Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ // shriiH|| strIcaritra bhASA. - prathama bhAga. lakhImapura ( avadha ) nivAsIpaM* nArAyaNaprasAda mizralikhita. jisameM striyoM aura puruSoMke sudhAranimitta mana bahalAneke misa : - duSTA va subhagA niyoMke caritra aura premasaritA .. ... pravAharUpa atulaM Ananda darzAyA hai. / vahI. hariprasAda bhagIrathajIne muMbaImeM neTiva opiniyana "presameM mudrita karAya pragaTa kiyA. caitra saMvat 1976; zake 1842. / -AC.Guriratnasuri M.S Jun.Gun AaradhakTrust.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhUmikA shlokH| * rAjJazca cittaM kRpaNasya vittaM manorathaM durjanamAnasasya / striyazcaritraM puruSasya bhAgyaM devo na jAnAti kuto mnussyH|| rAjAkA citta, kRpaNakA vitta (ghana ), durjana manuSyake manakA manoratha, striyoMkA caritra, manuSyakA bhAgya, devabhI nahIM jAnatAhai, to . manuSyakA kyA kahanA. yaha "strIcaritra" nAma pustaka striyoM aura puruSoMko mana bahalAne ke nimitta likhI gaI hai. kevala. mana bahalAnAhIM nahIM, kintu isako paTakara duSTa striyoMke caritrase suzIla riyoM aura sajjanoMko bacanA cAhiye. isa pustaka ke lekha meM yaMtra taMtra upadeza likhe gaye haiM. isa kAraNa yaha pustaka 'rasika janoMke manako prasanna karanevAlI hai. isake dvitIya bhAgameM pativratA triyoM aura vIra vIra mahArAniyoMke caritra likhe jAyeMge. ki jisse miyoMkA bahA upakAra hogA. isa pustakakA sarvAdhikAra svargIya paMDita hariprasAda bhagIrathajIke pustakAlayAdhyakSa vRjavaSThama hariprasAdajIko diyA hai| paM0 nArAyaNaprasAdajI mishr| PP.AC.Gunratnasuri M.S. Jun.Gun Aaradhak Trust
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ hariprasAda bhagIrathajIke jagatprasiddha pustakAlayameM vikrayArtha grantha. hamAre pustakAlayameM veda, vedAnta, purANa, itihAsa, dharmazAstra, vyAkaraNa, nyAya, mImAMsA, vaizeSika, sAMkhya, yoga, kAvya, koSa, alaMkAra, nATaka, caMpU , bhANa, prahasana, jyotiSa, vaidyaka tathA prakIrNa sAMpradAyika viSayake saMskRta graMtha aura hindI bhASAke pUrvokta viSayoMke sabhI graMtha tathA zAlopayogI hindI va aMgrejIkI vahutI pustakeM atyanta zuddhatAke sAtha supuSTa sacikaNa kAgajapara supAcya akSaroMmeM chApakara vikrayArtha prastuta haiM. vizeSa prazaMsA karane se syA ? svayaM pratIti ho jAyagI. yadi pustakoMke nAma va malya Adi vizeSa viSaya jAnanekI icchA ho to AdhaAnekA TikaTa bhejakara hamAre pustakAla yakA "bar3A sUcIpatra " maMgAiye aura jina mahAzayoMko kisI pustakakI . AvazyakatA ho ve nimnalikhita patepara patra bhejakara maMgAleveM. pustakoMke milanekA ThikAnA hariprasAda bhagIrathajI, ... kAlikAdevIroda-rAmabADhI-muMbaI. P.P.AC..Gunratnasuri M. ..JunGuh AaradhakTrust
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ upodghAta. kaIvarSoM se hamArA vicAra thA ki, koI aisI pustaka / (apanI lekhanIse livakara prakAzita kareM jo striyoMko hitakArI ho. parantu sAvakAza na honeke kAraNa hama nahIM (likhasake / hAlameM mumbaInagarastha zrIyuta paNDita hari prasAda bhagIrathajIke prAcIna pustakAlayAdhyakSakI orase eka AjJApatra AyA ki, Apa striyoMke caritrakI eka // pustaka likhakara bhejiya, taba usa AjJApatrako paDhakara , - hama bahuta prasanna hue / kyoMki hamArA citta pahalehIse / aisI pustaka likhaneke liye utkaNThita horahAthA, ima- / kAraNa patra par3hatehI vicArameM paDe ki, kisa Dhame, - yaha pustaka likhanA prArambha kiyA jAya vicAra karate mutanesenter P.P.AC, Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ upoddhAta. karate smaraNa AyA ki, eka pustaka triyAcaritra nAmaka chapacukI hai. jisameM duSTastriyoM ke caritra likhe gaye haiM, kisI pativratAstrIkA caritra usameM nahIM likhA / jAna par3atA hai ki, usake kartAne trisAcaritra zabdakA yahI artha nikAlA, aura striyoMke chala kapaTakohI triyAcaritra / mAna liyA hai. kadAcita yahI ho to kucha Azcarya nahIM, / kyoMki 'sarve sarva na jAnaMti' sabakoI sababAta ko nahIM jAnatehaiM aura prAyaH manuSyoMke dhyAnameM aneka zabdoMkA - artha ekahI prakArakA a~ca jAtAhai / yahI samajhakara hamane / isa pustakakA nAma "strIcaritra" rakhkhA aura striyoM ke - duzcaritra aura saccaritra, ina donoM prakArake caritroMko -likhanA ucita samajhA tathA donoM prakArake caritra likhanese pustaka bahuta bar3I ho jAne ke kAraNa bahutere manuSya adhika mUlya nahIM de skeNge| yaha samajhakara hamane isa pustakako prathama bhAga, aura dvitIya bhAga, aise do bhAgoMmeM 'vibhakta kiyA hai, tahAM prathama bhAgakI ekahI jildameM do khaMDa haiM, pUrvArddha aura uttarAI, pUrvAddhoM duSTa striyoM Jun Gun Aaradhak Trust
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ ___upoddhAta. duzcaritra likhe haiM, aura uttarArddhameM eka sundarI nAmaka strIkA saccaritra likhakara eka holikAnirNaya" nAmaka prahasana likhA hai / isaprakAra prathama bhAgakI samAptI huI hai. dvitIya bhAgameM bhI pUrvAddha aura uttarArddha nAmaka dokhaMDa hoMge. pUrvArddha meM kucha pativratAoMke saMkSipta caritra aura uttarArddhameM bharatakhaMDakI vikhyAta vIra mahArAniyoMke caritra yathArtha rItise likheMge / kyoMki isa pustakakA jaisA nAma hai vaisAhI guNa isameM honA cAhiye. isase pRthak striyoMke dharma aura striyoMko aneka prakArakI zikSA prApta honeke nimitta 'strIsukhabodhinI' nAmaka pustaka likhakara prakAzita kI jAyagI aura kanyAoM kI zikSAke nimitta 'kanyAsubodhinI' nAmaka pustaka likheNge| aba isa (strI caritra nAmaka ) pustakakA prAraMbha karate haiM. tahA~ prathama eka vyAkhyAna likhate haiM. isa vyAkhyAnake prabhAvakA kuchabhI aMza yadi pAThakoMke cittapara aMkita ho jAyagA to bahuta hI upakAra hogA. P.P.AC.GunratnasuriM.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ strIcaritra--pUrvArddha. * maMgalAcaraNam * AryA / sindUrAruNabhAlaMkAlaMvighnasyazarmagaNapAlam - modkpuuritvdnNstsukhsdnNnmsyaamH|| puSpitAgrA / vadanAtinijitendubimbA ___crnnpraantyntaa'mriikdmbaa| puruSottamanAgarA'valambA jagadambA vitanotu mngglaani||2|| dohA-ekaradana karivaravadana, lambodara gaNarAja / madanadahanasuta gausiMpreya, basahu hR 'P.P.AC.Gunratna Jun Gun Aaradhak Trust.
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ sorttaa| bhASATIkAsahita. daya mama Aja // 3 // kamalanayana kalikulakadana, kamalApa.te kartAra / nArAyaNa karuNA karahu, kAmada kAnha kumAra // 4 // zrIgoviMda gopAla, gopIgopabihArarata / karahuanandakRpAla,gokulezagokulasukhada manahara / sundara sujAnapara manda musakyAna para bAMsurIkI tAnapara Thaurana ThagIrahai / sUrati vizAla para uravana mAlapara, khaMjanasIcAlapara khaurana khagIrahai / bhauMhaiM dhanu mainapara lone yuga nainapara zuddharasabainaparavAhida pagArahai / caMcalasai tananapara sA~vare vadanapara mUrati madanapara lagana lagIrahai // 6 // mattagayanda / amba vilamba karau katahauM, jagadamba pralamba P.P. Ac. Gunratnaguri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust .
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ . strIcaritra' bhujAbala tore / kyoM na karau bhavaphanda aphanda, ahauM pharaphanda viSairasa bore // dAsa cahai padapaMkaja vAsa, karai nita Asa rahai kara jore|maatu japa saranA tava nAma, vasai nita mUrati so mana more||7|| rAdhikAchanda / he jananisakala dukhaharaNi, zaraNi maiM terI / janajAnidravahu maharANi, karahu jani derii|| jagadamba amba avalamba, ekahI tero| riputrAsa nAzakAra, dAsa hRdaya kara ddero||8|| dohA-zrIguru caraNa manAya aru, mAtusara svati dhyAya // strIcaritra varNana karata, nArAyaNa manalAya // 9 // pa. jAhi je -nArinara, aru samajheM dhridhyaan| kuTaninake chalasobaceM, hoveM catura sujAna // 10 // 6. P.P.AC..Gunratnasuri M.S.
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita. / atha grnthaarmbh| / tatrAdau granthakArakA vyAkhyAna / jaganniyantA paramAtmAne jo jo vastue~ manuSyoM ke upakAra nimitta nirmANa kI haiM, una saboMmeM buddhi zreSTha hai. buddhi ke pratApase pRthvIke anya sakjIvoMmeM manuSya uttama hai. buddhisehI choTezarIravAlA manuSya hAthI, geMDA, cItA, tathA siMha AdikoMko apane vazameM karaletAhai. aura baDe baDe parvatoMko ullaMghana karake samudrake pAra ho jAtA hai. pRthivIkI parikramA karatAhai. tathA prabalatara begavatI nadiyoM ke Upara aura nIce setu va paMtha nirmANa karatA hai. jIvarahita dhUmrase sajIva azvAdikoMkA asAdhya kAma karatA hai. bASpIyazakaTa (AgaboTa, relagADI Adi) dvArA chaha mahIne ke paMthako chaha. dinameM saikaDoM manuSyoM sahita te karatAhai. vidyut aura pavana zaktike balase saMpUrNa bhUmaMDalakA samAcAra ekadinameM pAsakatAhai. isI prakAra aneka kArya jinakA honA asambhavasA jAna paDatA hai una kAryoMko manuSya apanI P.P.AC.Gunratnasuri M.S.. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ strIcaritraH buddhike pratApase sukhapUrvaka sAdhana kara letAhai. parantu jaise senAhIna rAjA apanA kArya sukhase sAdhana nahIM kara sakatA, taisehI vidyAhIna buddhi apanA pUrNa prabhAva nahIM dikhalAsakatI. isakAraNa buddhiko nirmala karane aura baDhAne ke nimitta vidyAhI eka ananya upAya hai. - isa bhUmaNDalameM hajAroM varSa pahale jo jo buddhimAn mahAtmA vAsa karatethe unakI ukti unakA manogata bhAva hamaloga vidyA ke balase isa prakAra jAnasakatehaiM, ki jaise pitAke abhiprAyoMko putra jAnasakatAhai. vastutaH isa jagatameM jisane samyak prakAra vidyopArjana nahIM kiyA, - vaha jJAnacakSuse hIna hai, vidyAke saundaryako vidvAna hI dekha sakatA hai. avidvAn nahIM dekhasakatA. jisane vidyAkI jyoti dekhIhai vaha apane putra kanyA aura striyoMko andhakAgavRta nayana rakhanekI icchA kabhI na kare . bahuta loga apanI apanI striyoMko nAnAvidhiratnAlaMkAroMse bhUSita karate haiM. parantu mukti aura jJAnakA sAdhana vidyArUpa paramaratnase unako vaMcita rakhate haiN| yaha bahutahI anucita vartAva hai. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Gurg Aaradhak. Trus
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita. vidyAsAdhitayA nArI bhUSayA'laMkRtA yadA // tadA vibhUSitAM manye natu henA vibhUSitAmA __ artha-jaba jo strI vidyArUpIratnase alaMkRta hotI hai taba usako ratnoMse vibhUSitaM mAnanA. suvarNake AbhUSaNoMse vibhUSita strIko zobhAvAlI nahIM jAnanA // 1 // aura jo loga yaha samajhate haiM ki striyoM ke zarIrameM ripu balavAna haiM, unako vidyAse aurabhI sahAyatA prApta hogI. yaha samajhanA bar3A bhrama hai. aise loga kevala ciTThI patrI likhanekI sAmarthyako vidyA samajhate hai. yadyati itane abhyAsasebhI kucha sAMsArika sahAyatA hotI hai, tathApi isako prakRta vidyopArjana nahIM kahasakate. jabataka sat asatkA viveka na ho, dharmAdharmakA parijJAna na he, AtmA sAMsArika tuccha bhAvoMse vimukta na ho, tabataka usako vidyAprApta nahIM kahasakate. vidyArUpI vRkSa sabase UMcA hai. isa vRkSakA vyAkaraNa skaMdha hai, bhUgola, khagola, aura deza, loka, va rAjyavRttAnta, smRti, darzana, purANa, zAstra, cikitsA, zilpavidyA, arthavidyA, aMkavidyA, padArthavidyA, prANividyA, ityAdi isa vRkSakI zAkhAyeM haiM P.P: Ac. Gunratnasuri M:S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ strIcaritra. E mainemam chanda, kAvya, alaMkAraprabhRti, isakI latAyeM haiM; pAThaisakI mUla hai; brahmavidyA isakA zikhara hai, likhanA isakA sAra hai, abhyAsa isakA valkala hai, asaMkhya vastuyeM isake patra hai, jJAna isakA phala hai aura saMskRta, baMgAlI, hindI, marAThI, gujarAtI, arabI,phArasI, aMgrejI, grIka, lATina, hibrU ityAdi bhASA isakI jAti hai. jabataka manuSya isa viTapake zAkhAoM paryanta ArohaNa nahIM karatA, tabataka isakA phala ise kyoM kara prApta hosakatA hai ? isa saMsArarUpa vanameM kAmAdi vyAloMse bacanekA upAya vidyArUpa ucca vRkSahI hai, jisa jJAnase kAmAdikoMkA damana hotAhai, vaha jJAna vidyAsehI prApta hotAhai. isakAraNa kyA strI, kyA puruSa sabako vidyopArjana karanA cAhiye. bahuta loga yaha samajhate haiM ki, vidyA sIkhanA kevala jIvikAke nimitta hai, yaha unakI bhUla haijIvikA cAhe isakA AnuSaMgika phala ho, parantu mukhya phala isakA jJAnaprAptihI hai, yadi koI prazna kare kividyAkA jitanA vistAra Apane varNana kiyA, utanA sIkhanekA kanyAoMko avasara kahA~ hai ? to unako PP.AC.Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ * bhASATIkAsahita. samajhanA cAhiye ki, jaise koI phalaprepsu manuSya docAra zAkhAoMmeM caDhanesehI yatheSTa phala pAsakatA hai, vRkSakI pratyeka zAkhAoNpara paribhramaNa karanekI use bahuta AvazyakatA nahIM rahatI, taisehI vidyAkA madhya prApta honese arthAta jJAnavAnoMkI likhita koI pustaka ho, usako anargala paDhakara usake tAtparyako samajhalenese Avazyaka jJAna prApta hojAtA hai. prAyaH dekhAjAtA hai ki, strI puruSoMkI sArI Ayu saMsArakI tuccha ceSTAoMmeM vyatIta hojAtI hai to isaloka, paralokake sahAyaka vidyAratnake lAbhake nimitta. cAra pAMca varSa vyaya karanA kyA kucha adhika hai ? binA vidyAdhyana kiye striyoMke svAbhAvika doSoMmeM nyUnatA nahIM AsakatI, striyoM ke svAbhAvika doSa gosvAmI tulasIdAsajIne rAmAyaNa, likhe haiM ki, cauka-nAri svabhAva satya kavi khhiiN| auguNa ATha sadA ura rhhiiN|| sAhasa. anRta, capalatA. maayaa| bhaya, aviveka, azAMca, adAyA // Ac. Gunrainasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ - strIcaritra. tathA nItizAstra bhI likhAhai ki, 'antaM sAhasaM mAyA maatsrymtilubdhtaa| nirguNatvamazaucatvaM strINAM doSAHsvabhAvajAH - artha-paiTha, sAhasa mAyA, IrSyA, atilobhapana, nirguNatA aura apavitratA, ye striyoMke svabhAvika -doSa haiM // 2 // tathAcoktam / vinayaM rAjaputrebhyaH paNDitebhyaH subhaassitm| anRtaMbUtakArebhyaHstrIbhyaHzikSetakaitavam // 3 // - artha-rAjaputroMse suzIlatA, paNDitoMse mRduvacana, juvAriyoMse asatya bhASaNa aura striyoMse chala (kapaTa) sIkhe // 3 // / tathAca / strINAM dviguNaahAro lajjA cApi cturgunnaa| sAhasaM SaDguNaM caiva kAmazcASTaguNaH smRtH||4 artha-puruSoMse striyoMkA AhAra dUnA, lajjA cau. Jun Gun Aaradhak Trust .PP.AC.:Guriratnasuri M.S.
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita.. 13 guNI, sAhasa chaha guNA aura kAma ATha guNA adhika. hotA hai / / 4 // tathAca / jalpanti sAImanyena pazyantyanyaM svibhrmaaH|| hradaye cintayantyanyaM na striinnaamektortiH||5|| artha-dUsareka sAtha bhASaNa karatI haiM, dUmareko vilAsa pUrvaka dekhatI haiM, aura hRdayameM dUsarehI kI cintA karatI haiM, striyoM kI prIti ekase nahIM rahatI // 5 // _ striyoMke mUrkha rahanase doSoMkI vRddhi hojAtI hai, ki jisase aMga pratyaMgameM duSTatA bharajAtI hai, vaha duSTaH tA sabake duHkhakA hetu ho jAtI hai. mukhaziSyopadezena duSTAstrIbharaNena ca // duHkhitaiHsaMprayogeNa paNDitopyavasIdati // 6 // artha-mUrkha ziSyako paDhAnese, adhamA nArIke pAlanese aura duHkhiyoMke sAthase, paNDita janabhI duHkha pAte haiM // 6 // P.PiAc. Gunratnasuri M.S Jun Gun Aaradhak Trust
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14. strIcaritra. - ataH striyoMko vidyA avazya paDhanA cAhiye. vidyA ke prabhAvase jJAna utpanna honeke kAraNa striyoMkA svabhAva uttama hojAtA hai, aura apanA pAtivrata dharma jAnakara sarvadA sukhI rahasakatI haiM, kyoMki pativratAkA dharmahI striyoM ke liye sarvasva hai. kokilAnAM svaro rUpaM strINAMrUpaM pativratam vidyArUpaM kurUpANAMkSamA rUpaM tapasvinAm7 - artha-kokilAoMkI zobhA svara, striyoMkI zobhA 'pAtivrata, kurUpoMkI zobhA vidyA aura tapasviyoMkI zoA kSamA hai // 7 // bAhuvIrya balaM rAjJo brAhmaNo brhmvidlii| rUpayauvanamAdhuryaM strINAM blmnuttmm||8|| - artha-rAjAkA bala bAhuvIrya hai, aura brAhmaNa brahmajJAnI, va vedapAThI balI hotA hai, striyoMkI sundaratA, taruNatA aura madhuratA ati uttama bala hai / / 8 // sAbhAryAyAzucirdakSA sAbhAryAyApativratA / sAbhAryAyApatiprItAsAbhAryAsatyavAdinI9 jun Gun Aaradhak Trust P.P.AC.Gunratnasuri M.S: :
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita. artha-vahI strI hai jo pavitra aura catura hai, vahI strI hai jo pativratA hai, vahI strI hai jo patikI pyArI hai, tathA vahI strI hai jo satya bolanevAlI hai // 10 // ye guNa striyoMmeM vidyA ke prabhAvase hosakate haiM, aura vidyAkehI prabhAva pativratadharmako jAnakara pativratA hotI haiM. uttamasvabhAvavAlI strI yathAyogya sabase prema karatI hai aura apane patiko devasvarUpa mAnatI hai. eka -yuvatIkA mana caMcala hote dekhakara dUsarI yuvatI usako samajhAne lagI ki, sakhi sAhasikaM prema dUrAdapi virAjate // cakorInayanadvandvamAnandayati cndrmaa|| - artha-he sAkhi ! sAhasika prema dUrasehI zobhA pAtA hai aura sarvadA sthira rahatA hai. dekho ! candramAko dUrahIse dekhakara cakorI apane donoM netroM ko tRpta karatI hai aura Anandita rahatI hai // 9 // striyoM ko yogya hai ki sandhyA samayase apane caMcala Jun Gun Aaradhak Trust P.P. Ac. Guriratnasuti M.S.
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 strIcaritra. manako rokakara apane pati ke caraNoMmeM lagAveM kyoMki dina vyatIta ho jAnepara sandhyA samaya striyoMke zarIrameM kAmadeva dhIre dhIre praveza hone lagatA hai, yathA-- paripatati payonidhau pataMgaH sarasirahAmudareSu mattabhaMgaH upavanatarukoTare vihaMgo yuvatijaneSu zanaiH zanairanaMgaH // 11 // artha-dinagata honepara pataGga ( sUrya ) payonidhi. (samudra ) meM dhIre 2 girate haiM. arthat asta hote haiMkamaloMke udarameM, matavAle bhaure dhIre 2 girate haiM. upavana vRkSoMke koTarameM vihaGga (pakSI) zanaiH 2 girate haiMevaM yuvatiyoMmeM anaGga ( kAmadeva ) zanaiH zanaiH praveza karatA hai // 11 // . striyoMke hAva bhAva kaTAkSameM eka yaha adbhata guNa hai| ki puruSakA mana zIghra unakI ora dauDa jAtA hai. P.P.AC.Gunratnasuri: M.S. n Aaradhak Trust
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita. sujAnazAhane eka vezyApara mohita hokara usako apanI sevAmeM rakhanA cAhA, taba rAyapravInane samaya pA-- kara zikSAkI bhA~ti yaha dohA sunAyA ki, dohA-vinatI rAyapravInakI, suniye zAha sujAna / jUThI patarI khAta haiM, vArI vAyasa zvAna // 11 // ... anantara eka dina usI vezyAkA nRtya ho rahAthA aura vaha vezyA apane manohara gAna va hAvabhAvakaTAkSoM se zAha sujAnako mohita kara rahI thI usa samaya pavanake. jhakorese vezyAkA aMcala Uparako uDA to usake donoM stana jo adhika Ayu honeke kAraNa nIceko jhuka rahethe una stanoM ko dekhakara zAha sujAna musakyAkara rAyapravInase bole ki, kavijI ! isa vezyAkI prazaMsA kucha kahiye. taba rAyapravInane yaha dohA kahA ki, dohA-pahalesurapuravazakiyo,puni nrlokmhaan|av patAla vaza karanako, nIce kiyo payAna // 12 // A PP.AC.Gunratnastri.M.S Jun Gun Aaradhak Trust
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ . strIcaritraina donoM dohoMko sunakara rAyapravInake abhiprAya. ko samajhakara zAha sujAnane usa vezyAko yathAyogya pAritoSika dekara vidA kiyA. usa dinase phira kabhI kisI vezyAkA nAma taka nahIM liA.. ___eka vAsudeva nAmakA kAmIjana apanI strIke vazameM -hokara susarAlameM jAya rahA, vahAM apanA anAdara dekhakara - vAsudevane kahAvata banAI ki, pahale to hama vAsudeva the aba hama ho gaye bsuaa| pIThI Upara pAMva dharake Upara caDha gai ssuaa| auroMko to bUrA pUrI hamako dInheM stuaa|jldii jAre vasuA merebI nilAura mahuA // 13 // . - kuTilAstriyoMkI bhAMti bahu tere duSTa manuSya striyoMpara . - choTIhI avasthAse kaTAkSa karane lagate haiM. yathAyathAsyAt kucayoHsamunnatistathA tathA locanameti vkrtaam|| aho sahante bata no parodayaM nisrgtontrmlinaahysaadhvH||14|| PP.AC. Gunratnasuri M.S... Jun Gun Aaradhak Trust
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita... 19 . artha-jaise jaise isake kuca uThate jAte haiM, taise taise . kAmIjana kaTAkSa calAte haiM. aho! asAdhujana parAyA udaya nahIM saha sakate. kyoMki asAdhujana svabhAvasehI malina antaHkaraNavAle hote haiM // 14 // - bahutere asAdhu jana svabhAvasehI duSTa hote haiM. ke kisI bhAMti sudhAre nahIM sudhara sakate. do0-koilAhoya na Ujaro, sau mana sAbuna lAya // marakhako samajhAiye, jJAnagA~Thako jAya // 15 // binAkucanakI kAminI, binamUchanako jvAna // ye tIno phIke lageM, binA supArI paan||16||triyaacritmeN jo phaMsata,so khovata nijmaan|| jagameM nindA karata saba, lagata kaleje bAna // 17 // somAnarahai tau prAna, bhAnahIna jIvana vRthA rAkhau dRDhakarimAna, jojIvana ca hausukhd|| 18 // dohA-baDe baDe paMDitaguNI,nArIke vaza hoy|| P.P. Ac. Gunratnasuri M's Jun Gun Aaradhak Trust
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ strIcaritra vanavanameM bhaTakata phireM, anta prANa dai khoy|| 19 // nArInAra gaMbhIra jala, inakI thAha nhoy| jo jAke manameM vase, jAnisakai nahiM koy|| 20 ||dhrm dhIra javahIM talaka, jabataka lakhai nanAra / nArinainake lagatahI, sAhasa deta visAra // 21 // jAke tana lAge nahIM, nAridRganake bAna / tabahItaka vaha banirahyo, paMDitacatura sujAna // 22 // jabataka tana lAge nahIM, catura nAri gatIra // tavahIM taka jAnai nahIM, virahI manakI pIra // 23 // nAri nainakI mArate. bace na koU viir| baDe baDe yodhAgire, lagatanAri hgtii||24|| gorotanazazisamayaghara,navalavayasi vobAlA dRgkhNjnaNjnbhre,tinprddoraalaal||26|| kucakumakumameM lasataati,kAmakalika puNj| mRgamadake lavalezate, bha~vara karata bahu guja P.P.AC..GunratnasureM.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita. ||26||kml kalIsama kara lalita,jaMgha kelasama dekha / udara nAbhigambhIra ati, trivalI bha~varIrekha // 27 // lalita kapola sugolayuga, kachuka aruNatAdhArarAvirahIke mana vaza karana, rAkhe naarisNbhaar|| 28 // kuMdakalIsama a. gharayuga, rahI suatichavichAyAsughaDa dazanakI ha~sanilakhi, kAmIkAma jagAya // 29 // bhRkuTi dhanuSasurarAjako,tA bicveNdiishyaam| tAhi lakhatako vIra asa. jAhi na vedhai kaam|| 30 // sajI pItasArI sarasa, jugala jaMghakaha gher|so janukaMcana khaMbhasoM milI mAlatI pher|| 31 ||phirehii maNikiMkiNI, chiinsukttichbilaay| so zaMgAra maMDapa vidhi, vadanamAlatI suhAya // 32 // gore kara 'kArI curI, cunipahirAI to| lipaTarahI nAginimanau, candana biravAya Aya // 33 // P.P. Ac. Gunratn Juri Gun Aaradhak Trust
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ strIcaritrakucautaMga kuMcaki kasI, bhaMvara karata guMjAra / mAnauM baiburajI sarasa, racI Aya karatAra 34 . yaha striyoMke zarIrakI zobhA hai, ipta zaubhAko dekha. kara kAmIjana mohita hojAte haiMdohA-Azaka banata chinAlake, jo behUdI naar||maalik apanA choMDake, karatI kaiyo 'yAra // 35 // kahA na abalA karasakai, kahA na siNdhusmaay||khaa na pAvako jarai, kahA kAla nahi khAya // 36 // puruSoMko yogya hai ki, duSTa striyoMke kusaMgase sarvadA bace raheM; kyoMki-- dohA kAma jAta nijadehase, dAma gAMThase jaat| kulake uttama dharmasaba,so turanta nazi jaat||37|| yAsoM duSTA nAriko, bhUli karau tathA Ac. Gunratnasuri M.S, Jun Gun Andhak Trus
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ . bhASATIkAsahita. 23 nahiM sNg| nArAyaNa nija buddhise, samujhi karau satsaMga // 38 // aura striyoMko yogya hai ki, apane dharmake anusAra vartAva kareM aura vidyA paDhakara jJAna prApta kareM. striyoMke dha. ma karma hama 'strIsukhabodhinI' nAmaka pustakameM likheMge.. aura kanyAoMko bhalIbhA~ti zikSA prApta honeke nimitta. 'kanyA subodhinI' nAmaka pustaka hama likheMge.. * aba hama Age vyabhicAriNiyoMke caritra likhate haiM.. ina caritroM ko paDhakara zIlavatI striyoMko yogya hai ki aisI vyabhicAriNIyoM ke kusaMgase apaneko bacAye rahe aura puruSoMko yogya hai ki, ina caritroMko par3hakara vyabhicAri-- NiyoMke duzcaritroMse apanI rakSA karate rahaiM, tathA apanI aura kulakI striyoMko aisI vyabhicAriNiyoMkI saMgatise sarvadA bacAye haiM. ____ aba hama vyAkhyAna samApta karake vyabhicAriNiyoMke caritra likheMge. tahA~ prathama eka sAdhvI strIke satsaMgakA vRttAMta likhate haiM. eka dina hama apane pustakAlayameM baiThehuye uparokta vyAkhyAna likharahe the itanemeM eka strI sA P.P.AC..GunratnasuriM.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ andramdas. .. strIcaritradhuveza dhAre geruA vastra pahare, kamaMDalu hAthameM liye, chacha pustakoMkI gaTharI kAMsameM dabAye sanmukha A khaDIhuI. hama usakI tejomayI mUrti dekhakara bahuta prasanna huye. aura usase baiThaneko kahA, baiThakara usane hamase pUMchA, ki kyA ApakAhI nAma paMDita nArAyaNaprasAda hai ? hamane kahA, 'hAM' taba vaha sAdhvI kahane lagI ki hamane aneka saMskRta va bhASA pustakoMmeM ApakA nAma paDhAhai. Apane aneka pustakeM racI hoMgI. kRpAkarake koI hamAre yogya pustaka ho to dIjiye. hamane pUMchA ki kisa viSayakI pustaka cAhiye ? to usane kahA ki bhaktipakSakI pustaka hamako priya hai. yaha sunakara hamane 'sudAmAcaritra' nAmaka choTIsI pustaka dI usako paDhakara vaha sAdhvI bahuta prasanna huI aura bolI ki, apane koI baDI bhI pustaka bhaktipakSakI banAI hai ? to hamane / apane dharmaputra sItArAmase zrImadbhAgavatakA pUrNa anuvAda "nUtana sukhasAgara" nikalavAkara dikhalAyA usako dekhakara sAdhvIjIkA mukhakamala praphullita hogayA aura pustakake bIca 2 meM jo manamohinI kavitA hai usako
