane temAM Avela caritra aitihAsika satyaghaTanA banela hovAthI A (bhASAMtara karAvI) A vakhate ApIye chIye. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRthvadharakumAranuM bIjuM nAma pethaDazAha hatuM. pethaDazAhanA gurUzrIdharma cheSasUri hatA. teonI pAse pAMcalAkha TaMkanuM teoe parigraha parimANa karyuM hatuM. batrIsa varSanI bharayuvAna vaye pitAnI strI sahita caturthavrata grahaNa karyuM hatuM. gurUmahArAjanA nagara praveza mahotsavamAM bahetara hajAra sonAmaherane kharca karyo hato. gurUzrInI dezanA sAMbhaLI 18 lAkha dravya kharaca karI 72 devakulikA sahita "zatruMjayAvatAra" nAmanuM vizALa jaina caitya mAMDavagaDhamAM banAvyuM hatuM. bAkI bIjA ghaNu jina maMdIra baMdhAvyA hatA. te hakIkata A graMthanA cethA taraMgamAM Apela che je manana karavA jevI che. baMne vakhate pratikramaNa ane trikAla prabhupUjA karavAne te khAsa niyama hato. caritra nAyake brahmacarya kevA saMgamAM grahaNa karyuM tene adhikAra khAsa jANavA jevo pAMcamA taraMgamAM jaNAvela che, je vAMcatA A mahAna purUSa kharekhara jaina nararatna hatA ema jaNaze. te sivAya temanI devagurUbhakita, rAjyamAM karAvela sAta vyasanane niSedha, temanI apUrva tIrtha yAtrA, deva, gurU bhakita ane jJAna bhaMDAronI sthApanA, temanA putra jhAMjhaNanI dharmabhakita tathA zrI caturvidha saMgha sAthe judA judA tIrthonI yAtrAonA prasaMge dareka tIrthe karela deva, gurU, dharma ane svAmIbaMdhunI apUrva-alaukika sevA, ucca dharmabhAvanA, anupama udAratA ane aparimita dravya vyaya vagerenuM varNana. AThamA taraMgamAM ApavAmAM Avela che je manana pUrvaka paThanapAThana karatAM zraddhALu jananA marAya vikasvara thAya che. ane Atmika AnaMda pragaTa thAya che A graMthamAM pRthvIrakumAra ane jhAMjhaNukumAranA caritra sAthe aMtargata kathA tathA AkhA caritramAM sthaLe sthaLe upadezaka-bodhaka-zikSAo paNa Apela che. A pRthvIdhara kumAranuM varNana zrI munisuMdara sUrikRta paTTAvalImAM, zrIratnamaMDane gIkRta upadeza taraMgiNImAM, paMDita semadharma viracita upadeza saptatimAM, upadeza sAlamAM, jhAMjhaNa prabaMdhamAM, tathA gurjara prAcIna kAvyasaMgrahamAM maLI zake che, paraMtu e badhAne mULa AdhAra amArA taraphathI pragaTa thayela mULa graMtha sukRtasAgara che. tenA kartA zrI ratnamaMDanagaNI che. je zrImad ratnazekharasUrijInA samakAlIna hatA. te sUrIzvarajIne janma vikrama saMvata 1457, dIkSA 1463, paMDita da1483, upAdhyAya pada 1493 AcA Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yapada 1502, ane svargavAsa 1517 mAM thayela che. A caritranAyakanA saMbaMdhamAM tenA sukRtyonuM ghaNuM ghaNuM paMDita ane pUrvAcAryoe varNana saMskRta aneka graMthamAM karela che, paraMtu te sarvane upakAraka na thai zake tevA hetuthI temanA caritranA je khAsa ane mULa AdhArabhUta graMtha zrIsukRtasAgara che, tenuM ja zuddha ane sarala gujarAtI bhASAMtara karAvI AtmAnaMda prakAza mAsikanA mAnavaMtA grAhakone A vakhate bheTa ApI kRtArtha thaIe chIe. AvA jaina kulabhUSaNa nararatnanuM aitihAsika caritra pragaTa karavAnI AjJA ApavA mATe tathA te mATe upadeza dvArA Arthika sahAya apAvavA mATe munirAjazrI labdhivijayajI mahArAjano AbhAra mAnavAmAM Ave che. A graMthamAM dRSTideSa, presaSa, ke koI sthaLe bhASAmAM kaMI khalanA jaNAya te miyAdukRta pUrvaka kSamA mAMgavA sAthe amene jaNAvavA sUcanA karIye chIye ke jethI te sudhAravAne yathAyogya prayatna karavAmAM Ave. AtmAnaMda bhavana-bhAvanagara. ) gAMdhI viThThaladAsa tribhuvanadAsa, viIra saMvata 2456-Atma saMvata 35 sekreTarI, jyaSTa zukala aSTamI (gurUyaMtI) ) Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 1 0 0 %e0960 0 0 0 0 0 0 - ( bALa brahmacArI ). 8 8 89 98984 999 2008 >> 0 0@ # # # Gja ha ha za aa a e 8000 0 ja ja haA 0 0 0 0 0 0 0@ che zA cha600800 cha cha cha ja kaza0 eNa # or ka ka munirAja zrI labdhivijayajI mahArAja >> tha janma saMvata 19ra7 dIkSA saMvata 1945. 0000 (50) ja hA hA hA hA 0 0 0 ja ja ja thai09/2699 # @ | dhI AnaMda' mInTiga presa--bhAvanagara, Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAla brahmacArI zrImAna munirAja zrI labdhivijayajI mahArAjanuM saMkSipta jIvana vRttAMta. ::::: gujarAtanuM pATanagara prasiddha pATaNa zahera vartamAna samaye je pavitra bhUmi upara zobhAyamAna che, teja bhUmi upara pUrve zrImad zilaguNasUri mahArAjanA parama bhakata mahAtmAnA janma cAvaDA vaMzanA kULadIpaka vanarAja cAvaDAe sthAnane paricaya aNahIlapura pATaNa vasAveluM, ane pote jaina dharmanA khAsa upAsaka hAIzrI paMcAsarA pArtha nAthajI mahArAjanuM bhavya maMdira paNa baMdhAveluM hatuM, tyAra bAda keTalAka varSo pachI kalikAla sarvajJa zrI hemacaMdrAcAryanA parama bhakata jaina dharmanA upAsaka zrI kumArapALa mahArAjA A pATaNa zaheranI gAdI upara birAjamAna thayA; jeNe pitAnA 18 dezamAM amArI paTaha vagaDAvI jIvadayA paLAvI ane daze dizAmAM Ahuta dharmane uta karyo. te zaheramAM vartamAna samaye jenA zikharabaMdhI maMdiranI davAo AkAzamaMDaLane AsvAdanA karI rahelI che, tevAM 125 jinamaMdire bhavya ane mahara che, te sivAya ghara derAsare paNa jyAM 150-200 Azare zebhI rahela che, kumArapALa bhUpatine samayathI adyApi paryata jyAre jyAre jaina dharmanA parvo ke mahensa hoya tyAre parApUrvathI rivAja pramANe AkhA zaheramAM Aje paLAya che, tamAma AraMbha samAraMbhanA kAryo baMdha rahe che eTaluM ja nahIM paNa jenetara tamAma vyApArIye ghaNuM bhAge je jAtane potAne dhaMdho hoya te jAtanA vidhavidha mAla vaDe dukAne zaNagAre che, AvA jainapurIgaNAtA zaheramAM vAsAvADA nAme mahollAmAM suprasiddha dazA ozavALa jJAtinA zeThanihAlacaMda sAkaLacaMda nAmanA Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ t pitA tathA ratnakSa dhAriNI bAi khemakAra nAme suzrAvikA mAtA, ke jeA jaina dharmanA parama upAsaka hatA, temane gRhe A caritra nAyakano janma saMvata 199 mAM thayA hatA ane temanuM saMsArI nAma vADIlAla rAkhavAmAM Avyu hatu. caritranAyakane e bhAie hatA, jemanA nAma kasturabhAI tathA maganalAlabhAI je caritra nAyakathI nAnI ummaranA che. punA zahera vagere sthaLe rahI mAlyAvasthA mUkayA pachI * marAThI temaja gujarAtI bhASAnA sArA abhyAsa karela. nAnI ummarathI ja dhArmika lAgaNI tIvra jaNAI. pitAnI haiyAtimAM dIkSA levA anujJA mAMgatA mAta pitAe meAhanA abhAve aTakAyata karavAthI, temanA svargavAsa pachI dIkSA levAnA prasaga prApta thayA. dIkSA mAtA pitAnA svargavAsa pachI zrImad vijayAnaMdasUrIdharajI peAtAnA ziSya parivAra sahita uparAMta pATaNanI pavitra bhUmi upara vihAra karatA padhAryA, temanA ziSya pajAbI zrImAt muni mahArAja zrI hIravijayajI mahArAjazrInA sapadeza vaDe ane prathamathIja verAgya bhAvanA thaI Avela, jethI pAlanapura zaheramAM vikrama savaMta 1945 nI sAlamAM mAtra 16 varSanI laghuvayamAM poSa mAsanI kRSNa saptamInA divase anya sAta bhAe sAthe zrImad vijayAnaMdasUrIgharjInA hAthe cAritra aMgIkAra karyuM. temAM ApaNA caritra nAyakanuM nAma zrImAt lalitivajayajI mahArAja rAkhavAmAM AvyuM. zrImAt munirAja zrI hIravijayajI nAmathI vAsakSepa karI temanA ziSya tarIke sUrIzvarajI mahArAje sthApana karyA. vikrama saMvata 1945 nA pAtra vadI 7 me dIkSA grahaNa karyA pachI gurUmahArAja zrI sAthe tyAMthI anukrame zrI ANujI tIrthaM tathA paMcatIrthanI yAtrA karatA, zrImad vijayAna, sUrIdhara tathA gurUmahArAjajI saMgAthe ja pAlI zaheramAM padhAryA ane tyAM vaDI dIkSA zrImAna vaDI dIkSA. Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vallabhavijayajI mahArAja tathA zrImAna zubhavijayajI AdiThANuM 8 sAthe baDI dhAmadhUma pUrvaka thaI, ane tyAMthI vihAra karI te sAlanuM cAturmAsa mAravADanA mukhya zahera jodhapuramAM sUrIzvarajI mahArAjanI saMgAthe ja karyuM. cAturmAsa vityA bAda tyAMthI vihAra sUrIzvara mahArAja sAthe ja karatA jayapura, ajamera, dilahI thaI paMjAbanI vihAra, bhUmimAM padhAryA. ane saM. 1946 nI sAlanuM cAturmAsa gurU AzAthI ludhIyAnA zaheramAM karyuM. tyAra bAda paMjAba dezamAM huziyArapura, jIrA, zaMkhatrA, paTTI, keTalA, gujarAnavALA. upara jaNAvelA paMjAbanA sAta gAmamAM agyAra cAturmAsa thayA. | vikrama saMvata 157 nI sAlamAM teramuM cAturmAsa mAravADanA prasiddha zahera bIkAneramAM thayuM. tyAMnA zrAddhadharma upAsaka zeTha zivacaMdabhAI surANA tathA udayamalajI ThaThThAnI gurUbhakita ghaNI ja prazaMsavA yogya hatI. saMvata 158 nuM cAturmAsa udayapura zaheramAM zrImAna jayavijayajI mahArAjazrI saMgAthe thayuM hatuM, tyAMthI zrI kezarIyAjI tIrthanI yAtrA karI anukrame vihAra karatA gujarAtamAM padhAryA. saMvata 1959nuM cAturmAsa pravartakazrI muni kAntivijayajI mahArAjanI saMgAthe potAnI janmabhUmimAM pATaNa zaheramAM thayuM eTale dIkSA lIdhA bAda cauda varSe janmabhUmimAM padhAryA. tyAMthI vihAra karatA zrI saMkhezvara pArzvanAtha zrI bhAyaNI mallInAthajI mahArAjanI yAtrA karI kAThiyAvADamAM padhAryA ane saMvata 1960 nuM cAturmAsa bATAda najIka pALIyAda gAmamAM thayuM tyAMthI vihAra karI zrI siddhagiri tIrtha tathA tAladhvaja girinI yAtrA karI, mahuvA zrIvardhamAna svAmInA darzana karI kRtArtha thayA. tyAMthI pAchA pharatA taLAjA zaheramAM AvI saMvata 1961 nA mAha sudI 6 nA divase pATaNanA rahIza sAlavI jJAtinA zrAvaka nArAyaNadAsa motIcaMdane dIkSA ApI ane te ziSyanuM nAma zrIratnavijayajI rAkhavAmAM AvyuM hatuM, tyAMthI zrI siddhAcalajI, Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 raivatagiri, prabhAsa pATaNa, dIva, unA aMjAra, vagere tIrthAnI yAtrA karI anukrame mAMgaroLa padhAryA. tyArabada saMvata 1961 mAMgaroLa sa 1962 jAmanagara sa 1963 gAdhA sa` 1964 pAlItANA, sa 1965 rAMdhanapura sa 1966 mahAra sa. 1969 pATaNa, sa 1968 vAghapura, sa. 1969-70-71 pATaNa, sa`1992 amadAvAda sa 199394-95 surata, sa` 1996-97 pAlItANA, sa` 1998 vaLA (vallabhIpura) mAM cAturmAsa karyA. temanA A cAturmAsamAM dhArmika kArya ghaNAja uttama thayA, sAthe vizAzrImALI jJAtinuM 450 gAmanu saMmelana A sthaLe vaLAmAM thayu... ane tyAM mAhumArI roga cAlavAnA bhaya utpanna thayela te paNa gurU kRpAthI aTakayA. ahIthI cAritranAyaka sa. 1999 mAM vihAra karI zIheAra mukAme padhAryA. tyAMthI moTA surakAmAM gayA hatA, tyAM temane panyAsazrI zAMtivijayajI mahArAjanA ziSya kAntivijayajI mahArAja maLyA. teonA bhAva sAthe rahevAnA heAvAthI ane radhALAnA zrAvakeAnA tyAM cAturmAsa karAvavAnA atyaMta Agrahu heAvAthI mahArAjazrIne gAmaDA mATe lAgaNI hAvAthI te kabula karyuM, ane sa, 1899 nI sAlanuM cAtuhaMsa phdhALA gAmamAM karyuM. ( A sthaLe sAdhunuM cAturmAsa keI vakhata thayela nahIM, temAM vaLI A mALabrahmacArI vAvRddha munirAjanuM cAturmAsa prathama thayela hovAthI ) dharmanA uddAta ghaNAja sAro thavAthI pAMca svAmIvAtsalya thayA. kalpasUtranI vAMcanAmAM paNa AsapAsanA mAragAmanA zrAvakoe bhAga lIdheA. ghInI upaja paNa sArI thai hatI. ) te sivAya pUjA prabhAvanA Adi dharmakArya ghaNAja sArA thayA hatA. A cAturmAsamAM mahArAjazrIe Atmazakti nAmanI stavanAvaLI manAvI hatI te gAmanA zrAvakone upayogI lAgatAM prasiddhimAM mUkavA bhAvanA tha; paraMtu uparokata cAturmAsa sivAyanA bIjA cAturmAsAmAM mukhya dhArmika kArya Adi je thayA temAM je lAbha levAyeA te nIce pramANe che. sa. 1946 thI 1956 sudhI 11 cAturmAsa 5 jAmanI bhUmimAM vaDIleA sAthe thayA, temAM aneka jagyAe pratiSThA, aMjanazalAkA Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 vagere thayA tene lAbha lIdhe mAMgaroLanA mAthayelA cAturmAsamAM sA bAda zrI gIranArajI yAtrA eka divasamAM levAyela lAbhe. cAra karI anukrame jAmavaNathaLI padhAryA, tyAM vyAkhyAna, aThThAI mahotsava ane jaLayAtrAne varaghoDo vagerene lAbha maLe tyAMthI vihAra karI saM. 1962 mAM jAmanagaranA cAturmAsamAM pite tathA temanA ziSya ratnavijyajI sAthe hatA, te samaye 21 pUjAe ekIsAthe ghaNu ThATha sAthe tyAMnA saMghe bhaNAvI prabhubhakti karI ane tyAMnA samudAyane dhArmika kriyA ekatra rIte 7pa varSa thaI hatI te lAbha maLe. saM 1963nI sAlamAM gedhAne cAturmAsamAM zrI siddhagirirAjane charI pALato saMdha 150 thI 200 mANasa sAthe nIkaLe tene lAbha levAye, saM. 1964nI sAlamAM pAlItANAnuM cAturmAsa zrImAna haMsavijayajI mahArAja sAthe thayuM hatuM, te samaya pachI chaThTha karI sAta yAtrA siddhagirinI karIne chaTha sAtanI tapasyA ekI sAthe karI navANuM yAtrA paNa siddhagirinI karI. saM. 196pa nuM cAturmAsa rAdhanapura thayuM, tyAMthI vihAra karI najIkanA gAmamAM jatAM abadula rahemAna nAmanA paThANe gurUmahArAjane bodha sAMbhaLI mAMsa madira na khAvA, jI ne mAravA Adi niyama lIdhA hatA. saM. 1967 nA pATaNanA cAturmAsamAM zrImad vijayakamaLa sUrIzvarajIne bheTayA ane temanI AjJAthI teja gAmamAM zAlIvADe cAturmAsa karyuM, ane te vakhate gurUmahArAjazrInA ziSya ratnavijayajInA saMsArI bhAI zA leharUbhAI metIcaMde aThThAI mahesava tathA nakArazI karyA. ane cAturmAsa bAda zrI Adizvara bhagavAnanA pagalAM zrI derAsarajImAM mahatsava pUrvaka padharAvyA. saM. 1968 nA vAghapuranA cAturmAsamAM tapasyAmAM 14 aThThAI temAM 12 zrAvake ane be anyamatAvalaMbI eka rajaputa tathA eka rabArIe karI hatI, tyAM upadezane lAbha te thayo, Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 saM. 1991 nA pATaNanA cAturmAsa mADha kezarIyAjInA chaharI pALatA sadha nIkaLatAM zrI pravatakajI sAthe zrI kezarIyAjI tIrthanI yAtrA karI. sa. 1973-74-95 suratanA traNa cAturmAsamAM Agama vAMcanA tathA aneka dhArmika prasaMgAmAM bhAga letA hatA, ane tyAMthI zrI siddhagirinA chaharI pALatA saMdha nIkaLatAM zrI sAgarAnamUri sAthe vihAra karatA bharUca padhAryA, tyAM vejalapuramAM ziSya zrI ratnavijayajI mahArAjane nyumeAniyA tAva lAgu paDavAthI A divasanI zrImArI bhegavI sa': 1996 nA phAgaNa sudra 8 nA rAja pUrNa samAdhi pUrvaka kALadharma pAmyA. A samaye A caritranAyaka paNa mAMdagImAM hatA, teo bannenI vaiyAvacca zrImAhanalAlajI mahArAjanA saMghADAnA sAdhu paMnyAsa khAMtimunijI vigere sAdhuee sArI rIte karI hatI, ane mahArAjazrInI sAthe rahI pAlItANe AvatAM sudhI bahuja sahAya karI hatI. anya saghADAnA sAdhu chatAM A gurUmahArAjazrInI mAMdagI vakhate je vaiyAvacca uttama prakAre uThAvI te kharekharI rIte dhaDA levA ane prazasavA yogya che. saM. 1979 nuM cAturmAsa temanA vRddha gurUbhAI panyAsajI sundaravijayajI sAthe pAlItANAmAM thayuM. A cAturmAsa bAda khadaDapara prAimAM bhAga lIdhe hatA, tyAMthI bhAvanagara vaDavAmAM pravataka zrIkAntivijayajI mahArAjanA darzananA tathA vaDavAnA derAsaranI pratiSThAno lAbha lIdhA. rahyALAnA cAmAsA khAdya vihAra karI gAma devaLIyA, umarALA thaI vaLA gAme AvyA, tyAMthI amadAvAdanA jhaverI meAhanalAla gokaLadAse parivAra sahita teAzrInA zrI siddhAcalajInA saMdha kADhIne satkAra karyA. saMdhanI sAthe munimahArAja liivajayajI tathA tapasvIjI amRtavijayajI panyAsa zrI dharmavijayajI tathA panyAsa ( rAdhanapurI) bhaktivijayajI mahArAjajI vagere ghaNA sAdhuo temaja Azare zrAvaka, zrAvikAe zumAre saMkhyA 1000 nI hatI. te saMdhe zrI pAlItANA ahuja ThAThamAThathI praveza karyAM ane zrI AdezvaradAdAjIne vidhi Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 pUrvaka bheTayA. tyArapachI caritra nAyakane cAmAsAne mATe vaLAnA saMdhanuM tathA sIheAranA sadha taraphathI paNa cAmAsA mATe vina Mti thaI te vinaMtIne svIkArI sIhAra gAme padhAryA, ane tyAMnu cAmAsa' sukhazAtA pUrvaka karyuM. te pachI zarIrazakti ghaTatI jatI hAvAthI ane dhAsa caDatA hatA tethI vihAra karI zakayA nahIM, tethI 1980-81 nuM cAmAsa tyAM thayuM. bIjA cAmAsAmAM sArI dhAmadhuma thai hatI. zrI sadhe ecchava karavA vicAra karyA jethI saMdhamAMthI narasIbhAI govIMdrajIe khaca ekaThA karyo ane sadhane soMpyA jethI Aso sudra 3 nA divasathI AsA vada 1 sudhI samAsanA Acchava AnaMdathI ujavyeA. ane sadhanA Ade zathI zA gopALajI bhAIcaMdra esavALe tAkArazI jamADI hatI te pachI zA nAgaradAsa chaganalAle mahArAjazrIne ceAmAsu adalAvIne sAthe lAbha lIdhe hatA. tyArada caritra nAyakanA sadupadezathI vAsA lallubhAi pItAMmaradAse potAnA bhatrIjA kezarIcaMdanA lagna prasaMge dharmazALAmAM samevasaraNanA Ava saMvata 1982 nA phAgaNa vada 1 nA dIne karyA vada 9 me pUrNahutine dine ratha jAtrAne vADA caDAvyA. teja divase kArasInuM jamaNa ApIne saMdhanA satkAra karyA hatA. e prasage munirAjazrI thAbhaNavijayajI mahArAjajInA guNayala ziSya muni zrI guNavijayanA ghaNA vaSaeN caritra nAyakane meLApa thavAthI AnaMda thayA hatA. sa. 1982 nA teja avasare samIvALA zrI 108 zrI panyAsajI mahArAjajI bhaktivijayajI gaNI pAtAnA ziSyAnI sAthe padhArI AcchavatA raga vadhAryA hatA. vaLI teja divase zrI tapasvIjI mahArAja zrI pramAdavijayajI peAtAnA tejathI zAsananI zAbhA vadhArI hatI paNa zIhAramAM thayela te cAmAsAmAM caritra nAyakanuM zarIra zvAsa ane khAMsInA thI vizeSa paDatuM joi atrenA zrAvakoe sArI vaiyAvacca karI hatI. A varSe pasaNamAM atrenA traNa gacchAmAM kAMIpaNa kAraNane aMge jamaNavAra vagere aMdha thai gayA hatA tethI mahArAjazrInu sana dhaNu' nArAja thayuM, teve prasaMge ukta mahArAjazrInA upadeza ApavAthI saMghanu Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAtAvaraNa sudharI AvyuM. ane prathama atrenA rahIza zA. parabhudAsa bhAIcaMdanI dharmapatnI bAI maNI bahene zA. vanamALI kAnajInI dharmapatnI bahena samue nakArazIo jamADI hatI ane gAma vaDIyAvALA saMghavI kALa kezavajIvALAe te prasaMge nakArazI karI hatI. te pachI bhAdaravA suda 1ne dine zrI mahAvIra prabhune janmatvane samaya Avye te vakhate devadravyanI vRddhi puSkaLa thaI hatI ke tevI kaI vakhata thaI nahotI. A varSamAM surakAmAM pratiSThA paNa karAvI hatI. saM. 1984 nA cAmAsAmAM muni mahArAja zrI ravivijayajI mahArAja tathA hIravijayajI mahArAja tathA kAntivijayajI mahArAja sAthe atre cAramAsa karyuM hatuM teozrI sAthe caritra nAyakane bahuja sAre premabhAva vadhato hato, temaja saM. 1985 nuM cAturmAsa sAthe ja thayuM hatuM saM. 1986 nA caitra vadI 13 vAsA lallubhAI pItAMbaradAse caritra nAyakanA saddaupadezathI teozrI sAthe taLAjA tIrthane saMgha laI jAtrA karavA nIkaLyA hatA. varala mukAmethI paMnyAsajI mahArAja zrI mativIjayajI vi. ThANuM traNa sAthe padhAryA hatA. pujya muni mahArAja zrI ravivijayajI tathA hIravijayajI tathA kAntivijayajI mahArAja paNa sAmela thayA hatA saMdha taLAjA pahoMcatAM tyAMnA saMdhe sAmaiyuM karyuM hatuM, temaja tyAM vizAka suda 6 ne divase zrI pArzvanAtha prabhunA maMdiranA uparanI derImAM zrI cAmukhajI mahArAjanI pratiSThA karI hatI. sivAya gurUbhakti nimitte dareka varSanI jeTha suda 8 roja svargavAsI mahAtmAzrI vijayAnaMdasUrIzvarajInI jayaMtI paNa teozrI ujavatA hatA, ekaMdare garamahArAja zrI bALabrahmacArI, svabhAve zAMta, nispahi, temane cAritra ArAdhavAne satata prema vigere ghaNuMja prazaMsavA lAyaka muninA guNe che zarIra sthiti divasAnadivasa zithila thatI jatI hovA chatAM pitAne saMyama mArgane sArI rIte nirvAha karI rahyA che. A pramANe caritranAyakanuM jIvana ahiM pUrNa thAya che, Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = zrI AtmAnaMda prakAza. che jaina kemamAM ati phelAvA sAthe prakhyAti pAmeluM A mAsika A sabhA taraphathI satyAvIza varSa thayA pratimAse prakaTa karavAmAM Ave che. temAM AvatA dhArmika, vyavahArika ane naitika saMbaMdhI uttama lekhAthI ApaNuM kemamAM prasiddha thatAM mAsikamAM te prathama paMkti dharAve che. dara varSe tevA grAhakene vAMcanane baheze lAbha ApavA sAthe, varSa pUrNa thatAM pahelAM navIna dravyAnuyega, aitihAsika vagerenA viSayathI bharapUra uttama graMtha suMdara bAInDIMgathI alaMkRta karI bheTa ApavAmAM Ave che. eka ja paddhatie AvI bheTane lAbha dara varSe A mAsika ja Ape che. hAlamAM tenuM satyAvIsamuM varSa cAle che. dareka mAsika ane peparavALAe sakhta meMghavArInA sababe lavAjama vadhAryuM, chatAM ame e samAjane udAratAthI vAMcanane lAbha ApavA prathama hatuM teja lavAjama rAkhyuM che, ane bheTanI buka paNa suMdara ApavAne kama cAlu rAkhe che, tethI grAhakanI saMkhyA vadhatI jAya che. vaLI gurUbhakti nimitte pragaTa thatAM A mAsikanI grAhakanI heLI saMkhyA teja tenI uttamatAne purAve che. vASika mUlya rUA. 1-0-0 paTeja cAra AnA maLI rU. 1-4-0 rAkhavAmAM Avela che. tenA pramANamAM lAbha vizeSa che. naphe jJAnakhAtAmAM vaparAya che. jethI dareka jaina baMdhuoe tenA grAhaka thaI avazya lAbha levA jevuM che. ' Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AtmAnaMda prakAza mAsike ApelI bheTa. varSa. nAma. viSaya. 1- zrI nava tattvane suMdara bodha. bhASAnara sAthe, zrI jIva vicAra vRtti, zrI jainadharma viSayika prakara. judI judI hakIkatone saMgraha, zrI daMDaka vicAra vRtti, bhASAtara sAthe. zrI nayamArga darzaka. sAta nayanuM svarUpa, zrI mokSapada pAna, auda guNasthAnanuM svarUpa, zrI jenatavasAra, tatvajJAnano apUrva graMtha. zrI zrAvaka kahapatarU, zrAvakanA bAra vattanuM svarUpa, zrI dayAna vicAra cAra dhyAnanuM svarUpa, 11 zrI jaMbusvAmI caritra, apUrva caritra, zrI jaina graMtha gAIDa. jaina graMtha mArgadarzaka bhamI. 12 zrI caMpakamALA caritra, apUrva satI caritra, zrI anuyoga dvAra sUtra, bhASAntara sAthe. zrI guruguNamALa ane samaya sAra prakaraNa. AcAryazrInA guNanuM varNana zrI jJAnAmRta kAvyAja, apUrva adhyAtma graMtha. zrI devabhakitamALA. devabhakitanuM svarUpa, 18 zrI upadeza saptatikA. upadeza sAthe Adarza kathAo 19 zrI saMdha satatikA. tavajJAnane graMtha. 20 zrI sumukha nRpAdi dharma prabhAvakonI kathA. upadezaka kathAo. 21-22 zrI Adarza jaina strIratna, satI caritro, 23-24 zrI dharma ratna prakaraNa. bhAva zrAvaka tathA sAdhunuM svarUpa ( 25-26 zrI jaina nararatna bhAmAzAha (sacitra) aitihAsika navalakathA. 27-28 sukRta sAgara yAne mAMDa vagaDhane mahA maMtrIzvara. eka etihAsika kathA sAhitya - - - -- Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra te pI zArkanA nAma sukRtasAgara yAne mAMDavagaDha mahA maMtrIzvara. | tha tha taraMga 1. uM puSpo palava (navAMkura ), kesarA, pAMdaDAM ane bhamarAo vaDe manahara dekhAtA kalpavRkSanI jema pAMca parameSThIo tamAruM icchita kare. ke dhAruM chuM ke-pitAne namaskAra karatA manuSyone Yra vidyAnAM bIja ApavA mATe taiyAra thayelI je sarasvatI devI che pitAnA hAthamAM akSamALA (navakAravALa) nA miSathI te vidyAnAM bIjane ja dhAraNa kare che, te sarasvatI devI amAruM rakSaNa kare. 1 jema kalpavRkSa puSpAdika pAMca avayavanaDe zobhe che, tema ahIM arihaMta, sida, AcArya, upAdhyAya ane sAdhu e pAMca avayavaDe parameSThI pada zobhe che ema jANavuM Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ? sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhane mahAmaMtrIzvara. zrI semasuMdara nAmanA AcAryanI pATarUpI udayAcaLa parvata upara sUryanI jevA tejasvI zrIratnazekhara nAmanA AcArya jayavaMta varte che-zebhe che. ziSyonAM hRdayarUpI suMdara peTIone ughADavAnI nipuNatAne dhAraNa karanArI zrImaMdiratna nAmanA gurUnI vANI sarala kuMcInI jevI zobhe che te Azcarya che. manane alaMkAra lamI che, ane lakSmIne alaMkAra dAna che. te dAna je pAtrane viSe apAyuM hoya to te anaMta phaLane ApanAruM thAya che. te viSe kahyuM che ke"gaatre dhanaM yojayate vimugdhaH, pAtre dhanaM yojayate vidagdhaH / gAtreNa pAtreNa na bhuktadattaM, khAtreNa tadyAti jaDasya vittam / / 1 // " mUDha mANasa potAnA zarIranA upabhegamAM dhanano vyaya kare che, ane catura purUSa pAtrane viSe dhanane vyaya kare che. zarIra vaDe jene upabhoga karavAmAM na Ave ane pAtrane viSe jenuM dAna devAmAM na Ave tevuM jaDapurUSanuM dhana khAtravaDe jAya checAra vigere luTI jAya che. '' pAtranA guNe karIne rahita evI gaNikA paNa nAma mAtrathI pAtra kahevAya che, paraMtu je nAma pramANe guNavAna hoya tene ja sapurUe pAtra kahyuM che. pAva zabdano artha A pramANe kahela che. vAre , tra/trA vAra: kAraNone, patramAdumanasvinaH | 2 | " pa" evA akSare karIne pApa kahevAya che, ane "" e akSara trANa eTale rakSaNane kahenAro che, A (pAtra) be akSara bhegA thavAthI pAtra zabda bane che ema paMDita kahe che. (pApathI je rakSaNa kare te pAtra kahevAya che. ) 1 vAMkI kuMcIthI ja peTI vigere ughaDI zake che, chatAM ahIM gurUnI vANI sarala hovAthI kuMcIne sarala kahI che te Azcarya che. Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama taraMga. paMDita purU pAtranA be prakAra kahe che-sthAvara pAtra ane jaMgama pAtra, temAM puNyane mATe je prAsAda-citya ane pratimA vigere karAvavuM te sthAvarapAtra kahevAya che, ane je adhika jJAnavAna hoya, tapavaDe kRza thayela haya, mamatA rahita hoya, ahaM. kAra rahita hoya tathA svAdayAya ane brahmacarya vigerethI yukta hoya te jaMgama pAtra kahevAya che. je lakSmI saMsArarUpI samudrane tAravAmAM vahANa samAna arihaMta vigere pAtrane viSe kRtArtha karavAmAM na Ave te lakSmIne alakSmI ( aLasa ) ja mAnelI che. kahyuM che ke - zasyazrIbhogakRddAnaM, sarva jImUtavArivat / paraM satpAtradAnaM syAtsvAtyambha iva mauktikam // 3 // jema sarva prakAranuM medhanuM jaLa dhAnyanI saMpattine karanAruM che, tema sarva prakAranuM dAna bhegA lakSmIne ApanArUM che. paraMtu svAti nakSatranuM jaLa jema maktika (metI) rUpa thAya che, tema satpAtramAM ApeluM dAna mAktikane (mekSane) ApanArUM thAya che. sAta kSetramAM dhanarUpI bIjane vAvI zraddhArUpI jaLavaDe tene vRddhi pamADI niyANAdika rUpe Iti 1 rahita karavAmAM Ave te te dhanarUpI bIjAmyaphaLane ApanAruM thAya che, tethI karIne aneka rAjAonAM caritrorUpI ujvaLa motIvALA ane sArA kSetramAM dhananI vRSTi karavAnA kAraNarUpa usukRta-sAgara nAmanA graMthane huM karuM chuM, 1 uMdara, tIDa vigerene upadrava. 2 dhAnarUpI phaLane tathA vakhANavA lAyaka mokSarUpa phaLane. ke puyarUpI samudra. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jadAra ::: S Y che : da NEJ } (T ', caritrAraMbha. LavA dezanA eka vibhAgarUpa namyATa nAmane deza che, te svarganI ramaNIyatAne ADaMbarane jItanAra che, tathA temAM rahenArA loko akhaMDa sukhane bhagave che. te che. dezamAM zatru rAjAothI na joI zakAya tevI nAMdurI nAmanI nagarI che, te nagarInI pharate rahelo kille lakSmInA nidhA-* nanI rakSA karavAmAM sarpa je zebhe che. tyAM namyAra nAmane deza, nAMdurI nagarI, neminAthanuM caitya, nArAyaNa nAmano maMtrI, nAgiNuM nAmanI gaNikA, nAga nAmane zreNI ane nAgArjuna nAmane gI vigere ghaNA nakAre chatAM paNa tyAMnA lekenA mukhamAM kadApi dAna devAnA viSayane nakAra hatuM nahIM, te nagarImAM ukeza nAmanA vaMzamAM metI samAna zrIpadma nAmanA zreSThIne kuLamAM utpanna thayela deda nAmane vaNika hatA, paraMtu te dAridrazyanuM ghara hato. kahyuM che ke" candre lAJchanatA dhane capalatA kSAraM jalaM sAgare, sarpAzcandanapAdapeSu virahaH premAspade mAnuSe / pugneSu jarA sureSu patanaM vidva-su dAridyamiyevaM sarvamakAri dUSaNapadaM sadvastu durvedhasA // 4 // " duSTa vidhAtAe caMdrane viSe lAMchana karyuM che, lakSmIne viSe capaLatA karI che, samudrane viSe khAruM pANI karyuM che, caMdananA vRkSe upara sarpo rAkhyA che, premI janane viSe viyega karyo che, nararatnane viSe vRddhAvasthA karI che, devenuM paNa patana-vana karyuM che, ane vidvAnamAM dAridraya mUkyuM che, A rIte sarva uttama vastune dUSaNanuM thAnarUpa banAvI che. Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama taraMga. te deda vaNika vyAje dhana laIne pAchuM ApavAnI zakita nahIM hevAthI leNadAranA bhayane lIdhe ekadA araNyamAM gaye. kahyuM che ke- "prAsAde zayanaM vikAlamazanaM mithyArthasaMdarzanaM, svasyApahnavanaM nizAsu gamanaM bhaTTaizca saMtApanam / saMbAdhAnayanaM sacATu vacanaM mAhAtmyanirvAsanaM, yadyAkarSasi duHkhakAraNamRNaM tatpUrvametatpaTha // 5 // " yakSAdikanA cityamAM zayana karavuM, avasara vinA bhajana karavuM, mithyA arthanuM kahevuM, pote chupAI javuM, rAtrimAM gamana karavuM, bhATa cAraNanA vacana sAMbhaLI saMtApa-beda pAmave, saMkaTamAM paDavuM, khuzAmatanAM vacana bolavAM, ane pitAnA mAhAmyane (mAnane) . dUra deza kADhI mUkavuM. A sarva pAThene je duHkhanA kAraNarUpa deNune kADhavAnI IcchA hoya to tAre prathamathI ja bhaNavAnA che." ekadA ja rAjAe navA dAvelA sarevaramAM bhUSaNothI bhUSita eka mastaka pragaTa thayuM hatuM, teNe " keNu jIve che ( kene jIvate kahe)?" ema traNa vAra pUchyuM, tyAre dhanapALa kavie tenA uttaramAM kahyuM hatuM ke "he jaLacara ! jene ghera pAMcame ke chaThe divase zAka raMdhAtuM hoya, tathA je purUSa devAdAra na hoya, ane pravAsI na hoya, te purUSa ja jIve che (tevA purUSane ja jIvate jANo ." te deda vaNike te vanamAM nAgArjuna nAmanA megIne je. te yegI uttama varNavALA suvarNa ane rUpAne banAvavAmAM samartha hato, temaja AkarSaNa, vazIkaraNa ane kAmaNa vigere vidyAnuM ghara hatuM, te pahmAsane beThele hatA, teNe phiTika maNinAM kuMDaLa paheryA hatAM, tenI pAse suvarNane daMDa hatuM, ane teNe AkhA zarIre bhasma coLI hatI. AvA te vidyAsiddha purUSane joIne te deda vaNike pitAnuM dAridrazya naSTa thayuM mAnyuM, ane meghane joIne mayura AnaMda pAme tema te AnaMdathI puSTa the. kahyuM che ke-- "sevA varaM siddhA, haMsa simmA ! nadhaNamma ya lAI. purohiM viNA na pAvaMti // 6 // Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukRtasAgara yAne mAMDavagatane mahAmaMtrIzvara. devenuM varadAna, siddha purUSanuM darzana, gurUjana ane rAjAnuM sanmAna tathA naSTa thayelA dhananI prApti, A sarva vastu puNya vinA maLI zakita nathI." leNadAronA bhayathI te deda nagarImAM gayo nahIM, tethI bhojana karyA vinA ja teNe gIMdranI sevA karatAM traNa divasa nirgamana karyA. te vakhate te daridrIe AhArane tyAga karI cheDI paNa prazasta sevA karI tethI te yugadranuM mana tenA para prasanna thayuM. kahyuM che ke" kRtajJA netrasurabhisukSetrAvanizuktibhAH / zailadehoparavyAlatulyAstu kRtaghAtinaH / / 7 // " netra, gAya, sArA khetaranI pRthvI ane zukatI ( chIpa) jevA manuSya kRtajJa eTale karelAM guNane jANanArA hoya che, tathA parvata, zarIra, ukhara bhUmi ane sarpanI jevA manuSya kRtanI eTale karelA guNane ghAta (vinAza) karanArA hoya che." te dedane kRpA karavA yogya jANIne gadde kahyuM ke -"he. vatsa ! tuM kema bhejana kasto nathI ?" tyAre teNe pitAnuM satya kAraNa tenI pAse nivedana karyuM. kemake AvA gI pAse asatya belivuM egya nathI, kahyuM che ke - "satyaM mitraH zriyaM strImAnacaM dvipatA sadA satyaM priyaM ca pathyaM ca, vaktavyaM svAminA samam // 8 // " mitranI pAse satya bolavuM joIe, strIonI pAse priya vacana bolavuM joIe, zatrunI pAse juThuM bolavuM egya che, tathA svAmInI pAse satya, priya ane hitakAraka vacana bolavuM egya che." te sAMbhaLI zakitamAna yogIe tatkALa haMkAra zabada karIne ghaNA khAMDa ane ghI sahita khIrane bharela eka thALa AkAza mAge maMgAvyuM, ane tene kahyuM ke -tuM A bhejana kara." tyAre daMbha-kapaTa rahita te vaNike kahyuM ke tame maMgAvelA ajANyA gharanA AhArane huM nahIM karuM. kemake purUSe meTA saMkaTamAM paDelA hoya te Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama taga. paNa te pitAnA AcArane tyAga karatA nathI. cheda ane ghasavAnuM kaI pAmyA chatAM paNa caMdana suMdara sugaMdhane ja mUke che. te sAMbhaLI kenA gharathI A khIra lAvyuM che ?" ema te cegInA pUchavAthI tenA cAkare tene amuka gharathI lAvyAnuM kahyuM, eTale te egIe te vaNikane kahyuM ke "A khIra nAMdurI nagarImAM rahenAra nAga nAmanA zreNInI tradevInI pAse dharelI hatI te ANI che, tethI tuM bA." te sAMbhaLI te vaNika te bhajana karo tRpta thayuM. pachI kula ane AcAra vigere guNethI lAyaka evA te dedane suvarNasiddhine AmnAya ApavAnI yegIne IcchA thaI. kahyuM che ke" Ame ghaDe nihittaM, jahA jalaM taM ghaDaM viNAsei / iya siddhaMtarahassaM, appAhAraM viNAsei / / 6 // " jema kAcA mATInA ghaDAmAM nAMkheluM pAchuM te ghaDAne vinAza kare che, te ja pramANe alpa AdhAramAM eTale agya pAtramAM nAMkheluM siddhAMtanuM rahasya tene nAza kare che. " sarvatropacikIrSA, mahatAM khalu sA ca yujyate sthAne / parjanyo'pyabhivarSati, marusthale shithilnirbndhH|| 10 // mahA purUSane sarvatra upakAra karavAnI IcchA hoya che, paraMtu te IcchA pAtrane viSe karavI egya che. megha paNa marUbhUmine viSe vRSTi kare che paNa temAM tene zithila Adara hoya che." tyAra pachI dayAnA sAgararUpa te gadde dedane kahyuM ke-"je tuM mAruM kahevuM kare te huM tArA upara eka upakAra karUM." tyAre te vaNika namana karIne be ke -"he pUjya ! AvuM vacana tame kema bele che ? idra paNa tamArA vacanane ullaMghana karavA zaktimAna nathI, te mArA je manuSya kaI gaNatarImAM che? puNyathI pAmI zakAya evA tamArA vacanane huM mArA aMtaHkaraNarUpI gharanI aMdara rAkhIne ISTa vastune ApanAra ciMtAmaNi ratnanI jema tenuM niraMtara ArAdhana 1 mAravADanI bhUmi. Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhanA mahAmaMtrIzvara. karIza." tyAre megIe kahyuM ke-"tuM yegya hovAthI tene huM suvarNasiddhi ApavA IcchuM chuM, te pAmyA pachI tAre kaMI paNa yAcakane nakAra kare nahIM. kemake vaNika jAti hamezAM lebhI ja hoya che, tethI te keIne eka keDI paNa ApatA nathI. tevA adAtArane suvarNa siddhi ApyAnuM zuM phaLa? kahyuM che ke dezAdhIzo grAmamekaM dadAti, grAmAdhIzaH kSetramekaM dadAti / kSetrAdhIzaH prasthamekaM pradatte, nandastuSTo hastatAlI dadAti // 11 // dezane havAmI jenApara tuSTa thAya tene eka gAma ApI de che, gAmane svAmI tuSTa thAya te eka khetara Ape che, khetarane svAmI tuSTa thAya to eka prastha pramANu anAja Ape che, ane vaNika tuSTamAna thAya te mAtra hAthanI tALI ja Ape che. ( koI paNa Apato nathI.)" pachI tenuM vacana te vaNike aMgIkAra karyuM, tyAre dAridrayarUpI latAmaMDapane bhAMgavAmAM meTA hastI samAna te yegIe vanamAM rahelI rUdaMtI vigere auSadhIo tene spaSTa rIte oLakhAvI. pachI te ekadhIone rasa kaDhAvI temAM ardha pramANu pAra meLavyo. tene leDhAnA patarApara lepa karAvI te patarAM agnimAM naMkhAvyAM. te vakhate te sADA seLa valuM suvarNa banI gayuM. pachI tenI khAtrIne mATe te yogIe tenI ja pAse pharIthI eka vAra suvarNa karAvyuM, te vakhate te tApamAM nAMkhavAthI rakta, cheda kare te ujavaLa ane kaseTI para caDAve te caMpaka jevuM manahara evuM te suvarNa komaLa, vajanamAM bhAre ane nehavALuM-cakacakita ema sarva lakSaNethI yukta thayuM. tema ja te vaNikanA moTA puNyane lIdhe tenI suvarNasiddhi adhika skurAyamAna thaI devanI anukULatA hoya te zuM zuM siddha na thAya ? tyAra pachI AnaMdathI purNa thayelA te dedane yogIe rajA ApI, eTale te pitAnA ghara tarapha jato A pramANe mArgamAM vicAra karavA lAgya.--"je AvA manuSyo paNa pRthvI para dekhAya che, te je lokamAM kahevAya che ke dupatnI vahudhA-pRthvIpara ghaNuM ratna che. te vAta satya ja che. vaLI- Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " gatvAntardazanaM tanoti zucitAM gomukhyakukSisthitaM, dugdhIbhUya jagaddhinoti nayati dhvaMsaM kSudhaM pAzavIm / zItAdyaM dalayatyavatyariMgaNAt prANAn parArthodyataM, yadyevaM tRNamayo nanu tadA vAcyaH kimIhagjanaH ? || " prathama taraga. 