Book Title: Trikalik Atma Vigyan
Author(s): Pannalal Jagjivandas Gandhi, Bansilal Hiralal Kapadia
Publisher: Girishbhai Tarachand Mehta
View full book text
________________
૩૦૨
પ્રમાણિત નથી. કેવલજ્ઞાન સ્વયંસિધ્ધ અને સ્વસ વેદ્ય છે. જ્યારે કેવલજ્ઞાન સિવાયના પ્રમાણ અન્ય પ્રમાણ વડે પ્રમાણિત છે. બીજા પ્રમાણ ખાખત તે એવુ બને છે કે જોઈએ. કાંઈ અને સ્મરણ કરીએ કાંઈ. દાખલા તરીકે સફેદ સાડલા પહેરેલ મહિલા વૃંદને જોતાં સ્મરણ કેકના મરણનું થાય. અહીં દૃશ્ય અને સ્મરણ જુદા છે.
વસ્તુ
કૈવલજ્ઞાન સવં પ્રમાણુ છે કેમકે કેવલજ્ઞાન તે સાકાર નિરાકાર, એકાકાર, સર્વાકાર અને શૂન્યાકાર છે. માટે જ સ્વયં સિઘ્ધ છે. કેવલજ્ઞાન, વિશેષ ઉપયાગ હાવાને કારણે સાકાર છે; અમૃત હોવાને કારણે નિરાકાર છે, સવ” કાંઈ, સવ ગુણપર્યાય સહિત કેવલજ્ઞાનમાં પ્રતિબિં(ખત થવા છતાં કેવલજ્ઞાની સ્વરૂપ રમમાણ જ રહે છે તેમજ કેવલજ્ઞાન સાદ્રિ અનત એનુ એ જ અને એવુ' ને એવું જ રહેતુ હેવાને કારણે એકાકાર છે; સ કાંઈ તેની સર્વ ગુણ પર્યાય સહિત યુગપદ પ્રતિષિ ષિત થતું હાવાના કારણે સર્વાકાર છે અને સ કાંઈ તેના સવ ગુણ પર્યાય સહિત કૈવલજ્ઞાનમાં પ્રતિબિખિત થવા છતાં કેવલજ્ઞાનીની વીતરાગતાને કે કેવલજ્ઞાનને તેની કોઈ અસર થતી નથી તેથી શૂન્યાકાર છે.
કૈવલજ્ઞાન જ પ્રમાણ છે એ સદભ માં ભગવાન મહાવીર સ્વામીજીના સ્તવનમાં અવધૂત ચેાગીશ્રી આનંદ. ધનજી મહારાજે ગાયું છે કે.... નચ નિક્ષેપે રે જેહ ન જાણીએ જિહાં પ્રસરે ન પ્રમાણ'
જે પદાથ નું અસ્તિત્વ છે તેનું કાય છે, તે જ્ઞાનને વિષય પણ છે તેમજ સંસારી જીવના અનુભવના પણ