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita. atimadhura vANIse paDhakara sAdhvIjIne kucha samaya bitAyA. anantara kSaNamAtrameM sAdhIjIkA mukhakamala murajhA gayA aura bolI ki, paMDitajI ! vAstavameM yaha pustaku bahuta uttama hai, parantu bahuta bojhA hone ke kAraNa hama isako lekara cala nahIM sakatI, kyoMki hama tIrthATana karatI huI sarvadA vicaratI rahatI haiM, adhika bojhA lekara calanevAleko cora ucakkoMkA bhaya bahuta rahatA hai, isa kAraNa isa pustakako hama le nahIM sakatIM. yaha kahatI huI sAdhvIjIke mukhamaMDalapara sahasA prasannatA chAgaI, aura kahanelagI ki paMDitajI ! isa pustaka vA. rambAra avalokana karanekI yukti hamane socalI hai. vaha ya-* hai ki, zrIdhara zivalAla 'jJAnasAgara' chApAkhAnA baMbaI kI chapIhuI yaha pustaka hai. jisa nagarameM hama jAyA kareMgI, vahA~ke pustakAlayameMse isa pustakako khojakara docAra ghaDI paDhaliyA kareMgI. yaha sunakara hamane kahA ki, yaha upAya Apane bahuta uttama socA hai. parantu hama aura eka upAya Apako batalAte haiM. vaha yaha hai ki, baMbaImeM paMDita R.P.AC..Gunratnasuri M.S... Jun Gun Aaradhak Trust
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 strIcaritra. hariprasAda bhagIrathajIke pustakAlayAdhyakSakI orase eka . -- * govindavilAsa' ( nArAyaNacaritra ) nAmaka pustaka zIghra chapakara taiyAra honevAlI hai " usase baDhakara rasIlI kavitA kisI pustakameM hamane nahIM dekhI" Adhunika gAyakoM aura haribhaktoMke liye aisI rasIlI pustaka eka amUlyaratna haiM. jisameM zrIbhagavAnke daza AvatAroM ke caritra anekAneka rAgarAginiyoMmeM atyanta madhura dhvanise gAnakiye gaye haiN| aisI pustaka saba strIpuru. SoMko apane pAsa rakhanI cAhiye. isaprakAra hamArI bAta sunakara sAdhvIjIne kahA, ki avazya hama aisI "pustakako apane pAsa rakkheMgI, aura hara strIpuruSako su. nAkara haribhaktiko baDhAvegI. itanI bAtacIta honeke anantara sAdhvIjIne hamase pUchA ki' paMDitajI! Ajakala Apa kaunasI pustaka likha rahe haiM. hamane kahA ki, hama AjakAla eka strIcaritra pustaka likhanekI icchA karate haiM, yadi kucha caritra striyoMke Apako mAlUma ho to sunAiye, jo ki isa
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita.. pustakameM likha jAneke yogya hoM / yaha sunakara sAdhvIne do vyabhicAriNiyoMke caritra hamako sunAye ki jo hama mohanI aura camelI caritrake nAmase likheMge, anantara kuTanI caritra nAmaka choTIsI hastalikhita pustaka dikhAI aura eka suMdarI strIkA utama caritra sunAyA usako hama isa pustakake antameM 'sundarIcaritra' nAmase likheMge. tadanantara sAdhvIne eka hastalikhita pustaka hamako aisI dikhAI, ki jisameM aneka vIra rAniyoMke caritra likhethe. hamane pUchA ki Apa yahA~ kitane dina nivAsa kareMgI, sAdhvIne kahA, ki hama yahA~ pA~ca dina ThahareMgI, taba hamane pA~cadinake liye vaha hastalikhita pustaka mA~galI, aura pA~cahIdinameM pustakamepte sArAMza likhakara calate samaya vaha pustaka sAdhvIjIko dekara pUMchA ki, yadi ApakA caritra pustakameM likhane yogya ho to batAiye / sAdhvIjIne uttara diyA ki, hamArA caritra pustakameM likhaneyogya nahIM. pustakameM prasiddha likhaneyogya vehI caritra hote haiM jinase kucha lAbha hosake. yadi ApakI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. .. Jurt Gun Aaradhak Trust
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ strIcaritra. ruci ho to vIra rAniyoMke caritra likhakara chapAdIjI yegA, ki jisase striyoMkA citta paDhakara prasanna hogA. hamane kahA ki, avazya hama isa pustakake dvitIyabhAgameM likheMge. parantu Apa ApanA kucha samAcAra to avazya batAiye. taba sAdhvIne apanA nAma lakSmIbAI batalAyA aura apanA samAcAra bahuta saMkSepa rItise sunAyA. jisako hama nIce likhate haiM. lakSmIbAIkA saMkSipta jIvana critr| maiM jilA kAnapurameM zrIgaMgAjIke taTa eka gAMvakI rahanevAlI hU~. aura kAnyakubja brAhmaNoMmeM prasiddha mahaskulIna chaMgake zuklakI kanyA hU~. mere pitAkA nAma ziva nArAyaNa thA. maiM apane pitAkI ekamAtra kanyA hone ke kAraNa bahuta dulArI thI. baDe lADacAvase maiM rahAkaratIthI mere pitA bahuta acche paMDita the. isa kAraNa mujhako bhI paDhAne lage merI buddhi bahuta tIvra thI nau varSakI avasthAmeM 'sukhasAgara' paDhanekI mujhako pUrNa sAmarthya hogaI. aura 'cANakyanIti' ke zlokabhI paDhane lagagaI. taba pi: P.AC.Gunratmasan Suit Aaruhan Trus
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita.. tAjIne mujhako sArasvata paDhAnA prAraMbha kiyA. ekadina merI mAtAne pitAjIse mere vivAhakI bAta calAI aura kahA ki hamane sunarakkhAhai ki 8 varSakI kanyA pArvatIke samAna,nau varSakI kanyA rohiNI, aura dazavarSakI kanyA sAkSAta devIke samAna hotI hai| uparAnta rajasvalA hone para kanyAdAna karanekA kucha phala prApta nahIM hotA.. Apa paMDita ho, maiM Apako zikSA nahIM detI, kintu apaneko ApakI dAsI samajhakara vinaya pUrvaka kahatIhUM, ki. Apa isa kanyAkA vivAha isIvarSa karadIjiye / kyoMki aba kanyA nava varSakI ho cukI yaha dazavAM varSa hai. mAtAjIke vacana sunakara pitAjI bole ki, choTI avasthAmeM vivAha karanA zAstrokta nahIM zAstrameM to SoDa. zavarSakI kanyA aura pacIsa varSake putrakA vivAha uttama kahA hai. putrakA vivAha usa samaya karanA cAhiye jaba vaha srAMkI icchA karai. aura kanyAkA vivAha usa samaya kara jaba usako patikI cAha ho. so AjakalabhI solaha varSase kamake bAlakako strakiI aura bAraha varSase kamakI . .P.P.AC.Gunratnasuri M.S. .. Jun Gun Aaradhak Trust * ,
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ strIcaritra. kanyAko puruSakI cAha nahIM hotI. kusaMgameM paDakara bigar3ajAnekI to bAtahI judI hai. paraMtu isase kama AyucAle strI puruSake zarIrameM ThIka 2 kAmoddIpana nahIM hotA. aura pUrNa prema navahI hosakatA hai, jaba strI puruSa donoM paraspara eka dusareko manase cAhatehoM. pahale hamAre dezameM laDakA laDakI kA vivAha adhika avasthAmeM karanekI rIti thI. adhika avasthA honepara laDakAlaDakIke guNadoSa sabapara pragaTa hojAte haiM, isIse baDe honepara vivAha kiyA jAthAtA. ___para jabase yahA~ musalmAnoMkA rAjya huA tabase choTI avasthAmeM kanyAkA vivAha karanA ucita samajhA gayA. kAraNa yaha ki, yavanaloga jaba pahalehI isa de. zameM Aye taba jisakI laDakI rUpavatI dekhate aura sunate the to usake mAtApitAko dhamakAkara balAtkAra chInaliyAkarate the isa kAraNa choTI avasthAmeM laDAke yoMkA vivAha karane lagagaye. kyoMki musalamAnoM ke yahAM usa strIkA chInanA manA hai ki, jo kisIke DGunratnasuri.M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita. .. 31 sAtha vyAhI jAcukI ho. so aba to hamako paramezvarane aMgrejabahAdurakI prajA banAyA hai ki jo kisI samayabhI anyAya nahIM karanA cAhatA. phira aba choTI avasthAmeM laDakA laDakIkA vivAha kyoM kiyAjAya ? hama to aba apanI laDakI lakSmIkA vivAha bAraha varSakI hojAne uparAnta kareMge, tabataka usakA sArasvata arthasahita paDhakara samApta hojAyagA yaha sunakara merI mAtA cupa horahI. jaba maiM bAraha varSakI huI taba pitAjI ne mereliye vara khojanA prAraMbha kiyA. kAnyakubja mahatkulInoMmeM choTe choTe bAlakoMkA vivAha hojAtA hai, isakAraNa vara milatAthA to ghara nahIM, aura ghara milatAthA to vara ThIka nahIM milatAthA, dUsare mere sAtaveM sthAnameM maMgala thA. maMgalI honese varakA milanA durlabha hogayA. tabataka maiM terahavarSakI hogaI. mere mAtApitAko rAtadina varakI cintA huI. caudahavIM varSa mujhako cauthI bRhaspati thI. paMratu mereliye bar3I kaThinAIse gyAraha varSakA eka vara milA. panhavarSa kI avasthAmeM bArahavarSa P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ strIcaritra vAle varake sAtha merA vivAha kiyAgayA. pAMcasaukI ThaharaunI para zrIkAntake dIkSita mujhako vyAhane Aye. sAtasau rUpayekI nikAsI huI. aura savAsau rupaye UparI sAmAnameM kharca huye, saba milAkara savA AThau rupaye hamAre vivAhameM laga gaye. pitAne jo kucha pUMjI jamAkara rakkhIthI so saba samApta hogaI. maiM barake saMga vidA hokara mAtApitAke viyogase duHkhitamana nayanoMse AMsU bahAtI vilApa karatI huI calI. usa samaya mere duHkhakA kucha anta nahIM thA. jaba rote 2 maiM thakagaI taba lAcAra hokara cupa horahI. jaba sasure pahuMcI taba maiM cAvase pAlakI parase utArI gaI. kaI dinataka mujha dulahinako gA~vakI lugAI dekhane AI aura mere rUpakI prazaMsA karane lagI, Age jo kucha huvA so Apake sanmukha kahane yogya to nahIM. paraMtu hama kahehI DAlatI haiM. mAtA pitAke ghara to mujhako kucha mAlUma nahIM huA. paraMtu patike ghara pahuMca neke do cArahI dina uparAnta mere zarIrameM kAmakA saM. PPEAC.Gunratnasuri M.S: ** Jun.Gun Aaradhal Trust
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita. cAra huvA, jaba varake saratha zayana karanekI niyamita rAtri AI, ekAMta koTharImeM meroliye khATa bichAI gaI. gharabharameM mare koI devara jeTha nahIM thA. zvazura aura sAsa thI. sAsakI AjJAse maiM zayanamandirako gaI aura khATapara leTa gaI.. kucha derake bAda mere patidevatAbhI mere samIpa AkaraH .. leTa gaye. aura ApanAM caMcalabhAva darzAkara kAmako, jagAyA parantu mere manorathako pUrA nahIM karasake, usamamaya merA citta paramaduHkhI huA. dohA-kauna sunai kAsoM kahauM, DArai madana marora // aMga aMga pratyaMgameM, karai Aphno jora // 1 // isIprakAra mere dina vyatIta hone lage. cAra mahIne upaganta mere zvazurakA dehAMta hogayA. usake eka mahInA pIchemerI sAsakAbhI paraloka hogayA; usasamaya mujhako aisA jAna paDatA thA, ki sukhane mere gharako parityAga kara diyA thA, aura duHkhane Akara mere gharameM DerA kiyA. anantara chai mahInA vyatIta huye mere khAmIko roganne A gherA. mujhako bar3I cintAhuI aura mAre duHkhake maiM dina P.P.ASGunratnasuriM.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ strIcaritra. dina tanukSINa manamalIna hone lagI. mere svAmIko dekhaneke liye gAMvake loga lugAI AyA karate aura dekhakara duHkha prakAza karate the. - lugAiyoMmeM koI koI lugAI mujhase kuTanIpanakA vartAva karane lagI. parantu maiMne samajhA bujhAkara TAla diyA. manuSyoM meM kaI eka loga aujhakase merA rUpa dekhakara kaTAkSa calAte the.. / dohA-binabhUSaNahI sohahI, catura nArikara bhAva / cahiyata nAhIM aMgUrako, mizrImadhura milaav||2||jhN sugandha bhaurA tahAM, uData rahaiM kari prIti / mAnuSa lobhI rUpako, karai nArisoM prIti // 3 // kari sugandhaso prIti ati, baiThe kamala na jaay| astabhaye ravike bhavara, baiTha prANa gaMvAya // 4 // ... kucha dina sevA karate karate jaba mere svAmIko ArAma hone lagI, taba merI citta kucha kucha prasanna huvA, aura merI sevAse svAmIjIbhI mujhapara
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita. 35 "prasanna rahate the, maiM apane gharakA kAma bar3I sAvadhAnIse karatI thI, mere gharameM khetI hotIthI, ora denalena hotAthA, usIse donoM prANiyoMkA nirvAha bhalIbhAMti hotA thA. jaba mere svAmIkI avasthA aThAraha varSakI huI, taba mere eka putra utpanna huvA, jo eka varSakA hokara maragayA, aura mere svAmIko kSayaroga hogayA, chaimahInA uparAnta rogane apanA bala pragaTa kiyA, calane phiranekI sAmartha na rahI, taba lAcAra hokara zayyAkI zaraNa lI. ATha mAsa taka khaTiyA sevana karake zarIra choDadiyA mere duHkha kI kucha sImA na rahI, jagata aMdherA hogayA, hRdayameM tIvra vairAgyane Akara baserA liyA, vilApa karatIhuI mujhako sabane Akara samajhAyA bajhAyA, patikI kriyA karAI, teraha dina paryanta mUtaka mAnanA paDA, mRtaka karma meM piNDa dAna aura jagatkI rItike anusAra brAhmaNoMko saba sAmAna denApADA. aba merA usa gharameM kauna thA jisako dekhakara maiM rahatI. paraMtu jyoM tyoM kara khetI se apanA pIchA chuTAyA makAna purAyakara diyA. gharakA bacA bacAyA P.P.AC.Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ strIcaritra. mAla asavAba vecakara gayAjIko prasthAna kiyA. vahA~ saba pitaroMke nAmase piMDadAna kiyA. gayAse nizcita hokara manameM socA, ki apane kulakI maryAdAke anu. sAra meM saba kucha karacukI. aba satsaMga karake apane zarIrastha doSoMko dUra karUM. aura bhagavadbhajana karatI huI pRthvIpara vicarUM. yaha vicAra kara maiM kAzIjIko gaI, aura vahAM putrIpAThazAlAmeM paDhAne ke liye niyukta hogaI, kabhI 2 kisI 2 paramahaMsakA upadeza sunane jAyA karatIthI. paraMtu vahA~ merA citta paDhAnese haTa gayA. thoDehI dina uparAnta maiM vicarane lagI. Aja daza varSa se maiM isI prakAra vicara rahI hU~, ki jisa prakAra isa samaya Apa mujhako dekharahe haiM. yahI merA jIvana samAcAra hai. so Apake Age varNana kiyA, yaha kahakara bAI uTha khaDI huI aura apanA kamaMDalu uThAyA hamAre pustakAlayameM sthita mahAvIrajIko praNAma karake calIgaI. dnrath Jun.Gun.Aaradhak Trust .
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita mohniicritr| haradvArake samIpa eka nagarameM eka agravAla vaizya lAla hajArIlAla nAmaka rahatA thA. usakI strIkA nAma mohanI thA. hajArI lAlakI kapar3ekI bahuta bar3I dukAna thI, tagAdA bahuta phailA rahatA thA. apane cacera bhAI gulajArIlAlako apanI sahAyatA karaneke liye naukara rakha liyAthA. hajArIlAla apane naukara gulajArIlAlako apane sage choTe bhAIkA samAna mAnatethe. gulajArIlAla rUparaMgameM bahuta sundara thA, aura mohanIbhI bahuta rUpavatI thI. kuchahI dina uparAnta donoMmeM prema utpanna hone lagA, parantu vyabhicAra karanekA samaya nahIM milAtA thA; kAraNa yaha ki gulajArIlAla dukAnahIpara rahA karatA thA aura hajArIlAla gharapara baiThe apanI dUkAnakA hisAba kitAba likhA karate the, dina bhara pIche saMdhyA. samaya lAlAhajArIlAla rokaDako apane sAmane samAlatethe aura dinabharakI vikrIkA kaccA ciTThA jo gulajArIlAla banArakhatAthA, usako lAlAhajArIlAla gharapara le .P.P.AC. Gunratnasuri M.S... Jun Gun Aaradhak Trust
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ strIcaritra. Ate the aura dUsare dina pakkI vahIpara caDhAlete the. aura aisI sAvadhAnIse rahA karatethe ki mohanIko kisI samaya avasara nahIM milatAthA, kevaLa ciTThI patrIse. mohanIkA dila bahalAva rahatAthA. aura paraspara eka dUsareke premameM cakanAcUra rahate the. lAlAhajArIlAlako gulajArI lAlakA saba tarahase nizcaya thA. aura manase bahuta cAhate the jaisA kapaDA Apa pahinate the vaisAhI gulajArI lAlako banAlenakI AjJA dedete the. jaba lAlAhajArI lAlako disAvara arthAta dillI jAnakI AvazyakatA duI to ekadina pahale mohanIse kahA ki pyArI ! hama kala dillIko jAnevAle haiM tuma gharameM akelI hokyA prabandha kara jAye. yaha bAta sunakara mohanI apane manameM to bahuta prasanna huI. parantu Uparase mukha murajhAya udAsa hokara bolI, ki Apake binA dekhe to merA citta vyAkula rahA karegA, parantu binA Apake gaye banatAbhI nahIM Apako bAhara kitane dina loMge. hajArIlAlane jabAba diyA, ki do dina lageMge tIsare dina gharapara A -TB Unrathasur M.S un Aaradhak THUSE
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita.. . 39 jAU~gA. yaha sunakara mohanIne kahA, ki svAmI ! do dinake liye prabandha karanekI AvazyakatA nahIM, bhItarase jaMjIra banda karake tAlA lagAla~gI, aura parosameM jo buDhiyA rahatI hai| usako apane samIpa rAtako rakhaliyA, karU~gI. lAlA hajArIlAlako mohanIpara kuchabhI sandeha nahIM thA' mohanIkI bAtako turanta aMgIkAra karaliyA.. aba mohanIke manameM aneka taraMgeM uThane lagI, prema saritAkA pravAha hone lagA. ciTTIdvArA gulajArIlAlale usadina saba vAtacIta pakkI hogaI, dUsare dina hajArIlAla eka ikkA kirAyA karake eka ghaMTA pahale rela gADIpara pahu~ce, rAtake nau baje gADI chuTanekA samaya thA, lAlA hajArIlAlake jAtehI gulajArIlAla AgayA, aura mohanIse aneka premakI bAte karane lagA. dila kholakara bAtacIta karanekA vahI pahalA dina thA. sTezanapara pahuMcatehI lAlA hajArIlAlako smaraNa huA ki dUkAnase hisAbakitAbakA. ciTThA jo aDhatiyAko samajhA deneke liye banAkara P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Gun Gun Aaradhak Trust
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ strIcaritra. gulajArIlAlane diyAthA vaha gharapara bhUla Aye haiN| sAthahI usake dUsarA ciTThA melakAbhI hai, bar3e dUkAnadAra prAyaH jo mela apanI dUkAna kamatI ho jAtA hai usako eka ciTThApara likhate jAte haiM jaba vIsa 'pacIsa mela kamatI huye taba disAvarako likhakara maMgA lete haiM, dUkAnapara melako banAye rakhanAhI dUkAnadArI hai, smaraNa AtehI lAlA hajArIlAla ikkApara caDhakara 'ghara lauTe dvAra khaTakhaTAyA aura dvAra kholaneko pukArA mohanIne Akara kiMvADa khola diye. ghara jAkara vaha ciTThA lekara apane aMgarakhekI jevameM DAla liyA, itanemeM dastakI zaMkA huI- caTa kapaDe utArakara pAkhAnAmeM phuNce| vahAM saphAI karake nikala relakI sITI sunakara ghabaDAgaye jhaTapaTa hAthapA~va dhoya kullAkarake kurtA pahanA, aura dhokhe meM gulajArIlAlakA aMgarakhA jo vahIM khUTIpara TaMgAthA, uThAkara bhAge. ddhArapara Aya ikApara baiTha sTezanakI gahalI. vahA~ pahu~catehI mAlUma huA, ki mAlagADIke iMjanane sITI dIthI, savArI gADI AnemeM pandraha minaTa PP.AC.GunratnasturiM.S...' Jun Gun Aaradhak Trust
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita. bAkI hai, lAlA hajArIlAlakI. ghabarATa dUra huI, sAvadhAna hokara aMgarakhA pahinane lage, taba jAna par3A ki yaha aMgarakhA hamArA nahIM hai, jebameM hAtha DAlA to ciTThA nahIM milA, eka ciTThI hAtha AI, usameM yaha likhAhuA thA.. priyatama ! mere svAmI AjarAtake AThavaje dillI jAya~ge so tumako mAlUmahI hai maiM gharameM akelI hU~ bahutahI acchA avasara hAtha AyA hai, svAmIke jAtehI turanta AjAnA vilamba nahIM karanA. tumhArI pyArI-mohanI. isa ciThThIko paDhatehI lAlA hajArIlAlake manameM baDA duHkha utpanna huA. aura socane lage. hA ! jisa strIko hama pativratA mAna rahe the aura lADa pyAra karate huye usako sarvadA prasanna rakhate the, usakA yaha kulaTApana usakI yaha nIca bAteM, are vaha pApI duSTa gulajArI ki jise hama apanA choTAbhAI mAnakara dayA karate aura vizvAsa mAnate the jisake svabhAva cAla calana aura : PP Ac. Gunratnasuri M Jun' Gun Aaradhak Trust
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ strIcaritraH sacAIkI sarAhanA hama pratidina karate rahate the usakI graha bAteM ? isa socavicArameM lAlA hajArIlAla dillI jAnA bhUla gaye. sIdhe gharakI orako calapaDe. _ aba yahAMkI bAta suno. lAlA hajArIlAlake cale jAne uparAnta gulajArI lAla jo chipa rahe the, sonikala kara usI zayanamandirako gaye. jahAM khuMTIpara aMgarakhA choDa gaye the, dekhA to khUTIpara aMgarakhA nahIM. kalejA kA~pane lagA, hoza uDa gaye dUsarI bUTIpara lAlA hajArI lAlakA aMgarakhA dekhA, to manameM gulajArIlAla tAr3agaye ki lAlA hajArIlAla Ate hoMge, aba hama donoM ko jItA na chor3eMge, Aja pralayakA dina hai. bahuta soca vicAra karanekA samaya nahIM rahA, zIghrahI pyArIko lekara bhAga calaneke sivAya dUsarA upAya bacanekA nahIM hai. yaha samajha mohanIse jhaTapaTa bhAga calanekI sammati uharAI. mohanIne zIghrahI nagadI aura gahanA lekara taiyArI karadI. usI samaya eka ikkAkA zabda sunapaDA gulajArIlAlane caTa ikkA kirAyA karake mohanIko bulAya PP.AC-Gunratnasuri M.S.. .Jun.Gun Aaradhak Trust |
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita. 43 usapara biThAyA aura ApabhI usameM baiThakara caladiyezahara bahuta bar3A thA. kaI dinase apane rahane ke liye " makAna kirAye le rakkhA thA. usIke dvArapara ikkA khaDA 1.karAyA aura mAlika makAnase tAlI lekara makAna kholA aura mohanIko usameM utAradiyA. ikkAvAlA apanA kirAyA lekara calA gayA. gulajArIlAlane mAlika makAnase kahA ki AjahI hamAre nAmase makAnameM rahanekA muhUrta thA. isa kAraNa hama apanI strIko lekara cale Aye. kala saba sAmAna AvaigA. Aja rAtabharako eka cArapAI rahaneko dedIjiye. yaha kahakara cArapAI lI aura makAna bandakara donoM baiThakara aneka prakArakI bAteM karate huye rAta bitAne lage. __lAlA hajArIlAla sTezanase calakara apane ghara Aye to dekhA a~dherA guppa paDAhuvA hai. gharabharameM mohanIkA patA nahIM krodha duHkha aura ghRNAse kalejA jalane lagA.. apane ApemeM na rahe usa zaharake inspekTara lAlAhajArI OS . P.P.AC..Gunratnasuri M.S. . Jun Gun Aaradhak Trust
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ strIcaritra. lAlake riztedAra the, unake pAsa sIdhe cale gaye aura saba hAla kahakara pUMchA, ki bAbUjI! aba hama kyA kareM aisA upAya batalAiye ki usa duSTako apane pApakA phala bhoganA paDe. aura hamako hamArI strI milajAvai. yaha sunakara bAbUjIne uttara diyA ki Apa kucha soca vicAra na kIjiye. jaisA Apa kahate haiM, vaisAhI hogA. ApakA cora abhI bAhara nahIM gayA hogA. Aja rAtabhara zaharameM hI rahegA. hamako ApakA hAla sunakara bahuta raMja huA. Apa apane gharapara jAiye rAtabharameM prabandha karake "saberA hotehI hama Apako bulavAleMge. yaha sunakara lAlAhajArIlAla apane gharapara lauTa Aye, parantu soca vicAra karate huye rAta bItagaI. udhara inspekTara bAbUne gulajArIke eka mitradvArA patA lagA liyA. prAtaHkAla hotehI kaI sipAhiyoMko sAtha lekara inspekTara bAbU svayaM usa makAnake dvArapara jA khaDe huye, aura makAnako bhItarase khulavAkara gulajArIlAlako pakaDavAkara bAMdha liyA aura mohanIke Upara cAra paharedAra niyata kara diye Gon Aaradhak Trust PR.AC..GunratnasuriM.S.
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita. aura hukma dekhiyA ki jastaka ThIka 2 jAMca paDatAla " na ho jAya, tabataka na isa strIko bAhara jAne denA. aura na isake makAnameM isake pAsa koI jAya. bahuterA kucha gulajArI aura mohanIne bAteM banAI. parantu inspekTara bAbUne eka bAtabhI nahIM sunI, kyoMki bAbUjIkA saba hAla jAnA huA thA. inspekTara sAhaba gulajArI lAlako sAtha lekara pulisameM pahuMce aura lAlA hajArI. | lAlako bulA bhejA, jaba lAlA hajArIlAla Aye | aura gulajArIlAlako baiThe dekhA to mAre krodhake mukha "lAla hogayA. usako mAraneke liye jhapaTanA cAhate the ki inspekTara sAhabane roka diyA aura kahA, ki Apa kAnUnake viruddha koI kAma na kIjiye. nahIM to bAta bigaDa jAyagI. aba yaha donoM Apake cora hamAre hAtha Agaye haiM. yaha apanI karanIkA phala pAveMge. Apa dhIraja rakhiye, aise utAvale na hoiye. aba idhara lAlA hajArIlAla, inspekTara aura gulajA. rIlAla ina tInoMmeM bAta cIta horahI thI. usa samaya gula. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. jun Gun Aaradhak Trust...
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ strIcaritra. jArIlAla apaneko aparAdhI nahIM ThaharatA thA mohanIkA aparAdha ThaharAkara apane bacAvakI vAta kararahA thA. aura udhara mohanIkA samAcAra yaha thA, ki vaha apane manameM yaha socane lagI ki aba jo kucha honahArathA so hogayA aba mAna apamAnakA kucha bhaya na karanA cAhiye. jisase maiM aura gulajArIlAlakA vacAva ho so upAya karUM. jisase kucha upadravabhI na ho aura sApha bacajAu~. merA patibhI bahuta sIdhA hai, usakA hRdaya bahutahI komala hai nizcaya hai ki merI vinatIko vaha mAna jAyagA, usako manA lenese hamArA saba kAma bana jAyagA. aura gulajArIlAla mujhako kabhI na choDegA, jIvanta paryanta merA pAlana poSaNa karegA, aura prema rakkhaigA; parantu isasamayakI vipatti TalajAnA cAhiye, striyoMmeM bAta banAne aura mAyA vistAra karanekI caturAI puruSoMse adhika hotI haiM. vizeSakara mohanI dhokhebAjImeM paNDitA thI, isakAraNa mohanIko soca vicAra karate huye bahuta dera nahIM lagI kuchahI derameM usake manakA bhAva palaTa gayA. jaba usane P.P:AC.Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita 47 vipattise apaneko bacAnekA upAya nikAlanA sthira karaliyA, taba usane suramekI piMzalase eka kAgajake TukaDepara apane patiko yaha patra likhA, mere svAmI ! maiMne jo Apake sAtha anucita vyavahAra kiyA vaha mere manase kabhI bhUlanevAlA nahIM hai, usakI Aga mere jIko jalarahI hai aba eka palabharabhI jInekI icchA nahIM hai mere pApakA phala yahI hai ki maiM apanA prANatyAga dUM para mujhako isa pApake kAraNa narakameM bhI jagaha na milegI, isIse aba maranesebhI Dara lagatAhai, aba mujhe samajha AI ki maiM Apake zaraNameM rahakara ApakI sevA karanese parama sukhI rahasakatIthI, para aba samajha Anepara kyA hotAhai, aura pachatAyebhI kucha hAtha nahIM AtA, "aba pachitAye kahA hoti, jaba ciDiyAM cunAI kheta' jaisA bhArI pApa maiMne kiyAhai usake Age AtmahattyA kyA vastu hai, itanI baDI pRthivIke Age vAlUkA kaNa kyA cIja hai, pahADake sAmane eka tinakA kyA padArtha hai, mAre duHkha ke merA kalejA jalarahA hai, kisa mukhase P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ strIcaritra. kahasakU~ ki Apa merA aparAdha kSamA karai, kabhInahIM maiM Apase apanA aparAdha kSamA karanA nahIM cAhatI, apane pApakA prAyazcitta karanA cAhatI hUM, para vArambAra yahI vicAra uThatA hai ki jisane merI yaha durgati kI hai, merA pati chuDAyA hai, aura mere mukhameM kAlimA lagAI hai, usakA kaccA khUna jabataka na pIlUM tabataka maraneparabhI mujhe caina nahIM. - aba mAre duHkhake apanA pUga hAla maiM nahIM likha sakatI, hAtha kAMpatA hai, AMsuvoMkI dhArA netroMse baha rahI hai, AzA yaha hai ki isa patrako paDhakara Apa eka bAra darzana dejAiye, Apake caraNoM ke darzana karake jo maiM marUMgI to narakameM bhI kucha sahAyatA mujhako avazya milegI, kadAcita Apa mujhako apanI dAsI samajhakara apane caraNoMmeM Thaura desakaiM to acchAhI hai, nahIM to mai maraneko taiyAra hUM, yadi, Aja Apa darzana na deMge to kala maiM avazya apane prANako parityAga karadUMgI. ApakI abhAginI mohanI. PP.AC.GunratnasuriM.S..