66 tRNane dAMtanI vacce nAMkhavAthI te dAMtanI zuddhi kare che, gAya vigerenA peTamAM javAthI te dharUpa thaine jagatanA prANIone AnaMda pamADe che, pazuonI kSudhAnA nAza kare che, TADhane daLI nAMkhe che, ane mukhamAM levAthI te zatruothI prANAnu rakSaNa kare che, pramANe jo tRNu paNa paropakAra karavAmAM tatpara che, te AvA uttama purUSa paropakAramAM tatpara heAya temAM zu kahevu ? " A kharekhara vidhAtAe kRpA, upakAra ane zIla vigere guNArUpI vikaravara paavavALI bhadrakatA nAmanI latA A ceAgIrUpI yogya pAtramAM dhAraNa karI iM-sthApana karI che. kahyuM che ke-- "" iha bhara ke viji, micchaddiTThI vi bhaddayA bhAvA / mariNaM navame varise hohiMti kevaliNo // 12 // " A bharatakSetramAM kAika jIvo mithyAdraSTi chatAM paNa bhadrakapaNAne lIdhe maryA pachI manuSya thaine navame varSe kevaLI thAya che. ( eTale ke AThame varSe dIkSA lai navame varSe kevalajJAna pAmI zake che. ) " huM sabhAjana ! A eka kautukanI vAta sAMbhaLeA, ke gabhIra ane dhIrabuddhivALA A deda viNake svaNu (suvarNI) karatAM chatAM paNa dAridrayanI sAthe vaNuM ( potAnA deNA ) ne chedI nAMkhyu. jema sugadhathI kastUrI jANavAmAM Ave che tema te dedanA vilAsathI tenI pAse lakSmI che ema jANavAmAM AvatAM leAke kheAlavA lAgyA ke-"kharekhara Ane kAi paNa ThekANe mATu' nidhAna prApta thayuM che. " A vAta asatya chatAM paNa koi mANase rAjAnI pAse kahI; kemake duniyAmAM Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhane mahAmaMtrIzvara jinezvaranA paNa dveSI hoya che, te pachI bIjA sAmAnya manuSyanA dveSI kema na hoya? te sAMbhaLI bIjAnuM dhana grahaNa karavAmAM catura evA rAjAe potAnA cAra sevakene "deda nAmanA vaNikane jaladI zodhIne lAve" ema kahIne mokalyA. ahIM deda potAne ghera jeTalAmAM jamavA besate hato teTalAmAM te cAre rAja sevake AvI bhajana karyA vinA ja tene rAjA pAse laI gayA. rAjAe tene pUchyuM ke-"he deda! leko kahe che ke tene nidhAna prApta thayuM che te vAta satya che ke asatya che?" deda bolyo ke-"he svAmI ! sAMbhaLelI vAtane ja satya na mAne. manamAM vicAra kare. mAruM evuM bhAgya kayAMthI hoya ke jethI nidhAna prApta thAya ? kahyuM che ke - " mA hoha suaggAhI; mA pattiha jaM na didvipaccakkhaM / pAka vi du vide, juttAMgutta vipinnA | zarU " sAMbhaLavA mAtrathI ja satya mAnanAra thavuM nahIM, je daSTine pratyakSa thayuM na hoya tenA upara vizvAsa rAkhavo nahIM, pratyakSa joyuM hoya te paNa yukta ane ayuktane vicAra kare." te sAMbhaLI rAjAe kahyuM--"he mAyAvI ! kapaTano tyAga karI satya vAta kahe. huM vaNikanAM sarva caritre jANuM chuM. te A pramANe-- " zrutvA durvAkyamuccairhasati muSati ca svIyamAnena lokaM, dvayadha gRhaNAti paNyaM bahukamiti vadannardhameva pradatte / svIyAnyAye'pi pUrva brajati nRpagRhaM lekhyake kUTakArI, madhye siMhapratApaH prakaTamRgamukhaH syaadvnnikkuuttprsstthH||14|| mAyA kapaTamAM haziyAra e vaNika keInuM durvacana sAMbhaLIne uMce svare hase che, pitAnA manavaDe lekane luMTe che,levAnI vastu pUrNa grahaNa kare che, ApatI vakhate dhaNI ApuM chuM, ema kahIne adha vastu ja Ape che, pitAne anyAya hoya te paNa pahele rAjadvAramAM pharIyAda karavA jAya che, cepaDAmAM khoTAM nAmAM lakhe che, hRdayamAM siMhanI jevo pratApI hoya che, ane bahArathI mRganI jevA garIbaDA mukhavALA hoya che." tathA-- Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama taraMga " pratyakSArpita vastusaMzayakaro gUDhArpitApahnavaM, kartA lAbhagRhAstimukhyamasakRtpRSTho'pi no jalpati / lobhitvAjaThare'pi vazcanaparo vakti vyayaM svalpamapyasvalpaM bhRzabhIruSu prathama ityAdisvarUpo vaNik // 15 / / "vaNikane pratyakSa rIte vastu ApI hoya to paNa te saMzaya kare che, gupta rIte ApI hoya te avazya eLave ja che, tene keIe lAbha, ghara ke koI vastunuM hovApaNuM vigere viSe vAraMvAra pUchyuM hoya te paNa te tene javAba ApatuM nathI, te lobhI hevAthI pitAnA udarane paNa Thage che, te potAnA thaDA kharcane paNa ghaNe kharca kahe che, tathA atyaMta bhIrU manuSyane viSe te prathama ja hoya che. AvA prakArane vaNika hoya che." te sAMbhaLIne deda be ke-bRhaspatinA mitrarUpa tamAre viSe kayA viSayanuM jJAna nathI? (tame sarva jANe ja che. paraMtu huM je kahuM chuM te satya ja kahuM chuM. je mane nidhAna prApta thayuM hoya te huM tamArA caraNane sparza karuM chuM. tamArA caraNane sparza karIne huM kahuM chuM ke mane nidhAna prApta thayuM nathI.) paraMtu meM te vepAra vigere vaDe dhana upArjana karyuM che, temAM bIjA loko mArA upara IrSAvALA thayA che." A pramANe tenA sogaMdathI paNa rAjAne tenA para vizvAsa na Avyo, tyAre daMDa karavAnI IcchAvALA rAjAne jANI te deda kodhathI bolyA ke -"he rAjA ! huM dhAruM chuM ke nidhAnanI prAptinA miSathI tame mArI lakSmI laI levA Iccho cho, paraMtu A pramANe te huM eka kANI kI paNa ApI zakIza nahIM, paNa svAmI paNAne lIdhe tamArI IcchAmAM Ave tema kare." A pramANe daDha haThavALA dede kahyuM, tyAre rAjA kolavaDe rakta che. te vakhate dedanI zreSTha bhAryAe dedane bhejana karavA bolAvavA mATe potAnA gharanA mANasane (cAkarane) meka. te mANasa sAhasika evA te deda vaNikanI pAse AvyuM, ane tene jamavA bolAvyA. tyAre te dhUrta vaNika be ke - "tuM ghera jaIne kaheje ke Aje mArA maratakamAM ghaNI pIDA thAya che, tethI Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhane mahAmaMtrIzvara. Aje mArA bheAjanamAM saMzaya che ( Aje hu* jamI zakIza ke nahIM tenI zaMkA che). paraMtu tAre zIvrapaNe nasya karavo." A pramANe prAkRta bhASAvaDe zliSTa arthAvALuM vacana teNe kahyuM, tene (tenA ane) rAjA vigere kAi paNa jANI zakyA nahIM. mUrkha mANasa paNa dhanavAna thaI zake che, paraMtu jJAnavAna thavuM atyaMta dula bha che. kemake dha rAjAnI sabhAmAM gurU mahArAjAe AmarAjAnuM Agamana zrleSa athI kahyuM hatu, tenA a dhama rAjA samajI zakayA na hatA. tyArapachI te mANase ghera jaIne te dedanuM kahelu vacana kahyuM, tyAre te sAMbhaLI tenI catura bhAryAe jANyuM ke--" mArA pati dedane rAjAe rU MdhyA che. pachI teNIe ghaNA mUlyavALI gharanI sarva vastuo kADhI tenI pATalI AMdhI hAthamAM lai capaLa evI te tyAMthI nAzI gai. "" tyAra ahIM rAjA te deDha upara atyaMta kApa pAmyA, tethI teNe khaDakhaDanA zabdavaDe jANe ke te dene haThathI vAratA hAya (haTha karavAnI nA pADatA hoya evA lADhAnA baMdhanA vaDe te dene kaMTha sudhI bhArI dIdhA, ane tene kedakhAnAmAM nAMkhyA. pachI rAjAe krodhathI peAtAnA kaThAra sevakAne tenu ghara luTavA mokalyA. teo tene ghera gayA, te vakhate jANe ke dAridracanu mUrtimAna zarIra hoya athavA tenu krIDA ghara hoya evu te ghara atyaMta lakSmI rahita joyu. tethI upayegamAM Ave tevu dhana prApta na thavAthI nirAza thaelA tee tenA ghane sIla karI rAjA pAse gayA ane tene te vRttAnta kahyo. kedakhAnAmAM rahelA zvede vicAra karyAM ke--mArApara rAjA eTale badhe gusse thayA che ke jethI te mArI pAMce AMganI (prakAranI) sa MpadA lai leze. saMpadAnA prakAra A pramANe kahyA cheH---- "dhanakaraNakAJcana parijana - tanurUpA''nyeSu paJcavA lakSmIH / saiva gajabhUmisahitA saptAGgA bhUbhRtAM bhavati / / 16 / / " , dhanika janone dhana, dhAnya, suvarNa, parivAra ane zarIrarUpa pAMca prakAranI lakSmI hAya che, tathA hAthI ane pRthvI sahita te pAMce maLIne rAjAnI sAta prakAranI lakSmI hAya che, "" Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama tara'ga. 13 "" tethI karIne A bhava ane parabhavamAM mekSanA kAraNabhUta zrI sta Mbhana pArzvanAtha svAmInuM huM zaraNu karU chuM. " A pramANe dhyAna karIne te deda maMda ravare elyuM ke huM pArzva prabhu ! tamArA nAma, pratimAne paththara, snAtranu jaLa ane pUjAnA puSpo vigere sa vastuo tamane pAmIne vAMchita ApanArI thAya che, teA tamArA mahimAnI huM zI stuti karU ? he prabhu ! meM je A haTha AraMbhyA che, te tamArA ja maLathI Ara jyeA che, kemake pADA je madonmatta thAya che, te dUdhanuM pAna karavAthI ja thAya che, tethI karIne pIDA pAmatA prANIAne pitAnA ghararUpa ane praNAma karanArA prANIone bhAga ane muktine ApanArA evA huM sta'bhana tIrthonA svAmI zrI pArzvanAtha prabhu ! jo tamArI kRpAvaDe dhananA kharca vinA huM A vikaTa saMkaTathI chuTIza, teA tamArA sarva a Mge suvarNanA bhUSaNeAthI pUjA karIza. " A pramANe zrI staMbhana pArzvanAthanI mAnatA mAnIne te upasa hara steAtranuM dhyAna karatA rAtre sutA. teNe te vakhate mana, vacana ane kAyAnI ekAgratAthI jinezvaranuM je dhyAna karyuM" te dhyAna jo A bhavanI AzasA rahita karyu hAta te te muktine ja pAmata. tyAra pachI rAtrinA chellA pahAre ghaNuM adhArU hatu. tyAre te de nidrA rahita thayA, te vakhate teNe akasmAt potAnI pAse rahelA eka subhaTane joyA. teNe rAtA ratnanA mugaTa paheryAM hatA tethI tenA tejavaDe te spaSTa dekhAtA hatA. tenI chAtI vizALa hatI, tene vRSabha jevA kaMdha hatA, tenI bhujAe DhIMcaNa sudhI lAMbI hatI, teNe AkhA zarIre zyAma bAra dhAraNa karyuM hatu, chatAM te jagatanA tejanu ghararUpa hatA tathA te suvarNInA alaMkArothI zaNagArelA ujavaLa azva upara ArUDha thayelA hatA. AvA subhaTane joine te deda Azcaya pAmyA. teNe dedane kahyuM ke--" tuM bh thA ane mArI pAchaLa azvapara caDI jA. '' te khelyA ke--" huM lADhAnA baMdhanathI baMdhAyelA che, tethI huM kAMi paNa karavAne zikatamAna nathI. " tyAre pharIthI te subhaTa belpyo ke--" tu zuM karavAnAhatA ? ubhA thAne. " te sAMbhaLI te jeTalAmAM ubheA thayA teTalAmAM tenA leADhAnAM madhanA nIce paDayA. tyAra pachI te dvedane azvapara caDAvI te subhaTa askhalita gatie Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukRtasAgara yAne mAMDavagaranA mahAmaMtrIzvara, tyAMthI cAlya, ane kSaNavAramAM jyAM tenI bhAryA hatI tyAM tene mUkI te adazya thaye. tyAra pachI prAtaHkALe tenI bhAryAe tene joI pUchyuM ke"tame ahIM zI rIte AvyA?" tyAre teNe "zrI staMbhana pArzvanAthanA prasAdathI huM ahIM Avya" ema kahI sarva vRttAMta kahyo. je gAmamAM te bane maLyA hatA, te gAma namyATa dezanuM ja hatuM, tethI te bane te gAmane paNa tyAga karI tatkALa vidyApura nAmanA nagaramAM gayA. pachI suvarNanA dedIpyamAna ghareNAMnA samUhane ghaDAvIne staMbhanapuramAM jaIne te deda vaNike zrI pArzvanAtha svAmInI pUjA karI. te vakhate pAparUpI caMDALano tatkALa nAza thavAthI dedanA zarIrarUpI maMdirane viSe te arihaMte alaMkAranI kAMtinA miSathI senAvANInA chAMTA nAkhyA. tyAra pachI te deda gIMdranI vANInuM smaraNa karI, lakSamIne kaSTanuM sthAna mAnI tathA lobhanetyAga karI arthIone puSkaLa dAna devA lAgyuM. tenuM mukha daza-na (nakAra) vaDe vyApta hatuM te mAgaNanA samUhane joIne dAnane viSe rasavALA te dede eka paNa nakAra karyo nahIM. kahyuM che ke mirarI addhAttAtra-mu viTTI mudde vaya . me jAttAvasaMva, nAra viho ho | 27 " bhUkuTi caDAvavI, ardha netra ughADavAM, uMcI daSTi karavI, avaLuM mukha karavuM, maina rahevuM, ane kALane vilaMba kare. A che prakArane nakAra hoya che-dAna nahIM devAnA A cha prakAre che." suvarNanA samUhanuM dAna devAthI yAcaka janoe te dedanI ghaNI kSAghA karI, ane tethI lekamAM te "kanakagiri evA vyApaka birUdane pAme. rUti narivarSa . 1 daza nakAra chatAM eka paNa nakAra karyo nahIM e arthamAM virodha Abe, tene dUra karavA mATe--"tenuM mukha dazana eTale dAMtavaDe vyApta hatuM" e artha kare, Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama taraMga. ekadA sanmArgane viSe musAphararUpa, bhAgyazALI ane dhanavAnanA samUhamAM mAna pAmele deda keIka kAryane mATe devagiri nAmanI nagarImAM gaye. tyAM keika upAzrayamAM gurU mahArAjane bhAvathI namavA gaye. ane maLathI malina dekhAtA sarva sAdhuone teNe ghaNA harSathI vAMdyA. tyAM eka thAnake besIne dharmazALA (upAzraya) banAvavA mATe vicAra karatA zrAvakone joI temane paNa teNe praNAma karyA. temanA vicArane sAMbhaLI teNe manamAM vicAra karyo ke piSadhazALA banAvavAmAM kharekhara saMpUrNa purNa thAya che, kemake upAzraya e sAdhuenI dukAna che, tyAM grAhaka leke AvIne anukrame anaMta lAbhane ApanArA vratAdika karIyANAne kharIda kare che. te upAzrayamAM dharma zravaNa ( vyAkhyAnanuM zravaNa), pratikamaNa ane sAdhuone nivAsa vigere je je kiyAo thAya che, tenAthI utpanna thayelA puNyane pAra ja nathI, tethI huM ja ahIM eka meTI dharmazALA karAvIne A dustara saMsArarUpI samudrathI zIdhrapaNe mArA AtmAne tArUM." A pramANe vicAra karIne sthira vacanavALA teNe zrI saMghanI pAse nizcaLa yAcanA karI, ane te A pramANe yukita yukta vacana che ke-"mArApara zrIsaMgha kRpA kare, huM ja A piSadhazALA karAvuM, kemake huM zrIsaMghane kiMkara chuM. eka te huM tamAro abhyAgata (paNa) chuM ane vaLI tamAre sAdharmika chuM, tethI kumArakedAraputranA nyAyavaDe huM tamAre mAnavA lAyaka chuM. A pramANe tenuM vacana sAMbhaLI te sarvamAM je mukhya zrAvaka hatuM te be ke-"tame je kahyuM te egya che, paraMtu piSadhazALA te sakaLa saMghanI hoya te ja sArI che, keI ekanI karAvelI sArI nathI, kemake je koI eka ja karAve te zayyAtara kahevAya che. tethI karIne tenA ghara thakI sAdhuo annAdika kAMI paNa letA nathI. jenA gharamAMthI sAdhuo haMmezAM annAdika letA na hoya ane varSe varSe vastrAdika letA na hoya, tevuM ghara zuM ghara kahevAya? na ja kahevAya. tevuM ghara te sAdhuone nahIM javA lAyaka hovAthI samudramAM rahelA ghara jevuM ja che. ane jo zrIsaMdhe paiSadhazALA karAvI hoya te temAM rahelA sAdhuo haMmezAM anukame eka eka gharaneja zayyAtara kare che, tethI tema ja karavuM egya che." A pramANe Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukRtasAgara yAne mAdhvagaDhane mahAmaMtrIzvara, yukitavALA satya vacane vaDe tene bodha pamADe te paNa te dede pitAne kadAgraha choDe nahIM, tyAre keI bIjA zrAvake kepa pAmIne kahyuM ke-"je ahIM keI paNa piSadhazALA karAvanAra na hoya, athavA te piSadhazALA suvarNamaya karAvavAnI IcchA hoya, te tamAre ATale badhe Agraha kare egya che, te A nagarImAM ITanI pauSadhazALA karAvanAra te ghaNA jane che, ane senAnI to tame paNa karavAnA nathI." A pramANe tenuM vacana sAMbhaLI pitAnA vacanane hAthInA dAMta jevuM karavA IcchatA dede suvarNanI paNa dharmazALA karAvavAnuM svIkAryuM. kahyuM che ke - " dantidantAvivoccAnAM, gInirgatya na cAvizet / kUrmagroveva nIcAnAM, nirgatA'pi vizet punaH // 18 // "uttama purUSanI vANI hAthInA dAMtanI jema bahAra nIkaLyA pachI aMdara pesatI nathI, ane nIca mananI vANI kAcabAnI grIvAnI jema bahAra nIkaLIne paNa pharIthI aMdara pesI jAya che." A vAtanI gurUne khabara thatAM gurUe yAcakarUpI cakalAka pakSIne AnaMda ApavAmAM sUrya samAna evA te dedane bolAvIne kahyuM ke---"he sajajana ! A kALane viSe suvarNanI zALA zI rIte thaI zake? te tuM ja kahe. A samayamAM tevA prakAranuM dhana kayAM che? tathA rAjAonI anukULatA paNa kyAM che? athavA tevuM sthAna karAvyuM hoya te paNa AjanA manuSyanI dRSTinI AgaLa te zI rIte rahI zake ? sAMta nAmanA rAjAe ceArAzI hajAra TUMka ( rUpIyA) no kharca karIne je citrazALA banAvIne pachI dharmazALA tarIke karI hatI te paNa suvarNanI nahotI. AvA kaLikALamAM janma dhAraNa kadIne kRtayuga (satyayuga) mAM karavA lAyaka kAryane je kare che tene pIDA karanAra viddha prApta thAya che." AvuM gurUnuM vacana sAMbhaLI deda be ke-- "he pUjya! Ape kahyuM te satya che, paraMtu IMTanuM ja makAna caNAvIne tene cotaraphathI suvarNanAM patarAMvaDe ja daIza.tyAre gurUe kahyuM ke -"he Aya ! AvA agya Agrahane mUkI de. AvA kaLiyugamAM tevI dharmazALA paNa zuM ghaNuM kaTavALI na thAya ?" A pramANe Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhanA mahAma`trIzvara. 19 tene gurUe vAryA te paNa te kuzaLe sa MghanI anumati lai te pauSadhazALA karAvavA mAMDI. A avasare te nagarImAM daza hajAra vRSabheA sahita traNasone sATha jAtanAM karIyANAMthI bharelA eka sA ALyeA. tathA dakSINa deza bhAgavALA ane lakSmIvALA che ema dhArIne tenI sAthe uMcA kezaranI pacAsa pATha paNa tyAM AvI. tenA sa prakAranAM karIyANAM te vecAi gayAM, mAtra eka kezara ja emanuM ema ( vecAyA vinA ) rahyuM, tenu kAraNa huM sabhyajane ! sAMbhaLe.--te kezara mAMghA mUlyanu hAvAthI eka e vigere rUpIyAnu lenArA ghaNA leAkeA hatA, paraMtu jaththAba Mdha lenAra koi nahAtA. ane tevuM paracuraNa vecavAthI teA kadAca eka peAThIcA khAlI thAya athavA na paNa thAya. tethI tenA vepArIA tene vecatA nahAtA, te kAraNathI te kezara emanu' ema ja rahyuM hatu. chevaTa te nahIM vecAvAthI nirAza thayelA tenA vepArIe tyAMthI javA mATe ekadA nagarInI bahAra nIkaLyA, ane peAtAnuM prayAjana siddha na thavAthI te nagarInI niMdA karatA A pramANe khelavA lAgyA ke - A nagarImAM jeTaluM karIyANuM Ave che te sarva samudramAM sAthavAnI eka muThI nAMkhyA jevuM thAya che, evI A nagarInI prasiddhi kahevAya che te khATA kaMkaNanA vA jevI che. kahyuM che ke-- (C " keTalAeka emane ema ja ( kAraNa vinA ja ) prasiddhine pAmelA hAya che. temAM leAkeAnA mukhane kANu rAke che ( leAkAne khelatAM kANu aTakAve che ) ? jema ke sa janmathI ja vAyune bhAgavanArA ane ka rahita ja heAya che, chatAM loko temane bhAgI ( bhAgavALA ) ane kuMDaLI ( kuMDaLanA alaMkAravALA ) kahe che. " athavA te A nagarImAM pahelAM koi vakhata mAMghA mUlyanu koika ghaNuM karIyANuM AvyuM haze, tene koie kharIda karI lIdhuM haze, tyArathI A nagarInI AvI prasiddhi thai haze. kahyuM che ke-- "( yA supravRttiH prathamaM pravRttA, pAzcAtyapApairna hi lupyate sA / zavAsthikUTairnibhRtaM bhRtApi, bhAgIrathI puNyatamaiva loke // 19 // | " 3 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama taraMga, je sArI pravRtti (prasiddhi) prathama pravartelI hoya, te pachInA pApathI naSTa thatI nathI. jemake gaMgA nadI maDadAM ane hADakAMnA samUhavaDe atyaMta bharelI che te paNa te lekamAM atyaMta pavitra (tIrtha. rUpa) gaNAya che" AvA prakAranI nagarInI niMdAne nagarImAM praveza karatA te deda vaNike sAMbhaLI, tethI tenuM hRdaya dubhAyuM, eTale teNe teone kahyuM ke-"he vepArIo ! sarva nagarIone madhye zreSTha evI A nagarIne tame dUSaNa Ape che, te zuM amAna-apAra lamIthI bharelI A nagarImAM tamAruM karIyANuM vecAyuM nathI ? he bhadro ! samudramAM gayelI nadInI jema ane mekSamAM gayelA jIvanI jema A nagarImAM AveluM karIyANuM atyAra sudhI keIvAra pAchuM gayuM nathI." te sAMbhaLI teo bolyA ke--"tame satya kahyuM. te pramANe haze paNa kharUM, paraMtu amee ahIM ANeluM kezara vecAyuM nathI, tethI te pAchuM jAya che, tame grahaNa kare." tyAre dede temane megya dhana ApIne pacAse paThe laI lIdhI. temAMthI ogaNapacAsa paThenuM kezara cunAmAM nAMkhI te cune pauSadhazALAnA makAnamAM vAparyo. AvuM tenuM udArapaNuM sajajanonA cittane AzcaryadAyaka thayuM. rAjAe paNa te vAta sAMbhaLI dedane bolAvI sarva hakIkata pUchI. te sAMbhaLI pitAnI nagarIne mahimA vadhAravAthI prasanna thayelA rAjAe tene vastra ane dravya vigere ApI tene satkAra karyo. kahyuM che ke jUnu sevavaza thAva, satti nai tivA | dunAvAte tu tAta-svAmi vizIrvace che 20 " apakIrtine ApanArA putra, sevaka ane ziSyAdika duniyAmAM ghaNAe hoya che, paraMtu jeo pitA, svAmI ane gurU vigerenI kitine karanArA thAya, tevA putrAdika te durlabha ja che." tyArapachI te dede cha mAse te pauSadhazALA taiyAra karAvI. te zALA tAMbA jevI pAkI IMTa vaDe utkRSTa (majabUta) hatI, lAkaDAnI aMdara kataraNI vaDe te manohara dekhAtI hatI, tenI aMdaranI ane bahAranI bhIMte suvarNanA kiraNo jevA kezarathI mizrita hatI, Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhane mahAmaMtrIzvara. 19 tathA tenI aMdara zrIsaMghanA ekaseneeka zrAvakone pA pA rUpIyA nAMkhyo hate. (vAparyo hato. kiraNanA samUhavALI kezaranI bhItamAM AvelA mANasenA pratibiMba paDatA hatA, tethI jANe ke niraMtara muktirUpI kanyAnA vivAhane utsava thato hoya tevuM dekhAtuM hatuM. tenA cekanuM nirmaLapaNuM eTaluM badhuM adbhuta hatuM ke temAM prAtaHkALe AvelI dhanavAna lekanI strIo temAM paDelA pratibiMbanA miSathI pAtAla kanyAo jevI dekhAtI hatI. te zALAmAM jaDavA mATe suvarNanAM pataruM karAvavAmAM jeTaluM suvarNa lAge tevuM hatuM, teTalA divyane kharca teNe te zALAmAM karyo hate. ahe !tenI udAratA kevI? te dede te zALA mUlyathI, varNathI ane nAmathI paNa suvarNanI banAvI pitAnuM vacana pramANarUpa karI purUSane Azcarya pamADayA. pachI je eka piThIyAnuM uttama sugaMdhI kezara rAkhyuM hatuM, te jinapratimAnI pUjAne mATe tIrthomAM mokalI pachI te deda pitAne ghera gaye. te dedane vimalazrI nAmanI nirmaLa-pavitra bhAryA hatI, te vaya, lAvaNya ane puNyAdika guNavaDe pitAnI tulya hatI, te bannene paraspara adhika prema hovAthI temanAM mana, vacana ane kriyA eka sarakhAM ja hatAM, paraMtu vidhAtAe zarIravaDe ja temanI bhinnatA karI hatI (mAtra zarIrathI ja teo jUdA hatA.) te vimalazrI prAtaHkALe uThIne hamezAM jinezvaranA caityamAM ane paiSadhazALAmAM jaIne pachI pitAne ghera AvatI hatI, teTalA vakhata sudhI harSapUrvaka te meghanI lIlAvaDe pitAnA zarIranI kAMtinA miSathI jANe jaLabiMdunI vRSTi karatI hoya tema hamezAM savAzera gAdIyANAdika suvarNanI vRSTi karatI hatI. tethI haju sudhI A baMdIjane (bhATa-cAraNe) prAtaHkALe sabhAjanene ja AzIrvAda ApatI vakhate vimalazrInA suprabhAtIyAM bele che. kahyuM che ke " dhanAGgaM parivArAdyaM, sarvameva vinazyati / dAnena janitA loke, kIrtirekaiva tiSThati // 21 // "dhana, zarIra, parivAra vigere sarva nAza pAme che, paraMtu dAnavaDe lekamAM utpanna thayelI eka kIti ja sthira rahe che." Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama tara'ga. A pramANe dAnane viSe ja Asakta thayelA te patinA keTalAka divasA vyatIta thayA. paraMtu temane eka pazu putra thayA nahIM, tethI citAnI jevI temane ciMtA thaI. te viSe leAkamAM kahevAya che ke-saa dhanyA vRtavaMzavRddhiraTavI zlAghAspadaM bAlakA 66 20 TA sA vipinAvanI prasavinI sA vallarI vallabhA / antaH saurabhazobhigarbhasubhagA labhyA kva sA ketakI ? tAmekAM sakalaprakAravigatApatyAM tu dhikkAminIm / / 22 / / " vaMzanI vRddhine karanArI te aTavI paNa dhanya che, bALakAnA sparzIvALI te vananI bhUmi paNa prazaMsAnuM sthAna che, puSpAne prasavanArI te velaDI paNa priya che, aMdaranI sugadhavaDe zAbhatA madhyabhAga vaDe maneAhara evI te ketakI kayAM pAmI zakAya ? arthAt tevI ketakI paNa vakhANavA lAyaka che, paraMtu samagra prakAranA apatya ( saMtAna ) rahita te eka strIne ja dhikkAra che. " "C guNavirahitA'pi mahilA, mahimAnamamAnamuttamAllabhate / ekasmAdaGgabhuvaH parimalato gandhadhUlikhi // 23 // " jo kadAca strI pAte guNa rahita haiAya tepaNa tene jo eka ja uttama putra heAya te te suga MdhathI gaMdhanI dhULa ( raja ) nI jema te uttama putrathI apramANa ( ghaNA ) mahimAne pAme che. " ekadA rAtre te vimalazrI gaMgA nadInI reta jevI kAmaLa taLAivALA padhyakamAM sukhe sutI hatI, tevAmAM rAtrinA cothA paheAramAM teNIe A pramANe svapna joyuM--teNIe jANyuM ke meM eka dIve pragaTa karyAM, te prathama alpa kAMtivALA thaIne bIjAne ghera gayA. pachI anukrame samudranA sImADA sudhI pahoMce tevI dedIpyamAna kAMtivALA thayA. AvuM svapna joi "A mArA zubha svapna niSphaLa nathAo," ema dhArI paMca namaskAra maMtranuM smaraNa karatAM teNIe zeSa rAtri nidrA rahitapaNe ja niCmana karI. pachI prAtaHkALe teNIe madhura vANIvaDe te svapnanA vRttAMta patinI pAse kahyo. tyAre teNe kahyuM ke1 kuLa ane vAMsa. Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukRtasAgara yAne mAMDavagatanA mahAmatrIzvara. 1 66 A ravapnathI tane putra utpanna thaze. " AvuM priya tenuM vacana sAMbhaLIne hathI romAMcita thai ' tamArUM vacana satya thAo ' ema kahI teNIe zakunanI gAMTha bAMdhI. pharIthI patie kahyuM ke--" priyA ! saMpattirUpI puSpavALA thayelA ApaNA gRhasthAzramarUpI vRkSa putrarUpa phaLane ApanArA thAya. evuM ApaNuM bhAgya kayAM che ? vaLI dIgha netravALI tu hamezAM sAyaMkALe gharamAM dIvA kare che, te tane svapnamAM yAda AvyA hAya to te anubhaveluM svapna AvyuM kahevAya ane te anubhavelu svapna niSphaLa hoya che. te viSe kahyuM che ke " aNubhUadi ciMtitra - suzrapayaivicAradeva yANU vA / suviNassa nimittAI, puraNaM pAvaM ca nAbhAvo ||24|| ' " anubhavelu', joyeluM, ciMtavelu, sAMbhaLelu, prakRti (zarIra)nA vikAravALu ane devatAnu Apelu, ATalI jAtanA svapnanAM nimitto zubha azubha phaLane ApanArA thatA nathI. " tyArapachI dedIpyamAna netravALI teNIe zaMkA thavAthI te bAbata paNa koI sArA svapnapAThakane pUchI, tyAre teNe vicAra karIne kahyuM' ke A ravapna tamane sArUM AvyuM che, tenu phaLa A pramANe che ke--" he mAtA ! tamane avazya putra thaze para Mtu te putra prathama dIvAnI jema teja rahita thaze, ane pachI dezAMtaramAM jai moTA vaibhavane prApta karI puNyakarmAMthI utpanna karelA yazavaDe pRthvIne prakAzita karaze. " A pramANe tenuM vacana sAMbhaLI " aridra ke daridra evA paNa putrane huM mArI STie joiza " ema jANI te hRdayamAM ha pAmI, ane saraLa hRdayavALI teNIe tene ghaNuM dhana ApI rajA ApI. te vAta sAMbhaLI de paNa vadhAre vadhAre devapUjArdika karavA lAgyeo. jema pRthvI suvarNa nA nidhAnane dhAraNa kare, khIjaDInu jhADa agnine dhAraNa kare, tema te vimalazrIe anukrame rAmanI jevA suMdara garbha dhAraNa karyAM. te garbhAthI teNInuM mukha pAMDura ( zveta ) va vALu karAyuM temAM zu Azcaya che? kemake te garbha tA viSyamAM suzeAbhita yazevaDe daze dizAene ujjavaLa karavAnA che. sArA kuMDhavALI ane zahetA rahita te vimalazrIe te vakhate zrIdeva, zu3 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama taraMga. ane saMghanI pUjA ane dAnAdikane viSe aneka prakAranI meTI meTI utkaMThA karI. strIone uttama garbhanA prabhAvathI uttama IcchAo ja thAya che ane uttama garbha na hoya to teo zuM mATI ane rASTranI abhilASA karanArI nathI thatI? thAya ja che. anukrame mAsa pUrNa thayA tyAre zubha divase teNIe putrane prasa. te vakhate tenA pitA dede prajAone vismaya utpanna kare te tene janmotsava karyo. pachI bArame divase sajajanene sanmAna, bhajana ane dAnAdika ApavA pUrvaka tenA mAtA pitAe tenuM pethaDa evuM nAma pADayuM. A nAmamAM 5 varga, ta varga ane Ta varga, e traNa vargane eka eka akSara AveluM che, te traNa varganA traNa akSare evuM sUcave che ke - A pethaDa bhaviSyakALamAM dharma, artha ane kAma e traNa vargamAM vyagra raheze. je kAraNa mATe jagatanA AMgaNAmAM rahelA sarva padArtho traNa traNa prakAranA hoya che, tethI karIne he leke ! purUSArtha paNa uttama, madhyama ane jaghanya ema traNa prakAre che, ema jANe ke kahevAne icchate hoya tema te puNyanA AdhArabhUta pethaDa kumAre uparanA traNa vargamAMnA anukrame pahelA, bIjA ane trIjA akSara (partha-Da)nI racanAvaDe mane hara evuM pitAnuM nAma dhAraNa karyuM jaNAya che. traNe purUSArthane viSe dharma nAmane pahele purUSArtha tene vRddhi pAmanAre thaze, evuM sUcavana karavAne mATe ja traNa akSara mahele pahele pakAra eka mAtravaDe adhika (5) che. hamezAM mAtApitA AnaMda sahita tene na na mahotsava karatA hatA. te rIte te pethaDa zukalapakSanA caMdranI jema divase divase vRddhi pAmavA lA pitA (deda) kadAca mAre tyAga karaze evA bhayathI suvarNa jANe ke tenA putra pethaDanA gaLAmAM kaDIrUpe, pagamAM kiMkiNI (ghugharI) rUpe ane hAthane viSe vIMTIrUpe vaLagI gayuM hoya tema dekhAtuM hatuM. "huM puNyavaDe svarga ane mokSanI lakSmIne mArA hAthamAM karIza-rAkhIza." ema jaNAvavA mATe ja te bALake jANe muThI vALI hoya ema huM mAnuM chuM. te bALaka phakta te ja vakhate (bAlyavayamAM) priyapAlana 1 priya che pAlana-pAraNuM jene e. bIjA pakSamAM priya che pAlana karavA lAyaka mANase jene eTale jene dInAdikanuM rakSaNa priya che te. Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 sukRtasAgara yAne mAMDavagarane mahAmaMtrIzvara. thayo ema nathI, paraMtu te AgaLa upara paNa dInAdikanA pAlanamAM premavALo thaze. pitAnI kuLalakSmInA alaMkArarUpa te bALakanuM citta janmathI AraMbhIne ja jinezvara ane munionI sevAmAM tatpara hatuM. anukrame te sAta varSane thaye tyAre tenA pitA dede tene lekhazALAmAM mekalavAne mahatsava karyo-mahatsavapUrvaka nizALe maka. dedanA vRttAMtapUrvaka zrI pethaDanI utpattine kahenAre A pahelo taraMga samApta. feieveCD01aa0ba0a9919 zrI caMdraprabhu svAmInuM caritra. Eng=da 3Eujha--- prabhujInA prathama gaNadhara dattanA pUrvabhavanuM alaukika vRttAMta, zrI caMdraprabhasvAmInA traNa bhavonuM suMdara ane manahara caritra, sAthe dee karela prabhunA janmamahotsava vagere paMcakalyANakanuM ane te vakhatanI apUrva bhaktinuM rasika, cittAkarSaka ane vistArapUrvaka varNana, prabhujIe dAna, zIyala, tapa, bhAva, bAra vrata ana ta upara apUrva dezanI sAthe Apela aneka kathAo, vividha upadezathI bharapUra ekaMdara trIza bodhaprada kathAethI bharapUra A caritranI racanA che, ke je pratibhAzALI hAI vAcakanA AtmAne zAMtarasa utpanna karAvI, puNyaprabhAvI banAvI, mokSamArga sanmukha laI janAra che. ekaMdara rIte A ucca zailInuM paramAtmAnuM caritra paThana pAThana karavA jevuM hoI dareka jijJAsuo pAse hovuM joIe. krAuna soLa pe cArasaMha pAnAne ucA enTIka pepara upara, suMdara gujarAtI TAipamAM chapAI, suMdara bAIDIMgathI alaMkRta karela A graMtha che. kiMmata rUA. 1-12-0 zrI jena AtmAnaMda sabhA, bhAvanagara DoloreadcaInBICI Giedad - - Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 ditIya taraMn // pachI gurU ( upAdhyAya ) rUpI khalAsIe buddhirUpI vahANavaDe karIne te pethaDane vyAkaraNa, gaNita vagere zAsrarUpI samudranA pAragAmI karyA. tyAra pachI anukrame tenAM mAtApitAe tene sarvA strIone viSe zirAmaNi samAna zreNInI putrI prathamaNI nAmanI kanyA sAthe paraNAvyA. te vivekamAM nipuNa hatI, cittane cAranArI hatI, zILavaDe zAlatI hatI, vinayavALI, puNya kriyA karavAmAM pravINa ane pati upara bhaktivALI hatI. temaja teNIe maratakanA seMthA nadInA pravAharUpa karyA hatA, zarIranI kAMti jaLarUpa karI hatI, ane mukhane sAvararUpa karyuM hatu, tathA svargane jItavAnI IcchAvaDe karIne teNIe brUkuTirUpI pratyaMcA sahita karelA kapALarUpI dhanuSa upara nAsikArUpI bANu sthApana kareluM ( caDAvelu) hatuM. teNInA mukharUpI gharane viSe sarasvatI rahI hatI, teNInAM netrA lakSmIne jovA mATe bArIe jevAM hatAM; teNInA jJAnarUpI jaLathI bharelA hRdayarUpI samudramAMthI dAMtarUpI meAtI nIkaLyA hatA, dedIpyamAna kAMtivALA zarIrarUpI udyAnamAM capaLa zrotrarUpI e hIMcakAne viSe kuMDaLanA miSathI caMdra ane sUrya hIMcakA khAvAnI krIDA karatA hatA. pitArUpI eka ja kalpavRkSa thakI samagra icchAo pUrNa thatI hAvAthI te pethaDa isa kalpavRkSa thakI iSTa vastune meLavanArA yugaliyAthI paNa vadhAre sukhI hatA. " tyAra nira Mtara bhAganA vistArarUpI samudramAM nimagna thayelA te banne nRpatine keTaleka kALe seAbhAgya ane bhAgyanA sthAnarUpa jhAMjhaNa nAmane Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhanA mahAmatrIzvara 5 putra thayA. gAra aMgavALA, suMdara AkAravALA tathA rakta caraNu ane AivALA haMsa jevA te bALakane kamaLanI jema dhanavatA peAtAnA utsavamAM sthApana karatA hatA. te khALaka 'kSIraka Tha hatA tApaNa tenI ghaNI dhAraNA zaktivALI mATI (sUkSma ) buddhi joIne tenA pitAmaha dedane tene bAlyAvasthAmAM ja bhaNAvavAnI utkaMThA thai. kahyuM che ke-- 66 ajAtamRtamUrkhebhyo, mRtAjAtau varaM sutau / catano svadu:bhAya, cAvInaM no heta | huM 66 putranI utpatti ja na thAya, utpanna thaIne tarata marI jAya, tathA jIvatA rahIne mUrkha thAya, A traNa prakAranA putramAMthI marI jAya athavA utpanna ja na thAya evA be prakAranA putra sArA, kemake tee gheADA duHkhadAyI che. paraMtu jIvatA rahIne mUrkha thAya tevA putra te jIMdagI paMta dAha upajAve che. " ,, " savayauvanasaMpannA, vizAlakulasaMmavAH / vidyAdInA na zomanta, nimbA vaeN zuihAH // 2||" '' rUpa ane yuvAvasthA sahita hAya, tathA uMca kuLamAM utpanna thayA hAya tevA purUSo paNa je vidyAhIna hoya te te suga Mdha rahita kesuDAnA puSpAnI jema zAbhatA nathI. '" A pramANe vicArIne deda vaNike te AMjhaNane vidyAkara nAmanA upAdhyAyanI pAse bhaNavA meAkalyA. te thADA divasamAM ja zAstrarUpI samudranA pAragAmI thayA. ekadA dehanI strI vimalazrI pAMcamanA upavAsane pAraNe amratanA rasa jevuM khIranu` bhAjana karavA beThI. tenI ujjavaLa gati thavAnI hAvAthI pAMcama paNa ujavaLa, doSa rahita hAvAthI tapa paNa ujvaLa ane khIranu` bhAjana hAvAthI anna paNa ujjavaLa hatu. kahyuM che ke-- 1 jenA kaMThamAM mAtra dUdha ja hoya eTale ke haju khAvA zIkhyA na hAya tevA. Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 dvitIya taraMga. " iMdiyakasAyavijao, jattha ya pUvavAsasIlAI / so hu tavo kAyavvo, kammakhayaTThA na annaTThA // 3 // "" " je tapamAM iMdriya ane kaSAyanA vijaya thAya, devapUjA, upavAsa ane zIla pALavAmAM Ave, tevA tapa karmonA kSayane mATe ja karavA, paNa anya eTalA dhana putrAdikane mATe karavA nahI. 66 kittIi macchareNa va, pUAsakkAra vittapIDAe / sukuM pi tavacanamAM, dukhAmAM vasAhed || 4 || " "" " kIrti meLavavAnI icchAe, matsaravaDe, pUjAvAnI icchAthI, satkAra sanmAnanI icchAthI ane dhana meLavavAnI icchAthI ghaNA tapanuM AcaraNa karyu hoya tApaNa te durgatinA gamanane Ape che. ' te vakhate teNIne ghera eka mAlaNu puSpa ApavA mATe AvI, teNIe te khIranuM bhAjana joyu, ke tarata ja te manohara khIrane viSe teNInI utkaTa STi-najara paDI. AvA kAraNathI ja jamatI vakhate prathama te annane su Mghe che. hitanI jamatI vakhate prathama duSTa STi vigerenA doSane dUra namaskAranuM smaraNa karavu joie. zrIneminAtha ane bhavamAM jyAre bhilla daMpati hatA tyAre temanI munie A pramANe kahyuM hatu` ke---- " bhozraNasamae sayaNe, vivohaNe pavasaNe bhae vasaNe / paMcanamukkAraM khalu, sumarijjA savvakAlaM pi // 5 // ,, buddhimAna janeA icchAvALA purUSe karavA mATe paMca rAjImatI pU pAse kevaLajJAnI " bhAjanane samaye, sutI vakhate, jAgatI vakhate, paradeza jatI vakhate, bhayane vakhate ane kaSTane vakhate sa kALe paMca namaskAranu smaraNa karavuM. " te mAlaNanI kudraSTithI dUSita thayelI khIra khAvAthI te vimalazrIne visUcikAnA vyAdhi thayA ane thADA kALamAM ja te pAmI. prANIone maraNa pAmavuM sulabha ja che. kahyuM che ke~~ maraNa Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surasAgara yAne mAMDavagaDhane mahAmaMtrIzvara prANa zULa, viSa, sarpa, visUcikA, jaLa, zastra, agni ane saMbhrama ATalA kAraNae karIne eka muhUrtamAM ja bIjA zarIrane viSe saMkema kare che marIne bIjuM zarIra dhAraNa kare che." pachI jeTalAmAM ghaNuM zokane pAmelo deda tenA zarIrane agnisaMskAra karI ghera AvyuM, teTalAmAM tene paNa sakhata jvara A vyo. kalyANane nAza karanArA premane ja dhikkAre che. kahyuM che ke__ kaMdukkhaNaNaM nipradesa-chaMDaNaM kuTTaNaM ca kaDhaNaM ca / / tti vidA, ji tulaM vaM na pada 6 " "potAnA kaMdanuM khodavuM, pitAnA dezane tyAga karI paradeza mAM javuM, kuTAvuM, ane kaDhAvuM_ukaLavuM, vigere kayA duHkhane majITha pAmatI nathI? sarva duHkhane pAme che, te paNa te ati rAgavALI hoya che. ati rAgI duHkhane ja pAme che. priya janane saMgama thavAthI aMte viraha thAya che, viraha thavAthI duHkha thAya che, duHkhathI jIvane aMta (maraNa) thAya che, maraNathI saMsAra prApta thAya che ane saMsArathI durgatimAM pAta thAya che." tyArapachI buddhimAna te dede duSTa ceSTAthI mRtyu pAse AvyuM jANI piMthaDane ekAMtamAM lAvI tene suvarNa siddhine upAya batAvyuM. pachI "vinayavALA A pithaDane A upAyathI ghaNuM suvarNa utpanna thaze." ema dhArIne dede sAta kSetramAM sarva dhana vAparI dIdhuM. tyArapachI te dede anta samayanI sarva zubha kriyAo karI, ane pachI yAcakenA kalpavRkSa samAna te deda kALa karIne svargamAM gaye. tyArapachI vepAra vigere dravya meLavavAnA upAyamAM vimukha thacelA pethaDe kevaLa dhAtuvAdamAM ja prayAsa karavA mAMDaye; paraMtu te suvarNasiddhine AmnAya barAbara chatAM ane temAM udyamavAna chatAM tene lAbhAMtarAyanA udayane lIdhe eka caThI jeTaluM paNa suvarNa thayuM nahIM. kemake kAmaghATa, ciMtAmaNi, dakSiNAvarta zaMkha ane kalpalatA vigere sarve divya padArtho karmanI anukULatAe anukULa thAya che, ane karmanI pratikULatAe pratikULa thAya che. laTuM ane auSadhi Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM dvitIya taraMga. vigere sa sAmagrI meLavavAvaDe tathA agni dhamavAnA karmAMvaDe ulaTu kharco thavAthI tene dAridraya prApta thayuM. dhAtuvAdIne dAridraya sulabha ja hAya che. ekadA lakSmI ane dAridrayane saMvAda thayA, te vakhate lakSmIe viSNu pAse vara mAMgyAM; tyAre dAridrace paNa viSNu pAse A pramANe mAgaNI karI ke je mANasa jugArI, peAtAne dveSI, dhAtuvAdI, sadA ALasu hoya ane Avaka-jAvakano vicAra karatA na heAya, tene ghera huM vasuM chu. "" tyArapachI te pethaDa dhAnyanA pATalA vecIne peAtAnA nirvAha karavA lAgyA. dAridracane vakhate vANIyAnI aniMdya vRtti AvI ja hAya che. kahyu` che ke- para " duHstho rAjasutaH karotyadhikRti caurya vaNik poTTalaM, bhikSAM viprajano vijAtiraparAvAseSu bhRtyakriyAm / ibhyo bhUSaNakupyavikrayavidhiM bhikSAM ca nIcaH svayaM, svAnyeSAM halakheTanaM ca kRSikaH karpAsakarmAbalaH // 7 // rAjaputra daridra thAya tyAre te adhikAranu kAma athavA cArInu kAma kare che, vANIyA dhAnyanA pATalAnI vRtti kare che. brAhmaNuM bhikSAvRtti kare che, zUdra bIjAne ghera cAkaranI vRtti kare che, paisAdAra bhUSaNa ane dhAtuonA vAsaNa vigere vecavAnA dhaMdhA kare che, nIca jAtinA mANasa bhikSAvRtti kare che, kheDuta pAtAnI ane bIjAnI khetI kare che, tathA durbhALa mANasa kapAsanuM karma kare che. " tyArapachI kApAlikanu ka karIne manamAM dInatA lAvyA vinA nirvAhane karatA evA te pethaDe keTalAka kALa nirgamana karyuM. kahyuM che ke-- t akRtvA parasaMtApa - makRtvA nIcanamratAm / anutsRjya satAM mArga, yadalpamapi tadbahu // 8 // "" " bIjAne saMtApa upajAvyA vinA, nIca mANasa pAse namratA karyA vinA ane satpurUSanA mAnA tyAga karyA vinA je kAMi thADu paNa karyuM hAya te ghaNuM ja che, " HH Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukRtasAgara yAne mAMDavagatane! mahAmatrIzvara. 