Book Title: Trikalik Atma Vigyan
Author(s): Pannalal Jagjivandas Gandhi, Bansilal Hiralal Kapadia
Publisher: Girishbhai Tarachand Mehta
View full book text
________________
૨૦
સ્થાપના દ્રવ્ય અને ભાવ નિક્ષેપામાં રત (નિમગ્ન) રહેવાથી સંસારભાવ–માહભાવ ઘટતા જાય છે. એના પરિણામે શુભભાવમાં વૃદ્ધિ થાય છે. નિમળતા આવે છે અને તે સ્વભાવમાં સ્થિરતા લાવે છે.
કના ગમે એવાં કપરાં વિપાકયમાં પરમાત્માના નામ-સ્થાપના—દ્રવ્ય-ભાવ નિક્ષેપા ભાવવાથી દુઃખ, દુઃખરૂપ લાગતું નથી અને પરમભાવમાં આનંદમાં-સમાધિમાં રહેવાય છે. એનાથી દુર્ભાવ, દુર્ધ્યાન, મેહભાવ દૂર થાય છે અને સમતા–સમાધિં તથા શાંતિ અનુભવાય છે. ભાવત દ્રવ્યક્ષેત્ર કાળથી સ`કળાયેલ લેપાયેલ અને ઘેરાયેલ જરૂર છે, પરંતુ તે કાંઈ દ્રવ્ય ક્ષેત્ર-કાળથી અંધાયેલ કે જકડાયેલ તા નથી જ. પરિષહ અને ઉપસગ જેવાં દુઃખદ કાળમાં ચ ભાવથી પૂછ્તા પ્રાપ્ત કરી શકાય છે. જેનાં દૃષ્ટાંતે તીર્થંકર ભગવ ંતાના ચરિત્રકથનમાં તથા અન્ય દૃઢપ્રહારી, ઢઢણમુનિ, ખધકમુનિ, મેતારજમુનિ, અણુિકમુનિ ગજસુ કુમાર આદિ મહાત્માઓના સંબધમાં જોવામાં આવે છે.
વિશ્વના ભાવામાં જે પરિવર્તન થાય છે તેવુ પેાતાના ભાવમાં જીવે સાધકે પરિવર્તન નથી કરવાનું . આત્માસ્વરૂપથી અપરિવત નશીલ છે. પરિવતિ ત ભાવાની સામે સાક્ષી બની રહેવાનુ છે પણ એમાં ભળવાનું નથી.
ભાવ નિક્ષેપાથી સમજવુ' તે ધર્મોના મ છે. નામ સ્થાપના—દ્રય—નિક્ષેપા પણ ભાવનિક્ષેપાને અર્થાત્ ભાવને પામવાને માટે જ કરવાના છે. ધર્મની સ્થાપના અને સ`ચાલન, ક્રિયા તેમજ અનુષ્ઠાન વિના થાય નહિ એ હકીકત છે. પરંતુ ધર્મની પ્રાપ્તિ ભાવ વિના થતી નથી એ પ.
સત્ય છે.