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita. yaha ciTThI likhakara mohanIne eka paharedArako bulAkara dI aura pAMca rupaye dekara kahA ki, yaha ciTTI hamAre svAmIke hAthameM de Ao. mere svAmIkA nAma isa ciTThIpara likhA hai paDhakara dekhalo. pahale gharapara jAnA yadi vahAM na mile to jahAM mila DhUMDhakara ekAntoM yaha ciThThI denA. tuma hoziyAra ho, adhika kyA samajhAU.. yaha suna ciTThI le paharedAra sipAhI lAlA hajArIlAlake makAnapara AyA aura ekAntameM pAya vaha ciTThI hAthameM dI aura turanta lauTa gayA. lAlA hajAralAla usa samaya inspekTara bAbUke pAsase snAna bhojana karaneke nimitta cale Ayethe, ciTThIko dekhatehI paDhane lage, mohanIne jisa prayojanake sAdhana karaneko vaha ciTThI apane svAmIke pAsa bhejIthI, dhIre dhIre usakA DhaMga jamane lagA, mohanIke komala bacanoMko paDha paDhakara lAlA hajArIlAlakA mana pighalane lagA, aura apanI strIkI karanIko bhUla kara Apaneko dhikArane lage, ki hamane nAhaka apanehI - Apa apanA mukha kAlA kiyA. pulisataka khabara pahuM. PPEC.Gunratnasuri M.S Jun Gun Aaradhak Trust
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ strIcaritra. - cAI, hamArI strIkA kyA doSa usakI avasthAhI kyA hai usa duSTane hamArI bholI bhAlI strIke rUpapara mohita ho. ' kara usako bahakAyA, aura usako dhokhA diyA hai. strIko apane bhale burekA jJAna nahIM hotA, isa kAraNa usa bicA. rIkA kucha doSa nahIM, yaha usI chaliyA gulajArIkA doSa hai vahI isa upadravakI jaDa hai. usa vicArI mohanIkA aparAdha kSamA karanA cAhiye, kyoMki vaha apane kiye para pachatA rahI hai. kahIM vaha AtmaghAta na kasbaiThe AjahI usase milakara usakA manogata bhAva jAna kisI alA. hadA makAnameM lAkara rakhadeMgI aura khAne pahiranekI sudhIlete raheMge. abase vaha sudhara jAya tobhI kucha ciMtAkI bAta nahIM hai| - isa prakAra apane manameM soca vicArakara lAlA hajArIlAla usI samaya mohanIke pAsa pahuMce. - apane patiko dekhatehI mAyAvinI mohanIne bahuta AMsU bahAye. svAmI ke caraNoMko AMsuvoMse bhigodiyA. Jun Gun Aaradhak Trust P.P. Ac. Gurfratnasuri M.S.
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita. baDe duHkhake sAtha netroMmeM AMsU DhavaTavAtI huI bolI. nAtha ! maiMne apane kiyekA phala pAyA. Apa cAheM mujha pApinIko apane caraNoMmeM rakkheM para maiM nahIM rahUMgI. aba meM isa jagatameM pizAcinIke samAna hogaI hUM. Apake caraNoMse hajArakoza dUrabhI rahane yogya maiM nahIM rahI hUM. aba jo Apa merA aparAdha kSamAkara mujhe apane samIpa rakhoge to mujhako aba vaha sukha nahIM milegA. jo sukha abataka milA, jaba pyArase Apa koI bAta . mujhase kahoge taba mujhako apanI karanIkA smaraNa hote hI saikaDoM bicchuoMke DaMka lagane ke samAna kleza hoMge. jisa sukhako maiMne ApahI bhagAyA hai, vaha sukha kyA Apake pAsa rahake mujhako mila sakatA hai, kabhI nahIM. aba Apa yahAMse jAiye, yahAM rahanese ApakI buddhi bigaDa jAyagI, aura bigaDane lagI hai, kyoMki mujhapApinapara Apako dayA AgaI. yadi dayA na AtI to Apa merI ciTThIko paDhatehI yahA na AteM. jisapara Apa dayA karanA cAhate ho vaha rattIbhara dayA karane ke yogya P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ - strIcaritra. - nahIM hai. merA pApa sarakArataka phaila cukA. aura samAcAra - patroM meM bhI chapa jAyagA, aba kisa sukhake liye prANa rakkhU. - isa jInese maranAhI bhalA hai, itanI bAteM karake makArA * mohanI zira nIcA karake cupa horahI. mohanIkI bAteM sunakara udArahRdaya kSamAparAyaNa lAlAhajArIlAla bole.. pyAro ! tuhmArA aparAdha hamane kSamA kiyA. aba Age ima kucha na kareMge. pulIsake inspekTara hamAre riztedAra haiM kahA mAna jAyaM. saba upadrava zAMta hojAyagApatiko prasannajAna bAma banAkara caturAIse mohanI volI.. svAmI ! upadrava to zAnta hojAyagA aura Apa kucha na kareMge. para vaha chalI gulajArI to sApha baca jAyagA - usako usakI karanIkA phala to avazya milanA cAhiye- yaha maiM nahIM cAhatI ki, vaha sApha bacajAya. lAlA hajArIlAla bAbU inspekTarake pAsa Aye aura saba samAcAra kaha sunAyA. inspekTara bAbU bole Apa kyA cAhate haiM. hamArI samajhase to ina aparAdhiyoMko P.P.AC.Gunratnasuri M.S.
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita. choDanA cAhiye. Age ApakI icchA. lAlA hajArI lAla bole ki, aba Apa kSamA kIjiye. hamane donoMko mApha kiyA. strI hamAre ghara rahegI aura isa gulajAgako hamane naukarIse chur3AdiyA. aba Apa isako choDa dIjiye. inspekTarane lAlA hajArIlAlake kahanese gulajArI'para kucha mukaddamA nahIM calAyA. _ gulajArIlAla chUTatehI mohanIke pAsa pahuMce aura mohanIko lekara kalakattA cale gaye. lAlA hajArIlAla sandhyAsamaya mohanIko le Aneke nimitta vahAM gaye jahAM mohanIse phira bAtacIta huI thI. dekhA to makAna khAlI paDA hai, pUchanepara mAlUma paDA ki gulajArIlAla mohanIko lekara do baje cale gaye isI duHkhase duHkhita hokara hajArIlAla pAgala hogaye aura pAgalakhAnA pahuMcAye gaye. udhara gulajArIlAlake sAtha mohanIke kalakattemeM pahuMcI eka makAna kirAyApara lekara usameM rahane lagI. eka nasi Aararak
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ strIcaritrasAlabharataka donoMne raDe Anandase dina kATe. mohanIke pAsa jo kucha nagada rupayA thA vaha saba kharca hogayA. uparAnta mohanIkA gahanA kapar3A vikane lage. gulajArIlAlake cAlacalanase thoDehI dinameM saba mAla asavAka svAhA hogayA, taba gulajArIlAla kahIMko cupacApa campata hogaye. jaba cAra pAMca dina gulajArIlAla nahIM Aye, taba mohanIne jAnA ki, gulajArIne mujhako dhokhA diyA. apane kiyepara pachatAvA karane lagI, aura patikA smaraNa karakarake rone lagI, dazapAMcadina duHkhase bitAye. ekadina mohanIne vicAra kiyA, ki aba jo kucha honahAra thA so huA, parantu aba kucha upAya karanA cAhiye jisase dina kaTaiM. yaha socakara zRMgAra kiyA aura makAnake koThepara khiDakImeM jo galI ko thI, vahAM jA baiThI, aura usa galI meM nikalate huye puruSoMpara kaTAkSa calAnelagI, kucha dekhAda eka chailachabIlA vIsa bAIsa varSakA laDakA apane sundara svarUpase mohanIko P.P. Ac. Gunratnasuri M.S.
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita. mohita karatAhuA nikalA. mohanIne eka kaMkaDa uThAkara usakI ora pheMkA, taba usa laDhakekI dRSTi koTheparako uThI, turanta usa laDakeko mohanI bulAne lagI. laDakAbhI mohanIko dekhatehI mohita hogayA, lAjazarama chor3akara koThepara AyA aura premakI bAteM karane lagA. mohanIne, isa caturAIse bAtacItakI ki, usa laDakene apane pA* kaTase nikAlakara eka rupayA diyA, aura mohanIkI cAhake dupaTTeko apane samAgamake zAhAvase lAlolAla kara diyA. mohanInebhI usako apanI rAnoMmeM dabAke aisA nicoDA ki, Apa to lAla hogaI, aura vaha. laDakAbhI aisA hogayA, jaise koI khAradeke raMga utArale.' isIprakAra vaha laDakA dUsare tIsare dina Akara apanA aura mohanIkA mana prasanna kara jAtAthA. eka dina usa laDakeko AtA dekhakara dUmare laDakene dekha. liyA, aura samajhagayA ki avazya koI strI isa makA nameM hama logoMko cAhanevAlI rahatI hai. dUsare dina kaI bAra vaha dUsarA laDakA usa makAnakI galI meM Akara khaDA UPPCc. mrathasuriMS. . .. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ strIcaritra. huA Ara mohanIko baiThe dekhA. mohanInebhI usakI ora dekhA,yaha dUsarA laDakA pahale laDakese bahutahI sundara mAnoM kAmadevakA rUpa thA, dekhatehI mohanIne bulAnekA saMketa kiyA vaha laDakA turanta koThepara pahuMcA aura mohanIko 'pAca rupaye dekara samAgamakA Ananda lUTane lagA. tIna cAra 'ghaMTe paryanta vaha laDakA Ananda manAkara apane sthAnako calAgayA. aba usa laDakekI mohanImUrti mohanIke hradayameM basagaI. pahale laDakeko mohanI ekadama bhUlagaI thoDI dekhAda jaba vaha pahalA laDakA AyA to mohanIne aisI bAteM banAI ki, phira usa dinase vaha lar3akA nahIM AyA. usake dUsare dina jaba dUsarA laDakA AyA taba mohanI kahane lagI, ki pyAre ! tuhmArI judAI hamase sahI nahIM jAtI. aisA upAya karoM ki, jisase hama tuma kucha dina rAtakobhI. ekahI sAtha soveM, tuhmArI mohanI mUrti hamAre hRdayameM basagaI,isakAraNa tumAre cale jAne para hama bahuta vyAkula hojAtI haiM. laDakene javAba diyA ki pyArI ! bahuta acchI bAta hai. hama AjarAta u un Aalbork IV AC,Gunratnasuri.M.S.
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ AN bhASATIkAsahita. hIse tumAre ghara AraheMge. yaha kahakara lar3akA apane 'ghara gayA. aura nanihAla jAneke bahAnese mohanIka ghara ArahA. mohanIkI Ayu usa samaya aThAraha varSakI thI, aura usa laDakekI Ayu bAIsa varSakI thI. saMyoga acchA banapar3A. akele gharameM rAtadina bahAra uDane lagI. yahAM taka bahAra uDI ki jisakA kucha ThIka ThikanA nahIM. ____ pandraha dinake uparAnta mohanIke zarIrameM roga utpanna hogayA, yonIke dvArA rudhira girane lagA. durgandhi Ane lagI. mAre pIDAke mohanI taDaphaDAne lagI. vaha laDakA to mohanIkA yauvana lUTanevAlA thA. mohanIke duHkhase usako kyA prayojana, jaba mohanIkI bahuta du ti dekhI taba choDakara campata hogayA. mohanI usa makAnameM apanA pApa phala bhogakara maragaI. jasa karanI tasa pAra utaranI' jaisA kucha karma mohanIne kiyA vaisA usako phala milA. 'strIbuddhiH pralayaGkarI' strIkI buddhi pralaya karanevAlI hotI hai so ThIkahI hai jo striyAM mohanIkI bhAMti apane patidevatAko dhokhA dekara vyabhicAra karatI haiM unakI P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ strIcaritra. yahI dazA hotI hai, jaisI ki mohanIkI huI. mohanI jaba taba yaha zAyarI paDhAkaratIthI. jo nIce likhate haiMdohA-sadA na phUlai toraI,sadAna sAvana hoy| sadA na yauvana dhirarahai,sadAna jiivaikoy||1|| gaha yauvana thira nArahai,dinadinachIjata jaat| cAradinAkI cAMdanI, phera aMdherI rAta // 2 // hAyadaI kaisI bhaI, anacAhatako sNg| dIpakako bhAvai nahIM, jari jari marai ptNg||3|| honahAra hokara rahai, miTa na vidhike aMka / rAI ghaTaina tilabaDhe, rahara jIva nishNk||4||shairaiphlk tujhako sadAraMga badalate dekhaa| apanIkismatake navisteko naTalate dekhaa||5|| tathAzikavAna yArase na zikAyata rakIbase / jo kucha huA zudAse huA yA nasIbase // 6 // un-Gun Aaradhak Trust P.P.AC.Gunratnasuri.M.S.
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita. tathA - tathA Apa AtebhI nahIM damako bulAtebhI nhiiN| vAyasa tarka mulAkAta batAtebhI nahIM // 7 // maratIhUM AmeM mrneke|maut AtI hai para nahIM aatii|| hai kucha aisIhI bAta jo cu* phuuN| varanA kyA bAta kara nahIM aatii| Age AtIthI hAladilapai hNsii| aba kisI bAtapara nahIM AtI // 8 // dileraMjIdA kahatA hai na bolUM yArase hraagj| jaba AMkheM cArahotI haiM muravvata AhI jAtI hai // 9 // ApahI julma karo ApahI zikavI ulttaa| saca hai sAhaba raviz ulTI hai jamAnA ulTA ||10||caintujhko namilai mere staanevaale| tabhI ThaMDhA narahe jIke jalAnevAle // 11 // iti // P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. -Jun Gun Aaradhak' Trust
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ bIcantri kuTanI caritra 2. dohA-eka vanyinika madana, AI vRddhA naar| tilaka lagAye bhAlapara, karamAlA niradhAra!jAnulanInAlA hAya lAkha.kiyo bahuta manmAna vaTAyo ati premamoM, uttama mA. dhini jaan||2|| kAmadhAma nija tajimatI, vaTI buDiyApAna kaka satya upadeza hita.pachaticita hulaanaa3||khaaN mAtu vebhAminI. kamI he jgmaahi| paDhe likhenahikoTividhi pujanayanakarAhiM jAtejJAnaviveka saba pAlokanamAhinemadharmakulalAjataji prpumaaninaadi| praznamunatahIvahacatura, tivanamahAgani satIsattamanaDiganahita nicalIbavAni // 6 // parapuruSake milana ma.upajatradhikamanahAtU kyAjAnaibAbarI, tajai "P.P.AC.Gunratnasuri M.S.
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita. nnishidingeh||||sunhmaar jIvanacarita, jo vicitra sNsaar| turatatora bhramabhAgahI upgriitiapaar||8||maat pitAkIlADilI, nAnhai kInha vivAha / tabase pardaina rahicalI, jI caha gauna uchAha // 9 // pardana rakha koDa kyA kare.mana hamAra dArayAva / bahatana pAra utArahIM, apane suguna subhAva // 30 // paDhana likhanako bhala ko hama nagarake log| mAtapitA kyA bAvale, jAni dehi yaka roga // 11 // hama Apai jaga cAturI, rahIM chaTIlI baal| saMgapaDI ekanArike, jI manmathako jAla // 12 // hamarhi sikhAyo bahuta guna, so varNI tumapAhiM / to sama hitU hamAra kou, aura nahIM jagamAhi // 13 // jokahiM bAjai DholakI, turatajAya~ vhitthaam| phUhara pAtara gIta bahu, gAveM lailai nAma // 14 // P.P.AC. Gunratnasuri M.S. .. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ strIcaritraha~seM haMsAvai raMgarasa, bAte kareM banAya / sunai koi kAdarapuruSa Apa Aya skucaay||15|| saukha rahI baDasikhanakI, TonA mNtrttpaar| naTI saTInaTa mATase, milatyUM naina u. ghaura // 16||bhaai bhatIjA jo koU, raoNka kahU~ bhulaay| tAdina mahanA mathakarauM, khA. TaparauM surajhAya // 17 // rahauM pracaMDA sabai vidhi, nAma dharai nahiM kIya / rAmakara pitu mAtu ghara, sabako asa sukha hoy||18||viis varSapara vyAheka, gaunA bhayo hmaar| jvAnakA sukha hamahiko, naihara milyo apAra // 19 // roya gAya gaDa sajanaghara, uhA~ nlaagainiikaa| khAna pAna sanmAna bahu,kachuka dinanaraha phIka // 20 // tiya caritrakI mudhi bhaI, dhIraja dhayo shriir|apne guna DhaMga raMgase, miTI sakala bhayabhIra // 21 ||khaay P.P.AC.GunratnasuriM.S. Jun Gun Aaradhakrust.
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita. mAlatihuM kAla hama, chinachina pAna cabAyaM / tela phulela lagAya mukha, jhakiyanase muskaaNy||22|| buDhavana lakhi duihAthakA, lei dhUMghaTa laTakAya / dekhi chailako rasabhare. naina dehiM jhmkaay||23 // maharana saMga baDi prItithI, maharina saMga vyauhAra / chaila sunaravA mI tathA, aura eka manihAra // 24 // jaba - 'ghara AveM sAjanA, pragaTa kareM bahuroga / gaye sajanasukha cainase, karavividharasabhoya // 25 // - giitinchnd| meMdIthopi hAthapiyake Dhiga jAtyUmuMha laTakAi / mora gumAna dekhi bahuraMgI oU jAtasakAI // 26 // karipIchA sou tyUM usAMsabhari sunemoricturaaii| yahI taraha nizi TAla batAke detyUM sahajabitAI // 27 // / dohA-sajana hamArethe bhale, hameM bahuta . .P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ strIcaritra sakucAyaM / hama cAheM jo kucha kareM, kabahuM / na ttrkrisipaay||28||aap caheM jADana mareM, hama duzAlA dehiM / nita uThigota ucArahUM, tabhUbaleyA lehi||29||aapcheN bhUkhe rahaiM; sAgapAta bhari pett|mm hita lAve vastu saba, caddaramAhiM lpett| 30||aap na pahirai pAnahI, o vasana purAna / jarIkinArIdAra hama, dharai thAnake thaan||31|| rahI kamAI sasurakI,so saba lIna becaay| nakhazikhagahanA hamaladI, tabhUna hRdaya juDAya // 32 // , nathanI pahirauM jasacAka kumhArako, mUgAM ru motI nagInanavArA / dAlasI hAlarahI jhulanI,puni nAka kaTI phaTi ketika vaaraa||phuuliikhulii mAno zUlahulI, diladAranake hiyare khrdhaaraa| sAhai bulAka jhalAka malAka, ti. lAka hameM pala neka utArA // 33 // P.P.'Ac: Gunratriasuti M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita. gIti-chada / / sau sau cheda kAnameM mere pahirauM gucchnvaalaa| gale hAsulI serabharekI bica bica kaMcanamAlA // 34 // kar3A chaDA paga bajai bUMghurU sunata nIka mana lAgai / cahaiM jahAM kou rahai / rasikajana sovataha uThi jAgai // 35 // vadana mora jasarahA cIkanA pahirauM jhInI saaddii| paDe khaDe calate calateko tanamana dehu u bhADI // 36 // godanA meM sabagAta godAyo - surmA siMdura nirAle / pAMva mahAvara cokha vatIsI abahuM dAMta. mora kAle // 37 // dohA-sAsazvazura latamArathe,jeTha devara muMhacora / rAMdha paDosI davasaTe, kauna karai vata jhAra // 38 // hota bhora pau phATate, nita uThi gaMganahAyaM / rAhapATa Thalu Anase; jha. -jhavi. jhUmi aThilAyaM // 39 // sAdhunake "P.P.AC.Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust .
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66 . strIcaritra digajAyake, paga dharidhari musakAhiM / darza parza kari sabaividhi, kabahuM na kAhu ljaahiN40|| mAlA ThelA jaba paDai paisA leyaM ginAya / caleM jhapaTi diladAra saMga, bahuvidhi bAta banAya // 41 // asa asa sukha baDi bhAgase, mile hamaiM ihaloka / yahI loka suraloka hai, taja baavritnshok||42||hmaaro DhaMgalakhi kuTilajana, karanalage kanaphUsa / paDai sA. manA jInadina, leDaM hADa dharacUsa // 43 // sakhI kahai tuma vAMjhahau,bhayo soca mnmaahi| maMtrayaMtramisakachuadina,jAtalakhyokounA hiN||44|| gaI javAnI cainase, bhayo godameM laal| lAla jharA vanaitai uta, calauM mattagaja cAla // 49 // Age Age sajanalai, caleM godabhari puut|taapaache musakyAta hama, dazAvata karatUta // 46 // sajana hamAre du P.AC..Gunratnasuri Jun Guin Aaradhak Trust.
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita. khabhare hama bhItara harSAya / Uparase susakai kabahuM, kabahuM adhika ghbddaay||47|| TaTakA TonA bahu kiyoM dihyoM phkiirndaan| nautanake digajAyake, kihyoM bahuta snmaan||48|| - caupaaii| maiM laDikA masajidapara jaauuN| turata miyAse phUMka DarAUM // calata tAjiyA bheTa kraauuN| zarva tara uDi bhoga lgaauuN|| marada zahIda sunauM kahiM koii| vahAM gaye bina caina na hoI // ihi vidhi kiyauM aneka upaauu| jiye na lAlanachUTa mubhAU // kauniu jatana bacAyaka laalaa|piiruu nAma dharauM jaga AlA // sikhayauMtAhi juvAM aru corii|corii vyavasA yana kAhu nihorii| aurahu eka sahaja bdmaasii|prtiy harana sarana sukha raasii||49|| -dohA-rAjabhalA aMgarejako, saccA hoya ni ""p.P.AC..Gunratuasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ strIcaritra. yaav| caura juArina bahuta kama, sajA hoya mana bhAva // 50 // DadhanI aru jJAnI maanii|sbse kaMpaTa kareM haThavAnI ||bddo bhAga asmilespuutaa| cahuM dizi hamaiM amRta rasa cuutaa|| vAko vyAha bhayo nahiM gorI / tuma samAna bahuaiM saba morI // moraha eka yahI rujagArA / preminake dviga karauM gujArA // lai maalaaprmunaamucaarauN|nishike pApa ghA~Ti saba DArauM // 51 // dohA-vRthA leuM nahiMdAma kachu, karauM caugunA kaam| mora caukasI ahai jasa, jAnata sItArAma // 52 // ihividhi gayo suhAga mama, chaTa na bAla subhAu / rAMDabhaI tabahUM sakhI, soceuM sukhada upaau||53|| kabahuM kabahuM jiya hoya hulAsA, phira vaha - giit| / P.P...AC.GunratnasuriM.S..... Gun Aaradhak Trust
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita. hoya jbaanii| loga kuTuma parivAra lAja taja jasamaiM rahI divaanii||54|| mora subhAva abai alabelA duiceMgaDinakI naaiiN| bakauM jhoM laDi marauM anAhaka, mUMDa paTaka yaha ThAI // jo mohiM kahai are bakavAdina, cupaha buddhiyA mAI / asa mana lagai jAri deUM dADhI, jiyaki kasaka miTajAI // 56 // maiM kahuM ThagI kahUM kou pAhIM / more nakharana jgtvikaahii||nmdhrm vrata karA ankaa| upara cupara darzAya vivekAcalauM gaila bicakauM bahubhAMtI / nAka sikADi apana rNgmaatii|| jA kou mora chaaiM prchaahiiN| zirake bAlabinauM chinmaahiiN| bhagatina nAma mora tthkuraanii| sabasa ahai mora phicaanii|| ghara ghara mora sahaja paitthaaraa| mohI kauna jaga rokana haaraa||tuu kyoM sunai mAra upadezA / tuva li.
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ strIcaritra. lAra vidhi likho kleshaa|| sunisuni kuTanI kara itihaasaa| manamahaM satI kInha uphaasaa||vaalii mudala manohara vaanii| nija karanI tuma satya bakhAnI pai sabakara svabhAva yknaahiiN| bilaga bilaga saba jatana kraahii|| 57 // dohA-jo jAhIso rami rahyo. tehi tAhIsoM kAma / jaise kiravA nImako, nahIM AmasoM kAma // 98 // yaha suni kuTanI phira calI, lAgyo nahi kachu dAMva / bahuri na AI tAsu diga, jAni satIko bhAva // 59 // paDhe sunai jo nAri nara, kuTanIkera caritra / soci samujhi tyAgaiturata, nArI hoya pvitr||60|| camalI caritra 3... eka sunArakI strIkA nAma camelI thA, vaha rUparaMgameM bahuta sundara thI, isa kAraNa sunAra apanI strIko bahuta P.P.AC. Gunratnasuri
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita.. pyAra karatA thA, aura AMkhoMse oTa nahIM hone detA thA, apane daravAjepara eka kamarA banAliyA thA usI meM baiThAhuA AbhUSaNa banAyA karatA thA. camalIke pAsa kabhI kisIko nahIM jAne detA thA, na camelIhIko kahIM jAnekI AjJA thI. isaprakAra strIpurUSa donoMmeM bahuta prema thA, aura sukhase donoM rahate the, parantu ati bandhanameM rahane ke kAraNa camelIkA citta kabhI kabhI duHkhI ho jAtA thA. sunArako jaba kisI Avazyaka kAmake liye bAhara jAnA paDatA thA, taba bAharase tAlA lagAkara calA jAtA thA, eka dina sunAra kisI kAmake liye tAlA lagAkara calAgayA, itanemeM eka cayenA becanevAlA pukArAapanI galImeM cabenA becanevAlekI pukAra sunakara camelI dvArapara AI johI vaha becanevAlA kiMvADoMke pAsa hoke nikalA. tyoMhI camelIne kahA eka paisekA cabenA tolakara kiMvADoMke darArameMse pheMka de, aura yaha paisA le. usane vaisAhI kiyA aura paisA liyA, darArameM hokara cabenA pheMkanemeM bahuta dera lagI, itanehImeM sunAra .P.AC.Gunratnasuri. M.S.. Jun'Gun Aaradhak Trust
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ strIcaritra apanA kAma karake lauTa AyA, aura tAlA kholakara apanI strI camelIse krodhita hokara kahane lagA, ki arI nAdAna ! acche gharoMkI striyA kahIM isatarahase sau. dA liyA karatI haiM, tujhako jo vastu darakAra huA kareM vaha hamase kyoM nahIM kahadiyA karatI, jo hama'lA diyA kareM. camelIne AMkheM tarera kara kahA. kyoMjI vRthA krodha kisa kAraNa karate ho ? cabenAkA nAma sunakara cabAnekI icchA huI, bahuterI vastuyeM aisI haiM ki jinakA nAma su. nakara khAne pahiraneko mana calAyamAna hotA hai. eka to tumane mujhako bandhanameM rakhakara duHkhI kara rakkhA hai, dUsare jisa kisI vastuko mana cAhai to khAnese rokate ho. yaha sunakara sunAra Apese bahAra ho gayA aura bolA, mujhako kisI strIkA vizvAsa nahIM striyoMmeM bahuta auguNa bhare hote haiM, striyoM ke chala kapaTa maiMne bahuta kucha suna rakkhe haiM, isakAraNa maiM tere pAsa kisI strIko nahIM Ane detA hUM. yaha suna camelI bolI, saba striyAM ekasI nahI hotI. yadi mujhako chala karanA hogA. to tumAre P.P. Ac. Gunratimasuri M.S. Jun Gun Aaradtak tu!