29 A avasare zrI tapagacchane viSe jitendriya gurU zrIdhama ghAya nAmanA AcArya vijayavaMta hatA. ekadA kei duSTa strIe sAdhuAne vaDAM vaheArAvyAM hatAM. te joi te vaDAM kAmaNavALAM che ema jANIne sUri mahArAje te vaDAMnA tyAga karAvyA. te vakhate te vaDAM paththararUpa thai gayAM hatAM. pachI prAtaHkALe sUrie eka pATalA maMtrIne te duSTa strIne ApyA, te teNInA banne kulAne viSe sajjaDa cAMTI gayA. pachI teNInI vina MtithI gurUe kRpAthI te pATaleA dUra karyAM. koi nagaramAM zAkinIonA bhayathI rAtrie tenA daravAjA baMdha karavAmAM AvatA hatA, tethI sUrie tene maMtrI lIdhI hatI. paraMtu eka divasa gurU tenA maMtra gaNavA bhUlI gayA, tethI te zAkinIee rAtrimAM gurUne pATa sahita upADIne coTAmAM mUkayA. te joi gurUe temane sAceAvaDe staMbhita karI dIdhI, chevaTa temanu vacana lai temane choDI dIdhI. te pa MDita gurUe eka rAtrimAM arihateAnI ATha yamakavALI manehara stuti banAvIne gujarAtanA rAjAnA maMtrIne tatkALa pratibeAdha pamADayA hatA. ekadA ziSyanI prAthanAthI maMtranuM smaraNa ane stutivaDe vaza karelA samudre peAtAnA taraMgadvArA te sUrine ratnAnu bheTayuM karyu hatuM. devapattana nAmanA nagaramAM kapa nAmanA yakSane dhyAnavaDe pratyakSa karI tene pratidha pamADI te gurUe tene jinami ane adhiSThAyaka karyA hatA. keAI zrAvaka duSTa ceTakane prasanna karavA mATe viSTAnu bhAjana karatA hatA ane strI vigerenA AkarSaNanA matra sAdhate hatA. tene gurU mahArAje te maMtra bhUlAvI dIdhe. giranAra parvata upara vAMsanI jhADImAM mAhavallI nAmanI velaDI che, ema jANIne tenI parIkSA karavA mATe gurUe potAnA eka nAnA sAdhune te jhADImAM mekalyA hatA. te sAdhu te velaDInI cetarapha mehathI bhamavA lAgyA ane jarApaNa ubhA rahetA nahIM. tene bIjA mANasA mokalIne bolAvyeA paNa te AvyuM nahIM, tyAre gurUe peAte jai tene bolAvI lAvyA. ujiyanI nagarImAM eka ceALIMdra hatA, te ceTakane sAdhIne AkarSaNa, uccATana ane vazIkaraNa vigere malina vidyAmAM nipuNa thayA hatA, te cegIe te nagarImAM sAdhuAnA praveza niSedhyA hatA, tethI te nagarImAM te gurU parivAra sahita Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dinIya taraMga. gayA. tyAM te gI uMdara ane kutarA vigere vimurtIne potAnA sAdhuene bhaya pamADavA lAgyuM. te je gurUe tene ja maMtrazaktithI AMdhIne pitAnI pAse Aryo. pachI tenI namratAthI tene mukta karyo. ekadA te gurUne ja duSTa sarSe DaMza karyo, tenuM viSa vyApavAthI te mUchita thayA. te vakhate saMghe ghaNuM ghaNuM upAya karyA, paNa te vyartha thayA, tyAre rAtrine samaye gurUe saMdhane kahyuM ke -"prAtaHkALe eka mANasa mAthe kANane bhAre laIne Avaze, te bhArAne viSa haraNa karanArI velaDI bAMdhelI haze, te velaDane ghasIne mArA sarpadaMza upara lagADaje." tyArapachI prAtaHkALe te ja pramANe saMghe karyuM eTale gurU mahArAja sAjA thayA. pachI gurUne adhika vairAgya AvavAthI temaNe sarva vikRtine tyAga karI jinazAsananI unnati karI. AvA prabhAvika te zrI dharmaghoSasUri ke jenA hastamAM ja ekSalakSamI rahelI hatI te AcArya mahArAja ekadA vihAranA kame vidyApura nagaramAM AvI cAturmAsa rahyA. te sUri mahArAje sabhAne viSe parigrahanI IcchAnA parimANa upara zravaNane priya lAge evI ratnasAranI kathA vyAkhyAnamAM kahI. te sAMbhaLI keTalAka dhanavAna purUSoe sarva vratanA svarUpabhUta pari grahanI IcchAnuM parimANa e nAmanuM aNuvrata grahaNa karavAnuM zarU karyuM. dharmanuM zravaNa karI tene vicAra karI je mANasa viratine aMgIkAra kare che, te ja zrAvaka che. te virati theDI paNa lIdhI hoya te te bhavya prANIone hitakAraka thAya che. kahyuM che ke zubha bhAvavALA je bhavya prANIe DI paNa virati grahaNa karI hoya, tene devatAo pite te virati karavAne asamartha hovAthI vakhANe che-tevA thavAnI IcchA kare che." ekeMdriya jI kavaLanA AhArane karatA nathI, te paNa teo je upavAsanuM phaLa pAmatA nathI, te temanI aviratinuM ja phaLa che." ekeMdriya prANIo mana, vacana ane kAyAvaDe pApakarmane karatA nathI, te paNa teo aviratine lIdhe anaMtakALa sudhI ekediya ja rahe che." Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kRtasAgara yAne mAMDavagaDhane ma maMtrIzvara. 3 "tiryaMca prANIo je pUrva bhavamAM niyamita-virativALA rahyA hota, te teo A tiryaMcanA bhAvamAM seMkaDe cAbaka, aMkuza, ane AranA prahArane tathA vadha, baMdhana ane mAraNane pAmata nahIM." A pramANe jANIne te dhanike parigraha pramANane svIkAra karatA hatA. te vakhate bAlyAvarathAthI ja deva ane gurUnI advitIya bhakti karanAra pethaDa tyAM gurUne vAMdavA AvyuM, te vakhate phATelA vastravALA, parasevAthI vyApta, melavALA ane jANe ke mUrtimAna dAridratha hAya tevA tene joIne sarva vepArIo hasavA lAgyA ane bolyA ke-"he pUjya gurU ! A pethaDa lAkha varSe lazvara ane koTidhvaja thavAnuM che, tethI tene kema A vrata na ApavuM ?" temanuM AvuM vacana sAMbhaLIne zrIgurU mahArAje temane kahyuM ke-"he bhAgyavaMta ! koIe lamIne garva kare egya nathI. kAraNake lakSmI manuSyane uMce rathAne AropaNa karIne tatkAla nAzI jAya che, eTale dAridra tene avalaMbana Ape che, tenAthI te nIce utare che. aMdarathI athavA bahArathI je mada kare te hAthIonuM ja bhUSaNa che, ane purUSane te AThamAMthI kaI paNa mada kare te tenA hitane nAza karanAra che. kahyuM che ke- jAti, lAbha, kuLa, aizvarya, baLa, rUpa, tapa ane zrata A AThamAMthI kaI paNa vaDe mada karanAra manuSya pharIthI-parabhavamAM te te vastune hIna hIna pAme che." A pramANe teone kahIne pachI gurU mahArAje pethaDane dharmalAbhane AzIrvAda ApavA pUrvaka kahyuM ke "he bhadra ! tuM paNa A bhava ane parabhavamAM sukha ApanAra pAMcamuM aNuvrata grahaNa kare." tyAre te be ke- "jeo ghaNA parigraha (dhana)vALA hoya teone ja A vrata levuM yogya che. pANI vinA pALa bAMdhavAnI jema mAre te vrata levuM kema yogya hoya ? tethI je A dhanikanI sAthe huM paheluM vrata grahaNa karuM, te suvarNanI sAthe kAMTAmAM AhaNa karanAra caNoThInI jema huM mukhanI zyAmatAne ja pAmuM. te A pramANe prathama suvarNa kahe che ke-"mane TAMkaNAthI je chevAmAM Ave che temAM mane kAMI duHkha nathI. agnimAM nAMkhIne dAha kare che temAM Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 dvitIya taraMga. paNa mane duHkha nathI, tathA kasoTInA paththara para ghase che temAM paNa mane dukha nathI, paraMtu mane je caNAThInI sAthe jokhavAmAM Ave che, te ja mane moTuM duHkha che." tyAre caNoThI kahe che ke-"huM enIne priya chuM, huM zreSTha varNa (raMga) thI zeNuM , ane mAruM vratta uttama che, chatAM huM je niSka (suvarNa) nI sAthe jakhAuM chuM, tethI ja huM lajajA pAmuM chuM." tyAre suvarNa kahe che ke "he caNoThI ! huM tArI sAthe taLAuM chuM e tuM phegaTa garva na kara. je agnimAM snAna karIne bahAra nIkaLAya, te uttamatA ane adhamatAnuM pramANa jaNAya." te sAMbhaLIne caNoThI agnimAM peThI tethI mukhe dAjhI che athavA te lokenA dhikkArathI ane hakArathI zyAma thaI che, ema huM mAnuM chuM. A pramANe pethaDanuM vacana sAMbhaLIne gurU mahArAja belyA ke --"he bhadra ! te A yuktivALuM vacana kahyuM nathI. kemake sarva koI mANasa potAnA dhanane anusAre parigraha pramANanuM vrata grahaNa kare te te dhanya ja che. tethI karIne bIjA badhA vicArane tyAga karIne pitAnA hitane mATe vratane aMgIkAra kara." A pramANe kahI gurUe tene hAthe jhAlI tene prathama samakita vrata ApyuM. kahyuM che ke mUrva tAruM paraM; AhAra mAya niha.. ducchakkassa ya dhammassa, saMmattaM parikittiaM // 6 // " "bAra prakAranA zrAvaka dharmanuM mULa, dvAra, pratiSThAna, AdhAra, bhAjana ane nidhi samAna samakita kahyuM che." jema aMdhakArane bhedanAra sUryanI bAra rAzio tenA vistArane mATe che, tema pAparUpI aMdhakArane bhedanAra samakitanA vistArane mATe zrAvakanAM bAra vate che. vepArIone jema hAthamAM rahelI graMthi kArya sAdhanArI che, jema rAjadhAnI rAjAonA kAryane sAdhanArI che, jema khalAsIone pATIyuM kArya sAdhanAra che, tema mANasane samakita - 1 goLAkAra. Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'dvitIya taraMga. 33 kArya sAdhanAra che. vaLI samakita mukitarUpI kanyAnuM varaNa che, mekSalakSmIne 'satyakAra che, ane saMsArarUpI darbhanA mastakapara rahele baMdha che, ema paMDite kahe che. samakita vinAnuM dhyAna dharavuM te duHkhanuM nidhAna ja che, tapa karavAnuM phaLa paNa mAtra saMtApa ja che, kubuddhivALA evA temane svAdhyAya paNa niSphaLa che, abhigraha paNa kadAgraharUpa ja che. dAna ane zILanuM AcaraNa paNa vakhANavA lAyaka nathI, tIrthayAtrAdika paNa vRthA che, tathA bIjuM je kAMI dharmakArya karavuM te sarva niSphaLa che." A pramANe kahIne gurUe tene sukhane mATe kSetra vigere parigrahanuM IcchAnusAra pramANa svIkAra karAvavAne AraMbha karyo. kahyuM che ke cAyatanuM chUpAyaH rAjoH pratApa dhiaakssepsy suhRnmadasya bhavanaM dhyAnasya kaSTo ripuH / duHkhasya prabhavaH sukhasya nidhanaM pApasya vAso nijaH, prAjJasyApi parigraho graha iva valezAya nAzAya ca // 17 // " parigraha e dveSanuM thAna che, dharyane vinAza karanAra che, kSamAne ulaTe vidhi che, vyAkuLatAne mitra che, garvanuM ghara che, dhyAnane kaSTakArI zatru che, duHkhane utpanna karanAra che, sukhane nAza karanAra che, ane pApane pitAne ja AvAsa che-pApane vasavAnuM rathAna che. Ave parigraha paMDitane paNa grahanI jema kalezane mATe ane nAzane mATe thAya che. " he bhadra! aMkuzanI jema grahaNa karelA A vratavaDe dhanika ane daridrI bannene lebharUpI uddhata hAthI vaza thAya che. maryAdA vinAne lobharUpI samudra avazya sarvane nAza kare che. te lebhane vazathI zRMgadata mRtyune pAmyA hatA, tenuM daSTAMta prasiddha che. adattAdAnane * 1 paraNavuM te. 2 kola-karAra, 3 darbhanA mastaka para baMdhana thavAthI te darbha vadhato nathI, tema samakitarUpa baMdha thavAthI bhava vadhato nathI. Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhanA mahAma`trIzvara. niyama karanAra zreNInI jema daridra mANasa pazu sateSa karavAthI kadAca dhanane pAmI zake che. kahyuM che ke- "nirIkSya nidhAnAni, prArayati prAcaI | aGgopAGgAni bAlAnAM, na gopayati kAminI // 18 // " nispRha manuSyanI pAse pRthvI potAnI aMdara rahelAM gupta nidhAnone pragaTa kare che, kemake ALakA ( kAmanA niHspRha che tethI temanI ) pAse strI pAtAnA aMgeApAMgane geApavatI nathI DhAMkatI nathI. pachI dhananuM pramANa karavAmAM (jANavAmAM ) sAta ATha nikonI 25rdhA karanArA te pethaDanA hAthamAM gurUe sarva zubha rekhAe joi te A pramANe.--jenA hAthamAM zakti nAmanuM zastra, teAmara ( bhAluM ) daMDa, khaGga, dhanuSa, cakra ane gadAnI jevI rekhAo dekhAtI hoya, te purUSa rAjA thAya ema kahevu'. jenA hAtha paganA taLIye dhvaja, vaja, akuza, chatra, zaMkha ane padma ( kamaLa) vigerenA AkAravALI rekhA dekhAtI hAya, te purUSa lakSmInA ravAmI thAya che. jene vitaka ( sAthIyA )no rekhA hoya te leAkamAM sAbhAgya pAme che, matsya ( mAchalA ) nI rekhA heAya te leAkamAM pUjA pAme che, zrIvatsanI rekhA hAya, te icchita lakSmIne pAme che. mALAnA AkAre rekhA hAya te ghaNI gAyA vigere pazuonA svAmI thAya che. jenA hAthanA aMguThAnA parvomAM jaLanI rekhA haiAya te bhAgyavAna thAya che, aMguThAnA mULamAM java hAya te vidyAvAna thAya che, hAthanA taLIye urdhva rekhA hoya te te mATI lakSmI ApanAra thAya che. A pramANe vizALa sapattine ApanArI aneka rekhAovALA tenA hAtha joi gurUe jANyu ke Ane dhana ane vaibhava ghaNA prApta thaze. te vakhate te pethaDa gurUnA kahevAthI vIza rUpIyAnuM parimANu karavA lAgyA, tenI gurUe nA kahI, tyAre so rUpIyAnu pramANu karavA lAgyo, tenI paNa nA kahI, tyAre hAranu pramANa karavA lAgyA, tenI paNa nA kahIne chevaTa gurUe pAMca lAkhanu pramANa karAvyuM. ahA ! driI upara paNa gurUnI vatsalatA ? ahe| ! bhaviSyanuM jANavAnI kuzaLatA ! tathA ahe ! atizaya jJAna chatAM Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya taraMga. 35 paNa gabhIratA ? A traNa khAkhata te gurU mahArAjamAM sarvottama hatI. pachI pethaDe lajjA pAmIne kahyuM ke--" huM bhagavAn ! mane lAkha rUpIyA lakhatAM ke gaLutAM paNa AvaDatuM nathI, te teTalA rUpIyA upArjana karavAne te huM kema zaktimAna thAuM ? " gurUe kahyuM ke-" he bhadre ! tArUM' vacana yukta che, para Mtu lakSmIne eka kSaNavAramAM pattine pati banAvavAmAM ane patine patti manAvavAmAM sama che tethI bhAgyazALI purUSone dhananA niyama mekaLA ( vizALa ) rAkhave sArA che. tema karavAthI kadAca dhananI adhikatA thAya tApaNuM mana DAle nahIM-calAyamAna thAya nahIM. " tyAre teNe gurUnuM vacana zraddhAthI aMgIkAra kyuM. pachI te pethaDe kaSTathI AjIvikA karatAM keTalAka kALa nimana karyAM. ekadA pravAsIne kALa samAna, duHkhe karIne vArI zakAya evA meghanI vRSTi karanAra ane dhAnyAdikanI utpattivaDe sArabhUta--zreSTha evA varSAkALa prApta thayA. te varSARtumAM gADha aMdhakAranA samUhavaDe malina thayelA AkAzanA AMgaNArUpI kALI pRthvIne viSe vidhAtAe patagIyAnA bALakArUpI meghe nAza karelA sUnA samagra tejanA bIjane vAvyA hoya ema jaNAtu' hatuM. kemake jo tema na heAya te zaradaRtumAM te sUnu teja atyata kema thAya ? AvA varSARtune samaye pethaDa paragAmathI AvatA hatA, tene mArgamAM varasatA meghe rAkA, tethI te rAtri paDI tyAre potAnA gAmanI samIpe AvyA, te vakhate teNe keTalAeka nirbhIya khALakone anyanA kSetramAMthI pAchA vALelA jaLavaDe amukanA kSetranA kayArAmAM pANI bharatA joyA. te joi manamAM Azcarya pAmI teNe vicAryu ke--< AvI bhayaMkara rAtrie zyAma va vALA A bALakA nagaranI bahAra rahIne AvuM kAma kare che te kANu haze ? " A pramANe vicArI teNe tene pUchyuM, tyAre temaNe kahyuM ke" ame puNyane vaza thavAvALA chIe, A nagaramAM ja rahIe chIe ane A nagaramAM rahenArA kAma nAmanA zreNInA kAme chIe ( kAma karanArA chIe ). " te sAMbhaLI pethaDe temane pUchyuM ke 1 sIpAI-garIba. 2 svAmI-dhanavAna, Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhane mahAmaMtrIzvara, "he bALake ! tame kahe, ke mArA kAme kaI paNa ThekANe che?" tyAre teo bolyA ke -" hA, tamArA kAme malavA dezamAM che." te sAMbhaLIne hathI bharapUra thayele te pethaDa prAtaHkALe ghera AvyA, ane tarata ja eka piTImAM gharanuM sarvasva nAMkhI mAlava deza tarapha cA . kahyuM che ke- " gantavyaM nagarazataM, vijJAnazatAni zikSitavyAni / bhUpatizataM ca sevyaM, sthAnAntaritAni bhAgyAni // 16 // " seMkaDe nagaramAM javuM, seMkaDo kaLAo zIkhavI, ane seMkaDe rAjAonI sevA karavI, kemake manuSyanAM bhAgya sthAnanA AMtarAvALA hoya che eTale amuka sthAne ja bhAgya ughaDe che." te pethaDa priyA ane putra sahita keTaleka divase ati zobhita maMDapadurganA daravAjAe pahoMce. te daravAje mane hara putaLIo ane uMcA teraNanA kiraNa vaDe vyApta hatuM, tethI te laMkA nagarInA suvarNamaya daravAjAthI paNa adhika zebhAne pAmate hato. AvA zreSTha nagaramAM te pethaDa jeTalAmAM praveza karatuM hatuM, teTalAmAM teNe DAbI bAjue eka sarpanI phaNA upara zabda karatI ane nRtyanI kIDA karatI eka durgA joI, te vakhate teNe vicAra karyo ke -" praveza karatI vakhate jo DAbI bAjue zabda karatI durgA jovAmAM Ave te te kalyANakAraka nathI, te pachI kALA sarSanI phaNa upara rahelI te durgA kalyANakAraka kayAMthI ja hoya ?" A pramANe jANI tene apazukana mAnI tenA nivAraNa mATe navakAra maMtranuM samaraNa karatA te pethaDa kSaNavAra rAha jovA lAge-praveza karavAmAM vilaMba karavA lAgyuM. teTalAmAM tyAM koIka mAravADane jezI AvyuM. sUphama buddhivALA te jozIe te ati zreSTha zukanane tathA pethaDane rAha jota joI tene rAha jovAnuM kAraNa pUchyuM, tyAre pethaDa belyo ke -" nagaramAM praveza karatAM mane zubha zukananI anukuLatA thaI nahIM, tethI meM praveza karavAmAM vilaMba karyo che. kahyuM che ke 1 cIbarI nAmanuM pakSI, Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya taraMga 37 na nimittapittano, ghAyurvediSAnuM | 2 zrInivAM dharma-diSAmAM tracaM ta ra | 20 |" tiSanA hepIne kSemakuzaLa thatuM nathI, vaidyanA draSInuM AyuSya hetuM nathI, nItinA draSIne lakSamI rahetI nathI, ane dharmanA dveSIne te traNe hotAM nathI." te sAMbhaLI te jezI hasIne be ke -"tamArI paMDitAIne dhikAra che, ke jethI tame ciMtAmaNi ratnane paththararUpe mAnyuM. je kadAca A uttama zukanane Adara karIne tame nagaramAM praveza karyo hota to tame A AkhA mAlava dezanA chatradhArI rAjA ja thAta. kemake A durgA amuka rathAnane laIne azubha che te paNa te sarparUpI kALane pitAnA paganI nIce nAMkhIne nRtya kare che, tethI AvI zubha ceSTAvaDe te rAjyane ApanArI che. kahyuM che ke- " kAladigAspadaceSTA-vizeSamAsAdya khagaravAdIni / azubhAnizubhAni zubhAnyazubhAni bhavanti zakunAni / 21 / " "kALa, dizA, sthAna ane ceSTAnA vizeSane pAmIne pakSInA zabda vigere zukane azubha chatAM paNa zubha thAya che, ane zubha chatAM paNa azubha thAya che." tame kSaNavAra vilaMba karyo, tethI A uttama zukananuM tame apamAna karyuM, tethI te saMpUrNa phaLane Apaze nahIM. te paNa tenuM je phaLa thaze te tame sAMbhaLe--tame A samagra mAnava dezanA kareDe dhanavAna purUSathI pUjAze, moTA dhanavAna thaze, ane A dezano rAjA to mAtra biMbarUpe ja thaze. (nAmane ja rAjA raheze.)" A pramANe tenuM vacana sAMbhaLI dedanA putre kheda pAmIne vicAra karyo ke_"aho ! juo, ke A mArUM ajJAnapaNuM Aje durlabha rAjya lahamIne AvatI aTakAvavAthI mArA zatrurUpa thayuM che. kahyuM che ke - "paJcatvaM nanu mUrkhatvaM, jIvitaM zAstraveditA / ubhayArantaraM jJAtvA, yAdaSTaM tattu gRhyatAm // 22 // " Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhane mahAmaMtrIzvara. mUrkhatA ja mRtyu che, ane vidvattA ja jIvita che. A bannenuM AMtarU (taphAvata) jAne je ITa lAge, te grahaNa kare." je kadAca saMsArarUpI asAra bhejananI aMdara ghI samAna rAjya mane koI paNa prakAre prApta thAya, te huM AkhI pRthvIne jinezvaranA cevaDe zobhita karUM. athavA te A jozInuM vacana satya thaze te haju paNa kAMI bagaDI gayuM nathI. vaLI A jozIe je kahyuM che te avazya thaze ja. tathA vaLI jema viMdhelo kAna bhUSaNane pAme che, chede nakha lAkhanA rasane pAme che, tINa seyathI bhedele hAtha zebhAne pAme che, lagna vakhate malina vastravALI kanyA ghareNAone pAme che-pahere che, tApa vigerene pAmeluM vastra sArA raMgane pAme che, arthAt A sarve jema duHkha sahana karavAthI zabhA vigere guNane pAme che, tema daridra e huM paNa kema dhanane nahIM pAmuM ? A kaLiyugamAM zukanaja vastune prakAza karavAmAM dipaka samAna che. kemake te zukananA baLathIja mAravADanA jozIe muThImAM metI che ema kahyuM hatuM " A pramANe manamAM vicAra karI te jozInI vANI upara atyaMta zraddhA rAkhatAM te mAyA kapaTa rahita pethaDe sepArI vigere ApI tene satkAra karyo, ane tyArapachI teNe te meTA nagaramAM praveza karyo. te nagara pRthvIrUpI strInA kapALane viSe rahelA alaMkAranI jema zebhatuM hatuM, tathA tenA killA upara rahelA kAMgarAnI zreNi upara metIe laTakAvelA hatA tethI te kalle tenA geLa tilaka (cAMdalA) je zebhate hate. jaae ~~<Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - T tA. s A | tha tRtIya taraMga -- - vakhate te maMDapadurga nagaramAM paramAra vaMzamAM utpanna thayela hA lakSmIvaDe devanI je zrIjayasiMhadeva nAme rAjA rAjya che karate hatete rAjAnA mahelarUpI parvata pAse AvIne che te pethaDe zubha muhurte taLATInI jema dukAna mAMDI. temAM jennAla vigere dhAnya, tela, mIThuM, maga, hIMga ane ghI vigere sarva prakAranI modIkhAnAnI vastuo DI DI laIne nAMkhI. ane bahALatAe karIne te lavaNa (mIThA) ne ja vepAra karate hato, tethI samagra lokamAM tenuM lAvaNika nAma prasiddha thayuM. ekadA keIka AbhIrI kAmaLa oDhIne maratakapara latAnI IMDhoNI upara ghIne ghaDe mUkI tenA hATe AvI. teNIe te ghaDe iMDhoNI sahita utArIne nIce mUko. temAMthI te pethaDa uttama sugaMdhi ghIne mApavaDe kADhavA lAgyA. temAMthI ghaNuM ghI kADhayA chatAM paNa jyAre te ghaDAnuM ghI nyUna thayuM nahIM, tyAre IMDhaNInI aMdara citrakavelI hevI joIe ema teNe dhAryuM. tethI te AbhIrIne ghaNA paisA ApI IMDhoNI sahita te ghIne kuMbha teNe vecAto laI lIdhe. tethI te ghaDAmAM akhUTa ghI thayuM. aho ! bhAgyanI jAgRtI kevI che? have te nagarane rAjA jayasiMha jyAre jamavA besatuM hatuM, tyAre tenI eka dAsI vATake laIne te piDanI dukAne thI levA mATe hamezAM AvatI hatI. tene te mUlyavaDe atula sugaMdhivALuM ghI Apate hato, ane te rAjA hamezAM te ghI khAte hatuM. A pramANe keTalAka kALa gaye, tevAmAM ekadA pethaDa jamavA ghera gaye hatuM, ane tene putra jhAMjhaNa dukAne beThe hatuM. te vakhate te dAsI ghI levA Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhanA mahAmaMtrIzvara, AvI. teNIe ghI mAgyuM tyAre ati catura evA jhAMjhaNe vicAryuM ke -"rAjA hamezAM vecAtuM laIne ghI khAya te khoTI rIta che, tethI Apattine lAvavAmAM dUtI samAna A tenI kuTevane huM Aje dUra karUM. pAchaLathI guNa karanArA mArA para rAjA bhale krodha kare ke khuzI thAya. " chAyA me na tathA vRthA ca kusumastomastathA nonnatA, zAkhAzrIna ca tAdRzI phalabharabhrAjiSNutA dUrataH / nirguNDIti viveza vighnahataye vaizvAnaraM sAdaraM,. kartavyo hyupakAra eva kRtinA dagdhvA'pi dehaM nijam ||1 // nirguDIe vicAra karyo ke--mAre chAyA nathI, puSpa Ave che kharA paNa te nakAmA che, zAkhAnI zabhA paNa tevA prakAranI uMcI (sArI) nathI, ane phaLonA samUhavaDe mArI zobhA to dUra rahe arthAt phaLa te AvatA ja nathI. A pramANe vicAra karIne te nirguDI vighane haNavA mATe AdarathI agnimAM pese che (nageDIyuM tela karavAmAM tene upayoga thAya che.) tethI paMDita purUSe pitAnA dehane bALIne paNa paropakAra kare joIe." Ama vicArIne jhAMjhaNe kahyuM ke--"jA. rAjAne kahe ghI nathI." te bolI ke- "rAjA jamavA beThA che tethI thoDuM paNa Apa." jhAMjhaNe kahyuM ke-"he mugdhA ! vAraMvAra zuM bolyA kare che? eka chAMTe paNa ghI nathI. tene game te kara. " te sAMbhaLI zyAma mukhavALI thaIne te dAsIe rAjA pAse jaI sAmaMtAdika sAMbhaLatAM ghIne abhAva kahyo. te sAMbhaLI rAjA lajajA pAme, ane krodhathI teNe pethaDane bolAvavA mATe tatkALa pitAne sevaka meka, tathA pote bhajana karIne ubhe thaye. te rAjapurUSe rAjAnA kepanuM kAraNa jaNAvavA pUrvaka pethaDane bolAvyuM, tyAre teNe atyaMta bhayabhIta thaI vicAryuM ke-"mArA garIba upara Aje rAjAne kAraNa vinAne kepa kema thayo haze ? athavA te chaThTho mAsa Ave tyAre vANIyAo 1 nagoDa nAmanI auSadhi. 2 telanA mela vigere bane. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya taraMga. 41 mAMcI sevanArA thAya che (cha mAse vANIyAne Apatti Ave ja che ). mArUM kaSTathI meLaveluM dhana jarUra Aje rAjA laI leze. zuM kIDInuM ekaThuM kareluM dhAnya tetara khAI jatA nathI ?" A pramANe tenuM citta ciMtArUpI citAthI vyApta thayuM. te jamIne uTha ke tarata ja te purUSa tene dukAne paNa nahIM javA detAM rAjA pAse laI gaye. rAjAe tene pUchyuM ke-"are? Aje te ghI kema na ApyuM ?" pethaDa bolyA ke--"he deva ! te vakhate huM dukAne nahote, paraMtu mAre putra hatuM. teNe kema na ApyuM? te huM jANato nathI." te sAMbhaLI rAjAe sevakane mokalI tenA putrane paNa bolAvyuM te vakhate pethaDa vicAra karavA lAge ke -" ahe! Aje meM putrane zA mATe dukAne rAkhe? athavAte zuM vinAza kALe viparIta buddhi na thAya? suvarNa jevA pILA zarIravALe mRga keIe duniyAmAM kayAMI paNa je nathI ane sAMbhaLe paNa nathI. topaNa sitAe tenI cAmaDInI kAMcaLI karavAnI IcchA karI, tethI jaNAya che ke vinAza kALe viparIta buddhi thAya ja che." A pramANe pithaDa vicAra kare che teTalAmAM siMhanA bALaka je nirbhaya jhAMjhaNa rAjA pAse AvyuM. tene paNa rAjAe pUchyuM tyAre te rapaSTa rIte bolyo ke,-"he svAmI ! Aje mArA pitA dukAne na hatA, huM ja hatuM. meM Aje ghI na ApyuM tenuM kAraNa sAMbhaLoH--jeTalAmAM ghI ApavA mATe huM uThIne dukAnanI aMdara ga, teTalAmAM sAme tatkALa trATa zabda karatI (meTI) chIMka thaI. te vakhate mane zaMkA thaI ke A ghImAM garelI vigerenI garala to nahIM paDI hoya ? kemake prAye karIne amArA ghI vigerenAM pAtro vyAkuLatAne lIdhe ughADAM paNa rahI jAya che. kadAca te prakAre garala na paDI hoya te zatrue lebha pamADelA koI mANase viSAdika nAkhyuM hoya te zuM karavuM? kAraNa ke zAli (khA) khAvAmAM lubdha thaelA pipaTa, dUdha pIvAmAM lubdha thaelA bilADA ane dhanamAM lubdha thaelA purUSo anukrame paththarane, lAkaDIne ane anarthanI paraMparAne jatA nathI. Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhane mahAmaMtrIzvara AvA kAraNone lIdhe ja rAjAonA jaLanA ghaDAone paNa zatrunA viSarUpe karelA kaSTathI bacavA mATe tALAM devAmAM Ave che. zatru para vizvAsa rAkhavo nahIM, ane mitra upara paNa vizvAsa rAkhe nahIM. AvuM nItinuM rahasya Apa jANe ja che, tethI Apa pramAdI na thAo. pramAdarUpI zatru prANIonA zarIramAM ja rahele hovAthI pitAnA vastramAM ja sarpa peThelo hoya tenI mAphaka keTaluM kuzaLa thAya ? na ja thAya. athavA te he deva ! Apa ema mAnatA ho ke jeNe (je puNya) AvuM moTuM havAmIpaNuM ApyuM che, te ja kaSTane khalanA pamADavAmAM argalArUpa thaze; to paNa avaMtInA svAmI hamezAM vecAtuM ghI laIne nirvAha kare che, evI ApanI apakIti vizeSe karIne dizAnA aMta sudhI phelAze. kahyuM che ke nirmaLane viSe je malinatA hoya te ja apakIrtinuM kAraNa che, paNa malinane viSe malinatA hoya te kAMI apakIrtinuM kAraNa nathI. jemake ujvaLa caMdra alpa malinatAne lIdhe ja kalaMkI kahevAya che, paNa kevaLa malina e aMjanagirikalaMkI kahevAto nathI." amArA jevAne ghera paNa AgaLathI ja be traNa divasa cAle teTaluM paNa ghI hoya che, te AvA moTA dezAdhipatine ghera eka divasa cAle teTaluM paNa ghI na hoya, te kevuM Azcarya ? kadAca ke zatrue AvIne kille rU hoya to ghI vigerene saMgraha nahIM hovAthI Aga lAge tyAre kUvA davAne nyAya ja Apane lAgu paDe che. vaLI ApanA je maMtrIo che te sarvene huM zIyALanI TADha uDADavA mATe dhana ApanArA maMtrInI jema kapaTI mAnuM chuM. kahyuM che ke-- " nAsye sarpasya rudhiraM, na ca daSTakalevare / 2 prajJApu mAne, ghai dudhiii 2 !" "sarSa keneDase che, tyAre tenuM lehI sapanA mukhamAM paNa AvatuM nathI, temaja DasAyelAnA zarIramAM paNa rahetuM nathI, te ja pramANe duSTa adhikArI hoya tyAre dezanuM dhana prajAmAM paNa rahetuM nathI, temaja rAjA pAse paNa rahetuM nathI." Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya taraMga. 43 je pradhAna rAjAnuM hita kare che, ane ahitane nivAre che, temaja rAjAnA, pitAnA ane sarva prajAnA arthane sAdhe che, te ja uttama pradhAna che. kahyuM che ke keTalAeka maMtrIo pratidhvani jevA hoya che ( rAjA jema bele temaja pote paNa bele tevA hAjIyA hoya che ), keTalAka arisA jevA (pratibiMba-chAyArUpe) hoya che, ane keTalAka dIvAnI jema mAtra mArganA dekhADanAra hoya che, paraMtu aMkuzanI jema rAjAne vaza karanAra maMtrI te keIka ja hoya che." vaLI he ravAmI ! ApanA prasAdathI mAre ghInI jarA paNa nyUnatA nathI, je kArya hoya te ghInI nIka calAvavA paNa huM zaktimAna chuM, tethI karIne he rAjA ! bALaka thakI paNa hita grahaNa karavuM ema jANIne AvI rIta na thAya-A rIvAja baMdha thAya tema kare." A pramANe jAMgulI vidyAnA jevI tenI udAra vANu sAMbhaLIne rAjA krodharUpI viSathI mukta thaI cittamAM vicAra karavA lAgyo ke "aho ! AnI dIrdhadaSTi ! ahA ! AnuM dhRSTapaNuM (nIDarapaNuM) ! aho ! AnI vANInI meTAI ane cothuM e ke aho ! AnA vacananI caturAI ! A sarva kene AzcaryakAraka nathI? A bALaka che te paNa bALa evA siMha, kalpavRkSa ane sUryanI jema ceSTAvaDe te abALa jevo che. tethI A tenA pitA sahita mArA pradhAnapadane lAyaka che." A pramANe vicArIne harSanA samUhathI manamAM vikaravara thayelA rAjAe te pitA putrane pAMce aMganA suMdara vastro ApI sarva mudrAnA adhikArI karyo. pILI kAMtivALA suvarNanI mudrAthI yukta temanA hAtha rUpa ratuM kamaLa dedIpyamAna ane mUrtimAna lakSamIvaDe jANe Azraya karAyuM hoya tema zelatuM hatuM. te vakhate alpa kAMtivALA zrAvakarUpI tArAovALuM jinazAsanarUpI AkAzazatrurUpI aMdhakArane haraNa karanArA temanAvaDe sUryodayavALuM thayuM. kahyuM che ke - " jiNadevo jiNabhatto, rAyA maMtI va sAvatro balavaM / sAiso Ayario, paMcujjoA ime huMti // 3 // " Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukRtasAgara yAne mAMDavagatane mahAmatrIzvara. " jinezvara deva, jinezvaranA bhakta rAjA, maMtrI, ke maLavAna zrAvaka tathA atizayavALA AcArya, A pAMca zAsanA udyotaka che." 44 rAjAe temanA sukhapUrNAMka nirvAha thavA mATe dara varase dareka gAmamAMthI temanA pUrvanA puNyarUpI vRkSanA puSpa samAna eka eka seAnAmaheArane lAgeA karI ApyA. tyArapachI harSa pAmelA rAjAe te bannene caDavA mATe azva ApI ghera javAnI rajA ApI, tyAre te anne rAjAne praNAma karI azvapara ArUDha thai pAtAnA ghara tarapha cAlyA temanI AgaLa vAgatA vAjiMtrAnA zabdathI AkAzataLa bharAI gayuM hatu, temanI AgaLa cAlatA matrI, sAmatA, amAtyA ane lAkhA agresara manuSyeAnA cAlavAthI pRthvIma`DaLa namI jatu hatu. A rIte te anne putrapitA zezabhAvALA jayasiMha nAmanA sacivane ghera jANe ke iMdraputra ane iMdra uttama vimAnamAM jAya tema gayA. tyAM jayasiMha pAsethI ATha hajAra rUpIyA grahaNa karIne sane sanmAna karI sateSa pamADI jhAMjhaNe sane rajA ApI. A pramANe vacananI caturAithI pethaDa ane jhAMjhaNa tatkALa prabhutAne pAmyA. athavA teA vANInI kaLA kadApi niSphaLa thatI nathI. kahyuM che ke " vapurvacanavasrANi, vidyA vimava v 2 | vAre: padmamiAno, naLe jJAti gauravam || 4 | " 66 vapu ( zarIra ), vacana, vastra, vidyA ane vaibhava A pAMca vakArathI hIna manuSya hoya to te gauravatAne lAyaka thatA nathI. tr vANI ja aparimita meATA mahimAnu N ghara che, paNa lakSmI mahimAnuM ghara nathI. jemake peApaTa sArI vANIvALA hAya che tethI te suvaNaeNnA gharamAM ( pAMjarAmAM ) rahe che, ane hAthI lakSmInu ghara che tApa te vAhana ane che. buddhimAna rAjAne sevavA lAyaka apAra vyApArarUpI samudrane viSe navA AvAsamAM rahelA pethaDe merU paryaMtanI upamA dhAraNa karI. suvarNInuM dAna karanArA pethaDe peAte aneka lokAne kara rahita karyAM. kemake peAte sukhakAraka hoya teA zeSa (bAkInA) sa sukhakAraka ja thAya che. jema megha samagra nadIonA jaLane samudramAM lai jAya che, tema te pethaDe sa prakAranA adhikAramAM prApta thayelu "" Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya taraMga. dhana rAjAne pamADayuM. te pethaDe sImADAnA uddhata rAjAone pitAnI buddhithI ja vaza karyo. je bAbata yuddhamAM asAdhya hoya te dedIpyabuddhithI ja sAdhI zakAya che. tyAra pachI pethaDe jhAMjhaNane vANIthI na kahI zakAya tevA utsa pUrvaka DhillI gAmanA rahIza bhIma nAmanA zeThanI bhAgyadevI nAmanI kanyA paraNAvI. ekadA maTI kIrtivALA kanyakubaja dezanA rAjAe kamaLanA sarakhA mukhavALI pitAnI kanyAne mAlavadezanA rAjA sAthe paraNAvavA pitAnA maMtrIonI sAthe mekalI. tethI te maMtrIo kanyAne laI mAlava dezanA rAjA pAse AvyA, ane utsAha pUrvaka temaNe kanyAnA vivAhadikane vRttAMta te rAjAne kahyo. pachI rAjAe ApelA utArAmAM teo sukhe rahyA. tevAmAM ekadA teoe snAnane samaye mAlavezanI kIDA joI. te vakhate te rAjAne jema sukha upaje tema zarIre abhaMga karAtuM hatuM tyAre eka telanuM biMdu nIce pRthvI para paDyuM, te rAjAe joyuM eTale te biMdune AMgaLI vaDe laI rAjAe potAnA paga para lagADayuM, te joI te pradhAne kheda pAmIne vicAravA lAgyA ke - AvA baddhamaSTi ( lebhI ) ne jamAI karavAthI kanyAne, tenA putrane tathA amArI jevA sevakane zuM lAbha che ? kanyA te udAratAne lIdhe kalpavallI jevI che, ane A rAjAnuM hRdaya te kRpaNutAthI bhareluM che, to pachI A bannenA lagna kevA thAya ? zuM kadApi sAkara ane kAMkarAne, ka95latA ane keraDAno tathA haMsI ane kAgaDAne saMbaMdha gyatAne pAme ?" A pramANe vicArIne te maMtrIo kanyA devAmAM utsAha rahita thayA. temane joI tenuM kAraNa jANI rAjAe eka moTI buddhi A pramANe karI. teNe pRthvIdhara (pethaDa) maMtrIne kahyuM ke -" Aje mane svapna AvyuM, temAM kharajanA vyAdhithI zreSTha azvone jarjarita joyA ane pachI temane ghInuM ratnAna karAvavAthI temane guNa thayelo che. pachI meM svapna pAThakane pUchayuM tyAre te belyo ke-"tamArA mukhya azvonA zarIramAM kharajane vyAdhi thaze, tethI prathamathI ja ghInA snAnane upAya kare egya che, temAM he rAjA ! ravivArane divasa Ave tyAre eka eka vAre sAta sAta ane ghImAM snAna karAvavuM ane pachI te ghI brAhmaNane ApI devuM. A Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhane mahAmaMtrIzvara. pramANe karavAthI brAhmaNane ghInuM dAna karavA vigerenA prabhAvathI te azvone utpanna thavAnI araja paNa utpanna thaze ja nahIM." A pramANe 2vaSNapAThake kahyuM che tethI he maMtrI! paththaranI sAMdhomAM sIsuM pUrIne eka kuMDa karAva, ane tene ghIthI bharAvI de. te dhI nagaranA loko pAsethI maMgAvavuM." te sAMbhaLIne pradhAne rAjAnI AjJAthI ghaDelA paththarane eka kuMDa karAvyuM, ane pitAnA gharathI kuMDa sudhI paththaranI nIka karAvI. pachI te maMtrIe vicAra karyo ke- bharata rAjAe nagaranA leka pAse caitya karAvavA mATe eka eka IMTa upaDAvI temane duHkhI karyA hatA, tema ghaNuM kALathI prasanna rAkhelA A nagaranA leke ghI lAvavAthI duHkhI thaze. ATalA kALa sudhI teone upara meTe upakAra karyo che, ane have eka thoDA kAraNane mATe nagarajanene pIDA karavAthI mArI paNa kaI zabhA thaze ? kahyuM che ke "kavijane upekSA kare che ke -he pApaDa ! sUryanA pracaMDa kiraNane mATe tApa teM atyaMta sahana karyo che, aMgArA upara tane zeka tathA kaDAImAM rahelA garama telamAM tane to, te sarva tApa te bIjAne mATe sahana karyo che, have atyAre tuM tArI kuzaLatAne pragaTa karI dAMtanI aMdara bharAI rahyo che, tethI tane dhikkAra che. AvA tArA kAryathI ame lajajA pAmyA chIe." A pramANe vicAra karI pithaDa maMtrIe citrakalatAnI IDhaNI upara rahelA ghaDAmAMthI nIkadvArA dhI laI jaIne te kuMDa saMpUrNa bharI dI. tyAra pachI rAjAnI AjJAvaDe rAjasevakoe ane te ghImAM snAna karAvyuM, tethI te azvo zarIravaDe jasnigdha (cikAzavALA) thayA eTaluM ja nahIM, paNa hRdayavaDe paNa te rAjA upara snigdha (nehavALA) thayA. pachI sugaMdhI piSTanA cUrNa vaDe te ane udvartana karI tathA unA jaLavaDe dhoI sApha karI azvazALAmAM bAMdhyA, tathA te ghI brAhmaNone ApI dIdhuM. A sarva banAva prathamathI ja jeIne kanyakuja (kaneja ) nA rAjAnA pradhAne Azcarya pAmI vicAravA lAgyA ke-- "aho ! nIkadvArA kuMDa bharI ane snAna karAvavAthI A rAjAe ghI ane pANI sarakhAM gaNyAM, e meTuM Azcarya che. tethI rAjAnuM Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya taraMga. koI paNa svarUpe sArI rIte jANI zakAya tevuM nathI." A pramANe manamAM vicAra karatA te pradhAnane rAjAe kahyuM ke "he maMtrIo ! ame eka telanA biMdune paNa nakAme javA detA nathI, ane kArya prasaMge seMkaDo maNa ghIne vyaya karIe chIe. tela ane ghInI jema dravyane viSe vinA prajane eka pAIne paNa kharca karatA nathI, ane kArya prasaMge keTI dhana paNa tRNa sarakhuM gaNIe chIe." A pramANe rAjAnuM vacana sAMbhaLIne te pradhAne tenA audArya, cAturya vigere aneka guNothI raMjana thayA, tethI temaNe meTA prazasta utsava pUrvaka te rAjA sAthe te rAjakanyA paraNAvI. pachI rAjAe te pradhAnane rajA ApI eTale teo potAnA dezamAM gayA. pachI rAjAe sAMbhaLyuM ke pethaDe nagaranA leka pAsethI ghI ugharAvyuM nathI, te jANI jhAMjhaNe pahelAM ghInI nIka calAvavAnuM je kahyuM hatuM, te satya mAnyuM. rAjAnuM kArya, pitAnuM kArya ane lekenuM kArya karanAra hovAthI rAjAe te pRthvIdhara (pethaDa) nuM pradhAnapaNuM sabhAmAM vakhANyuM. uttama janmavALA ane sarvane guNa ( upakAra) karanArA te pethaDe pitAnA yazanA samUharUpI kapUranI sugaMdhavaDe prajAne suMdara mukhavALI karI. kahyuM che ke- "jAtavAvALu, vyApAra mAryA puNDarIkAyate tatra, prajAraJjanato yazaH // 5 // "jemAM pAparUpI kaluSatA prApta thatI hoya te vyApAra kAdava je che, ane te vyApAramAM je prajAne raMjana karavAthI yaza prApta thAya te te kamaLanA je mane hara che. palya vigerenA spaSTa daSTAMtavaDe bhavya prANI mithyAtvanI graMthine bheda karIne A saMsAra sAgaramAM ciMtAmaNi ratna jevA samakitane prApta kare che. kiyArUpI ATAvaDe vyAptabhAvarUpI ghIthI daDha rIte baMdhAyeluM ane meTA ujamaNArUpI khAMDathI yukata evuM A samakita keTalAka prANIone lADu jevuM thAya che. udAra ane buddhimAna purUSa paNa 1 patya eTale pAlo. temAM thoDuM dhAnya nAkhe ane ghaNuM kADhe, tema karavAthI pAlo amuka kALe khAlI thaI jAya, tema ceDA karma bAMdhe ane ghaNuM karma khapAve, tema karavAthI laghukama thaI samakita pAme che. Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhane mahAmaMtrIzvara sAdharmika baMdhuonA gharamAM navI-tAjI phaLInI upamAvALA A samakitane prApta karAvavA zakitamAna nathI ja; paraMtu potAnI zakita pramANe pUrve nahIM prApta thayelA samakitane pariNAmanI gyatAne dhAraNa karatA A upara kahelA mAdaka (lADu) ne ja pamADI zake che. kahyuM che ke raNasaMgrAmane vakhate kALAM chatra vigere hoya che, lagna utsavamAM kaMku kezara vigere hoya che, ane dIkSA vakhate paramAna (khIra) vigere hoya che. arthAta pariNAmane anusare ja kiyA hoya che. ( yuddhamAM nirdaya pariNAma hoya che, vivAhamAM rAgane pariNAma hoya che, ane dIkSAmAM ujavaLa pariNAma hoya che. mATe te te pariNAmane gya ja kiyA heya.)" A pramANe gurUnA mukhathI vANI sAMbhaLIne pachI te pethaDe samakitanA medanI lahANI karIne potAnA akSINa ghIne lAbha levAno prAraMbha karyo. tethI teNe prathama mAtAnA hRdaya je snigdha, sAdhunA hRdaya je ujavaLa ane jinezvaranA vacana je svAdiSTa daLa taiyAra karAvyuM. temAM ujavaLa kAgaLane viSe jema batrIza varNa (akSara) ne bleka sthApana karavAmAM Ave tema batrIza vAnA sahita uttama ATa sthApana karavAmAM AvyuM. pachI eka eka senAmahera sahita te daLathI bharelA eka eka ghaDAne jinezvaranA dareka cityane viSe teNe daDha Adara pUrvaka mUkyA. pachI te maMtrIe jANe mUrtimAna dharmanA bharelA hoya tevA daLanA bharelA ghaDAo eka eka rUpIyA sahita sAdhamikanAM gharomAM mekalyA. A pramANe vivekI ane bhAgyavaMta evA te pethaDa maMtrIe savA lAkha ghaDAnA pramANavALA samakitanA medake ApyA. have A rAjAne zAkaMbharInagarIne svAmI cAhamAna kuLamAM utpanna thayele gegA nAmane mATe mAMDalIka rAjA ne pradhAna hatuM, te rAjAe varNavelA pethaDanA guNenI stuti sAMbhaLI atyaMta 1 neyuktapaNe ghI yukta 2 ghI, khAMDa, badAma, koparuM, cAroLI, pIstA vigere uttama batrIza cIjo. Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya taraMga. 49 1 2 pIDA pAmyA. kAraNa ke meghanI garjanAthI javAseA zuM sukAi jatA nathI ? tethI ekadA ekAMtamAM teNe rAjAne kahyu ke--"he deva ! dedanA putra pethaDe ghaNuM ghI pUrU kyuM; tene vRttAMta Apa sAMbhaLeA. te pethaDanA gharamAM kAmakuMbha athavA kRSNacitralatA che, ema sAMbhaLavAmAM Avyu che. tenA prabhAvathI tene ghI vigerenI akhUTa prApti thAya che. Ape te A manne vastue mAtra sAMbhaLI ja haze, paNa najare joi nahIM hAya. tethI A be vastumAMthI je koi vastu hAya, te Apane ghera ja lAyaka che. jo kAmakula hAya te tethI icchA pramANe avA, hAthI vigere thAya che, ane jo kRSNacitralatA hAya tA tethI khajAnAmAM akhUTa lakSmI prApta thAya che. he rAjA ! kRSNacitravela, sparza pASANu, ciMtAmaNi ratna, suvarNa purUSa, kutrikApaNu, kAmaghaTa, kalpavRkSa, kAmadughA gAya, jaLakAMtamaNi, meAtInuM strIpurUSa yugala, abhastara, vanA dhvani, vedhakArI rasa ( rasavedha ) ane devatAi ( dakSiNAvarta ) zaMkha vigere A sa` vastuo ati dula bha che. tethI tamAre tenI pAsethI te vastu grahaNa karavI cAya che. kemake pRthvI upara je kAMi ratna ( uttama vastu ) hAya te rAjAne ja heAya che. kadAca Apane grahaNa karavAnI icchA na hAya to te vastu jovAmAM ze doSa che ? ( magAvIne juo te kharA ). A pramANe tenu vacana sAMbhaLI rAjA ke je prathamathI leAbhI tA hatA ja, te AnA vacanathI atyaMta leAbhI thayA. agni ekaleA ja maLanAra hAya che, tene pavananI sahAya hAya te temAM zu' kahevuM ? kahyuM che ke-- "" viko camo rAnA, samudra 2 gum / saptaitAni na pUryante, pUryamANAni nityazaH // 6 // H agni, brAhmaNa, yamarAja, rAjA, samudra, peTa ane ghara, A sAtane niraMtara pUryA karIe tepaNu te pUrNa thatAM nathI. " tyArapachI rAjAe pethaDane khelAvIne pUchyuM ke~~ keTalAka CC ,, 1 varSIRtumAM javAsA sukAi jAya che tevA tene svabhAvaja che. ra kutiyAnI dukAna--jemAM traNa leAkanI sarva vastuo hAya che te. 3 pANImAM tAre tevu ratna, 19 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhane mahAma`trIdhara. lAke AvI AvI vAtA kare che, te zuM satya che ? ke asatya che ? " te tyAre dedaputra balyA ke "he svAmI! kAmaghaTanI je vAta karatA hAya te te asatya che, paraMtu ghInA ghaDAnI nIce IMDhoNI che, temAM kRSNacitraka latA hAya ema saMbhave che." tyArapachI rAjAnI AjJAthI teNe te ghInA ghaDA maMgAvI tene dekhADayA. te vakhate rAjAe te IMDhANIne ghaDAthI jUdI rAkhIne tathA sAthe rAkhIne tenI parIkSA karI. tyAre te IMDhANInA ja prabhAva che ema jANI rAjAe tenA te satyavAdIpaNAthI khuzI thai peAtAnuM mastaka dhuNAvyuM. kAraNa ke vANIce dhana meLava vAnA upAya, prApta thatA te te lAbha, dhananA saMcaya, tene nyAsa ( thApaNa ) ane tenA nAza, A sakhakhatamAM satya khelatA nathI. satya vANI ja tAMbUla vinAnuM mukhanu bhUSaNa che, matra ane mULa ( auSadha) vinAnuM vazIkaraNa che, ane jaLa vinA ja agni vigerene zItaLa karavAnuM kAraNa che. te vakhate buddhimAna pethaDe rAjAnI AdaravALI daSTi vigerenI ceSTA joi tethI rAjAnuM mana grahaNa karavAnu che. ema ayaskAMta maNi jema lADhAne grahaNa kare tema teNe rAjAnu mana grahaNa karyuM --jANyuM. kahyuM che ke-- "udIrito'rthaH pazunA'pi gRhyate, hayAzca nAgAzca vahantyudIritAH / anuktamapyUhati paNDito janaH, pareGgitajJAnaphalA pareGgitajJAnaphalA hi buddhayaH // 7 // " kahelA a pazu paNa grahaNa kare che, preraNA karavAthI gheADAe ane hAthIo paNa vahana kare che, paraMtu je paMDita jana hoya te kahyA vinA ja tarkathI jANI le che. kemake bIjAnI ceSTA jANavI e ja buddhituM phaLa che, " tyArapachI " Ane ApanA khajAnAmAM sthApana kare. " ema kahIne teNe te kRSNacitraka latA rAjAne ApI. moTAne mAgyA pachI Avu te karatAM mAgyA vinA pahelethI ja ApI devuM sArUM che. " jo arihaMtanA dhama mArI pAse che, te AvI cIjanu mAre zuM kAma che ? " e pramANe pAramArthika buddhivALA pethaDa te vastu gayA chatAM paNa leza mAtra kheda pAmyA nahIM. pachI rAjAe tene pAMce aMganA divya vastro ane daza amUlya mudrikAe paherAmaNImAM ApI tenA atyaMta satkAra karyA eTale te peAtAne ghera gayeA. Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya taraMga. pA ekadA rAjA latAnA vistAranA 1samUhamAM kRSNacitraka latAnI sAme pravAhe taravAvaDe parIkSA karavA mATe nadIe gayA. tyAM IMDhoNIne chADIne temAMthI eka eka latAnA ta Mtune teNe nadInA pravAhamAM mUkavA mAMDayA. jyAre te citravelInA taMtu nadImAM mUkavAmAM Avye tyAre te taMtu sAme pravAhe cAlyA ane te sarUpa thai gayA. tenA meTA kuMphADAvaDe jaLanA taraMgA uchaLavA lAgyA. te vakhate yamunA nadImAM rahelA kAliya nAganI jema te nAge kayA kayA leAkane bhayabhIta na karyAM ? sarvAMne bhayavALA karyAM. rAjAe tene grahaNa karavA mATe ghaNuM dhana ApavAnuM kahI lAbha pamADayA, tApaNu kAi paNa tArU leAka mRtyunA bhayane lIdhe tene pakaDavA zaktimAna thayA nahIM. tyAre rAjAe potAnA bAhue aMgada AMdheluM hatuM temAM raNijit nAmanA maNi jaDelA hatA te aMgada peAtAnA eka subhaTane ApyuM, tene te peAtAnA hAthe AMdhI sarpa pAse gayA, eTale tarata ja te sa adRzya thai gayA (citravelIrUpa sarpa adazya thayA ). kalyANu lakSmInA kAraNarUpa narabhavanI jevI dula bha te latAne pAmyA chatAM paNa pramAdInI jevA rAjAe te latA vRthA gumAvI dIdhI. daiva ( nasIba ) krodha pAme che tyAre te kAMI capeTA ( lAta )vaDe koi paNa prANIne mAratA nathI, paraMtu te prANIne evI duti-kubuddhi Ape che ke jethI tenuM kA vinAza pAme che. tethI karIne A jagatamAM je bhAgyavAna purUSa hAya te ja vakhANavA lAyaka che. zUravIra ke paMDita jana vakhANavA lAyaka nathI. zuM pAMDavA vIra ane vidvAna chatAM paNa vanamAM na bhamyA ? rAjAe pethaDanu adbhuta bhAgya jANI tenI cADI sAMbhaLavAnA jAvajIva niyama grahaNa karyAM. peAtAnA atyaMta bhAgyane lIdhe pethaDa ane jhAMjhaNane te rAjA evA vaza thayA ke khIjA mULa ane maMtra vigerenA vazIkaraNathI paNa teve vaza thAya nahIM. ekadA pethaDane rAjAe kahyuM ke-" huM ma`trI ! tu chatrane lAyaka che, paraMtu eka rAyamAM be chatra hAi zake nahI, tethI tAre have pachI zrIkarI vinA ghara 1 iMDhANImAM ghaNI jAtanI latAnA avayavA hatA. tethI AmAM citravelI kai haze? tenI khAtrI nadImAM mUkavAthI thAya che, eTale ke te citravelI hAya te! te sAme pravAhe cAle che. 2 sarpane jItanAra. 1 meAranA pIMchAnu chatra. Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhane mahAmaMtrIzvara. mAMthI bahAra nIkaLavuM nahIM." A pramANe rAjAnI AjJAthI te pethaDa pitAnA mastaka para meranA pIMchAnuM chatra dhAraNa karavA lAge, te joI bhATa cAraNa vigere baMdIjane tene zrIkarIvaDe gADha aMdhakAravALe kahevA lAgyA-evA zabdathI tenI prazaMsA karavA lAgyA. zrIkarI upara rahelA suvarNanA kaLazanI ane tenA lAMbA dAMDAnI kAMti paDatI hovAthI jANe ke vIjaLI sahita megha samudranI jevA mudrA sahita evA te pethaDane Azraya karIne rahyo hoya tema dekhAtuM hatuM. meTI. rAjyalakSmIne potAne svAdhIna rAkhanAra, zreSTha chatra cAmarane dhAraNa karanAra tathA mastaka para zrIkarIne dhAraNa karanAra te pethaDa parNanA AMtarAvALo sAkSAt rAjA ja thaye ( rAjA te mAtra nAmane ja hato). ekadA brAhma muhUrte (pareDhIe) uThIne meTI saMpadAne pAmelA te pethaDa maMtrIne pitAnI pUrvanI nirdhana avasthA yAda AvI. te vakhate pitAnA AtmAne uddezIne bedha ApavA mATe te A pramANe che ke-"he jIva! AvI lakSmI pAmIne Aje tuM garva na kara. kAraNa ke prANune saMpatti ane vipatti daDAnA utpAta ane adhapAtanI jema prApta thAya che. temAM pUrvanA puNyathI saMpatti ane pUrvanA pApathI vipatti prApta thAya che. tethI karIne meTA rAjAe paraNIne meTA satkArane pamADelI citArAnI putrInI jema tuM hamezAM garvanA AgamanamAM argalArUpate pUrvanI dazAnuM smaraNa karaje, ke jethI garvane AvavAne avakAza rahenahIM." A pramANe potAnA AtmAne baMdha karIne pharIthI teNe vicAryuM ke-"mane AvI laphamI prApta thaI che, tethI jaNAya che ke hamaNuM mArA pUrvanAM puNyane udaya vate che. kahyuM che ke jema mATInI gaMdha varasAdane sUcave che, piDAMne zabda gADAne sUcave che, pakSIne samUha nirjanapaNAne sUcave che, vIjaLInA vilAse unnata meghane sUcave che, dIvAnI tane akaMpa vAyunA abhAvane (sthiratAne) sUcave che, ane dhUmADe agnine sUcave che, tema vistAravALe vaibhava pUrvanA puNyane udaya sUcave che-anumAnathI jaNAI Ave che. " Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya taraMga. pa3 tethI have huM jouM ke ATalA divasa sudhI udyama karatA chatAM paNa suvarNasiddhi mane skurAyamAna thaI nahIM te zuM mArA abhAgyane lIdhe ke kAMIka vismaraNane lIdhe ? tenI khAtrI karavA mATe uttama meghanI jevA auSadhionI khANarUpa Abu parvata upara jAu. kemake Icchita auSadhio meTA parvata sivAya anya sthaLe maLI zakatI nathI." A pramANe vicAra karIne teNe prAtaHkALe rAjAne kahyuM ke"he deva! pahelAM ghI nahIM ApavAthI Apa kodha pAmyA hatA, te vakhate meM kalyANanI IcchAthI yAtrA mAnI hatI. te vakhate mAruM vizna jatuM rahyuM hatuM-ulaTI ApanI prasannatA thaI hatI, tethI jIrApallI nagarImAM rahelA zrI pArzvanAtha mahArAjane namaskAra karavAnI mArI IcchA che." te sAMbhaLI rAjAe vicAryuM ke-"satya vacananA kSIrasAgararUpa A maMtrIe je kahyuM te khoTuM nathI. kemake pIDA pAmelA prANuo sarva kare che. tathA te zrI pArzvanAtha ahInuM paNa icchAne pUrNa karanAra tIrtha che." ema vicArI rAjAe tene javAnI rajA ApI. tyAre rAjAnI AjJA pAmIne te pethaDa parivArasahita cAlyo, ane jIrApallImAM jaI jinezvarane namaskAra karI te Abu parvata para caDaze. tyAM paNa dene vaMdana karI parvata para catarapha pharI pharIne puSpAdikavaDe oLakhAtI auSadhione teNe ekaThI karI. tenA rasavaDe pitAnI pAse eka charI hatI tene lepa karI tene agnimAM nAMkhI tene suvarNarUpa karI dIdhI. meghanA vegathI sarva dhAnyAdika thAya ja che. agninI zItaLatA, paththaranuM suvarNa paNuM ane pANInuM uMce caDhavuM vigere, dhana dhAnya vigere tathA dharma ane svarga vigere sarve vegathI ja prApta thAya che. tyArapachI te maMtrIe potAnA abhAgyarUpI loDhAnI argalA bhAMgI gaI ema nirNaya karI bIjuM suvarNa karavA mATe potAnA sevakane mAMDavagaDha mokalI ghaNuM letuM maMgAvyuM. te sevakanA kahevAthI bhayarahita jhAMjhaNe uMTaDIo bharIne ghaNuM letuM kahyuM. te joI lokee tarka karyo ke-"rAjAne mATe zastro ghaDavAnA haze tethI ATaluM leTuM mekale che." te loDhuM laI buddhimAnane viSe Idra samAna te pethaDa maMtrI potAnA sAta ATha vizvAsu purUSane sAthe rAkhI kayAMIka dUra sthAne gaye. tyAM auSadhinA Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhane mahAma trIzvara. rasane meLavI te rasanA leADhAne lepa karI agnimAM nAMkhI nidrA rahita thayelA teNe sAta rAtridivasavaDe te sarvAM suvaNuM karyuM. pachI te sarve uMTaDIe suvarNa thI bharIne vegathI calAvI ane tenI pAchaLa rakSaNane mATe gheADesvAro ane pattione calAvyA. pachI zrI AdinAthane vaMdana karavA mATe caityamAM AvI teNe A pramANe vicAra karyAM ke-"suvarNInA lAbhathI ghaNA chakkAya jIvone ghAta karanArA mane dhikkAra che. tyAga karavA lAyaka dareka bAbata tajavI azakaya hAya tepaNa uttama puSa ati sAvadyane te avazya sukhe karIne taje che; tevuM ati sAvadyanuM kAryAM me kayu' che, tethI narakane viSe paNa mArI sthiti nathI. sArA zraddhAlune paNa jo savA vasA dharma kahyo che, te AvuM ka karanArA mArA jevAne te svapnamAM paNa te savA vase dharma che ja nahIM. have teA je thavAnu hatu te thayuM', paraMtu have pachI A kahuM nahIM karUM, ane jeTalu suvaNu karyu` che, te sane tIrthAMmAM ja vyaya karIza. A pramANe vicArIne teNe pApanA bhayane lIdhe kAine A suvarNa siddhi batAvavI nahIM ane peAtAne paNa have navu` suva anAvavuM nahIM,e pramANe jinezvaranI pAse jAvajIvanA niyama karyAM. "" A pethaDa maMtrIe AvI suvarNa siddhine paNa ati sAvadya hAvAthI tyAga karyAM. te sAMbhaLIne bIjA bhavya prANIAe paNa tevA sAvadya vyApArane tyAga karavA ceAgya che. tala, madha ane lAkha vigerenA vepAra karanArA manuSye A bhavamAM paMktirahita thaine parabhavamAM nArakanI paMktimAM utpanna thAya che. 5 9. tyArapachI e nAnA tIrthanI yAtrA karIne puNyavata purUSAnA alaMkArarUpa te pethaDa maMtrIe mAMDavagaDhamAM AvI te saghaLA suvarNa upara tInuM nAma lakhI tene ati gupta sthAnamAM sthApana karyuM. 1 pethaDanI citravelI, vyApAranI prApti ane suvarNa siddhi vigerenA varNana nAmane A trIjo taraga samApta thayA. uttama vepArInI paMkti bahAra thaine. Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atha caturtha taraMga. pethaDa maMtrIne vepAra karavAthI tathA tatkALa prApta thayelI suvarNasiddhithI pAMca lAkhathI vadhAre lakSmI thai. maMtrI vigere sthAnanI prApti thAya, kusaMga HH prApta thAya, tathA prathamanI dha sAmagrInA nAza thAya, tyAre kAika viralA purUSo ja dharmakAryamAM tatpara rahI zake che. tethI karIne tenA vratano bhaMga na thAo." ema dhArI zrIdhama ghASa nAmanA sUri mahArAja pethaDanA ghaNA vebhava sAMbhaLI avaMtI dezamAM AvyA. je purUSo zrIgurUmahArAjanA hRdayarUpI darpaNanI aMdara pratibiMbarUpa thAya che, te purUSo dhanya manuSyeAnA mugaTa samAna ane kalyANalakSmInA sthAnarUpa che. te AcArya mahArAja anukrame vihAra karatA sAya kALe eka gAmamAM gayA. tyAM atyaMta vAcALa mAdhava nAmanA eka dI rahetA hatA. gurU mahArAja te rAtri te gAmamAM rahyA te vakhate te mAdhave leAkAnA mukhathI sAMbhaLyuM ke--" A gurU mahArAja pethaDa matrInA mAMDavagaDhamAM jAya che. " te sAMbhaLI teNe vicAra karyA ke-" jo hu gurUnA AgamananI vadhAmaNI pradhAnane Apu te mane ghaNu dhana maLe. " A pramANe vicArIne te lAbhathI cAlyo. eka rAtri divasa page cAlI sALa ceAjanane ALagI te mAMDavagaDhamAM ALye, ane pethaDane teNe A pramANe kahyuM ke--" agurU evA kASThane paNa agni khALI nAMkhe che, tethI huM matrIzvara ! tame AlAka ane paralokamAM sukha ApanAra evA gurUnA Azraya karyA che, te ghaNuM sArU 1 bhATa cAraNa, 2 gurU vinAnA, pakSe agarU nAmanu kAi, Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhane mahAmaMtrIzvara. karyuM che. jeo petAnA gurUnI khabara, prazaMsA ke nAma sAMbhaLIne paNa harSathI meTuM InAma Ape che, te purUSane dhanya che. A kAraNathI ja gurU ane mAtApitAne dIpakarUpa ane vahANarUpa kahyA che, temanA anRNapaNAmAM upakArane badale vALavAmAM AvA prakAra vinA bIje keI upAya nathI. tethI huM tamane Aje vadhAmaNuM ApuM chuM ke - tamArA moTA puNyathI AkarSaNa karAyelA zrIdharma zeSanAmanA sUri mahArAja ahIM padhAravAnA che." A pramANe kAnane rasAyaNa samAna akasmAt gurUnuM Agamana sAMbhaLIne te pradhAne tene dAMtane sthAne hIrA sahita suvarNanI jihA InAmamAM ApI. tathA pAMce aMganAM vastro, azva ane samRddhivALuM eka gAma ApyuM. tyArapachI te tatkALa sAmaMtAdikanI sAthe ubhe thaye, ane pitAnA mANasone ghaNuM AzcaryavALI praveza mahotsavanI taiyArI karavAnuM kahI pite rAjA pAse gaye. pradhAne rAjAne zrIgurUnA Agamanane utsava karavAnuM kahyuM, eTale rAjAe paNa tene chatra, cAmara ane vAjiMtrAdika sarva sAmagrI ApI. pachI cAmare, paTTaphaLa (vastra ), temAM sthApana karelA muktAphaLAdika, suvarNanAM kALAM, thALe, darpaNe, arisAo, keLanA taMbha. ketakInAM puSpa ane kamaLe A vigere sarva vastuo vaDe AkhA nagaramAM kula traNasene tresaTha teNe sArI rIte baMdhAvyA. tarapha bAMdhelI lakSmInA mULa samAna rezamI vastranI dhvajAo jANe ke dUrathI lekane A mahotsava jovAne bolAvatI hoya tema vAyuthI pharatI hatI. jANe ke samaya vinAna saMdhyAnAM vAdaLAM hoya evA pAMce varNa (raMga) vALAM vastrovaDe dukAnanA mArgo be prakAre sArI chAyAvALA karavAmAM AvyA. manuSyae vAsIdu vALIne sApha karelA mArgomAM nAsikAnI sugaMdhane preranAra caMdanamizra jaLanI vRSTi chAMTavAmAM AvI, ghaNuM zuM kahevuM ? lahamIthI (zebhAthI) vyApta che nagarane joI te vakhate jenAra leke svarganI nagarI AkAzamAM AlaMga bana vinA rahevAne azakta hovAthI ahIM pRthvI para utarI che ema tarka karavA lAgyA. tyArapachI zubha divase pradhAne sarva jananA cittane 1 te rahete hato teja. 2 caMdaravA. 3 kAMti ( zobhA ) vALA nathI chAyAvALA. Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturthAM taraMga 5 camatkAra karanAra ane saMghanI pUjAdikavaDe zlAghA karavA lAyaka zrIgurUnA praveza maheAtsava karAvyA. te vakhate te utsavamAM lAkhA rAjArdika manuSyA ekaThA thayA hatA, azvapara caDAvelA vAgatA vAjiMtrAnA moTA zabdo thatA hatA, manuSyAne ra Mjana karanAra nakIe uttama nRtya karatI hatI. baMdIjanonI karelI marUdAvaLIvaDe zreSTha purUSo rAmAMcita thatA hatA, vividha prakAranA mahelAthI meTAmeTA vadhAmaNAM ApatAM hatAM, tathA lakSmIne karanAra zrIkarI, chatra ane cAmara vigerevaDe tenA meATA ADaMbara dekhAtA hatA. A utsavamAM te pradhAne aheAMtera hajAra junA nANAMnA vyaya karyA hatA. pachI gurU pAse AvI te kRtana pethaDe kahyuM ke--" he pUjaya ! jo kadAca pUrNimAnA caMdranA amRtavaDe ApanA caraNane pakhALo, geAzISa caMdananA dravyavaDe vilepana karI tathA uttama sugaMdhavALA kalpavRkSanAM puSpAvaDe pUjIne mArA mastakapara vahana karUM, tepaNa ApanA karelA upakAranA samUhano amRtAne (Rgu rahitapaNAne ) kadApi pAmu` tema nathI. kahyuM che ke-sakita ApanAra gurU mahArAja upara ghaNA bhavA sudhI sarva guNe meLavelA hajAra karoDa upakArA karavAthI paNa badalA vaLI zakatA nathI. << vaLI huM RNu rahita na thAuM ema icchuM chuM. kemake jo huM ApanA RNI rahuM te AvatA bhavAne viSe paNa huM Apane dAsa vigere thaine paNa ApanA cegane-saMbaMdhane pAmuM. kAraNa ke pUrvabhavanA RNane lIdhe ja A bhavamAM putra, mitra, vANAtara, strI, bhAI, sevaka, patnI, vAhana, putravadhU ane ziSya vigere sarvAM sabaMdhIo thAya che." A pramANe gurUne kahIne te pethaDa peAtAne ghera gayA. tyArapachI paNa hamezAM te gurUne namavA jAya che, temAM ekadA ekAMtamAM teNe zrIgurUne vinati karI ke--" he prabhu ! mAre parigrahanA pramANa karatAM ghaNuM vadhAre dhana thayu che, tethI Apa AjJA kare ke tene kayAM vyaya karavA mane kalyANakAraka che ? " tyAre puNyarUpI rathanA sArathibhUta te gurU mahArAje tene kahyuM ke--" sAMbhaLeA, prathama te lakSmIrUpI vAnarI gRhasthIrUpI vRkSeAne viSe jarA paNa sthira thaIne rahetI nathI. kahyuM che ke-- ,, 8 Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhanA mahAma trIzvara. (6 he grAmyajana ! saMpatti tAre ghera rAtrivAseA rahI, teTalAmAM tuM kema viSTha thayA ? zuM ALasu mANasane gaMgA nadI vAraMvAra prApta thAya che ? " 58 vepArInI lakSmI rAjAnI bhrUkuTirUpI upadmavanAcheDAnA spa karIne rahelI che, tene paDatAM keTalI vAra lAge ? tethI karIne caitya ane pratimA vigere sAta kSetramAM te lakSmIne vyaya karavA prazasta che, kAraNa ke tenAthI utpanna thatAM puNyanuM pramANa mAtra eka kevaLIja jANuM che. kahyuM che ke-- " AdArInAM ninAvAle, cAvanta: paramAvaH | tAvanti varSalakSANi, tatkarttA svargabhAgbhavet // 1 // " jinezvaranA caityane viSe kASTha vigerenA jeTalA paramANu A hAya che, teTalA lAkha varSa sudhI te caityane karAvanAra purUSa svargamAM rahe che." A kAraNathI ja padma nAmanA cakravartIe peAtAnI mAtAnA harSane mATe hamezAM eka eka navuM cetya banAvIne caityeAnI zreNivaDe pRthvIne bhUSita karI hatI. rAjAne viSe IMdra samAna saprati rAjAe pRthvIrUpI strInA hAra samAna chatrIzahAra navAM caitye karAvyAM hatAM. kumArapALa rAjA, vimala nAmanA daMDanAyaka ane zrI vastupALa maMtrI e vigere ghaNAM cetyA karAvanArA thaI gayA che. manuSyanu dhana zrInA, lIlAvaDe capaLa thayelA netranI jevuM caMcaLa che, anupama zArIrika baLa vIjaLInA jhaMpApAtanI jevuM asthira che, ane prANIonu AyuSya vAyue kapAvelA kamaLanA pAMdaDA upara rahelA jaLabiMdunI jevu' capaLa che, tethI dhana, baLa ane AyuSyanu phaLa jaladI grahaNa karavu ceAgya che. " A pramANe gurUnu vacana sAMbhaLI meDhu puNya upArjana karavAnI buddhivALA pRthvIpare ( pethaDe ) mAMDavagaDhanI aMdara aDhAra lAkha rUpIyA kharcIne suvaNa nA kaLaza ane dhvajAdaDa sahita zatruMjayAvatAra nAmanuM hrAsati jinAlayavALuM caitya banAvI temAM zrI AdinAthane sthApana karyAM. vacce phATAkeATinA nAmathI prasiddha meATA maMDapavALu' ane ATha ATha bhAra suvarNa nA ahAMtera aheAMtera suvarNanA kaLaza ane dhvajAdaDavALu 1 navAMkura, navu' pAMdaDuM, 2 karatA bahuAMtera jinAlaye sahita. Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtha taraga. tathA jonAranAM netrane atyaMta zItaLatA ApanArUM zrI zAMtinAthanuM caitya zatruMjaya parvata para karAvyuM. tathA oMkAra nAmanA nagaramAM uMcA toraNavALuM ati suzobhita caya karAvyuM. te ja pramANe bhAratIpattanamAM, tArApuramAM, darbhAvatI nagarImAM, semezvara pattanamAM, vAMkAneramAM, mAndhAtRpuramAM, dhArAnagarImAM, nAgahRdamAM, nAgapuramAM, nAzikamAM, vaDodarAmAM, pArakapuramAM, ratnapuramAM karaMTapuramAM, raheTakapuramAM, caMdrAvatI nagarImAM, citrakUTamAM, cArUpanagaramAM, meMdrInagarImAM, cikhala nagaramAM, bihArapuramAM, vAmanasthalImAM, jayapuramAM, ujajayinI nagarImAM, jAlaMdharapuramAM, setubaMdhamAM, pazusAgara dezamAM, pratiSThAnapuramAM, vardhamAnapuramAM, parNabihAra puramAM, hastinApuramAM, depAlapuramAM, gogapuramAM, jayasiMhapuramAM, niMbasthala nAmanA parvata upara, te parvatanI nIce taLATImAM, salakSaNapuramAM, junA gaDhamAM, dhoLakAmAM, marka nagarImAM, vikramapuramAM, maMgaLadurga puramAM, vigere aneka sthAnamAM suvarNa daMDa ane kaLaza sahita rAzI prasAde teNe karAvyA. pharakatI dhvajAvALA te sarva citye bhavya prANIene jANe belAvatA hoya, svarganI lakSmInuM nuM chANuM karatA hoya kaliyuganI tarjanA karatA hoya, ane mekSa mArgane jANe dekhADatA hoya tema zebhatA hatA. te sarva prAsAdene viSe devagiri nAmanI nagarImAM eka divya prAsAda hato, te prAsAda teNe je prakAre karAvyuM te prabaMdhane he bhaLe ! tame hamaNAM sAMbhaLo- ghaNA suvarNane lIdhe sArthaka nAmavALuM devagiri nAmanuM nagara che. tenA daravAjAmAM jhulatA hAthIonA madanI vRSTi thavAthI tene sugaMdha tarapha vistAra pAmatuM hatuM, tenI tarapha rahetA prAkAra, khAI ane udyAnanI zreNi vaDe te viMTAyeluM hatuM, lakSamInA bIjanI jema te nagaranA nAmane zatruo ekAgra citte smaraNa karatA hatA, haMmezA vAgatA bAra hajAra vAjInA zabdathI tenA zatruo trAsa pAmatA hatA. tenI aMdara yuddhanI zobhAne mATe ja zastra vigere sarva sAmagrI jovAmAM AvatI hatI, te nagaramAM zrIrAma nAmano rAjA hato. tenI pAse naramAdA matInuM yugma, cittane coranArI strIo, kaSTane 1 merU parvata. Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhano mahAmaMtrIzvara nAza karanAra azva ane bAvanA caMdana A cAra rane hatAM. te rAjAnA khajAnAmAM chappana kareDa sonAmahore hatI, eMzI hajAra azvo ane bAra hajAra hAthIo tenA sainyamAM hatA. te rAjAne ghaNuM suvarNAdikane vAmI hemAdi nAmane maMtrI hatuM. teNe kRpaNapaNane lIdhe arthIone pitAnuM pApa paNa ApyuM na hatuM (pApane nAza karavA jeTaluM paNa dAna ApyuM na hatuM) te nagaramAM brAhmaNanuM eka chatravALuM sAmrAjya hatuM, tethI tyAM ke jaina catya karAve to tene teo baLAtkAre nivAratA hatA. A nagarInI A sarva hakikata sAMbhaLIne dedanA putra pethaDeharSa pAmI vicAra karyo ke "A nagarI te IdranI nagarI jevI che, paraMtu mithyAtvarUpI aMdhakAravALI che, tethI ja te nagarImAM caitya karAvyuM hoya to te amAvAsyAnA aMdhakAramAM dIvA jevuM ane lavaNasamudramAM amRtanA kuvA jevuM thAya-gaNAya. tethI karIne je koIpaNa prakAre huM tyAM citya karAvuM, te ghaNo lAbha thAya, ane jinazAsananI prabhAvanA paNa ghaNI sArI thAya." (ahIM graMthakAra kahe che ke) cetyAdika puNya kArya karAvanArA bIjA bhavya che paNa jeo A pethaDanI jevA bhAvane dhAraNa kare che, teo ja agaNita puNyavAna che, paraMtu jemanA cittanI vRtti anyathA prakAranI hoya ane tyAdika karAve teo puNyavAna nathI. kahyuM che ke - dareka jIve prAye karIne anaMta catya ane jinapratimAo karAvI che, paraMtu te zubha bhAvathI karAvela nahIM hovAthI samakitane leza paNa siddha thato nathI." te pharIthI pethaDe vicAryuM ke -"hemAdi pradhAnanI sAthe huM prema karUM, to tenI preraNAvaDe tenA rAjAthI A mAruM kArya siddha thAya. kemake sarva prakAranI lakSmIthI saMpUrNa hovAthI te rAjA ghaNA suvarNa mANikya, azva ane hAthI vigere vaDe prasanna karI zakAya te nathI. temaja pradhAnane prasanna karyA vinA rAjAne prasanna kare te nyAya (gya) paNa nathI. kemake dvAranA biMbanI pUjA karyA vinA mULa nAyakanI pUjA thatI nathI. tethI karIne eka dAnazALA karAvavI ane temAM hemAdinuM nAma kahevuM. pachI lekanI paraMpaparAe prAsuka (karyA karAvyA vinA jamaphatane) pitAne yaza sAMbhaLIne te khuzI thaze. A pramANe karavAthI Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtha taraMga. tenI prasannatA thaze, ane mane dAnathI utpanna thatuM puNya prApta thaze. AMbAne pANI paNa pavAya ane pitRnI tRpti paNa thAya e nyAya vaDe banne bAbata thaze." A pramANe vicAra karIne te pRthvIdhare AkAra nagaramAM musApharonA samUhane prasanna karanArI ekameTI dAnazALA mAMDI. temAM uttama purUSa Ave temane nirmaLa jaLavaDe ranAna karAvavAmAM AvatuM, ane sAmAnya mANasone mATe paga dhovAnuM pANI taiyAra rAkhavAmAM AvatuM, temaja te dAnazALAnI pAse karAvelA cetyamAM te sarve arihaMtanI pratimAne namaskAra karatA hatA, tethI sAdhamika thayelA te sarvene bhojana karAvavAmAM AvatuM. aho ! tene viveka ke che? tyAM aneka prakAranAM ghaNuM pakavAne, khAMDayukta mAMDA (mAlapuvA) akhaMDa (AkhA) ane ujvaLa cokhA (bhAta), pILA raMgane pAmelI ane vighAra vagerenA guNavALI dALa, nAke pIvAya tevuM ghI, ghaNA zAka, pittane zamAvanAra karaMbhe, nehavALuM (cIkAzavALuM) dahIM ane lavIganA saMgathI sugaMdhi kareluM zitaLa pANI. A sarvane AvelA manuSya icchA pramANe khAtA pItA hatA. jamyA pachI temane kapUra sahita ane nAgaravelanA pAna sahita sepArI ApavAmAM AvatuM hatuM, tathA suvA besavA mATe suMdara palaMga ApavAmAM AvatA hatA, tyAM AvanAra pravAsI jane svAdiSTa bhojana karatA ane sukhe sutA hatA tethI teo potAnI strI athavA mAtAnA hAthane ke pitAnA gharane saMbhAratA paNa nahotA. kaI pravAsI dAnazALAnA mAlikanuM nAma pUchatA, te tene hemAdi pradhAnanuM nAma kahevAmAM AvatuM hatuM. A pramANe teNe te dAnazALA traNa varSa sudhI akhaMDa calAvI. tethI bhejana karIne prasanna thayelA bhATacAraNa jyAre devagiri nagarImAM jatA hatA tyAre te traNa varasa sudhI Adara pUrvaka hemAdinI A pramANe prazaMsA karatA hatA-" he hemAdi maMtrI ! kArapurarUpI vala kyAre che, temAM jagatanA lokone prIti karanArI dAnazALArUpI pavitra bIja ( puNyarUpI bIja) vAveluM che, sAdhurUpI sainya tene tyAga karyo che, tethI A vistAra pAmelI kavitArUpI pANInI nakavaDe tRpta thaIne temAM tamArI anupama kItirUpI latA utpanna thaI che, te Aje 1 sainyanA upadrava rahita che. Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kara sukRtasAgara mAne mAMDavagatanA mahAma trIzvara. (6 mAMDavAnI jema brahmAMDa upara caDe che. " ityAdika asatya jevA varNanane hamezAM sAMbhaLatA hemAdie ekadA manamAM vicAra karyAM ke--" me janmathI AraMbhIne atyAra sudhI yAcakAne gALeA sivAya khIjuM kAMI ApyuM nathI, te A leAkeA dAnazALAnI vAta zI kare che ? kadAca kAMI ekAda mANasa AvuM vacana Ale to te khoTu hAI zake che, para Mtu ATalA badhA loko ATalA lAMbA kALathI mele che, tethI tee asatyavAdI haiAya nahIM. " A pramANe vicAra karIne teNe peAtAnA eka mANasane te jovA mATe AMkArapuramAM mAkalyA. te tyAM jaine pAchA AvyA, ane jANelI hakIkata A pramANe kahevA lAgyA huM maMtrIzvara ! sarva prakAranA svAdiSTa rasavALI te dAnazALAmAM je bhAjananA rasa le che, te jillAne huM rasajJA kahuM chuM, ane mIjI jihvA te mAtra svAda karavAthI rasanA kahevI joie. tyAM jamavA AvelA manuSyamAMthI koipaNa manuSya sa MtASa pAmyA vinA jate nathI, avajJAthI jevuM tevuM bhAjana karIne jatA nathI, tathA tamArI prazaMsA karyA vinA jatA nathI. ATalA traNa varasanA kALamAM kula savA karoDa rUpIyAnA ja kha tamAre thayeA che, paraMtu huM mAnu chuM ke tamArA yaza ane puNya te karoDa kalpAMta kALa sudhI pahoMce teTalA thayA che. A pramANe kAnarUpI nIkadvArAe AvelA tenA vacanarUpI jaLavaDe te hemAdinuM hRdaya siMcAyuM, tethI tenA AkhA zarIramAM rAmarUpI aMkurAnA samUha pragaTa thayAAmAMca khaDA thayA. tyArapachI te hemAddei jAte AMkArapuramAM gayA. tyAM dAnazALAnA adhikArIne sArIrIte pUchI dAnazALAnA mAlika pRthvIdhara che ema jANI teNe manamAM tenI praza MsA karI ke- " te puNyavatI strInI kukSinuM huM utAraNuM thAuM chu, ke jeNIe A pRthvIdhararUpI ratna utpanna karyuM che. je strIne AvA pRthvIdhara jevA leAkeAttara guNavALeA putra hAya, te putravatI strI khuzIthI ga dhAraNa karo. bIjAnA dhanathI peAtAnuM nAma prasiddha karanArA ghaNA leke jagatamAM hoya che; paraMtu peAtAnA dhanavaDe khIjAnI prasiddhi karanAra te eka pRthvIdhara ja che, " A pramANe manamAM tenI prazaMsA karIne te svanI nagarInA gauravane tiraskAra karanAra mAMDavagaDhamAM gayA ane dedanA putra pethaDane te maLyA. pethaDe paNa harSoMthI tenA satkAra karyA, ,, Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtha taraMga. pachI hemAdie pethaDane kahyuM ke tame mArA nAmanI AvI uttama dAnazALA mAMDI che, tenuM zuM kAraNa che, te prasanna thaIne (kRpA karIne) mane kahe. jo ke tamArA upakAranA anuNapaNAne huM pAmI zakuM tema nathI, te paNa mAre ucita kArya batAvIne mane AnaMda Apa." A pramANe ati AgrahathI pradhAne pUchayuM, tyAre pRthvIdhara bolyo ke-"he maMtrIzvara ! je vilaMba vinA kAryanI siddhi thAya tema hoya to huM kahuM. hemAdie kahyuM--"vadhAre te zuM kahuM? tame cheluM kArya mATe dhanavaDe, baLavaDe ane A zarIravaDe paNa avazya karavAnuM che." dedaputra pethaDa be ke--"je ema che te tame mane devagiri nagarIne madhye jinacaityane lAyaka meTI pRthvI Apa." te sAMbhaLI brAhmaNanI uddhatAIne lIdhe A kArya duSkara hatuM ema jANatA chatAM paNa pethaDanA meTA upakArathI bhAravALo thayela hovAthI te pradhAne te kArya aMgIkAra karyuM. tyArapachI te banne parivAra sahita devagiri nagarImAM gayA. tyAM hemAdie te maMtrIzvarane manohara have lImAM utAre Ave. "pite ja caityanI bhUmi mATe rAjAne vinaMti karIza. A bAbata tamAre kAMIpaNa ciMtA karavAnI nathI" ema pRthvadharane kahI te hemAdi pitAne ghera AvyuM. avasarane jato te hemAdi rAjAnuM paDakhuM mUkato nahoto. kemake vinA avasare kareluM kArya sArUM thatuM nathI. kahyuM che ke " geyaM nATayaM ramA rAmA, bhUSA bhaktaM payaH sitaa| vaDanavasare sarva, prItivIdha parNatA" || 2 !" * gAyana, nRtya, lakSmI, strI, alaMkAra, bhajana, jaLa athavA dUdha ane sAkara vigere sarva padArtho avasara vinA prasannatArUpI latAne viSe kuhADArUpa thAya che. " " prastAve bhASitaM vAkyaM, prastAve zastramaGginAma / prastAve vRSTiralpA'pi, bhavet koTiphalapradA // 3 // " avasare kaheluM vacana, avasare vApareluM zastra ane avasare thayelI DI paNa vaSTi prANIone karoDagaNuM phaLa ApanAra thAya che. " A avasare te nagarImAM gheDAne vecanArA purUSe AvyA, ane Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhano mahAmaMtrIzvara. udyAnamAM uttama gheDAonI zreNine bAMdhI tyAM utaryA. temane AvelA sAMbhaLI rAjA zreSTha a% kharIda karavA mATe tyAM gaye, ane teNe pradhAnane kahyuM ke-"he maMtrI ! kahe ! A badhA azvemAM kaye azva ApaNe grahaNa karazuM ?" tyAre zAlihotre racelA-kahelA azvanAM lakSaNo jANavAmAM nipuNa evA pradhAne sarva ane jeI eka jativaMta azva rAjAne dekhAze. te azvanuM sarva deva jevuM hatuM, tenA zarIra upara daza Avarte hatA, tene gaMdha mAlatInA puSpa jeva hate, tenA kAna nAnA hatA, snigdha (cakacakita) remanI zreNivaDe tenI kAMti zyAma hatI, tenI pITha pahelI hatI, vakSasthaLa meTuM hatuM, tenA zarIrane pAchaLanA bhAga tathA bane paDakhAne bhAga puSTa hate, tathA tene heSArava gaMbhIra ane meTa hatA. AvA saMpUrNa lakSaNavALo te azva rAjAnA harSane mATe thaye-rAjAne pasaMda paDyo. tethI tenI gati vigerevaDe parIkSA karI sarva lakSaNa sahita evA te azvane sATha hajAra rUpiye kharIda karI tene laI rAjA potAne ghera gaye. ekadA rAjA te azvapara ArUDha thaI pradhAna ane thoDA parivAra sahita bIje gAma javA nIkaLyo. tyAM jatAM mAgamAM vacce kAdavavALA tAjA pANInA pUrane pravAha AvyuM. te joI te jAtivaMta azva rAjAe ghaNuM baLathI hAMka te paNa te pANImAM cAle nahIM, tyAre rAjAe kheda pAmI cAbakavaDe tene ghaNuM tADana karyuM. te paNa te azva cAlyuM nahIM. te joI pradhAne vicAra karyo ke -"A jAtivaMta azva pANImAM kema Dare che ? " ityAdi vicAra karatA buddhimAnane viSe agresara evA te maMtrIe tenuM kAraNa jANI lIdhuM, eTale teNe rAjAne nivArIne kahyuM ke " he deva ! tenA puchaDAne tenA peTanI sAthe bAMdhI le eTale te zIdhrapaNe A pravAhane oLaMgaze. ? te sAMbhaLI rAjAe te pramANe karyuM, eTale te azva tatkALa uDIne sAme pAra gaye ane bIjA sarva a pANImAM thaIne bahAra sAme kAMThe nIkaLyA. kemake te ane te jAtivaMta azva jevA nahatA. pachI rAjA te gAma jaI kArya karI pAchuM vaLe, tyAre paNa te ja rIte te azva uDIne AvyA. te vakhate rAjAnA pUchavAthI utkRSTa buddhivALA pradhAne kahyuM ke-"mArUM Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtha taraMga meTuM lAMbuM pUMchaDuM pANI sAthe athaDAvAthI ane te puMchaDAthI uchaLatA A DeLA pANIthI mArA svAmIne veSa jarA paNa kharAba na thAo, evI zaMkAnA vazathI te azva pANImAM piThe nahIM. kemake kulIna prANIo koIpaNa vakhata potAnA svAmIne pratikULa thatA nathI." te sAMbhaLI rAjA atyaMta khuzI thaye. pachI rAjAnI AjJAthI te azvane sarvadA suvarNanA alaMkAre paherAvavAmAM AvatAM, uttama khAvAnuM ApavAmAM AvatuM, hamezAM traNa vAra dhUpa ukhevavApUrvaka tenI Arati utAravAmAM AvatI hatI, ane mAthe caMdaravA bAMdhelA ekAMta thAnamAM tene sukha upaje evI rIte bAMdhavAmAM AvatuM hatuM. A pramANe parAkramI te azva, rAjAne devanI je mAnya thaye. pANIrUpI zatrunA sainyAdikathI prApta thatI ApattirUpI nadImAM vahANa samAna ane vegavaDe vAyu samAna evA te azvanuM rAjAe kaSTabhaMjana nAma ApyuM. A rIte vinayaguNane lIdhe te azva pazu chatAM paNa Adara sahita pUjAne pApe, tethI te bIjA bhavyajane ! tame paNa pApanekaSTane nAza karanAra A vinayane viSe ja yatna kare. vinayathI vidyA, dhana, mAna, yaza ane sukha prApta thAya che. ghaNuM kahevAthI zuM? vinaya ja A bhava ane parabhavane viSe zubha phaLane ApanAra che. Azcarya utpanna kare tevA te azvane Azaya jANavAthI saMtuSTa thayelA rAjAe hemAdi pradhAnane Icchita varadAna mAgavAnuM kahyuM, tyAre avasara jANIne maMtrIe kahyuM ke-"he deva ! A ApanuM vacana vRddha purUSane dUdha pAvA jevuM thayuM che, kemake mAre pahelAM paNa ApanI pAse kAMIka eka bAbata mAgavAnI icchA hatI ja, temAM Aje Ape A pramANe varadAna mAgavAne Adeza karyo, te he. udAra dAtAra ! sAMbhaLo-mAre eka baMdhu A nagarImAM eka manahara caitya karAvavA Icche che, tethI tene mATe manavAMchita sthAnamAM teTalI vizALa jagyA Apa Ape." te sAMbhaLI rAjAe kahyuM--he 1 vRddhane dUdha pIvAnI icchA hoya ja che, temAM tene koI dUdha Ape -pAya, tevuM tamAruM A vacana paNa che. Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhane mahAmatrIzvara. maMtrI ! A khAkhata brAhmaNAnI aprIti thAya tApaNu mAre tamane teTalI pRthvI ApavI ja che; paraMtu kaheA ke te tamArA khaMdhunuM nAma zu che ? ane te kayAM rahe che ? " hemAdie javAba ApyA ke--" huM svAmI ! avaMtI dezanA alaMkArarUpa ane dharmakarmamAM tatpara pRthvIdhara nAmanA maMtrI mArA jIbhanA mAnelA baMdhu che. tyAMnA jayasiMha nAmanA rAjA teA mAtra te avaMtI dezamAM khi MkharUpe ja che; bAkI te mAtra chatra cAmara vinAnA pRthvIdhara ja rAjA che. te prAtaHkALe Apane praNAma karavA mATe Avaze. te vakhate te Apane snehathI ghera AvelA avaMtInA svAmIne cAgya evA sa gairavane ( Adara satkArane ) lAyaka che. " A pramANe tenA vacanane sAMbhaLI hRdayamAM avadhArI rAjAe aneka rAjakAryAMvaDe te divasane nimana karyuM. vikasvara hRdaya kamaLane dhAraNa karatA huMmAdie paNa pRthvIdhara pradhAnanI pAse jai prAta:kALe rAjAne maLavAnA avasara jaNAgye. prAtaHkALe jema sUrya utkrayAcaLa parvAMtapara ArUDha thAya tema te rAjA, maMtrI ane sAmata vigerenI sAthe sabhAmAM sihAsanapara ArUDha thaye.. te vakhate eka thALamAM seAnAmahAza bharI tenA upara eka zrIphaLa mUkI mAlava dezanA pradhAna pethaDa te rAjAne maLavA AvyeA. te pradhAna jyAre samIpe AbyA tyAre rAjAe ekadama siMhAsanaparathI ubhA thaI tene prItithI AliMgana karyuM. << kuLavAna purUSA vinayavALA ja hAya che. " kahyuM che ke " kenAJjitAni nayanAni mRgAGganAnAM, ko'laGkaroti rucirAGgaruhAn mayUrAn / kazcotpaleSu dalasaMnicayaM karoti, 35 ko vA dadhIta vinayaM kulajeSu puMssu || 7 || mRganI strIe| ( mRgalIe )nA netrA kANe AMjyAM che ? maneAhara pIMchAvALA mArAne kANu alakAra kare che? kamaLane viSe patrane samUha kANa kare che ? tathA kuLavAna purUSone viSe kANa vinayane dhAraNa kare che ? kAi kAMi paNa karatuM nathI-teve temane svabhAva ja che. pachI rAjAe tene ceAgya Asanapara besADI kuzaLa samAcAra Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtha taraMga. pUchI te thALamAMthI mAtra zrIphaLane ja grahaNa karI bIjuM bheTazuM tene pAchuM ApyuM. pachI te pradhAnane paherAmaNuM paherAvI rAjA tene pRthvI ApavA mATe adhapara ArUDha thaI ghaNA parivAra sahita nagarInI aMdara gayo. cauTAnI madhye teNe pRthvI mAgI tyAre rAjAe brAhma ne dubhAvIne paNa te ja bhUmi ApI tyAM derI devarAvI. pachI te ja vakhate pradhAne bheTaNamAM ANelA suvarNa vaDe nagarInA lokone saMteSa pamADI vAjitra vagADavApUrvaka harSane mahotsava karyo. saraLa hRdayavALA te pradhAne meTA zeThIyAonI sAta havelIo thAya teTalI vizALa pRthvIne viSe rahelA hATa ane ghare sarve pADI naMkhAvyA. lekamAM kahevata che ke-jaLavALA pradeza makAna karavA mATe tela naMkhAya che, makAnane gharane oraDe karavA mATe teDI naMkhAya che, era hATa karavA mATe to naMkhAya che, ane hA, caitya karavA mATe teDI naMkhAya che. pachI tyAM zubha divase traNa vAMsa uMdha pRthvI pAyAne mATe khedI tyAre tyAM te nagarInA sarva jaLAzayamAM pUrve jevuM pANI nIkaLyuM nahotuM tevuM ati svAdiSTa pANI nIkaLyuM, te pethaDe pAye khedAvatAM tevA prakAranuM miSTa jaLa nIkaLyuM temAM kAMI Azcarya nathI. kemake tevA puNyazALIne bhAgye karIne te nidhAna paNa nIkaLe che. kahyuM che ke" ve nidhAnAna, yonane raIi I mAthInA ja parata, vaMdurastrI vasurA | che" "pRthvI para pagale pagale (ThekANe ThekANe) nidhAne hoya che, ane jana yojanane cheTe rasakUpikA hoya che, e rIte pRthvI para ghaNAM rane hAya che. paraMtu bhAgyahIna purUSa tene joI zakatA nathI." AvuM svAdiSTa pANuM nIkaLyuM jANIne atyaMta ISyavALA brAhmaNoe utsukatA pUrvaka sAyaMkALe ja rAmadeva rAjA pAse jaI vinaMti karI ke-"he rAjA ! sAMbhaLo-A nagarImAM keIpaNa ThekANe ravAdiSTa pANu atyArasudhI nIkaLyuM nathI, te Aja ApanA bhAgyathI caityanI pRthvImAM pragaTa thayuM che, tethI karIne te jagyAe Apa meTI vAva karAve. tyAM tarasyA thayelA aDhAre varNa pANI pIze, temAM Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhane mahAmaMtrIzvara. Apane je puNya thaze tene pAra ja nathI. he pRthvIpAla! kuvAdika jaLAzaya karAvavAmAM purANane viSe paNa coranuM udAharaNa ApI meTuM puNya kahyuM che. te A pramANe pahelAM koI cAra nAsIne jate hate. mArgamAM te tarasyo thaye, tevAmAM kaI saravara teNe joyuM. temAM pANI nahatuM, paraMtu temAM eka ThekANe kAMIka Adra (bhInI) pRthvI joItemAM teNe bANa besIne pANI pIdhuM. pachI te bANa kheMcI letAM tenA phaLAnI sAthe mATI bahAra nIkaLI eTale temAMthI jaLa nIkaLyuM. pachIte cAra tyAMthI AgaLa cAlyA. teTalAmAM pAchaLathI AvelA subhaTee tene mArI nAMkhe, te marIne te sarovaranI thI paNa mATI kADhavAnA puNyathI deva thaze. tethI karIne he deva ! Apa puNyazALI tene caityane egya evI bIjI bhUmi ApIne te ThekANe moTA puNyane mATe vAva khodAve." A rIte te ajJAnI brAhmaNoe rAjAne vAva karAvavAnuM kahyuM, paraMtu temAM merU ane sarasava jeTaluM pApa puNyanuM AMtarUM che (eTale ke jaLAzaya karAvavAmAM merU jeTaluM pApa ane sarasava jeTaluM puNya che.) pahelAM bhejarAjAe eka navuM taLAva chedAvyuM hatuM tyAre tenI pAse kubuddhivALA kavioe te taLAvanuM aneka prakAre varNana karyuM hatuM. te vakhate buddhimAna dhanapALa kavie kahyuM hatuM ke he bheja rAjA ! A taLAvanA mISathI meTI dAnazALA ja che, temAM hamezAM mAchalAM vigere rU5 rAI taiyAra ja rahe che, tene khAnArA pAtra bagalA, sArasa ane cakalAka pakSIo che, temAM keTaluM puNya thAya? te ame jANatA nathI. A pramANe vAyunI jevA brAhmaNa ane tenAM vacanethI phaLane ApanAra (vRkSa) rU5 rAjAnuM cittarUpI pAMdaDuM lAyamAna thayuM. kemake rAjAo kAnanA kAcA hoya che. kahyuM che ke " paripUrNa, vidagdha ane rAgavALo paNa rAjA je kAnano kAca hoya te tene grahaNa karavA (pitAne karavA) kaNa zaktimAna thAya ? jemake pakAvelo, raMgAvela ane paripUrNa e paNa mATIne ghaDo je kAMThA Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtha taraMga. vinAno hoya to tene koNa grahaNa karI zake ? " ( ahIM pArthiva eTale rAjA ane mATI saMbaMdhI tathA kaNuM eTale kAna ane kAMThe vigere arthe jANavA. ) prAtaHkALe huM jAte tyAM AvI te pANI pIne tenuM ravAdISTapaNuM jANuM meTI vAva karAvIza." ema kahI rAjAe te brAhmaNane rajA ApI. te nagarane nivAsI rAjAne ja eka hajAma hamezAM pethaDane utAre tenuM mAthuM guMthavA mATe AvatA hatA, tene pethaDe paisA ApI prasanna karyo hato. teNe brAhmaNane A vRttAMta sAMbhaLe hatA, tethI teNe AvIne dedaputra pethaDane te hakikata kahI. "halakA mANasane paNa khuzI karyo hoya te te avasare zubha karanAra thAya che ane khuzI karyo na hoya te te avasare azubha karanAra thAya che. kemake vikaTa saMkaTamAM paDelA eka hAthIne eka uMdare zuM nahoto choDAvyo? ane zrIkRSNa karNarAjAne yamarAjanA maMdiramAM naheAte mokalyA ?" A vRttAMta jANI dedaputra pethaDe vicAra karI te ja rAtrimAM dvArapALane pitAne lavaNano paravAno ApI nagaramAM lavaNanI piTha maMgAvI, te lavaNa jaLamAM naMkhAvI tene halAvI khAruM pANI karI pitAne utAre AvI te avantIne pradhAna pethaDa sukhe suI gaye. prAtaHkALe rAjA tyAM AvyuM, ane mANaso pAse te pANI maMgAvI pite tene AsvAda karyo te vakhate te khArUM lAgavAthI rAjAe zuM zuM karyuM, ane "brAhmaNoe IrSyAthI asatya vAta karI che " ema vicArI brAhmaNane Thapako ApI pRthvIdharanuM sanmAna karI rAjA pitAne sthAne gaye. A pramANe brAhmaNonA sarve azubha vicAre kSaya pAmyA. je kadAca asapurUSanuM vAMchita siddha thatuM hoya te satparU jIvI paNa na zake. kahyuM che ke"kRpamAnajanAnAM, tR saMtoSahitavRttanAm | suvadhavAvizunA nidAnagvairine gati che ?2 " ghAsathI AjIvikA karanArA mRganA zikArIe A jagatamAM kAraNa vinAnA verI che, jaLathI AjIvikA karanAra manA macchImAra kAraNa vinAnA zatra che, ane saMtoSathI AjIvikA karanAra sajanonA cADIyA purUSo kAraNa vinAnA zatru che. " Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukRtasAgare yAne mAMDavagaDhane mahAmaMtrIzvara caitya karAvavAnI bhUmi maLyA pachI te maMtrIne je eka buddhimAna sUtradhAra maLe, tene saMbaMdha have kahe che.--pahelAM siddharAje rUdramahAlaya (rUdramALa) karAvIne pachI AvuM kAma A bIje ThekANe na kare" evI IcchAthI te sUtradhArane baMdha karyo. tyAre te sUtradhAre tethI paNa adhika jaina prAsAda karavAnI pratijJApUrvaka IcchA karI, paraMtu te vakhate jaina prAsAda karAvanAra keI mahApurUSa maLe nahIM. chevaTa potAne aMta samaye teNe potAnI pratijJA tenA putrane svIkAra karAvI ane te marmasthAnane pIDA karanAra zalyane dUra karI sukhe samA dhie maraNa pAmyA. tyArapachI bIjI traNa peDhI sudhI te pratijJA pUrNa na thavAthI emanI ema cAlI AvI. pachI pAMcamI peDhIe kaLAnA samudrarUpa ratnAkara nAme sUtradhAra thayo. te ghaNe kALa gayA chatAM paNa jANe tAjuM vera hoya tema te pratijJAne dhAraNa karato hato. kemake dveSa, prema ane devuM (deNuM) e samudranI jema kSINa thatA nathI. tethI te uttama caitya karavAnI IcchAthI sarvatra pharatuM hatuM, tethI tevuM caitya karAvavAnI IcchAvALA te pethaDa maMtrIne sAMbhaLI te tene maLyo, tenI sAthe sarva vAtacIta karI. sarala hRdayavALA pethaDa te ratnAkara pAse tene AraMbha karAvI bIjA kArIgare tene seMpI tathA potAnA vANotarane tyAM rAkhI pote avantImAM gayo. pachI kIrti vaDe dizAene sugaMdhi karanAra te maMtrIe kArIgarone mATe batrIza uMTaDI (sAMDha) bharIne suvarNa mokalyuM. te caityane mATe daza hajAra iMTenA nibhADA rokavAmAM AvyA, te dareka nibhADAmAM daza daza hajAra ITe pakAvavAmAM AvatI hatI. kSIrasAgaramAM paDelo viSane bindu jema koI paNa dezane karI zakato nathI, tema caitya karAvavAthI utpanna thatA puNyamAM tenA AraMbhathI utpanna thayeluM pApa kAMI paNa deSane karI zakatuM nathI. traNa vAMsa uMDA delA pAyAmAM pUrelA patharAonI sAMdhemAM anukrame pAMcazera, dazera ane paMdara zera sIsAne rasa pUryo hato. te cityamAM keTalIka ekavIza gajanI lAMbI cAdase ne cumAbIza paththaranI pATo goThavavAmAM AvI hatI. ekadA iMDuM caDAvavAnI pATane aMdaranA killAthI vina Ave che evuM sAMbhaLI dedaputre (pethaDe) ekadama tyAM AvI eka rAtamAM ja teTalA vibhAgamAM rahelA Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' caturtha taraMga. 71 killAne pADI naMkhAvyuM. pachI banne bAju pagathIyAnI zreNI joDI (karI) akhaMDa bhAgyanA sthAnarUpa ane sAhasane dhAraNa karanAra te pithaDe IMDuM caDAvI killAne pharIthI sajaja taiyAra karyo. sAhasika purUSane kAryanI siddhi thAya che, kAyara purUSane thatI nathI. netra bhIrU hoya che tethI te kAjaLane pAme che ane karNa dhIra che tethI te suvarNa (kuMDaLa) ne pAme che. kahyuM che ke " (mahA durgama evI) laMkA nagarI jItavI che, samudrane caraNathI tare che, rAvaNa jevo zatru che, ane raNasaMgrAmamAM vAMdarAe ja sahAyabhUta che, to paNa rAme yuddhamAM samagra rAkSasa kuLano nAza karyo. tethI jaNAya che ke mahApurUSonA sattvamAM ja kriyAnI siddhi rahI che, paNa bAhya sahAya vigere upakaraNamAM kAryanI siddhi rahI nathI." te caityamAM sthApana karavA mATe te maMtrIe caMdra jevI kAMtivALA ArasanA paththaranI vyAzI AMgaLanI zrI vIra prabhunI pratimA karAvI. te caityamAM rahelI putaLIone joIne ghaNuM leke ema mAnavA lAgyA ke "ame paralokamAM AvI strIonI prAptinuM kAraNabhUta tapa karIe. nipuNatAnI kataraNa (kArIgarI) vaDe saMpUrNa (athavA nipuNatAvaDe yukta saMpUrNa) vastuonA AkAra te prAsAdamAM rahelA hatA, tethI te prAsAda traNa jagatanI sRSTi banAvavAmAM vidhAtAne biMbanA khajAnArUpa thayA hatA. huM dhAruM chuM ke te prAsAda ramaNIya chatAM paNa virAma pAmIne pRthvI thakI AkAzamAM jato nathI, tenuM kAraNa gADha jaLe tenA pAda (pAyA) grahaNa karyA (pakaDayA) che eja che. sarva suvarNana kharca thAya evA meTA utsava pUrvaka te maMtrIe prAsAda, pratimA, suvarNakaLaza, suvarNadaMDa, ane vajA e sarvanI ekI sAthe pratiSThA karI. je vakhate pratiSThA thatI hatI te vakhate lAkhe zeThIyAonI sabhA vacce mAdhava nAmanA baMdIe eka uttama zloka AvA arthavALe kahyo-"he maMtrIzvara ! nAgakumArIoe saMgItamAM gAyele tamArA puNyane samUha sAMbhaLIne zeSanAga je hamaNuM pitAnuM mastaka dhuNAve te A pRthvI avazya paDI jAya; paraMtu tame karAvelA parvatathI paNa meTA A jinacaitya1 jaDa purUSa jema keinA paga pakaDI rAkhe tema e artha paNa thAya che. Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhane mahAmaMtrIzvara. nA samUhane na bhAra AvavAthI pitAnuM mastaka kaMpAvavA zaktimAna thatuM nathI. tethI tamAruM bIjuM nAma je pRthvIdhara che te satya che." A pramANe navI kavitAnA nidhAnarUpa A mAdhave harSathI vyAkhyAna karyuM, tyAre maMtrIe lajajAnA bhArathI potAnuM mastaka nIcuM namAvyuM. kahyuM che ke"ttajJA lunotara, jIjJA saumAcariW I tajJA dharmata mUi, dSjJA pagi | 22 !" lajajA kuLane udyota karanArI che, lajajA saubhAgyane karanArI che, lajjA dharmarUpI vRkSanuM mULa che, ane lajajA pApa karavAmAM ajJAnI (ajANa ) che." "stuti (prazaMsA) rUpI kanyAne asapurUSa pasaMda paDatA nathI, ane purUSone te kanyA ja rUcatI nathI, tethI hajIsudhI varanI prApti nahIM thavAthI te kumArI ja rahI che. ' te vakhate bAkInA sarva zeThIyAo te kavitA sAMbhaLIne camatkAra pAmI kavitAnA guNanI prazaMsA karatA mastaka dhuNAvavA lAgyA. tyArapachI maMtrIe sarva gAMdharva, kavi, cAraNa ane baMdIjanene bolAvIne kahyuM ke-"huM tamArI pAse eka mAnane mAguM chuM, ane te e che ke-mArA mAtApitAe mArUM jevuM tevuM paNa je nAma pADayuM hoya, te ja nAma kahevuM, paNa jema tema bIjA nAmanI kalpanA karavI nahIM. kemake kahyuM che ke AkAzanuM nAma aMbara (vastra) che, deDakAnuM nAma hari evuM prasiddha che, kAgaDAnuM nAma dvija che, vakragati karanAra viSama sarpanuM bhogI nAma che, nAnA paththaranA kAMkarAnuM zarkarA (sAkara) nAma che, tathA hAthInA mada jaLanuM nAma dAna kahevAya che, paNa te sarva arthathI zUnya che, keTalAka buddhimAna ADaMbara sahita AvA vyartha nAma pADe che " asatya vacananI jevA kalpita birUde kahevAthI huM eka ke paNa dAna ApIza nahIM, paraMtu ulaTuM mArA manamAM duHkha thaze." A pramANe kahIne te maMtrIzvare te baMdIne kAMI paNa dAna ApyuM nahIM, tyAre bIjA zeThIyAoe tene AnaMdapUrvaka jIMdagI paryata bhegavI zakAya teTaluM puSkaLa dAna ApyuM. alpa puNyakAryathI utpanna thayelI kIti kene hAsyakAraka thatI nathI paraMtu je kIti meTA puNyakAryathI utpanna thaI hoya te ja sarvane pratikAraka che. Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtha taraMga. 93 te prAsAdamAM pratiSThA vakhate suvarNanA kaLazane dhAraNa karI suvarNa nA tilakane kapALamAM dhAraNa karI saubhAgyavatI strIo sahita ekaso ne ATha brahmacArI zrAvakA prabhunu snAtra karatA hatA. maMtrIe te sarvenI vacanathI kahI na zakAya tevI uttama bhakti karI. anyathA paNa brahmacArI sa thA pUjya che, teA pachI AvA prakAranuM kArya kara nArA pUjya hoya temAM thatuM Azcaya ? temaja sarpa loko mastakane dhuNAve evuM zreSTha sAdharmika vAtsalya karyuM, tathA manane Azca utpanna kare evAM vastrovaDe sagacchanI pujA karI, sarvAM zrAvakAne paherAmaNI paherAvI, ane ceArAzI hajAra dedIpyamAna suvarNanA veDha ApyA. vistAra pAmelI kIrtivALA te ma MtrIe dAridravyarUpI zilAne chedavAnA jANe TAMkaNAM hAya evA pAMca lAkha TaMka ( rUpIyA ) ne kharco karIne hRdayane cAranArA ( manane haraNa karanArA ) maheAtsava karyAM. je zrAvake AkAzanA sparza karatA evA te caityanA zikharapara ArUDha thai ni`yapaNe kaLaza, daMDa ane dhvajA e traNanI pratiSThA karI, tene te maMtrIe pAMce AMganA vastro, hAthamAM e suvarNanI sAMkaLI ane ghaNuM dhana Apyu, tathA bIjA zeThIyAoe tene vIMTI vigere Apyu, rAjAnA te azvapALe vasro vigerevarDasavA lAkha rUpIyA pAmIne zrIvIra bhagavAnanI haMmezAM pUjA karavAnuM vrata grahaNa karyuM. jo bhAva vinA paNa jinezvaranI bhakti AvA phaLane ApanArI che, teA pachI bhAvathI pUjA karanArane anataphaLa prApta thAya temAM zuM kahevuM ? A pramANe pRthvIrUpI strInA alaMkAramAM zekhararUpa ane dhananA dAnavaDe samagra matrIone viSe cakravatI evA te pethaDa maMtrIzvare jema vasaMta Rtu latAne puSpanA gucchAvaDe dhRtA kare tema atyaMta zveta lakSmIrUpI latAne caityarUpI puSpanA gucchAvaDe kRtArthA karI. KE 12 0.00 pethaDe karAvelA cArAthI caityAnA sthAnAdikanA varNanavALA A ceAtheA taraga samApta thayA. wada. 30 10 *** Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svA thI atha paMcama taraMga. grAvatI nAmanI nagarImAM bhIma nAme suvarNane mATe vepArI rahetuM hatuM. te zrI devagurUnI bhaktik vALe ane dhanavaDe kubera je hatuM. zrI deveMdra Sii nAmanA gurU svarge gayA pachI zekane lIdhe te puNyazALI bAra varSa sudhI anna vinA ja rahyo hate (ana sivAya bIjI vastu khAIne rahyo hato.) brahmacaryane dhAraNa karanAra te bhIme bhakitane mATe sAdharmika (brahmacaryadhArI) bhAIone pAMca pAMca vastra sahita eka eka madha mekalI hatI, jemAM kula sAta mIo vaheMcANI hatI. temAM eka mI pethaDa maMtrIne paNa mokalI hatI. te madha pitAne ghera AvI te paNa maMtrIe tene te ja vakhate nagaranI bahAra mekalI, ane pachI meTA pravezotsava pUrvaka tene ghera ANI. daza hajAra rUpIyAne kharca karI utsava sahita ANelI te maDIne paheryA vinA ja devagRhamAM tene rAkhI tenI devanI jema keTalAka divasa pUjA karI. te maMtrIne dara varasa vijayAdazamIne (dazerAne divase rAjAo taraphathI pacAsa uttama paherAmaNIo AvatI hatI. maMtrIe jyArathI rAja vyApAra karavA mAMDe tyArathI sImAlarAjAonI AvelI zreSTha paherAmaNuone rAjane pratigraha hovAthI te maMtrI potAnA zarIra para dhAraNa karatA naheAte. tenI ja jema A AvelI mAMDIne paNa maMtrIe paherI nahIM. te joI tenI patnI prathamiNune zaMkA thaI ke -"sAdhamikanI mekalelI vastunI avajJA karavAnuM pApa mArA patine na lAge. ema dhArI vicAravALI 1 uMcI jAtanuM pItAMbarI jevuM vastra. Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcama taraMga. teNIe devapUjAne samaye maMtrIne kahyuM ke - "he svAmI ! A maDi emanI emaja (paheryA vinA) kema mUkI rAkhI che? kema zarIra para dhAraNa karatA nathI ?" tyAre maMtrIe kahyuM ke-"he priyA ! brahmacaryavratane dhAraNa karanArA te bhIme mane sAdharmika tarIke A maDI mokalI che, paraMtu huM te te brahmacaryavratavALe nathI, tethI tene paheratuM nathI." bhIme AvI sAta maDIo sAdharmikanI buddhithI ekalI hatI, paraMtu A maMtrIne te viSe je buddhi utpanna thaI tevI buddhi bIjA koI purUSane utpanna thaI nahIM. - jyAre pRthvIdharane A maDa ApavAmAM AvI hatI, te ja vakhate tene viSaya para vairAgya thaye hate; kemake sajajanene thoDAthIja bedha thaI jAya che, te viSe kahyuM che ke"svaccha maNi samanuSyata para tAra- dasvacchametadapi vastramupAyaraktam / ko nAma vatsarazatairapi durvidgdhmAmenamanucinuM samarthaH 2 !" prathama te maNuM svaccha ja hoya che chatAM koI kAraNathI asvaccha thayo hoya te te raMgI zakAya ja che tathA asvaccha vastra paNa upAyathI raMgI zakAya che; paraMtu aMgArAnI jevA durvidagdha A purUSane so varSe paNa raMjana karavA koNa samartha che ? " "keTalAka manuSya viSayarUpI jaLane viSe mATI jevA hoya che (vizIrNa thaI jAya che). keTalAka paththara jevA hoya che ( Dubele ja rahe che), keTalAka kASThanI jema tene tarI jAya che, ane keTalAka uttama purUSe jaLakAMta maNinI jema viSayarUpI jaLane sparza paNa karatA nathI." " mRgANAM vAgurA bandha, nebhAnAM bhaarshRNkhlaa| pAzA'pi bandho mUDhAnAM, bhogAH santo'pi no satAm / / 4 // 1 kharAba paMDita, Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhanA mahAmaMtrIzvara. mRgalAene vANurA ( pAsalA ) baMdhanarUpa che, paraMtu hAthIone bhAra pramANa sAMkaLa dhanarUpa che, temaja mUDhajanAne AzA paNa baMdhanarUpa che, paraMtu satya purUSone teA chatA-vidyamAna bhAge paNa dhanarUpa thatA nathI." zAlibhadra mAtra peAtAne mAthe zreNika rAjA svAmI che, eTalu ja vacana sAMbhaLIne vairAgya pAmyA hatA, sthUlabhadra pitAnA maraNanA samAcAra sAMbhaLI vairAgya pAmyA hatA, kArtikazeTha du:khathI vairAgya pAmyA hatA, ane metA vageNu-tiraskAra pAmavAthI vairAgya pAmyA hatA. te ja pramANe A maMtrI mAtra maDI maLI ke tarata ja vairAgya pAmyA hatA, paraMtu " priyAnI anumatithI huM cAthu vrata grahaNa karIza, " ema vicArI avasaranI rAhu jotA teNe teTalA '' "" divasa te maDInI pUjA karI. 76 "" A avasare maMtrInuM ( huM teA brahmacaryanA vratavALA nathI tethI maDI paherato nathI evuM) vacana sAMbhaLI uttama bhAryAe bhartArane kahyuM ke--" he svAmI ! vrata grahaNa karIne paNa A maDI tame pahero. '' te sAMbhaLI maMtrIe teNIne pUchyuM' ke--" he priyA ! A vAta tane rUce che ? " tyAre teNIe harSoMthI hA pADI. te sAMbhaLI maMtrI atyaMta AnaMdathI puSTa thayA. te nArI A janAnA Azcarya ne mATe thai, ke jenu' citta ghaNuM yauvana ( bhara jIvAnI ), ghaNuM dhana ane patinuM mAna vigere sa anukULa sacAga chatAM paNa viSayanI icchAmAM lapaTAyuM nahIM. patinA vacanane aMgIkAra karanArI, mAlyAvasthAthI paNa kuLanA kramanA lApa nahIM karanArI tathA yuvAvasthAmAM paNa bhAganI icchAnA nAza karanArI te strI sa` satIone viSe guNAthI adhika thaI. satI chatAM ku MtIe kumArI avasthAmAM kahyuM ne prasabyA hatA, sItAe paNa eka vakhata patinA vacanane lepa karyAM hatA, ane draupadI viSayanI tRSNAthI byAsa hatI, te| A satInI tulya kai satI hatI ? tyArapachI gurUnI pAse atyaMta AnaMda sahita jai maheAtsava pUrNAMka naMdInI sanmukha khatrIza varSanI vaye te bannee ceAthu vrata aMgIkAra karyu. moTA purUSarUpI vRkSone pADI nAkhanAra caiAvanarUpI Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcama tara'ga. pANInA pUramAM A be da MpatI sAme pUre taravAthI kRSNacitralatA jevA thayA. te vrata uccAranA utsavane age te ma`trIe pAMca pAMca rezamI vastro sahita cIDhasA maDIAne dezAvarAmAM sAmikAne mAkalI temanI pUjA karI. te sAthe zrI bhImazeThane paN sAmI maDI mAkalI, ane prathama te bhImanI je maDI peAtAne AvI hatI tene peAtAnA cittarUpI samudrane vikasvara karavAmAM caMdrikA samAna mAnI AdarathI peAte paheravA mAMDI. tyArapachI satya vANIvALA te matrIe je divase brahmaca vrata grahaNa karyuM, te divasathI AraMbhIne brahmacaryaMne virUddha evu tAMbUla khAvuM madha karyuM. kahyu che ke " tAmpUrNa sUkSmavasrANi, zrI cendriyapoSaNam / divA nidrA sadA krodho, yatInAM patanAni SaT // 5 // " tAMbUla, jhINAM vastra, strInI athavA strI sAthe kathA, iMdriyAnu pASaNa, divase nidrA ane sadA Sa, A cha e munione bhraSTa karanAra che. 11 60 " jo sukhane viSe satya vANI hAya tA tAMbUla khAvAthI zu vadhAre che ? ane te purUSAne te satya vANI na hoya te tAMbUla khAvAthI zu' phaLa che ? " da tAMbUlanA DIMTa vigeremAM jUdA jUdA jIva velaDIne ghaNA jIvAe sparza karelI che, tathA te hAvAthI lIlapula ane kuMthavAthI vyApta hoya che, tethI nAgalatAnu pAna tajavA lAyaka che. " rahelAM che, tenI ( lIluM ) A << ' mukhane viSe atyaMta raMganA heturUpa A ahilatA (nAgalatA) peAtAnA AsvAda karanArane nIcI gatimAM lai javA mATe adheAlAkathI AvelI che . ema mAnIne tenA tyAga karavA ucita che, " te maMtrInuM hRdayarUpI kamaLa rAgarUpI parAgavaDaeN rahita hatuM, tethI te meATI vayavALI strIone mAtA samAna, sarakhI vayavALIne bahena samAna ane nAnI vayavALIne putrI samAna mAnatA hatA. sUryanI prabhA sAme gayelI dRSTine jema pAchI kheMcavI paDe che tema te Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhane mahAmaMtrIzvara. maMtrI parastrIpara gayelI daSTine pAchI kheMcI lete hate, tathA jema kharAba puSpAdikane tyAga karavAmAM Ave che tema mArgamAM anukULa aMgavALI strIone te tyAga karate hate. mananI malinatAne tyAga karanAra, vANInA vikArane varjanAra ane kAyAnI kuceSTAne nAza karanAra te maMtrI te cethA vratane traNa zuddhie pALatuM hatuM. kahyuM che ke" sImA khAniSu vanakhAniragadakAreSu dhanvantariH karNastyAgiSu devatAsu kamalA dIpotsavaH parvasu / oMkAraH sakalAkSareSu guruSu vyoma sthireSu sthirA, zrIrAmo nayatatpareSu paramaM brahma vrateSu vratam / / 6 // sarva khANomAM vajIratnanI khANa parama sImA che (zreSamAM zreSTha che ), vaidyomAM dhanvantari vaidya, dAtAramAM karNa, devIomAM lakSmI, pamAM divALI, sarva akSaramAM kAra, moTA padArthomAM AkAza, sthira padArthomAM pRthvI ane nItivALAone viSe zrIrAma parama sImA che, tema sarva vratamAM brahma caryAvrata parama sImA che." tyArapachI Aryajanene Azcarya karanAra brahmacaryanA prabhAvathI kAMtivALA tenA dehane paNa anahada mahimA thaye. te A pramANe jema sUryanA prakAzathI aMdhakAra nAzI jAya che, tema te maMtrInI daSTithI bhUta, preta, baTuM divya ane ke manuSyane zAkinInuM vaLagavuM ityAdi sarva nAza pAme che, kAlavANunI jema te maMtrInA paga dhoyAnuM pANI pIvAthI vara, udarapIDA, mastakanuM zULa ane prasUtinI vyathA vigere sarva roga nAza pAme che. jema divya zastrathI zatruone nAza thAya che, tema te maMtrInuM paheluM vastra paheravAthI paNa javarAdika duSTa rega ane duHkhe karIne nivArI zakAya tevA vyaMtarAdika tatkALa nAza pAmatA hatA. ekadA keI zeThIyAe savAlAkha rUpIyAnA mUlyavALuM dakSINa dezamAM baneluM dRkuLa rAjAne bheTa karyuM. rAjAe prItinA vazathI te dukULa caMdrikA jevA ke maLa bIjAM cAra vastro sahita maMtrIne paherA 1 kAla eTale Izvara tenA snAtrAdikanuM jaLa pIvAthI roge nAza pAme che athavA kAla nAmanI divya auSadhi jANavI. 2 rezamI vastra, Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcama taraMga. 78 vyuM. A vastra bahu mUlyavALuM hevAthI devapUjA sivAya bIjA samaye paheravAne lAyaka nathI," ema vicArI maMtrIe potAne ghera AvI pitAnI patnIne te dukULa ApyuM. teNue te dukULa sAre sthAne sAcavIne mUkayuM. A avasare kanyakuja rAjAnI putrI lIlAvatI ke je A rAjAnI mAnItI rANa hatI, ane sarva strIonA zirAmaNarUpa hatI, te anivaDe keLanI jema tRSAdikane piSaNa karanArA tarIyA tAvavaDe atyaMta pIDA pAmatI hatI. rAjAe tenA ghaNA upAye karA vyA. paraMtu nikAcita karmanI jema teNIne duSTa javara kSaya pAmyA nahIM. te rANInI eka dAsI ekadA pradhAnane ghera AvI, teNune zyAma mukhavALI jaI maMtrInI bhAryA prathamiNIe pUchayuM ke "tuM Aja dukhI hoya ema kema dekhAya che?" te bolI ke-"mArI svAminI ghaNA divasathI duSTa varavaDe pIDA pAme che, tethI te unALAmAM taLAvadhanI jema divase divase kSINa thatI jAya che. tene mATe maMtra, taMtra, auSadha vigere ghaNuM karyA te paNa tenAthI haju sudhI kAMI paNa guNa thayA nathI, A kAraNathI huM duHkharUpI dAvAnaLathI baLelI chuM" te sAMbhaLI amAtyanI patnIe kahyuM ke -"je te maMtrInuM paheluM vastra oDhIne tAva AvyA pahelAM rahe te tene tAva Ave nahIM." te sAMbhaLI dAsIe te vastra mAgyuM, tyAre ekAMta upakAra karavAmAM ja tatpara evI te dhanya strIe bIjuM vastra nahIM jovAthI te ja dukULa teNIne ApyuM. dAsIe jaIne te vastra rANIne ApyuM, dAsInA vacanapara zraddhA AvavAthI te satI tAva AvyA pahelAM te vastra oDhIne sutI, eTale te divase teNune tAva Avyo nahIM. sarva manorathane pUrNa karanAra kalpavRkSa mAtra phaLa ja Ape temAM kAMI tenI stuti kahevAtI nathI, tema sarva prakAranuM sukha karanAra brahmacarya vrata AvA javarane nAza kare temAM tenI zI stuti ? kadAca pharIthI tAva Ave evI zaMkAne lIdhe te divase tAva na AvyAnA samAcAra keIe rAjAne jaNAvyA nahIM. kemake rAjAo khATA upara atyaMta kepa kare che. pachI pharIthI tAvane vAre hate te divase rANI te vastravaDe petAnuM sarva zarIra DhAMkI palaMga upara sutI, ane abhAgyane vege nidrAvaza thaI. Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhanA mahAmaMtrIzvara. A avasare rAjAnI mukhya rANI je kaduA nAmanI hatI, teNIe prathamathI A vAta jANelI hatI, tethI te irSyAne lIdhe rAjA pAse ekAMtamAM jaine khAlI ke-"he svAmI ! huM tamane eka vijJapti karavA AvI chuM, jo ke te tamane rUcaze nahIM, tA paNa ASadhanA nyAcanI jema guNakAraka hAvAthI sAMbhaLeA.--kanyakubja rAjAnI putrI je tamArI rANI che, te maMtrIne viSe atyaMta lubdha thai che, tethI te tamArU` amagaLa na karaza, eTalu ja kahevAnuM che, kAraNa ke kAmAMdha prANIone pApanA bhaya hAtA nathI. iMdrathI paNa strIonuM niyaMtraNa thaI zake tevuM nathI, kAraNa ke te jo lubdha thai hAya tA tene pAtALamAM rAkhI heAya teA paNa anya purUSane te seve ja che. tuccha svabhAvavALI ane svaccha dapaNAne icchatI pApaNI strIe kapaTa karavAmAM atyaMta nipuNa hAvAthI peAtAnA bhartArane paNa yamarAjane ghera mAkale che. teNInI eTalI badhI matrIne viSe lubdhatA che ke rAtrie tenI sAthe krIDA karIne divase paNa te maMtrInA vasrane peAtAnA hRdayaparathI mUktI nathI. he svAmI ! je mArA A vacana upara tamane vizvAsa na AvatA hAya tA hamaNAM ja teNInA maMdiramAM jaine jAte joi khAtrI kare. " A pramANe kada A rANInuM vacana sAMbhaLI rAjA tarata ja lIlAvatIne ghera gaye, tyAM rAtuM vastra eDhIne sutelI teNIne joI 66 jarUra A strI rAgasamudramAM magna thaI che " ema teNe mAnyuM. te rezamI vasra paNa maMtrInuM ja che ema teNe tatkALa ALakhI paNa lIdhuM. tethI krodhanI ratAzanA miSathI rAjAnA netra jANe ke te vastranI ja krAMtithI vyApta thayA heAya tema te dekhAvA lAgyA. kadakhAnA vaca nanI tene atyaMta khAtrI thai, tethI krodha pAmyA chatAM paNa strIne vadha karavA ceAgya nathI ema dhArI teNIne haNyA vinA peAtAne sthAne jai rAjAe vicAra karyA ke jagatamAM uttameAttama evA A maMtrIthI jo Avu AkA thayuM, te jarUra amRtathI viSa utpanna thayu, ane cadrathI agninI vRSTi thai. prANIonuM caritra AzcaryakAraka ja hoya che. karmanI gati vicitra che, ane kAmAga milana ja che, tethI A bAbatamAM asaMbhavita zuM che ? sa`saMbhavita ja che. jo A nAstika strIne viSe matrI Asakta thayA na heAca te me' prItithI 80 Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcama taraMga. tene ApeluM uttama vastra teNIne kema Ape? yogyatA nahIM chatAM zreSTha vratanA bhArane svIkAra karIne nadiSeNa, AdrakumAra ane madanakIti vigere munioe cAritrane tyAga karyo hate. te have A strIne dezanikAla karavA mATe maMtrIne ja je AjJA ApuM, to te durmati maMtrI paNa teNInI sAthe ja videzamAM jAya, ane tema thavAthI alakSmI (aLasa) gaI kahevAya ane maMtrIne paNa prasanna karyo kahevAya." A pramANe vicArIne rAjAe tatkALa maMtrIne bolAvI teNune dezanikAla karavAnuM pharamAvyuM. te sAMbhaLI rAjAnuM avicArita kAryanuM anumAna karI maMtrI jANe aMdhArI rAjyalakSmI hoya tevI teNIne pitAne ghera laI gaye. rAjAe teNIne dara mUkI ke najIkamAM mUkI ? ItyAdi kAMI paNa maMtrIne pUchayuM nahIM. kemake apriya jananI vArtA te dUra rahe, paraMtu tenuM nAma paNa duHkhadAyI thAya che. lIlAvatIne dezanikAla sAMbhaLI kadaMbA rANI hRdayamAM atyaMta AnaMda pAmI. leka sapatnIne, sarpaNane ane zAkinIne sarakhI kahe che, te satya che. tela cALatI vakhate sapatnInA telanA biMduvaDe pArvatInuM cIra (vastra) je dUSita thayuM, te jIvatI sapatnI kema zubha hoya? maMtrIe lIlAvatIne pUchayuM ke-"tamAro ze aparAdha hato?" te bolI ke -" tAta! mane kAMi khabara nathI." ityAdika kahetI evI teNIne AzvAsana karI maMtrIe tene pitAnA gharamAM gupta rAkhI. pachI teNue vicAra karyo ke -"rAjAe kADhI mUkI tethI pitAne ghera jatAM paNa mane lajajA Ave che, tethI bane pakSathI bhraSTa thayelI mAre maravuM e ja zaraNa che." ema vicArI dvAra baMdha karI potAnA dehane adhara bAMdhIne laTakAvavA taiyAra thaI teTalAmAM puNya truTI javAthI prANu jema svargamAMthI nIce paDe che tema dore truTI javAthI te nIce paDI. te vakhate akasmAt paDavAne avAja sAMbhaLIne vyAkuLa thayelI maMtrInI priyA ekadama dvAra ughADI aMdara gaI, eTale teNInI tevI ceSTA joI te uttama buddhivALI bolI ke-"he bheLI! nIca strIne ucita AvuM kArya zuM AranyuM?rANuM bolI ke-"he mAtA ! rAjAe aparAdha vinA mane 11 Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhane mahAmaMtrIzvara. vagevI, tethI huM kema na marUM? mAchalI paNa pANI javAthI jIvatI nathI. tame ja kahe ke jema navA keLAne koI AMgaLI aDADe te te tatkALa sukAI jAya che, te nyAya pramANe mahimAne ghararUpa mAnI purUne keI AMgaLI dekhADe (kalaMka Ape) te te kevI rIte jIve ?" te sAMbhaLI maMtrInI strIe kahyuM ke -"he putrI ! AvI buddhi na kara. kemake maravAthI durgati thAya che, ane jIvavAthI tamene kalyANanI zreNi prApta thaze, paraMtu pitAnA hitanI IcchA rAkhIne tame mArA kahevA pramANe upAya kare, ke jethI javaranI jema A tamAre saMtApa paNa nAza pAme." tyAre te bolI ke -"te mane A duHkhasAgaramAMthI upAyarUpI vahANavaDe tame tAre." A pramANe lIlAvatIe kahyuM tyAre amAtyanI strIe teNIne A pramANe navakAra maMtrane mahimA kahyo - paMca parameSThIne namaskAra maMtra kalpavRkSa je che, tenA dareka akSare eka hajAra ane ATha ATha mahAvidyAo rahelI che. te maMtranA prabhAvathI cAra hoya te mitra thAya che, sarpa mALArUpa thaI jAya che, agni jaLarUpa thaI jAya che, jaLa sthaLarUpa thaI jAya che, araNya nagararUpa thaI jAya che, ane siMha zIyALa je thaI jAya che. te maMtranuM mAtra smaraNa ja karyuM hoya te te lekene moha pamADe che, zatrane ukheDI nAkhe che, priya vastunuM AkarSaNa kare che, nahIM vaza thayelAne vaza karavAmAM kAmaNarUpa thAya che, ane ghAta karanArane stabhana kare che. A maMtranuM dhyAna karavAthI te A bhavamAM sarva Apattiene dUra kare che, ane sarva manerane pUrNa kare che, tathA parabhavamAM rAjya, svarga ane mekSa paNa Ape che. tethI karIne zarIra ane vastranI zuddhi karIne zrI pArzvanAthanI pratimAnI pUjA tathA dhUpaepa vigere karavA pUrvaka tuM te maMtrane ekAgra manathI niraMtara japa kara." A pramANe kahI catura evI teNue te lIlAvatI rANune paMca namaskAra maMtra zIkhavyuM. tyAre te AturatAthI eka cittavALI thaIne vidhi pUrvaka te maMtranuM smaraNa (ja5) karavA lAgI. padmAsane besI manahara AkRtivALI, zveta vastra dhAraNa karanArI ane hastamAM ratnanI akSamALAne dhAraNa karatI te te vakhate sarasvatInI jevI Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcama taraga 27 zeAlatI hatI. te matraneA pacAsa hajAra japa thayA tyAre zraddhAvALI teNIne svasanI aMdara AvIne kAi prasanna thayelI devIe kahyu` ke~~ " he putrI ! AjathI AThame divase savAre tArI sevAmAM utsuka thayelA rAjA peAte ja tane kheAlAvavA mATe ahIM Avaze. A pramANe svagnanI vAta prAtaHkALe teNIe prathamiNIne kahI, ane tyArathI vizeSe karIne te maMtranuM dhyAna karavA lAgI. tenI pratIti ( khAtrI ) thai hoya tenApara kANu rAgI na thAya ? svapramAM devIe je ATha divasa kahyA hatA temAMnA pAMcame divase teNIe lAkha jaya pUrNa karyAM, te vakhate je thayu te have huM kahuM chuM. rAjAnA raNurga nAmanA paTTahastI ghaTAnA nAda karatA subhaTethI piravarelA ane mahA tejasvI hatA te pANI pIvA mATe hastIzALAmAMthI bahAra nIkaLyeA, tenA zyAma aMga upara siMdUra cApaDelA hatA tethI jANe gerUe karIne sahita paryaMta hAya, saMdhyA sahita aMdhakAranA samUha hAya ane vIjaLIvALA jANe megha hoya evA te dekhAtA hatA. tenA zarIra karatI suvarNanI ghugharIovALI mALAnA AkAravALI dorI vIMTelI hatI tenA miSathI jANe ke te suvarNanA akSaravALI jayaprazatinI zreNIne dhAraNa karatA hAya tema zAbhatA hatA. dAtAra purUSa jema dAnathI cAcAnuM A Nu kare tema te dAnajaLa ( mannajaLa ) thI bhamarAonA samUhanuM AkarSaNu karatA hatA. tathA jema ekalA sUrya ja aMdhakAranA nAza kare che, tema te hAthI ekalA ja zatruonA sainyane jItanAra hatA. AvA te hAthI mAmAM jatAM midarAnA ga Mdhane anusAre te tarapha cAlyA, te vakhate aMkuzane paNa gaNyA vinA kalAlanI dukAne jaI tyAM eka kuMDAmAM rahelI madirAnu teNe pAna karyuM. te vakhate te jANe pAkharelA siMhuM hAya, ghIthI si McelA agni hoya ane jANe pAMkhavALA sapa` hAya ema te atyaMta uSkRta thayA. tethI paganA bhAravaDe pRthvIne kapAvatA gaMbhIra ga nA karatA te mahAvatane pADI nAMkhI leAkeAne haNavA mATe yamarAjanI jema DhoDaceA. te vakhate kalpAMta kALanA uchaLatA samudrathI utpanna thatA dhvaninI jevA tumula ( ghAMghATa ) vaDe vyAkuLa thayelA 1 akhtara paherAvelA, 83 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhanA mahAma`trIzvara. sarve loko pAtapeAtAnI dukAne cheDIne sarva dizAomAM nAsavA lAgyA. te hAthI jANe peAtAne vadhAvavA mATe hoya tema mAtInA samUhane uchALavA lAgyA, vastra rahita dizAerUpI strIone jANe vastra devAnI icchA hAya tema vastrone uchALavA lAgyA, tela ane ghInI mATI nIke vahevarAvA lAgyA, vAvaNI karatA kheDutanI jema cAtarapha dhAnya phreMkavA lAgyA, moTA akhaMDa lADuAvaDe daDAne uchALavAnI kroDA karavA lAgyA, ane sallakI vRkSanA pAMdaDAMnI jema nAgaravelanA pAna khAvA lAgyA. A pramANe merUpa ta jema samudranuM mathana kare tema coTAnuM mathana karI te hAthI nagaranA killAnI mahAra gayA. tene koipaNa subhaTa, hAthI ke gheADA rekI zakayA nahIM. tyAM nagaranI bahAra eka mATe pAMdaDAMevaDe ghaTATopavALA vaTavRkSa hatA, te eka bhUtavaDe adhiSThita hatA, tathA pRthvInu jANuM chatra hoya tema te zelatA hatA. te vaTavRkSamAM rahelA je bhUta che te te vRkSanI zAkhAne bhagArdika karanArA prANIone tatkALa ApattimAM nAMkhatA hatA. AvA te vRkSane sanmukha joI krodhathI traNa guNA khaLavAna thayelA te hAthI e peAtAnI pracaMDa suMvaDe bharaDA laine tene mULamAMthI ukheDI nAMkhyA. te vakhate te hAthInA kaSTa AgamaneA ane rAjAnA hainA prayANanA jANe dudubhi vAgyA hAya evA manane ati kaTu lAge tevA koika moTo kaDAkA thayA. te sAMbhaLI kautukathI loko potAnA gharanA jharUkhA upara caDI jovA lAgyA, te vakhate te hAthI AgaLa cAlyA. tevAmAM kApa pAmelA te bhUte tenA zarIramAM utarI tene traNavAra bhamADI pRthvIpara pADI dIdhA. peAtAnA gharane ( sthAnane ) pADanAra upara kANu kSamA rAkhI zake ? pata jevaDI kAyAvALA te hAthI paDayA tyAre patA sahita pRthvI kaMpI, ane zeSanAga paNa pukhta ( vAMkA ) thaI gayA ( namI gayA ). A kikata jANIne rAjA tenA tarapha doDayA. tenI pAse AvI tene marelA jevA joi jANe vajrathI haNAyA hoya tema te mUrchA pAmyA. kAraNa ke te hAthI ja rAjyanuM jIvita che. lIlA keLanA pAMdaDAMvaDe pavana nAMkhavAthI te rAjAne caitanya AvyuM tyAre DAhyA purUSoe tenu kAraNa jANIne tene vijJapti karI ke--" he deva ! A hAthI jIvate Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - paMcama taraMga. che. paNa te bhUtathI dUSita thaye che, tethI utsukatApUrvaka tenA deSarUpI dAvAnaLane zAMta karavAmAM meghanI dhArA samAna cikitsA karAve." tyAre rAjAe temanA kahevAthI te hAthInA zarIra jevaDe meTe aDadane Dhagale karI mUrtimAna jANe pitAnuM pApa hoya te te Dhagale brAhmaNane ApI dIdhuM. te uparAMta maNi, mULa ane maMtra vigerenA ghaNA pratIkAre (upAye) paNa karAvyA. paraMtu te sarve khaLa purUSanA upakAranI jema tene guNakAraka thayA nahIM. te paNa AzA baLavAna hovAthI aneka upacArane karAvate rAjA te hAthInI pharatuM sainya rAkhIne pite bhajana karavA mATe pitAnA mahelamAM gaye. ciMtAthI vyAsa te rAjAne joI caturA nAmanI dAsIe tene kahyuM ke-"he deva ! hAlamAM zILanI lIlAvaDe maMtrInI je koI paNa A jagatamAM nathI, tethI atizayavALA (prabhAvavALA) tenA paheravAnA vastravaDe te hAthIne DhAMkavAmAM Ave te jema sUryanA prakAzathI pRthvIne loka aMdhakAranA deSarahita thAya che, tema te hAthI paNa bhUtanA deSarahita thAya. tenA ja paheravAnA zreSTha cIravaDe AcchAdita thayelI lIlAvatI paNa pahelAM pretarUpI varathI mukta thaI hatI." A pramANe kahetAM ja rAjAne aniSTa evI lIlAvatInuM nAma devAthI zaMkA pAmelI te dAsI ATaluM ja bolIne rahI gaI. rAjAe paNa teNane kAMI pUchayuM nahIM. paraMtu teNe eTaluM vicAryuM ke -"A dAsInA kahevA pramANe paNa ekavAra karI jeuM, kemake nadInA pUravaDe taNAte mANasa kAMThe ugelA DAbhanuM paNa avalaMbana kare che." A pramANe vicArI pethaDa maMtrInuM vastra lAvavA mATe teNe te ja dAsIne mekalI, tyAre te dAsIe tenI strI pAse jaI kAraNa kahI maMtrInuM vastra mAgyuM, eTale tenI priyAe brahmacarya vratavALA maMtrIe devapUjAne vakhate paheravAthI pavitra kareluM divya dukULa te dAsIne ApyuM. pachI dAsIe lAvIne ApeluM te cIra laIne rAjA hAthInI pAse gayo, ane mANase pAse te hAthIne te rAtA vastravaDe ArachAdita karAvyuM. te vakhate capaLatA rahita vIjaLIrUpI vallabhAne hRdayamAM dhAraNa karI nidrAvaDe za da rahita thayele megha jANe ke pRthvI para AvI vizrAMti pAmyuM hoya te te hAthI robhavA lAge. zuddha Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhanA mahAmatrIzvara. zILathI utpanna thayelA te vastranA prabhAvathI te duSTadeve jema jAMgulI maMtranA japathI viSanA Avega zarIranA tyAga kare tema te hAthInA tyAga karyA. ApapAtika zayyAmAMthI deva ubhA thAya tyAre jema jaya jaya zabda thAya tema te ciranA tyAga karI te hAthI pRthvItaLathI ubhA thayA tyAre leAkeAe jayajaya zabda karyAM. avAnA haiSArava, hAthIonI ganA ane subhaTanA siMhanAdanI sAthe tatkALa AkAzane phADI nAMkhe tevA svaravarDa vAjiMtrA vAgavA lAgyA. hajAro manucaiAe te cIrane vRttAMta jANyA tyAre maMtrInA zILanI prazaMsA karatA kANe peAtAnuM mastaka na dhuNAvyuM` ? pachI te zaNagArelA hAthI upara caDIne rAjAe maMtrIne peAtAnI pAse besavAnA ghaNA Agraha karyAM, tyAre te maMtrI elyAke--" he deva ! pahelAM meM gurUnI samIpe hAthIpara besavAnA niyama grahaNa karyA che, te kema bhaga karavA ? kemake niyamanA bhaMga ati duHkhadAyaka thAya che. vicakSaNa purUSa saMsArarUpI sAgaramAM manuSyabhavarUpI ratnadvIpamAM AvIne niyamarUpI ratnAne grahaNa karIne tenuM yatnathI rakSaNa karavuM joie. " te sAMbhaLI rAjAe tene mATe suvarNanA palANu, cAmaka ane cAkaDAthI zaNagArelA paTTaazva magAbyA, tenApara rAjAe tene caDAvyeA. tyArapachI te rAjA ane maMtrI banne anukrame uMcA chatra ane zrIkarIne mastakapara dhAraNa karatA, cAmAthI vIMjhAtA tathA teja ane kItivaDe sUrya ane cadrane jItatA maheAtsavapUrvaka nagaramAM peThA. pachI rAjAe mahumAna, stuti ane satkArapUrvaka te maMtrIne pAMce aMge paherAmaNI karI eka lAkha rUpIyA ApI vidAya karyAM-ghera javAnI rajA ApI. have ha rUpI katakanA cUvaDe prasanna ( nirmALa ) thayelA rAjAnA hRdayarUpI sareAvarane viSe A vicArarUpI rAjahaMsI AvI." maMtrInA zILathI utpanna thayelA yaza AkhA vizvamAM mAtA nathI, tethI khATalA ane isanI paraspara ghaTanAnA nyAyathI A lIlAvatI rANI paNa doSa rahita ja jaNAya che, paraMtu tenA varanI zAMtine 1 khATalA ane se| paraspara maLe che teApaNu tamAM jema kAMi paNa doSa nathI tema. Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcama taraMga. 8 7 ,, mATe maMtranu cIra maMgAvIne teNIe peAtAnu zarIra DhAMkayuM hatuM, e vAta saMzaya rahita jaNAya che. tepaNu vipattinI mAtA samAna pApaNI kadabA rANIe A chaLane pAmIne teNIne meATA byasanasamudramAM nAMkhI. kaLAvatInA hAtha kapAyA, rAma lakSmaNane vanavAsa thayeA, ane kuNAlane adhatA prApta thai, e sa` sapatnI ( zAkaya ) rUpI latAnAM ja phaLa che. A pramANe vicAra karI rAjAe te caturA dAsIne khelAvI sa hakikata pUchI, tyAre teNIe prathama jevuM thayuM hatu tevu cIranuM sarvAM vRttAMta satya rIte kahyuM. te vakhate rAjAne du:khanA samUha prApta thayelA jANI tene jovAne jANe ke asama Aya evA sUrya asta pAmyA. saMskRta lIpImAM jema dhakArane mAthu ( mAthe lIMTI ) hAtu nathI, tema pralayakALamAM samudranA jaLanI jema cAtarapha prasaratA aMdhakAranuM koi ThekANe mAM mAthu` hatu` nahIM. arthAt ghaNA aMdhakAra prasarI gayA. te vakhate niraparAdhI priyAnA tyAgathI utpanna thayelI vicAganI pIDA kheda pAmelA rAjAe A pramANe bhAgavI.--dukULa ane puSpAnI zreNinA cinhavALA palyAMka te rAjAne maLatI citA jevA lAgyA. aMdhakAra marakI jevuM lAgyuM ane caMdranA kiraNA sAya jevA lAgyA, te rAjA lAMbeA niHzvAsa nAkhavA lAgyA, uMce svare rAvA lAgyuMA, mataka dhUNAvavA lAgyA, sarvAMtra zUnyatA ja jovA lAge. ane vAtacIta upara kApa karavA lAgyA. te kAMi paNa kheAlatA nahAtA, khAtA nahAtA, ane sutA paNa na heAtA, AvI aneka prakAranI vicitra ceSTA karavA lAgyA. mlecchanI jema rAganI (premanI) viparIta rIta ja heAya che. ghaNuM zuM kahevuM? sa padArthAne viSe aratine pAmatA te rAjAe gheADA jaLamAM rahelA mayanI jema ati vyAkuLapaNe te rAtri nimana karI. te vakhate prabhAtanA vAjItrAnA nAda thayA, ane sabhAnA sarvAM lAphA ekaThA thayA, tathA divasane pahele paheAra paNa pUrA thayA, tA paNa rAjA bahAra nIkaLyo nahIM; tethI maMtrIe vicAra karyAM ke hajI sudhI rAjA sabhAmAM AvyA nathI, te zu atyAra sudhI nidrAmAM haze ? ke zarIranI kAMi apaTutA (asvasthatA) haze ? ke strIne viSe Asikata Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhane mahAmaMtrIzvara. haze ? ke bIjuM kaMI kAraNa haze?" ema vicAra karate maMtrI rAjanA zayanagRhamAM gaye, tyAM zyAma mukhavALA, ciMtAthI vyAkuLa ane hAtha upara kapala rAkhIne patyekapara beThelA rAjAne joI te be ke-"he deva ! divya strI, azva, hastI, zatru, deza ane yuddha vigeremAMthI kaI bAbatamAM Aje tamane ciMtA thaI che?" te sAMbhaLI rAjAe niHzvAsa mUkatA kahyuM ke "he buddhinA nidhAna maMtrI! teM priyAne meM dezanikAla karI che, tenA vinA huM mArA prANane paNa dhAraNa karavA zaktimAna nathI, te navA strI ratnane meM vinA aparAdhe sapatnInA kahevAthI deza nikAla karela che, tethI teNIne joyA pachI ja have huM bhajana karIza." A pramANe azru sahita rAjAe kahyuM tyAre pradhAna bolyA ke-"he deva ! tame pIDAnuM sthAna nathAo. te tamArI rANIne lAvavA mATe huM sarva vastune sAdhanAre udyama karIza. udyama karanArA manuSyane madhye bilADe mukhya daSTAMtarUpa che. kemake bilADA janmathI AraMbhIne gAya rAkhatA nathI, chatAM hamezA dUdha pIe che. he deva ! udyamathI drapadI ane sItA vigere je pAchI AvI che, te A lIlAvatIne te tame ghera AvelI ja jANo; paraMtu Apa evuM meTuM kAMIka puNyanuM kArya kare, ke jethI mAre udyama saphaLa thAya, kemake puNyathI ja sarva arthanI siddhio thAya che. lakSmInuM baMdhana (sthiratA), vinane nAza ane kItine pracAra tathA bIjuM paNa sarva prakAranuM vAMchita puNyathI ja prApta thAya che." te sAMbhaLI rAjAe tene pUchayuM ke -"tevuM puNya kArya kayuM che ? te kahe." tyAre te be ke -"he svAmI! potAnA AkhA dezane viSe kAyamane mATe pAMca parvae sarva vyasanenuM nivAraNa kare. saMsAravAsanA utsava jevA sAte vyasanathI utpanna thaelA pApavaDe prANIo pitAnA kuLane kalaMkita kare che, ane zarIranI dhAtuone malina kare che. te vyasana A bhavamAM paNa naLa vigerenI jema prANIone anartha kare che, tethI kumArapALa rAjAe te sarva vyasanane gadheDA upara besADI pitAnA AkhA dezathI kADhI mUkayA hatA." AvuM maMtrInuM vacana sAMbhaLI rAjAnI AzArUpI latA navapallavita thaI, eTale te maMtrInuM vacana vIkAra karI chatrAdika meTI lakSmI sahita pradhAnanI sAthe sabhAmAM gaye. Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcama taraMga. 89 tyArapachI maMtrI bhAjana karavA mATe peAtAne ghera gayA, ane sAMje rAjA pAse AvIteNe jaNAvyu ke--"he svAmI ! ghaNI khuzInI vAta che ke devI mAre ghera AvI gayA che." te sAMbhaLI hathI vikasvara thaelA netravALA rAjAe " hAMsI karA che ? ke satya kahA che ? ema tene pUchyuM, tyAre pradhAne tene satyatAnI pratIti upajAvI. pachI harSa pAmelA rAjAe AjJA karIne AkhI nagarImAM zeAbhA karAvI. pachI eka varSa jeTalI lAMkhI thaelI rAtrine nimana karI ha pAmelA rAjA AThame divase prAtaHkALe meATI lakSmI ( zAlA ) sahita pRthvIdharane ghera gayA. tyAM teNe paDavAnA caMdranI rekhA jevI nisteja ane atyaMta krRSa zarIravALI tathA zveta vastrane dhAraNa karelI akalakata lIlAvatIne joI. te vakhate rAjAe te rANIne ghaNA dukULa ( vastro ) ane AbharaNA sahita atrIza lAkha rUpIyA ApyA. mehavALA purUSo strIne potAnA prANA paNa ApI de che. mAgha kavie jema bhAja rAntane jamADyA hatA, tema te maMtrIe rANI sahita rAjAne svAdiSTa ane parimita bhAyAkrika vaDe prasanna karyA. pachI rAjA tyAMthI potAnA mahela tarapha cAlyA. jema viSNu lakSmIne lai samudra thakI nIkaLyA hatA, tema A rAjA hAthIpara ArUDha thai bhUSita karelI priyAne peAtAnI AgaLa esADI maMtrInA ghara thakI nIkaLyo. ghaNA vadhAmaNA, ghaNA vAtrAnA zabdo ane cAtarapha uMcA tAraNu ane dhvajAthI zaNagArelA nagaramAM mahAtsava pUrvaka jANe navA lagna karyAM hAya tema te rAjA te vadhUne peAtAnA mahelamAM lAvyeA. te joi leAkeA khelavA lAgyA ke sAkara jevA premathI ane maracAM jevA rASathI jatI rahelI rANIne manAvIne rAjA Aje peAtAnA mahelamAM lai jAya che. " Azcarya che ke te rANInI Apatti paNa teNInA mAna, pUjA ane yazane mATe ja thai. jemake AMbAne viSe tIvra lU paNa kerInA rUpa, gaMdha ane rasanI lakSmIne mATe ja thAya che, athavA teA leAkeAttara cAritravALAnI Apatti paNa saMpattine mATe thAya che. jemake agni zoca jAtanuM vastra agnimAM nAMkhavAthI ja ni`LatAne pAme che. pachI (6 1 kinakhAba jevI jAtanuM. 12 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhane mahAmaMtrIzvara, rAjAthI tiraskArane pAmelI kadaMbA rANuM bhaya pAmIne nAsI gaI. prAye karIne abhyAkhyAnAdika ugra pApa A bhavamAM paNa bhegavavuM paDe che. tyArapachI lIlAvatI rANe zrI pArzvanAthanuM suvarNabiMba karAvI tenI hamezAM pUjA karavA pUrvaka anubhavelA prabhAvavALA zrI navakAra maMtrano japa karavAmAM udyamavaMta thaI. aNagaLa pAchuM, mAMsa ane rAtribhejana vigerene teNIe tyAga karyo, ane rasavaDe letuM jema suvarNatAne pAme tema maMtrInI priyA vaDe te jainadharmane pAmI. gheDesvAra, padAti ane ghaNI strIonA samUhanI madhye rahelI te rANI pAMca parvatithine divase kAyama zreSTha pAlakhImAM besI vAgatA vAjitranA nAdapUrvaka cetyene vAMdavA jatI hatI. te vakhate dAsIo cetaraphathI suvarNanI seTIvaDe vacce AvatA manuSyane haThAvatI hatI. A pramANe tene jainadharmamAM rakta thayelI I jagatane AnaMda ApanAra rAjAe teNIne pUchayuM, tyAre sarva strIonA alaMkArarUpa te lIlAvatI belI ke-"he svAmI ! mAruM ane tamAruM zreya A dharmathIja thayuM che, tethI huM tenI kRtanI kema thAuM?" A pramANe teNInuM vacana sAMbhaLI harSa pAmelA rAjAe teNIne paTTarANI pade sthApane karI. pethaDanA brahmacaryane svIkAra tathA tenA prabhAvanA varNanavALe A pAMcama taraMga pUrNa thaye. 1 baTuM ALa-kalaka. Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atha SaSTha taraMga. A tyAra pachI "bIja, pAMcama, AThama, ayAraza ane BY == daza A pAMca tithine viSe je mANasa sAta Bii vyasanamAMthI eka paNa vyasanane sevaze, tenA dhana sahita prANane rAjA avazya laI leze." A pramANe rAjAe avanti dezamAM uddaghoSaNAne paDaha vagaDAvyuM. tathA te pace tithine divase rAjAe te vyasanane dUra karavAne Adara karyo, tethI lokomAM paNa tenuM gupta rIte sevana te dara rahe paraMtu te saMbaMdhI vArtAne paNa tyAga thayA. ekadA pUrvadezano rahIza pavAkara nAmane eka dhUrta te mAMDavadurgamAM Ave. te buddhirUpI caMdrikAnA pUravaDe kapaTarUpI piyaNane vikavara karanAra hatuM. te pharate pharate eka vANIyAnI dukAne gaye. tyAMthI teNe be rUpIyAnI kIMmata thAya teTalA cekhA, dALa, ghI vigere bhejananI sAmagrI lIdhI. pachI kareDe kuTilatAmAM kuzaLa eve te be ke-"he zeTha ! tamAruM mAgaNuM dhana hamaNuM ja huM apAvuM, mArI sAthe tamArA putrane mekalo." te sAMbhaLI teNe pitAnA putrane tenI sAthe meka. tene laI te dhUrta dezI vANuMyAnI dukAne gaye. tyAMthI paNa te mAyAvIe uttama vastro laI te dezIne kahyuM ke -"A mAre putra ahIM tamArI pAse beTho che. teTalAmAM huM hamaNAM ja mArI strIne A lUgaDAM dekhADIne AvuM chuM." A pramANe kahI te bALakane tyAM mUkI vastrone laI cAlyuM gayo. pachI jyAre bhajanane samaya thaye tyAre te vANIyAe pitAnA putranI zedha karI, chevaTa te dezInI dukAne beThele je, tethI te ke Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhane mahAmaMtrIzvara, vANIyAne te dezanI sAthe te putranA saMbaMdha mATe vivAda thaye, ke jemAM sarva manuSe hasavA lAgyA. have te dhUrta raseI karAvI bhojana karI uttama veSa dhAraNa karI kAmakAMtA nAmanI vezyAne ghera gayo. tyAM dhUrtatAthI upArjana karelAM te vastro teNe prasanna thaIne vezyAne ApyAM. gAyane vadha karI kAgaDAne piSaNa karanAra jevA te dhUrtane dhikkAra che. jeo vezyAone viSe dharmane nAza karanAra dhanane yaya kare che, te mUrkhajane suvaInA bhAlAne kAdavamAM nAMkhavA jevuM kare che. jyAMsudhI dAnarUpI jaLanI vRSTi thAya che tyAMsudhI ja jeonI kAMIka AdratA rahe che, tevI mAravADa dezanA jevI vezyAone viSe koNa buddhimAna rAga (prIti) kare? veSanI prAptithI vizvAsa pAmelI vezyAe ekadA maNi ane khetInuM jaDeluM rAjaputre ApeluM manahara suvarNakuMDaLa paheryuM. jeTalAmAM tejavaDe sUryamaMDaLane paNa tiraskAra karanAra te kuMDaLa dhUrta , teTalAmAM tene te laI levAnI IcchA thaI kemake jenI je prakRti hoya te kema jAya? hanumAna aizvarya pAmyA chatAM paNa phaLa levA mATe phALa mAratuM hatuM, tathA bilADo kIDAmAM magna thayo hoya te paNa uMdara dekhe te tarataja tene pakaDavA deDe che. tethI te dhUrta be ke--"he sArI bhUkuTivALI ! eka kuMDaLathI barAbara zobhA ApatI nathI, tethI te mane Apa, ke jethI tene anusAra tenA ja jevuM bIjuM kuMDaLa huM karAvI lAvuM. " te sAMbhaLIne vAMdarAne kerI ApavAnI jema teNIe lebhathI te kuMDaLa tene ApyuM. eTale te dhUrta tene laIne cAlyA gaye. pharIthI tyAM AvyuM ja nahIM. AvA avasare dIvALInA divase AvyA. varSARtunI jema te divasomAM manuSyanA hRdayarUpI sarovaramAM raheluM harSarUpI jaLa maryAdA rUpI pALane oLaMgIne cotarapha prasare che. prAye karIne te parvamAM sarva jane alaMkArAdikanuM maMDana kare che, dIvAo kare che, AnaMdamAM vate che, sArUM sAruM bhajana kare che, mukhamAM tAMbUla vigerene raMga kare che ane sAre veSa dhAraNa kare che. te divasemAM strIonA hAthamAM rahelI DhiMkulIrUpI gophaNothI mUkelA lADurUpI geLAo nizAnarUpa karelA manuSyane jIvADe che e moTuM Azcarya che. divA Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSTa taraMga. LIne AvavAthI caudazane divase keI vyasanavALe mANasa paNa rAjAnA bhayane lIdhe ghUtanI kIDA karatuM na hatuM. te nagaramAM ghaNuM lakSamIvALo zrIpALa nAmane zeTha dhUta ramavAmAM ati Asakta hatuM, te vRttAMta sAMbhaLIne te pUrva dhanikane veSa laI ramavAnI IcchAthI tene ghera gaye. tyAM tene te zeThe AvakAra pUrvaka Asana ApyuM, eTale tene pUrve kahyuM ke-"he zeTha ! Aja tame dhUta kema ramatA nathI ? kemake Ajane divasa sarva dhRtanA divasomAM nAyaka che." tyAre zreSThIe kahyuM ke "tame kaho cho te khoTuM nathI, paraMtu rAjAne hukama ullaMghana karavAmAM jeTale bhaya che teTale yamarAjane paNa bhaya nathI." tyAre dhUrta be ke --"je rAjA jANe te bhaya khare, paraMtu tevuM gupta dhUta ramIe ke rAjA jarA paNa jANI na zake." A pramANe kahIne teNe paNa (zarata) mAM mUkavAnuM te ujvaLa kuMDaLa tene dekhADayuM. te je te zeThe pitAnI priyA pAse pATa, pAsA ane segaThA maMgAvyAM. ratnarUpI nakSatrothI zobhatA kuMDaLarUpI caMdrane je te zeThane lebharUpI samudra uchaLavA lAgyuM-lebhasAgaranA kolA uchaLavA lAgyA. kahyuM che ke - "nivamadaddA- rAmApA ! navarAtrItve 2, padma zrI dagi : ? " nirdayatA, ahaMkAra, lebha, kaThera bhASaNa ane nIca pAtrane viSe prIti A pAMca lakSmInA sahacArI che ( jyAM lakSmI hoya tyAM A pAMca deva hoya che. ) tyArapachI oraDAnA dvAra baMdha karI tene sAMkaLa tathA tALuM vAzI te bane catura jane meTI IrachAthI pAse ramavA lAgyA. jema vAnara eka vRkSathI bIjA vRkSa upara vAraMvAra jAva Ava kare che, tema keTalAka vakhata jaya te dhUrta ane zreSThInI vacce jAva Ava karavA lAge (keI vakhata dhUrta ane kaI vakhata zreNI ema bannene vacce vacce jaya thavA lAge.) pachI zreNInAM netra vidyAvaDe baMdha karIne te dhUrta te na jANe tema pAsAdikanA paTavaDe vAraMvAra jItavA lAgyA. anukrame te zreSThI potAnuM sarva dhana, dhAnya ane alaMkAre hArI gaye. te vakhate Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhane mahAmaMtrIzvara tenI bhAryAe tene ramavAne ghaNe niSedha karyo, te paNa te zeTha chevaTa pitAnA mahelane paNamAM mUkI ramavA lAgyuM. kahyuM che ke- " miSTA rAgeSu vairATI, miSTA haari1rodre| __ miSTaM roSaNakaM snehe, miSTA mArirvirodhini // 2 // " badhA rAgomAM verATI nAmane rAga mIThe lAge che, jugAramAM parAjaya mIThe lAge che, snehamAM rIsAvuM mIThuM lAge che, ane zatrupara mAre calAvavo maThe lAge che. " chevaTa te zeTha mahela paNa hArI gaye, tyAre dhUrta be - tame ahIMthI nIkaLI jAo, ema tamane mAre zI rIte kahevAya? paraMtu tame tamArI jAte ja jema egya lAge tema kare." te sAMbhaLI rAtrine chelle ardha prahara bAkI rahyo hate te vakhate jema prabhAta thavAthI pArakA mahelamAM peThele cera kAMIpaNa lIdhA vinA tyAMthI nIkaLI jAya tema te zeTha pitAnI priyAne AgaLa karIne koIpaNa vastu vinAne ( hAthe page) te mahelamAMthI nIkaLI gayuM. te ciMtA sahita jeTalAmAM bahAra Ave che, teTalAmAM rAjAdikanA Agamanane sUcavanArA taraMganI jevA capaLa azvonI kharIo zabda sAMbhaLavAmAM AvyA. Ane saMbaMdha A pramANe che ke maMtrInI priyAnA kahevAthI rAtrine ceAthe prahare lIlAvatI rANI ne vAMdavA mATe nIkaLI hatI. teNIe prathamathI kuMcIone jhuDe pitAnI pAse maMgAvI rAkhyuM hatuM, tethI te cenAM dvAre ughADIne pitAnA AtmAnA pravezane mATe siddhinA dvArene teNIe ughADyAM. temAM mukhya biMbanI pAse (gabhArAmAM) tejava aMdhakArane nAza karanAra ane aMjana (meSa) vinAnA eka eka amUlya ratnadIpakane teNue mUkayA tathA zatrujAvatAra nAmanA AdinAthanA mukhya caityamAM dedIpyamAna suvarNanA lAkha yava paNa mUkyA. je mANasa lakSa pratipadAne divase jinezvaranI pAse lAkha dhAnyane (dhAnyanA lAkha dANAne) mUke che, te mANasa A bhava ane para bhavamAM be rIte amAtrAdhAnya thAya che. 1 lAkhI paDe eTale kArtika sudI ekama, 2 apramANa (dhaNA) dhAnya vALA tathA mAtra eTale kAnA vinAne dhAnya eTale dhanya (puNyavAna) thAya che. Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTa taraga. 95 tathA tene teja varSe dukALa hAya tA paNa kITakathI duSaNa nahIM pAmela muSTinA mApavaDe na bharI zakAya eTaluM badhuM ghaNuM dhAnya sulabha thAya che. temaja khatrIza varSanI vayavALI te lIlAvatI rANIe harSoMthI zrI jinezvaranI pAse suvarNanAM khatrIza bIjorAM paNa mUkayAM. arihaMtanI pAse eka paNa phaLa mUkayu hAya te te anata phaLane ApanAra thAya che, tethI huM bhaLye ? jinendranI pAse bhAvathI uttama phaLa mUkA. tathA te rANIe jinezvaranI pAse eka mUhaka pramANa ghauMnA madhura, ghaNA ghIvALA, meTA, ujjvaLa ane gALa lADunA DhagalA karyAM. A pramANe vidhipUrvaka te divasane kRtArtha karI te rANI ghoDesvAra, parivAra ane vezyAo sahita pAtAnA mahela tarapha cAlI. A rIte te rANI AvatI hatI te vakhate tenA azvonI kharInA avAja te zeThe sAMbhaLyeA. tarataja tene gayelI lakSmIne pAchI vALavAmAM dUtI samAna sArI buddhi utpanna thai, teTalAmAM dedIpyamAna dIvAnA prakAze dekhADelI rANI paNa tyAM AvI. te vakhate te zeThane lAMbI seoTIvaDe mAravAmAM Avye te paNa te dUra gayA nahIM, ane rANIne maLyo. rANIe potAnA mIyAnA mANusA pAse ubhA rakhAvye tyAre zrIpALa zeTha jarA dUra rahIne te dayALu rANI pAse belyA ke~ " huM mAtA ! meM Aje ca ka anyAya karyA che, ane tenu phaLa paNa huM pAmyo chuM. te e ke rAjAe niSedha kareluM vrata huM ramyo chuM ane sa lakSmI hArI gayeA chuM. mArU sarvAMsva jeNe jItI lIdhu che te jugArI kadAca pakaDAya tA paNa te puSkaLa dhanane lIdhe chuTI paNa zake. para Mtu huM teA mAtra be hAthe ja gharamAMthI nIkaLI gayA cheM. tethI jo huM pakaDAu te| mArI zI gati thAya ? te mArA A eka aparAdhane kSamA karIne rAjAnA bhayathI mane tame bacAvA. ekavAra paDI gayelA dAMtane paNa mukha pharIthI grahaNa kare che. " pramANe tenuM vacana sAMbhaLI rANIe kahyuM---" tane abhaya hA, tuM bhaya pAmIza nahIM paraMtu te jugArI kayAM che ? te tuM kahe. " te eklyA--" mArA mahelamAM ja te rahyo che. " tyAre rANIe pAtAnA sevakone tyAM mAkalI sukhe sutelA evA tene badhAgye. * A pachI rANIe peAtAne ghera AvI rAjAne te savRttAMta kahI Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhane mahAmaMtrIzvara. te bane jugArIne seMpI kahyuM ke -"he vAmI ! Aja te A banene Apa choDI mUke. prathama te A zeThe AleyaNa lenAranI jema yathArtha paNe pite karelA duSkatane pote ja kahI ApyuM che, tethI te ArAdhaka che mATe tene daMDa kare kema ucita hoya ? tathA huM tamArI dAsI chuM tethI mArA para kRpA karIne A bIjA raMka jevAne paNa Apa mukI dyo. AnA daMDathI utpanna thatA pApavaDe mAre AtmA narakane atithi na thAo." te sAMbhaLI krodhathI rAtA netravALA thayelA rAjAe kahyuM ke-"he devI ! Amane mATe tuM vadhArena bela mArI AjJAne bhaMga karavAthI zatrunI kiyAne lAyaka thayelA A bemAMthI ekene paNa huM choDavAne nathI." kahyuM che ke - dAjJAma narennAI, vRtti chelo dinananam pRthakzayyA ca nArINA-mazastravadha ucyate // 3 // rAjAonI AjJAno bhaMga kare, brAhmaNanI AjIvikAne nAza kare ane bhAyAnI jUdI zayA rAkhavI, A temane zastra rahita vadha kahelo che." A pramANe te bannene azubhamAM ja draDha cittavALA rAjAne jANIne hRdayamAM pazcAttApa pAmatI rANuM roSa karIne gaI. be traNa divasa gayA chatAM paNa reSane tyAga na karyo tyAre kAmadevathI grahaNa karAyelA hRdayavALe rAjA teNune zAMta karavA teNInI pAse AvyA. " trilokI tRNavadyeSAM, karavAle karasthite / te'pi kupyatpriyAnetra-tribhAgabhrAntibhIra vaH // 4 // " / jemanA hAthamAM na hoya te vakhate jemanI pAse traNa jagata tRNa samAna lAge che, teo paNa kApa karatI priyAnA netrane trIjo bhAga 1bhamavAthI paNa bhaya pAme che. pachI rAjAe rANIne kahyuM ke -"he prANezvarI ! tArA vacanathI te bannene meM jIvatA mUkyA che, paraMtu AgaLa upara dhUtanI 'nivRttine mATe te bannenuM vageNuM (phajetI) te huM karIza." te 1 netranA cheDAnA kaTAkSathI. 2 cUta na rame teTalA mATe. Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghae taraMga. wh sAMbhaLI rANIe paNa parvanA divasanA vyasananA nAzanI kAMtine mATe (nimULa nAza karavA mATe) te rAjAnuM vacana sahana karyuM (aMgIkAra karyuM.) have rANInI saMmati thavAthI rAjAe je karyuM te kahevAya che--pATanA nAyakarUpa saMgaThIone bheTe hAra jANe ke durgatirUpa strIe A hoya tema te zeThanA kaMThamAM sthApana karA be-paherAvyuM. bIje je dhUrta hato tene kharAba veSa paherAvIne gadheDA upara caDAve, te jANe sAtamI naraka tarapha prayANa karavAne taiyAra thayo hoya tema zobhate hate. zreSThIne page calAvyuM ane te dhUrtane gadheDA para besADyo, temanI AgaLa trADukA nAMkhatA bilADA calAvyA ( athavA kAhala nAmanA virasa vAjitranA zabada karAvyA). A rIte lAkha leke joI zake tema nagaranA dareka mArgamAM rAjAe te banene pheravyA. pachI zreSThInI kula jeTalI samRddhi hatI temAMthI ardhI samRddhi tenA daMDa tarIke lIdhI, ane te dhUrtanuM nAka kApI tene dezanikAla karyo. "purUSanI phajetI karanAra dhUtane dhikkAra che " kahyuM che ke" jUeNa juvvaNeNa ya, dAsIsaMgeNa dhuttamitteNa / unbheu aMguliM so, avasANe jo na hu vigutto // 5 // " "je mANasa chUta ramavAthI, yauvanane mada karavAthI, dAsIne saMga karavAthI, ke dhUrtanI mitrAI karavAthI pariNAme vagevANe na hoyaphajeta thayo na hoya (e koI paNa purUSa hoya te) te pitAnI AMgaLI uMcI kare (jAhera thAo. arthAta evo koI duniyAmAM heya ja nahIM." pachI te dhUrta pAsethI maLeluM te kuMDaLa rAjAe rANIne ApyuM. rANIe tenA jevuM bIjuM karAvI te banne prathamiNIne ApyAM, ane teNIe jinezvaranI pratimAne paherAvyAM. suvarNathI maDhelo paththara paNa strIone vahAlo hoya che, te vAta satya che, paraMtu suvarNa vinA ja alaMkArarUpa guNene viSe ja Adara kare ucita che. tyArapachI "parvane viSe kaI manuSya guptapaNe vyasananI sevA Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhanA mahAma trIzvara. karatA haze 'evI zakA thavAthI rAjAe jhAMjhaNane ughADI taravAra ApI tene ArakSaka banAvyeA. tyAre bIjAthI parAbhava na pAmI zake eve te jhAMjhaNa nagara ane gAmAne viSe pragaTapaNe ane guptarIte rAtrie ane divase jAte ja vyasananAM thAnakAne jotA jotA cAtarapha pharavA lAgyA. "" AvA avasare ce tarapha bhamavAthI thAkI gayelI lakSmIne vizrAMti levAnA maMDaparUpa te maMDapa (mAMDavagaDha) ne viSe khara vaMzamAM utpanna thayelA traNa ceArA cArI karatA hatA. te ceArAthI trAsa pAmelA nagaranA mahAjanAe ekadA sAyaMkALe rAjA mahAranI sabhAmAM beThA hatA tyAre AvIne rAjAne namaskAra karyA, ane rAjAnI pAse bheTayu mUkayu. rAjAe temane yathAyogya Asana vigere ApI temanA satkAra karI AvavAnuM kAraNa pUchyuM. tyAre teo belyA ke--" he svAmI ! A nagarIrUpI apUrva ( navIna ) aTavIne viSe tamArA bALavRkSa jevA ame cArarUpI dAvAnaLavaDe atyaMta khaLIe chIe. tethI huM pRthvIpati ! ane bIjA koi paNa sArA sthAnane viSe AropaNa karA; paraMtu cArathI ane tamArAthI nirdhAna thayelA ame ahIM rahI zakazu nahIM. " AvuM temanu vacana sAMbhaLI rAjAe ArakSakane khelAvI tene kApathI kahyuM ke--" are adhama ! mAro pagAra khAIne AkhI rAtrI sukhe sui rahe che ? ke jethI mArA prANapriya sa` mahAjana kASThane viSe rahelA dhuNa jAtinA jIvaDAnA nyAyathI ( jIvaDAnI jevA ) ceAravaDe divase divase nissAra karAya che. " te sAMbhaLI nagaranA ArakSake kahyuM ke--" he deva ! AkhI rAtri huM coTA vigere sa thAne je che, te paNa te cArane huM joi zakayA nathI. '" tyAre rAjAe kahyuM ke ATalA kALa pagAra khAine have Aje 'huM zuM karU? evA zabda kheAlavAthI tuM chuTI zakaze nahIM, jo tAre jIvavAnI icchA hAya te te cArane pakaDa. " A pramANe rAjAnu vacana sAMbhaLI pAse beThelA gAgAde irSyAthI kahyuM ke--" huM ravAmI ! patithine viSe paNa cArI thAya che, tethI A ArakSakane jhAMjhaNa paNa sahAyaka thaI zakaze. " AvI tenI vANI sAMbhaLI rAjAe jhAMjhaNane paNa belAvIne kahyuM ke--" tame ante thaine ApaNA A nagarane sathA '' Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 tara'ga. 99 ,, cAranA upadrava rahita karaze. " tyAre jhAMjhaNa melyA ke " huM svAmI ! AvA alpa kArya mATe be jaNAnA prayAsa zA mATe joie ? amArA bemAMthI eka ja ApanA AdezarUpa sahAyathI A kArya karI zakaze. " AvuM tenu vacana sAMbhaLI tene udyamI jANI rAjAe tene ja Adeza ApTeA. tyAre te mahA baLavAna jhAMjhaNa khelyA ke--" he svAmI ! jo sAta divasamAM te cArane huM na pakaDuM te tene sthAne mArA daMDa karavo. " A pramANe teNe pratijJA karI tyAre rAjAe tene satkAra karI mahAjanane AzvAsana sahita rajA ApI. tyArapachI jhAMjhaNe cArane pakaDavAnA udyama zarU karyAM. mahA zUravIra cAndrAe sahita ane dIvA sahita te AMjhaNa rAtrie dareka mAga, dareka dukAna ane dareka gharane jotA jotA bhamavA lAgyA; paraM tu puNya rahita purUSa jema dhanane na pAme tema te sAhasika cArane pAmyA nahIM. A rIte vyagrapaNAthI tenA kSaNeAnI jema tenA cha divasamAM vyatIta thayA. rAjAnA AdezanA divasathI te ceArAe prathama sAta divasanI gaNatarI karI, ane te sAta divasamAM teoe pakaDAvAnI zaMkA thavAthI cArInu kAma karyu ja nahIM. pachI temanI gaNatarI pramANe (eka divasa vahelA gaNavAthI ) AThame divasa AvyA tyAre zaMkA rahita thayelA te traNe adha rAtrine samaye gADha aMdhakAra thayA tyAre judA judA mArgathI te nagarInA cauTAmAM AvyA-bhegA thayA. te peAtAnI pratijJAnA 1divasathI sAtame divase nirbhIya evA te jhAMjhaNa ekale ja cAranA veSa dhAraNa karI tyAM ja Agye. te traNene cAra jevA joi jhAMjhaNe temanI sAme cAranI saMjJA karI, te jANI temaNe paNa tenI sAme cAranI saMjJA karI. eTale te buddhimAna jhAMjhaNe temane ekaThA maLyA tyAre pUchyuM ke-"tamArI kevI kevI zakti che ? " tyAre te olyA ke- amArAmAMthI eka jaNa zakuna zAstrathI sarva zubhAzubha jANuM che, bIjo paththarathI tALAM teADe che, ane trIjo ekaja vAra strI ke purUSanA zabda sAMbhaLavAthI pachI kAi paNa vakhata tene zabdathI ja 1 rAjAe je divase tene Adeza ApyA tene bIje divasathI tenI pratijJA hatI tethI Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhane mahAmaMtrIzvara oLakhI zake che." A pramANe te traNee potapotAnI zakita kahIne tene pUchyuM ke-"tArAmAM zI zakita che ? te tuM amane kahe." tyAre te kaleSavALuM (mizra) vacana bolyA ke-"keI jegI gurUe mane karUNa nAmanI auSadhI ApI che, tene prabhAva e che ke huM je cerenI sAthe leuM teo kadApi vadhane pAme nahIM. tethI Aje ApaNe ghaNI samRddhivALA rAjAnA mahelamAM ja praveza karIe. kAraNa ke, metIne samUha cheDIne caNoThInA DhagalAmAM keNu hAtha nAMkhe?" te sAMbhaLI teo harSa pAmI jeTalAmAM tenI sAthe rAjamahela tarapha cAlyA, teTalAmAM sArI dizAmAM rahelI zIyALe zabda karyo, te sAMbhaLI te zakuna jANanAra cAra be ke-"A zakunavaDe ApaNe amUlya maNio pAmazuM, paraMtu te eka divasa paNa ApaNI pAse raheze nahIM." te sAMbhaLI jhAMjhaNa be ke "je ema hoya te ApaNe maNione tajIne rezamI vastro ane suvarNa vigere bIjI amUlya vastu lezuM. te rAjamahela te sarva vastunI khANa che." ema kahI te maMtrIputra temane rAjamahelamAM laI gaye. tyAM eka khajAnAnA gharamAM tALuM bhAMgIne te cAre jaNa nirbhayapaNe peThA. teTalAmAM bheravI nAmanA pakSIne svara sAMbhaLI te zakunajJAnI bolyA ke--"are! ahIM rAjAne keI subhaTa ApaNane jue che, mATe have ahIM vilaMba kare gya nathI. kahyuM che ke" caurANAM dhArmikANAM ca, vairiNAM prAptavairiNAm / jAthAnA ja, vistAra svAghAta: | 6 | ce, dhArmikajane, zatruo, zatruone prApta thayelA ane parastrInI pAse rahelA A sarva loko je vistAra kare eTale ke pitapotAnA zubhAzubha karmamAM je vilaMba kare te temane svArthane nAza thAya che. " te A pramANe tenuM vacana sAMbhaLI manamAM Azcarya pAmelA te kapaTara (beTA cera) jhAMjhaNe dAridrayane kuTavAmAM capeTA (lAta) samAna eka peTI prathama grahaNa karI. tyArapachI AmAM zI zI vastu che e nirdhAra karyA vinA ja te bIjA traNe ceree eka eka peTI upAya, ane te kapaTaranI sAthe teo kuzaLapaNe caTAmAM pahoMcyA. Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa taraMga. 101 tyAM teNe beTI prItithI temane pUchayuM ke-"have ApaNe ahIMthI judA paDIe chIye, mATe kahe ke ApaNe pharI premapUrvaka kayAM maLazuM?" tyAre vizvAsa pAmelA teo belyA ke "prAtaHkALe mAkacekanI pAse hAthamAM bIrAnuM phaLa rAkhIne jeo Ave, te ame ja chIe ema jANavuM. mATe he cAra ! tuM paNa tyAM Avaje." A pramANe vAta karIne te cAre cere paralokamAM jatA jaMtuonI jema jude jude mAge gayA. jANe nidhi prApta thayo hoya tema cAranI prAtithI harSa pAmele jhAMjhaNa paNa pitAne ghera gaye. prAtaHkALa thatAM pRthvIdhara maMtrIe AvIne joyuM te lakSmInA gharanuM tALuM bhAMgeluM tathA temAMthI ratnanI cAra peTI cerAyelI jANI. tatkALa te vAta rAjAne jaNAvI. te sAMbhaLI rAjA jANe bhayaMkara yamarAja hoya tema atyaMta krodha pAmyuM, ane te maMtrIputrane tatkALa sabhAmAM bolAvyuM. kemake rAjAo keIne pitAnA thatA ja nathI. zuM biMdusAra rAjAe cANakaya maMtrInuM apamAna nahotuM karyuM te ja pramANe naMda rAjAe zakahAla maMtrInuM ane bhIma rAjAe zrIvimala maMtronuM apamAna nahotuM karyuM te vakhate sabhAmAM rahelA sapurUSoe hRdayamAM kheda dhAraNa karyo, ane asatyarUe AnaMda dhAraNa karyo. tathA tenA pitAe (pRthvIdhara maMtrIe) putre karelI pratijJAne vipayaMsa (bhaMga) mA. ahIM prAtaHkALe jhAMjhaNe ubhA thaI zastradhArI pitAnA purUne kahyuM ke -mANekacokanI pAse je traNa purUSonA hAthamAM bIjerAnAM phaLa hoya temane bAMdhIne lAve." ema kahI temane coTAmAM mokalyA. te purUSe mANekacokamAM gayA, tyAM vepArIonA veSavALA temane joI bIjerAnI nIzAnIthI oLakhI hAthe pAchaLa rAkhI pAMcameDIe bAMdhI maMtrIputranI pAse laI gayA. kautuka jevAne ekaThA maLelA parijanoe vIMTAyelA te corene te dhanya (puNyazALI) ArakSaka rAjAnI pAse laI gaye, ane teNe rAjAne kahyuM ke -"he sUrya samAna pratApavALA svAmI ! jema prANIone rAga, dveSa ane meha luTe che, tema pIrajanene A traNa cAra luTe che, have ApanI IcchA hoya tema kare." A Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhane mahAmaMtrIzvara. pramANe teNe kahyuM tyAre rAjAe temane peTIo ceryAnuM pUchyuM, paraMtu teo keIpaNa prakAre mAnyA nahIM. kemake cere asatyarUpI velaDInA kaMdarUpa hoya che. kahyuM che ke " caurevaGkuritA samutsRtadalA vaizyepu vezyAjane, samyak pallavitA gatA jaraThatAM dyUtapriyeSu drutam / vArtAjIviSu puSpitA'tha kathakAlApeSu sacchAyatA metyAsatyalatA samudgataphalAbhogA niyogiSyabhUt // 7 // " " asatyarUpI latA cerene viSe aMkuravALI thaI che, vepArIone viSe pAMdaDAnI vRddhivALI thaI che, vezyAone viSe sArI rIte palavavALI thaI che, jugArIone viSe prauDhapaNane pAmI che, vAto karIne jIvanArAne viSe puSpavALI thaI che, kathA (vyAkhyAna) karanArAone viSe gADha chAyAvALI thaI che, ane rAjAnA adhikArIone viSe phaLanA vistArane utpanna karanArI thaI che." jyAre te care jarApaNu mAnyA nahIM, tyAre jhAMjhaNe temane kahyuM ke -"are! tame kema sAcuM mAnI jatA nathI?" te sAMbhaLI trIje cAra je zabdanA jJAnavALe have teNe te jhAMjhaNane cothA tarIke oLakhI lIdhe. te vAta teNe bIjA be corane kahI tyAre teo peTIo haraNa karI che ema mAnyA. te vakhate rAjAnA hukamathI te peTIo (traNa) tyAM lAvavAmAM AvI. "te je cothI peTI kayAM che?" ema rAjAe temane pUchyuM tyAre eka tarapha vAgha ane eka tarapha pUramAM AvelI nadI e nyAyanI prAptithI mUDha thayelA teo kAMI paNa bolyA nahIM, tyAre maMtrIputre kahyuM ke-"he deva te cethI peTI ApanA khajAnAmAM ja che. te sAMbhaLI rAjAe te traNe cArene vadha karavAne hukama karyo. tyAre te traNe caree navA ArakSaka ( jhAMjhaNa) ne kahyuM ke-"tuM paNa amArAmAM ci cora hatA. teM tArI je zakti kahI hatI te te asatya thaI." te sAMbhaLI satya vANIvALA te jhAMjhaNe rAjAne namaskAra karI te traNe eronI yAcanA karI. kemake bhUmithI paDelAone bhUmine ja AdhAra hoya che. vaLI jhAMjhaNe vijJapti karI ke-"he deva! rAjya,rUpa, lakSmI, strIo, bhege, Arogya, yaza, jaya, sarva kAryanI Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pacha taraMga 103 siddhi, sukha ane samRddhi e sarve prANIone jIvatadAna ApavAthI prApta thAya che. " AvuM tenuM vacana sAMbhaLI rAjA kodha pAmyuM hatuM, te paNa bIjAoe ApavAne niSedha karyo te paNa rAjAe temane jhAMjhaNane ApyA. kemake buddhimAna purU (rAjA) je purUSa kArya karavAmAM samartha hoya tene oLaMgatA nathI. tenI prArthanAne bhaMga karatA nathI-tenuM apamAna karatA nathI.) kadAca kArya karanAra puruSe aparAdha karyo hoya te paNa buddhimAna purU ulaTe tene anunaya kare che-tene mAna Ape che. jemake agnie sarvasva bALI nAMkhyuM hoya te paNa tene pharIthI gharamAM lavAya ja che. pachI te traNe jene potAne ghera laI jaI jhAMjhaNe temane cArInA kAmathI nivRtta karI potAnA khAnagI mAnya sevake karyo. kemake caMdana aMganA tApane haraNa karI tene sugaMdhI banAve che ja. A vRttAMta jANa rAjA vigere sarva sajajanoe te jhAMjhaNanI pratijJA sAhasa (parAkrama), buddhi, rAjabhakti ane kRpALutA A sarvanI prazaMsA karI. pachI tuSTamAna thayelA rAjae te jhAMjhaNane traNa vAra vastra ane AbharaNe vaDe vibhUSita karyo, tathA suvarNanA mIyAna (dhyAna) ane ratnanI racanAvaDe ramaNIya pitAnuM khaDyuM paNa tene ApyuM. A pramANe pRthvInA alaMkArarUpa pRthvadhara maMtrIe pAMca parva tithie samagra ghUtAdika vyasanene nAza karI saMpUrNa puNya upArjana karyuM. te pethaDe pAMca parva tithie sAte chevyasanane niSedha karAvya e vigere - vRttAMtane kahenAra A chaThTho taraMga ne samAsa thayA, CaRDFELEASESEACAK DES ese Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . che. .... .. ... ... : 'mArI ' r atha saptama taraMga. Ru che hI kvijha kadA aneka dAnavaDe dedIpyamAna yazavALA pethaDa maMtrI zatruMjayanI upara rahelA jinezvarane vAMdavA mATe bAvana devAlaya sahita cA. kahyuM che ke - " yAtrA sattrAgAraM, sukRtataterduSkRtApahRtihetuH / janidhanavacanamanastanu-kRtArthatA tIrthakRttvaphalA // 1 // " yAtrA puNyanI zreNinuM satrAgAra che, pApane nAza karavAno hetu che, janma, dhana, vacana, mana ane zarIrane kRtArtha karanAra che, tathA tIrthakara nAmakarma tenuM phaLa che." keTaleka divase te pApa rahita maMtrIzvara siddhAcaLa pahoMce. tyAM teNe AdinAthane vaMdana karI pitAne lAyaka evI sarva ucita kiyA karI satpanA samUhe prazaMsA karelA te maMtrIe pacIza ghaTI suvarNanI baLevaDe caityane suzobhita karyuM. te vakhate te siddhAcaLane joI manuSyae tarka karyo ke-zuM A zyAma vastrane dhAraNa karelA patiothI parivare suvarNanA moTA mugaTane dhAraNa karanAra keI rAjA che? ke zuM ziSya sahita yugapaTTanA dazamA dvarane dhAraNa karanAra mahA tejasvI kaI yegIzvara che? A pramANe suvarNanA beLAthI vyApta evA caityarUpa suMdara mastaka ( zikhara) vALa, ce tarapha bIjA parvatethI parivarelo ane meTA vanenI zreNithI suzobhita kaTakavALe hovAthI te siddhAcaLa tarka karavA lAyaka thaye. 