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahitaH sAmane hI saba kucha kara dikhAUMgI, cAhe tuma mujhako sAta koThariyoMke andara kyoM na banda karado; isa kAraNa striyoMkI caukasI karanA vRthA hai. sunAra kahane lagA ki, ve puruSa nAmaI hote haiM jinako striyAM vyabhicAra karatI haiN| catura manuSyoMkI striyoMkI kyA samartha jo kisIse AMkha milAsakeM. yaha suna camelI bolI ki, jo maiM catura hotI to tumako apanA caritra karadikhAtI. sunAra bolA ki ThIka hai, tU dekhanemeM to bholI bhAlI jAna paDatI hai parantu hama jAnate haiM, ki kucha tU carcala hai. camelIne kahA, ki re mUrkha ! tU mujhako isa bandhanase chuDAde, nahIM to terehI sAmane terehI hAthase saba kucha karadikhAUMgI. sunArane kahA ki acchA dekheM aba tU kyA karadikhAtI hai. hamato terA kabhI vizvAsa nahIM kareMge, aura na tujhako kabhI isa bandhanase chuDAveMge. yaha sunakara ca. melI cupa ho rahI aura mana meM kahane lagI ki devU tU kitanA catura hai aura kitanI caukasI kara jAnatAhai. " isabAtako jaba chai mahInA bIta gaye, taba eka dina vaha P.P. Ac. Gunratnasuri.M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ strIcaritra. camelI peTameM dardakA bahAnA karake leTa rahI. kabhI kahatI ki mere peTa aura peDUmeM pIDA horahI hai. kabhI kahatI ki aba kalejA phaTA jAtA hai, kabhI kahatI ki chAtIpara tIra cala rahe hai aisA darda hotA hai. kabhI chinachinapara cillA uThatI aura karAhatI thI. kaIeka acche acche, vaidyoMko lAkara sunArane dikhAyA, para kisIko usake / rogakA patA nahIM lagA. hAra mAnakara jaba vaidyalogoMne usako chADadiyA taba sunAra bolA ki pyArI ! tere dardase to mujhako baDA duHkha horahA hai. kisI prakAra tU acchI ho jAtI to hamArA jIvana saphala thA, nahIM to tere binA hamAre dina kaise kareMge. - yaha sunakara camelIne kahA ki svAmI ! striyoMke rogako striyAM jAna sakatI haiM jo hamako acchA karanA / cAhate ho to kisI catura dAIko bulAlAo vaha hamAre rogako pahicAnakara davA degI tabhI ArAma hogA. yaha bAta sunakara sunAra bahuta prasanna huA aura eka buDhiyA : PP. Ac. GunrathasuriM Gun Aaradhak Trust
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita ko apane ghara bulA lAyA. AtehI buDhiyAne camelIko dekhA, to koI roga samajha nahIM AyA. buDhiyA Azva. ryameM hokara camelIse bolI, ki tujhako aisA munAsiba nahIM, nAhaka chala karake apane mardako dukhI kara rakkhA haiM. taba camelIne kahA, ki isa mere patine mujhako mahA duHkha de rakkhA hai, rAta dina caukasI rakkhA rahatA hai, aura kisI strI puruSako gharameM nahIM AnedetA hai, na mujhako kahIM jAne detA hai, yadyapi maiMne Ajataka isake sivAya kisImardakA muMha nahIM dekhA tathApi yaha mujhako bandhanameM rakhakara duHkhI karatA hai, Aja chai mahInA huye haiM taba isane mere Age eka baDA bolA bolAthA, so maiM isako apanA caritra dikhAnA cAhatI hUM, tuma merI sahAyatA karo buDhiyAne kahA, ki tumAre hukamakI derI thI, tU kisI bAtakI cintA mata kare, dekha tere liye kaisA chaila chabIlA alabelA halakA aura sundara vIsa bAIsa. varSakA paTTA lAtIhUM, dhIraja dhara. yaha kaha daravAjepara usa. sunArake pAsa jAkara buDhiyA bolI ki tUne nAhaka apanI PPAC. Guhratriasuri M.S, Juri Gun Aaradhak Trust
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ 76 strIcaritra - pativratA sundarIko itane dinataka satAyA, aura roginI banAyA, kyA tU nahIM jAnatA ki striyoMkI auSadhI striyAMhI jAnatI haiM strIke rogako koI vaidya acchA nahIM karasakatA, tUne nAhaka apanI strIko itane dinataka / ghulAyA, maiMne usakA roga pahacAna liyA hai, IzvarakI kRpAse ekahI dinameM acchAkara sakatIhUM parantu cAroM =: rupaye kharca hoMge, jaba terI strI acchI hojAya taba denA. kyoMki maiM kisIke sAtha chala kapaTa nahIM karatIhUM yaha bAta sunakara usa sunArane manameM socA ki yaha buDhiyA to merI strIko acchA karadene uparAnta rupaye mAMgatI hai to kyA harja,hai, yaha socakara bolA, mAI ! itane rUpaye kyA vastu hai, yadi hamAre prANataka kAma Ave to apanI strIke liye desakatAhUM hamArI strI hamako apane prANoMse bhI adhika pyArI hai. buDhiyA bolI ki ekasamaya yahI roga merI laDakIko hogayA thA. aura yahI hAla usakAbhI thA taba anAyAsa eka phakIra mujhako milA maiMne apanI laDakIkA hAla kahA, taba phakIrane Akara laDakIko : Jun Gun Aaradhak Trust .P.P.AC.Gunratnasuri
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita... 77 dekhA, aura cArasau rupaye mere beTese lekara eka TonA banA diyA, usase ekahI dinameM merI laDakI acchI hogaI, vahI TonA abataka mere ghara rakkhA hai. binA cArasau rupaye liye merA beTA usa Toneke maTakeko nahIM degA, parantu vaha maTakA tumako apane zirapara rakhakara lAnA hogA. sunArane buDhiyAkI bAtako mAna liyA, aura kahA, ki bUDhI mAI ? jisasamaya tuma muje livA le jAogI, turanta tumhAresAtha calakara maTakeko uThA lAUMgA. yaha sunakara buDhiyA apane manameM bahuta prasanna huI, aura apane gharajAkara eka baDAsA maTakA maMgAyA: aura eka sundara bIsa bAIsa varSa ke paDheko maTakemeM biThAkara Uparase kapaDA bAMdhakara sIM diyA, aura sunArane Akara bolI ki calakara maTakeko UThA lAo, paraMtu bar3I sAvadhAnIse maTakA zirapara rakhakara lAnA, saberehI tumako phira vaha maTakA mere gharapara pahuMcA denA paDegA. yaha munakara vaha kAThakA ullU buDhiyAke saMga gayA, aura jAkara vaha maTakA apane zirapara rakhakara ghara lAyA. P.P.AC.Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ mI maTakeko rakhakara buDhiyA bolI ki tuma Aja rAtabhara / daravAjepara raho hama rAtabharameM davAkarake tumhArI jorUko acchA karadeMgI. yaha kaha sunArako bAhara nikAla diyA E aura bhItarase kuMDI dekara buDiyAne camelIse kahA, ki aba kyA dekhatIho, jaldI uTho, aura apanA zRMgArakara taiyAra ho jAo. sunatehI camelIne acche muthare kapaDe pahana, pAna khAya itara lagAya eka sApha sutharA palaMga : bichAya takiyA lagAdI, aura kapUrakI kaI eka battiyAM camelI aisI jAna par3atIthI mAnoM koI sAkSAta indrakI apsarA svargase utarI hai, buDhiyAne jaba dekhA ki camelI palaMgapara baiTha cukI, taba usa maTakeko kholA. usameMse vaha mastAnA paTTA nikala AyA. aura camelI ke pAsa palaMgapara jAbaiThA, aura camelIkA mohanI mUrtikA dekhakara bahuta prasanna ho manameM kahane lagA ki Aja _isa buDhiyAne bahuta acchI sundarIse mujhe milAyA hai, camelIbhI usa khUbasUrata javAnako dekhakara mo PP. Ac. Gunratnasuri Jun Gun Aaradhak Trust
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ . bhASATAkAsAhata. rahita hogaI, aura manameM kahane lagI ki, yaha to koI rAjakumAra jAna paDatA hai, yaha soca, hAvabhAva kaTAkSa kara premakI bAteM karane lagI bAteM karate karate usa mastAnane pahale to bahuta derataka AliMgana cumbana kiyA, phira apane kAmadevako zAMta kara diyA aura saberA hotehI buDhiyAkI AjJAse maTake meM jA baiThA, tuta buDhiyAne maTakepara kapaDA bAMdha sunArako daravAjese pukArA aura kahA, dekha terI jorU acchI hogaI, lAo cArasau rupaye gina do. sunatehI camelIne apane hAthoMse soneke kaDe utArakara buDhiyAke Age pheMka diye, aura kahA ki, mAI ye donoM kaDe bIsa toleke haiM, pAMcaso rupayesebhI kucha adhika ke avazya haiM, inako tuma lejAo, bhane prasanna hokara tumako diye, phira kabhI jarUrata hogI taba tumako bulAlUMgI, vuDhiyA una kaDoMko pAkara bahuta prasanna hogaI. ve kaDe pItala ke the aura usa sunArane baDo caturAIse unapara sonekA pAnI phirAyA thA, buDhiyAko usasamaya pahacAna nahIM mile. jhaTa una kaDoMko apanI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ kurtIkI jevameM DAlakara munArase bolI, abhI savega hai, jaldI isa maTakeko imAre ghara pahu~cAdo. una vinAsIMga pUMchake bailane vaha maTakA apane zirapara rakhaliyA. jaba bAjArameM pahuMcA to pUrI kacerI banAnevAlA eka brAhmaNa apanI dUkAnapara beTA kaDAhI thAlI Adi bartana dho rahAthA, isa sunArako suthare kapaDe pahine zirapara eka korA maTakA dhare AtA huA dekhakara vicAra karane la aa ki, isa maTake meM kyA hai, eka buDhiyA bhI isake Age Age calI ArahI hai, yaha bAta kyA hai, aimA socakara sunArakI ora TakaTakI bAMdhakara dekhane lagA, sunAra dUrahIse usa brAhmaNako TakaTakI lagAye dekhakara manameM sakucAyA. kyoMki usa brAhmaNa aura sunArakI jAna pahicAna thI. jaba sunAra usakI dUkAna ke nIce AyA jahA~ vartana dho. nese kIca horahIthI, vahAM AtehI sunArane dUmarI orako . muMha phera liyA jyoMhI muMha pherA tyoMhI kIcameM pAMva phisalA, aura dhar3amase pRthvIpara gira paDA, maTakA gayA, usameMse vaha mastAnA chailA nikAla par3hA, aura jhaTapaTa P.P. Ac. Gunratnasuri Jun Gun Aaradhak Trust
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ 81 bhASATIkAsahita. apaneko samAla usa sunArakI gardana pakaDakara bolA, ki.. re nAdAna isataraha koI kisI bhale mAnasapara maTakA paTasa detA ! Izvagne mujhako bacAyA nahIM to AMkha phUTa jAtIyaha suna vaha ullU ghabaDAgayA, hAta jor3a pairoM par3a jame. taise vinatIkara usa mastAnase apanA pIchA chuDAyA. tara usa buDhiyAne kahA, ki yaha maTakA mere bar3e kAmakA thA, merA beTA suna pAvaigA to mujhako gharameM nahIM rahane degA. - aura na jAne tege kyA gati karai. yaha sunakara usa. sunArane buDhiyAko pacIsa rupaye dekara kahA ki yaha rupaye tuma lo aba hamAre pAsa kucha nahIM hai, nahIM to aura dete, hamArA aparAdha kSamA karI. yaha sunakara buDhiyA calI gaI. brAhmaNa dukAnadAra,isa caritrako dekhakara manameM kahanelagA ki, aisA tamAzA hamane Ajataka nahIM dekhA sunAraMne apake ghara jAkara saba hAla apanI strIse kaha sunAyA. taba strI bolI ki, tuma baDe nAdAna ho. nAhaka. buDhiyAko 25 pacIsa rupaye de Aye, dekho maiMne pItala ke. kaDe buDhiyAko diye aura cArasau rupaye bacAye, yaha P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ 82 strAcaritra. sunakara sunAra camelIkI buddhikI prazaMsA karane lagA, apane svAmIko prasanna jAnakara camelI bolI ki, svAmI jo tumane chai mahIne pahale bola bolAthA, ki catura parUghA~kI striyA~ kyA majAla hai jo dUsaroMse AMkha milAsake usI bAtapara hamane yaha caritra tumako dikhalAyA, vaha marda jo tuhmArI gardana pakaDakara tumako dhamakAne lagAthA vahI usa maTakemeM banda thA, tuhmArehI zirapara mere pAsa AyA aura tumhArehI zirapara baiThakara calAgayA, parantu mujhako hAtha nahIM lagA sakA. yaha sunakara sunAra bhaucaka rahagayA aura bolA ki, vaha puruSa to thoDI umarakA bahuta sundara thA, usase tuma bacI hogI. camelIne kahA jaise tuma pApI ho vaisehI dUsaroM ko samajhate ho, eka vaha kyA, yadi usake sAthI so pacAsa chaila merepAsa A tobhI to mujhako hAtha nahIM lagA sakate. rAtabhara maiMne usako mIThIbAtoM meM bahalAyA, saberA hotehI vaha calAgayA, yadi vaha chaila hamAre pasanda hotA, to hama usa buDhiyAko pItalake kaDe kyoM detI.dekhane to tuma baDe catura ho, parantu tumameM buddhi nAmamAtrabhI -- P.P.AC.Guriratnasuri Jan Gun Aaradhak Trust
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita. nahIM hai. striyoMkI rakSA isaprakAra nahIM kI jAtI, ki jaise tuma daravAjA ghare baiThe rahate ho aura kisIko jAne Ane nahIM dete. aisI caukasI aura rakhavAlI karanA mUroM kA kAma hai jo strI batrai to apane Apase, nahIM - to vApasebhI nahIM. sunoM striyoMkI rakSA karanekA mukhya upAya yaha hai, ki unako paDhAvai, likhAce, pativratAoMkA dharma sikhAvai, aura purANoMmeMse zubha lakSaNavAlI striyoM ke itihAsa sunAvai, isa upAyase striyoMkA sudhAra ho sakatA hai. camelIkI yaha bAta sunakara usa sunArakA saba bhrama jAtA rahA, usadinase phira kabhI apanI strIkI caukasI nahIM kI aisehI striyoM ke caritra hote haiM / / iti // mukhadeI caritra 4. eka sAhUkArakI strIkA nAma mukhadeI thA. vaha rUpameM bahutahI sundarI thI. sAhUkArakA niyama thA, ki dinake daza bajetaka snAna, dhyAna, pUjana, bhojanase nizcintahokara dUkAnapara jA baiThatA thA. phira kisI Avazyaka .PP. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ 84. iran n strIcAratra. kAmake liye kadAcit gharapara AjAya, nahIM to sarvadA sandhyAsamaya dUkAnase AyA karatAthA. dinabhara baitthe| rahane ke kAraNa rAtako AtehI bhojana karake sAhUkAra so rahatA thA. kabhI kabhI bahuta khijhAnese uThakara seThAnIjI bAta cIta karaletAthA pAtu seThAnIjIkA mana mahIM bharatA thA. kAraNa yaha ki sAhUkArakI avasthA pacAsa varSakI thI, aura seTha nIjI vIma varSakI paTTI, eka to avasthA adhika, dUmare dinabhara baiThe rahaneke kAraNa sAhUkAra napuMsakasA hogayA thA. prAyaH sunA jAtA hai, ki jo puruSa palathI mArakara bahuta baiThA rahatA hai vaha napuMsakasA ho jAtA hai, sAhUkArakA hAla dekhakara usakI strI sukhadeIkA citta duHkhI rahatA thA. eka dina sukhadeIne apane mana meM vivAra kiyA ki, sukha bhogakI avasthA yahI hai, kyoM yaha a. panI avasthA maiM vyartha duHkhameM bitAUM. kucha dina to mukha se bhoga vilAsakara lUM, abhI merA patibhI jItA hai, isa apane patirUpa TaTTIkI ADameM hokara saba tarahakI zi. kAra khela sakatI hUM. yaha vicAra kara seThAnIne koThepara Gun Aaradhak,Trust.. naSUIMS.
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita. baiTha baiThakara tIna cAra yAra banA liye, jaba sAhUkAra dUkAnapara calA jAtA thA taba seThAnIjI apane yAroMke sAtha ramaNakarake manahI mana prasanna rahatIthIM. parantu isa caturAIse kAma karatI thIM ki ekakI mudhi dUsare yArako nahIM hotI thI. kyoMki sAhUkArakA ghara bahuta baDa thA, aura seThAnIjI isakAmameM bahuta catura hogaI thIM. jaba icchA hotI thI taba rAtakobhI kisI yArako bulAliyA karatI thI. aisehI vihAra karate huye seThAnIjIko kaI mahInA bItagaye. kabhI kabhI seThajI apanI dUkAnakI vahI sAtha lAkara dinakA bhUlA huA hisAba usapara ThIka karake likha letathe. vaha vahI eka dina gharapara bhUlakara dUkAnako cale gaye. vahAM baiThe to yAda huI ki, vahI gharapara rahagaI, itane meM seThajIke purohitakA laDakA dUkA. "nake sAmane hokara nikalA. dekhatehI seThajIne pukArakara kahA ki hamAre ghara cale jAo. Aja hama vahIkhAtA bhUla Aye haiM, so hamAre liye lAdo. naukara kAnapara kaI eka haiM parantu hamaiM kisIkA vizvAsa nahIM tuma hamAre puro .P.P.AC.Gunratnasuri-MS Juh Gun Aaradhak Trust..
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ strIcaritra. hitajIke beTe ho aura seThAnIjIko tuhmAga pardAbhI nahIM hai, isase tumako bhejate haiM. yaha munakara vaha purohitakA laDakA seThajIke makAnapara jA pukArA. seThAnIjI usI samaya Aye huye apane yArako sAtha bhogavilAsa kara rahI thIM. usa yArako chipAkara dvArake kiMvADa jAya khole / purohitakA laDakA bhItara AyA aura seThAnIjIse kahane lagA ki, Aja dUkAnakA vahIkhAtA jo kala rAtako seThajI lAye the vaha gharapara bhUlagaye haiM, so hamAre hAtha maMgAyA hai, jaldI dedo. seThAnIjIne pUchA ki tuma kauna ho aura kahA~ rahateho vaha laDakA bolA ki seThAnIjI! kyA Apa hamako bhUlagaI ho, maiM Apake puroMhitakA laDakA hUM choTepara apane pitAke sAtha tumAre ghara AyA karatA thA, phira maiM apane nanihAlako calA. gayA aba dazavarSa pIche lauTakara AyA hUM. usa samaya merI avasthA daza varSakI thI. aba maiM vIsavarSakA hUM. yaha sunakara seThAnI apane saba yAroMke mUlagaI aura usa laDakepara mohita hokara bolI, ki pahale jaba tuma hamAre Jun Gun Aaradhak Trust P.P.AC. Gunratnasuri-M.S.
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ ___ bhASATIkAsahita. 85 yahAM AyA karatethe taba to itanemundara na the. para aba tuhmArA svarUpa aisA jAna paDatA hai ki, mAno sAkSAt kAmadevakA avatAra ho. lar3akene javAba diyA, ki seThA nIjo ! pandraha varSakI avasthA taka laDakedubalazari rahA karate haiM. isakA kAraNa yaha hai, ki janma hotehI laDakekA zarIra tInavarSa taka bahutahI komala rahatAhai. sardI, garmI bahuta jaldI satAtI haiM. gariSTha vastu pacatI nahIM. aura jaba dAMtanikalate haiM, tababhI bAlakakA zarIra dubalA hojAtA hai aura bhUkha kama lagatI hai, acchI taraha khAyA nahIM jAtA.. anantara paDhane likhanekA jaba samaya AtA hai, taba paDhane likhanemeM citta nahIM lagatA, khela kUdameM sadA mana lagA rahatA hai, isIse gharavAle par3hane likhane ke liye mArate pITate haiM, aura aneka bhaya dikhAkara zikSA dete haiM, jisase bAlakakA citta pIr3ita rahatA hai, kAnti malIna ho jAtI hai, zarIra dubalA ho jAtA hai. parantu jaha bAlaka kucha kucha samajhane lagatAhai ki mere mAtA pitA Adi saba merI bhalAI ke liye zikSA dete haiM, paDhAte haiM, P.P.AC..Gunratnasuri M. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ strIcaritra. taba bAlaka mukhI rahakara vidyA paDhane meM mana lagAtA hai, dina dina usakI kAnti baDhatI hai, seThAnIjI ! jaba pahale maiM tumAre yahAM apane pitAke sAtha AyA karatAthA taba maiM kamasamajha thA, par3hane likhane ke liye mujhako tA. DanA dI jAyA karatIthI. phira jaba maiM nanihAlako gayA vahAM mere nAnA baDe bhArI paMDita haiM, unake pAsa meM paDhane lagA aura docAra varSameM vidyAkA kucha Ananda AyA. taba maiM prasannatAse vidyA paDhane lagA, zarIrameM bala baDhane lagA, mastakapara teja jhalakane lagA, vAyakI rukAvaTase dina dina hamArI kAMti baDhane lagI, nAnAke ghara kisI bAtakI kamI nahIM hai, khAne pahiranekA kleza hamako kabhI nahIM huA yahI hamAre sundara hone kA kAraNa hai. yaha sunakara seThAnIjI bolI ki, tuhmArA kahanA bahuta ThIka hai. tuhmArA rUpa dekhakara hamArA manaM hamAre kAbUma , nahIM rahA. ucita hai, ki tuma mujhako ratidAna dekara / jAo. sunatehI laDakA bolA seThAnIjI ! tuhmArA kahanA hamako aMgIkAra nahIM. suno P.AC: Gunrathasuri Sun Aaradhak Trus
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ __bhASATIkAsahita __ "laMkezvaro janakajAharaNena vAlI tArApahArakatayApyatha kIcakAkhyaH // pAJcAlikAgrahaNato nidhanaM jagAma taccetasApi paradAraratiM na kakSit // ___ arthaH-zrIjAnakIjIko haralejAnese laMkApati (rA. vaNa) aura tAgakA apaharaNa karanese vAlI vAnara, tathA pAMcAlI (draupadI) ko grahaNa karanese kIcaka (rAjA virATakA sAlA) mArAgayA, isakAraNa manasebhI parAI. strIke sAta ramaNa karanekI icchA nahIM karanA caahiye||1|| . yaha suna seThAnI bolI, yaha tumhArA kahanA ThIka hai, paraMtu tumhArA dRSTAMta ghaTita nahIM hotA. rAvaNa sItAko balAtkArase haraNa kiyA, aura vAlInebhI sugrIvako nikAlakara tArAkA apaharaNa kiyA, evaM kIcakanebhI draupadIko balAtkAra pakaDa liyA thA, so yahAM hamAre tumhAre bIca yaha koI bAta nahIM.. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ strIcaritra. taba vaha laDakA kahane lagA ki, jo puruSa jisa strIkesAtha ramaNa karatA hai, usIkI ciMtA usako sarvadA rahatI hai, jaise-- "urvazIsuratacintayA yayau saMkSayaM kila purUravA nRpaH // rakSaNAya nijajIvitasya tatsaMbhajetparavadhUM na kAmataH" // arthaH-rAjA purUravA urvazI apsarAke sAtha niraMtara ramaNa karanekI ciMtAse kSayI hogayA, ata eva sajana a. pane jIvana kI rakSAke nimitta parAI strIke sAtha ramaNa karanekI icchAbhI nahIM karate // parastrIgamana karanese buddhi bhraSTa ho jAtI hai. seThAnI bolI, jagatmeM prema adbhuta padArtha hai. maiM bahuta premake sAtha tumako bacana de. tIha, ki kabhI kisI prakArakA kleza tumako nahIM hone dUMgI, aura apane svAmIse adhika tanamanase tumhArI sevA karUMgI, kyoMki merI tumhArI avasthA bhI ekahI hai. Izvarane saMyoga acchA banAyA hai. P.P.AC.Gunratnasuri M.S.... Jun Gun Aaradhak Trust
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita. seThAnIkI bAta sunakara laDakA bolA, parAI strIgamana karanemeM kaIeka doSa haiM so suno "AyuHkSayaM vikalatAtyupahAsyatA ca nindArthahAnilaghutA kugatiH paratra // syAdeva yadyapi ratena parAMganAyAH prAhastathApyanaghamityApi kAraNena' // - arthaH-parAI strIke saMga ramaNa karanese AyukA kSaya hotAhai, manameM vikalatA hotI hai, aura saMsArameM haMsI hotI hai, tathA nindA (badanAmI) dhanahAni, tucchatA, marane uparAMta durgati hotI hai. isa kAraNa kabhI parastrIgamana nahIM karanA cAhiye, yaha suna seThAnIne apane manameM vicAra kiyA ki samaya nikalA jAtA hai, bAta biDI jAtI hai, aura yaha laDakA apanI paMDitAIse hamArI bA-- tapara dhyAna nahIM karatA, aba to jaise bane taise isa laDakeko apane vazameM karalUM to saba kAma sudhara jAyagA.. yadi isa laDakeko Aja maiM apane vazameM na karasakI .P.AC.Gunratnasuril Jom Gun Aaradhak Trust
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ strIcaritra to merI caturAIpara dhikkAra hai, dekhU mujhase aba yaha kaise baca sakatA hai. isa prakAra soca vicArakara seThAnI bolI, pyAre ! tumhArA kahanA ThIka hai, tuma bar3e paMDita aura jJAnI ho, ki tumane bahuta kucha paDhA aura sunA hai, parantu jAna paDatA hai, ki tumane aura tumAre gurune koI grantha kAma zAstrakA nahIM paDhA. jo manuSya jisa vidyAko nahIM paDhA hotA, vaha usa vidhAmeM ajJAnI hotA hai, tu. mane jo kahA ki pAstrIgamana kiye AyukA kSaya hotA hai, isameM hama pUchatI haiM ki kyA apanI strIsaMbhoga kiye AyukA kSaya nahIM hotA? suno isakA mukhya artha yahahai ki jo manuSya nira tara strIgamana karatA rahatA hai aura dugdhAdi pAna nahIM karatA, usakI Ayu thoDI hotI hai. kAraNa yaha ki zarIrameM vIrya pradhAna hai vaha vIrya nikAla diyAjAya aura usake baDhAnekA koI upAya na kiyA jAya to vIrya na honese AyukA kSaya ho jAtA hai. so __ abhI tumhAre zarIrameM vIrya baDharahA hai. dUsare paramezvarane vIrya baDhAneke liye gharameM saba prakArake padArtha de rakhe haiM .P.P.AC.Guriratnasur M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita. kAmazAstrameM likhA hai ki, "ghRtena varddhate vIrya ghRte. nAyuH pravarddhati" ____ghIse vIrya baDhatA hai, ghIsehI AyukI vRddhi hove hai,. Izva kI kRpA hai cAhai jitanA ghI khAo. aura jo tumane kahA, ki parastrI ramaNa karanese manameM vikalatA hetiA hai. so manameM vikalatA to jaba hotI hai ki parastrI ramaNa karane jAo; aura vaha prApta na to avazya mana vikala to jAtA hai. yahAM to maiM sadA tumhArI bATa dekhA * karUMgI tumhArA ghara hai cAhai jaba cale AnA. aura haMmI. nindA, tucchatA, dhanahAniko jo tumane kahA, so tu. mArI haMsI aura nindA karanevAlA yahAM koI nahIM hai, na tumhArI tucchatA hai kyoMki tuna pugehitake laDake ho, yajamAnake gharapara sadaiva jA sakate ho, aura dhanahAnikI bAta jo tumane kahI so hamAre yahAMse tumako sadA dhana prApta hotA hai, dhanahAni nahIM hotI, mujhako tumhAre dha. nakI kucha paravAha nahIM, / aura jo tumane kahA ki, para ..R.P.AC. Gunrathasuri M.S Jun Gun Aaradhak Trust
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ | 94 . strIcaritra. strI ramaNa karanese marane uparAnta durgati hotI hai soM yaha vRthA bhaya hai, marane uparAnta kisane kisakI du. gati dekhI hai. satya to yaha hai, ki koI strI kisI puruSake sAmane apane mukhase ratidAna nahIM mAMgatI. aura jo mAMgatI hai usako jo koI puruSa ratidAna nahIM detA usa puruSako kAmazAstrameM mahApApI kahate haiM, isase he pyAre! hamAre kahanekA aMgIkAra karo hama tumako pratidina eka rupayA diyA kareMgI. __ yaha suna vaha laDakA manameM socane lagA ki seThAnIkA kahanA bahuta ThIka hai, strI ramaNa sambandhI bAteM kAmazAstrameM likhI haiM so hamane paDhA nahIM. seThAnIke -saMga ramaNa karanemeM kucha doSa nahIM. kyoMki seThAnI eka to avasthAmeM bhI hamAre samAna hai, dUsare dhanadhAnyase pUrNa hai, aura hamako eka rupayA pratidina dene kahatI hai, isase baDhakara aura kyA cAhiye, hamAre liye bhojana aura _bhoga donoM padArtha taiyAra hai. yaha ricArakara vaha laDakA VAC. Gunratnasuri M.S. Jun'Gun Aaradhak Trust
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita. bolA, seThAnIjI ! yadi tuhmArI yahI icchA hai to kucha cintA nahIM. seThAnIjI yaha bAta sunatehI prasanna hogaI, aura manameM kahane lagI, kaliyugakA samaya hai, kyA paM. Dita, kyA guNI, kyA catura sabahI strI aura lakSmIke vazameM haiM. kavitta / nakha binakaTA dekhe zIza bahu jaTA dekhe jogI kanaphaTA dekhe chAra lAya tnmeN| guNI anabola dekhe bar3A zirakhola dekhe karata kalola dekha banakhaMDI banameM // pIra dekha sUra dekhe gunI aura krUra dekhe mAyA bharapUra dekhe bhUlarahe dhnmeN| Adi antasukhI dekha janmahoke dukhI dekhe para ve na dekhe jinaka lobha nAhi manameM // 1 // lakSmI devI baDI balavatI hai, jisakA nAma letehI manuSya vazIbhUta ho jAtA hai, lakSmIhI AMkha rahate manu P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ 96 strIcaritra vyako andhA, kAna rahate bahirA, aura vANI rahate mUka banA detI hai. - "mUkattvaM badhiratvaM lakSmIHkaroti narasya ko dossH|| garalasahAdarabhrAtA taccitraM yanna mA ryti'| __ vANI rahate mRka aura kAna rahate badhira lakSmI karatI hai, manuSyakA koI doSa nahIM. kyoMki samudrame nikalI huI lakSmIkA choTA bhAI viSa hai. yaha Azcarya hai ki lakSmavi'n puruSa lakSmIke ghamaMDase nirdhanIkI ora bhalI bhAMtI na dekhatA hai, na bolatA hai,na umakI bAtako dhyAna deke sunatA hai, andhoM aura bahiro kI nAI TAla detA hai| . seThAnI aneka bAteM soca samajha apanA bhAgyodaya jAna brAhyaNadevatAkA dAtha pakaDa ekAntameM legaI... usane phira eka palaMgapara baiThA hAva bhAva kaTAkSakara premabhAva darzayA, taba usa pavitramUrti chalane apanA kAmadeva rUpa jala pAna karAya seThAnIjIkI pyAsako bujhAyA, aura P.P.AC.GunratnasuriM.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita bhalIbhAMti tRptakiyA, itanemeM seThAnIjIkA aura eka yAru ' ApahuMcA usakI AhaTa pAya seThAnIjIne usa lar3ake ko vahIM chipAyA, aura jhaTa usa apane yArake pAsa Aya maThiI magi bAteM karane lagI, usI samaya sAhUkAra kisIse bAteM karate huye apanI galImeM ApahuMce. so sunakara seThAnIjI,bolI ki Aja seThajI Agaye haiM sunatahI seThAnIkA yAra bolA, hamako kisIprakAra bacAo, aura * apanIbhI rakSAkaro. seThAnIne kahA kucha ciMtA matakaro apane zirakI coTIke bAla abhI kholalara phailAdo aura yaha apanA kaTAra hAthameM dikhAte aura hilAte huye pAgaloM kI taraha bakate jhakate nikala jAo, phira maiM saba bAta "banAlUMgI. yaha yukti sunakara usane vaisAhI kiyA. sAhUkArane usako jAte dekhakara seThAnIse pUchA ki yaha kauna puruSa thAjo hamAre barAbara hokara nikala gayA. taba seThAnI bolI Aja paramezvarane tumhAri aura hamArI donoMkI rakSA ki, acchAhuvA jo isa samaya tuma Agaye nahIM to Aja mere prANa nahIM bacate. pahale isa hamArI galImeM PP.AC.Gunratnasuri M.S Jun Gun Aaradhak Trust
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - -- strIcaritra. do manuSya laDate huye sunapaDe, phira eka manuSya hamAre gharameM ghusakara isa koTharImeM calA gayA. pIchese yaha pAgala Akara hamase bolA ki, hamAre isa sAthI ko apane gharase nikAlade jo tere gharameM Ake chipAhai, nahIM to yaha kaTAra tere peTameM ghusAdUMgA, aura jAna nikAla DAlUMgA, isako dekhakara maiM ghabaDAgaI aura tuhmAre purohitakA lar3akA jo hamase vahIkhAtA mAMgarahAthA vaha bhI isa pAgalako dekhakara DaragayA aura bhAga kara dUsarI koTharImeM jAghusA. merA kalejA mAre Darake aba taka kAMpa rahAhai. yaha kahakara apane yArako koTharIse nikAla diyA, vaha seThajIke Age nikalA calAgayA. seThAnIne kahA usa pAgalake Darase yahI AdamI bhAga kara hamAre gharameM ghusapaDAthA. taba seThane kahA ki, vaha la. DakA kahAM hai ? seThAnIjIne usako bulAyA, bulAtehI vaha koTharIse nikala AyA, usase seThajI bole, tuma hamAre purohitake laDake ho aura acchI taraha paDhalikhakara bahuta dinoM pIche nanIhAlase lauTakara Aye ho, ucita P. P. Aci Gunratnasuri Jun Gun Aaradhak Trust
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ . bhASATIkAsahitaH / samajho to seThAnIjIko Akara paDhA jAyAkaro, au pativratAdharma sunAyA karo. brAhmaNa devatAne seThajIkI bAtako turaMta aMgIkAra karaliyA, 'joI rogIke manabhAve, soI vaida batAI Aya // , aba to brAhmaNa devatA nitya . seThAnIke pAsa Akara apane dina sukha cainase bitAne lage. seThAnIbhI paramaAnandase rahane lagI. dekhiye strI caritra ki doyAroMko apane patike sAmane nikAladiyA aura ekako patikI AjJAse sadAke liye apane samIpa rakhanekA prabaMdha karaliyA dhanya strIkI caturAI, bhalA striyoMse kauna pAra pAsakatA hai ? // iti // gopIcaritra 5. hai. eka saudAgarakI strIkA nAma gopI thA vaha sundarI baDI catura aura cacaMla thI, saudAgara sarvadA saudAgarI ke liye bAhara jAyA karatAthA aura gopIke pAsa eka buDhiyAko rakhadiyAthA. jaba saudAgara bAhara calA jAtAtha taba gopI usa buDhAko bheja kara apane yAroMka bulA 2 P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ strIcaritrakara sukhabhoga kiyA karatIthI. kaI kuTaniyoMse gopIne mela milApa karaliyAthA aura sabako prasanna rkhtiithii| jisa kuTanIko kisI suMdarIkI cAhahotIthI vaha gopI ko bulAle jAyAkaratIthI. gopI apanI gharakI rakhavAlI karanevAlI buDhiyAko sabatarahase prasanna rakhatIthI, bahuta dina bItajAne para vahI saudAgara bhUlakara apanehI nagarameM lauTaAyA, aura rAta hojAnese sarAyameM jA utarA. prAyaH manuSya jo bAhara saudAgarI karane jAyA karate haiM aura varSoMtaka paradeza bhramaNa karate rahate haiN| unako apane nagarakI pahicAna nahIM rahatI. apane gharake samIpa do cAra ci hoMke sivAya aura pahi cAna unako nahIM rahatI-dUsare rAta ho jAne ke kAraNa saudAgarako apane nagarakI kuchabhI pahicAna na hoskii| bhaThiyArIne eka palaMga DAla diyA usapara saudAgarane apanA bistara jamAyA jaba kucha rAtabIte khApIkara saudAgara nizcinta huvA, taba bhaThiyAgase bolA ki, tumAre zaharameM koI navelI sundarI ho to lAo. Aja bahuta P.P. Ac. Gunratnasuri Jun Gun Aaradhak,Trust
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahitadinoMse hamane kisI strIke sAtha bhogavilAsa nahIM kiyA hai. yaha sunatehI bhaThiyArI bolI ki, maiM kuTanIke kAmameM bahuta catura hUM. aisI sundarI navelI alabelI - tumhAre liye lAUM ki jisako dekhatehI tuma phaDaka jAo apanA ghara bhUla jAo. yaha kaha vaha bhaTiyArI binA jAne usI saudAgarakI strI gopIke pAsa Akara bolI ki, Aja hamAre yahAM eka sonekI ciDiyA AI hai. yadi tumase phAMnate banapaDai to phAMsalo. Aja sarAyameM eka saudAgara nau javAna Ake utarA hai. dekhanemeM vaha baDA mAladAra jAna par3atA hai, aura kuchadina yahAM TharahanA cAhatA hai, usane mujhase kahA ki koI sundarI chabIlI hamAre liye le A, so maiM tumhAre pAsa AI hUM. calakara usa saudAgarako apane vazameM karalo. yaha suna gopIne kahA ki, calo maiM abhI calatI hUM. dekho kaisI caturAIse maiM 'eka paMtha do kAja' karatIhUM. usa saudAgarase bhogavilAsabhI karUMgI aura usako prasanna karake usakA mAla asavAbabhI apane vazameM kara lUMgI. yaha kaha go ..AC..GunratnasuriM.S Jun-Gun AaradhakTrust
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ 98103 strIcaritra. naune banaThanakara apanA zrRMgAra kiyA, aura DolI maMgAyA baDI sajadhajase usameM jAya baiThI. jaba DolI sarAyameM pahuMcI to usa saudAgarako dUrasehI dekhakara pahicAna liyA ki yaha to hamArAhI pati hai, taba jhaTa bhaTiyArIko pAMca rupaye dekara bolI ki tU kucha mata bolanA. dekha kaisA __ apana caritra dikhAtIhUM. aise bhaTiyArIko TAlakara apa nA zRMgAra bigADa DolIse kUdakara saudAgarake pAsa jAya do. ghUse jamAye aura bolI ki, re kukarmI, tujhako lAja nahIM AtI ki mujhe choDakara raMDIbAjI karatA phiratA hai. tere pIche virahase vyAkula hokara maiM eka eka dina varSabharake barAbara kATatIhUM aura terA yaha hAla hai. apa zaharameM AkarakebhI kukarma karanA cAhatA hai, bhalA ho isa bhaThiyArIkA, jisane tujhe pahicAnakara terA samAcAra mujhase jAkara kahA, maiM turanta DolI maMgAya usapara caDhakara yahAM dauDI AI, yaha munatehI saudAgara mAre lAjake kucha na kaha saka, turanta apanI strI go- pIke sAtha apane ghara ayA. yaha vahI masala huI ki, C.Gunratnasuri.M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 bhASATIkAsahita. 'corI aura sInA jorI, lauTi cora kutavAle DAMTai / striyoMke caritra apAra haiM / iti // zivadeI caritra 6. eka baniyekI strIkA nAma zivadeI thA, vaha rUpa raMgameM bahuta sundara thI aura apane koThepara baiThake apane naina bANa calAya bahutoMko ghAyala kiyA karatI thI. eka dina sandhyAsamaya koThepara baiThI thI, itanemeM eka chaila chabIlA pacIsa tIsa varSakA paTTA vahA~ hokara nikalA. dekhatehI zivadeIne Uparase eka kaMkarI usake Age pheMkadI, jyoMhI usane Uparako nigAha uThAI, tyoMhI zivadeIne naina bANa calAya chailako ghAyala kara diyA. aura dvArapAra AnekA izArA karake jhaTakoTheparase utarakara daravAjepara AgaI kiMgADa khola chailakA hAtha pakaDa gharameM le AI aura usakesAtha bhoga vilAsa karane lagI. jaba kucha dera taka Ananda lUTa cukI, itanehImeM zivadeIkA pati Akara pukArane lagA ki, kiMvADa kholado. sunatehI ziva .P.P.AC..Gunratnasuri.M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ . strIcaritra Ine dIpaka bajhAya apane yArako apane pIche biThAliyA aura apanI saMkhIse kahA ki, jAkara kiMvADa kholado. bhItara AtehI zivadeIkA pati kahane lagA ki, - pyArI ! Aja kyA bAta hai ? jo abhItaka dIpaka nahIM jalAyA aura a~dheremeM baiThIho. zivadeI bAta banAkara bolI svAmI ! kyA kahUM. parosakI striyoMke caritra dekha dekhakara merA mana ghabarA rahA hai yahI citta cAhatA hai ki, isa mu. .. hallese nikalakara aura kahIM jArahUM. baniyAM bolA kuzala to hai. taba vaha bolI abhI eka strI apane yArako saMga liye bhogavilAsa kara rahIthI, itanemeM usa strIkA pati ApukArA, taba usa chattIsI strIne jhaTapaTa dIpaka bujhAya apane yArako pIche biThA liyA aura apanI sakhIse kahA jAkara kiMvADa kholado. jaba usakA pati bhItara AyA taba jaise maiM tumhAre zira parase dupaTTA DAla "tumhArA zira davAtIhU~, aisehI usane chalakara apane yArako __bAhara nikAla diyA, zivadeIkI yaha bAta sunatehI vaha chaila samajha gayA. aura jhaTapaTa gharase nikalagayA, taba PP.Ac. Sunratnasuri M.S.... Jun Gun Aaradhak.Trust' ... ...