1 dAnazALA. Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptama taraMga. 105 tyAM keTalAka divasa rahIne pachI te raivatAcaLa ( giranAra ) nI taLeTIe gaye. te vakhate tyAM pahelethI Avele digaMbarane saMgha paNa hite. have bIje divase jyAre prAtaHkALa thayuM tyAre vAchanA nAda pUrvaka te puNyavaMta pethaDa maMtrI saMgha sahita raivatAcaLa upara caDavA lAge. teTalAmAM yoginIpurane rahevAzI agaravAla nAmanA kuLamAM utpanna thayele alAudIna bAdazAhane mAnIte pUrNa nAmane digaMbara matane dhanika zastradhArI sevako sahita saMghapati thaIne Avyo hatuM. teNe garvathI aMdha banI tyAM AvI neminAtha jinezvaranI AjJA ApI (raivatAcaLa para caDavAne niSedha karyo che. te vakhate pradhAna vigere sarva jane je ThekANe hatA te ja ThekANe sthira thaIne ubhA rahyA. kemake saMgha, deva, gurU ane rAjAnI AjJA oLaMgavA lAyaka nathI. te vakhate pRthvIdhare tene kAraNa pUchyuM tyAre teNe kahyuM ke-"A tIrtha amArUM digaMbaranuM che, tema ja ame ahIM pahelAM AvyA chIe, tethI ame pahelAM caDIzuM." maMtrIe kahyuM ke "A tIrtha amAruM che ema ame kahIe chIe, ane tame paNa amArUM tIrtha che ema kaho che. mATe Ane ze hetu che? te kahe." tyAre te be ke- je neminAthanI pratimAne viSe kaTIsUtra (kadere) athavA aMcalikA pragaTa karAya te saMsAranI pIDAne haraNa karanAra A tIrtha tamAruM kema na kahevAya ? vaLI A jInezvara tenA zarIra upara bhavya prANI e paherAvelAM AbharaNene sahana karatA nathI, tethI A tIrtha digaMbaranuM che, paNa zvetAMbaranuM nathI, e vAta saMzaya rahita ja che." A pramANe tenuM vacana sAMbhaLI jagatane viSe adabhuta kiyAne karanAra piDa maMtrIe kahyuM ke-"zuM junAgaDha vigeremAM je pratimAo che te kaTisUtravALI ane saMcalikA rahita nathI ? paraMtu te tamArI nathI. vaLI tame kahyuM ke- A jInezvara AbharaNonA samUhane sahana karatA nathI, te tenuM kAraNa sAMbhaLe.-A jInezvaranuM teja bAra jana sudhI jAya che, tethI tene AbhUSaNenI zI jarUra che? jema AmravRkSa upara teraNa bAMdhavAnI jarUra nathI ane laMkA nagarImAM laherenI jarUra nathI, teja pramANe phalavardhI pArzvanAthanI jema A mUrtine adhiSThA14 Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhane mahAmaMtrIzvara yaka deva AbhUSaNa rahita che. athavA te A tIrtha tamArUM hoya te cetarapha parvatanA samUhane dhAraNa karanAra A girirAja upara mahAdeva vigere devatAonI ArAdhanA karanAra manuSya paNa Ave che ane temanAM sthApana karelAM mahAdevanAM ghaNuM liMge che, te kema saMbhave ?" AvI aneka yuktio vaDe te banne saMghapatie vivAda karavA lAgyA te vakhate caturAIvALA ane vicAravALA be prakAranA vRddho temane vivAda dUra karavA belyAH kahyuM che ke - he vArdhaka ! Aje devage tArUM Agamana thayuM te ghaNuM sAruM thayuM. ghaNe kALe pUrNa AyuSyavALe purUSa ja tane dekhI zake che. tArA saMgathI kevaLa vALa ja ta thAya che ema nathI, paraMtu buddhi paNa ujavaLa thAya che, durlabha vairAgya paNa sulabha thAya che. sajajanene viSe mAnyatA thAya che, ane puNyakAryamAM mati pravarte che. ItyAdika tArA keTalA guNa ame kahI zakIe ?" tame bane saMghapatio vAdane tyAga karI eka sAthe ja A giripara caDe. pachI IMdramALa paheravAne vakhate je vadhAre dhana bole tenuM A tIrtha samajavuM. kemake kSatriye zastrathI yuddha kare che, paMDite zAstrathI yuddha kare che, vepArIo pisAthI kalaha kare che, halakA mANase hAtha vaDe kalaha kare che, strIo gALavaDe kalaha kare che, ane pazuo zIMgaDAMvaDe kalaha kare che, mATe ApaNe kalaha dhanathI ja hAI zake che." A pramANe vRddhoe karelI vyavasthAne te bannee aMgIkAra karI pachI tIrthane potAnuM karavA udhamavALA thaI te bane saMgha sahita raivatAcaLa upara caDayA. sarva leke romAMca sahita thaI harSavaDe zrI neminAthane namyA, ane rAtra, pUjA, vajArepaNuM, nRtya ane stuti vigere aneka prakAranI bhakti karavA lAgyA. pachI IMdramALa paheravAne samaye sarva saMghanA leke ketukavALA thayA. te vakhate neminAthanI DAbI bAjue saMghapati (pUrNa) ubhe rahyo ane maMtrI (pethaDa) jamaNI bAju ubhe rahyo. A pramANe te banenI sthiti ja prathama te jaya ane parAjayane pragaTa karatI 1 vRddhAvasthA. Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptama taraMga. hatI. kemake zrI neminAthane jamaNe hAtha je tarapha hoya tene ja jaya thAya che. tyArapachI tIrthane grahaNa karavAmAM vyAkuLa hRdayavALA te bane anukrame sonAmaherete pachI suvarNanA zeranA pramANe ane tyArapachI sonAnI ghIo bolavA lAgyA. temAM pethaDa maMtrIe iMdramALane mATe suvarNanI pAMca ghaDI kahI, tyAre tene (digaMbarI pUrNa cha ghaDI kahI. tyAra pachI te bane sAta ghaDI, ATha gha ItyAdika anukame kahevA lA yA. chevaTa te vakhate tatkALa pUNe seLa ghaDI suvarNa ApavAnuM kahyuM, ane ATha divasanI mudata mAgI te suvarNa ekaThuM karavA gaye. te vakhate maMtrIe paNa daza divasanI mudata kahIne suvarNa lAvavA mATe eka ghImAM eka jana cAle evI zIvra gativALI uMTaDIne teNe mAMDavagaDha mekalI. pUrNa nAmanA digaMbara saMghapatie saMghanA sarva leke pAse jeTaluM hoya teTaluM suvarNa mAgyuM tyAre lekee kaDAM, sonAmahAra vigere pitapotAnuM sarva dhana ApyuM. te ane pitAnuM sarva ekatra karyuM tyAre kula aThThAvIza ghaDI suvarNa thayuM. pachI jyAre pharIthI iMdramALane mATe vAda thaye tyAre te pUrNa aThAvIza ghI suvarNa balya, te sAMbhaLI pethaDa maMtrIe chappana ghaDI suvarNa kahyuM. je mANasa hajAra jana, lAkha zloka ane karoDa rUpIyAvaDe pAchaLa rahI gayela hoya te mANasa jema AgaLanA mANasa sAthe kaI prakAre maLI zakatuM nathI, tema A pUrNa saMghapati pethaDa maMtrIthI ghaNe pAchaLa rahI gaye tethI te tene maLavA zaktimAna thaye nahIM. te pUNe ekAMtamAM potAnA sakaLa saMghane pUchayuM ke--"tame kaI AnAthI adhika thaI zakaze?" tyAre teo belyA ke amArI zakti nathI. jo tamArI zakti hoya te ja tame karaje. amArA sarva baLade, gADAo ane manuSyane vecIe te paNa teTaluM suvarNa thaI zake tema nathI, te tethI adhikanI te zI vAta karavI ? luMTAyAnI jema sarvasva gumAvIne tIrtha vALavAmAM zuM phaLa che? A girirAjane sAthe laIne ApaNe kAMI ghera javAnA nathI." A pramANe pitAnA saMghanuM vacana sAMbhaLIne zyAma mukhavALA te saMghapatie maMtrIne kahyuM ke-"tame ja IdrimALa pahere." A vakhate jamaNI bAjue rahele sarva leka divase kamaLanA samUhanI jema Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhane mahAmaMtrIzvara, ullAsa pAme, ane te ja kamaLane samUha rAtre jema saMkeca pAme che tema DAbI bAjune sarva leka saMkecane ( glAnine) pA.pachI chappana diThumArIonI suvarNamaya ghaDInI sadaza jene tejane samUha zobhate hato, evA te maMtrIe chappana ghIvaDe iMdramALa dhAraNa karI (paherI). pachI vAjitranA zabda pUrvaka moTA utsavavaDe saMsArathI rakSaNa karanAra evI AratI utArI sarva lekene ucita dAna ApI lAkha mANase sahita te maMtrIzvara pitAne rathAne (utAre) Ave. A pramANe te pRthvIdhara maMtrI te tIrtha pitAnuM karI te girirAjaparathI nIce utaryo. kemake chatI zaktie (zakti hoya te) bIjAe grahaNa karelA tIrthanI upekSA karavI ucita nathI. A bAbata upara siddhisenanuM daSTAMta che. temaNe stutivaDe karIne mahAdevanA liMganuM vidAraNa karyuM hatuM, tathA bappabhadie bALakanA mukhakamanavaDe aMbA devIne kahyuM hatuM. devanuM dravya ApyA pachI ja bhajana karIza." e maMtrIe abhigraha karyo, tethI te divase tene upavAsa thaye, dhamakAryanA AraMbhamAM, vyAdhinA vinAzamAM ane vaibhavanI prAptimAM je vilaMba karavAmAM Ave to te zubhakAraka nathI, tema devadravya ApavAmAM paNa vilaMba kare zubhakAraka nathI. kahyuM che ke - - " AyANaM jo bhaMjai, paDivannadhaNaM na dei devss| nassaMtaM samuvikkhai, so vihu paribhamai saMsAre // 3 // " "devadravyanI Avakane bhAMge, aMgIkAra kareluM devadravya Ape nahIM, ane devadravyane nAza thato hoya tenI je upekSA kare, te paNa saMsAramAM bhame che." " vikijai taNayAI, kinjai dAsattaNaM parigihe vA / evaM pi hu appijjA, jiNadavvaM appahiaheuM / / 4 // " putrAdikane vecavA, athavA parane ghera dAsapaNuM karavuM, ema karIne paNa pitAnA AtmAnA hitane mATe ja devadravya ApI devuM." " ceiavvaviNAse, isighAe pavayaNassa uDDAhe / saMgarUrathamaM, mUtta rohillAmaNa ja Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satama taraMga. 100 "caityanA dravyane vinAza karavo, sAdhune ghAta kare, zAsananI niMdA karavI, ane sAdhvInA brahmacaryAno bhaMga kare. A sarve bAdhilAbhanA mULane bALI nAMkhavAmAM agni samAna che." ceiyadavvaM sAhAraNaM ca, jo duhai mohiamaIo / dhamma so na viANai, ahavA baddhAuno narae // 6 / " "mUDha mativALA je purUSa caityanA dravyo ane sAdhAraNa dravyane vinAza kare che, te dharmane jAte ja nathI. athavA teNe prathama narakanuM AyuSya bAMdhyuM che ema jANavuM." bIje divase ghaNA lokoe Agraha karyA chatAM paNa maMtrIzvare bhajana karyuM nahIM. tethI te divase mahAdhara vigere ghaNuM leke bhajana vinA ja rahyA. jema unnata meghanI rAha jovAya tema bhejana karyA vinA ja te leke suvarNanA mArganI rAha jotA rahyA. chevaTa be ghI divasa bAkI rahyo, tevAmAM te suvarNanI uMTaDIo AvI. te joI tatkALa harSarUpI merUparvate kSebha pamADele agAdha saMgharUpI samudra meTA dhvanine karavA lAgyo. pachI maMtrIe te ja vakhate teLIne devanuM suvarNa ApI dIdhuM, ane dharma kiyAmAM tatpara (nipuNa) evA te maMtrIe te vakhate catuvidha AhAranuM paccakhANa karyuM. kahyuM che ke divasanA AraMbhamAM ane cheDe rAtribhejananA doSane jANa nAra je mANasa babe ghaDIne tyAga karIne bhajana kare che, te mANasa puNyanuM bhAjana che-puNyazALI thAya che." pachI prAtaHkALe jeNe Agale divase upavAsa karyo hate, te sarvanA bhejana ane bhakti pUrvaka pite chaThanuM pAraNuM karyuM, tathA te divase meTuM saMghavAtsalya karyuM. badhI suvarNanI ghaDIo ApIne tathA te uparAMta agyAra lAkha rUpIyAne vyaya karIne te maMtrI pitAne ghera gaye. ekadA prAtaHkALe uThI prabhAtanI kriyA karI, zeThIyAne lAyaka alaMkAro paherI, netrane priya lAge te veSa dhAraNa karI te pethaDa maMtrI zreSTha aWpara ArUDha thaI suzobhita zrI karIne maratakapara dhAraNa karI parivAra sahita gurU mahArAjane vaMdanA karavA gaye. kahyuM che ke Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhane mahAmaMtrIzvara. "prAtaH protthAya vIkSyo jinamukhamukuraH sadguroH pannakhatviTkaGkatyA mAya'mAjJAsumaNiparicitaM cottamAGgaM vidheyam / satyoktyA vaktrapUtigurumadhuragirA gandhadhUlyA sugandhI, karNI gAtraM parItaM guNinativasanairbodhanI cAgryapAThaiH // 8 // " * prAta:kALe uThIne prathama jinezvaranA mukharUpI darpaNa jevuM, pachI sadagurUnA paganA nakhanI kAMtirUpI kAMcakIvaDe mastakane oLIne te gurUnI AjJArUpI zreSTha maNivaDe tene zaNagAravuM, satya vANuM belavAvaDe mukhane pavitra karavuM, gurUnI madhura vANurUpI kasturIvaDe banne kAnane sugaMdhi karavA, guNavAna janane namaskAra karavArUpa vastravaDe zarIrane zaNagAravuM, ane uttama zAstranA pATha ( abhyAsa )vaDe sAruM jJAna meLavavuM. cityamAM arihaMta devane namIne maMtrIzvara gurUne namavA mATe dharmazALAnI samIpe gaye, teTalAmAM teNe dUrathI siddhAMtanA pAThane advaita zabda prathama ja sAMbhaLI tarka karyo ke-"zuM A siddhAMtarUpI samudranA mathanane zabda che? ke gurUrUpI meghanA garavane zabda che? ke pAparUpI dhAnyane pIsanAra ghaTIne zabda che?" A pramANe vicAra karate te maMtrI dharmazALAmAM gaye. tyAM gurUne vAMdI yogya rathAne The. te vakhate vAcanA letA eka sAdhune joI teNe gurUne pUchyuM ke vAraMvAra maitamane nAmavALuM kayuM zAstra A sAdhu vAMce che?" gurUe kahyuM ke "he bhadra ! A sarva AgamamAM uttama pAMcamuM aMga ( bhagavatI ) che. temAM gAma ravAmIe jANatA chatAM paNa anya prA enA upakArane mATe prazna karyA che, ane zrIvIra bhagavAne pitAnA ja mukhathI gautamane saMbodhIne te dareka praznanA javAba ApyA che. temAM zrI gautama svAmIe chatrIsa hajAra meTA prazno karyA che, tethI teTalI vakhata eTale chatrIsa hajAra vakhata gAmanuM nAma Ave che. " yA SaTtriMzatsahasrAn pratividhisajuSAM vibhrati praznavAcAM, catvAriMzacchateSu prathayati paritaH zreNimuddezakAnAm / raGgadbhaGgottaraGgA nayagamagahanA durvigAhA vivAhaprajJaptiH paJcamAGga jayati bhagavatI sA vicitrArthakozaH // 9 // " Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptama taraMga. * 111 " je vivAhaprajJapti uttara sahita chatrIsa hajAra praznone dhAraNa kare che, je cALIza zatakane viSe udezAonI zreNine cotaraphathI vistare che, jemAM dedIpyamAna bhAMgArUpI moTA taraMge che, je sAta naya ane gamA ( sUtranA alAvA e karIne gahana che, tathA jemAM praveza karavo azakya che te vivAhaprajJapti nAmanuM pAMcamuM aMga jaya pAme che, tenuM bIjuM nAma bhagavatI che, vaLI te vicitra arthane kAza-khajAno che." tevA prakAranI buddhinA baLathI rahita evo je muni te bhagavatIne bhaNavA mATe zaktimAna na hoya, te vidhipUrvaka yogavahana karI aMganI vAcanA le che. "je purUSa te te aMganA tapavaDe, bhaNAvavAvaDe, bhaNavAvaDe, sAMbhaLavAvaDe, vAMcavAvaDe ane pustaka lakhAvavAvaDe aMga vigere AgamanI bhakti kare che, te sarvazapaNuM prApta kare che." A pramANe gurUnuM vacana sAMbhaLI maMtrIe kahyuM ke-"megha ghaTAnI jevI zrIvIra bhagavAnanI vANI sAMbhaLavAthI atyaMta prItivALe thayela mAre cittarUpI mayUra nRtya kare che, tethI he pUjya! Apa te munine AjJA Ape, ke jethI te prathamathI vAMce, kemake te pAMcamuM aMga huM sAMbhaLavA IcchuM chuM." te sAMbhaLI gurUe eka munine AjJA ApI, tethI te prathamathI pAMcamA aMgane vAMcavA lAgyA, temAM je je ThekANe. gautamanuM nAma AvatuM te te vakhate eka eka senAmahora mUkIne te maMtrI sAMbhaLavA lAgyuM. te vakhate spaSTa akSaronI zreNIrUpI haLanA mArganA (lITAnA) samUharUpa jJAna nAmanA trIjA kSetrane viSe maMtrIrUpI meghe sonAmahoranI vRSTi karI pAMca divasamAM chatrIza hajAra senAmahorevaDe jJAnanI pUjA karIne teNe satpanA cittamAM camatkAra utpanna karyo. akhUTa dhananA svAmI te maMtrIe bhRgukaccha (bharUca) vigere nagaramAM sAta meTA jJAnabhaMDAra bharI dIdhA. te sarva pustakane mATe paTTasUtra, rezamI dorAnuM varNana ane suvarNanI pATalIo karAvI te maMtrIe pitAnuM dhana kRtArtha karyuM. pithaDa maMtrIe zrIgurUnI pAse trikALa jinezvaranI pUjA karavAne niyama aMgIkAra karyo hato, te niyamane kRpAnA sthAnarUpa te maMtrI vyApAramAM vyagratA chatAM paNa barAbara pALatuM hatuM. saMpattio 1 zrI bhagavatIsUtranA 41 zataka che, ahiM graMthakAra mahArAja cAlIza jaNAve che. Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhane mahAmaMtrIzvara jinezvaranI bhakitathI ja prApta thAya che, te saMpattine prathama prApta karIne pachI je te jinezvaranI bhakti na kare, teo avazya svAmIhI che ema jANavuM. ekadA sUryanI jevI bhAvALA te maMtrIe madhyAnha samaye karmane chedavAmAM dedIpyamAna caka samAna zrI jinezvaranI A pramANe pUjA karavA mAMDI-eka pahecchAnuM ane bIjuM uttarAsaNanuM ema be rezamI vastra dhAraNa karI, mukhakamaLane viSe keza bAMdhI, hAthamAM alaMkAra paherI te maMtrIe vidhi pUrvaka snAtrAdika pUjA karI. pachI pitAnI pAchaLa snAna karI pavitra vastra paherI beThelA mANase anukrame tenA hAthamAM pupe ApavA mAMDyA, te puravaDe te bhagavAnanI adbhuta AMgI racavA lAge. A avasare sAraMgadeva rAjAnuM sainya avantI dezanI sImAe AvIne rahyuM che, te vAta sAMbhaLI rAjAne tenI sAthe saMdhi karavAnI IcchA thaI kahyuM che ke- "saMdhi, vigraha (yuddha), yAna (prayANa), Asana (besI rahevuM che, . kaidha (bheda karave) ane Azraya (killAmAM chupAI rahevuM ) A che - jAnA rAjyarUpI keLanA vanane rakSaNa karanArA paheregIra che." pachI rAjAe saMdhi, vigraha vigeremAM nipuNa evA dUtane zIgrapaNe ekalavAnI IcchAthI jezIne pUchyuM, tyAre teNe vijaya nAmanuM muhUrta zreSTha jaNAvyuM. kahyuM che ke-- divasanA pahelA be paheramAM eka ghaDI echI hoya te ane pAcha LanA be pahoranI eka (pahelI) ghaDI adhika A be ghaDI (madhyAkALanI) vijaya nAmano yuga [ muhUrta ] kahevAya che. te sarva kAryane sAdhanAra che." te vijaya muhUrtamAM DUtane mokalavAnI IcchAvALA rAjAe vicAra karavA mATe pRthvIdhara maMtrIne bolAvyuM. tene bolAvavA mATe rAjAne eka sevaka tene ghera gaye, tene maMtrInI patnI prathamiNIe kahyuM ke-" atyAre maMtrIne pUjAne samaya varte che, tethI hamaNAM AvI zakaze nahIM." te sAMbhaLI te purUSa pAchA gaye. tyAre rAjAe pharIthI bIjA purUSane mekalyA. teNe paNa jaI maMtrInA dvAramAM ubhA rahI rAjAe kaheluM kArya dAsI dvArA maMtrIne kahevarAvyuM. tenuM vacana Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkhama taraMga. 113 sAMbhaLIne prathamiNIe amRta jevA madhura vacanathI te purUSane kahyuM ke -"he bhAI! haju maMtrIne devapUjAmAM be ghI lAgaze,"te sAMbhaLI teNe paNa jaIne rAjAne maMtrInI priyAe kahele javAba Ape. paraMtu AjJAne bhaMga karyA chatAM paNa pradhAna upara rAjAe kepa karyo nahIM. pachI muhUrta najIkamAM ja AvyuM che ema dhArI utsuka thayele rAjA pite ja maMtrIne ghera Avyo, ane sAthenA parivArane bahAra mUkI pite ekalo ja gharamAM peTho. "huM ahIM Avyo chuM e khabara maMtrIne keIe jaNAvavA nahIM." ema kahI rAjA AgaLa cAlatA eka mANase dekhADelA mArge AgaLa gayA. tyAM rAjAe devAlaya joyuM. te niraMtara jAtivata dazAMgAdika dhUpa uvekhavAthI sugaMdhamaya hatuM, jaLanI zaMkA thAya tevI nIlama maNinI bAMdhelI kuTTimavaDe te zobhatuM hatuM, tenI bhIMta vicitra prakAranAM jinezvaranAM caritrAdikanAM citra citrelAM hovAthI atyaMta zebhatI hatI, uparanA bhAgamAM manahara caMdaravA bAMdhelA hatA ane temAM metInI mALAo laTakAvelI hatI, te devAlaya jANe bhavanapatinA iMdranuM bhavana hoya, ke kalpavAsI devuM kanuM vimAna haya, ke mekSalakSmIne kIDA karavAnI havelI hoya ema zebhatuM hatuM. temAM zrI pArzvanAthanuM adbhuta biMba hatuM. te mahA nalaratnamaya hatuM, zivaliMga phATIne temAMthI pragaTa thayeluM hatuM, siMhAsana para sthApana kareluM hatuM, dedIpyamAna phaNAnAM ratnanA kiraNovaDe caLakatuM hatuM, ane tenI banne bAjue alaMkArevaDe suzobhita evI be kanyAo ujavaLa cAmarene vIMjhatI hatI. AvA pArzvanAtha prabhunI pUjA karatA maMtrIne rAjAe joye. te vakhate rAjA gupta rIte puSya ApanAra manuSyane uThADI tene sthAne pite beThe, ane kama (rIta) ne nahIM jANanAra hovAthI jema tema ADA avaLA puSpo ApavA lAge. vAraMvAra kama vinA pupe ApavAthI pote hAthe ja kamasara puSpa levAnI IcchAthI maMtrIe pitAnuM mukha pAchaLa pheravyuM, teTalAmAM te tyAM rAjAne beThelA joyA. tarata ja maMtrI ubhe thavA lAge, tene rAjAe AgrahathI besADyo, ane tenI devabhaktithI 1 bhUminaLa. Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhanA mahAmaMtrIzvara. -- - -- -- - - - - - -- - -- hRdayamAM huSTatuSTa thaI zreSTha buddhivALe te bolyo ke-"he maMtrI ! tane dhanya che, tAre janma, jIvita ane dhana vakhANavA lAyaka che, kemake devanA upara tAre bhaktine viratAra A hada vinAne che. zarIrane viSe caitanya, bhejanane viSe ghI, rAjAnA zAsanane viSe zrIkAra, athANumAM lIMbune rasa ane dharmane viSe vAsanA (bhAvanA) A sarva sArabhUta-zreSTha che. mana, vacana, kAyA, vastra, pRthvI, pUjAnI sAmagrI ane sthiti, A sAte prakAranI zuddhipUrvaka devapUjA karanAra tArA je bIje keNa che? seMkaDo kAryo chatAM paNa ane meM bolAvyA chatAM paNa te maMtrI ! tAre kadApi devapUjAne samaye AvavuM nahIM tuM sukhethI ekAgra manavaDe pUjA kara. huM tyAMsudhI DelImAM beThe chuM." ema kahI rAjA tyAMthI uThI DelImAM jaI maMtrInA sevake Ape lA ucita Asana para beThe. tyArapachI maMtrI paNa vidhipUrvaka pUjA, stuti, kAtsarga vigere sarva saMpUrNa karI rAjA pAse AvI tene namana karI ucita Asana para beThe. te vakhate je zIe kaheluM vijaya muhUrta vyatIta thayuM hatuM (jatuM rahyuM hatuM), te paNa rAjAe tenA para kepa karyo nahIM. ahe ! puNyane vilAsa AzcaryakAraka che. kahyuM che ke - " patnI premavatI sutaH suvinayo bhrAtA guNAlaGkataH, snigdho bandhujanaH sakhA'ticaturo nityaM prasannaH prabhuH / nirlobho'nucaraH svabandhusukRtaprAyopabhogyaM dhanaM, purAnAmuni saMtatama cAra pacate 2 . " - premavALI patnI, sArA vinayavALo putra, guNavaDa alaMkRta bhAI, havALA baMdhujane, ati catura mitra, nitya prasanna thayela svAmI, lAbha rahita kara, ane pitAnA baMdhuM tathA puNya mArge ja prAye vaparAtuM dhana, A sarva vastu puNyanA udayathI koIka purUSane ja niraMtara prApta thAya che." tyArapachI rAjA ane maMtrI e bane e vicAra karIne saMdhi, vigraha vigere sAdhavAmAM nipuNa buddhivALA dUtane bIjA navIna muhU 1 pUrva ke uttara tarapha mukha rAkhIne rahevuM te. Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptama taraMga. 115 . mAM mokalyo. teNe paNa te sainyanI sAthe saMdhi karI tene calAvI dIdhuM-pAchuM vALyuM. te pethaDa maMtrI be gAu dUra gurUne yoga hoya te tyAM jaIne temanI samakSa devanI pratikramaNa karatuM hatuM, ane pAkSika pratikramaNa mATe cAra gAu dara gurU hoya te tyAM jaIne paNa gurUnI samakSa pratikramaNa karatuM hatuM, kemake gharane viSe pratikramaNa karavAthI manamAM gharanA vyApArane vicAra thavA saMbhava che, sthApanAcAryanI pratyupekSA dika niyama rahetuM nathI, tathA rAgadveSanA udayane saMbhava rahe che, tethI karIne sAdhunI samIpe Avazyaka (pratikramaNa) karavuM zreSTha che. jema saMskAra karyA vinAnI bhIMta upara citrAmaNa sArUM thaI zakatuM nathI, tema mana rAgadveSa vinAnuM na thAya tyAMsudhI prathama sAmAyika ja sthApI zakAtuM nathI, te pachI pratikramaNa te zI rIte thaI zake ? ane je samabhAvamAM mana ramaNa karatuM hoya te achatA paNa samatAdika sAdhunA guNe manamAM pratibiMbita thAya che, te upara zuddha karelI bhIMtanuM daSTAMta che, te A pramANe keI nagaramAM keI rAjAe citArAone bolAvI temane pitAnI sabhA citaravA ApI, temAM eka taraphanI bhIMtane vibhAga ghaNuM citArAoe citaravA mATe grahaNa karyo, ane tenI sAmenI bhIMtane bhAga mAtra eka ja citArAe grahaNa karyo. pachI te banenI vacce javanikA (paDade) rAkhavAmAM AvI. jyAre te ghaNuM citArAoe te pitAnI AkhI bhIMta suzobhita citrathI bhUSita karI, tyAre pelA eka citArAe pitAnI bhIMta mAtra ghaThArI maThArIne atyaMta ujvaLa arisA jevI karI. pachI vacce rAkhelI javanikA jyAre dUra karavAmAM AvI, tyAre te bhIMtanA sarva citra sAmenI zuddha karelI bhIMtamAM pratibiMbarUpe dekhAvA lAgyA. tethI rAjA ghaNuM Azcarya pAmyuM. AvI buddhithI te citAre rAjA pAsethI ghaNuM dhana pAmyo. te ja pramANe samatAvALA hRdayane viSe guNonuM pratibiMba paDavAthI paNa uttama sthAna (mokSa) prApta thAya che. eka varSanI aMdara niyame karIne traNavAra gurUnI pAse prazna pUchIne navakAra maMtra vigere sUnA arthane pragaTa Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhanA mahAma`trIzvara, paNe jANatA hatA. tathA sUtra, akSara ane padmAnuM ciMtavana karavAmAM ekAgra manavALA thaIne ja pratikramaNa karatA hatA. kahyu` che keH-- " pratilekhana karatI vakhate, mAtrA karatI vakhate, hallA karatI vakhate pratikramaNa karatI vakhate, ane mAmAM cAlatI vakhate munie mauna karavu joie. te pethaDa matrI azrvapara ArUDha thaI lAkho manuSyeAnA parivAra sahita mArgomAM jatA hoya te vakhate te jo koi navA sAdhami kane jue te tarataja azvaparathI utarI te sAdhamikane namaskAra karatA hatA. kahyuM che ke tr dharane AMgaNe sAmika prApta thAya tyAre tene joine jene sneha utpanna na thAya te tenA samitimAM ja sadetu che. ema jinazAsanamAM kahyuM che. "" jo aizva prApta thayA chatAM paNa te vinaya sahita hoya te te dakSiNAvartI za`khamAM gaMgAjaLa bharyAM jevuM che, kalpavRkSa ma MjarI sahita thayA jevuM che, pUrNimAnA caMdra kalaMka vinAnA thayA jevuM che, seAbhAgyavatI strInA mastakapara mugaTa madhyA jevuM che, ane suvaNu suga MdhathI yukata thayA jevuM che ema jANavuM. A pramANe tenA aneka puNyakAryAnI kATinI racanA sAMbhaLavAthI tuSTamAna thayelA IMdre keTaleka kALe peAtAnA ardhAsana upara besADavA mATe te maMtrIzvarane khelAvye tyAre te suvaNa nAkheALA caDAvelA yAtimaMDana nAmanA caityanA maMDapa rUpI vimAnamAM Ave thaine pahelA devalAkamAM gayA. pethaDa matrInI tI yAtrA, pustaka lekhana, pUjA ane pratikramaNa vigerenA thana nAmanA sAtamA tara'ga pUrNa thayA. ------------- Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atha aSTama taraMga. - 3 thaDa maMtrI svarge gayA pachI zukrAcAryanI zreSTha buddhinA paNa nAza karanArA ane caMdra jevI ujvaLa kIrtivALA tenA putra jhAMjhaNa rAjyavyApAra karavA lAgyA . ( maMtrInI jagyAe nImAyeA. ) teNe ekadA gurU pAse dharmAM dezanAmAM sAMbhaLyu ke--" tI'nI yAtrA karavAthI AraMbha samAraMbhanI nivRtti thAya che, dhananI saphaLatA thAya chaeN, saMghanI bhakita thAya che, samakitanI ati nirmaLatA thAya che, snehI janatuM hita thAya che, jINu caitcAnA udhdhAra vigere thAya che, tIrthAMnI prabhAvanA thAya che, jinezvare kahelA vacananu pAlana thAya che, tIrthaMkara nAma karmonA baMdha thAya che, siddhinI samIpe avAca che, ane deva tathA manuSya bhavanI prApti thAya che. A sa tI - yAtrAnAM phaLa che. prathama te merU paryaMta sauthI moTA che, tenAthI pRthvI meATI che, tenAthI megha mATe che, tenAthI samudra meTe che, tenAthI agastya mATe che, tenAthI AkAza mATuM che, tenAthI graheA mATA che, tenAthI jinezvara meTA che, A sarve eka bIjAthI anukrame moTA che. A sarvathI mATe jinezvare paNa pUjelA saMgha che. te saMghanu pazu adhipatipaNArUpa ane sarvAM sthAnAmAM uttama sthAnarUpa mAtA ane gurUnI AzISanuM phaLa agaNya puNyathI prApta thAya che. '' ityAdika gurUnI vANI sAMbhaLI jhAMjhaNa ma MtrInA manamAM tI yAtrAne bhAva utpanna thayA, tethI teNe ghaNA dezemAM ka kAtrIo mAkalIne Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhanA mahAmaMtrIzvara, sakaLa saMghane belA, ane prathamathI ja a, ratha, gADAM, peThe vigere sarva sAmagrI taiyAra karI. te vakhate aDhI lAkha manuSya yAtrAne mATe ekatra maLyA. pachI saMvata 1340 nA mAgha zudI 5 ne divase sArA muphate uttama zukana vaDe saMghe prayANa karyuM. te prayANane samaye vAjiAnA zabdo vaDe, nATakanA zabda vaDe, cAraNa mATenA padI che devaDe, strIsamUhanA dhavala gIta vaDe, gavaiyAonA saMgItanA zabdo vaDe, anA heSitaravaDe, vRSabhenA samUhanI Doke bAMdhelI zabda karatI ghaMTaDIonA ghaSavaDe, ane rathanA cItkAra zabda vaDe AkhuM vizva eka zabdamaya thaI gayuM. te saMghamAM bAra jina maMdire hatAM, temane uMcI vijao bAMdhelI hatI, manahara cAmara vIMjhAtA hatA, ane temane suvarNanAM tAraNo hatAM, dareka jinacaityane viSe niraMtara nRtya karanAra eka eka nartakInuM peTaka mRdaMgAdika sAmagrI sahita rAkhavAmAM AvyuM hatuM. te saMghamAM bAra hajAra gADAM hatAM, te gADAo cAmaDAnAM vastrothI DhAMkelAM hatAM. temAM dhananI vRSTi karavAmAM megha samAna bAra saMghapatio hatA. temAM kaMTha ane zIMgaDAone aneka AbhUSaNathI zaNagArelA, ati vegavALA ane ati puSTa zarIravALA pacAsa hajAra piThIyA hatA, ghaNA parivAra sahita zrI dharmazeSa nAmanA uttama gurU vastranI pauSadhazALAmAM rahetA hatA, tathA bIjA paNa viza AcAryo parivAra sahita hatA, te saMghanI sAthe sukhAsane, sainya, zrIkarIo, pANInA veNao, rasoiyAo ane suthAre vigere sarva sAmagrI hatI, vastranAM ghara (taMbuo) tathA meTA zastrAdika bhArane upADavA mATe sarve maLIne bAraso khaccara ane uTe hatA, jANe ke meharAjAne jItanArUM sainya hAya siddhipurI tarapha janAre sAtha hoya, ane maMtrIzvaranA udAra puNya rUpI lamInA vivAhanI jAna hoya, e te saMgha ghaNAM bhejana, zAka, ghI, dUdha, dahIM, pANI, ghAsa ane IdhaNa vigere sAmagrIvaDe sukhakAraka prayANa ane vizrAMti (paDAva ) vaDe cAlato hato. te saMghanI rakSA karavA mATe maMtrInI sAthe rAjAe sella nAmanA zastrane dhAraNa karanAra mahA parAkramI siMghana nAmanA senApatine 1 DuiM- samUha, Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aSTama taraMga. 119 mekalyuM hatuM, tenA be hajAra svAre ane bIjA eka hajAra pattio AkhI rAtri taMbuonA killAnI pharatA bhamatA hatA. maMtrIzvara sarva jane jamI rahyA pachI jamatuM hatuM, sarva jane sutA pachI sute hatuM, ane prAtaHkALe sarvathI pahelAM jAgatuM hatuM. cAlatI vakhate mArgamAM sarva saMghanI pAchaLa siMghana sannadrabaddha thaIne eka hajAra ravA sahita cAlatuM hatuM, ane be paDakhe pAMca pAMca vAro saMghanuM rakSaNa karatA hatA, tathA saMghanI AgaLa zabda karatI ghugharIo sahita palANelA uttama azvapara ArUDha thayele ane tethI karIne ucca zivasa nAmanA azvapara ArUDha thayelA iMdranI zebhAne dhAraNa karate baLavAna maMtrIzvara bakhtara paherI Ayudha ( zAstrane) dhAraNa karI eka hajAra ardhA ane pattinA samUha sahita mArgamAM vAji nA moTA zabda pUrvaka cAlatuM hatuM. AvI rIte cAlatA saMghanI uDelI rajavaDe iMdrAdika deve pApane nAza karanArUM snAna karatA hatA, anukrame cAlate te saMgha bAlapura nAmanA nagaramAM AvyuM. tyAM maMtrIzvarane mA narapati nAmane zreSThI raheto hato, teNe saMghane mATe praveza utsava karyo. tyAM covIza tIrthakarenA biMbanI sthApanA karI te maMtrIzvara saMgha sahita pRthvIrUpI strInA netra samAna citrakUTa (ciDagaDha) mAM AvyuM. tyAM samagra saMghe caityaparipATI vigere savistara karI tyAM rahelA vicitra prakAranA Azcaryone ketuka pUrvaka joyAM. tyArapachI saMgha pApanA samUhane nAza karanAra karakeTaka nagaramAM gaye, tyAM upasarganuM haraNa karanAra zrI pArdhAnAthanI zyAma pratimA che, tene saMghe namaskAra karyA. tyAM moTA utsava pUrvaka je avasare maMtrIzvarane saMgane iMdra (saMghapati) karavAmAM Ave, te vakhate paMDita janee A pramANe zaMkA-ulTekSA karI ke-"zuM A maMtrIrUpI subhaTa kaliyugarUpI zatruone haNaze ? hA, kemake tenuM vizALa bhAlarathaLa (kapALa) dhanuSa jevuM che, temAM saraLa bhrakuTiyugala che te pratyaMcA sadaza che, ane temAM mane hara tilaka kareluM che te pratyaMcApara caDAvelA tINa bANa jevuM che." jyAre maMtrIne tilaka kara 1 jeNe bakhtara dhAraNa karyuM hoya te. Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhane mahAmaMtrIzvara vAmAM AvyuM tyAre gurU mahArAje tene kahyuM ke -"he bhadra! je saMghapati hoya teNe dareka prayANe navuM meTuM caitya karAvavuM joIe. tevI zakti na hoya te je ThekANe (nagaramAM) tilaka thayuM hoya tyAM te avazya saMghapatie mokSalakSmInA deharUpa jinagRha karAvavuM joIe." A pramANe gurUnuM vacana sAMbhaLI saMghapatie tyAM eka ThekANe zIdhrapaNe caitya karAvavAne AraMbha karyo. paraMtu divase jeTaluM kAma karyuM hoya teTaluM zatrimAM paDI javA lAgyuM. A pramANe be traNa sthAnake badalyAM topaNa te paDI javA lAgyuM. kemake tyAM rahela kSetra pALa (deva) uddhata hovAthI maMtrInuM karAvAtuM navuM caitya sahana karatuM nahotuM. tethI te ThekANe pahelAnuM zrI neminAthanuM nAnuM caitya hatuM, tene ja navesarathI meTuM karAvavA mAMDyuM, tene paNa te kSetrapALa pADI nAMkhavA lAgyuM. tyAre maMtrI zIvratAthI parANe (parAkrama ane sattAvaDe) karAvavA lAgyuM, eTale te kSetrapALa kodha pAmI saMdhanA janane viSe mastakanI pIDA, javara ane marakIne utpanna karI upadrava karavA lAgyA. te vakhate saMghanA mukhya janee maMtrIne kahyuM ke -"he maMtro! tame phegaTa baLa (baLAtkAra) na kare. kemake manuSya devane kadApi baLathI jItI zakatA nathI. juo ke dropadIe IjhelA kamaLane levA mATe pAMca pAMDave anukrame agAdha sarovaramAM paDyA hatA, temane te baLavAna deve zuM bAMdhyA nahatA ? Ama karavAthI saMghanA ghaNuM leka atyaMta pIDAya che, tethI buddhimAna purUSe te tevA devane saMtoSa pamADI prAsAda karAvI joIe." A pramANe temanuM vacana sAMbhaLI maMtrIe te kSetrapALane dhUpa uvekhI, puSpapUjA karI baLibAkaLA vigere vaDe ArAdhyuM, tyAre te deva tenI sanmukha pragaTa thaIne bolyA ke--" A caityane eka paththara paNa upADavA nahIM dauM, temaja A gAmanI sImA (hada) ne viSe kaI paNa ThekANe navuM cetya karavA nahIM ApuM." tyAre maMtrIe kahyuM ke-"te Aja caityanI tarapha karavA de." A pramANe te maMtrInI vANIthI bhaktivaDe vaza thayelA deve tene tema karavAnI anumati ApI. tyArapachI maMtrIe te caityane vacce rAkhIne pANI nIkaLe tyAMsudhI uDe pAye khedI meghamaMDAdikavaDe sahita sAta mALane prAsAda karAve. Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aSTama tara'ga. 121 tyArapachIte sa Mgha AghATapuramAM AvyA. tyAM ghaNAM jinacaitye hatAM, te sarve nI pUjA vigere karIne sa MghanA leAkeAe ghaNuM puNya upArjana karyuM tathA tyAM gaNikAe jItelI se| pagathIyAMvALI je hASI nAmanI vAva hatI ane dUta nAmanA zreSThInI putrIe jaLane mATe je zAMkarI nAmanI vAva karAvI hatI, e vigere aneka AzcaryanAM sthAna paNa te saMghe joyAM. tyArapachI nAgahRdamAM jaine navakhaMDA jinezvarane namI ghaNA abhigrahAne dhAraNa karanAra te saMgha jIrApalImAM gayA. tyAM prANIenA karADA manArathAne pUrNa karanAra, duHkhane dUra karanAra, suMdara mahimAvALA ane iMdra samAna bhAgavALA zrI pArzvanAthane namana karyu.. kalpavRkSanI pAse bhamarAonA samUha Ave tema te jIrAulI pArzvanAthanI pAse tenA prabhAvarUpI sugaMdhathI ANu karAyelA ane cAtaram stutirUpI jhaMkAra zabdane karatA ghaNA puNyavaMta sa`ghA niraMtara Ave che. te pArzvanAthanuM ma MtrIe la mInA pAtrarUpa snAtra karyuM, karoDa puSpa caDAvI pUjA karI, cha maNa kapUrane dhUpa karyAM, ane metInI mALAvALA seAnAnA taMtune bharelA rezamI vastranA ulleAca eka lAkha rUpIyAnA vyacathI taiyAra karAvI te caityanA maMDapamAM bAMdhyA. tyArapachI te sa Mgha anukrame cAlatA Akhu pa ta upara gayA. te pata upara puSpa ane phaLe karIne sahita aDhArabhAra vanaspati rahelI che, te pa`ta peAtAnI uMcAivaDe svanA bheda karaze evI zaMkAthI iMdra paNa vyAkuLa thatA hatA. u Mce rahelA khAra svargalokanA jANe mA heAya tema te zreSTha pagathIyAvaDe zAle che, gaMgA vigere mithyASTinA tIrthAMnI zreNine paNa te dhAraNa kare che, tenA zikhara upara jaLanA bharelAM vAdaLAMe sthira thaIne krIDA kare che, tathA caDavAnA parizramanA parasevAthI vyApta thayelA zarIranI prIti ApanAra vAyu tenA para maMda maMda vAyA kare che, AvA Avyu pa tapara te saMgha caDayA. tyAM rahela caitya vi dhyAcaLa parvAMtathI vadhAre lAMbu', kailAsa pa tathI paNa vadhAre ujjavaLa, himAlaya paryaMtathI paNa vadhAre zItaLa ane malayAcaLa parvAMtathI paNa vadhAre suga Mdhi hatuM, te 1-2 A banne vAvA saMbadhI hakIkata kAMi paNa vadhAre jANavAmAM nathI. 16 Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhanA mahAmaMtrIzvara. caMdrAvatI nagarInA svAmI bAra chagothI zobhatA ane jenA mahelamAM lAkha azvo bAMdhelA hatA evA 'vimaLe karAvyuM hatuM. te cetya kamaLa vividha kotarelI ghaNuM keraNIone dhAraNa karanArUM hatuM (mINuM kAmathI zejita hatuM), ane jenAranI daSTine amRtanA aMjana samAna hatuM. AvuM manehara cetya saMghe tathA maMtrIe joyuM. te cityamAM motInA sAthIyAnI nizAnIthI pRthvImAMthI pragaTa thayelA zrISabha prabhunI sthApanA karelI hatI, tenI vidhipUrvaka pUjA karIne maMtrIe manahara meTI rezamI dhvajA caDAvI. tathA te ja ThekANe cha kaLa pramANa pRthvI upara sADAbAra karoDa rUpiyA kharca karIne uttama keraNInA samUhathI vyAsa eka adbhuta caitya tejapALa maMtriIe karAveluM hatuM, tyAM AvIne pApa rahita ( puNyavaMta) maMtrI vigere saMghanA lokoe vidhi pUrvaka snAtra, pUjA ane vajAdika kAryo karyA. tyArapachI caMdrAvatI nagarImAM rahelA jinezvarane nAmaskAra karIne saMgha vaDe manahara lakSmI (zabhA)vALA ArAsaNa tIrtha tarapha cAle. keTalAka mAga ullaMghana karyo, teTalAmAM tatkALa kaSTane sUcavanArI bhayaMkara zabdavALI bharavI (cIbarI) DAbI bAjue rahIne zabda karatI sarva lekae sAMbhaLI. te vakhate bhaya pAmelo saMgha kSaNavAra ubhuM rahI pachI AgaLa cAlya, ane pitA potAnA subhaTone saja karI maMtrI ane siMghane sAvadhAnapaNe saMghanI AgaLa cAlyA. A avasare te mArgamAM muMjAla nAmane kuDAla dezane svAmI yuddhamAM mahA utkaTa luMTArAonA samUhane mugaTarUpa hatuM, teNe dhanathI paripUrNa avantIne saMgha Avate sAMbhaLe, tethI utkaTa bhilenA samUhane bheLe karI saMghane mArga rUMdhIne te rahyo hate. paDaha (vAjitra) nA zabdavaDe saMghane pAse Avela jANuM kAhala nAmanA vAjitranA meTA trATakAra zabdavaDe jANe AkAzane phaDatuM hoya tema te muMjAla saMghanI sanmukha deDa. kalpAMta kALanA meghanI jema kALA zarIravALe bhilene samUha bANanI vRSTi karate ane kAlanA zabdathI garava karate prasaravA lAgyuM. te vakhate tene joIne sarva saMghaloka kaMpavA lAge ane navakAra maMtra tathA ISTadevanuM smaraNa kara 1 A maMtrI hate. 2 vIghA jevuM pramANa vizeSa. Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ama taraMga. 