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita. 106 17 zivadeIne patikI AMkheM kholakara kahA ki svAmI ! aisa.. striyoMke parosameM rahanA acchA nahIM. zivadeI ke isa -caritrako vaha andhAvaniyAM kuchabhI na samajhasakA, aura kahane lagA ki pyArI ! tuma apane Apa manase bhalI raho. dUsarI striyoMkI acchAI burAIse tumhArA kyA prayojana hai. hamako to tumhArI acchAIse matalaba hai. dUsarI 'jo jaisA karegI, vo vaisA bharegI' yaha kaha sunakara strI puruSa donoM cupa horahe. aisebhI manuSya hote haiM jo striyoMke chalako na dekha sakate haiM, aura na buddhise jAnasakate haiM, aise puruSako binA pUMcha va sIMgoMkA pazu kahanA cAhiye // iti // - campakalI caritra 7. eka taMbolIkI strIkA nAma campakalI thA. vaha baDI cAlAka catura aura vyabhicAriNI thI. jaba tambolI apanI dUkAnapara calA jAtA taba apane yArake sAtha Ananda bhoga kiyA karatIthI. parantu tambolIne kabhI isako . P.P.AC.:Gunratnasuri M.S. Jun-Gun Aaradhak Trust
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ 95 101 strIcaritra. hI pakaDa pAyA, vaha yahI jAnatA thA ki, merI strI baDI pativratA hai. ekadina tambolI disAvarako pAna leneke liye calA, taba apanI strIse kahane lagA ki maiM paradeza- ko jAtAhUM, tIna cAra dina pIche A jAUMgA. tuma bahuta acchI tarahase rahanA, kisI bAtakI ciMtA nahIM karanA. yaha sunakara campakalIne kahA, pyAre maiM binA tumhAre kaise tIna cAra dina kADhUMgI. tuma jAnate ho, ki tumhAre binA kisI puruSakA muMha nahIM dekhA, ekaeka pala maiM tumhAre nAginatI rahatIthI, jaba tuma sAMjhako Atethe taba Ate hI tumako dekha apanA mana prasanna karaletIthI. dinabhara kI udAsI sAMjha hotehI dUra hojAtI thI, so cAradina meM kaise vitAuMgI? yaha mujhako baDA bhAga khaTakA hogayA tambolI bolA pyArI ? tuma nAhaka itanI udAsa hotI ho, kyA kisIke pati videza nahIM jAte haiM. dhIraja dharanA aura prasannatAse hamAre AnekI bATa dekhanA. hama videzase tumhAre liye aneka acchI acchI bastuyeM lAveMge. campakalIne javAba diyA ki acchA tumhAre gaye binA nahIM .P.P.AC.GunratnasuriM.S., Jun Gun Aaradhak Trust. /
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1081017 * bhASATIkAsahita. banatA to avazya jAo. maiM AzA lagAye baiThIrahUMgI aura dharija dharalUMgI. campakalIkI bAta sunakara AzA bharo.. sA de tambolI calAgayA. taba campakalI manameM prasanna hokara kahanelagI, ki aba cAradinake liye maiM sucita hogaI, tabataka to bekhaTaka Ananda karalUM. phira dekhA jAyagA. yaha soca samajhakara koThepara caDhagaI aura jo khiDakI galImeMko thI, usameM baiThakara tAka jhAka lagAne lagI. itanemeM eka sAhUkArakA laDakA bahuta sundara a. cche acche kapaDe pahane itara lagAye pAna khAye dhIredhIre TahalatA huA usIgalImeM hokara nikalA. usakI cAla. aura usake rUpakI chaTAko dekhakara tambolina usapara aisI mohita hogaI ki usako apane tanamanakI sudhi bhUlagaI, phira turantahI samalakara socane lagI ki, yadi yaha hAthase nikala jAyagA to phira isako hama kahAM khojeMgI, pIchese pachatAneke sivAya kucha hAtha, nahIM AvegA. yaha soca samajha khir3akIse apanA zira bAhara nikAlA, turanta usa sAhUkAra jAdekI nigAha P.P.AC. Gunratnasuri M.S. . Jun Gun Aaradhak Trust
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ 9.108 strIcaritra. parako uThI, taba tambolina hAtha jor3akara apane = makAnameM bulAyA. usane kahA, tuma kaunaho ? jo binA - pahicAne hamako apane ghara bulA rahI ho. tamboMlina bolI, ApakI naI tavelI pyArI hUM isI samaya tumako dekhakara mohita huIhUM. merA pati para dezako calAgayA hai aura ghara akelA hai. Apa -- kIsI bAtakI cintA na kIjiye, bekhaTake mere ghara cale Aiye. itanI bAta sunatehI sAhUkAra jAdA manameM socane lagA, ki yaha aurata abhI thoDI - Azaka hokara bulA rahI hai, to hama kyoM na isakepAsa jAkara isakI icchA pUrI kareM. hamako Izvarane rUpa diyA hai aura marda banAyA hai, isakA yahI phala hai. ki kisIke kAma Avai. jo hama isa samaya isakA mana dukhI kareMge to hamako pApa hogA. paraMtu hama bhale mAnasa haiM, kisIke gharapara jAnA aura chipakara aisA kAma karanA ucita nahIM. Aja calakara ghaMTe do ghaMTebhara bihAra karalUM, phira dekhA P. Ac Gunratnasuri.M.S, Jun Gun Aaradhak Trust
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita... 1.10 117 jAyagA. yaha soca vicArakara sAhUkArakA laDakA tabhyo linike gharameM ghusagayA, aura tambolinike manako do ghaMTAtaka prasanna karatA rahA calate samaya sAhUkArake laDa.. kene kahA ki Aja hama tumhAre bulAnese tumhAre ghara Aye paraMtu aba hama nahIM AveMge, tumhArI icchA ho to hamAre gharapara tuma nitya AjAyA karanA. yaha bAta sunakara tambolinine kahA pyAre! apanA sthAna mujhako batAnA ki, maiM vahA~ AjAyA karUM. sAhUkAra beTene kahA ki - jyauharI muhallemeM jo sabase UMcA makAna hai vaha makAna - hamArAhI hai usake phATakapara Upara havAvAlA pahalA kamarA hamAre rahanekA hai Upara jAneke liye bAharase khiDakI lagI hai usImeM Upara caDhane ke liye sIDhiyAM banI haiM hama apane naukarase kahadeMge, tumhAre AnekI roka Thoka kisI samaya nahIM hogI. yaha kahakara sAhUkArakA laDakA calA gayA. taba tambolini / usadina to apane gharahI para rahI. dUsare dina zRMgAra - kara banaunake sAhUkArajAdeke kamaremeM pahuMcI donoM P.P.AC. Gunrathasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ - strIcaritra. meM kucha derataka Ananda rahI, phira vaha apane ghara - lauTa AI, rAta honepara phira vahIM pahuMcI, sAhUkAra jA; dene apane manameM kahA ki acchI ciDiyA hamAre hAtha AI, ki anAyAsa ApahI samayapara A jAtI hai. eka dina sAhUkArajAdene tambolise kahA ki pyArI ! hamArepAsa AnemeM tumako bar3A kleza jAna paDatA hogA. kyoMki utanI dUrase akelI rAtameM AtI ho, yaha suna tambolinine kahA ki pyAre ! premakA paMthahI nirAlA hai, isa paMthameM na kAMTA hai, na kaMkara, na lAja hai, na zarama hai, na kisIkA Dara hai. jisasamaya mere zarIrameM Aga uTha tIhai aura ApakI yAda AtI, usa samaya ApakepAsa bekhaTake calI AtI hUM mere zarIrase pragaTa huI Agako bujhAneke liye ApakepAsa bahuta acchA AlA hai. jisasamaya vaha apanA AlA nikAlakara Apa mere zarIrapara pheMkate haiM usIsamaya Aga bujha jAtI hai aura merA mana zAnta hojAtA hai. adhika kyA kahUM, rAta dina ApakI mohanImUrti mere manameM basI rahatI hai, kabhI bhUlatI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak frust.
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ .. bhASATIkAsahita 112 117 nahIM hai. isIprakAra pAMcadina bItagaye. chaThe dina tambA, linI jyoMhI zRMgArakara calaneko huI tyoMhI videzase tamgholI AgayA, usako dekhatehI tambolinikA mana udAsa hogayA. tambolIne usako dekhakara kahA, pyArI ! - tuma kyoM udAsa baiThIho ? dekho hama tumhare liye videzase kaisI kaisI acchI vastuyeM lAI haiM, lo yaha hAthoMmeM pa. hiraneke kaDe haiM, ye kAnoM meM pahiranekI. bAliyAM haiM, ye nathameM DAlane ke liye sacce motI haiM, ye kaMTho pahiranekA candrahAra hai, aisehI tambolI baDe premakI bAta karatAthA, : paraMtu campakalIkA mana dUsarI ora lagAthA. dinabhara to tambolinikA jAnA sAhUkArajAdeke pAsa nahIM huvA. jaba rAtako tambolI sogayA, taba tambolini avasara pAya sAhUkArajAdeke pAsa gaI, sAhUkArajAdA dinabharakA jhuMjhalAyA huA baiThAyA. tamoliniko dekhatehI bolA, harAmajAdI tU Aja dinabhara kahAM rahI jo isasamaya Akara muMha dikhAyA. taba tambolini bolI pyAra! Aja merA pati paradezale AyA, usakI Tahalo P.P.AC.Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ 98 (3 strIcaritra. laMgI rahI. isase merA AnA dinameM nahIM huA, aba vaha seMgiyA hai, taba maiM Apake pAsa AI hUM. yaha suna sAhUkArajAdene kahA, Aja hama tumase tabahI bAta kareMge ki jaba tU apane patiko mArakara hamAre pAsa AvegI. yaha suna campakalI bolI, pyAre! yaha kaunasI baDI bAta hai yaha kaha vahAMse lauTakara apane ghara AI aura apane patiko mArakara sAhUkArajAdese jA kahA, ki maiM ApakI AjJAse patiko mAra AI hUM. taba sAhUkArajAdene soca bicArakara usase kahA, ki harAmajAdI ! aba tU hamAre kAmakI bhI na rahI. kyoMki jaba tUne apane patihIko na samajhA to hama kyA vastu hai ? yaha kaha apane yahAMse nikAla diyA. tambolini vahAM se Akara apane patike pAsa baiThakara vilApa karane lagI ki hAya, koI paradezase pIchehI lagAhuA calA AyA aura mere patiko mArakara calAgayA, aisI aneka bAta kahatI huI rAtabhara vilApa karatI rahI, dUsare dina patikesAtha satI hogaI. 'strIyA caritra jAne nahIM koI, puruSa mArike sattI hoI // iti / P.PRAC. ISUEEMS Jun Gun Aaradhak Trust
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ 27 117 4 haiM, bhASATIkAsahita mahadeI caritra eka saudAgarakI strIkA nAma mahadeI thA. vaha baDI cAlAka aura caMcala thI. usakA pati saudAgarakI karane ke liye videza jAkara mahInoMke mahInoM apane ghara nahIM AyA karatA thA, aura apanI strIke pAsa eka dAsIko rakhadiyAthA. vaha dAsI mahadeIkI AjJAmeM rahakara sadA u. 'sakI Tahala kiyA karatIthI. mahadeIkA makAna bAjArameM thA nIceke darajemeM kirAyepara dukAnadAra baiThatA thA. mahadeIkA yaha niyama thA, ki jisa samaya khAne pInese nizcinta hotI taba zaMgAra karake bAjAra ora jo khir3akI thI usameM A baiThatI, aura apane kSa bANoMse anekoM manuSyoMko ghAyAla karatI thI. dina eka paMDita zirapara pagaDI bAMdhe, jAmApahare, kandhepara dupaTTA DAle, bagalameM patrA dAbe, hAthameM eka bahuta baDI pothI liye mahade ike sAmanevAlI dUkAnameM baiThA huA, apanI pothI - kholakara paDhane lagA. mahadeIne kAna lagAkara sunA ... P.P.AC.Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1980 10 strIcaritra jAnapaDA ki, yaha paMDita strIcaritrakI pustaka sunArahA hai. kuchadera pIche jaba vaha paMDita usa dUkAnase uThakara calaneko huA. taba mahadeIne apanI dAsIse kahA ki, nIce jAkara hamAre pAsa isa paMDitako bulA lAo. mahadeIkI AjJAse vaha dAsI nIce utarakara jInAmeM khaDI horahI, aura dUkAnase utaratehI paMDitase kahA ki, paMDitajI ! tumako hamArI seThAnIjI muhUrta yUchaneke liye bulAtI haiM, kRpA kara Upara hamAre sAtha caliye. sunatehI paMDitajI usake sAtha Upara caDha gaye aura mahadeIko dekhatehI dila phaDaka gayA. manameM socA ki, yaha to koI bar3I caMcala, catura aura sundarI jAnA par3atI hai. samIpa AtehI mahadeIne paMDitajIko bar3e Adarase biThAyA, aura kaTAkSa bANa calAkara bolI, paMDitajI ! merA pati saudAgarI karaneke liye paradezako jAyakaratAhai aura tIsare cauthe mahIne Akara daza . vIsa dina gharapara rahakara phira lauTa jAtA hai. paraMtu abakI bAra OM mahIne hogaye, so mujhako rAta dina cintarahatI hai. P.P.AC. Gunratnasuri Me Jun Gun Aaradhak Trust
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita.. Apa paMDita ho, kRpAkarake batalAiye ki merA pati ke videzase lauTegA, "yaha sunatehI pAMDatajIne apanA patrA khola aMgulI ginakara batAyA ki, seThAnIjI !' tuma kisI bAtakI cintA mata karo, hamAre vicArameM " AtAhai, ki tuhmArA pati AnAcAhatA hai. _ anantara mahadeIne pUchA, ki paMDita jI ! yaha baMDIsI pothI jo Apake hAthameM hai, isameM kyA likhAhai ?paMDitane sakucAkara javAba diyA, ki, yaha pAthI hamane strIcari kI banAI hai. isameM saikaDoM striyoM ke caritra isa kAraNa likhe haiM, ki koI striyoMke jAlameM na pha~se. yaha sunakara mahadeIne kahA, ki paMDitajI ! Apane strIcaritrakI pustaka to banAI, paraMtu puruSa caritrakI koI pustaka nahIM banAI kyA puruSa kisI bAtameM striyoMse kamatI hote hai ? ApahI logoMne nItimeM likhAhai ki striyoM ke zarIra puruSase aThaguNA kAma hotA hai. vicAra karanekI bAta hai| - ki jaba eka guNA kAmavAle puruSakA mana hama sadaiva caMcala dekhatI haiM, jahAM kisI navayauvanA strIko dekhA 'P.P.AC. GunratnasuriM.S Jun Gun Aaradhak Trust
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ ... strIcaritraH Apese bAhara ho gaye, la~goTIkA saccA koIbhI puruSa jaTAtameM mujhako nahIM jAna par3atA, ApahI logoMne likhA hai ki, 'naso'sti puruSoloke yona kAmayatezriyam parasya yuvatI ramyAM sAdaraM nakSatetra kaH // 1 // loka (saMsAra) meM vaha kauna puruSa hai jo lakSmIkI kAmanA nahIM karatA, aura aisA kauna puruSa hai jo parAI strIko ramaNa karanekI icchA nahIM karatA // 1 // tulasIdAsajInebhI kahA hai ki, do0-tulasI yA jagaAyake, kaunbhyosmrtth||ik kaMcana aru kucanapai, kina na pasArehattha // 2 // isI prakAra aneka dRSTAnta meM aise sunAsakatIhUM jA tuhmArI isa pustakase kahIM baDhakara eka pustaka banasakatI hai. puruSoMkI to yaha gati hai to batalAiye ki, puruSase AThaguNA kAmavAlI strIkA kyA doSahai. yaha sunakara paMDitajI bole, ki seThAnI tujhArA yaha kahanA bahuta P.P.AC.Gunratnasuri M.S: Gun Aaradhak Trus
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita... 117 ThIkahai, paraMtu isa kAmameM striyoMse baDhakara puruSa nahIM haiM, * isI kAraNa hamane isa pustakako taiyAra kiyAhai. mahadeIne kahA, koI caritra isameMkA mujhakobhI sunAiye, sunanese maiMbhI ApakI caturAIko jAnUMgI. yaha bAta munakara / paMDitajI vaha pustaka kholakara sunAne lage. docAra stri. yoMke caritra sunakara mahadeIne apane manameM vicAra kiyA, ki isa paMDitako kucha caritra avazya dikhalAnA cAhiye. . hamAre yArake AnekA samayabhI AcukAhai kucha lobha dekara isa paMDitako apanA kartaba dikhAnA cAhiye. aise soca samajha pA~ca rupaye nikAsakara paMDitajIke hAtameM deke bolI, ki Apa jAnate haiM, hamArA pati videzameM rahA karatA hai aura hama gharapara akelI rahA karatI haiM, jaba ApakA citta cAhA karai taba Apa darzana de jAyAkareM, aura isa gharako Apa apanAhI ghara samajheM itanI bAta sunatehI paMDitajI kA mana harAbharA hogayA. socA ki isase baDhakara aura kyA cAhiye. sUne mandirameM eka kAntA ramaNa karaneko milI aura pAMca rupayebhI mile. yahAM kisI puruSakAbhI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S.. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ strIcaritra. 118 khaTakA nahIM. yaha samajha jyoMhI paMDitajI kucha kahanA cAhate the, tyoMhI mahadeI paMDitakA hAtha pakaDakara apane . palaMgapara legaI aura hAvabhAva darzAya premakI bAteM karane lagI. paMDitajIbhI mahadeI ke premameM aise maga hogaye, ki apane tanamanakI sudhi na rahI. itanemeM mahadeIke eka yArane dvAra khaTakhaTAyA aura pukArA ki kiMvADa kholado.. paMDitajIne pUchA ki dvArapara kauna AyA hai. maha. deIne kahA, hamArA bhAI AyA hai. taba to paMDitajI ghabarA kara kahane lage, mujhako kisItaraha bacAo. taba mahadeIne paMDitajIko sandUkameM bandakara diyA, aura tAlI apane pAsa rakhalI, dAsIse kahA ki jAkara kivADA khola de. jaba yAra gharake bhItara AyA to mahadeIse kahane lagA, ki pyArI Aja dakhAjeke kiMvADe kyoM banda kara liye aura itanI derake bAda kyoM khole gaye. mahadeIne kahA, pyAre Aja hamAre yahAM eka paMDita AyA hai usase hamane apane patike AnekA vicAra karAyA, phira kucha mere manameM AyA to usake sAtha bhogavilAsa karane P.P.AC. Gunratnasuri M. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita. 119 lagI, itanemeM tuma Agaye taba hamane usa paMDitako isasa sandUkameM banda kara diyA hai, jo tumako nizcaya na ho to lo tAlIse tAlA kholakara dekhalo. paMDitajI sandUkake bhItara baiThe mahadeIkI bAteM suna rahethe so tharathara kA~pane lage, ki Aja isa strIke jAlameM hama Akara phaMsagaye... itane bar3e paMDita hokara Aja hama gotA khAgaye, dUsare ko zikSA dete hama isa strIke AlameM pha~se. paMDitajI isIprakAra soca vicAra kara rahethe. jyoMhI, mahadeIke yArane tAlI lekara tAlA kholanA cAhA, tyoMhI mahadeI ThaTA mArakara haMsane lagI aura bolI ki mardoke barAbara koI nAdAna nahIM hotA, dekho isa mere yArane yaha na socA ki jo maiM aisA kAma karatI to kyoMkara kisIke sAmane kahatI. usakI yaha bAta sunakara tAlI DAladI aura mahadeI. se lajita hokara kahane lagA, pyArI ! tuma baDI catura ho, jo hamakobhI dhokhA detI ho. yaha kahakara premakI bAteM karane lagA. usI samaya mahardeIkA pati paradezase AgayA. AhaTa pAya mahadeIne apane yArako koTharImeM P.P.AC.Gunratnasuri, Jun Gun Aaradhak Trust
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ strIcaritra bandakara eka tAlA lagA diyA, aura vimana ho. kara cAra pAIpara leTa rahI, jaba usakA pati AyA to pUchane lagA, pyArI! tumhArA citta kaisA hai. mahadeIne uttara diyA, svAmI ! maiM bahuta acchItarahase hUM, tumhAre gaye pIche maiMne bahuta. mukhabhoga kiyA kaIeka naye yAra maiMne banAye, AjabhI eka nayA yara banAyA hai, usakA samAcAra yaha hai ki eka paMDita mere makAna ke nIce hokara nikalA, usako rUpavAn dekhakara maiMne isa dAsIko bhejakara jaba vaha paMDita mere pAsa AyA taba maiMne usake sAtha bhogavilAsa kiyA. itane meM merA purAnA yAra ApahuMcA, taba maiMne paMDitako isa sandUkameM bandakara tAlA lagAdiyA, aura purAne yArake saMgavilAsa karane lagI. aba tumhare AjAnepara usako isa koTharImeM bandakara tAlA lagAdiyA hai. itanI bAta sunatehI saudAgara ghabarA gayA, AMkheM lAla lAla hogaI. mAre krodhake hoMTha phaDakane lage, muMha tamatamA kara bolA. 'harAmajAdI! tAlI lA, dekhato tujhako aura tere yAroMko kaisA majA cakhAtAhUM. eka ekakA zira P.P.AC..Gunratnasuri M.S.... Jun Gun Aaradhak Trust
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita. 121 kATakara pheMka dUMgA yaha sunatehI mahadeIne donoM tAliyAM . apane patike Age pheMkadI. jyoMhI tAlI lekara saudAgarane koTharIke tAlemeM tAlI lagAI, tyoMhI mahadeI tAlI bajAne lagI, ora khilakhilAkara haMsapaDI, aura bolI maiM to jAnatIthI, ki marda baDe aklamanda hote haiM, lekina Ajase jAna gaI ki, mada meM kucha akla nahIM hotI. yaha - na samajha ki, maiM aisA kAma karatI to kyoMkara * dUsarese kaha sakatIthI ? maiMne ApakI parIkSA lItho, ki dekheM Apa kyA kahoge, isI aklase videzameM Apa saudAgarI karatehaiM, aura jaise Apa haiM. vaisehI dUsareko samajhate haiM. isase to mujhako yahI jAna paDatA hai, ki Apa videzameM parastrI ramaNa karate haiM, isIse mahInoM gharapara nahIM Ate, basa aba maiMne jAna liyA ki tuma baDe pApI ho, * nahIM to merI bAtakA nizcaya kabhI na karate. mahadeIkI bAteM sunakara sAhUkAra lajita hogayA, aura donoM tAlI lauTAkara kahane lagA, ki pyArI ! krodha mata karo, maiMne tumhArI bAta sacamAnI. merA aparAdha kSamA karo, mahade. .P.AC.Gunratnasuri M.S Jun Gun Aaradbak Trust
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ 122 strIcaritra. Ine kahA, svAmI ! tumane mujhako mahAdukhI kara rakkhA hai paradezako jAkara mahInoM merI sudhi nahIM leteho tumhArI yAdameM Aja cAra dinase merA zira dukhatA hai. isIse maiM Aja udAsa paDI thI, dinabhara hogayA, abhItaka bhojana nahIM kiyA hai. yaha bAta sunakara saudAgarane kahA, pyArI ! ghabaDAnekI bAta nahIM hama abhI bAjArase zirakI davAI liye Ate haiM. yaha kaha saudAgara davAI lene gayAmahadeIne koTharIkA tAlA kholakara apane yArako nikAla , diyA, phira sandUkakA tAlA kholakara paMDitajIko . nikAlA, aura pUchA ki paMDitajI ! ApakI isa baDI pothImeM kahIM yaha caritrabhI likhA hai ki jo caritra hamane tumako dikhalAyA. yaha sunakara paMDitajI bole, ki dhanya hai, strIcarita apAra hai, koI kahAtaka pAra pAvai. yaha kahakara paMDita vahAM se bhAgA aura apane ghara Akara strI. . '. caritrakI jo pothI banAIthI, usako paTaka diyaa|iti|| iti zrImatpaMDitanArAyaNapasAdamizralikhita strIcaritrakA pUrvArddha samApta / PP. Ac. Gunratnasuri M.S. I Jun Gun Aaradhak Trust
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ // zrI // Crane ke bIcaritra-uttarArddha. * premasaritA. * maGgalAcaraNa-dohA / zrIgaNeza padadhyAya ura.nArAyaNa mnlaay|| strIcaritra uttarakathA,kahata prema drshaay||1|| izkacamana / dohA-bUMdanacATe osake,nahIM bujhatI hai pyAsAjo hai pyAsA premakA, kaise bujhepiyAsa 2 rAga cikitsA karanako, vaidyanako avtaar| PP.AC.Gunratnasuri M.S: . Jun Gun Aaradhak Trust
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 strIcaritra. izkarogako kyA kareM be garIba nirdhaar||3|| izkarogakI auSadhI pyArehIke nain| jAsauMjAkI lagana hai tAhI dekhe caina // 4 // izkatIrake ghAvakA jatana na jAnai koy|| 'jAko dukha vohI lakhai, jehitanalAgIhoya sundarI caritra 1, - pUrvasamaya campAvatI nAma nagarImeM vidyAbhUSaNa nAmaka rAjA rAjya karatAthA. vaha rAjA sarva guNopeta, prajAvasala, yathArtharItise prajAkA pAlana karanevAlA thA. prajAkI tAdRza avasthA dekhe binA usakA ucita pAlana nahIM hosakatA. jaba ki prajA putravata hai aura usakA pAlana putrake tulyahI karanA rAjAkA dharma hai, to dharmajJa mahIpAla svayaM unakA nirIkSaNa kiye binA kyoMkara tadanurUpa vyavahAra karasakatAhai, yahI nizcaya karake ki jaba sarva zaktimAn jagadIzvarane mujhako pRthivI poSaNakI kSamatA dIhai, to kevala nimna karmacAriyoM ke bharosehI * P.P.AC. Gupratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita. 125 nahIM rahanA cAhiye kintu apane ApabhI yathAzakti. yatna karate rahanA cAhiye; isaprakAra soca vicArakara - rAjA vidyAbhUSaNa prAyaH arddharAtri ke samaya apanA veSa badalakara nagararakSakoMkI bhAti vastra pahina caMpAvatI nagarIke cAroM ora nirantara bhramaNa kiyA karatA thA. kabhI kabhI bhikSukakeveSase tathA anyAnya upAyoMse nagarIke ma.. ndiroM sabhAoM tathA gAnamaNDaliyoMmeM praveza karake prajAkA samAcAra jAnanekI pUrNataH ceSTA kiyA karatA thA. .. aise prajAke AzayoMko hRdayaMgama karanevAlA rAjyabhAra.. vAhakSama, nyAyaparAyaNa mahIpatike rAjyameM kyA cora.. badamAza, zaTha, lampaTa, uThAIgIre, DAkU, kukarmI rahasakatehaiM, athavA usakI prajA duSToMse vividha kaSTa pAya duHkhI-- daridrI, pIDita aura anyAyagrasta raha sakatI hai ? kabhI nahIM rAtrike paribhramaNase rAjA vidyAbhUSaNa kadApi virata nahA rahatA thA aura apane rAjyameM suprabandha dekhakara apane zramasindhumeM magna ho gavarahita rAjA sadA paramezvarahIko dhanyavAda diyA karatA thA. AhA ! vaha puruSa . .. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun.Gun Aaradhak Trusti
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ 126 strIcaritra dhanya hai jo jagadIzvaradatta vastukI rakSA karake usakI AjJApAlanahI zreyaskara samajhatA haiM, tabhI nijakAryoM meM rata manuSya kabhI na kabhI avazya prAptamanoratha hotAhI hai. rAjA vidyAbhUSaNakA pradhAnamaMtrI buddhisAgara nAma thA, usakI sundarI nAmaka kanyA paramasundarI thI. pradhAnamaMtrI buddhisAgarakI eka vATikA thI, jisameM bhAMtibhAMtike vRkSa lahalahA rahe the, aneka prakAra ke sugandhita phUla khila rahe the, jinakI sugandhise vaha vATikA candanavanake samAna sugandhita ho rahI thI; janasamUha usa vATikAke samIpa hokara nikalatA thA, vaha sugaMdhita vAyuke jhokese prasanna hokara mArgakI thakAvaTako dUra karaneke liye vahAM baiTha jAtAthA, nAnAprakArake pakSiyoMkI madhura dhvanise samIpIjanoMke karNa pavitra ho jAte the, aisI manohara vATikAmeM pradhAnamaMtrIkI kanyA suMdarI kabhI 2 apanI sakhIsaheliyoMke sAtha cittako prasanna karanekeliye jAyAkaratIthI. eka dina sundarI vasantaRtukA Agama jAna apanA saba zRMgArakara usa vATikAmeM apane candra P.P:ACGunratnasuri Jun Gun Aaradhak Trust
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita 127 samAna mukhakI kiraNoMse dazoM dizAoMko prakAza karatI huI vicarane lagI. itanemeM eka brAhmaNakumAra zAstrI madanamohana nAmake apane eka parama mitra sukhadarzana zAstrIke saMga vicaratA huA usI vATikAkI ora pahuMcA. vahAM akasmAt madanamohanakI dRSTi sundarI para par3I. dekhatahI apane manameM vicAra kiyA, ki AhA! aisI mundarI hamane Ajataka nahIM dekhI, yaha koI gajakanyA hai, athavA devalokakI apsarAoMmeM se sAkSAt . raMbhA, urvazI yA tilottamA athavA menakA hai. jo mada. matta mAtaMgakI nAIM jhUmatI huI idharahIko nayanatrANa mAratI huI calI ArahI hai. isa prakAra vicArakara brAhmaNa kumAra madanamohana usa candravadanIkI ora TakaTakI lagAya dekhanelagA aura tanamanase mohita hogayA. kavitta / dekhike su kAminIko hiyemeM bhayo hai ghAva bAkahuM kaTAkSa lakSI dhIrahU dharAyo hai| kaMca R.P.AC.Gunratnasuri.M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128 . strIcaritra. nake kalazahU mAnauM hiyepai samAra dhare dekhake. navIna vayasi hIya umaMgAyo hai // kerAke khaMbhasama jaMghA suDhArabane keharikaTi dekhI dekhI mana lalacAyo hai| bhauMhaiM kamAna tAna nayana zara caDhAya liyohaMsanikI coTate kumArako girAyA hai // 1 // do0-navayauvanagajagAminI,atisvarUpakI rekh|bijjuchttaasii vAmakU,rahe vigrajI dekhara / idhara to brAhmaNa kumAra usa sundarIko dekhakara mo-- hita hogayA udhara sundarIne brAhmaNakumArako TakaTakI lagAye dekhakara usako prItise dekhA, to usake rUpakI alabelI chaTA aura rasIle nayanoMkI citavanako dekhakara tanamanase mohita hogaI, aura brAhmaNakumArako dekhatIhI rahI. sundarIkA yaha caritra dekha saMgakI sahe liyoMne jAna liyA ki yaha sundarI isa brAhmaNakumA PRAc. GunratnasuriM.S. . Jun Gun Aaradhak, Trust
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita. - ko dekhakara isapara Azaka hogaI-udhara usake mitrane jA na liyA ki, madanamohana isa sundarIpara Azaka hogayA~ haiM.. dohA-lagana lagagaI nehakI, gyodhiirhuubhaagi|| kaise dilavara rUpameM, chipai izkakI, Agi // 3 // eka sakhI sundarIse kahane lagI, kidohA-nainA lAgai nahiM chipata, karau anekana ott| catura nAriauzUramA, karata lAkha meM coTa // 4 // 1dUsarI sakhI bolI ki, he sudarI ! apane tanako samAlo aisI bedhIraja mata ho jAo.. dohA-nainanakoyahadharmahai,jo kahuM ye lagajAya lokalAja kula kAnikA jalameM deta vahAyara yaha suna sundarI jhuMjhalAkara kahane lagI, ki sakhiyo ! kyA tumalogoMne mujhako dIvAnI samajha liyA hai, jo mujhase cher3achAr3a kararahIho, Uparase aisA bhAva darzAyu sundarIkA mana vikala honelagA. :.rti ... ...PRAC. Gunratnasuri M.S: . Jun Gun Aaradhak Trust
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ strIcaritra. do-kaThinaprItikIrItihai, jokahuMyahalagajAyAkhAnapAnaArAma saba,tAhinakacha suhAya sundarIko vikala hote huye dekhakara saba saheliyoMne sundarIko jyo tyoM karake ghara pahuMcAyA, taba sundarIne apanI sudha budha bisAra yaha dohA par3hAHdo-virahAsamanahiMjagata meN,aurdrdkuchaay| kSaNabhara kaladeva nahIM nahIM prANa nikasAya 7 ..gaha sunakara sakhiyoMne sundarIko bahuta samajhAyA bujhAyA, ki Apa aisI buddhimatI sundarI hokara binA jAne pahacAne eka videzI puruSapara mohita hoke apanekolI jAtIho. taba sundarI bolIdohA-jehi tanalAgI he sakhI,soI jAnata piir| dUjeko darazai nahIM jigara ghAva gambhI he sakhiyo ! jabase maiMne usa kumArako dekhA hai tabase usake rUpakI chaTA, aura usakI prItikI ghaTA mere hRda. R.P.Ac: Gunratnasuri M.S.. in Aaradhak' Trust
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita. 131 nyapara chAI hai. vaha usakI citavana manda haMsani va motIse dazana mere isa manako lubhArahe haiM usakI mohanI mUrti mere dilameM samAI hai, bahuterA meM usako bhulA rahIhUM paraMtu nahIM bhUlatI. he sakhiyo ! yadi tuma mega prANa bacAnA cAhatI ho to vahIM mohanI mUrti mujhako dikhAo; yaha kahakara sundarIne yaha dohA par3hA dohA-he pyArekitako gayeM neha nviinlgaay| - aMkhiyAM pyAsIrUpakI, dehu darza kina A y||9|| . isaprakAra sundarIko adhIra dekhakara eka sahelI kahane lagI, he pyArI sundarI ! dhIraja dharo, binA soca vicAre itanA prema karanA ucita nahIM haido0-nArAyaNa dhIraja dhredhiiresbkuchhoy| mAlI sIMce vRkSa nita, Rtu Aye phala hoya ||10||kaajmaahiN dhIraja dharai,so kAraja pha.. ladAya ||jldii karano kAjameM, kAjahi deta nshaay||11|| soca samajhalIjai hRdaya, jaba P.P.AC.Gunratnasuri M.S. . Jun.Gun Aaradhak Trust