13 vAmAM tatpara thaye. te vakhate keTalAka leke nAsavA lAgyA, keTalAka bhUSaNane utArI saMtADavA lAgyA, keTalAka pRthvImAM dhanane dATavA lAgyA, ane keTalAka jALAnI aMdara chupAvavA lAgyA, ema judI judI kriyA karavA lAgyA; te joI subhaTane utsAha ApavAmAM nipuNa ane bhile rUpI aMdhakArane nAza karavAmAM sUryacaMdra samAna jhAMjhaNuM maMtrI ane siMghanA senApatie sarva saMghane dhIraja ApI, azvAdikanA zabdathI mizra thayelA ane parvatamAM pratidhvanI rUpa thatA helanA gADha prasaratA zabda vaDe kAyara purUSane kaMpAvatA te banne vare tatkALa bhilene grAsa karavAmAM ullAsa pAmatI yamarAjanI jinhA jevA zastrone dhAraNa karanArA pitAnA subhaTe sahita temanI sAthe yuddha karavA taiyAra thayA. te vakhate prathama te bannenA ghaDe svAre ane padAtio yuddhamAM utaryA ke tarataja siMhanA nAdavaDe hAthIo nAse tema te bhilenA bAvaDe nAsI gayA. tethI pesavAne pracAra prApta thavAthI te bhilasenA A vIranI sanmukha AvI pahoMcI. tene tarataja kodhathI te banne varee pRthvIpara na paDe tevA bANanA varasAdathI rekI dIdhI. jANe ke devAdikanI ANa (ANa) ApI hoya tema te banne virenA bANanI AgaLa kaI paNa bhilasenAne patti, gheDesvAra ke muMjAla pite paNa eka pagaluM paNa AgaLa daI zakyA nahIM. jema vajAne viSe leDhAnA ghaNa vyartha thAya tema aMdarathI dharmarUpI bakhtarane ane bahArathI leDhAnA bakhtarane dhAraNa karatA te banne vIrAne viSe jillAnA bANe vyartha thayA. pitAnuM rakSaNa karanArA te bannene saMghanA lokee leDhAnA kapATarUpa mAnyA, ane bhilenA samUhe pitAne nAza karavAmAM tatpara yamarAjanA hAtha jevA mAnyA. te vakhate potAnA nAzI gayelA gheDe svAre vigere sarva ddhAo pAchA AvyA, temane sAthe rAkhI te banne vIree bANonA varasAda vaDe te bhilene jarjarita karI nAza pamADayA (nasADI dIdhA.) kaSTa dUra thavAthI zrIsaMghanA manuSyae mAMgalika vAjitra ane baMdIjananA jaya zabda sahita vardhApana mahotsava karyo. tyArapachI pApa rahita te saMgha aMbikA devIe adhiSita sAta Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 sukRtasAgara yAne mAMDavagatane mahAmatrIzvara. dhAtunI ane zveta paththara ( Arasa )nI khANeAvALA ArAsaNu nAmanA gAmamAM kuzaLapaNe AvI paheAMcyA. tyAM paNa lakSmInuM kAraNu ane bhavathI tAranAra evA samagra sa Mghe tI kAnI zreNinI vidhi pUrvaka pUjA karI. pachI kumArapALa rAjAe karAvela cittane AnaMda ApanAra caityane viSe sarve AvyA, te caitya e purUSonA lAMbA karelA hAtheAnI mAthamAM AvI zake evA jADA thAMbhalAevaDe zelatu hatu. temAM rahelA zrIajitanAthanI puSpAdikavaDe pUjA karI. tyAra pachI saMgha prahalAdanapuramAM ( pAlanapuramAM ) ANye. tyAM netranA pracArathIja (mAtra dana karavAthIja) prahalAdana nAmanA rAjAne rAga rahita karanAra zrIpAzvadeva rahelA che, tenA darzanane mATe hu mezAM zrIkarIne dhAraNa karanArA cArazI zreSThIo Ave che, tyAM ha MmezA darzana karanAra manuSyAe mUkelA sApArInI eka guNu paripUrNa bharAya che ane eka mUDho cAkhA thAya che, tyAM pApane nAza karanArA te pArzvanAtha jinezvaranI pUjA karI jovA lAyaka AzcaryaMne joi pachI aNahilapuranA mAne grahaNa karI sa Mghe te tarapha prayANa karyuM, ane keTaleka divase vighna rahita te pApasamUhane haNanAra sa Mghe tInAtha zatruMjayane sRSTi mAge pamADyo. te ThekANe paDAva nAMkhIne maMtrIe agyAra mUMDhA ghauMnI pAMcadhArI lApazI karAvI tI rAjanA darzanathI utpanna thayelA meTA AnaMdanI jANe vAnakI dekhADatA hoya tema te mAMgIe te lApazI AkhA saMghamAM vaheMcI ( gheADI gheADI zeSA tarIke ApI ). tyArapachI puNya buddhivALo te saMgha vAjiMtranA nAda, naTInA nRtya ane maMgaLa gItanA ADaMbara sahita pAdalipta ( pAlItaNA ) nagaramAM AvyA. A avasare ladhukAzmIra evA nAmathI prasiddha evA sthirApadra ( tharAda ) nagarathI paNa vAsudevanA jevI lakSmIvALA AbhU paNa saMgha sahita pAdalipta nagaramAM AvyA. te AbhU prabhAvakane viSe agresara hatA, zrImALa jJAtine ala MkAra hatA, ane leAkamAM A chellA mAMDalika rAjA che evA birUdane pAmelA hatA. tenA saMdhamAM cauda hajAra gADAM hatAM, padarasAne daza jinabi Mba hatAM, sAtasA jinacaityeA hatAM, tera pANInA 15TTa hatA, sAta parakha hatAM, jaLa vahana 1 veNAM. Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aSTama taraMga. karanArA suDatALIza baLade hatA, bAvIza uTe hatA, paMdarane daza a hatA, nevuM sukhAsane hatAM, navANu razrIkarIo hatI, traNa se pANInI pakhAle pADA upara rAkhavAmAM AvI hatI, cauda luhAra hatA, e kaI raIyA ane so rAMdhavAnAM kaDAyAM hatAM, pacAsa salATa hatA, baso mALI hatA, samRddhivALA se taMboLI ane so paMcakuLa hatA, basosATha dukAne hatI, satasene bAvana kASTanA bhArA vahana karanArA hatA, tathA chatrIza AcAryo hatA. A jhAMjhaNa maMtrI paradezathI AvelA hovAthI atithirUpa che ema jANIne AbhU saMghapatie te maMtrIne prathama siddhAcaLa upara caDavAnuM mAna ApyuM, tethI te maMtrI mahotsava pUrvaka saMgha sahita upara caDayo, tyAM marUdevA mAtA ane kapada yakSa vigerenI pUjA karI parvatanA zikhara para rahelA zrIyugAdIzane namI tene vistArathI snAtra mahotsava karyo. prathama metI, paravALA, senA ane rUpAnA puSpa vaDe pUjA karyA pachI traNa karoDa sugaMdhI puSpavaDe pUjA karI, pachI dhvajA caDAvI prabhune AratI utArI. pachI priyAla (rAyaNa) vRkSane metI,paravALA, sonA ane rUpAnA puSpavaDe vadhAvI potAnA mastakapara te rAyaNane varasAvI. pachI meghanI jema suvarNarUpI jaLanI meTI vRSTi karIne te maMtrI girirAja parathI nIce utaryo, ane moTI bhakitathI AbhUnA moTA saMghane te buddhimAna maMtrIe bhejana karAvyuM. kahyuM che ke anyathA prakAre paNa saMdhanuM gaurava karyuM hoya te te saMdha moTA puNyane utpanna kare che, te pachI tIrtha yAtrAne mATe cAlelA sthira manavALA, te saMdhanI bhakita karI hoya to te ghaNuM puNya utpanna kare temAM zuM kahevuM?" " jemake caMdra pahelethI ja harSane mATe che, siMha baLavAna che, ane tilaka zubha (mAMgalika ) che, temAM paNa je caMdra pUrNimAvaDe yukta hoya, siMha palANa vaDe yukta hoya ane tilaka akSata (cokhA) vaDe yukta hoya to te vizeSe karIne harSa ApanAra, baLavAna ane mAMgalika thAya che." 1 pAlakhI. 2 mIyAnA 3 saMghapati rAyaNane vadhAvI tenI nIce ubhe rahe, te vakhate rAyaNa mAMthI dUdhanI vaSTi tenA mastaka para paDatI hatI. Avo jIva traNa bhave mokSa gAmI hoya che, ema sAMbhaLavAmAM che. Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhanA mahAmaMtrIdhara. yAtrA karavA javAnI IcchAvALA purUSanA manamAM je zubha adhyavasAya hoya che, te adhyavasAya pAchA vaLatAne hete nathI. kemake ghI ane carmanA arthI vepArIonI jema tenA adhyavasAyane viparyAsa thAya che. (jemake eka ghIne ane eka cAmaDAne ema be vepArIo potAnA vepAranI kharIdane mATe paradeza gayA, te vakhate ghInA vepArIe vicAra karyo ke "huM jyAM jAuM chuM, tyAM sukALa hAya ane gAya bheMza vigere pazuo ghaNuM dUdha ghI ApatA hoya te sArUM, kemake tethI mane ghI ghaNuM sastuM maLe." carmanA vepArIe vicAra karyo ke-"dukALa hoya ane pazuo ghaNA maratA hoya te mane ochI kIMmate ghaNuM cAmaDuM maLe." A pramANe pahelAne zubha ane bIjAne azubha adhyavasAya hate. have jyAre te banne pitapitAnI vepAranI vastu laIne pAchA ghara tarapha vaLyA, tyAre ghInA vepArIne viparIta vicAra thaye ke--mArA dezamAM dukALa vigere hoya te mArUM ghI meMghA bhAve vecAvAthI mane sAre lAbha maLe." camanA vepArIne paNa vicAra thayo ke "mArA dezamAM sukALa vigere hoya te pazuonI sukhAkArIne lIdhe cAmaDuM meMghu vecAya ane mane sAro lAbha maLe." ItyAdi ) tyArapachI AbhU saMghapati jhAMjhaNa maMtrIne bolAvI tenI sAthe siddhAcaLa upara caDyo. tyAM sAmAnyapaNe ane vizeSapaNe snAtrAdika mahatsava karyA. tathA jenAra lokone vAdaLA vinAnI saMdhyAnA vAdaLAnA vibhrama (vilAsa) ne karanArI vividha prakAranA raMgavALI rezamI vastranI seMkaDo vajAo dareka prAsAda, devakuLa, vRkSa, gaMDarzala (TuMka) ane zikhara vigere dareka sthaLe caDAvI. kahyuM che ke A girirAja upara tevuM kaI zikhara nathI, tevI kaI zilA nathI, tevI koI bhUmi nathI ane tevuM kaI vRkSa nathI, ke je ThekANe kareDA siddhipadane pAmyA na hoya." saMsAra samudramAM siMhaladvIpa samAna A tIrthane viSe dharmarUpI rAvaNa hastInI prApti thAya che, kevaLajJAnarUpI ratnanI prApti 1 nAnI TekarI, Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aSTama taraMga. 127 thAya che, ane siddhilakSmIrUpI padminI kanyAnA svayaMvaranI paNa prApti thAya che. A tIrthamAM manahara meTA parvate che, cittane AnaMda ApanAra caitya che, ane kAMtivaDe zebhatI pratimAo che. AvI pRthvI koIpaNa ThekANe nathI; A kAraNathI ja sarva saMgha sahita vastupALa maMtrIe anukrame vadhatA vadhatA eka puSpanuM eka senAmahAra mUlya thayuM, topaNa sarva puSpa kharIda karIne tevaDe A siddhAcaLanI pRthvInI pUjA karI hatI. tyArapachI te AbhUe nIce utarI saMgha sahita jhAMjhaNamaMtrIne merI bhaktithI jamADyA. te joI maMtrI ati Azcarya pAme. pote alpa dravyane vyaya karyo te bAbata teNe pitAnA AtmAnI niMdA karI ane te AbhUe ghaNuM dravyane vyaya karyo te bAbata tenI prazaMsA karI. tyArapachI te maMtrI te tIrthozanI rajA levA mATe pAMca cha divase pharIthI girirAja upara caDyo. tyAM utsAha pUrvaka jinezvarane namI prathama karAvI rAkhelI suvarNanI dhvajA AdinAthanA maratakathI Ara. bhIne daMDa sudhI baMdhAvI. te vajA bAMdhatAM joIe te karatAM vadhI paDI tenI vadhAmaNI bAMdhanAre maMtrIne ApI. kemake sarva keI kAryamAM vastunI vRddhine saMpurUSe vakhANe che. tyArapachI AnaMdathI te maMtrIe senI lekenI pAse eka muMDA hAthanI pahoLI ane giranAra sudhI lAMbI suvarNanI pATanI dhvajA ghaDAvavA mAMDI. temAM te dhvajA nIcenA bhAgamAM rUpAnI pATanI, uparanA bhAgamAM suvarNanI pATanI ane vacce yaja nAmanA rezamI vastranI ema traNa bhAtanI dhvajA karAvavA mAMDI. bAvana devakulikAnI mekhalA upara, neminAthanA caitya upara ane anupama nAmanA sarovaranI madhye rahelA caitya upara te dhvajA bAMdhIne tyAMthI AgaLa cAlyuM. pachI tyAMthI AgaLa cAlatAM paMcaraMgI rezamI vastrathI vIMTelA vRkSo upara te dhvajAne bAMdhatA te parvatane mArge cAlyo, ane tenI pAchaLa te ja mArge saMgha paNa cAlyA. tyArathI te mArga dhorI thaye che. hamezAM sonI leke jeTalI patAkA (vA) karatA hatA, teTalI pRthvI ja saMgha paNa jatuM hatuM. AvI rItanA prayANavaDe saMghasahita te maMtrI pRthvI para pavitra evA giranAra parvatane pAmI tenA para caDyo. tyAM zrI neminAthanA mastaka para te dhvajA caDAvI tenA Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhane mahAmaMtrIzvara. cityanA zikhara sudhI te dhvajAne laI gaye, mArgamAM eka eka pejanane che. teNe traNa divasa sudhI paheregIra mUkyA hatA. A saLaMga dhvajA cepana ghaDI suvarNanI banI hatI. te vakhate kavie varNana karyuM ke--" kharekhara A maMtrI mAlava dezano svAmI che (bIjA arthamAM mA eTale lakSmI tene lava eTale leza tene eTale alpa lakSmIne svAmI che) ema mane lAge che. kemake prApti (zakti) vinAnA evA teNe be tIrthamAM eka ja dhvajA caDAvI (zaktivALe hoya te judI judI vajA caDAvavI joIe) paraMtu vAstavikapaNe bane tIrtha sudhI lAMbI eka dhvajA caDAvI tethI te mAlava dezane svAmI satya che ema mane bhAse che." tevI lAMbI dhvajA pharakatI hovAthI kavie ukSA karI ke-"AkAza gaMgAne viSe niraMtara kIDA pUrvaka snAna karavA mATe maLelI vidyAdharanI strIonA zarIra para lagADelA suvarNa mizrita manahara caMdananA rajanA saMgavaDe tenuM pANI pILuM thayeluM che, ane zrI pRthvI paranA putra jhAMjhaNamaMtrIrUpI sUryanA tIvra pratAparUpI taDakAvaDe ghaNuM sukAI gayelI hovAthI mAtra eka muMDhA hAtha jeTalA ja vistAravALe (pahoLa) tene pravAha thaye hoya evI A vA AkAza gaMgA jevI dekhAya che. tyArapachI tevA addabhuta kArya karavAthI traNa jagatanA jInA mastakane kaMpAvanAra maMtrIzvara saMgha sahita vAmanasthalI (vaNathaLI) vigerenAM mArge cAlyuM. tyAM prabhAsapATaNa vigere mArgamAM AvatA ghaNAM sthAnamAM teNe harSathI jinezvarenamaskAra karyA. kemake surASTra (seraTha) deza tIrthanI zerImaya levAthI devabhUmi ja che. anukrame dharmarUpI kSIrasAgaramAM jenuM mana taratuM hatuM e te maMtrI saMgha sahita karNAvatI nagarInI pAse traNa keza dUra AvIne utaryo. teTalAmAM tyAMnA sAraMga nAmanA rAjAne mAnIte ane pitAnI vANInI caturAIthI bRhaspatine (athavA sarasvatIne) tiraskAra karanAre kaI bhATa (kavi) te saMghane jovA mATe AvyA. te vakhate 1 A uparathI jANI zakAya che ke traNa divasa pachI te saLaMga dhvajA tIrthanA vahIvaTa karanAre utarAvI laI gya vyavasthA karI hoya ! Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aSTama taraMga. 129 teNe A maMDapAvatAra che. tenI pharate jADA vastrane killo ane tenI upara kAMgarA mUkelA hatA, cAra dizAe cAra daravAjA hovAthI tenI atyaMta zebhA dekhAtI hatI, temAM rAzI laMbaka hatA, madhya bhAgamAM rahelA maMtrIzvaranA meTA uMcA taMbuvaDe te manahara dekhAte hate, dizAonA AMtarAne bharI denAra bherI vigere vAjitrAnA zabdathI te vyApta hatA, bIjA hajAre taMbuomAM rahenArA manuSyathI te vyApta hato, ane tenI bahAra pharate ArakSakane samUha rahela hatuM. zrI saMghapatinI AjJAthI dvArapALe te kavine aMdara praveza karavA dIdhe, tyAre te buddhimAna bhATa aneka Azcaryone jete jete pradhAnanI pAse jaI pahoMce. kAMIka vicAra karatA hoya tema kAMIpaNa nahIM belatA ane AgaLa ubhelA tene joI maMtrIe vicAranuM kAraNa pUchyuM, tyAre te bolyo ke "he deva! huM A pramANe vicAra karuM chuM ke--je tame killA vigerenI ramaNIya lakSmIvaDe svarganA jevuM ane hAthathI grahaNa karI zakAya tevuM maMDapadurga (mAMDavagaDha) nAmanuM nagara banAvIne te nagara sahita (te nagarane sAthe laIne) garjanA karatA ane duHkhe karIne jItI zakAya tevA gujarAtanI pRthvInA narene grahaNa karavAnI IcchAthI A avaMti dezamAM prApta thayA che-AvyA che, tevA pradhAnanA mugaTa samAna tamene kenI upamA ApavI? e saM. baMdhi huM vicAra karuM chuM." A pramANe tenuM vacana sAMbhaLI harSa pAmelA. maMtrIe tene ghaNuM dhana ApyuM, tathA vakhANavA lAyaka lakSaNene dhAraNa karate eka uttama adha, tema ja sonAnI sAMkaLI ane pAghaDI vigere puSkaLa ApyuM. te laI ghaNAja khuzI thayela te bhATa tatkALa teja azvapara caDIne cAlya, ane rAjAnI pAse AvyuM. te joI rAjAe tene pUchayuM ke-" AvuM InAma tane kayAM maLyuM?" tyAre te baMdIe kahyuM ke-"he deva ! A pramANa Apa mAne ke A sarva zaNagAra maMDapamAM hu Aje gaye hatuM tyAMthI mane maLe che." te sAMbhaLI rAjAe hasIne kahyuM ke-"he uttama baMdI ! bhATa cAraNe jeTaluM maLe tenAthI daza guNuM bele che e kahe 1 mAMDavagaDhane avatAra eTale citAra. 2 cauTAbajAra. 127 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhane mahAmaMtrIzvara vata teM satya karI." te sAMbhaLI baMdIe kahyuM ke -"meM te eka guNuM paNa kahyuM nathI." tyAre rAjAe kahyuM ke-"ThIka. tuM kahe te kharuM, paraMtu tuM kahe ke tyAM hamaNAM zuM che? te tyAM zuM joyuM?" tyAre baMdIe kahyuM ke -" tyAM rAjyane bhegavanAra jhAMjhaNa nAmane rAjA che. te navIna brahmAe acaLa ( thira) mAMDavagaDhane hAlate cAlate karyo che." rAjAe pUchayuM ke--"te zI rIte?"baMdI be ke-"he deva ! jhAMjhaNa nAme avaMtine maMtrI che, te meTA saMgha sahita ahIM ApaNuM nagaranI samIpe ja AvyuM che. teNe vastranA taMbuvaDe mAMDavagaDhanI sarva racanA yathArtha karI che. te jANe ke maMtrIne ujvaLa samagra yaza hoya tema tenI sAthe cAle che." ityAdi te baMdIe kareluM varNana sAMbhaLIne karNanA putra te sAraMga rAjAe vivekI temaja ketukI hevAthI pitAnI nagarImAM asAdhAraNabhA karAvI. temAM aMbA, jhula ane ghaMTA vigerethI hAthIone zaNagAravAmAM AvyA, meTA ane palANa vigerethI zaNagAryA, meTAM chatre, mane hara vAjI ane kuzaLa subhaTane paNa taiyAra karyA. e rIte sarva samRddhivaDe zobhAnI vRddhi karate ane hAthIo vaDe pRthvIne bha pamADate (kaMpAvate) te rAjA ISyane tyAga karI saMghapatinI sanmukha cAlyA. A vRttAMta sAMbhaLIne maMtrI paNa saMghane viSe tAraNe ane uMcI dhvajAvaDe vividha prakAranI zobhA karAvIne meTA ADaMbara sahita rAjAnI sanmukha gaye. dUrathI rAjAne joIne tarataja maMtrI pitAnI sAthe rAkhelA pAsenA (tAjA-DA vakhata pahelAM ja thayelA) daza saMghapatio ane ekavIza mahAdhurenI sAthe zreSTha azvaparathI nIce utaryo. rAjA paNa pAse AvyA tyAre gA~parathI nIce utaryo te vakhate te batrIze mahApurUSe rAjAnI pAse bheTa mUkI tene page lAgyA. rAjAe te sarvanuM sanmAna karI tathA maMtrInuM vizeSa sanmAna karI pite azvapara ArUDha thaI te sarvene meTA AgrahathI apara caDAvyA. tyArapachI rAjAte sarva sahita AgaLa cAlya, saMgha samIpe AvatAM teNe mAMDavagaDhanI racanA joI, te vAyuthI pharakatI dhvajArUpI taraMgavALA kSIrasAgara jevI zebhatI hatI. tenI pradakSiNA karatAM 1 meTA zeThIyAe, Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aSTama tara'ga. 131 uMcA tAraNavALA daravAjA joi rAjAe peAtAnA hAthI, gheADA vigere nA parivAra bahAra mUkI aMdara praveza karyAM. anukrame saMghane paDAva jotA jotA rAjA ma`trInI patnInI pAse gayA, te vakhate teNIe peAtAnA taMbumAM AvelA rAjAne moTA thALamAM rAkhelA metIAvaDe vadhALyA. pachI madhyanA mukhya taMbumAM AvI te rAjA siMhAsana upara kheDA, ane pachI teNe udAra vANIvaDe jhAMjhaNa vigerene svAgatAdika ( kSemakuzaLapaNuM ) pUchyuM. te vakhate potAnI pAse eka mATA rAjA atithipaNe Avye che, ane vaLI te rAjA saMghanA praveza maheAtsava karavA icche che, ema dhArIne te khatrIze mahApurUSAe maLIne harSoMthI eka lAkha rUpIyAnI bheTa karI paraMtu te rAjA te kAipaNu vakhata koi paNa ThekANe peAtAnA jamaNA hAtha uMcA (lAMbe) karatA ja nathI kemake te yAcanAnu lakSaNu che ane yAcanA laghutAnuM kAraNa che. kahyuM che ke tRNu saMthI laghu che, tRNathI paNa rU laghu che, ane rUthI paNa yAcaka ladhu che. chatAM te yAcakane vAyu kema harI jatA nathI ? tene javAba e che ke " kadAca A yAcaka mArI pAse prArthanA karaze te huM tene zuM ApIza ? '" ema dhArIne vAyu paNa tene lai jateA nathI. " 66 tethI karIne maMtrI rAjAne tAMbUla ApavA AvyA tyAre rAjAe peAteja tenA hAthamAMthI tAMbUlanuM bIDu jhaDapI lIdhu. pachI maMtrI kapUra lAvavA mATe aMdara gayA paraMtu tAMbUlanI khAkhatamAM te peAtAnA cittamAM AzcaryAM pAmyA hatA, tethI teNe rAjAnA kAi sevakane te khAkhata pUchIne bIDuM jhaDapI levAnuM kAraNa jANI lIdhuM. pachI matrI ghaNA kapUra lAvIne sa leAkeA jotAM chatAM rAjAnA hAthamAM dhAravaDe nAMkhavA lAgyA. rAjAe DAyeA hAtha dharyA hatA te tevA uMcI jAtanA kapUravaDe zikhA sahita bharAi gayA ane kapUra nIce pRthvIpara paDavAno vakhata Avyeo, eTale te nahIM paDavA devAnA hetuthI rAjAe ekadama jamaNA hAtha dhAraNa karyAM, te upara kavi utprekSA kare che ke-- anne hAtha yugalapaNe sAthe utpanna thayA chatAM paNa adharmAMnA kArya karavAmAM nipuNa hAvAthI judA paDelA DAJA hAthane puNyakarmonI paraMparA karavAthI atyata meTAine pAmelA jamaNA hAthe kapUra paDI javA lAgyuM te vakhate tenuM rakSaNa karavA mATe (nahIM paDavA devA mATe) Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhane mahAmaMtrIzvara. pitAnA aparigraharUpa vratano tyAga karI je sahAya karI, tethI mAnuM chuM ke te vakhate jamaNA hAthanuM lohI tapyuM hatuM tethI teNe sahAya karI hatI. kemake lehI tapavAmAM svajanapaNuM ja kAraNa chesvajanapaNAthI ja lehInuM tapavuM thAya che. ( ahIM bane hAtha sAthe utpanna thayelA hovAthI svajanapaNuM spaSTa ja che.) rAjAe jamaNo hAtha dhAraNa karyo te vakhate lokoe jyA jya zabda karyo, ane rAja sahita sAmaMtAdike hAsya karyuM. te vakhate jenArA keTalAka lekee maMtrInI udAratAnI prazaMsA karI, keTalAke tenI buddhinI ane keTalAke tenA sAhasanI prazaMsA karI. zuddha utpatti sthAnavALuM, uttama sugaMdhavALuM, rAjAone ApavA lAyaka ane ujavaLa varNavALuM jevuM kapUra ApyuM, vA ja yazane paNa te pApe. pachI rAjAe te maMtrIne kahyuM ke-"Aja sudhI mAre jamaNe hAtha keIe dhAraNa karAvyuM nathI, te te Aje dhAraNa karAvyuM che, tethI huM tArApara tuSTamAna thayela chuM, mATe tuM IcchA pramANe varadAna mAga." tyAre maMtrIe kahyuM ke- "he deva! vacananI acaLatA(satyatA) dika moTA guNarUpI puSpavaDe zelatA kalpavRkSarUpa ApanI pAse huM avasare varadAna mAgIza. (tyAM sudhI mArUM varadAna ApanI pAse thApaNarUpa che.) - tyAra pachI rAjAe tyAMthI ubhA thaI te sarve (batrIze) saMghapatiene meTA hAthIo upara caDAvI meTA utsava pUrvaka karNAvatI nagarImAM praveza karAvyuM. temane potAnA rAjamahelamAM lAvI rAjAe paherAmaNa ApI, tathA temane utaravA mATe meTA AvAso ApyA. tyAM teo traNa divasa rahyA. pachI dhabramatI ( sAbaramatI) nAmanI nadInI pAse maMDapa (mAMDavagaDha) nI racanA karI rAjAne jaNAvI tenI AjJAthI teo tyAM jaI rahyA. ekadA A rAjAe cha-- rAjAone keda karyA che ema sAMbhaLo temane choDAvavAnI IcchAthI jhAMjhaNa maMtrI rAjAnI pAse Avya, ane avasara pAmIne belyo ke-"he deva ! Ape te vakhate je varadAna prasanna thaIne ApyuM hatuM ane kezamAM sthApana karyuM hatuM, te Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aSTama taraga. 133 mane Aje kRpA karIne ApeA. " tyAre rAjAe kahyuM ke~ tamane je iSTa hAya te khelA--mAgo. " tyAre zreSTha maMtrIe dhana ApavA pUrvaka channu rAjAe mAgyA. te sAMbhaLI rAjAciMtAgrasta manavALA rahyo--- thayA. je vacana AnaMdane vakhate apAyuM hAya te pachIthI ApavuM duSkara thAya che. dAnane avasare mahA purUSanuM zarIra paNa ka'pAyamAna thAya che, raNasaMgrAmamAM bhIma paNa dAna devuM paDaze evI zaMkAthI sa Mkoca pAmyA hatA." rAjAne keda karelA rAjAone cheADavA e rUcatu nathI. " ema jANI te catura ma MtrIe bIjI vArtA karIne A bAbata DhAMkI dIdhI. jema pAtrane viSe Apela dAna, jaLane viSe nAMkhelu tela ane khaLa purUSanI pAse kahela gupta vRttAMta prasarI jAya che, tema rAjA tyAMthI ubA thaine gayA ke tarata ja te vAta leAkamAM prasarI gai. A avasare AbhU maMtrI paNa yAtrA karIne tyAM ja AvyA, teNe prathamathI A vArtA sAMbhaLI hatI, tethI yaza ane puNya meLavavAno icchAthI te kedI rAjAone mUkAvavA utsuka thayA. kahyuM che ke-- " yadvatkarkarakamburatnamudhau nAzAGgabhogavyaya tyAgaM ca zriyi patrapuSpaphalamapyurvIruhi zrIphale / kAye rogamalopakArakaraNaM duSkarmakIrtyarjanA puNyaM cAdhamamadhyamottamatayA tadvanmanuSyAyuSi // 6 // "jema samudrane viSe kAMkarA adhama che, zaMkha madhyama che ane ratna uttama che, jema lakSmIne viSe nAza adhama che, zarIranA bhAgane vyaya madhyama che ane dAna uttama che, jema zrIphaLanA vRkSane viSe pAMdaDAM adhama che, puSpa madhyama che ane phaLa uttama che, jema zarIrane viSe rAga adhama che, maLa madhyama che ane paropakAra karave uttama che, tema manuSyanA AyuSyane viSe duSkarma karavuM te adhama che, kIti upArjana karavI madhyama che ane puNya upArjana karavuM te uttama che. ,, A avasare tyAM gaMgAnA jaLa jevA ujvaLa ekasAnedaza moTA jAtivaMta azvo vahANamAM AvelA hatA, te laine rAtrine viSe te AbhR tyAM AvyA, ane rAjA sute chate ja tenA mahelanI cAtarapha Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhane mahAmaMtrIzvara. mann pharatA harSathI haSAravane karatA te capaLa gheDAvaDe lAMbI valI bAMdhI.(velInI jema lAMbA sarakalamAM te ghoDAo bAMdhyA. tyAra pachI prAtaHkALe vAjiMtranA nAda ane te azvonA haiSArava vigerevaDe nidrAne tyAga karI rAjAe tarapha daSTi pheravI tyAre teNe te ghaDAo joyA. jema kAnanA kuMDaLanI pharatA metIe zebhe che, jema sarevaranI pharatA huM zuM che, jema caityanI pharatI devakulikAo zebhe che, tema te mahelanI pharatA te azva zobhatA hatA. Azcarya vaDe vikasvara daSTivALe rAjA te azvone joI vicAra karavA lAgyo ke-"A azvo kenA che? tathA koNe ane kayA kAryane mATe ahIM bAMdhyA che?" A pramANe rAjA vicAra kare che, teTalAmAM kaI pradhAne prathamathI A vRttAMta jANele hovAthI AvIne rAjAne namaskAra karI vinaMti karI ke-"he svAmI! A azvo AbhUe bAMdhyA che." rAjAe pUchayuM ke-"te AbhU kyAM gaye?" pradhAne kahyuM--"hamaNuM Apane namaskAra karavA te ahIM Avaze." A pramANe te vAta kare che, teTalAmAM AbhU paNa bheTa laIne rAjA pAse AvyuM. ane teNe rAjA pAse keda karelA chananu rAjAone mukAvavA mATe vinaMti karI. tyAre rAjAe kahyuM ke--"jhAMjhaNe temane prathama mAgyA che." tyAre AbhU bolyo ke -"A bAbatamAM jhAMjhaNe Apane vijJapti karI che, paraMtu te Ape sAMbhaLI nathI (svIkArI nathI.). tethI mArA upara Apane A prasAda ha. ane tema karavAthI he deva ! kAMI paNa deSa nathI. je mArA kahevAthI Apa temane nahIM choDe te " AkhA gujarAta dezamAM kaI paNa e meTe Ibhya nahIM hovAthI mAlava dezanA maMtrIe keda karelA rAjAone choDAvyA." ema vAta prasiddha thaze te ApanuM ane ApanA dezanuM pANI utaraze. (mATe mArI vijJaptithI Ape temane cheDayA e dekhAva karavAthI ane huM ApanA dezane hovAthI ApanuM ane dezanuM ulaTuM sArUM dekhAze)." AvAM te AbhUnAM vacana rAjAnA hRdayarUpI arisAmAM pratibiMbarUpa thayAM. tethI rAjAe te banene bolAvI pAMce aMganI paherAmaNI ApavA pUrvaka te bannenA vacana upara chAnu rAjAone choDayA. pachI rAjAne vicAra thaye ke -"meM jhAMjhaNa maMtrIne varadAna ApyuM hatuM, ane Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aSTama taraMga. 195 teNe ja prathama rAjAonI yAcanA karI hatI, paraMtu meM te te bannene te rAjAe ApyA, te meM vyAjabI karyuM na kahevAya, temaja vaLI A jhAMjhaNa mahAmaMtrI che ane mAre atithi che, tethI tenA manamAM kAMI paNa khoTuM na lAge tema thavuM joIe." A pramANe vicArI teNe te maMtrI pAsethI koIpaNa dhana lIdhuM nahIM. te vakhate bIjA AbhUe chanunA artha eTale aDatAlIza lAkha rUpIyA rAjAne ApyA. te te ghaNuM lakSmIvALA te AbhUne hAthInA bhejanamAMthI eka dANa ApyA jeTaluM ja hatuM. pachI jhAMjhaNa maMtrIe te chatu rAjAone eka eka azva ane pAMca pAca zreSTha vastro ApI te sarvene pita pitAne sthAne mokalyA. tethI karIne mahAjanae pUjavA lAyaka te maMtrI rAjasAdhAraka (rAjAone AdhAra) ane rAjabaMdicchaTaka ( keda karelA rAjAone choDAvanAra) evA be birUdane pAmyuM. rAjAo te bannee mUkAvyA hatA, ane dhana AbhUe ja ApyuM hatuM, paraMtu tenA yazanI prasiddhi te maMtrInI ja thaI-choDAvanAra tarike te maMtrI ja prasiddha thaze. kahyuM che ke - ghaNAe bheLA thaIne kArya karyuM hoya te paNa tenuM phaLa mukhyane ja maLe che. juo ke vadhAmaNInA lAbhamAM jihAja sonAnI thAya che-maLe che." mahine mahine zveta ane kRSNa banne pakSamAM (pakhavADiyAmAM) caMdranI kAMti sarakhI ja hoya che, te paNa temAM eka ja pakSa zukalapaNAne pAme che-eka ja pakhavADiyuM zveta kahevAya che, tethI karIne ema jaNAya che ke-puNyathI ja yaza prApta thAya che. ekadA rAjAe jhAMjhaNanI sAthe oLakhANa ane prItine lIdhe tene bhajana karAvavAnI IcchA thavAthI tene nimaMtraNa karavA mATe tenI pAse pitAnA pradhAnane mokalyA. eTale teNe jaIne maMtrIne kahyuM ke-"he maMtrI ! tamArA saMghamAM asaMkhya manuSya che, tethI sanyanI bAhA ( bAhu) pakaDavAnA nyAyathI ke te sarvene bhojana karAvavA 1 be sainya paraspara yuddha karatAM hoya te temAM koNe kone mAryo ? evo nizcaya karavA jatAM koIno hAtha pakaDI zakAto nathI ke amuke amukane ja mAya tenI jema. Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 sukRtasAgara yAne mAMDavagaDhanA mahAmatrozvara. zakitamAna heAya ? koi paNa zakitamAna nathI. tethI rAjA asAra manuSyone tyAga karI keTalAka hajAra sArA sArA manuSyone bheAjana karAvavA icche che. atithi mAtra pANI ja pI jAya te paNa te pApanA samUhano nAza kare che, teA pachI tevA yAtrALu aneka atithie jamADavAmAM Ave ( jamI jAya ) te te meAkSa ApanArA kema na thAya ? te tatkALa prasanna thaIne tevA sArA pAMca cha hajAra mANasAne sAthe laine tame rAjAne ghera bhAjana karavA padhAre. A nima traNa vya karavuM ceAgya nathI. " te sAMbhaLI maMtrIe kahyuM ke--" rAjAnI je AvI icchA thaI te ceAgya ja che, kemake pApanA pracAranA nAza karI puNyanA pracAra karavA tevI pravRtti prathamathI rAjAoe ja karelI che, paraMtu A saMghane viSe mahA kaSTathI ekatra thayelA sarve sAdhumikA bAMdhavathI adhika mAnya ane pUjya che, tethI ujavaLa gorava (bhakti) vaDe zAbhatA teone jo kadAca mAtra annanA grAsa mATe ja huM asAra karUM, te huM cheThThI narake ja jAuM. " te sAMbhaLI rAjAnA pradhAne kahyu ke A sAra-asAranA viveka sarva bAbatamAM sarva kAine hAya che; kevaLa tamArI pAse ja A viveka che ema nathI. jIe A Azcarya ! kahyuM che ke <6 " dharmaH peyaM bhojyaM bhakSyaM nyAyyaM ca kAryamatha gamyam / sAraM saukhyaM sapratipakSaM sarvatra sarveSAm // 6 // "" " sarvatra sarvene dharma, peya ( pIvA lAyaka ), bheAjya, bhakSya, nyAya, kAya` ( karavA lAyaka), gamya (gamana karavA lAyaka), sArUM ane sukha A sarva padArtho sAmApakSa sahita hAya ja che, eTale ke dharmAMnI sAme adharma, peyanI sAme apeya, bheAjyanI sAme abhAjya, eja rIte abhakSya, anyAya, akA, agamya, asAra ane du:kha e sAmA pakSamAM jANavA. te sAMbhaLI jhAMjhaNa maMtrIe kahyuM ke--" kharI vAta che ke sarvAMtra sarvAMne A pramANe hAya che, paraMtu mAre teA ahIM saMghamAM te pramANe nathI, tethI A bAbatamAM tamAre kAMi kahevA jevu nathI. " ema kahI teNe rAjAnA pradhAnane nivAryAM. tyAre te pradhAne rAjA pAse jaI A sarva kikata tene kahI. te sAMbhaLI rAjA pote maMtrI pAse 93 Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aSTama taraMga. 137 Abe, kAraNa ke je kArya pitAthI thAya te bIjAthI thaI zakatuM nathI. rAjAe paNa AvIne te ja pramANe maMtrIne kahyuM, tyAre jhAMjhaNa hasIne bolyA ke--"he davAmI ! je ApanA manamAM duHkha na thAya. te mArI eka vijJapti che." tyAre rAjAe bolavAnI anumati ApI eTale te bolyo ke- "he svAmI! kharca karavAmAM raNasaMgrAmathI paNa adhika bhaya hoya che, kAraNa ke te kharcamAM ApanI jevA paNa bhaya pAme che, kAraNa ke te kharcamAM ApanI jevA paNa bhaya pAme che. kadAca samudra kSINa thAya, paNa ame kSINa thaIe tema nathI. athavA te nava nidhAnane ravAmI cakravartI paNa adhika kharca karI zakatA nathI ( tethI jaNAya che ke rAjAonI evI rItija hoya che.) tethI karIne he deva! je sarva saMghane bhojana karAvavuM hoya te ja balavuM. anyathA kAMI bolaze nahIM. A sarva saMghanA manuSya sarakhA hevAthI temane paMkitabheda kara egya nathI. rAvaNe pitAnA daza maratakavaDe daza rUdra (mahAdeva) nI pUjA karI hatI, paNa temAM agyAramAM rUdranI pUjA karI nahotI, tethI hanumAne rAvaNanA kuLane nAza karyo hate, mATe paMkitane bheda kalyANakAraka nathI. A pramANe jhAMjhaNunuM vacana sAMbhaLI kAMIka kheda pAmI rAjAe kahyuM ke -"he maMtrI ! kaho ke dareka ghare (mArA) sarva leke eka eka (saMghanA leka) ne jamADe to temAM zI harakata che? ( arthAt mArI recatanA dareka leka potapotAne ghera eka eka saMghanA mANasane jamADe ema tame nimaMtraNa svIkAre). te paNa tame na mAne te dhAro ke kadAca ame ja tamAre tyAM jamavAne mATe tamane prayAsamAM nAMkhavA IcchIe te zuM tame mArA AkhA dezanA leke sahita mane nimaMtraNa Ape kharA ke?" te sAMbhaLI maMtrIe kahyuM ke-"vA saMgha sivAya bIje prasaMge judA judA vaheMcIne jamADavAmAM deSa nathI, paraMtu saMghane viSe je tema karavAmAM Ave te Apane ane mane paNa ekAMtapaNe pApa vigere azubha karma ja lAge, tathA AkhA dezanA loke sahita Apane je nimaMtraNa karavuM, te bAbata te huM taiyAra ja chuM nimaMtraNa karUM ja chuM. mATe te aMgIkAra kare." *. { } : * E Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 sukRtatasAgara yAne mAMDavagaDhano mahAmaMtrIzvara. ema kahI dhanano vyaya karavAmAM dhIra evA te maMtrIe vastrane cheDe (khe) pAtharyo. te vakhate "bhojana karIne paNa A maMtrInI parIkSA karIza." evI IcchAthI rAjAe maMtrInuM te nimaMtraNa svIkAryuM, ane bhejano divasa pite rAjAe ja mahinAne aMte nizcita karyo, te upara te dhanya maMtrIe sarva sAmagrI taiyAra karI. pachI zvabhramatI (sAbaramatI) nadIne kAMThe paMca raMgI vastronA suzobhita so bhejanamaMDape karAvyA. temAM dareka maMThapamAM dareka jJAtinA vivecana pUrvaka pAMca pAMca hajAra manuSyane sArI rIte bhakitathI bhojana karAvI zakAya tevI zeThavaNa karI, ane rAjAe prayatnathI ekaThA karelA kula pAMca lAkha mANasane pAMca cha divase te maMtrIe bhajana karAvyuM ane te sarvane satkAra paNa karyo. jema parvatanI zilAo upara, parvatanA zikhare upara, khADAone viSe, AMbAnA vRkSe upara, baheDAnA vRkSa upara khAlI (ujhaDa) sthAnane viSe ane bharelA sthAnane viSe vigere AkhI pRthvInA dareka sthAnene viSe eka sarakhI rIte varasAda gaMbhIra gajenA sahita vRSTi kare che, tema sugaMdhI yazavALA A jhAMjhaNa maMtrIe te meghanI jevIja lIlA karI ( eka sarakhI rIte sarvane bhejanAdika karAvyuM. tyArapachI manamAM hasatA maMtrIe sarva leke sAMbhaLatAM rAjAne kahyuM ke - "he deva ! zuM ATalI ja gujarAta che? (tamArA gujarAta dezamAM ATalA ja manuSya che ?) ATalA manuSya jamyA chatAM paNa haju ghaNuM vadhAre bAkI rahyuM che (vadhAre ghaNe che)." ema kahI teNe rAjAne vadheluM pakavAnnAdika dekhAdha Azcarya karyuM. pachI jANe pitAne ujavaLa yaza hoya evuM te pakavAnna sarva caityamAM ane zraddhALu manuSyane ghera paNa ghaNuM ghaNuM mekahyuM. A prakAre rAjA vigerene bhejanAdika karAvavAmAM te maMtrIe pAMca lAkha rUpIyAne kharca karyo. tyArapachI keTaleka divase sAraMgadeva rAjAnI rajA laI adbhuta karmavaDe vizvane camatkAra karanAra maMtrI saMgha sahita dhanane varasAda varasAvate AgaLa cAlyA. anukrame cAlatAM pApa karmane nAza karanAra Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aSTama taraMga. 139 te saMgha strIonA bhUSaNanA maNionI kAMtivaDe tAmra (rAtI) dekhAtI tAbAvatI (AMbAvatI) nAmanI nagarIe pahoMce. tyAM zrI pArzvanAtha nI pratimA rahelI che, ke je pratimA keTalAka kALa sudhI svargamAM Idrane ghera rahI hatI, pachI kRSNa vAsudevanI dvArakA nagarImAM rahI hatI, pachI bhuvanapati dee ArAdhana karAtI nAyeMdranA bhuvanamAM rahI hatI, ane tyArapachI A nagarImAM rahI che, te nAgArjunanI suvarNasiddhinuM kAraNarUpa thaI che, tathA zrI abhayadevasUrinuM zarIra sArUM karyuM che, AvI te zrI pArzvanAthanI pratimAnuM saMghajanee bhAvathI vidhipUrvaka pUjana karyuM. tyArapachI te saMgha godharA vigere nagaramAM thaIne lakSaNapura nagaramAM Avyo. tyAM atyaMta AnaMdathI tene vakhANavA lAyaka praveza mahotsava thaye. pachI dAridrayarUpI baLatA dAvAnaLathI tApa pAmelA lokone zItaLa karavAmAM jhaMjhA nAmanA vAyu samAna te buddhimAna jhAMjhaNa yAtrA karIne aDhI lAkha manuSyavALA saMghanuM svAmIpaNuM pAmIne ApattinA asthAnarUpa pitAnA mAMDavagaDhamAM prApta thaye. te vakhate rAjA tathA sarva lokoe sthAne sthAne moTA utsa karavA pUrvaka tene praveza karAvyuM. anukrame maMtrI potAne ghera AvyA, pachI teNe satkAra pUrvaka sarva saMghanA lokone potapotAne sthAne mokalyA. te vakhate purUSanAM gharo uMcA bAdhelAM taravaDe bhatA hatA. strIo paNa hAthamAM akSata pAtrane dhAraNa karI madhura racanAvALA maMgaLa gIta gAvAvaDe devIo jevA gauravane pAmatI pitapatAne ghera gaI. tyArapachI arthI jainone suvarNanA megha jevA te maMtrIe nagaranI sarva jJAtione bhakita sahita bhejana karAvyuM, zrI saMghanI ghaNI pUjA karI, parivAra sahita rAjAne bhakita pUrvaka satkAra karyo, ane putrAdikanA utsarjana vigerene mahotsava karyo, tathA saibhAgyanI upara maMjarInI jema zrI tIrthayAtrAne anusAre devanA AhAnane vidhi paNa karyo. -baE +- Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prApti. zrIdevedra nAmanA sunIMdranI pATanA mugaTa samAna zrI dharmAM ghASa nAmanA gurU hatA. temanA caraNukamaprazasti, LanI rajavaDe mastakane pavitra karanAra pRthvIdhara nAmanA maMtrI hatA, tenA vaMzarUpI AkAzanA vistArane viSe sUrya samAna zrI jhAMjhaNa maMtrI hatA, A traNe purUSo jagatanA AMgaNAmAM jANe utkRSTa mUrtimAna devagayI hoya tema ze|bhatA hatA. pUrNimAnA caMdra jevA suMdara ( ujavaLa ) guNavALA, AnaMda ApanAra traNa ratna vaDe dedIpyamAna evA dharmaghASa nAmanA gurUnA be caraNakamaLane viSe bhamarA samAna ane samRddhivALI avaMtInA cirakALa sudhI alaMkAranA maNi samAna zrI pethaDa maMtrInA kaNa ne svAdiSTa ( maneAhara ) A sukRtAdikanA sAgara samAna ( sukRtasAgara ) nAmanA prabaMdha pUrNa thayA. A prabaMdha zrInadiratna gurUnA caraNakamaLane viSe bhramarapaNAne pAmelA ratnamaMDane racyA che, ane vidyAvaDe suzobhita pa MDita sudhAnaMda gurUe A prama'dhane doSa rahita karyA che ( sudhAryA che ), tathA AnI pahelI prata ALasa rahita ( udyamI ) vinacavAna nadivijaya nAmanA munie lakhIne pragaTa karI che. A graMthane satpurUSA gaMdhane vistAranAra vAyunA nyAyavaDe vistAro. 140 TOON@OX ON >> C[ iti zrIyugapradhAna gurU zrIseAmasu Mdara sUrinI pATanA alaMkAra zrIratnazekhara sUrinA ziSya paDita zizamaNi zrInadiratna gaNinA caraNanI reNu samAna zrIratnamaDane racelA maMDana zabdanA cinhavALA A sukRtasAgara nAmanA graMthane viSe zrIpeDanA putra zrIjhAMjhaNanA prabaMdhane kahenArA A ADamAM taraMga samApta thayA. kAra. P Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArI lAibrerI kema thaI zake ? (A sabhAnA lAIphamemara thavAthI) 35 varSamAM lAipha membarone amArA taraphathI prasiddha thayelA sA uparAMta graMtha bheTa maLatAM te sArI lAibrerI karI zakayA che. A lAbha koi paNa jena zrImAne ke saMsthAe bhUlavAno nathI. rIpeTa ane sUcipatra | maMgAvI khAtrI karo. lakhAHzrIjaina AtmAnaMda sabhA bhAvanagara, (kAThIyAvADa)