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ strIcaritra. - kachu kIjai kaaj|| binAvicAre kAjameM A vata ati DaralAja // 12 // - sakhIkI yaha bAta sunakara sundarI bolI dohaa| jA tanameM lAgI adhika kaThina izkakI mArAso dukha vohI jAnatA jAke hogai pAra // ||13||laagiilaagii saba kahaiM,lAgIburI blaay||laagii jabahI jAniye, vArapara vhai jAya ||14||ishk AgatanameM lagI, dhuvAM pragaTa nahi hoya // yAko dukha vaha jAni hai, jAta na lAgI soya // 15 // -- yaha gati to usa mundarIkI thI ki, jisako dekhakara saba saheliyAM vicAra karane lagIM ki, isako isa izkarUpI balAse bacAnekA kyA upAya kareM, baDA saMkaTa Ana paDA hai| udhara usa brAhmaNakumAra madanamohanane dekhA ki, pyArI sundarI apanI saheliyoMke sAtha jyoM P.P.AC. Gunratnasuri Jur Gun Aaradhak Trust
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ .. bhASATIkAsahita. hI calI gaI, tyoMhI virahase vyAkula hokara pRthvIpara girapaDA aura yaha dohA paDhane lagAdo-hAya daiva kaisI bhaI,kahA vicArI aaj|| nayanana tega calAyake, gaI kahAMkoM bhAja // // 16 // he pyArI kitako chipI, mAra virahake bAna ||vcnamii samapyAiye, nijakaraapane Ana // 17 // _ mitrakI yaha dazA dekhakara sukhadarzanane kahA, he "pyAre madanamohana ! itane baDe zAstrI hokara tuhmArI yaha kyA gatihuI. kyA vidyA paDhanekA yahI phala hai, ki banA soca vicAre eka sAdhAraNa strIko dekhakara tumArA mana hAthase jAtA rahA. dekho vasantaRtukA Agama jAnakara hama tumako isa vATikAkI sugandhita pavanase tuhmAre cittako prasanna karAne ke liye apanesAtha lAyethe, .. sA tumane yahAM AkAra RtukI bahArako choDakara yauvanakI bahAra dekhI, aura apane dharmase viruddha kAma kiyA dekho P.P.AC.Gunratnasuri.M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ 134 . strIcaritra padya-sarva bhAMti sAMsArika maitrI jagameM ekakahAnI hai| nAmamAtrase adhika Ajataka nahIM kisIne jAnI hai // jaba taka dhana sampadA pratiSThA athavA yaza vikhyAtIhai / tabatakasabhI mitra zubhacintaka nija kulabAndhava jJAtIhai ||apnaa svArtha siddha karaneko jagata mitra bana jaataahai| kintu kAma par3anepara koI kabhI kAma nahIM AtA hai // 18 // , yaha munakara madanamohana kahane lagA, ki mitra ! tuma ko isa samaya aisA vacana nahIM kahanA cAhiye jagata meM mitrase baDhakara koI nahIM- jo kAma kisIke nahIM hotA vaha kAma mitrase ho sakatA hai mitra to eka - parama padArtha hai, jaba ki choTe samudAyase bar3e kAja sudharate haiM yathA suriM.S. Jun Gun Aaradhak Truse
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita 135 'sarveSAmapi vastUnAM saMhatiH kaarysaadhikaa| tRnnairgunntvmaapnnairbddhyntmttdaantnH||19|| artha-dohA-choTehU samudAyase, sarata bar3ehU kaaj||khrtRnnke rasarAnate, ba~dhatamattagajarAja // 20 // - yadyapi maiM paDhA likhA saba bAtoMko jAnatA aura samajhatAhUM, tathApi daiva icchAse prerita hokara merA mana apanese bAhara hogayA, isasamaya vasantaRtubhI mujhako satA rahIhai. kvit| phUle haiM palAza mohiM jIvekIna Aza maiM to bhayo hUM nirAza cintA lagI jIva jAnakI jora kareM koyala marora kareM kokila aru zora kareM bhauMrA marora utthemaankii||clt hai *P.P. Ac. Gunratnasuri M. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ .. 136 . strIcaritraH bayAra zItala aMgameM bhaI hai pAra jImeM na karAra ghaTA DaTI hai virahAnakI / mAre DArai madana marore DArai kAmadeva core DArai lAja Rtu AI lena prAnakI // 21 // .. he mitra ! kyAkarUM usa pyArIkI mohanI mUrti mere ... manameM samAgaI. mAnoM brahmAne mere hRdayameM usako aM. kita kara diyA hai. chappaya / kamala amala dalavarana naina caMcala ani yAre / amRta rUpavara vacana kezakaMcana kuMca kaare|| candrachaTA samarUpa sakala tana subhaga suhAvata / mayAvantasI nAri hAra ura puSpa virAjata // grIvA kapAta zuka nAsikAgati gayaMdinI / cAlajahaiM zIlavanta su. ndara adhika jaMghakarake khaMbhatahaM // 22 // P.AC.GunratnasuriM.S Jun Gun Aaradhak Trust ..
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ .. bhASATIkAsahita. 137 tthaa-svaiyaa| - naina vizAla manohara mUrati sUrata jAsu mere manabhAI / kesara lAla virAjata bhAla--sobhAnagare mana leta curAI / bainanamAhiM sudhA varSe aMgaaMgana chAya rahI trunnaaii| - candramukhI chabi Ani vasI ura bhUlata nAhiM na kyoMhU bhulAI // 23 // tathA-savaiyA / goro so raMga umaMgabharo cita aMgaanaMgako maMtra jagAyo / kAjararekha lasai dRgameM dou bhAhana kAma kamAna cddhaayo||aavni bolani Dolani tAkI caDhI citameM ati copa cddhaayo| nainanameM yaha rUpa vasyo mama bhUlata nAhiM na kyoMha bhulAyo // 24 // tathA-savaiyA / mattagayandakIcAlacalaikaTikikiNinUpurakI P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradha
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ 138 strIcaritra. dhvani bAjai // motina hAra hiye atizaya hUM. lasAta hulAsa virAjata saajai||saarii suhImatirAmalasai sukharaMgakI sArI soyoM chabi chaajai|| pUraNacandrapiyUkha mayUkha manoM pariveSakI rekha birAjai // 25 // tathA dohaa| zazisama mukha dRgakumudase, karapada kamala samAna / campAsotanadekhike, vikala bhaye mama praan||26aalaal adhara aMjana gana, kara maiM: hadI chabideta / zyAmabindu mastakalasai,kAmIko mana leta ||27||hNsn dazanakI phavana lakhi mukhabhaMvaranakI bhIra / aisI nArinihArike kona tajata uradhIra // 28 // - madana mohanakI ye bAteM sunakara mukhadarzanane kahA, he mitra ! tumane nAhaka isa paMthameM pAMva dharA. . dohA-izka phanda jagameM burA,izkakarai sokuur| izka camanameM jAyake,chAnata jagakI dhUra 29 P.P:AC.Gunratnasuri M.S..... Jun Gun Aaradhak itust
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita. izkakiyA majanUM miyA, vA lailIke sAtha // rAjapATa saba tajadiyA, nahIM lagA kucha hAtha // 30 // phaMsA hIrake izkama, rAMjhAsA - mahabUba / takhta hajArA tajadiyA, khAka uDAI khUba // 31 ||phNsaa izkake phandameM, jo koi catura sujAna // Akhira ho vadanAma - phira, khoI apanI jAna // 32 // so he mitra ! puruSako itanA asamartha nahIM honA cAhiye. kyoMki jabataka kisI kAmako bhalI bhAMti - soca samajha na levai tabataka usa kAmake phaMsanA ThIka nahIM dekho nItikA bacana hai| do0-vinA vicAre jo kare so pIche pachatAyA kAma bigAre Apano, jagameM hota ha~sAya33 rAjA bhartRharijIkA bacana hai, kidAhA-rasama tyoMhI roSameM darzata sahaja A pa // bolata vacana citaunimeM, vanitA bandhanarUpa 34 // Jun Gun Aaradhak. Trust
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ 140 strIcaritra. mitra sukhadarzanakA vacana sunakara madanamohana bolA dohA-nUpura kaMkaNa kiMkiNI, bolata madhure bain| kAke mana nahIM vaza kareM, mRganayana ke naina // 35 // / " yaha muna sukhadarzana kahane lagA, he mitra / yaha tuhmArA kahanA ThIka hai, parantu jo paMDita hai, ve striyoMke kaTAkSarUpI bANoMkI mAra nahIM khAte, kisI kavikA vacana hai. 'chappaya / karata yoga abhyAsa Apamana kasakara rAkhyau / pArabrahmameM prIti pragaTa jina yaha sukha cAkhyau // tinako tiyake saMga kahA sukha bAtana vhai hai // kahA adhara maghupAna kahA locana chabi kai haiM / mukhakamala zvAsa saugandhakahA kaha kaThina kucako prs|| pariraMbhana cumbana kahA jogI jana mana ekarasa // 36 // dohA-tIniloka tihukAlameM, manA manohara P.P.AC.Gunrat Jun Gun AaradhakTrust .. ..
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita. naari| saba dukhakI dAtA yahI, dekhauM soca vicAra // 37 // __mukhadarzanakI yaha bAta sunakara madanamohana kahane lagA ki, he mitra / isa saMsArameM strIke sivAya Ananda rUpI vastu aura koI nahIM hai, jisa manuSyane isa saMsArameM Akara strIrUpI ratna sevana nahIM kiyA. usa manuSyakA jIvana vRthA hai kisI kavikA vacana haidohA-paramAnanda sanehamaya, yuvatIjanako saMga // bar3e puNyate pAiye, nAri manohara aMga // 38 // kunnddliyaa| paMDita jana jaba karata haiM, tiya tajivekI bAta / karata vRthA bakavAda vaha, tajI neka nAha jAta // tajIneka nahIM jAta gAta chabi kanaka varana vara / kamalapatrasama nayana baina cAlata amRta vara // sohata mRdu mukhahAtha P.P.AC.Guhratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ 142 strIcaritra. aMga AbhUSaNamaMDita // aisI tiyako tajeM kaunaso hai vaha paMDita // 39 // dohA-sunI bAta yaka aurabhI, mukhya bAta ye doy| kaitiya yauvana meM phaMsa, kaivanavAsI hoya // 40 // madanamohanakA yaha vacana sunakara mukhadarzanane kahA he mitra ! yahastrIrUpI ratna mUkhoMke sevana karane yogya hai paMDitoMne to striyoM ke caritroMko bhalI bhAMtise vicA. rakara nindAhI kI hai. kisI kavikA vacana hai . chappaya ! kSINalaMka kuca pIna nayana paMkajase raajt|| bhauM haiM kAma kamAna candrasoM mukha chabi chaajt||mtt gayaMdasI cAla calata citavana cita corata / aisI nAri nihAri hAtha paMDita jana jorata // atihI malIna saba Thaura vaha citavanameM bahu kapaTachala // tAko suprANa pyArI kahata aho moha mAyA prbl||41|| P.P.AC.Gunratnasuri M. Jun Gur' Aaradhak Tr
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ . bhASATIkAsahita. 143 - he mitra ! paMDitajanoMko strIke phaMdameM phaMsanA nahIM. cAhiye. yadi tumhArA citta aisAhI hai to zIghra tuhmArA vivAha isase bhI acchI sundarIke sAtha karAdeMge. - yaha sunatehI madanamohanane uttara diyA. do-manameM hamare batagaI, suno hamAre yaar| bina dekhe usake mujhe, Avai nahIM karAra ||42||caatrk pyAso marata hai, rahai nadIke pAsa // usa jalako pAvai nahIM, kareM svAtikI aas||43|| izkaraMga hamane ra~gA, aba cAhai so hoy|| pyArIke dIdAra bina, kehi vidhi jItaba hoya // 44 // nAhaka tuma mUrakha bane, hoke ctursujaan|| soca samajha gha. rako calau, tajau izkakIvAna ||49||ishk kandamacittako, matI pha~sAvau yAra kahA hamArAmAnalo,kyoM hote ho khvAra // 46 // milanA usakA kaThina hai, sunalo sArA hA P.P. Ac. Gunratnasari.M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ 144 strIcaritra l||soc samajha gharako calo, karau na usa kA khyAla // 47 // ... mukhadarzanake baina suna madanamohana kahane lagA. do-jo honI sohoyagI, sunau mitra sujnyaan| kailAbaiM vaha kAminI,kai khAveMge jaan||48|| citavanameM mana hari liyo, kahe nahIM kacha baina // mujhako ghAyala karagaI, mAri virahake ' nain||49||khaaN jAuM kaisI karUM, lagA virahakA tiir||nyn lagekI hota hai, bAnanakI sI pIra ||50||jb laga kAminI nainake la. gata na zara uha Ana,tabalagahI yA dezama, dIkhata sabake praan||51|| jA narake urama lage, nArinayanake tIra // aiMsoM ko jaga zUramA, manameM dhArai dhIra // 52 // jo mili hai pyArI mujhe, rahihai merI jAna // usa pyArA bina yAra suna, jAya hamAre prAna // 53 // Gumratnasuri.M.S Guin Aaradhak Trust
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita. . 145 . aisI bAteM madanamohanakI sunakara sukhadarzana manameM vicAra karane lagA, ki yaha hamArA mitra nArInayUnarUpI tIrase ghAyala hocukA hai, samajhAnA bujhAnA vRthA hai, aba aisA upAya socanA cAhiye jisase isakI pyArI isako milai, kyoMki upAya karanese saba kucha mila jAtA hai. yaha soca samajha sukhadarzanane kahA, he mitra madanamohana ! hamane samajha liyA, ki tujhArA citta ThikAne nahIM hai, isase hama tumako yaha sammati dete haiM, ki isasamaya hamAresAtha gharako calo, vahAM calakara tu: - mArI pyArIke milanekA upAya soceMge. madanamohanane kahA, mitra ! maiM yahAMse haTakara kahIM na jAUMgA, yahIM par3apar3e pyArIke virahameM prANatyAga karadUMgA. mukhadarzanane kahA, ki uThakara ghara calo. vahAM pAthakoMkAsA bheSa banAyA ghoDoMpara caDhakara isa vATikAmeM AveMge aura isa bAgake mAlIko lobha dekara kAma banAveMge, tuma kisI bAtakI cintA mata karo. itanI bAta sunakara madanamona apane mitrakesAtha gharako gayA, vahAM jAya dAnA mitra pathikoMkAsA bheSa banAya.ghoDepara savAra hokara vA P.P.AC.Gunratnasuri M jun Gun Aaradhak Trust
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ strIcaritra. TikAmeM pahu~ce, ina donoMko dekhatehI mAlI kahane lagA, ki yaha pradhAnamaMtrIjIkI vATikA hai, tuma loga kahAM rahateho, jo binApUche batAye isa vATikA bekhaTaka cale A raheho. mAlIkI bAta sunakara sukhadarzanane eka su. varNamudrA dekara mAlIse kahA, ki isa vATikAmeM hama ji. tanedina mhege, utanIhI suvarNamuA tumako deMge. tuma ha. mako yahAM Tharaneko sthAna do, yaha sunatehI mAlIne a. pane manameM kahA, ki eto koI bar3e dhanavAn puruSa dekha paDatehaiM, inase mujhako bahuta kucha lAbha hogA. yaha socakara mAlIne baDe Adara sanmAnase usa vATikAke ekA* ntameM ThaharAyA, vahAM baiThakara ye donoM mitra vicAra karane lage, ki kyA upAya karanA cAhiye jisase kAja sudharai. itanemeM usa vATikAkI mAlina AtI huI dekhapaDI, mA. linane dUrahIse pukArakara kahA, ki isa vATikA meM tumArA kyA kAma hai, jo niDara hokara yahAM baiThe ho. mAlinake samIpa pahu~canepara mukhadarzanane kahA, ki hamalogoMkA isa bAgake mAlIne yahAM TikAyAhai. yaha kahakara pAMca muhara mAlInake hAtha dharI, suharai pAtehI mAlinakA mana EP.P.AC.Gunratnasuri.M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ __bhASATIkAsahita. paramAnanda hogayA. mAlinako prasanna dekha mukhadarzanane pachA ki yaha kisakI vATikA hai. aura kauna yahAMkA rAjA hai. yaha suna pAlinane uttara diyA, ki yahAMkA rAjA vidyAbhUSaNa nAma baDA nyAyI aura dharmAtmA rAjAhai, aura usake pradhAna maMtrIkA nAma buddhisAgara hai, usIkI yaha vATikA hai. buddhisAgarakI kanyA sundarInAma isa vATikAmeM tIsare cauthe dina mana bahalAne AyA karatI hai. yaha bAta mAlinakI sunakara sukhadarzanane pU~chA ki, vaha sundarI kabase yahAM nahIM AI ? mAlinane kahA, ki vaha kala yahAM AIthI. yahAM usane eka puSako jabase dekhAhai, tabase apanA tana mana bhulAye . usakI murata karake kabhI aceta ho jAtI hai, kabhI jo jImeM AtA hai, bakane lagatI hai. usakI sahe. liyA saba kucha samajhAtI haiM, parantu usa sundarIkA mana sana nahIM hotA, na usake manase vaha puruSa bhUlatA hai. abhA usakI yaha dazA dekha calI ArahI hU~. mAlina bAta sunakara sukhadarzanane kahA, he mAlina ! usa undarAke manako lubhAnevAlA yaha madanamohana hamArA ..AC.Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ strIcaritra. mitra hai isane bhI jabase usa sundarIko dekhAhai, tabase apane ApameM nahIM hai. isIse hama donoM isa vATikAmeM pathikoMkI bhAMti A TikehaiM, aba kucha aisA upAya karo. jisase donoMkA prANa bace. yaha suna mAlinane kahA ki, jo kAma mere karanekA hai, vaha karaneko maiM maujUdahUM. taba mukhadarzanane madanamohanase kahA, mitra! aba saba kAma bana jAyagA, tuma apanI pyArIke liye eka patra apane hAthase likho, yaha bAta sunakara madanamohana apanI pyArIko patra likhane lagA. do0-pyArI tere nehakI,nadI vimala gambhIrA mana aru nayana piyAsahI, marata na pAvata nIra // 54 // pyArI bina tosoM mile, gayo dhIrahU bhAgi / kaise dila vA rUpameM, chipe i. zkakI Agi // 15 // cauk| kahado soca vicAra piyArI aba tumako kyA krnaa| dina dekhe dIdAra tujhAre hoya ha. KP.P.AC. Gunratnasuri.M.S.: ...Jun Gun Aaradhak Trust
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita. mArA maranA / sulagata hai tana Aga izkakI usameM nizidina jrnaa| kauna tarahase terA merA hoya kAjakA saranA 56 // madanamohanane yaha ciThI likhakara mAlinako dI, taba mukhadarzana mAlinase kahane lagA, ki isa vATikAmeMse jo phUla bahutahI sugaMdhita hoM, una phUloMke sAtha isa ci. TIko lekara jAo, mAlinane aisAhI kiyA. jaba vaha ciTThI sundarIne kholakara paDhI, taba chAtIse lagAkara mAlinase pUMchA, ki yaha ciTThI tujhako hamAre pyArIne dI hai| yadyApa maiM isa bAtako jAnatI hUM. tathApi tujhase pUchatI hUM ki isa ciTThIkA likhanevAlA kaisA hai ? usake rUpakA bakhAna kara, taba mAlinane madanamohanakI mUrtikA ba. khAna kiyA. sunatehI sundarIko nizcaya hogayA ki 16 marA pyArAhI hai. anaMtara sandarIne nIce likhe anu. -sAra ciTThI likhI. dAhA-isa phulavADIketuhIM.pyAre sIMcanahA kyA tAkata hai aurakI,dekhai naina nihAra P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ 150 strIcaritra. ||27||tum candA maiM cAMdanI,racI Apa krtaar||ab vandIko jAniye, apanI taabedaar||28||jbse darakhAhai tujhe. talaphata mere naina // jaise jala bina mAchalI, talaphata hai dinaraina // 59 // cauk| talaphata hai dinaraina piyAre naina nIMda nahiM aatii| kara kara terI yAda piyAre naina nIMda nahi aatii|| ATha pahara dinaraina piyAre tujhIse dhyAna.lagAtI / tere izkameM pha~sakara pyAre raina dinA dukha pAtI // 60 // : mundarIne isaprakAra likhakara mAlinako dekara kahA 'ki, yaha pAtI hamAre pyAreko dekara hamArI orase kaha denA, ki mere jIvana prANa tumahI ho. phira kahA he mAlina ! tuma mere pItama pyAreko kisI taraha mujhase - milAvo. taba mAlinane kahA, ki maiM kisIke misa janAne bheSase lAkara tumako milAUMgI, dhIraja dharo. P.P.AC. Gunratnasuri M.S... Jun Gun Adladhak Trust
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita. yaha kahakara mAlina calI AI. vATikAmeM AtehI - mundarIkI pAtI mAlinane madanamohanake hAthameM dedI. usa pAtIko par3hakara madanamohanakA mana harAbharA ho gayA aura mAlinase kahA, ki kisI yuktise mujhe merI pyArIse milAde. mAlinane kahA, ki kala tuma - mere sAtha janAnA bheSa banAyA apanI pyArIke pAsa calo. aura koI upAya pyArIse milanekA nahIM hai. yaha sunakara madanamohana cupa horahA. dUsare dina apane.. mitrakI sammatise janAnA bheSa banAyA mAlinane saMga apanI pyArIke samIpa pahu~cA. jaba donoMkI cAra AMkheM huIM, usa samayake premakI zobhA varNana nahIM kI jAtI.. aneka prakArakI premasanI bAteM karate karate donoMkA mana prasanna hogayA, virahakA santApa dUra hokara hRdaya zItala. hogayA. nidAna calate samaya sundarIne kahA he pyAre ! - isIbhavanameM rahatIhaM, aura yaha khiDakI jo galIkI bhAra hai, yahIM para hamArA palaMga rahatA hai, samIpahI dIpaka sampUrNa rAtri prajvalita rahatAhai, jisa rAtriko Apako mAnAhA, taba isI khir3akImeM kabandha DAlakara Apa P.P.AC.Gunrathasuri Jun Gun Aaradhak Trust
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ Asakate ho,aise kahakara usa samaya apane pyAreko vidA kiyA aura kahA brvaa| prema prIti kA biravA calehu lagAya // sIMcana kI sudhi rAkhehu murajhi na jaayaa6|| _ madanamohana apanI pyArIke pAsase calakara mAlinake saMga vATikAmeM Aya apane mitrakepAsa AyA aura saba hAla kaha sunAyA. mitrane kahA, aba tuhmArA kAma ho gayA isa samaya ghara calo, phira dekhA jAyagA. yaha kaha sunakara donoM mitra vATikAse calakara apane sthAnako Aye. eka dina AdhI rAtake samaya madanamohana apane mitrako binA pUche pyArIse milanake liye usake nivAsa mandirapara pahu~ce. apanI pyArIke kathanAnusAra kabandha DAlakara khiDakImeM caDhakara jAnekI jyoMhI icchA kara rahAthA, tyoMhI rAjA vidyAbhUSaNa jo kotavAlake - bheSameM nagarakI cintAko nikalA thA. madanamonako kavandha DAlate dekhakara rAjAne DapaTakara kahA. PP: Ac. Guriratnasuri M.S: Jun Gun Aaradhak Trust'
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita. 153 dohA-are cora tU kauna hai,lagArahA hai ghAta / corI karane mahalameM,AyA aadhiiraat||6|| __sunatehI madanamohanakA kalejA kAMpa uThA. vahIM khaDA rahagayA. rAjAne usakI dazA dekha aura usa khir3akIkI ora dRSTikara dIpakake prajvalita prabhAvase saba hAla ma. nameM jAna liyA, aura socane lagA ki yaha manuSya cora nahIM hai. paraMtu isa samaya isako yoMhI choDadenA ucita nahIM hai, vicAra kara rAjA usa manuSyake samIpa jAkara bolA re duSTa ! kyA tujhako isa saMsArameM dUsarI koI AjIvikA nahIM hai, jo tU aisA ghRNita karma karatAhai, are rAjAkAbhI kucha bhaya nahIM hai, hA ! tU yaha nahIM jAnatA ki aise karma karanemeM prANa jAte haiM, re nirdayI! tujhako apanA prANabhI pyArA nahIM hai, dekha ! aba terI u samIpa AgaI aba kyA tU mujhase baca sakatA hai? yaha kahakara rAjAne usako pakaDa liyA aura kahane lagA ki, tU kauna hai jo aisA kAma karatA hai. tUne PORAccinatnas Jun Gun Aaradhak Trust
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ 154 strIcaritra. isa karmase anekoMkA prANadhana liyA hogA, cala to sahI kalaM rAjAke samIpa tujhe apane karmoMko svIkAra karanA paDegA, aura kyA kisI prakArabhI aba terA prANa bacasakatA hai. nagararakSakakI yaha bAta sunakara madana mohana ghabaDAkara manameM vicAra karane lagA, ki hA deva! isa samaya maiM cora jAnakara pakaDA gayA, mere Anandazailapara aisA vajraghAta ! kyA sacamuca, yahAMkA nyAyaparAyaNa rAjA mujhako cora samajhakara prANadaMDa dedegA ! kyA jagadI zvara paramAtmA mujha niraparAdhIkI kuchabhI sahAyatA nahIM kare ? bhare ! rAjAke sevakoMkI aisI utkRSTatA ? yaha balAtkAra ? ina anyAiyoM ke mAre aneka niraparAdhiyoM amUlya prANadhana jAte hoMge yadi Izvara satya aura maiM ni: doSI, tathA rAjA nyAyaparAyaNa haiM, to ina vyartha bhUkane: vAloMse mujhako kyA hAni pahu~ca sakatI hai, paraMtuM aise samayameM dhairya dhAraNa karanA cAhiye, Age 'harericchAbalIyasI' harikI jo icchA hai vahI hogA, kyoMki harikI icchA sabase adhika balavatI hai. aba mujhako . P.P:AC.Gunratnasuri M.S.. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita. apanI zaktike anusAra AtmarakSA karanI ucita hai.. yaha soca vicArakara madanamohana atyanta vinItabhAvase bolA-mahArAja ! Apane jo mujhe isa samaya apane vi.cArAnusAra cora jAnakara pakaDA, so maiM cora nahIM hUM, maiM eka supratiSThita brAhmaNakA putra hUM, yadi isa samaya dayA karake Apa mujhako mere pitAkepAsa le caleM to ve Apako satkArapUrvaka dhana dekara santuSTa kareMge. yaha kahakara madanamohana cupa horahA. yadyapi madanamohanane pahale saba vicAra manameMhI karake dhIra 2 vacana kahe the tathApi ve apane viruddha vacana kotavAlaveSadhArI rAjAne prakAzarUpase suna liyethe, rAjA AzcaryameM hokara vicAra karane lagA, ki yadi yaha pAra nahIM hai, to isa samaya yaha mujhako lobha kyoM dikhA rahA hai| kyA rAjakarmacArI aise lAlacase baca sakate haiN| kara taba kyA anartha nyUna honekI sambhAvanA hos| katA hai? yadi maiM isa samaya na hotA to anya nyAyAdhIza - avazyahI ghUsa lekara ise chor3a dete. saca kahA hai, ki sunraESI Jun Gun Aaradhak Trust
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ strIcaritra rAjAke rAjyameM kuprabandha, aura nAza honekA kAraNa nRpakA AlasI honAhI hai. _ . aba isako isake pitAke pAsa lecalanA cAhiye dekheM vaha kyA sahAyatA karatA hai, yaha vicAra rAjA usa - corako lekara Age calA, usa samaya rAtri andhakAra- maya horahIthI, paraMtu lAla TainoM kI rozanI kahIM kahIM kucha - kucha camacamArahIthI, jahAM tahAM kutte ba~ka rahethe, aura sannATA chArahAthA, rAjA apane kucha anucarosahita cAra - ko liye usake nirdiSTa mArga hokara brAhmaNa devatAke ghara - pahu~cA. pahU~catehI corane apane pitAko pukArA. usa samaya paMDitajI ghora nidrAmeM nimama the, para kolAhala camatkRta vastu hai. dvArapara manuSyoMkA zabda sunakara cauMkapaDe sAthahI apane putrake pukArakI dhvani kAnameM pahu~cI brAhmaNoMmeM krodhakI parAkASThA kiMcit vizeSa pUrva samayasehI calI AI hai. isameMbhI kusamayameM jAgapaDaneke kAraNa pukAra sunakara kodhane paMDitajIke hRdayako jAjvalyamAna kara diyA. baran kisI prakAra bakate RP.AC. Gunratnasuri.M.S.. Jun Gun Aawadhak Trust
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita.. akate bAhara Aye, aura dekhakara bole, aiM! yaha kyA hamAre sapUta madanamohana zAstrIjI haiM, aura nagararakSaka kotavAlabhI sAtha hai. yaha kaha pUchA ki, yaha kyA caritra hai. taba nagararakSaka veSadhArI rAjAne saba samAcAra kahakara pUrva kathita dravyakI lAlasA pragaTa kI. paMDitajI sunakara krodhameM bharagaye, krodhake vazIbhUta manuSyakA citta sthira nahIM rahatA. durvAsAke samAna krodhita ho, paMDitajI bole / * he nyAyAdhIza ! yadyapi yaha merA putra hai tayApi maiM isa samaya isakA sAthI nahIM hUM, kyoMki yaha Aja kaIdinase rAtabhara na mAlUma kahAM rahatAhai,prabhAtahuye AjAtAhai, maiMne bahuterA isako samajhAyA bujhAyAH parantu isane merI eka zikSAbhI nahIM mAnI, pitA janma dekara putrake kamakA sAkSI nahIM hotA, ata eva isa prapaMcameM ApakI jo icchA ho so kIjiye, isase mujhase koI prayojana nahIM. yahAMkA rAjA parama dharmAtmA aura nyAyaparAyaNa hai, pAda isane koI aparAdha kiyA hai to yaha daMDakA adhikArI hai, avazya isako daMDa milanA cAhiye, mere pAsa eka PP.AC.GunratnasuriM.S.. Jun Gun Aaradhaks Trust
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ strIcaritra - paisAbhI nahIM hai. jo vyartha diyA jAvai. isaprakAra kahate haye 'gharameM caleMgaye, aura bhItarase kiMvADa baMda karaliye. paMDitajIkA yaha rUkhApana dekhakara rAjA apane manameM Azcaryayu. kta hokara sohane lagA, oho ! kukarma aisI vastu hai, priya putrakI sahAyatA pitAke kiMcinmAtrabhI aMgIkAra nahIM. E nyAya aisA padArtha hai ki ghUsa lenAto kyA, denAbhI koI svIkAra nahIM karasakatA, AhA! avicala nyAyakA adbhuta camatkAra hai yaha soca vicAra rAjA corakA hAtha pakaDa lecalA. usa samaya madanamohanake duHkhakI sImA na rahI duHkha sahita kahane lagA, ki isa saMsArameM koI kisI kA nahIM aura jo hai so matalabakA yAra hai. hA!" kAlasya kuTilA gtiH|"kaalkii kuTila gati hai. jaba khoTe dina AtehaiM, taba pitAbhI putrakI sahAyatA nahIM karatA, aba kyoMkara kanyANakI AzA ho sakatI hai. yaha saba kucha hai, parantu prItikA paMtha nirAlAhI hai. usameM kabhI koI bhayahI nahIM to phira kyoM na ekabAra apanI bhAgyakI parIkSA karalU, antameM bhAvI to mukhyahI hai, yaha P.AC.GunratnasuriM.S. Jun-Gun Aaradhak Trust
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ 159 bhASATIkAsahita. smaraNa karake madanamohanane nyAyAdhIzase kahA, mahAzaya! ekabAra phirabhI Apa mujhapara anugraha kare, mere eka sukhadarzana nAma mitra hai, ve ApakA manoratha pUrNa prakArase kareMge, aura mujhako isa bandhanase avazya chuDA-yeMge ! yaha sunakara rAjAne apane manameM socA ki mAtA pitAse zreSTha jagatameM dUsarA koI nahIM hai jaba pitAnehI - isakI sahAyatA nahIM kI, to phira dUsarA kauna isakA sahAyaka ho sakatA hai 'jo ho. IzvarakI mahimA adbhuta hai, premapatha nirAlA hai aura isakA nAza kabhI nahIM hotA -isa premake pratApase apane parAye hojAte haiM aura parAye * apane banajAte haiM yadi kisIko kucha kahanekI jagaha nahIM hai to premamArga meM. ityAdi vicAra kara rAjAne kahA acchA calo. tumAre mitrakIbhI karatUta dekhaleM, yaha kahakara Age bar3he mitrake dvArapara pahu~cakara madanamohanane kiMvADa khaTakhaTAye aura pukArA, sunatehI sukhadarzanakI A~kha khulagaI, jhaTa dvArapara Aya kotavAla ke saMga apane mitra madanamAinako dekhakara kahA, aiM? yaha kyA kautuka hai, kotavAla * PP.AC.Gunratnasuri M.S. ' ..Jun Gun Aaradhak Trust...
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ strIcaritra. 'veSadhArI rAjAne saba vRttAnta kaha sunAyA. taba sukhadarzanane kahA, mahAzaya ? yadi paramezvara satya hai to usako madhyastha mAnakara maiM zapathapUrvaka kahatA hUM ki jisa samaya Apa mere isa mitrako jahAM cAheMge, maiM vahIM apane sAtha lekara AjAUMgA. isa prakAra kAtara vacana sunakara rAjAne aM. gIkAra kiyA, aura madanako vahIM choDakara apanA mArga liyA. taba ye donoM mitra antaragRhameM padhAre. madanamohanane apane mitrase kahAM. mitra ? jisake liye saMsArakA saba sukha tRNavat parityAgakaradiyA hai, Aja usAse milanake liye maiM jyoMhI kabandha DAlakara Upara car3hanA cAhatAthA, tyoMhI yaha jIvita yamadUta AgayA, paraMtu kucha sandeha nahIM karanA cAhiye, premamArga saMsArase nirA. lAhai.isake AnandakA anubhava binA prANapana kiye kauna kara sakatA hai ? AhA ! vaha premamAdhurI mUrti nayanoMke Age nRtya kara rahI hai. bhalA ! yaha kabhI bhulAyese bhUlasakatIhai? jisake kSaNika viyogameM asaMkhya yamayAtanA anubhava hotI haiM jisake milApameM sAmrAjya aura mahendra padavabhiI PPPAC: Sunratnasuri.M.S.... Jun Gun Aaradhak Trust
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ - bhASATIkAsahita. 161 - taccha jacatI hai; ahA ! vaha vizAlabhAla, vaha bhrakuTikaTila zarajAla, vo tIkSNa AzravaNAvalambita netrAla, vaha sarvadA prasannacaraNAravinda, vo madhura kokilasvara, vo pInonnata kucakalaza, vo mattamataMgagamana, vo haMsapada vinyAsa, avalokana mAtrasehI kise nahIM nirIha kara detA hai ? kyA isake Age aura koI duHkha mujhe vyApa - sakatA dai ? itanI bAteM kahakara madanamohana bolA, he mitra ! aba tuhmArI AjJA pAUM to maiM isa samaya apanI - prANapriyAse antima bheMTakara AUM.. ... yaha sunakara sukhadarzanane kahA mitra! tuhmArI vyavasthA.. - dekha sunakara merA cittahI ThikAne nahIM rahA, yadi tumako nahIM jAne detAhUM, tobhI nahIM banatA aura phira jAnemeM . koI anya Apatti AjAya to phira kyA karUMgA. madana' mAhanane kahA.mitra! saMsArameM prANa jAnese baDhakara aura koI.. Apatti nahIM hai, Apa kisI bAtakI ciMtA na kIjiye, nissandeha mujhako jAne dIjiye, maiM zIghrahI lauTakara A jagA. yaha kaha madanamohana vahAMse caladiyA. rAta . P.P.AC.GunratnasuriM.S..... . . Jun Gun Aaradhak Trust
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1162 / strIcaritra. a~dherI thI, hAtha pasArA nahIM sUjhatAthA, madanamohanane usI samaya jAkara kabandha DAlA, aura jhaTa Uparako caDhagayA, aura khiDakI baMda kara pyArIke samIpa gayA, vahAM usako sotA huA pAyA. usa samaya manameM aneka tarkavitarka kiye ki jisase madanamohanake netroMse azrudhArA bahane lagI, aura pyArIke mukhAravindapara azruvarSaNa honese nidrAbhaMga hogaI. dekhA to prANezvarake netroMse jalavarSaNa ho gayA hai. yaha akasmat Azcarya dekhakara , lalanA nintAta . baDAgaI, aura bar3I AturatAse uThakara apane pIta. make galese lipaTakara nayana jalakaNa barasAne lagI. kucha samayake uparAnta dhairya dhAraNa kara pUchane lagI ki pyAre ! tuhmArI yaha kyA dazA hai ? kyA mujha. dAsIse koI aparAdha banapar3A, tuhmArA hRdaya aise vegase / kyoM dhaDaka rahAhai, kyoM itane ruSTa hogaye, isaprakAra pUchane. para madanamohanane yaha vicAra kiyA, ki isasamaya saba . bAta satyahI kaha denA cAhiye. yaha soca madanamohanane sampUrNa vRttAnta kaha sunAyA. sunatehI pyArIke kaSTakI PP AC. Gunratnasuri M.S.. Jun Gun Aaradhak Trust .
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ 163 . bhASATIkAsahita sImA na rahI, Adhika kyA kahA jAya, donoMmeM bahuta kucha bAtacIta huI, isa antima bheTakA kleza likhaneko lekhanImeM bala nahIM hai. yahAMpara itanAhI likhanA yogya hai, ki madanamohana zAstrI, apanI prANavallabhAko vahIM / paramezvarake bharose choDakara apane mitra mukhadarzanako Aya mile, aura zeSa rAtri nidrAmeM nimama hokara vitaaii| ahA ! prabhAtahAlakI zobhAbhI atula hai, aMzumAlI bhagavAn bhAskara udayAcala cUDAvalambI huye, saMsArI jIva yAvat nijavyApArameM pravRtta huye kyA isasamaya prajApatike nidrAkA samaya hai ? ata eva bandIjanoMse saMstUyamAna mahArAjAdhirAja jAgRta huye. aura IzvarAbhi bAdanAdi nityakRtyase nivRtta hokara gajasabhAmeM atIvo. mata sihAsanapara virAjamAna haye. maMtripravarAdi rAjakarma pArA apane 2 kAryoMkI utkRSTatA dikhAne ke liye pahale. hAsa sthita the. sakala sabhAsadguNa samaya upasthita ho kara nRpatiko pramANa karakara apane apane ucita sthAna para virAjamAna hone lage, aura usa dinakA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ strIcaritra. bhAva jAnanekI icchAse sabakI dRSTi mahArAja ke sanmukha 'lagarahI thI, usasamaya mahArAja apane manameM vicAra kara rahethe, ki ahA ! jo maiM itanA yatna na karatA, - aura donoM sthAnoM meM chipakara priyA prItamakA alaukika prema na dekhatA, tathA samasta bheda na jAnatA, athavA kevala dUtokehI bharosepara rahatA, to Aja avazya eka -niraparAdhI vyaktikA prANajAtA, rAjAke AlasI honese kitanehI niraparAdhI javoMkA amUlya prANa rAjakarmacAriyoMkI lIlAse jAyA karatA hai. yadi koI vAstavameM vadhikabhI ho to usebhI prANadaMDa denA sarvathA ayogya aura sabhyasamAjameM dUSita hai. kyoMki prANadaMDa kSaNika hai, - isase zikSA lAbha pUrNa prakArase nahIM ho sakatA. isa liye yadi aise aise ghora pApiyoMko sakaThina parizrama -- kArAgRha nirodha ho to prajAsaMkhyAbhI kama na ho aura aharniza usakA dRSTAnta pratyakSa rahanese auroMko bhaye - bAhulyadvArA tamoguNakI utpattibhI kamaho, tathA ghora vya bhicArakI saMkhyAbhI kamaho jAyaH dhanya hai usa paramAtmA Ac:Gunjatnasuril Jun Gun Aaradhak Trust.
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita. ko. ki jisane mujhako nyAyapUrvaka rAjya karanekI buddhi pradAna kI hai, ataH usa paramAtmAkA jitanA dhanyavAda dUM thoDA hai. ___mahArAjako vicAra karate dekhakara sakala sabhAsadgaNa - parama vismita huye, ki Aja mahArAja kyA vicAra kararahe - haiM, kSaNakSaNapara bhAva palaTa jAtAhai. mahArAjane bhI sabakI - AkRtI dekhakara jAnaliyA ki ye saba hamAre tarkavitarka para vismita horahe haiM to aba isa kautukakA dRzya ina -sabakobhI avazya dikhAnA cAhiye yaha vicAra sthirakara - mahArAjane kahA maMtrIvara ! isI samaya kotavAlako AjJA dIjiye ki mahArAjagaMja nAmaka mahallemeM sukhadarzana nAmaka paMDita jo sarakArI cora hai usako pratiSThApUrvaka zIghra nyAyAlaya meM upasthita kareM. maMtrIne kotavAlase kahA paka, tumane mahArAjakI AjJA sunI ? zIghra AjJAnusAra -kAye karo. sunatehI kotavAla mahArAjagaMjameM phuNcaa| ukhadarzana zAstrIko pukArA, mukhadarzana ke bAhara mAtahI kotavAlane kahA, mahArAjane AjJA kA ha P. Guatlasun ". Jum Gun Aaradhak Trust ...
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ strIcaritraH sukhadarzana zAstrI jo sarakArI cora hai, use zIghra lAo so calo. sukhadarzanajI pahalehI nityakRtyase nivRtta - hokara taiyAra horahe the. mahArAjakI AjJA sunatehI kotavAlake sAtha holiye, yaha caritra dekhatehI nagarake loga kolAhala karane lage, ki are ! yaha vicAra supAtra brAhmaNa Aja sarakArI cora banAyA gayA. prathama to 'pulisa' hI mahArAja hai dekhA! yaha krUraprakRti kotavAla - isa paMDitako kaise asabhya vyavahArase liye jAtAhai, kyA mahArAjane isako aise kuvyavahArakI AjJA dI hogI. idhara madanamohanajI kolAhala sunakara jAgapar3e jo premapramAdamadase aceta so rahethe, mitrako gayA suna sahasA uThe dauDe, mArgameM kotavAla ke sAtha mitrako dekhakara kahA, kotavAlasAhaba ! kRpA karake Apa inheM choDadeM. kyoMki sarakArI cora hama haiM, hamako lecalo. premavRttike prabala honese sukhadarzanane kahA, mahAzaya ! ye jhUThe haiM hamahI cora haiM. isa prakAra donoMkA vacana sunakara kotavAlasAhaba 'bachavAke tAU' banagaye. buddhi cakarAgaI, bahA dharmasaMkaTa P.AC..Gunratnasuri un Badhah
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahitaH A paDA, yahI buddhinAzaka kautuka hai. aba vicArA kotavAla kise cora samajhe aura kise lejAya; paraMtu usako ucita thA, ki jisako rAjAne bulAyAthA, use lejAtAyahAM apanI cAturI dikhAnekeliye donoMhIko mahArAja ke -sanmukha lAya khaDA karadiyA. aura mArgakA samAcArabhI kaha sunAyA. parantu apane kuvyavahArakA nAmataka nahIM - liyA ucita aparAdhako bhaleprakarara jAMcakara daNDa denA rAjAkA svattva hai na ki anya karmacArI pulisaprabhRtiyoM--- kA parantu isa bAtake kahanekI zaktihI kise hai. astu, ___ donoM mitra rAjAke khanmukha khaDe haiM ahA ! svArthapara tAko choDakara niSkapaTa prIti isakA nAma hai. kyA - sukhadarzanake devatA honemeM ababhI kucha sandeha hai| parantu yahAM rAjAko to aurahI abhISTa thA. zIghrahI AjJA dI madanamohanahI vAstavika cora hai, isako zRlIke sanmukha lejAo AjJAkI derIthI, zIghra zUlIke sanmukha samAhanajI khaDe karadiyegaye. yaha Azcarya kautuka sakara nagarabharameM zokadhvani chAgaI. samasta rAjakameM Jun Gun Aaradhak Trust
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ 168. strIcaritra. cArI va sabhAsadgaNa prajAvargasahita citralikhese rahagaye. - basa aba kevala rAjAkI AjJAhIkI derI thI, ki yakAyaka eka zyAma vasanadhAre astra zastra paripUrNa yuvA azvArUDha Akara madanamohana zAstrIke sanmukha khaDA hogayA usakA adbhuta veSa aura teja. mukhakI kAnti, tathA -parAkrama dekhakara darzakagaNoMke manameM aneka bhAva pragaTa hone lage, itanehImeM azvArUDhake mukhase yaha vacana nikalA. ___ AryA chanda / iti nijabandhuviyogAdagnervAlA dahati me deham // ahaha samAgamayogAdAyAtasmi visRjya vai geham // .. dohA-prANapriya virahAgnise, dagdha hota mama aMga // milana heta atrAgamana, tyAgi. sabanako sNg||1|| usakA yaha vacana suna, usako pahacAnakara madana mohanane uttara diyA, ki P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Gun Aaradhak Trust
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsAhata. 169 isaprakAra donoMke kathanopakathanako sunakara jo loga akSarArtha samajhe vebhI gUDhAzayataka na pahu~cakara Atura honelage, aura jo kuchabhI na samajhe unakA mana to hAthoM uchalane lagA, parantu mahArAja to saba vRttAnta Adise antataka jAnatethe, ataH mandamusakyAnasameta donoMkA akRtrima prema dekhakara prasanna hone lage, taba to mahArAjake kotukako na jAna aura yaha apUrva dRzya dekhakara sarva darzakajana baDe vikala huye. tathA Azcarjita aura camatkRta hokara maMtripravara buddhivizAradajIne Atura ho mahArAjase pUchA, mahArAja ! aisI adbhutalIlA hamane . AryA / nahi zoka me maraNe dRSTA tvAM premarUpAbhA Apaca bhaviSyati loke saMyogo me tayAte'dya // 2 // dAhA-nahIM zoka mvahiM maraNameM, lakhi tava mama svarUpa // hovaigA jagamAhi tuva, mama sayoga anUpa // 3 // P.P.AC.Sunratnasuri M.S. / Jun Gun Aaradhak Trust
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17. strIcaritra Ajataka nahIM dekhI, yaha kyA apUrva kautuka haiM so kahiye. taba mahArAjane musakyAkara kahA, ki yaha bheda pIche jAnanA, pahale yaha dekha Ao ki madana mohanake samIpa zyAma vasanadhArI azvArUDha kauna vIra khaDA hai ? pazcAt isakA nirNaya ho jAyagA. - yaha vacana mahArAjakA sunakara nItitattvajJa maMtrI buddhisAgarajI turanta usa azvArUDha bIrake sanmukha jAya usako pahacAnakara lauTa Aye aura dhIrase bole, mahArAja! bar3A anartha huA.saba banI banAI pratiSThA dhUlameM milagaI. are ! yaha kulakalaMkinI kanyA dAsahIkI hai. hAM! - Aja isane hamArelAjakA jahAja DubAdiyA, yaha suna mahArAjane ha~sakara kahA, ki kucha sandeha matakaroM yaha jo zUlIke sanmukha yuvaka khaDA hai, so advitIya paMDita, rAjamAnya zAstrI vizvezvarAnandajIkA priyaputra hai, isakA nAmamadanamohana zAstrI hai, tumhArA svajAti hai, abaisako hama apane sAkSAta putrake samAna mAnate
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita 171 * tuhmArI kanyAkI aura isakI atula alaukika prIti hai, ataH aba ucita yahI hai, ki ina donoMkA lyiAnusAra vivAha kara diyA jAya. yaha kahakara rAjAne saba guptabheda guptarItise kaha sunAyA, aura yahabhI kahA ki yadi aisA pravandha aura bhaya na dete, to aurauMko zikSA na hotI, aura ye donoM premI Azcarya nahIM ki prANa choDa dete. ahAhA ! aba kyA thA ? yaha sukhasambAda sunakara maMtrI buddhisAgarajI ati prasanna hue, aura usI samayase vivAhotsavakA prAraMbha kiyA, maMgala pUrvaka donoMkA vivAha hogayA. nagarabharake harSakI sImA na rahI. ekamAtra AnandakA sAgara umaDa paDA. sukha sAratA prabala pravAhase vahane lagI, Ananda kAdambinI gaI, aura maMgala varSA hone lagI, hRdayabhUmi harI sahuI, premavallI lahalahA uThI, anurAga pavana bahane sAhAdraprasUnakI sugandhase AzA pUrNa ho gaI. + mAre haThAt merI lekhanIbhI rukagaI, kyA isasabhA kara kisI premasaritAkA pravAha hogA. paramAtmA isI kara sarvedA sacce premiyoMkI abhilASa pUrNa kare. iti / / un Aaradhak Trust
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ 272 strIcaritra. atha holikAnirNaya ___ arthAt , holI (phAga ) kA nirNaya / dohA-zrIjagadIzvara dhyAnadhari, sadupadeza darzAya / - holIkA nirNaya likhata, nArAyaNa mana lAya // 1 // ararararararara kabIra suniyo logo mora kbiir| pahale sumirauM guru gaNezako punidevnshirtaaj||jinke sumiranate sukhabADhe siddhahota svkaaj| bhalA maiM bharma panthako kyoM chodduuN||2|| phAlgunameM saba horI khelau lUTau ajaba bahAra bhalA yaha kaunabAta bhalamanasIkI // 3 // gehUM jauke per3a na bADhe bhaI upaja ghnghor| anna samaya to pAtharavarasA caDhI ghaTA ghanaghAra / bhalA aba parajA kaise jiivgii||4|| suri.M.S JunGun Aaradhak Trust
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita.. 173 / varSA karike vesamaya jonharI bajarI khoy| cArAnAja milai nahiM DhUMDhe marairi aayaaroye| bhalA yaha marajI ajaba gusaiyAMkI // 5 // khUba majese holI khelaugAvau gIta sugIta / gAMva gavelauM ko mata cheDo meTau sklkuriiti| bhalA yaha kyoMkara tuma saba maanaag|| 6 // caukA cUlhA bahuta lagAvata rAMdhata baTulI mAMsAlyAva rupaiyA duihajAra jaba bujhai hamArI pyaas|bhlaa yaha rIti hmaaressttkulkii||7|| pAnI pIvoM taba luTiyAkojabarupayA ginade-yabiTavA vyAhau jaba dhAkara ghara tabahIM jasa lalaya / phalA kyA naI kulInI hai hmre||8|| dhAratA samara vIratA rahI kAyarI eka // nArada jo hukkA holI au kasabIke Teka // malA to sabI bAta bana jAvaigI // 9 // 15 sabere vaDI mAreM candana khAreM maath| Ben Gunratnasu Yun Gun Aaradhak Trust
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174 . strIcaritra. baDhI bhaktise saMgati jorIpanihArIke saath| malA kou suni hai sasurA kA karihai // 10 // ina bAtanameM lAja kahAM hai sadA jugatavyauhAra jahAM kacaurI purI mahakai kUdirai saruvAra // bhalA yaha sArA khela rupaiyAko // 11 // sabhAkameTIsurasa lapeTI lekcrllitllaam|kthaa sakala suradhAma sidhArI jyoM uThi kiyoslaam||bhlaa yaha deza bhalAI durghaTahai // 12 // sundara cAlacalau tuma nizidina karahu viprsnmaan||dhrm karmameM citta lagAvautyAgi dehu abhimAna // bhalA nahi anta natIjA pA. vAMgo // 13 // kaI kalpase hama dekhata haiM asa nahiM bhayosapUta abake vipra nacAvata kasabI baDe dharma mjbuut||bhlaa yaha sohata tIrathavAsinako // 14 // P:P. Ac: Gunratnasuri M.S. Jun. Gun Aaradhak Trust
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita.. 175 vAhabahAdura kaliyuga bhaiyAterI mahimA guud| kyoM nahabADhai rAja tuhmArA kiyo viprako madAmalA yaha jugati tuhyArI cokhI hai|||15|| khera tuhyArI tabataka kaliyuga jabataka vipraaceta / hoza samArA tumahi pacharihai mahApralaya ke kheta // malA tuma raheu sadA hu. ziyAmi // 16 // paMDita sigare khaNDita huige calatInahiM kachacAla // pothI patrA khAlata mUMdata dekhata sabako hAla // // bhalA saba apanI apanI rAstA hai // 17 // dharmagranthase bheMTa nahIM hai kiyA na kucha stsNg|| viprakarma kyA jAne mUDyU piyeM rAtadina bhaMga // bhalA ye avarA hindako boreMge // 18 // lAkhala aDagaM saDagaM gArI bakai aneka // na muni sajjana mUMDa lacAvai yaha bhala
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ 176 . strIcaritra. manasI Teka // bhalA jaya bolau kaliyuga bAbAkI // 19 // phAguna AyA masta mahInA pyArIdharata na dhIra // madana vadanameM sadana karata hai uThe karejavApIra / bhalA kou burA na maniyo holI hai // 20 // __phAgunamAsameM aise paramapuNyanaya bharatakhaMDameM dillagI, gAlI, guhAra AdikA asahya vyavahAra atyanta anarthajanaka hai. yaha saba bAteM avidyAndhakArase tanmaya haiM, asamartha janoMke prati to kahanAhI nahIM. parantu sAmarthyavAn janoMko yogya hai ki isa andhaparamparAko. dUra karanekA prayatna kareM. aba Age holIke nirNaya viSayameM eka aitihAsika prasaMga likhate haiN| zrImanmahArAjA vikramAdityajIkI unnIsavIM zatAbdIke AraMbhameM pUrvottara dezake eka choTese rAjyaka Adhipati rAjA ratanasiMha nAmaka prasiddha vIra rAjA rAjya karatAthA. mahArAja ratanasiMhake nyAya aura uttama P.P/Ac. Gunratnasuri MS. Jun. Gun Aaradhak Trust
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ N bhASATIkAsAhita. 177 svabhAvameM kisI prakArako nyUnatA nahIM thI, sArI prajA mahArAjako apane tanamanase apanA prabhu sAhAtI thI, aneka manuSyoM ke mukhase hamane mahArAja ratana. siMhakI prazaMsA sunI hai. vAstavameM jisa puruSakI prazaMsA saiMkaDoM manuSyoMke mukhase sunane meM Ave, aura usa prazaMsAmeM kisI bAtakA doSa na pAyA jA, to vaha manuSya yogya prazaMsAke samajhA jA sakatA hai. eka samaya mahArAjane holIkI guhAra aura phAgakI a: huta bahAra dekha sunakara apane manameM vicAra kiyA ki, Aja kala prAyaH manuSya Apese bAhara hokara yahI pukArate haiM ki-holI hai, holIhai, holI hai, holI hamArI. isakA niNaya karanA cAhiye ki holI kisakI hai. adhika ... sAta jAtike purviyA, 2 kAyastha, 3 aiMhAra. vaTA jAti, 5 rAmajanI. nikAla(bhAMDa) 7 hIjaDA. pa lAga bahuta gulagapADA macAte haiM. yogya hai ki, ina pRthak pRthak bularAkara pUchanA cAhiye, dekheM ye kyA kahate haiM, pIchese dekhA jAyagA. yaha piyAra kara . P.AC. Gunratasuri IS Jun Gun Aaradhak Trust
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ 278 strIcaritra. mahArAjane pRthak 2 una sabakA kathana sunaneke liye ajJAdI. sunatehI rAjakarmacAriyoMne prabandha kiyA. tahAM . pahale sAta jAtike purviyoMkA jhuMDa AyA, usameMse / - ekane apanA kathana prAraMbha kiyA ki, mahArAja! _kviir| arararararara logau sunahu kabIra // -bUDhe bAbA devara lAgai lar3ikA lAgeM yAra // sabaimihariyAM sarahaja lAgeM luuttauajbbhaar| bhalA jaya bolo horI maiyAkI // 1 // hamAra deza kyAra cAli asa calI Avati haiM ki, horImeM kachu vicAra nAhina rahatu ApahU jA bAtako jAnata AI, ki-horI, dhamAra, rAga, raMga abIra, gulAba, kabIra, gArI, inakI phAImA bahAra rahatirahI. muddA AjutAI kisahUM ne vicAra nAyaM kIno pai Aju Apu imahi bulAya kasa pachata AI... P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita 179 kviir| 'bAlaka gAveM bUDhe gAve gAveM loga lugaaii| hui nirlajja galinameM DolaiM beTe bahU jmaaii| bhalA jaya bolau horI maiyAkI // 2 // mahArAja ! hamato sApha sAphu kahiyati haiM. horI hamAra tyauhAru Ai yahu hamakA mAluma huI gayA ki, kehU duSTa ne mahArAjase Aike kucha kahi dihisI. pai hamAra to kucha - doSa nAhina. purikhanase yahai rIti calI AI. aura kAI sabUta hamakA jAnI. yaha sunakara mahArAjane unako alaga -baiThaneko jAjJA dI aura kAyasthoMko bulAyA. ve saba usa samaya madirA pI rahethe ki, itanemeM pukAra huI, pukAra rahAtahI saba darabArameM pahu~ce, taba mahArAjane kahA inamese jA buddhimAna athavA javAba denemeM sApha ho vaha sAmane Ava, yaha bAta sunakara unameMse eka lAlApsAhana zirapara bAgha, tambA ( pAyajAmA jo DhIlA hotAhai so) pAhara, hAsiyAdAra rUmAla oDhe, idhara udhara pAva laDakha.
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ 180 / bIcaritra-DAte huye darabAra meM bichaunepara Akara bIco bIca bhaddame baiThaga aura bole, ki holIma hamArI hamAre bujurgo. hamArI aulAda sabakI khatA mvAfa rahI hai. hamane kisI masakharekA kucha nukasAna nahIM kiyAhai, jo hamako bAhara nikAladegA. apanA khAte apanA kamAte. zarASa pI pIkara maje uDAtehaiM, isavakta hamAre sAmane tamAma duni -yAMkI bAdazAhI heca hai, aisA kauna dhannAseTha hai jo isa. -bichaunese hamako uThAvegA. likhiye hamArA ijahAra, yaha kahakara lAlAsAhaba pharzapara leTa gaye aura bole, hamArA nAma zivavavaza, bAyakA nAma rAmabakhaza, yA yUM likhiye hamArA nAma hAthIcanda bAlidakA nAma ghoDacanda, aaaba hahahamArA iiiiijahAra liiii likhiye." jajaja jo na pI zarAba, aaa usakA khAnA kharAba." hama jAtake kAyatha aura pezA hamArA baDA lambA cauDA nApameM jaravoM calA gayA. vahI ratanapurAkA halakA hamAre nAma hai. una saba holIke bhaDuA' hamArI savArImeM eka ghoDI. dopaharameM dokosa calanevAlI- hamArA kAma yaha ki, ..PP.AC. Gunratnasuri.M.S... Jun Guri Aaradhak Trust.
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita. 181 dinabhara khetoM meM phirate. zAmako addhAbhara zava pIkara / khAnA khAte aura nazekI hAlatameM sorahate haiM. dinabhara ' hama hilAte haiM dAdI, rAtabhara hama karate haiM bAdazAhI. ___ hamAre sAmane aphalAtUnabhI eka pazama hai. hamArI roja holI, roja divAlI. jabase phAlguna zurU hotA hai. eka botalase kama hama nahIM pIte haiM. aura baDhate ke te saba garjI haiM. hamArI umara karIba pacAsI varSakI huI. baDI baDI kacahariyAM hamane dekhaDAlIhaiM, tuma sarIkhe laDake - hamArI godake khilAye haiM. kasama zarAbakI, ki divAlI bAnayoMkI, dazaharA rAjapUtoMkA,salonau brahmanokI, vasaMta reDiyokA aura holI khAsa hama(kAyatha) logoMkI hai, bAja: nA nAvA kiyA loga aise zaitAna paidAhuye haiM, jo -bApadAdoMko bevakUpha batalAte haiM jo hamArA paramadharma hai usakA halaphanAma likhate phirate haiM, gozta, kavAba aura chaliyoMkA khAnA berahamImeM zumAra karate haiM. skaaii| / jo hamako roka rahehaiM zarAba pInese / F.P.AC.Gunratnasuri Jun Gun 'Aaradhak Trust
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ -..-: . -: strIcaritra vaha hamako bhAte nahIM haiM kisI kriinese|| hama to bhAtI nahIM aisI jindagI sunsaaN| ilAhI mautamalI be zarAbapanise // - taMtrazAstrakA vacana dekhiye pahiye / pItvA pItvA punaHpItvA yAvatpatati bhUtalA. punarutthAya vaipItvA punarjanma na vidyte|||| artha-zarAba pItepIte yahAMtaka piye ki, jamInapara gira par3e phira uThakara piye to phira janma nahIM hotAhai, yAnI vaha zaksa AvAgamanase chUTajAtA hai // 1 // mubUta dete dete aba hamArI jabAna thaka gaI. jisma thakagayA, bolanekI tAkata nahIM rahI, 'nana nahIM hai dada dakhala baba baMdoMkA khakha khudAke kaka kArakhAnemeM yaha kahate huye lAlAjIkI jabAna banda ho gaI, peTameM Aga paDanelagI, pharzapara loTane lage, nAka ora mu~hameM makkhiyAM ghusane lagI, yaha hAlata dekha lAlAjIko mahArAjane jyoM tyoMkara gharapara pahu~cAnekA hukma diyA. AjJA . P.B. AC: Gunratnasuri M 1. Jun Gun AaradhakTrust
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita 183 pAtehI lAlAjI vahAMse ghara pahu~cAye, zete ke huI. kapaDe latte bhIgakara latapata hogaye. naI pozAka loyA itarakI khuzabU aura gulAba chiDaka gayA. tIsarI bAra bhuiMhAroMkA jhuMDa bulAyA gayA. unameM se eka bhuiMhAra sabakI orase bolA, mahArAja ! hama saba ApakI gauveM, Apa hamAre kalpavRkSa annadAtA haiM harasAla hama ho pujA horI jarAveM tapArve, pUrI picakiyAM aura dakSiNA pAveM, sAta sAkhise hamAro yahI kAmu hai, kheta mAphI jAgIra isIkI badaulata, rAjo raIsa amIroM jimIMdArAse khAte pAte aura caina karate. sAMjha sabere loTA bhAMgakA caDhAye taramAla bhoga lagAte haiM, 'na UdhaukI lene na mAdhAkI dene' hamArapAsa pakke kAgajapara paTTA likhe dhare haiM. yaha kahakara saba bhuiMhAra eka ora baiThagaye. cauthIvAra choTIjAtakA jhuMDa bulAyA gayA. ve saba jAghAtaka dhotI pahare,naMge pAMva,zira naMgA, koIkoI zirapara muraiThA bAMdhe koI 2 TopI diye, koI saba deha koI muMha kAlA kiye, koI 2 mAthepara kAlakhakI, khora bIca meM siM PP.Ac. Canratnasuri M:S.. Jun Gun Aaradhake Trust
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 184 strIcaritra / dUrakA TIkA lagAye, koI DaMDA, koI laha, koI Dapha,koI khaMjI koI morakA paMkha, koI jhAMjha, hAthame liye Aye. unameMse eka nikalakara sAmane AyA aura bolA, mahArAja ! jhUThI bAta kahivo laccana guMDanako kAmu hai hamaloga bhale mAnasa sAMcI sAMcI bAta kahatuhai, hai ki nAhIM sAhaba, hamaiM sadA kacaharI darabArase kAmu rahatihai, phaujadArIke mukadamA hamapara baneI rahata hai. hai ki nAhI sAhaba, gaMgAduhAI adharamalagatI bAta hama kahata nAhI hai yA horI para laTTa caligaye, muMDa phUTani huigaI. havAlAta jelakhAna saba kucha huigao. pai gamaduhAI hamane horI nAhI choDI, kAhe sAhaba iha ki nAhI. hamase baDo aiso kaunu rasiyA hai jo horI apanI batAvai. hama saba chatIsA~ jAtike loga hili mili gAuM gAMuM. galI galI mAre mAre Daulata haiM. Age Agai hijarA tAke pAche paturiyA, tAke pAche lauMDA. sabase pIche hama saba mRdaMga, jhAMjha, ma~jIrA, Dhola, Dapha, karatAle bajAya 2 rasIlI dhamAre gAvata haiM. bIca bIca dArU, carsa, bhAMga, Aaraunst P.P.AC.GunratnasuriM.S
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita gAMjA, piyata khAta haiM, sabaThAI hamArI khAra hotI Apane Utau suno huihai ke nAhI sAhaba. horI hA hama sabakI, sunau sAhaba. jAne pyAlAse AMkha bacAI // tAhi khAya caMDikA mAI // bhaMga kahai te bAvare vijayA kaheM tezUra // jAhi piyeM kamalApatI naina raheM bhrpuur| jisane na pI gAMjekI kalI // tisa laDakese laDakI bhalI // hamAre purikhanase jo rasUma calI AI soI hama karataha~ koI naI bAta nAhI hai. hai ki nAhI sAhaba jAno Apune aba hamArI salAma juhAra rAmarAma sabakI leDa hama jAtahaiM. yaha kaha eka chalAMga mAra apane jhuMDameM jAyamilA. aura hAtha hAthabhara saba uchalane kUdane aura -gAne lage. Gunratnasuri M.S Gun Aaradhak Trus
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ strIcaritra. pAMcavIM vAra rAmajanI aura raMDI bulAI gaI. ve saba maMgala nukhI, sadAsukhI, zirase pAMvataka jaDAU gahanese ladI huI. jAlIkI sArI oDhe, pezavA pahane, pAna cAvatI huI, baDI zAnase ApahuMcI aura bolI mahArAjakI baDhatI banIrahe bola bAlA rahe. hama loga to baDhatIkI sAthI haiM. isa dinakA hamezA AsarA karatI rahatI hai ki kaba holI Avai. hama gAveM sunA ApalogoMse kucha pArdai aura majA uDAve. so hamArI to holI banI banAI hai. docAra. murIda isa tyohArameM mUMDe dharehaiM. isakI vadaulata hama jevara, makAna banAtI, 'umadA 2 kapaDe banAtI pahiratI haiM. hamArI barAbarI koI nahIM kara sakatA. jahAM kahIM nAca mujeremeM bulAI gaI mAno hamane uThatI javAnIvAle paTTe mAladArako mUMDA phira kyA vaha hamAre paMjese nikalakara jAsakatAhai. kabhI nahIM aisA koI marda hama duniyA nahIM dekhatIM ki jisako hama apane kaTAkSase na vedhaleM. khyAla karalIjiye ki holI strI aura hama logabhI striyAM haiM holI hamArI sakhI hai / phira Jun Gun Aaradhak Trust P.P.AC.Gunrathasuri M.S.
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASAkiAsahita. 187imArI holI honemeM kyA kucha zaka bAkI TI. bahu tere | gharoMmeM hamArI bahinaiM mAlakina banI baiMga haiM mata karatI aura aiza uDAtI haiM. aba Apa hamArA eka mujarA suna lIjiye.. kaaliNgddaa| pyArI bina kaTata na kArI raina, pala china na parata jiya hAya caina / tanapIra baDhI saba chuTayo dhIra, kahi Avata nahIM kacha sukhahu vana // jiya tarapharAta saba jaratagAta, Tapa Tapa Tapakata dukhabharai naina / dukha meTanahAro kAu hai na, saji viraha saina yaha jagata jana / mArata marori. mohiM pApI maina, pyArI bina kaTata na kArI raina // 1 // chaThIbAra nakAla ( bhAMDa )bulAye gaye. unameMse kucha Age baDha, hI, hI, hI, merA ghoDA raMDIkA joDA khAya bahuta calai thoDA. mahArAjakI jaya ho, bAta banI rahe AC.Gunratnasuri MS Jun 'Gun Aaradhak Trust
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ 188 strIcaritra. yaha ghoDA anamola asala jAnavara hai. kucha bhADa zira / khole paTa ughADe. pAyajAmeMse peDU bAhAra nikAle huye| cAMda aura sinApara hAtha pherate huye kucala ghoDAkI cAla - calate huye AphaiM, Aphai, AphaiM, yaha ghoDA yaha ghoDA. baDI tAriphoM gulAba khAtA, gulakanda hagatA, mahuve khAtA zarAba mUtatA. ghoDA kyA pUrA kArakhAnA hai. __saba bhAMDoMkI taraphase eka bhAMDaM kamara bAMdha goTedAra dupalar3I TopI oDha apanA bAyana likhAneke lige - Age baDhA mu~haba jAkara agaDabam-mahArAja likhiye. zaira-paradAra tour3ate haiM be parakA khudA haaph'ij'|| jaradArakA saudA hai bejarakA khudA hA merA nAma caTkIlA, bApakA nAma saTkIlA, jorUkA nAma makIlA, koma Aniruddhake misira ghara vaikuMTha, pesA tIratha karanA, umara aTTAIsa kama cAlIsa varasakI, cAhe isameM doeka kamatI baDhatI kara dIjiye kyoMki hamakoI lAlAloga nahIM jo kauDI kauDIkA - Jun Gun Aaradhak Trust. P.P.AC.Gurmatnasu M.S..
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita. 189 / hisAba likhate jAyA kareM: jaba kaheM taba ImAnare hA~Thake liye jarAsA tinakA mu~hameM dabAye rakkheM. mahArAja ! | holI bhAMDokI mahAre bujurga isIkI badaulata isa gharanase dolaka bharAya bharAya rupayA le gaye- sadA horI hamArI bhaI. bAjI bAjI horImeM sau sau rupayA tolA bhAMDa binA bhAMDa horI sUnI. 'raMDIko deya bhaDuA kahAya,, bhADako deya sIdhA vaikuMTha lejAya ' gAne bajAnemeM hama raMDIyoMko. mAta kareM hamArI nakaloMmeM bar3e bar3e guna laDake sunai javAna ho jAya javAna sunai kharAdapara caDha jAyaM. buDhe sunai pUre santa hojAya, hinduoMmeM seThamahAjana, baniyeM, vakAla, lAlA kAyatha, brAhmaNa, ThAkura saba jAnate haiM. inake sivAya ahela isalAma bhArasAheba, - khAM sAhaba, zekhasAhaba, maulavIsAhaba, muphtIsAhaba, kAjI sAhaba, navAbasAhabase banda kamIzana bhejakara dariyAphta kara lIjiye. holI bhAMDokI. hama bhAMDa to khudAke - Asare majabUta baiThe haiM. hamArA tyauhAra kauna chIna sakatA haiM. kAyathoMko choDeMge. baniyoMke ghara jA ghusa~ge. .P.P.AC.Gunratnasuri:M.S. .. Jun" Gun Aaradhak TA
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ strIcaritra aura bhAI bhAMDI sunau jaba kisI taraha na banegI, taba ; eka tadabIra khAne kamAnekI hamane soca rakkhI hai ki, vakAlata mukhtyArIkA imtihAna deMdeMge, phirato rojamarrA zukarAnA, mihantAnA, kAgajAnA, nokarAnA, sabameM yauM bAraha raheMge. dUsarA bhAMDa bolA abe isameM inTransa epha-e bI.e. pAsa honekI zarta hai. hama batalAvai paTavAragarIkA imtihAna dedeMge. eka ghoDI do bhesa halakAmeM banI raheMgI. hamezA garamAgarama khAnA maujUda. mukadamoMkI kharcI khu. rAko vagairAmeM yauM bAraha raheMge. tIsarA bhAMDa bolA. calabe, sarkArI kAyadAse bilkulanA vAkipha. tIsare darjA madarsAkI sanada cAhiye, isa parabhI paTavAriyoMke madarsameM cAra pAMcamahIne paDhanA phira khudA jAne.pahale imtihAnameM pAsa huye na huye kharca khurAka khuzAmada dara Amada. bADI jarevArI. aura kuttA khasI, agara pAsabhI hogaye to acchA halkA khAlI honekI duA mAMganA. kAnUna goyoMkI begAre bhugatanA, phira rajAmandI liyeke jimI dAroMkI khAyA baradArI karanA- dastAveja likhanA isa PP.AC.Gunratnasuri-M.S. Jun Gun Aaradhakrust
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita. 19 parabhI agara sadarase mukarrara ho gaye to khaira vA sArI mihanata barabAda. hama banAveM koI dukAna karaleMge. | phirato DyoDhe dUne hamezA naphA hote raheMge, rupayAkA rupayA veDhegA aura gaddI takiyA lagAye baiThe raheMge. na kahIM AnA na kahIM jAnA, isameM sabatarahake pobAraha raheMge. yaha sunakara culabulA nAmavAlA bhAMDa usake eka capata jamAkara bolA abe ullUkA pachA! rojagAra ke liye avvala to rupayA cAhiye. phira rupayAbhI kara liyA aura rAjagAracheDA, kucha munAphA huvA to jhaTa dasa lAye Teksa adhagaye. yaha bar3I kharAba cIja hai, bahutase hindustAnI Taksake Darase do do sau rupayA munAphA kA rojagAra chor3a dete haiM, phira sArI sipAhiyoM kI rojakI dhamakI rasadakI lethana, aura jo kahIM ghATA ho gayA to dhobIke kutte gharaka rahe. na ghATake. leneka deneke par3agaye pAMDe haluvAH rahe na mAMDe hama aisA jatana batAvai jisameM haro lagana phaTakarI. raMga cokhA Ave. majese takiyA lagAye ghara - baiThe raheM aura tarramAla donoM vakta uDAve. yaha suna saba P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ strIcaritraH - bhAMDa bola uThe. bhAI ! vAha to phira yaha tajavIja jarUra / batalAiye, culabulA bhAMDa bolA maiM batalAtAhUM. husenI / bhAI tumAre ke laDakiyAM haiM: husenIne kahA, cAra aura bhAI ! muMDU tumAreka laDakiyAM haiM. muMDUne kahAtIna, aura , -bhAI pIrU tumAreke laDakiyAM haiM, pIrUne kahA pAMca, culabulA bolA merebhI do laDakiyA hai saba milAkara caudaha laDakiyAM huI. inake vyAhake liye hama aise bar3e baDe amIroM seTha sAhUkAroM vakIla bairisTaroMke ghara talAza - kareM jinake lar3akoMkI zAdI va bajaha kisI arjA jismAnIke na hotI ho, yA jinake do do tIna tIna zAdiyAM ho cukI hoM aura aurateM maragaI hoM sAThi sAThi sattara sattara varasakI umara ho. yA jinakI mAM aura . komakI ho yA jo kisI phelanA kisake vAyasa virAdarIse khArija hoMpapta, unake laDakoMke sAtha laDakiyoMko :vyAte jAya, aura pUre eka eka kaha hajArakI thelI imAnadArIse lete jAyaM, caudaha hajAra citta isameM se eka hajAra rupaye nAI aura purohitoMke kharcameM rakhalo jo Jun Gun.AaradhakTrust PP.AC..Gunratpasuri
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita laDake talAza kareMge aura vidhi milAveMge, jAkI teraha || hajAra ghara baiThe baceMge. zAdIkA kharca khAnApInA laDake vAle khuda kara leMge, itane meM kucha barasa majA ur3egA. aura lar3akiyAM jo paidA hoMgI vaha AyandAke liye kAma calatA rahegA. choTe baDe laDake laDakIse kucha kAma na rakkheM. cAhe cUlhemeM jalo, cAhe bhADameM giro. rupayA lene - aura vyAha denese kAma, agara hama tuma cArauM AdamI - sAjhA kara leMge aura ImAnadArIse kAma kareMge to pUrI kImata milegI, isake sivAya jitane laDake haiM unakI karAradAdakI tAdAda mukarrara karaleM. lekina DeDhahajArase kama naho aura jAdarAha alAvA isake. magara yAda rakkho ki, laDakiyoMse jyAdA phAyadA laDakoMmeM na hogA, kyoMki laDakeke vyAhameM savArI, zikArI, nAca, raMga, AtazabAjI, tela tamAkhU, zarAba, bakhera ina jhagaDoMmeM kharca hokara kucha nahIM bacegA. yaha sunakara -saka bhAMDoMmeM vAha vAha karake usakI akla sarAhake kahA, -ki yaha tadabIra khAne kamAnekI sabase acchI hai. isameM nanasuri MS Jun. Gur Aaradhak Trust
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ strIcaritra. - aivahI kayA hai. UMce UMce gharoMmeM aba yaha rojagAra sunA jAtA hai. to bhAMDoMkI kauna ginatI. nakAloMkI bAteM sunakara mahArAjane kahA ki inakA nambara raMDiyoMye baDhA - huA hai / lakhanaukI bAdazAhI to inhoMne miTTIkA khilaunA kara diyA. aiyAzI, agalAma, badatahajIbIkI jaDa hindustAneM yahI phirkA hai. inako raMDiyoMke pIche dUra haTAkara viThalAdo bahukma aisAhI kiyAgayA... sAtavIvAra hIjaDoMkA jhuMDa sAmane AyA. khaupha aura kamajorIkI sababase muMhase bAta nahIM nikalatI magara tAlI bajA bajAkara sirpha itanA kahA ki mahArAjako khudA salAmata rakkhe. hama hIjaDe haiM. isI 'holIkI badaulata hajAroM rupaye khAteM kamAte rahe hai| sakArane hamAre AgekI baDhatAu banda kara dI hai. nahIM to isIkI badaulata hama dehAtoMmeM sabako haMsate haMsAte rahate haiM. aura apane baDhatebhI banA letehaiM, kabhI kabhI zaharoM kasaboMmeMbhI zikAra mAraliyA karate haiM: yaha kaha tAliyAM bajAkara gAnelage. G nraum * Jun Gun Aaradhak Trust,
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita daadraa| kyoM hamase hogayeho khaphA, batalAdo hamArI kyAhai khtaa||kyoN karataho jorojaphA, batalAdo hamArI kyAhai khtaa||1|| holI hamArI huIhai sadA, isameM kaho kisakA ijArA bhlaa|| phira kyoM roke hamako sabhA,batalAdo hamArI kyA hai khatA // 2 // hama tumapara maratehaiM miyAM, tuma hamase bolatebhI nahIM hAM // isakA saba. ba kyA hai merI jAM, batalAdo hamArA kyAhai khatA // 3 // AgayA hamArA hai AMkhoMmeM dama, kisI masaraphake nahIM aba rahe hama // hAya maroMpara aisA sitama, batalAdo hamArI kyA hai khatA // 4 // araja hamArI dilase suno, mahArAjajI hama pai inAyatakaro // vArI hameM mata gAliyAdo, badalAdo hamArI kyAhai khatA // 5 // Jun Gun Aaradhak Trust
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ 196: strIcaritra. yaha kaha taba bhAMDa eka Ahasarda bhara muMha nIceko hAla eka taraphako jAbaiThe. AThavIM bAra paMDita loga bulAye gaye, unako svarUpana aura tejasvI dekhakara mahArAjane baDe Adarase viThAyA unase eka paMDitajI bole, mahArAja ! zAstroMmeM likhAhai ke, manuSyakA dharma paropakAra karanekA hai, so yajJoMdArA ho sakatA hai. ythaalo0||aacaarhiinsy tu brAhmaNasya vedAH vaDaMgA akhilAH sNyjnyaaH| kAM prItimutpAda yetuM samarthA hyandhasya dArAiva drshniiyaa||1|| iti vasiSThasmRti a0 6. - artha-jaise andhe manuSyAko svarUpavatI strIke darzana kA kucha sukha prApta nahIM hotA. aisehI jisake AcAra acche nahIM haiM usako veda aura vedake chaH aMga par3hane aura sampUrNa yajJoMke karanese kucha phala prApta nahIM hotA
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita - yaha holI (ba bhAratavAsiyoMkA tyauhAra hai. paramAsmAkI AjJA hai ki para upakAra karo. yaha manuSyadeha . kA phala hai kAra yajJase baDhakara koI para upakAra nahIM hai. yajJameM jo The cikane, sugandhita, roganAzaka aura puSTikAraka padArthoMse havana hotAhai, usase saMsArako mahAna lA hotAhai. vAyukI durgandhi dUra hokara anna, jala aura sthAna, the pavitra hokara saMsArakA upakAra hotA hai,dekho manujI apanI smRtimeM adhyAya tIsaremeM likhate haiM: // zloka // agnI prAstAhutiH smygaaditymuptisstthti| AdityAjjAyate dRSTiISTeranaM ttHprjaaH|| ' artha-animeM DAlI huI Ahuti sUryako prApta hotI hai, sUryase varSA hotIhai, varSAse anna upajatAhai, annase saba saMsArakA pAlana hotAhai. kyoMki sUrya saba rasoko apanI kiraNoMdvArA kharcitehaiM aura varSAdvArA unhIM rasoMkI vRSTi karate haiM. tathA holIke viSayameM pUrA pramANa yaha hai, ki PP.AC.Gonratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ 198 strIcaritra. manusmRtike cauthe adhyAyameM do sthAnoMpara aisA likhAhai ki, purAnA anna samAptaho aura nayA ana jaba utpanna ho taba manuSya annayajJa karaiH jabataka navIna abase AgrayaNa iSTi ( yajJa) na karalevai tabataka navAnna bhogna na karai. holIke samaya navIna anna upajatA hai, isakAraNa naye annase yajJa karake saMsArakA upakAra kareM yA holIkA tyauhAra hai. jo ThIka ThIka niyama yajJa karanakA pa so jAtArahA. kevala Aga jalAkara navIna anna DAlaneko - rasma avataka mojUda hai. holikASTaka zabda jo prAyaH tithipatroMmeM likhA rahatA hai. usakA yahI prayojana hai| ki, holIke ATha dina pahalese yaha karane ke nimitta sAmagrI ekatra kare. aura holikA arthAt phAlgunazudI pUrNimAke dina yajJa karai. holI adhapake annake gucche joko kahate haiM vRkSase pRthak na huA ho 'arddha pakkAnnama holikaa'| adhapake annako holikA kahate haiM. yajJa samApta __karake dUsare dina prasannatA pUrvaka khAnA, khilAnA. Gunturi M Maraliak Tust
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASATIkAsahita. milanA, mila nA, yogya hai. usI anusAra abataka vartAva hotA. asalI bAta to yahI hai jo hamane likha kara pragaTa kiyA. - aba koI koI yaha kahate haiM ki, holI prahAdakI buAkA nAma thA jo prahlAdako AgameM lekara baiThI thI vaha jalagaI. prahAda bacagaye, isase devatA logoMne Ananda manAyA, aura rAkSasa loga dhUla uDAne lage- yaha itihA. sabhI prasiddha hai. parantu buddhimAn loga aisI bAtakoM ThIka pramANa nahIM mAnate. hAM. yaha bAta satya hai ki, devatAoMke yajJameM rAkSasa loga vighna DAlate cale Aye. tulasIkRta rAmAyaNa bAlakAMDameM vAlmIkIya rAmAyaNake anusAra likhA hai ki, vizvAmitrajI apanI yajJakI rakSAke nimitta mahArAjA dazarathajIse rAma, lakSmaNako apanI yajJarakSAke nimitta kahakara legayethe. vahAM unakI rakSAke dvArA apanA yajJa samApta kiyA. 2. holImeM dhUla uDAnevAle, aura zarAba va nazA pIne vAloMkI gaNanA yadi asuroMmeM karalo to kucha doSa nahIM. Gunratnasuri.M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ 200 strIcaritra. kyoMki dhUla uDAnA, gobara, kIcaDa dUsaroMpara pheMkanA, nazA pIkara matta rahanA yaha rAkSasI svabhAva hai. yadai tyauhAra holIkA prAyaH sabakA hai, paraMtu niyamAnusAra kare, usIkA hai. niyama viruddha calanevAloMkA yaha tyauhAra nahIM haiM. zoka hai, ki samayake herapherase hama logoMmeM vidyAkA abhAva hogayA. jagatameM kusaMgakI vRddhi hogaI, prajApara aneka upadrava hone lage, jisase prajAkA mana sAvadhAna nahIM rahA, bahutase purAne vyauhAra chUTagaye, rIta badalagaI, kevala nAma zeSa rahagayA. parantu jabase mahArAja aMgrejakA yahAM rAjya huvA tabase prajAko apane apane dharma karmakA subItA hai. mahArAjakI orase kisI prakArakI rokaToka nahIM. nizcayahai ki aba dhIre dhIre hama saba loga ThIka TIka apane dharmamArgapara calane laga jAyaMge. kyoMki su. bhItA honehIse saba kAma sudhara sakate haiM. Ajakala subhItA honeke kAraNa yatratatra sabhAoMdvArA kucha kucha sudhAra hone lagAhai, evaM zanaiH zanaiH saba sudhAra ho jAyagA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S Sur Aaladnak Trust
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ . bhASATIkAsahita. - yaha sunakara mahArAjane kahA, paMDitajI! ApakA kathana zAstrAna kUla hai, isIse hamAre cittapara aMkita hAgayA hai, vAstavameM navIna annase yajJa karanekA niyama dhvasamayameM zura, vartAvase yaha bAta satya pratIta hotI hai. Ara aisA pratIta hotA hai, ki dhanI puruSa viSaya bhogameM Asakta hogaye, yora nirdhanI puruSa lAcAra hogaye, kevala lakaDI ikaTThI kara usako jalAya navIna anna usameM pheMkanekI prathA zeSa rahI, aura yaha jo gAlI guhAra va asabhyatAkA vyavahAra hai, so mUkhA~kI mUrkhatA hai, kyoMki mUrkha loga haMsI dillagI masakharImeMhI Ananda samajhate haiM. ziSTajana kadApi aisI bAtoMko uttama nahIM samajhate aura apane apane , ghara holImeM havana karate sune jAte haiM." aba hama nirNaya karate haiM ki, holI unhIM puruSoMkI ThIka samajhanA cAhiye jo usa dina apane apane ghara havana kareM, aura paramAtmAkA smaraNa karate huye jagavake P.P.AC.Gunratnasuri.M.S. Jun.Gun Aaradhak Trust
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ 202 strIcaritra. upakArameM udyata rahanekA prayatna karate haiM. aura parama -- Anandako prApta hoveM // iti // - iti zrImatpaNDitanArAyaNaprasAdamizralakhImapuranivAsIlikhita strIcaritrottarabhAga samApta // . . strIcaritra prathamabhAga smaapt| xpolekI samApti haa||. unanasa prathama mAga bhAra hai. isako par3hanese Apako vidita ho jAyagA ki, yaha upena hai. eka aura bhI yahAMpara likhanA paramAvazyaka hai ki, upanyAsameM saMyoga aura viyogAntatAkA vicAra kiyA jAtA hai. yaha "zrIkAntA " upanyAsa * : saiyogAnta upanyAsa hai...... " itanAhI batalAnA pAThakoMke liye hama yogya samajhate haiM ki jyoM jyoM isa upanyAsako pAThakajana paDhate jAyage tyA tyoM usameM ruci bar3hatI jAyagI.. cAra bhAgoMmeM yaha pustaka samApta honeke kAraNa cAroM bhAgoMkA paraspara svambandha hai cAroM bhAga zIghrahI chapakara prakAzita hoMge. aisI AzA hai. kii0||) - A. Ta. kha. 2 A. .. pustaka milanekA ThikAnAhariprasAda bhagIrathajI, kAlikAdevIroDa-rAmavADI-muMbaI P.P.AC. Gunratnasuri M.S.